Professional Documents
Culture Documents
Rekta Metodo de Esperanto
Rekta Metodo de Esperanto
de
ESPERANTO
Luis Guilherme Souto Jardim
REKTA METODO DE ESPERANTO
_________________________________________________________________________________
LUIS GUILHERME SOUTO JARDIM 2
REKTA METODO DE ESPERANTO
_________________________________________________________________________________
LUIS GUILHERME SOUTO JARDIM 3
guilherme@winart.com.br
___________________________________________________________ 5
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 6
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 7
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 8
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
UNUA
PARTO
ESPERANTO
Kaj
INFANOJ
___________________________________________________________ 9
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Malgranda
Kato
Novaj Vortoj
Pufi estas kato!
Pufi estas malgranda kato. -o Vortoj
Pufi estas kateto. Kato
Kato estas besto. Besto
Pufi estas malgranda besto. Kateto
Pufi estas besteto. Besteto
Kato estas bela besto. Dinosaŭro
-a Vortoj
Granda Malgranda Granda
Malgranda
Bela
Malbela
Agoj
Estas
Besto Besteto
Kato Kateto Prefiksoj
Bela Bela Mal-
Dinosaŭro
Granda
Malbela
Dinosaŭro
Malgranda
Malbela
___________________________________________________________ 10
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Granda
Elefanto
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Elefanto
Ĵumbo estas granda elefanto. Floro
Elefanto estas besto. Floreto
Kato kaj elefanto estas bestoj. Florego
Elefanto kaj dinosaŭro estas bestoj. Bestego
Elefantoj estas grandaj bestoj.
Katoj estas malgrandaj bestoj. -a Vortoj
Dinosaŭroj estas malbelaj bestoj Alta
Elefantoj estas altaj.
Katoj estas malaltaj.
Ĵumbo estas bestego. Sufiksoj
Grandega besto estas bestego. -Eg
Pluralo
Malgranda -j
Floro
Floreto
Granda
Floro
Florego
___________________________________________________________ 11
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
-o Vortoj
Rato
Saluton! Nomo
Mi estas rato. Frato
Mia nomo estas Karlo. Ĉemizo
Mia frato ankaŭ estas rato. Saluto
Ĝi estas rato.
Ĝia nomo estas Marjo.
Ni estas fratoj. -a Vortoj
Nia ĉemizoj estas bluaj. Blua
Ratoj estas malgrandaj bestoj, ratoj
estas bestetoj. Agoj
Karlo kaj Marjo estas malgrandaj kaj Dormas
malbelaj ratoj.
La rato estas malbela. -Pronomoj
La ratoj estas malbelaj. Mi
La ratoj estas fratoj. Ĝi
Ni
La kato dormas. Mia
Ĝi dormas. Ĝia
Ĝi estas kato. Nia
La bela kato
dormas. Artikolo
La
Aliaj
Ankaŭ
___________________________________________________________ 12
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Ido
Idoj Bovo
Bovido
Saluton! Ŝafo
Ni estas idoj. Ŝafido
Mi estas bovido, ido de bovo estas Leono
bovido. Leonido
Ido de ŝafo estas ŝafido. Bestido
Ido de leono estas leonido. Kampo
Ni estas bestidoj. Homo
Ni estas kontentaj kaj feliĉaj. Infano
Ni dancas kaj ridas sur la kampo, la
kampo estas verda. Prepozicioj
Idoj estas malgranda bestoj. Sur
Ĝis revido!
-a Vortoj
Kontenta
Feliĉa
Verda
Sufiksoj
-ido
___________________________________________________________ 13
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Knabo
Trajno
Maŝino
Trajno Aŭtomobilo
Saluton! Kamiono
Mi estas estas knabo. Revido
Mia nomo estas Roberto. Motorciklo
Mi vojaĝas per trajno.
Trajno estas maŝino. -a Vortoj
La trajno estas granda kaj bela maŝino. Rapida
La trajno estas mia. Malrapida
La trajno iras rapide.
La trajno estas rapida maŝino. -e Vortoj
Ĝis revido! Rapide
Rapida Motorciklo
___________________________________________________________ 14
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Familio
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Bonan Tagon! Familio
Mia Familio. Patro
Mi familio estas granda. Patrino
Estas mi, mia Patro, mia Patrino kaj Fratino
mia Fratino. Knabino
Mi estas knabo. Viro
Mia fratino estas knabino. Virino
Mia patro estas viro. Tago
Mia patrino estas virino. Kajero
Ĝis revido! Aviadilo
-a Vortoj
Li estas knabo. Bona
Lia aviadilo estas bela.
-Pronomoj
Li
Ŝi
Lia
Ŝia
Ŝi estas knabino. Sufiksoj
Ŝia kajero estas bela. -In
___________________________________________________________ 15
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Li estas knabo
Li legas.
Li sidas sur la planko.
La knabo legas sur la planko.
___________________________________________________________ 16
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
Koloroj -o Vortoj
Krabo
Sablo
Ĉielo
Suno
Planto
Neĝo
Saluton amikoj! Nokto
Mi estas krabo. Pilko
Krabo vivas en la sablo.
Tri kraboj kuras sur la sablo. -a Vortoj
Unu estas bruna. Blua
Unu estas ruĝa kaj unu estas flava. Flava
Ili kuras al la maro. Ruĝa
Ĝis revido amikoj! Verda
Bruna
Blua La Ĉielo estas blua Blanka
Flava La suno estas flava Nigra
Ruĝa La pomo estas ruĝa Divers-kolora
Verda La planto estas verda
Bruna La leono estas bruna Numero
Blanka La neĝo estas blanka Unu
Nigra La nokto estas nigra Tri
Agoj
Kuras
Ŝia pilko estas
divers-kolora. Pronomoj
Ĝi estas ruĝa, flava Ili
kaj blua
___________________________________________________________ 17
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
La
hundo Novaj Vortoj
-o Vortoj
Hundo
Lito
Bonan Tagon! Nokto
Mi estas hundo, mia nomo estas Toto. Seĝo
Mi dormas sur mia lito. Tero
Mia lito estas malgranda.
Hundoj estas bestoj. Agoj
Hundoj vivas sur la tero. Manĝas
Mi multe dormas.
Mi dormas dum la nokto. Prepozicioj
Ĝis! Dum
-e Vortoj
Li estas knabo. Multe
Li multe manĝas.
Li sidas sur la seĝo.
Li sidas kaj manĝas sur la
seĝo.
___________________________________________________________ 18
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
En la tero
estas multaj
landoj.
En la landoj
vivas multaj
personoj.
___________________________________________________________ 19
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Leporo
Balancilo
Birdo
Ĝirafo
Testudo
Ludi Kapro
Saluton!
Mi estas elefanto.
Elefanto estas pli peza ol leporo. -a Vortoj
Leporo estas malpli peza ol elefanto. Peza
Mi ludas kun mia amiko leporo.
Ni ludas per la balancilo. Agoj
Mia amiko leporo estas multe malpli Ludas
peza ol mi.
Ĝis revido! Prepozicioj
Ĝirafo esta pli alta ol elefanto. Kun
Elefanto Superlativoj
estas pli La plej...
alta ol
kapro.
Kapro
estas pli
alta ol
birdo.
Birdo estas pli alta ol testudo.
La Ĝirafo estas la plej alta.
La elefanto estas la plej peza.
La testudo estas la malplej granda.
___________________________________________________________ 20
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Dragono
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Dragono
Jaro
Amiko
Saluton!
Mi estas Droĉjo, mi estas dragono.
Dragonoj estas antikvaj bestoj. -a Vortoj
Ni vivis sur la tero antaŭ multaj jaroj. Antikva
Num ekzistas malmultaj.
Ni, dragonoj, fumas. -e Vortoj
Fumi ne estas bone. Agrable
Mi estas dragoneto. Bone
Mi ankaŭ flugas, flugi estas agrable.
Dragonoj ne estas dinosaŭroj, dragonoj Agoj
ne estas monstroj. Dragonoj estas Flugas
antikvaj bestegoj. Flugi
Ĝis! Fumas
Ekzistas
Vivis
Ludas
La du amikoj ludas. Ludi
Ili ne dormas.
Ludi estas agrable. Aliaj Vortoj
Ili estas bonaj Ne
amikoj. Antaŭ
___________________________________________________________ 21
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
Simio -o Vortoj
Simio
Arbo
Arbaro
Birdo
Simiaro
Urbo
Saluton! Sufiksoj
Mi estas Ŝiko, mi estas simio. -aro
Simioj estas bestoj.
Simioj vivas en la arboj. -a Vortoj
Multaj arboj estas arbaro. Inteligenta
En la arbaro ekzistas multaj aliaj
bestoj: simioj, birdoj...
Multaj simioj estas simiaro. -e Vortoj
Ĉu vi vivas en la arbaro ankaŭ? Tre
Ne, personoj vivas en la urboj.
Ĉu simio estas inteligenta besto? Agoj
Jes, simio estas tre inteligenta besto. Saltas
Ili saltas tre rapide kaj estas niaj
amikoj. Aliaj Vortoj
Ĝis! Jes
Karlo saltas. Karlo ne estas simio, Karlo Vorto por Demandi
estas homo. Ĉu
Ĉu Karlo estas simio?
Ne, Karlo estas homo.
Ĉu Ŝiko estas simio?
Jes, Ŝiko estas bela
simio.
___________________________________________________________ 22
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Vivo
Orelo
Haro
Aminda Floro
Saluton!
Mi estas Aminda.
Mi estas knabino. Agoj
Mi havas hundon, ĝia nomo estas Toto. Havas--n
Ĝi estas tre inteligenta hundeto. Ĝis Ŝatas –n
estas bruna. Mi amas mian vivon. Mi
havas ruĝajn harojn.
Mi havas orelon.
Mi havas harojn.
Mi havas hundon.
Mi ŝatas florojn.
Mi ŝatas hundojn.
Mi ŝatas ludi kun mia hundo.
Ĝis revido amikoj.
Mi ŝatas flugi.
Mi havas
aviadilon.
Mia aviadilo
estas ruĝa.
___________________________________________________________ 23
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Patrino mi amas
Esperanton
___________________________________________________________ 24
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
SPECIALA
PARTO
ESPERANTO
Kaj
LA VINTRO
___________________________________________________________ 25
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Neĝo-homo
___________________________________________________________ 26
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
DUA PARTO
ESPERANTO
Kaj
JUNULOJ
___________________________________________________________ 27
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Mia Biciklo
Novaj Vortoj
Mi amas mian
Biciklon, ĝi estas
-o Vortoj
blua. Mia biciklo estas bela. Blua
Biciklo
biciklo. Ĝi estas nova. Nova Biciklo
Knabo
ankaŭ. Nova kaj blua. Mi amas ĝin. Mi
Nomo
estas knabo. Knabo havas biciklon. Mi
Karlo
havas bluan novan biciklon. Mia nomo
estas Karlo. Mia nova blua biciklo estas
-a Vortoj
bela. Bela, nova kaj blua .
Blua
Ufa! Kia bela biciklo! Kia nova biciklo!
Nova
Kia blua biciklo!
Bela
Kies estas la biciklo?
