T.C.

SEYH

BILEC
IK

EDEBALI NIVERS
ITES
I
IK
FAKLTESI
MHENDISL
I
ISAYAR

IG
BILG
MHENDISL

ARA SANZIMAN

MODELLEMESI
Mustafa Kstek
IRME

BIT
ALISMASI

gr.Gr.Murat ZALP

HAZIRAN-2015

BILEC
IK

T.C.

SEYH

BILEC
IK

EDEBALI NIVERS
ITES
I
IK
FAKLTESI
MHENDISL
I
ISAYAR

IG
BILG
MHENDISL

ARA SANZIMAN

MODELLEMESI
Mustafa Kstek
IRME

BIT
ALISMASI

gr.Gr.Murat ZALP

HAZIRAN-2015

BILEC
IK

 IR
IM

BILD
Bu kitaptaki btn bilgilerin etik davrans ve akademik kurallar erevesinde elde edildig inive yazm kurallarna uygun olarak hazrlanan bu alsmada bana ait olmayan her trl
ifade ve bilginin kaynagna eksiksiz atf yapldgn bildiririm.

DECLARATION
I hereby declare that all information in this document has been obtained and presented
in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as required by
these rules and conduct, I have fully cited and referenced all materials and results that are
not original to this work.

Imza
Mustafa KSTEK
5.6.2015

ii

ZET

IRME

BIT
ALISMASI

ARA SANZIMAN

MODELLEMESI

grencinin Ad SOYADI

SEYH

BILEC
IK

EDEBALI NIVERS
ITES
I

MHENDISLIK FAKLTESI
I BLM
ISAYAR

IG
BILG
MHENDISL
Dansman:gr.Gr Murat ZALP
2015, 46 Sayfa

Jri yeleri

Imza

.....................

.....................

.....................

.....................

.....................

.....................

ncelikle bir aracn nasl yrdg fiziksel olarak aklanacak,daha sonra ise masast
uygulama ortamnda teorik bilgiler uygulamaya dklerek uygulamada kullanlan C#
programlama dilinde kulanlan ara kutular anlatlp algoritma gereklenerek bir masast uygulamas olusturulmus,bunun yannda kullanc tarafndan vites degistirme verilerini bir verikmesi olarak kaydetip bir tus vastasyla egitilerek kullancnn egittigi
verilere gre vites degistirme islemlerini otomatik gereklestiren i-tronic vites tasarlanmstr.Yan sra yakt tketimi,ara performanslar,tork kavramna ciddi sekilde deginilecektir.
Anahtar Kelimeler: fizik motoru,makine grenmesi,yakt tketimi,dndrme kuvveti,performans

iii

ABSTRACT

THESIS
VEHICLE GEARBOX MODELLING
Mustaf Kstek
BILECIK SEYH

EDEBALI UNIVERSITY
ENGINEERING FACULTY
DEPARTMENT OF COMPUTER ENGINEERING
Advisor:Lect. Murat ZALP
2015, 46 Pages

Jury

Sign

.....................

.....................

.....................

.....................

.....................

.....................

First, a car physics engine based on the physics knowledge will be carried out. In addition to
project into a vehicle shift of pre-gearbox data are recorded in a data set according to the users
data set via a button educating a prototype that performs the gear changes according to the limits
determined by the users interaction was conducted.
Keywords:the physics engine, machine learning, fuel consumption, torque, performance

iv

NSZ
Bu projenin yazmnn basndan sonuna kadar emegi geen ve beni bu konuya ynlendiren sayg deger hocam ve dansmanm Sayn Murat ZALPa tm katklarndan ve
hi eksiltmedigi desteginden dolay tesekkr ederim.
Mustafa Kstek


Iindekiler
*

SEK

ILLER
TABLOSU

viii

IS
1 GIR

2 Ara nasl yrr?

2.1

Tork nedir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.2

Dinamik kuvvetleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3

Srtnme kuvvetleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.1

Lastik yuvarlanma srtnmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.3.2

Aerodinamik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.4

Sanzman

Ve Disli Oranlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.5

Tketim verileri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2.6

I-tronic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3 Naive Bayes snflandrc

10

3.1

Snflandrma Problemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

10

3.2

Nicelik Kmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

11

3.3

Bayes Karar Teoremi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12

3.4

Naive Bayes Snflandrc . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

12

4 C# nedir?

14

4.1

Tasarm hedefleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

14

4.2

Elestiri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

4.3

Performans . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

4.4

Platform . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

4.5

Projeye DLLlerin Eklenmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

15

4.6

Gsterge Ve zelikleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

19

4.7

Visual C# Chart Kullanm ( Grafik ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20

4.8

OleDbConnection Snf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

21

vi

5 Programlama
5.1

5.2

5.3

26

Algoritmalar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

26

5.1.1

Gaza basma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

26

5.1.2

Tekerler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

26

5.1.3

Ara kuvveti . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

27

5.1.4

Ds kuvvetler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

28

5.1.5

Form yklenirken . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29

5.1.6

Her timer periyodunda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29

5.1.7

Hz sabitleyici tusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

29

5.1.8

i-tronic tusu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30

5.1.9

Gaza basma ve fren yapma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

30

5.1.10 Vites artrma azaltma . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

UML . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

5.2.1

Naif bayes algoritmas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

5.2.2

Anaforma ait islev ve yeleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

31

Ara Ve Harita Veritaban . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

33

6 SONULAR VE NERILER

35

SONULAR VE NERILER

35

KAYNAKLAR

36

ZGEMIS

37

vii


SEK

ILLER
TABLOSU
1

Bir ara farkl devir bantlarnda farkl tork degerleri retir[1] . . . . . . .