Agoj
La biciklo estas mia.
Amas
Havas
Ĉu vi amas la biciklon?
Jes, mi amas ĝin.
Demandaj Vortoj
Kia
Ĉu la biciklo estas bela?
Kiu
Jes, la biciklo estas bela
Kies
Ĉu via nomo estas Marco?
Pronomoj
Ne, mia nomo estas Karlo
Mi, Mia
Vi, Via
Kia esta la biciklo?
Ĝi
La biciklo estas blua, nova kaj bela.
Aliaj
Kiu estas vi?
Jes, Ne
Mi estas Karlo.
La
Ĉu
Kiu estas via nomo?
Mia nomo estas Karlo.
___________________________________________________________ 28
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Insektoj
Novaj Vortoj
Mi ŝatas insektojn.
Mi havas tri
-o Vortoj
papiliojn, unu
Insekto
ruĝan, unu flavan, kaj unu violan. Miaj
Papilio,Besto
papilioj estas belaj. Ili estas
Koloro,Floro
insektoj. Malgranda
insektoj. Insektoj estas
-a Vortoj
malgrandaj bestoj. Miaj
Ruĝa,Flava
papilioj estas koloraj. Kia
Viola
bela papilio! Kia malgranda
Kolora,Granda
insekto! Ili flugas! La
Malgranda
papilioj flugas bele. La
Rapida,Multa
insektoj havas multajn
Bona
kolorojn. Ili kuras rapide. Ili estas
rapidaj malgrandaj bestoj. La insektoj
-e Vortoj
amas florojn. La floroj
Bele
havas multajn kolorojn.
Rapide,Tre
Mi ŝatas florojn. La
papilioj tre ŝatas florojn.
Pronomoj
Kia bela floro! Kia bela
Ili
papilio! Mi amas ilin! Mi
amas la florojn kaj la
Agoj
papiliojn.
Ŝatas
Kies papilioj estas ili?
Kuras
La papilioj estas miaj.
Flugas
Kiaj estas la floroj?
Prefksoj
La floroj estas koloraj.
Mal-
Ĉu insektoj estas grandaj bestoj?
Numeroj
Ne, insektoj estas malgrandaj bestoj.
Unu,Tri
Ĉu insektoj estas malbonaj?
Ne, ili estas bonaj
___________________________________________________________ 29
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Pluvo
Novaj Vortoj
Pluvas! Multe pluvas!
Hodiaŭ la pluvo estas
-o Vortoj
forta. Forta pluvo. Mi
Pluvo
estas Marinjo. Mia nomo
Knabino
estas Marinjo mi estas
Ombrelo
knabino. Ĉu vi estas knabo? Mi havas
Boto,Akvo
ombrelon. Ombrelo protektas min de
Ĉielo
la pluvo. La pluvo venas rapide. Multe
blovas. Blovas forte. Mia ombrelo estas
-a Vortoj
ruĝa. Mi havas boton. Mi havas flavajn
Forta,Ruĝa
botojn. La
ombrelo estas
-e Vortoj
ruĝa kaj la botoj
Forte
estas flavaj. Kio
estas pluvo? Pluvo
Agoj
estas akvo. Akvo
Venas
falas el la ĉielo.
Pluvas
La ĉielo estas blua. Mi ne ŝatas la
Blovas
pluvon. Mi ŝatas miajn novajn botojn.
Falas
Ili estas belaj botoj.
Protektas
Kies botoj estas ĝi?
Sufiksoj
La botoj estas miaj.
-in
Kies ombrelo estas ĝi?
Demandaj Vortoj
La ombrelo estas mia.
Kio
Kio estas pluvo?
Aliaj
Pluvo estas akvo.
De
Hodiaŭ
Kiaj estas la botoj?
el
La botoj estas flavaj kaj novaj.
___________________________________________________________ 30
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Flugi
Novaj Vortoj
Mi tre ŝatas
flugi. Mi
-o Vortoj
ŝatas flugi per aviadiloj. Mi ŝatas flugi
Aviadilo
per raketoj. La aviadiloj flugas rapide.
Raketo
La raketoj flugas rapidege. La avialidoj
Aero,Spaco
estas grandaj, la raketoj estas
grandegaj.
-a Vortoj
Mi havas du
Grandega
aviadilojn kaj du
raketojn. La
-e Vortoj
aviadilo flugas en
Tre,Rapidege
la aero. La
raketo flugas en
Agoj
la spaco. Kiu
Ŝatas,Ŝategas
flugas pli rapide?
La raketo flugas pli rapide. Kiu estas pli
Sufiksoj
granda? La raketo estas pli granda. Mi
-eg
tre ŝatas ilin. Mi ŝategas mian aviadilon
kaj mian raketon. Ili estas belaj.
Demandaj Vortoj
Kie
Kies aviadiloj kaj la raketoj estas ili?
Ili estas miaj.
Komparativo
Pli..ol
Kiu flugas pli rapide?
La raketo flugas pli rapide.
Numeroj
Du
Kie flugas la aviadilo kaj la raketo?
La aviadilo en la aero, kaj la raketo en
Aliaj
la spaco.
En
per
Ĉu la aviadilo estas la pli granda?
Ne, la raketo estas la pli granda.
___________________________________________________________ 31
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Gnomoj
Ekzistas gnomoj.
Ili vivas en la Novaj Vortoj
naturo. Ankaŭ
ekzistas feinoj -o Vortoj
kaj elfoj. Kio estas gnomoj? Gnomoj estas Gnomo
malgrandaj estoj, ili estas magiaj. Ili Naturo
protektas la naturon. Mi vidas feinon, ŝi Feino,Elfo
flugas. Mi ankaŭ vidas gnomon li sidas sur Esto,Fungo
malgranda fungo . Li sidas sur malgranda
ruĝa fungo. La -a Vortoj
gnomoj estas bonaj Bona
kaj malbonaj. Kia Malbona
bela feino! Ŝi estas Magia
bona. Ĉu vi vidas la
gnomojn? Ne, mi ne vidas ilin. Vi ne Agoj
vidas la gnomojn, ĉar vi Vivas
ne kredas ilin. Kiu ne Ekzistas
kredas, ne vidas. Mi Vidas
kredas ilin, do mi vidas. Kredas
Ĉu vi kredas je gnomojn? Sidas
La feinoj flugas, la
gnomoj ne flugas. Pronomoj
Ŝi
Kiu estas gnomoj?
Ili estas malgrandaj magiaj estoj. Aliaj
Je,Do
Kiu flugas? Ĉar
La feinoj flugas. Ankaŭ,Sur
___________________________________________________________ 32
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Futbalo
Novaj Vortoj
Mi tre ŝatas ludi
futbalon. Mi kaj miaj
-o Vortoj
du amikoj ludas
Futbalo
futbalon. Ĉu vi ŝatas
Amiko
futbalon? Jes, ankaŭ
Pilko
mi. La pilko estas bona kaj blanka. En
Ludo
la ludo ni ŝotas la pilkon per la piedoj.
Piedo
Ĉu vi volas ludi kun ni? Mi volas ludi
Kampo
futbalon. Ni ludas sur la kampo. La
futbala kampo estas verda. Ni kuras
rapide kaj ŝotas la pilkon
-a Vortoj
forte. Kie ni ludas? Ni
Blanka
ludas sur la kampo. Kion
Futbala
ni ŝotas? Ni ŝotas la
Verda
pilkon. Mi ludas pli bone
ol miaj amikoj. Mi havas amikojn. Mi
Agoj
ankaŭ havas pilkon. Mi havas blankan
Ludas
kaj belan pilkon. Ni kuras, ni kuregas.
Ŝotas
Ufa! Kia bona ludo ĝi estas! Mi tre ŝatas
Volas
ludi futbalon sur la kampo kun miaj du
Kuras
amikoj.
Kuregas
Kies pilko estas ĝi?
Pronomoj
Ĝi estas mia pilko.
Ni
Kie ludas la knaboj?
Aliaj
La knaboj ludas sur la kampo.
Kun
Kion ŝotas la knaboj?
La knaboj ŝotas la pilkon.
___________________________________________________________ 33
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Muziko
Novaj Vortoj
Mi tre ŝatas ludi
muzikon. Mi amas
-o Vortoj
muzikon. Kia agrabla
Muziko
ĝi estas. Mi havas
Violono
violonon. Ĉu vi konas
Sono
violonon? Mi ludas muzikon per violono.
Orelo
Ĝi sonas agrable. Ĝia sono estas tre
Nokto
agrabla. La sono plaĉas al mi. Ĉu la
Hejmo
sono de violono plaĉas al vi? Ĝi al mi
Tamburo
tre plaĉas. Kia bela sono. Ni aŭskultas
la sonon per la oreloj. Mi havas du
-a Vortoj
orelojn. Kiam mi estas dum la nokto
Agrabla
kaj mi estas en mia
hejmo mi ludas
-e Vortoj
mian violonon.
Agrable
Mi ankaŭ havas
tamburon. La muziko de la tamburo
Agoj
ankaŭ plaĉas al mi. Kian belan muzikon
Konas
tamburo kaj violono faras.
Sonas
Plaĉas
Kiu ludas muzikon per violono?
Aŭskultas
Mi ludas muzikon per violono.
Faras
Kies violono estas ĝi?
Demandaj Vortoj
Ĝi estas mia violono.
Kiam
Kie vi ludas mian violonon?
Aliaj
Mi ludas mian violonon en mia hejmo.
al
Kiam vi ludas?
Kiam estas nokto.
___________________________________________________________ 34
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Arkeo
Novaj Vortoj
Ĉu vi iam
aŭdis pri la
-o Vortoj
historio de
Arkeo
la arkeo. Iam ekzistis homo, li vivis
Historio
antaŭ multe da jaroj. Lia nomo estis
Jaro
Noa. Iu tago, la Dio sendis la pluvegon,
Dio
estis la diluvo. Dio parolis al Noa kaj
Tago
diris: Metu la bestojn en grandega
Pluvego
ŝipo. Do kompreneble Noa faris la ŝipon
Diluvo
kaj metis la bestojn en ĝi. Ĉu vi ŝatis la
Ŝipo
historion? Ĉu vi ŝatas ŝipojn? Ĉu vi ŝatas
Kvando
bestojn? Mi tre ŝatas bestojn kaj ŝipojn.
Ĝirafo
Ni vidas en la ŝipo du ĝirafojn kaj unu
Elefanto
elefanton. La ŝipoj ege plaĉas al mi. La
Maro
ŝipoj ne flugas ankaŭ la ŝipoj ne kuras
ili navigas. Ili navigas ege malrapide.
-e Vortoj
La ŝipoj navigas sur la maroj. Maro
Kompreneble
estas grandega kvanto da akvo.
Ege
Kie navigas la ŝipoj?
Agoj
La ŝipoj navigas sur la maroj.
Aŭdis
Sendis
Kiam Noa faris la arkeon?
Metis
Li faris la arkeon antaŭ multe da jaroj.
___________________________________________________________ 35
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Historio
Novaj Vortoj
Mia patrino
rakontas
-o Vortoj
belajn
Historio
historiojn al
Instruistino
ni. Ŝi estas bona instruistino. Ŝi
Rakonto
instruas Esperanton al ni ĉiuj. Ŝi
Reĝo
instruas Esperanton per belaj rakontoj
Reĝino
por infanoj. Kiajn belajn historiojn ŝi
Kastelo
rakontas. Ŝi diras: Iam vivis reĝo... Ĉu
Turo
vi konas historiojn pri reĝo kaj
Flago
kasteloj? Ie ekzistis malgranda regno
Infano
kaj estis bela
kastelo. La reĝo
-a Vortoj
vivis kun la reĝino
Alta
en ĝi. La kastelo
havis kvar turojn.
Agoj
Kaj la unua turo
Rakontas
havis altan ruĝan
Instruas
flagon. La kastelo
estis belega. Hodiaŭ ni ne vidas
Nefinititaj Vortoj
kastelojn.
Ie
Kiam estis kasteloj?
Iam estis kasteloj.
___________________________________________________________ 36
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Kajto
Novaj Vortoj
Mi kaj du geamikoj
ludas kun niaj kajtoj.
-o Vortoj
Kajto povas flugi, ni
Geamiko
metas ĝin kontraŭ la
Vento,Ŝnuro
vento kaj ni tenas la
Papero
ŝnuron. Kajtoj estas
Geknaboj
divers-koloraj, ili estas el papero . Mia
Vendejo
kajto flugas pli alte kaj ĝi estas ruĝa
Mono
kaj oranĝa. Mia amikino Gerda havas
alian kajton, sed bluan kaj verdan. La
-a Vortoj
mian mi mem faris. La aliajn la
Divers-kolora
geknaboj aĉetis en
Oranĝa
la vendejo. Ili pagis
malmulte da mono.
-e Vortoj
Kiam la vento blovas
Alte, malmulte
pli forte la kajtoj
flugas alten. Iam
Sufiksoj
kelkaj eĉ forflugis
-ej
kaj ni devas aĉeti aŭ fari aliajn. Kajtoj
tre plaĉas al mi.
Prefiksoj
Ge-
Kiam la vento blovas kio okazas al la
kajtoj?
Agoj
La kajtoj flugas alten.
Povas,Metas
Tenas
Kiu havas la kajton bluan kaj verdan?
Aĉetis,Pagis
Mia amikino Gerda havas ĝin.
Devas
Forflugis
Kiu mem faris la kajton?
Mi mem faris la kajton.
Aliaj
Kontraŭ,sed
Kio povas flugi kontraŭ la vento?
Alia,Mem
La kajtoj povas flugi kontraŭ la vento.
Eĉ,aŭ,kelkaj
___________________________________________________________ 37
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Balono
Mi kaj mia
Novaj Vortoj
patro flugas
per balonoj. Ni
-o Vortoj
tre ŝatas flugi
Balono
per balono. Ni estas balonistoj.
Patro
Balonisto estas persono kiu profesie aŭ
Balonisto
sporte flugas per balonoj. La balonoj
Persono
estas grandegaj, sed ekzistas
Birdo
malgrandaj balonoj. La balonoj per kiuj
Nubo
la infanoj ludas ne estas grandaj, ili ne
formo
povas teni personojn en la
aero. Kiam mi flugas kun mia
-a Vortoj
patro mi vidas birdojn kaj
Stranga
nubojn. Nuboj estas blankaj
kaj estas en la aero alte. Ĉu vi
Sufiksoj
vidas la nubojn? Ĉiuj estas sur
-ist
la ĉielo. Kelkaj havas
strangajn formojn. Ĉu vi ne
-e Vortoj
opinias? Jes, mi vidas unu nubon kiu
Profesie
similas al ŝipo kaj alia similas al
Sporte
aviadilo. Ankaŭ la nuboj flugas.
Agoj
Kiu flugas alte?
Opinias
La balonoj flugas alte.
Similas
Kiu estas balonisto?
Kolektivaj Vortoj
Mi kaj mia patro estas balonistoj.
Ĉiuj
Kie estas la nuboj?
La nuboj estas sur la ĉielo.
___________________________________________________________ 38
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Tornistro
Novaj Vortoj
Mi amas mian tornistron. Ĝi
restas surdorse dum mia
-o Vortoj
vojaĝo al la lernejo. Ĝi estas
Tornistro
roz-kolora kaj kunportas
Lernejo
multajn librojn kaj kajerojn.
Libro
Aliaj geknaboj havas tornistrojn. Sed la
Kajero
mia estas la plej bela. Almenaŭ mi
Mano
opinias ĝin tia. Ĉiuj tornistroj oni devas
Avataĝo
porti surdorse. Oni ne necesas kunporti
Valizo
ilin per la manoj. Tio
estas grandega avantaĝo.
-a Vortoj
Oni povas libere uzi la
Roz-kolora
manojn. Kaj eĉ kunporti
Libera
alian kajeron kaj alian
valizon. Nuntempe
-e Vortoj
preskaŭ ĉiuj infanoj iras al la lernejo
Libere
kun tornistroj surdorse.
Surdorse,Nuntempe
Kiuj portas tornistrojn?
Superlativo
Ĉiuj infanoj portas tornistrojn
La plej
Kien iras la infanoj?
Agoj
La infanoj iras al la lernejo.
Restas
Necesas
Kio estas la grandega avantaĝo de la
Uzi,Iras
tornistroj?
La grandega evantaĝo estas tio,ke la
Demonstrativaj
ntornistrojn oni portas surdorse kun la
Vortoj
manoj liberaj.
Tio,Tia
Kia estas mia tornistro?
Aliaj
Ĝi estas la plej bela kaj roz-kolora.
Almenaŭ,preskaŭ
___________________________________________________________ 39
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Pentraĵo
Novaj Vortoj
Mi pentras. Mi amas
pentri. Mi uzas
-o Vortoj
multajn kolorojn.
Pentraĵo
Ĝenerale mi pentras
Pejzaĝo
pejzaĝojn kaj la
Kampo
naturon. Ĉu vi jam vidis pentraĵojn pri
Lago
pejzaĝoj. Mi tre ŝatas pentri precipe la
Hobio
kampojn kie estas multaj arboj kaj
Urbo
lagoj. Tio estas agrabla
Vidaĵo
hobio. Tiaj belaj pejzaĝoj
Rezulto
estas precipe for de la
Sento
urboj. Do mi iras ĉiam for
Dio
de la urboj por kapti la
belajn vidaĵojn. Kia bela
-a Vortoj
estas la naturo. Tie, en la
Feliĉa,
kampo mi sentas min plej proksima al
Interna,proksima
Dio. Kiam mi estas feliĉa mi pentras pli
bone. Ĉu vi komprenis? La
-e Vortoj
pentraĵo estas rezulto de
Ĝenerale
nia interna sento.
Precipe
Kie vi ŝatas pentri?
Agoj
Al mi plaĉas pentri sur la
Pentras
kampoj for de la urboj.
Kapti
Sentas
Kio estas agrabla hobio?
Kompreni
Pentri estas agrabla hobio por mi.
Demonstrativaj
Kie oni sentas sin plej proksima al
Vortoj
Dio?
Tie
En la naturo ni sentas nin plej
proksimaj al Dio.
Aliaj
Por,for
___________________________________________________________ 40
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Hospitalo
Novaj Vortoj
Morgaŭ mi iros al
la kuracisto. La
-o Vortoj
kuracisto estas
Kuracisto
vere kuracistino.
Kuracistino
Ŝi estas tre afabla
Hospitalo
kaj bona. Mi tre
Patrino
ŝatas ŝin. Ŝia nomo estas Izabelle. Kiam
Kapo
mi alvenas kutime al hospitalo mi vidas
multajn malsanajn homojn. Mi ne estas
-a Vortoj
malsana mi estas sana, sed mi devas iri
Afabla
al kuracisto por resti ĉiam sana. Ĉu vi
Malsana
komprenas? Se oni ne iras kutime al la
sana
kuracisto oni povas malsaniĝi. Mia
patrino diros al la kuracisto ke mi
-e Vortoj
nuntempe ne volas multe manĝi. Ĉu vi
Kutime
multe manĝas? Mi tre ŝatas manĝi sed
Vere
nuntempe ne. Mia kapo doloras al mi.
Ĉu via kapo doloras al vi? Ne, do bone.
Agoj
Alvenas
Kio doloras al vi?
Malsaniĝi
Mia kapo doloras al mi.
Manĝi
Doloras
Kie vi iros morgaŭ?
Mi iros morgaŭ al la kuracisto.
___________________________________________________________ 41
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Lerni
Novaj Vortoj
Mi lernas
matematikon,
-o Vortoj
historion, biologion
Matematiko
kaj Esperanton. Mi estas lernema
Biologio
knabino, mi sidas ĉe mia skribotablo
Skribotablo
kaj lernas dum la tuta tago. La libroj
Bildo
estas agrablaj kaj
Biologiisto
mi ŝatas precipe la
Beleco
bildojn. Mia amiko
Vilhelmo ŝatas
-a Vortoj
precipe
Lernema
matematikon, sed mi ne. Mia patrino
Inteligenta
diras ke ni devas multe lerni por esti
inteligentaj homoj. Mi volas studi
Agoj
biologion kaj kiam mi kreskos mi
Lernas
fariĝos biologiisto. La bestoj estas
Volas
interesaj kaj belaj. La beleco de la
Kreskos
naturo estas ke ĉiuj bestoj scias kiel
Fariĝos
trovi manĝaĵojn kaj kiel vivi sen neniu
Scias
instrui al ili.
Trovi
Kiu ŝatas matematikon?
Mia amiko Vilhelmo ŝatas matematikon.
Demandaj Vortoj
Kiel
Kion ni devas fari por esti
inteligentaj?
Ni devas multe lerni por esti
inteligentaj.
___________________________________________________________ 42
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Lernejo
___________________________________________________________ 43
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Vintro
Novaj Vortoj
Kiam estas vintro,
la vetero estas
-o Vortoj
frosta. La lagoj
Vintro
glaciiĝas kaj la vento blovas malvarme.
Vetero
Mi kaj mia amikino Ana iras al la lago
Lago
por glitkuri sur la frostiga lago. Ni
Neĝhomo
ankaŭ faras neĝhomon. Li havas
Ĉapelo
ĉapelon kaj karot-nazon. La brakoj
Karot-nazo
estas el arbobranĉoj. Mi ankaŭ glitas
Neĝbulo
en mia neĝaŭto , ni ĵetas neĝbulon
Aliulo
kontraŭ aliuloj kiam la
Strato
neĝo estas sufiĉe multa.
Neĝbuli estas ludi per
-a Vortoj
neĝbuloj. Neĝhomo estas
Frosta
homo kiun ni faras el neĝo.
Frostiga
Ĉu en via lando ankaŭ
neĝas? Ĉu en via lando ankaŭ la vintro
-e Vortoj
estas frosta? En mia
Sufiĉe
lando precipe la infanoj
Surstrate
ŝatas la vintron. Mi
pensas ke ankaŭ pro la
Agoj
neĝo sur la stratoj. Kiam
Graciiĝas
multe da neĝo falas surstraten la
Glitkuri
lernejoj fermiĝas kaj la infanoj devas
Neĝbuli
resti hejme.
Neĝas
Malfermiĝas
Kio estas neĝhomo?
Estas homo farita el neĝo.
Ĉu la lagoj glaciiĝas?
Jes la lagoj glaciiĝas dum la vistroj.
Datreveno
___________________________________________________________ 45
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Surprizo
Novaj Vortoj
En mia festo mi
-o Vortoj
gajnis multajn
Surprizo
belajn donitaĵojn, sed, la plej bela
Pakaĵo
estis por mi vera surprizo. Estis granda
Pluŝurso
pakaĵo, multkolora kaj kiam mi
Ludilo
malfermis ĝin, mi surpriziĝis. Ene estis
Amikeco
belega pluŝurso bruna, ni kutime
Lito
nomas tiajn ludilojn Tedi, do ekde
tiam ĝi estas mia nova amiko Tedi. Ni
dormas kune en la lito kaj Tedi helpas
-a Vortoj
min dormi bone, mi neniam plu dormas
Bruna
sole. Tedi kutime restas hejme kiam mi
iras al la lernejo sed
Agoj
poste kiam mi alvenas
Surpriziĝis
hejmen denove ĝi iĝas
Helpas
kontentega. Estas bone
Gravas
havi amikon, ne gravas ĉu li estas homo
ĉu li estas besto, kio gravas estas la
amikeco.
Sufiksoj
-ĵo
Kiu estas la nomo de la pluŝurso?
La nomo de la pluŝurso estas Tedi.
Kiel ĝi alvenis?
Ĝi alvenis ene de bela pakaĵo.
Kie ĝi dormas?
Ĝi dormas kune kun mi en la lito.
Kio ne gravas?
Ne gravas ĉu la amikoj estas homo ĉu
besto.
___________________________________________________________ 46
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Fruktoj
___________________________________________________________ 47
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Horloĝo
La horloĝo diras al ni la
horojn. Vidu la horloĝon,
Novaj Vortoj
ĝi markas la okan. Sed ni ne scias ĉu
estas antaŭ-tagmeze (AT) aŭ post-
-o Vortoj
tagmeze (PT). Ni alvenas al la lernejo
Horloĝo
je la 7-a antaŭ-tagmeze kaj ni foriras
Horo
hejmen je 6-a post-tagmeze. La
Mur-horloĝo
horloĝo estas grandaj kiel la mur-
Brak-horloĝo
horloĝo, malgrandaj, porteblaj kiel la
Minuto
brak-horloĝo, modernaj kiel la diĝita
Sekundo
horloĝo. Dum la tago estas dudek kvar
Horloĝ-riparisto
horoj ĉiu horo havas sesdek minutojn
Kvarono
kaj ĉiu minuto havas sesdek
sekundojn. Akurate la
-a Vortoj
mur-horloĝo de mia domo
Diĝita
signas ĉiun horon per
Kvina
laŭta sono. Kiam la horloĝoj
Sesa
malfunkcias oni alportas ilin en la
Oka
horloĝ-ripariston. Oni povas diri la
Portebla
horojn jene: estas dek kvin minutoj
antaŭ la sesa aŭ kvarono antaŭ la sesa
Agoj
aŭ kvardek kvin minutoj post la kvina
Markas
aŭ tri kvarojn post la kvina.
Signas
Ĉu vi komprenas?
Malfunkcias
Kioma horo estas?
Estas dek minutoj antaŭ la deka?
Numeroj
Kvin
Ĉu do estas la naŭa kaj kvindek
Dek kvin
minutoj?
Kvardek Kvin
Jes
Dudek Kvar
Sesdek
___________________________________________________________ 48
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Parko
___________________________________________________________ 49
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Sorĉist-
tago
Novaj Vortoj
La 31-an de -o Vortoj
Oktobro estas Oktobro
la sorĉist-tago Sorĉist-tago
aŭ tago de la Sorĉisto
sorĉistoj en tiu Aliulo
tago la Diablaĵo
geknaboj Kukurbo
foriras el siaj hejmoj kaj petadas Kandelo
dolĉaĵojn al aliuloj. La knabinoj vestas Mieno
sin kiel sorĉistinoj kaj la knaboj kiel
gnomoj. Ili diras kutime: Dolĉajojn aŭ -a Vortoj
diablaĵojn. Tio signifas Alparolata
ke se la persono Ornamita
alparolata ne donas al Sia
ili dolĉaĵojn ili faros
diablaĵojn. Ĉu vi tute komprenis? Oni Agoj
ankaŭ ornamas la kukurbojn per Ornamas
mienoj malagrablaj, oni enmetas en Vestas
ilin kandelojn tiamaniere ke dum la
nokto oni vidas plej bone la mienojn.
Tiel ili estas bele ornamitaj.
___________________________________________________________ 50
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Fajro-
brigado
Novaj Vortoj
Kiam mi kreskos
mi estos fajro- -o Vortoj
brigadisto. Ĉu Fajro-brigado
scias, kio estas fajro-brigadisto? Estas Fajro
persono kiu helpas aliulojn kiam la Maljunulo
fajro alvenas aŭ kiam la domoj Kato
ekbrulas. Ili savas infanojn, Apartamento
maljunulojn kaj eĉ katojn kiu Kamiono
supreniras arbo kaj ne kapablas Fajro-Kamiono
malsupreniri. Se io malbona okazas en Loko
via hejmo aŭ apartamento oni devas Ŝtuparo
nepre alvoki la fajro-brigadistojn, do Okazaĵo
ili alvenas rapidege. Ili havas fajro-
kamionon kiu kunportas akvon kaj -a Vortoj
grandegan ŝtuparon por savi personojn Speciala
sur altaj lokoj. Ĝenerale la koloro de la
fajro-kamiono estas ruĝa kaj la Agoj
brigadistoj portas sur la kapo specialan Savas
ĉapelon kiu protektas ilin de iu ajn Kapablas
malbona okazaĵo. Ni sentas nin Protektataj
protektatajn.
___________________________________________________________ 51
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 52
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
TRIA PARTO
ESPERANTO
Kaj
LA TRIA
AĜO
___________________________________________________________ 53
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Maljuneco
Novaj Vortoj
Maljuneco estas la -o Vortoj
plej bela aĝo de la Maljuneco
homo. Estas la aĝo Mondo
kiam la homoj sin Plenaĝulo
plej bone konas aŭ Atento
kiam ili plej bone Vivo
konas la mondon. Malgraŭ ke la Saĝeco
plenaĝuloj necesas pli da atento ili Travivaĵo
povas vivi bone kaj ĝui la vivon. Ĉu vi Sperto
konas iun maljunulon? Ĉu vi jam vidis
kiel ili estas agrablaj. Ĝenerale la
maljunuloj estas agrablaj personoj. La -a Vortoj
maljuneco alportas al la personoj la Saĝa
saĝecon. Ĉu vi scias kio estas saĝa
persono? Saĝa persono multe spertis Agoj
dum sia tuta vivo, aŭ saĝa personoj Spertis
spertis multe da travivaĵoj dum la vivo,
aŭ saĝa persono havas multajn Sufikcoj
spertojn. -ec
Kio estas maljuneco?
Maljuneco estas la plej bela aĝo de la
homoj.
___________________________________________________________ 54
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Pacienco
Novaj Vortoj
Pacienco estas -o Vortoj
vorto dirita de la Pacienco
maljunuloj preskaŭ Vorto
ĉiutage. La personoj Aŭtobuso
devas havi Helpo
paciencon kiam la maljunaj personoj Malfacilaĵo
eniras en aŭtobuson aŭ supreniras Konsilo
ŝtuparojn. Ili eĉ bezonas helpon, sed
tio ne malpligrandigas la personojn sed
kontraŭe oni devas vidi tie personon -a Vortoj
kiu travivis multajn jarojn kaj nun Dirita
bezonas nian helpon por transpasi Fizika
kelkajn fizikajn malfacilaĵojn. Ili
povas ne kapabli moviĝi rapide, sed Agoj
kapablas kompreni la malfacilaĵojn de Malpligrandigas
la vivo kaj instrui nin kiel transpasi ilin. Transpasi
Ĉu vi komprenas? Se ni helpas Travivis
plenaĝulo ili helpas nin per konsiloj.
Prefiksoj
Kiam oni devas havi paciencon kun la Tra-
plenaĝuloj? Trans-
Ni devas havi paciencon kiam ili
bezonas transpasi kelkajn fizikajn
malfacilaĵojn.
___________________________________________________________ 55
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Ĝardeno
Novaj Vortoj
Unu el la plej -o Vortoj
interesaj okupoj por Okupo
la plenaĝuloj estas Ĝardeno
zorgi pri la ĝardeno. Rilato
La rilato kun la Planto
plantoj kaj la proksimeco al la naturo Naturo
povas fari grandajn bonojn al nia sano. Bono
Volvi la teron kaj planti por vidi poste Tero
la rezulton de niaj plantadoj estas Afero
agrabla afero. La floroj kaj siaj Okulo
koloroj, la dives-specaj folioj estas Folio
agrablaj vidaĵoj por niaj okuloj. Ankaŭ Ekzerco
la fizikaj ekzercoj povas helpi nin teni Motivo
la sanon ĉiam bonan. Se vi havas Firero
malgrandan lokon en via hejmo vi povas Proksimeco
terkulturi kelkajn plantojn, ornamajn
aŭ ne. Bela ĝardeno estas motivo de
fiero kaj beleco por la tuta familio ĝui. Agoj
Planti
Kio esta unu el la plej interesaj Volvi
okupoj? Terkulturi
Zorgi pri la ĝardenoj. Ĝui
Kion povas fari la proksimeco kun la
naturo? Sufikcoj
Ĝi povas fari grandajn bonojn al nia -ec
sano.
___________________________________________________________ 56
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Familio
Novaj Vortoj
Nia familio estas -o Vortoj
nia trezoro, ni Trezoro
zorgas pri ĝi dum Riĉaĵo
nia tuta vivo. Ne Fonto
estas riĉaĵo pli Plezuro
valora ol nia familio. La gefiloj kaj la Zorgado
genepoj estas nia fonto de plezuro kaj Ĉeesto
ĝojo. Estas agrable kunvivi kaj vidi
nian tutvivan zorgadon esti fruktodona
kaj feliĉa. La familio ankaŭ ĝuas la -a Vortoj
kunvivadon kun la plenaĝuloj kaj ilia Valora
ĉeesto estas motivo por ĝuo kaj Tutviva
plezuro. Kia bela estas la familio. Kia
agrabla estas la vivo. Ĉu ekzistas io pli Agoj
valora en la tuta mondo? La blankuloj Kunvivi
alportas sperton kaj saĝecon al la tuta Profiti
familio, kaj la familio povas profiti je
ilia ĉeesto.
___________________________________________________________ 57
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Soleco
Novaj Vortoj
Soleco ne plaĉas al -o Vortoj
iu ajn persono. Ĉiu Soleco
persono kiu spertas Esto
solecon dum la sia Aliulo
vivo scias ke ĝi ne Spegulo
agrablas. La homoj estas sociaj estoj, Epoko
ili bezonas aliulojn por vivi. Ni vidas Aktiveco
nin per la okuloj de la aliaj personoj,
kiel se ili estus spegulo. Do, sen aliuloj -a Vortoj
ni estas neniu. La personoj dum la tria Socia
aĝo estas en la plej delikataj epokoj Delikata
de la vivo, kaj pro tio mem devas pli
kunvivi kaj kunlabori kun aliaj -e Vortoj
personoj. Ĝuste dum tiu epoko, ili Ĝuste
spertas solecon. Por solvi tian
malagrablan sperton oni devas: unue, Agoj
ne forgesi niajn amikojn, due, ne lasi Agrablas
nin resti sen aktiveco, trie, ĝui la Kunlabori
familian vivon kaj fine, daŭrigi niajn Solvi
plej agrablajn laborojn. Forgesi
Daŭrigi
Kio ne plaĉas al iu ajn persono? Lasi
La soleco ne plaĉas.
___________________________________________________________ 58
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Nutrado
Novaj Vortoj
Bona nutrado -o Vortoj
esencas por bona Nutado
sano. Kutime oni Nutraĵo
diras ke necesas Greno
kvar tipojn da Fromaĝo
nutraĵoj: la laktodevenajn la Jogurto
viandodevenajn, la grenojn kaj la Viando
fruktodevenajn. La laktodevenaj kiel Laktotrinkaĵo
la fromaĝoj, la jogurtoj kaj la Ostaro
laktotrinkaĵoj estas bonaj por la Proteino
ostaro. La viandodevendaj enhavas Graso
proteinojn kaj grasojn kaj estas bonaj Muskolo
por la muskoloj. La grenoj helpas la Vitamino
perfektan funkciadon de la intestoj kaj Glukozo
la fruktodevenaj enhavas vitaminojn Hormono
kaj glukozon. Sed ni devas zorgi pri la Sango
normala kvanto da glukozo en la sango, Perturbo
varianta ĉe homoj inter 0,90 kaj 1,10 g Diabeto
en litro, la hormono kiel insulino tenas Metabolo
ĝin konstanta, kaj diabeto okazigas
perturbon de la sukera metabolo. -a Vortoj
Varianta
Kiuj estas la kvar tipoj de nutraĵoj? Laktodevena
La laktodevenaj, la viandodevenaj la Fruktodevena
grenoj kaj la fruktodevenaj. Viandodevena
Kion enhavas la fruktodevenaj Agoj
nutraĵoj? Esencas
Ili enhavas vitaminojn kaj glukozon. Enhavas
Okazigas
Pro kio okazas la perturbo en la
sukera metavolo?
Pro malsano nomata diabeto.
___________________________________________________________ 59
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Suno
Novaj Vortoj
La suno bonas por -o Vortoj
niaj ostaro, nia Suno
organismo Organismo
produktas kalcion kiam oni regule Kalcio
banas nin per la suno. La suno ankaŭ Haŭto
helpas la produktadon de vitamino D. Kancero
Pro tio oni devas ĉiutage, almenaŭ dum Ŝvito
kelkaj minutoj, banis nin per suno. Sed Banado
tro da suno ankaŭ malbonas por la Fino
haŭto, ĝi povas okazigi haŭt-kanceron. Produktado
Kaj precipe la maljunuloj devas zorgi
pri la troa ŝvito. Ĝenerale la -a Vortoj
maljunuloj suferas kiam tro varmas, Troa
kaj ili devas protekti sin dum la plej
varmaj horoj de la tago kontraŭ la -e Vortoj
fortega suno. La plej bona horo por Frumatene
sun-banado estas frumatene kaj en la Regule
fino de la tago kiam la suno subiras.
Agoj
Kial ni devas bani nin per suno? Subiras
Ĉar nia organismo produktas kalcion kaj Bonas
vitaminon D. Malbonas
Banas
Kial tro da suno malbonas al ni?
Ĉar ĝi povas okazigi haŭt-kanceron.
___________________________________________________________ 60
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Fumado
Novaj Vortoj
Niaj pulmoj
respondecas pri nia -o Vortoj
spirado.Dum la tuta Pulmo
vivo ĝi movas tunojn Spirado
da aero enen kaj Tuno
eksteren. Ni devas Kutimo
atentigi nin pri la fumad-kutimo. La Fumado
fumo ege malhelpas nian korpon Fumo
diversmaniere. Se vi jam ne Oksigeno
flankenlasis la fumon do estas la ĝusta Fino
horo por tio. Kiam oni enspiras, en nian Fumanto
organismon envenas la bezotana Nefumanto
oksigeno kiun ni nepre bezonas por la Cigaredo
vivo. La medicino asertas ke la Statistiko
nefumantoj vivas multe pli ol la Procento
fumantoj, kaj eĉ oni aŭdas ke po unu Malsano
cigaredo oni devas demeti unu tagon
de la vivo. La statistiko indikas ankaŭ -a Vortoj
ke fumado respondecas pri 35 procento Bezonata
de la kanceraj malsanoj nuntempe. Ĝi Diverskvalita
povas okazigi diveskvalitajn kancerojn, Danĝera
precipe la pulm-kanceron kiu estas unu
el la plej danĝeraj tipoj ekzistantaj. -e Vortoj
Diversmaniere
Kio malhelpas nian korpon?
La fumad-kutimo malhelpas nian Agoj
korpon. Respondecas
Movas
Kion ni nepre bezonas por la vivo? Flakenlasis
Ni bezonas la oksigenon. Asertas
Indikas
Kiaj malsanoj devenas de la fumado?
Diverskvalitaj kanceroj devenas de la Aliaj
fumado. po
___________________________________________________________ 61
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Vidado
Novaj Vortoj
Kiam oni jam -o Vortoj
atingis certan Vidado
aĝon ordinare Vidadokapablo
malpliboniĝas la vidadokapablo. Tial Okulisto
oni devas nepre viziti okuliston, tio Specialisto
estas, doktoro kiu estas specialisto pri Katarakto
okuloj kaj vidado. Ordinare la proksima Blindulo
vidado malpligrandiĝas kun la aĝo, sed Mulo
ekzistas aliaj malsanoj devenantaj de Miopeco
la aĝo. Inter tiuj estas la katarakto kiu Hipermetropeco
respondecas pri grandnombre da Astigmateco
blinduloj en la tuta mondo. Ni estas Strabismo
bestoj kiuj grandparte dependas de la Okulvitroj
vidad-kapablo por vivi, sed la homo Kirurgio
estas perfekte kapabla vivi sen ĝi.
Hodiaŭ la medicino kapablas sanigi la -a Vortoj
plimulton de la malsanoj okazantaj en Kapabla
nia okulo. Estas miopeco, Devenanta
hipermetropeco, astigmateco, Certa
strabismo kaj aliaj, preskaŭ ĉiuj havas
solvon aŭ per kirurgio aŭ per
okulvitroj. -e Vortoj
Grandnombre
Kiel oni nomas la personojn kiuj havas Grandparte
miopecon, hipermetropecon kaj Perfekte
strabismon?
Oni nomas ilin miopulo, hipermetropulo Agoj
kaj strabulo. Atingis
Malpligrandiĝas
Kiel oni solvas tiuj malsanoj? Malpliboniĝas
Aŭ per kirurgio aŭ per okulvitroj. Dependas
___________________________________________________________ 62
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Koro
Nia koro estas Novaj Vortoj
la plej grava
organo en nia -o Vortoj
korpo, ĝi Koro
funkcias sen Organo
halto dum nia Halto
tuta vivo, sed Korsano
por plibonigi nian korsanon ni devas Vino
atentigi nin pri la jenaj aferoj: Iomete Kvanto
da vino ĉiutage estas bona sed pli da ĝi Gimnastiko
estas malbona, fiŝoj kaj malgrasaj Emocio
viandoj estas bonaj sed fiŝo ankoraŭ pli Adrenalino
bonas pro la omega-3 faktoro. Kiam oni Kormalsano
manĝas multajn grasajn viandojn kiel la Infarkto
ruĝajn viandojn nia kolesterola kvanto Sango
plialtiĝas. Estas rimarkinde ankaŭ la Sangocirkulado
ĉiutaga ekzercado kiel promenado kaj Promenado
gimnastiko. Estas evitendaj tro fortaj Ekzercado
emocioj kiuj liveras en la koron
hormonon nomata adrenalino kiu -a Vortoj
plirapidigas la batadon. La Koresterola
kormalsanoj plej konataj estas Miokardia
miokardia infarkto, kiam ĉesas la Jena
sangocirkulado. Ĉiutaga
Kial fiŝoj bonas al la korsano? -e Vortoj
Pro la malgraseco kaj la omega-3 Iomete
faktoro. Rimarkinde
Kion faras la adrenalino al nia koro? Agoj
Ĝi plirapidigas la korbatadon. Plirapidigas
Kiu esta la plej konata malsano de la
koro?
La plej konata malsano estas la
miokardia infarkto.
___________________________________________________________ 63
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Sanga
premo Novaj Vortoj
Hipertensio -o Vortoj
estas la Hipertensio
plialtiĝo de la Premo
sanga premo kaj estas konata kiel Tensiometro
nevidebla malsano. La tensiometro Tensio
estas aparato por mezuri la tension en Flegisto
la vejnoj. Ĝenerale kuracistoj kaj Vejno
flegistoj povas mezuri nian sangtension Sangtensio
sed hodiaŭ estas disponeblaj diversaj Salo
modernaj aparatoj kiuj kapablas mezuri Dolorkapo
ĝin pli rapide kaj facile. Oni devas eviti Mezuro
tro da salo en nia manĝaĵo kaj havi ian
sanan vivon plenan je ekzercoj. Oni -a Vortoj
povas percepti la plialtiĝon de la tensio Nevidebla
kiam oni havas dolorkapon speciale Sanga
lokitan sur la malantaŭa parto de la Lokita
kapo kaj kolo. La normala mezuro Mormala
estas 12- 8 pli da aŭ malpli da kvanto Malantaŭa
estas danĝero por la sano. Disponebla
___________________________________________________________ 64
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Ekzercoj
Novaj Vortoj
Oni scias ke rutina -o Vortoj
ekzerco plibonigas la Horaro
sanon, sed kia ekzerco Sporto
estas la plej adekvata Tasko
al la personoj en la tria Serio
aĝo? La plej adekvataj estas la Praktikado
moderaj ekzercoj, kiel promenado kaj
la akva gimnastiko. Oni devas elekti
precipe la plej mildajn horarojn de la -a Vortoj
tago por praktiki sporton, la vestoj Rutina
devas esti konfortaj kaj malpezaj. Sed Adekvata
la precipa tasko antaŭ ol ekiri al nova Modera
serio da ekzercoj estas paroli kun via Milda
kuracisto, tial ke li vidu se via sano Precipa
permesas la praktikadon. La fizikaj Konforta
aktivecoj estas ĉiam bonvenaj kaj se ni Malpeza
kunligas la kunvivadon kun aliaj Bonvena
personoj ni igas ĝin pli agrabla kaj Fizika
facila. Do ek al la ekzercado kaj ne
forgesu inviti viajn geamikojn!
Agoj
Kia ekzerco estas la plej adekvata al Plibonigas
la tria aĝo? Praktiki
La moderaj ekzercoj. Permesas
Kunligas
Kiam oni devas praktiki la ekzercado? Ekiri
Dum la plej mildaj horaroj de la tago.
Aliaj
Kiel oni povas faciligi la ekzercadon? Ek
Invitante niajn geamikojn.
___________________________________________________________ 65
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Amikeco
Novaj Vortoj
Amikeco kaj -o Vortoj
frateco estas Amikeco
esenca parto de Frateco
la homa vivo. Parto
Diru se vi scias pri homo kiu ne havas Momento
amikon kaj mi diros al vi ke li vere ne Sekso
estas homo. Oni ne devas kaj ne povas
forgesi la geamikojn iutempajn, ili -a Vortoj
estas parto de nia historio kaj trapasis Esenca
kune kun ni agrablajn momentojn. Iutempa
Estas ĉiam bone vidi amikecon kiu
daŭras dum tuta vivo. Do, partoprenu
en la vivo de viaj geamikoj kaj lasu ilin Agoj
partopreni en la via. Kia bela estas la Diru
vivo kiam ni havas multajn geamikojn Dividi
por dividi la bonajn kaj malbonajn Partoprenu
momentojn. Ne gravas ĉu estas viro ĉu
estas virino, amikeco ne elektas la
sekson kaj nek aĝon.
___________________________________________________________ 66
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Sociala
Asekuro Novaj Vortoj
___________________________________________________________ 67
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Flegado
Novaj Vortoj
Kiam ni -o Vortoj
malsanas aŭ Flegado
kiam ni bezonas Fako
la flegadon de Geriatrio
aliaj personoj Volontulo
ni vere sentas la amon kun kio kelkaj Vartejo
flegistoj sin dediĉas al ni. Ni estu Ejo
dankemaj al ili. La specifa fako de la
medicino kiu prizorgas la maljunulojn -a Vortoj
estas geriatrio. Sed ĝenerale la plej Dankema
kompetantaj specialistoj por prizorgi la Specifa
maljunulojn estas la flegistoj, ili Kompetenta
lernas kiel kontentige flegi, varti kaj
eĉ kuraci iun kun amo. Aliaj personoj -e Vortoj
kiuj ne estas specialistoj ankaŭ vartas Kontentige
la maljunulojn kun amo, tiuj estas la Senpage
volontuloj kiuj deĵoras senpage en la
hospitaloj, vartejoj, domoj kaj aliaj Agoj
ejoj kie restas la maljunuloj. Dediĉas
Sentas
Kiu estas la specifa fako de la Varti
medicino kiu prizorgas la Kuraci
maljunulojn? Deĵoras
Estas geriatrio.
___________________________________________________________ 68
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Nepoj
Novaj Vortoj
Kiam alvenas la -o Vortoj
genepoj estas la Genepo
momento kiam ni Problemo
estas maljunaj, Kompanio
kaj la plejmulto Edukado
de la problemoj malfacilaĵo
kiujn la vivo trudas al ni jam estas
solvitaj. Do, ni povas ĝui la kompanion
kaj eĉ partopreni pli aktive en ilia -a Vortoj
edukado. Veras, ke kiam ni havis nian Solvita
propran filon ni, kompreneble, ne Harmoniigita
havis tempon por kunvivi kaj akompani
ilin en ilia ĉiutaga malfacilaĵo. Kutime -e Vortoj
oni diras ke la gepatroj edukas kaj la Kompreneble
geavoj maledukas, sed jam estis
pruvita ke la ama kunvivado de la Agoj
infanoj kun la geavoj estas ege grava Veras
por lia plena disvolviĝo kiel persono Edukas
perfekte harmoniigita kun la socio. Maledukas
Akompani
Kiu povas ĝui nian kompanion?
La genepoj.
___________________________________________________________ 69
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 70
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 71
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
KVARA
PARTO
ESPERANTO
Kaj
KOMPUTIKA
SCIENCIO
___________________________________________________________ 72
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Komputilo
Novaj Vortoj
Aliaj
Ekde
Ege
___________________________________________________________ 73
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Kio estas
Komputilo? Novaj Vortoj
___________________________________________________________ 74
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 75
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 76
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Komputila
Historio Novaj Vortoj
___________________________________________________________ 77
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 78
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 79
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Agoj
Kompletigi
___________________________________________________________ 80
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Karakterizaĵo
Novaj Vortoj
Komputiloj estas -o Vortoj
maŝinoj projektitaj Procesado
por procesi, Karakterizaĵo
elektronike, Eligo
speciale preparitajn Enigo
pecojn da informoj Manufakturo
kiuj oni nomas datenojn aŭ datumojn. Aspekto
Manipulante la informojn kiujn oni Koncepto
donis al la komputilo, tiel farante Kudrado
kalkuladon, adonante informojn aŭ
komparante, tio estas nomata -a Vortoj
procesado. Komputiloj estas faritaj el Eligita
miliardoj da elektronikaj aparatoj Manipulanta
kapablaj stori datenon aŭ movi ĝin per Vesta
grandega rapideco, tra kompleksaj Tranĉita
cirkvitoj kun malsamaj funkcioj.Ĉiuj Finita
komputiloj havas plurajn komunajn
karakterizaĵojn, malgraŭ ilia formo kaj -e Vortoj
projekto. Informoj, en la formo de Elektronike
instrukcioj aŭ datenoj, estas donitaj al Manipulante
la maŝino, poste tio la maŝino agas Farante
super ili, kaj rezulto estas tiam eligita. Adonante
La informoj prezentitaj al la maŝino Komparante
estas enigo; la interna manipulantaj
operacioj, la procesado; kaj la rezulto Agoj
la eligo. Tiuj estas tri bazaj konceptoj Stori
enigo, procesado kaj eligo okazas en Movi
preskaŭ ĉiuj aspektoj de la homa vivo Agas
ĉu en laboro ĉu en ludo. Ekzemple en
vesta manufakturo, la enigo estas Aliaj
pecoj da tranĉitaj vestoj, la procesado Super
estas la kunligo per kudrado de tiuj
pecoj, kaj la eligo estas la finita
vestaĵo.
___________________________________________________________ 81
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 82
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 83
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Utila
Komputilo Novaj Vortoj
-o Vortoj
Por kio utilas al ni la Interkomunikado
komputiloj Letero
nuntempe? Estas malfacile respondi ĉi Mesaĝo
tiu demando, vere estas multaj utiloj Retpoŝto
por komputilo nuntempe, ni provu diri Listo
kelkajn: Unue la komputiloj kalkulas Sukceso
ege rapide, kaj kompreneble ili estas Interfaco
uzataj por fari kalkulojn tre tedajn kaj
malfacilajn por la homa esto. Due ili -a Vortoj
kapablas procesi informojn en kvanto Imagebla
antaŭe ne imageblaj al la homa cerbo, Grafika
ili povas stori grandan kvanton da
dateno kaj poste serĉi en ili la necesan -e Vortoj
respondon de niaj demandoj. Trie ili Poreterne
ankaŭ povas esti uzataj por faciligi la
interkomunikadon de la homoj, pere Agoj
de retoj kaj programoj speciale Utilas
konstruitaj por interŝanĝi leterojn aŭ Faciligi
mesaĝojn (retpoŝton), kaj eĉ voĉon.
Kaj ni povas daurigi ĉi liston
poreterne, sen forgesi la ludojn kaj
amuzaĵojn. La disvastiĝo de la
komputila uzado devas sian sukceson
plej parte al grafikaj interfacoj.
___________________________________________________________ 84
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Moderna
Komputilo Novaj Vortoj
La modernaj -o Vortoj
komputiloj estas Filmo
nekredeblaj maŝinoj ili ne nur kalkulas Plasmo
rapide sed ankaŭ ludas muzikojn Kristalo
montras filmojn kaj precipe faciligas la MSN
interkomunikadon de personoj Skype
diverslandaj. La modernaj monitoroj Google.talk
estas el plasmo aŭ el likva kristalo kaj Paĝo
okupas iomete da spaco. Ili ankaŭ Teko
kapablas elsendi tra la reto voĉon kaj
sonon permesante al la personoj paroli -a Vortoj
kaj babili laŭvole, tiun kapablon Nekredebla
plenumas la tujmesaĝiloj. Ili estas Diverslanda
speciale faritaj programoj por tiu Likva
tasko, ekzemploj estas: MSN, Skype, Altkvalita
google.talk kaj aliaj. La laseraj Nekolora
printiloj estas altkvalitaj kaj taŭgas Oportuna
por printi kolorajn kaj nekolorajn
paĝojn. Ekzistas hodiaŭ diverstipaj -e Vortoj
komputiloj, portebla komputilo en Permesante
formo de teko, oportuna por Laŭvole
transportado, tiel ke ĝia uzulo povas
kunhavi ĝin en vojaĝo. Agoj
Elsendi
Taŭgas
___________________________________________________________ 87
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Agoj
Pezas
Duobliĝas
___________________________________________________________ 88
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Mastrumaj
Sistemoj Novaj Vortoj
-o Vortoj
Kiam oni enŝaltas Mem-testo
personan komputilon, ĝi unue rulas Funkci-kapablo
mem-teston, kiu kontrolas la bazan Malŝalto
funkci-kapablon; poste ĝi ekrulas Ŝarĝado
programon, kiu pluruliĝas ĝis la Enmeto
malŝalto: la mastruma sistemo. Tiu Rulado
programo regas la funkciadon de la Startado
komputilo. Al ĝiaj taskoj apartenas: la Malŝargado
ŝargado (enmeto) de aliaj programoj, Elmeto
la rulado (startado) de aliaj programoj, Rekurso
la malŝargado (elmeto) de tiuj Skanilo
programoj post ilia fino, la protekto de Privilegio
aliaj programoj inter si, la administrado Rajto
de komunaj rekursoj, ekzemple,
ekrano, klavaro, presilo aŭ printilo, -a Vortoj
skanilo, dosiera sistemo sur disko(j), la Mastruma
perforta finigo de programoj ne plu Dosiera
regeblaj, ktp. Kelkaj el tiuj funkcioj Regebla
povas esti delegataj de la mastruma Delegata
sistemo al aliaj programoj, kiuj tamen Perforta
devas esti sub la regado de la mastruma
sistemo. La kaŭzo por tio estas, ke tiaj Agoj
taskoj necesigas specialajn privilegiojn Regas
(rajtojn); t. e. ne ĉiu ajn programo Enŝaltas
rajtas ilin plenumi. Alie ja ekestus Rulas
disputo inter la programoj. Ekrulas
Pluruliĝas
Necesigas
___________________________________________________________ 89
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 90
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 91
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
interreta
Historio
Novaj Vortoj
___________________________________________________________ 93
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Aparte de la
kompleksegaj fizikaj
konektaĵoj kiuj
konsistigas sian
Novaj Vortoj
substrukturon, la
interreto estas kuntenita
-o Vortoj
per protokoloj kiuj
Substrukturo
priskribas kiel interŝanĝi
Drato
datenon trans la reto. Malsame de pli
Kablo
malnovaj komunikadaj sistemoj, la
Radio
Interreta protokolaro estis intence
Diskutado
desegnita por esti indiferenta pri la
Inĝenierarto
suba fizika medio. Iu komunikada reto,
Task-komitato
perdrata aŭ sendrata.
Partopreno
Tiel, Interretaj pakaĵoj fluas tra Peto
perdrataj retoj kiel kupra drato, Komento
samaksa kablo kaj fibrooptika kablo; Nivelo
kaj tra sendrataj retoj kiel per radio Normo
(Wi-Fi). Kune, ĉi-tiuj retoj kiuj uzas la
samajn altnivelajn protokolojn, formas -a Vortoj
Interreton. Indiferenta
Suba
La interretaj protokoloj devenas de Perdrata
diskutadoj en la Interreta Inĝenierarto Sendrata
(Task-komitato) kiuj estas malferma al Samaksa
publika partopreno kaj kontrolo. Ĉi tiuj Fibrooptika
komitatoj produktas dosierojn, tiuj Levata
estas nomataj "Petoj por Komentoj" Arkituktura
dokumentoj. Kelkaj dokumentoj estas
levata al la nivelo de "Interreta Normo" -e Vortoj
de la Interreta Arkitektura Komitato. Intence
___________________________________________________________ 94
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 95
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Komunikado
Novaj Vortoj
-o Vortoj
Retpoŝto estas servo, kiu
Servo
tre similas la tradician
Sendanto
leteran poŝton: Oni
Instanco
(sendanto) sendas leteron al alia
Ricevanto
persono aŭ instanco (ricevanto,
Leterkesto
adresato), kaj tiu iam ĝin ricevas kaj
Poŝtfako
legas. Ne necesas, ke la ricevanto estu
Resendo
hejme aŭ maldormu je iu certa tempo;
Kvitanco
la letero alvenas al lia leterkesto aŭ
Konfirmo
poŝtfako. La precipaj karakterizaĵoj de
Meta-informo
retpoŝto estas: Ĝi estas nesimetria:
Iniciato
Unu instanco sendas, la alia ricevas.
(Eble okazas aŭtomata resendo de
-a Vortoj
kvitanco (konfirmo), sed ĝi ne estas
Tradicia
esenca parto; kaj temas pri "meta-
Nesimetria
informo" (= "informo pri la informo").
Aŭtomata
La iniciaton havas la sendanto; li
Nesinkrona
difinas, kiam, kion kaj al kiu sendi. Ĝi
Aktiva
estas nesinkrona: La du partneroj ne
Suparta
bezonas je la sama tempo esti aktivaj.
La retpoŝtaj adresoj estas dupartaj kaj
Agoj
baziĝas sur la Interretaj adresoj, ĉar
Maldormu
unu el la du partoj identigas
komputilon per ties Interreta adreso.
La alia parto identigas personon aŭ
instancon, kiu uzas tiun komputilon por
ricevi/sendi retmesaĝojn.
___________________________________________________________ 96
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 97
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 98
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 99
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Se tiaj programoj
daŭreme storas sin en
la komputilo,
ekzemple en dosieroj, Novaj Vortoj
ili nomiĝas virusoj;
alie vermoj. -o Vortoj
Medolo
Por protekti sin
kontraŭ tiaj riskoj oni neniam aktivigu
programon, kiun oni (rete aŭ alie) -a Vortoj
ricevas el dubinda fonto. Krome utilas Dubinda
instali kontraŭ-virusan programon, kiu Kontraŭ-virusa
rekonas kaj eble malaktivigas virusojn. Aparta
Uzante tian programon necesas regule Homligva
aktualigi ĝian datenaron, ĉar daŭre
ekestas novaj virusoj. -e Vortoj
Daŭreme
Aparta speco de vermaj mesaĝoj Alie
reproduktiĝas helpe ne de aliaj Daŭre
programoj, sed de homoj, kiuj legas la Urĝe
mesaĝon. Tiaj mesaĝoj petas en
homlingva teksto, plusendi kopion de Agoj
la mesaĝo al kiel eble plej multaj Storas
homoj. Por motivi al tio ili asertas Rekonas
ekzemple, ke ekestis nova viruso, pri Ekestas
kiu necesas averti la homojn; ekzistas Plusendi
malsana infano, kiu urĝe bezonas Iĝos
donon de malofta sango, osta medolo
aŭ io simila; plusendante la mesaĝon
oni iĝos riĉa, ĉar la adresatoj sendos
monon; kompreneble (kaj precipe) oni
devas unue mem sendi monon al iu alia.
___________________________________________________________ 100
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 101
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 102
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 103
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
VORTARO
ESPERANTO
PORTUGALA
___________________________________________________________ 104
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 105
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 106
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 107
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 108
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 109
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 111
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 112
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 113
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 114
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 115
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 116
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 117
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 119
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 120
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 122
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 123
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 124
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 126
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 127
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 128
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 129
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 130
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 131
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 132
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 133
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 134
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 135
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 136
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 137
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 138
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 139
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 140
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 141
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 142
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
kvitanci [v.][tr] dar recibo, passar larmi [v.][n tr] lacrimejar, derramar
quitação lágrimas
kvitanco [sub.] quitação, recibo larmo [sub.] lágrima
larvo [sub.] larva
L lasi [v.][tr] deixar, permitir, largar
la [adj.] o, a, os, as lasta [adj.] último, derradeiro
laboratorio [sub.] quím. farm. lastatempe [adv.] ultimamente,
laboratório recentemente
laborejo [sub.] oficina, laboratório latina [adj.] latina
laborema [adj.] trabalhador, laborioso latinida [adj.] neolatina
labori [v.][n tr] trabalhar, lidar latkurteno [sub.] veneziana
laboristo [sub.] operário, obreiro, lato [sub.] ripa, sarrafo
trabalhador latrino [sub.] latrina, privada
laboro [sub.] trabalho, labor latuno [sub.] quím. latão
laca [adj.] cansado, fatigado latva [adj.] letão (relativo à Letônia)
laciĝi [v.] cansar-se, fatigar-se Latvio [sub.] Letônia
laĉo [sub.] cadarço, cordel, cordão latvo [sub.] letão (natural da Letônia)
lado [sub.] lata, folha, lâmina de laŭ conforme; relativamente a;
metal ao longo de; de acordo
ladskatola malfermilo [sub.] abridor com
(de lata) laŭdi [v.][tr] louvar, gabar, elogiar
ladskatolo [sub.] caixa de lata, laŭdire [adv.] pelo que se diz
lata (enlatados) laŭdo [sub.] louvor, elogio
lafo [sub.] lava laŭgrada [adj.] gradual
lago [sub.] lago laŭlarĝe [adv.] transversalmente
laguno [sub.] laguna (geog. braço laŭlegenda [adj.] legendário,
de mar pouco profundo) lendário
Vocabulário Esperanto-Português - 43 laŭleĝa [adj.] legal, lícito
laiko [sub.] laico, leigo laŭlonge [adv.] ao longo, ao
laki [v.][tr] envernizar comprido
lako [sub.] verniz laŭmoda [adj.] na moda
laksa [adj.] laxativo, laxante laŭpeza restoracio [sub.] restaurante
laksigilo [sub.] laxativo a quilo
lakto [sub.] leite laŭplaĉe [adv.] a seu bel-prazer,
laktuko [sub.] alface à vontade
lama [adj.] manco, capenga laŭro [sub.] louro (bot.)
lambastono [sub.] muleta laŭsistema [adj.] sistemático
lamenti [v.][n tr] lamentar-se, laŭta [adj.] alto (voz); forte
queixar-se (som)
lami [v.][n tr] coxear, capengar laŭvice [adv.] segundo a fila
lampa petrolo [sub.] querosene laŭvide [adv.] de vista
lampo [sub.] Lâmpada, candeia laŭvole [adv.] à vontade, à sua
lana [adj.] de lã, lanígero vontade
landlimo [sub.] fronteira, limite laŭvorta [adj.] textual
lando [sub.] país, terra (região) laŭvorte [adv.] literalmente, palavra
lango [sub.] anat. língua por palavra
lano [sub.] lã lavango [sub.] avalanche
lanta [adj.] poét. lento, vagaroso lavi [v.][tr] lavar
lanterno [sub.] lanterna leciono [sub.] lição, aula, ensinamento
lanugo [sub.] penugem, pêlo, lanugem leda [adj.] de couro
lapona [adj.] lapão, lapônio (relativo ledo [sub.] couro
à Lapônia) legaĵo [sub.] material de leitura
lapono [sub.] lapão, lapônio (natural legebla [adj.] legível
da Lapônia) legendo [sub.] legenda, lenda
lardo [sub.] toicinho, lardo legi [v.][tr] ler
larĝa [adj.] largo, amplo leginda [adj.] que merece ser lido
lariko [sub.] lárix legio [sub.] legião
laringito [sub.] laringite legitimi [v.][tr] legitimar, legalizar
laringo [sub.] laringe legitimilo [sub.] carteira de identidade
___________________________________________________________ 143
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 144
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 146
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 147
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 148
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 149
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 150
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 151
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 152
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 153
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 154
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 155
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
lote viela
pardoni [v.][tr] perdoar, desculpar, pasero [sub.] pássaro, pardal
escusar pasi [v.][n tr] passar
pardono [sub.] perdão pasia [adj.] apaixonado, passional
pardonpeti [v.][tr] por gentileza pasigi [v.] fazer passar
pedir escusas de alguém pasinteco [sub.] passado
parenca [adj.] aparentado pasio [sub.] paixão, ardor
parenceco [sub.] parentesco Pasko [sub.] Páscoa
parenco [sub.] parente pasmovo [sub.] passe (futebol)
parenteze [adv.] entre parênteses pasporto [sub.] passaporte
parentezo [sub.] parêntese pasteĉo [sub.] cul. pastel, empada
(gram.) pasto [sub.] pasta, massa
parfumi [v.][tr] perfumar, defumar pastoro [sub.] pastor (ministro
parfumo [sub.] perfume, fragrância protestante)
Parizano [sub.] Parisiense (relativo pastro [sub.] padre, sacerdote,
à Paris) clérigo
Parizo [sub.] Paris pasvorto [sub.] senha
parkere [adv.] de cor, de memória paŝi [v.][n tr] andar, caminhar,
parkerigi [v.] memorizar dar um passo
parki [v.][tr] estacionar (veículos) paŝo [sub.] passo
parko [sub.] parque; estacionamento paŝti [v.][tr] apascentar, pastorear
parlamenta [adj.] parlamentar paŝtiĝi [v.] pastar
parlamentano [sub.] parlamentar paŝtisto [sub.] pastor
(membro do parlamento) pato [sub.] frigideira, sartã
parlamento [sub.] parlamento patriarko [sub.] patriarca
parmezano = parma fromaĝo patrimonio [sub.] herança (bens
[sub.] parmesão adquiridos em sucessão)
paro [sub.] par, casal, parelha patrino [sub.] mãe
paroĥa [adj.] paroquial (relativo patriota [adj.] patriótico
à paróquia) patriotismo [sub.] patriotismo
paroĥano [sub.] paroquiano (aquele patrioto [sub.] patriota
que habita uma patro [sub.] pai
paróquia) patroli [v.][tr] patrulhar
paroĥestro [sub.] pároco, cura, Vocabulário Esperanto-Português - 58
vigário patrolo [sub.] mil. patrulha, ronda
paroĥo, paroko [sub.] paróquia, patroni [v.][tr] patrocinar, proteger
freguesia patrono [sub.] patrono
parolado [sub.] fala, discurso, patrujo [sub.] pátria
conferência pausi [v.][tr] decalcar
parolema [adj.] loquaz, falador Paŭla [adj.] Paula
paroli [v.][n tr] falar Paŭlo [sub.] Paulo
parta [adj.] parcial, gram. partitivo paŭzi [v.][n tr] fazer uma pausa
partero [sub.] tea. platéia; andar paŭzo [sub.] pausa, suspensão
térreo pavi [v.][tr] pavonear-se, empavonar-
partia [adj.] parcial se
participo [sub.] gram. particípio pavilono [sub.] pavilhão
partio [sub.] partido, facção; partida pavimi [v.][tr] calçar, pavimentar
(jogo); bandeira; pavimo [sub.] pavimento (estrutura
partido (para casamento)" aplicada à superfície
parto [sub.] parte, parcela, quinhão de ruas, rodovias, aeroportos,
partopago [sub.] prestação etc)
partopreni [v.][n tr] tomar parte, pavo [sub.] pavão
participar peco [sub.] pedaço, bocado, naco
paruo [sub.] abelharuco, milharós, Peĉjo [sub.] Pedrinho
abelheiro (zoo.) peĉjo [sub.] pedrinho
parvolo [sub.] párvulo, infano pedali [v.][n tr] pedalar
pasaĝero [sub.] passageiro (de pedalo [sub.] pedal
avião, navio etc.) pediko [sub.] piolho (zoo.)
pasejo [sub.] passagem (local), pego [sub.] pica-pau
___________________________________________________________ 156
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 157
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 158
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 159
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 160
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 161
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 162
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 164
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 165
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 166
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 168
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 169
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 170
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
social Unio
socio [sub.] sociedade, corpo social, spaco [sub.] espaço, extensão,
comunidade âmbito
sofo [sub.] sofá, canapé spado [sub.] espada
softvaro [sub.] software spano [sub.] palmo (unidade de
soifi [v.][n tr] ter sede, estar sequioso comprimento)
por sparkilo [sub.] vela de automóvel
soifo [sub.] sede sparko [sub.] centelha
sojlo [sub.] soleira, limiar spasmo [sub.] espasmo (med.)
soklo [sub.] soco (arq.), peanha speciala [adj.] especial; extraordinário;
sola [adj.] só, sozinho, único (na particular, próprio
espécie), isolado specifa [adj.] específico
Vocabulário Esperanto-Português - 74 specifiki [v.][tr] especificar, especializar
soldato [sub.] soldado, praça; (exprimir nominalmente;
peão (xadrez) mencionar
sole [adv.] somente, só, a sós com precisão)
soleca [adj.] solitário specimeno [sub.] espécime, amostra
solena [adj.] solene speco [sub.] espécie; laia, jaez,
soleni [v.][tr] solenizar qualidade
solida [adj.] sólido speguli [v.][tr] espelhar
solidara [adj.] solidário spegulo [sub.] espelho
solidareco [sub.] solidariedade spektaklo [sub.] espetáculo
solisto [sub.] solista spektanto [sub.] espectador
solo [sub.] solo (um, uma coisa spekti [v.][tr] assistir a (espetáculo,
só); solo (mús.) cinema etc.)
solvi [v.][tr] solver, dissolver, resolver sperta [adj.] experiente, perito,
(achar solução, versado
solucionar) sperto [sub.] experiência (ato de
solvo [sub.] solução experimentar)
somerdomo [sub.] casa de campo spertulo [sub.] perito
somero [sub.] verão speso [sub.] speso (unid. monetária
sonato [sub.] sonata convencional esperantista
sonbendo [sub.] fita-cassete lançada em
sonĝi [v.][tr] sonhar 1907)
sonĝo [sub.] sonho spezado [sub.] despesa
soni [v.][n tr] soar, bater (horas) spezi [v.][tr] fazer uma operação
sonkamiono [sub.] trio elétrico contábil, uma transferência
sono [sub.] som, sonido de fundos, etc.
sonora [adj.] sonoro spici [v.][tr] temperar, condimentar
sonori [v.][n tr] produzir sons spicisto [sub.] vendedor de especiarias
sonorilo [sub.] sino spico [sub.] especiaria (cul.)
sopiri [v.][n tr] suspirar, dar ais, spinaco [sub.] espinafre
ter saudades de spino [sub.] espinha dorsal (anat.
sopiro [sub.] suspiro, anelo, saudade coluna vertebral)
soprano [sub.] soprano spioni [v.][tr] espionar
sorba [adj.] absorvente, hidrófilo spiono [sub.] espião
sorba papero [sub.] mata-borrão spirado [sub.] respiração (ato de
sorbi [v.][tr] sorver, absorver respirar)
sorĉi [v.][tr] enfeitiçar spiri [v.][n tr] respirar, espirar
sorĉistino [sub.] feiticeira spirita [adj.] espiritual
sorĉo [sub.] encanto, feitiço spiritismo [sub.] espiritismo
sorto [sub.] sorte, sina, destino spirito [sub.] espírito, alma, gênio
sovaĝa [adj.] selvagem, gentio, spiritualismo [sub.] espiritualismo
bravio spiro [sub.] sopro, suspiro
soveto [sub.] soviete, Sovet-Unio spita [adj.] acintoso, provocador
Sovetunio [sub.] antiga União spite [adv.] por acinte, por desafio
das Repúblicas Socialistas spite al a despeito de
Soviéticas spiti [v.][tr] exasperar, desafiar
sovjeto [sub.] soviete, Sovet- spleno [sub.] baço; "spleen"
___________________________________________________________ 171
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 172
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
streki [v.][tr] riscar (fazer traços), subtila [adj.] sutil, tênue; fino,
traçar quase impalpável; arguto
streko [sub.] risca, risco, traço subtrahi [v.][tr] subtrair (mat.)
strigo [sub.] coruja, corujão, bufo subtraho [sub.] diminuição, subtração
striki [v.][n tr] fazer greve subulo [sub.] subalterno, súdito,
striko [sub.] greve inferior
strio [sub.] tira, faixa, barra, estria suburbo [sub.] subúrbio
strofo [sub.] estrofe (poét.) suburbo=antaŭurbo [sub.] subúrbio
strukturo [sub.] estrutura, contextura, subvencii [v.][tr] subvencionar
teia subvencio [sub.] subsídio, subvenção
struto [sub.] avestruz (zoo.) subvesto [sub.] roupa de baixo,
studanto [sub.] estudante combinação
studento [sub.] estudante (de suĉi [v.][tr] sugar, chupar, mamar
universidade ou escola suĉigi [v.] amamentar
superior) suda [adj.] austral, meridional
studi [v.][tr] estudar, preparar (a sudo [sub.] sul
lição) suferi [v.][n tr] sofrer, suportar,
studio [sub.] estúdio (local ou padecer
casa onde se preparam sufiĉa [adj.] suficiente, bastante;
fitas cinematográficas) sufiĉe [adv.] bastante, assaz, em
stulta [adj.] tolo, imbecil quantidade suficiente
stultulo [sub.] um imbecil sufiĉi [v.][n tr] ser suficiente,
stumbli [v.][n tr] tropeçar, tropicar bastar, satisfazer
sub sob, debaixo de; por baixo sufikso [sub.] gram. sufixo
de; abaixo de suflori [v.][tr] soprar, dizer em
subaĉeti [v.][tr] subornar voz baixa, sugerir
subaŭskulti [v.][tr] ouvir secretamente sufloro [sub.] tea. ponto
subfosa [adj.] solapador sufoki [v.][tr] sufocar, abafar,
subfosi [v.][tr] minar estrangular
subiri [v.][n tr] pôr-se, esconderse sugesti [v.][tr] sugerir, lembrar,
subiri [v.][tr] descer, pôr-se (astro) incutir
subita [adj.] súbito, repentino, sugestii [v.][tr] sugestionar (induzir
brusco uma idéia, um sentimento)
subjektiva [adj.] subjetivo Vocabulário Esperanto-Português - 77
subjekto [sub.] sujeito (gram. filos. sugestio [sub.] sugestão (impulso
med.) irresistível, provocado
subjupo [sub.] saiote, anágua em uma pessoa em estado
sublimato [sub.] sublimado de hipnose)
(quím.) sugesto [sub.] sugestão
submeti [v.][tr] submeter sukcesi [v.][n tr] ser bem sucedido,
submetiĝi [v.][ntr] submeter-se ter bom êxito, conseguir
suboficiro [sub.] suboficial sukceso [sub.] sucesso, bom êxito
subrobo [sub.] combinação (roupa sukero [sub.] açúcar
íntima feminina) sukerujo [sub.] açucareiro
subskribi [v.][tr] subscrever, assinar suko [sub.] suco, sumo, seiva
subskribi [v.][tr] subscrever, assinar sulfura [adj.] sulfuroso
substanco [sub.] fís. filos. substância sulfuro [sub.] enxofre
substantivo [sub.] gram. substantivo, sulki [v.][tr] sulcar, encrespar,
nome enrugar, franzir
substitui [v.][tr] substituir sulko [sub.] sulco, calha, rego
substreki [v.][tr] sublinhar sultano [sub.] sultão
subŝtofo [sub.] forro (de vestuário) sumigi [v.] mat. somar, adicionar,
subtaksi [v.][tr] subestimar totalizar
subtaso [sub.] pires sumo [sub.] mat. soma, importância,
subtaso [sub.] pires quantia
subteni [v.][tr] suportar, sustentar, sunfloro [sub.] girassol
amparar sunleviĝo [sub.] nascer do sol
subtera [adj.] subterrâneo suno [sub.] sol
subtera [adj.] subterrâneo sunradio [sub.] raio de sol
___________________________________________________________ 173
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 174
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 175
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 176
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 177
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 178
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 179
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 180
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 181
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 182
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
___________________________________________________________ 183
ESPERANTO KURSO POR KOMENCANTOJ
Z
zebro [sub.] zebra
zefiro [sub.] zéfiro, brisa, aragem;
zefir (tecido leve e
transparente)
zenito [sub.] zênite
zigzagi [v.][n tr] ziguezaguear
zigzago [sub.] ziguezague
zinko [sub.] zinco
zipo [sub.] zíper
zodiako [sub.] zodíaco (astr.)
zono [sub.] cinta, cintura; zona
(cada uma das cinco divisões
do globo terrestre)
zoologio [sub.] zoologia
zorge [adv.] com zelo
zorgi [v.][n tr] cuidar, zelar, tutelar;
preocupar-se (por
males ou contrariedades
ocasionais)"
zorgo [sub.] cuidado, zelo; preocupação
zumi [v.][n tr] zumbir, zunir
zumoj [sub.] zumbido, zunzum
___________________________________________________________ 184