Yokus yukar ve asag inen araa etkiyen kuvvetler . . . . . . . . . . . .

Bir aktarma organ [5] . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yeni bir proje almas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

16

Sral olarak bir projede dll olusturma ve agrma admlar . . . . . . . .

17

Dll referans gsterme islemi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

18

Referans alnan komponentin ierigi [8] . . . . . . . . . . . . . . . . . .

19

C# bir chart grnm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

20

Oledb veri saglayclar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

22

10

Baglant olusurulduguna dair kt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

24

11

Oledb nesne ile baglant olusturuldugunun kts . . . . . . . . . . . . .

25

12

Naive bayes snfna ait islev ve alanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32

13

Ana forma ait islev ve alanlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

32

14

Veritabanna ait bilgileri depolayan tablolar . . . . . . . . . . . . . . . .

34

viii

IS
GIR
Bir arac nasl hzlanr hz nasl limit hz olur bu sorularn cevab aslnda iki bilinme-

yenli bir optimizasyon problemi olarak gze arpar birinci parametre gaza baslma oran
ikincisi vitesin pozisyonudur.Ds etkenler olarak ise rzgar ve yol srtnmesi yan sra
aran bulundugu yolun egimide bu optimizastonu etkileyen nemli unsurlardandr. Gnmzde gzde konulardan olan vites tipleri nemli hususlardandr.Genel olarak iki adet
mod bulunmaktadr;eco ve spor modu gibi.Bu teknolojiye yeniliki bir teknoloji ile farkl
bir slup getirmeyi amalamaktadr.

Ara nasl yrr?

Aracn alsmas ile birlikte araca gaz vererek aratan tork elde edilir.Bu tork arata

aktarma organlar ile harekete dnstrlerek aracn hareket etmesi saglanr.

2.1

Tork nedir?

Her aracn motor karakteristigine gre belirli devir bandlarnda belli tork degerleri retir.Bu tork dndrme kuvveti olarak tanmlanr.Sekil

1de oldugu gibi bir aracn motoruna

ait tork grafigi gsterilmistir.

Sekil

1: Bir ara farkl devir bantlarnda farkl tork degerleri retir[1]

2

Sekil

2: Yokus yukar ve asag inen araa etkiyen kuvvetler

2.2

Dinamik kuvvetleri

Aralar bulundugu yolun egim asna gre bir ivmelenme sz konusudur.Sekil

2de
buna rnekler nitelikte zmlenmistir.[2] Grldg gibi yolun egimine gre ara inis
ve kslarnda araa etki eden kuvvetler .
k srtnme katsays,F aracn motor kuvveti,g yerekimi ivmesi,m ise arabann ktlesi
olarak nitelendirilmistir.

2.3

Srtnme kuvvetleri

Temel olarak araa etki eden srtnme kuvveti lastikler ile yol arasndaki kuvvettir.Diger bir kuvvet ise hava srtnme kuvveti olarak nitelendirilmistir.Bu iki kuvvet araca
negatif olarak etki eden kuvvetler olarak adlandrlabilir.
3

2.3.1

Lastik yuvarlanma srtnmesi

Yzyllar nce bulunan tekerlek icat edilerek hem srtnmeden dogan negatif kuvvet
minimize edilmistir.Yuvarlanma srtnmesi normal olarak srklenme kuvvetinin yaklask olarak ellide biri kadardr.Bylelikle ara kuvvetinden daha byk oranlarda istifade
edilmistir. Baslca yzeylerin yuvarlanma srtnme kuvvetleri asagdaki gibidir:[3]
elik ray stnde elik tekerlek 0.001-0.002
Sambrelsiz

teker 0.002-0.005
Kamyon lastigi(asfalt) 0.006-0.01
Beton-otomobil lastigi 0.01-0.015
Asfalt-otomobil lastigi 0.03
Kat kum otomobil lastigi 0.04-0.08
Gevsek kum-otomobil lastigi 0.2-0.4
Mesela,beton zerinde hareket eden 2 ton agrlgndaki bir otomobile etki eden srtnme kuvvetini hesaplayalm... G=2000 * 9,81 =19.620 Newton c=0.015 alalm (yukardaki tablodan) Bu durumda yuvarlanma srtnme kuvvetimiz Fy=19.620 * 0,015 = 294,3
N olarak hesaplanr. Yukarda da bahsettigim gibi yuvarlanmadan dolay olan srtnme
kayb ok kk. Sonucumuz 294 N oda yaklask 30 kg civarnda bir kuvvete denktir.
Sayet

lastik ile beton arasndaki kaymadan mtevellit srtnme sorulmus olsayd bu durumda srtnme katsaymz f=0,7 olacakt ve sonucumuz 0,7*19620 =13734 N olacakt ,
buda digerinin yaklask 47 kat byklkte bir srtnme kuvveti olurdu.
4

2.3.2

Aerodinamik

Dsk hzlarda hava direnci diger kayplar yannda olduka dsk mertebelerdedir.
Ancak hz 30-40 km/h degerine ulasnca hava direnci nem kazanr. Bunun sebebi hava
direncinin hzn karesiyle dogru orantl olarak artmasdr. Geometrik boyutlar ara ds
formuna bagl diren katsays (cw) belli olan bir araca herhangi bir hzda etkiyen diren
kuvveti hesaplanabilir. rnek olarak; hz 30 m/sn (108 km/h) olan bir aracn rzgara dik
kesit yzeyi 3m2 kare olsun. Aracn diren katsays Cw =0,45 ise bu araca etkiyen diren
(1)nolu ifade ile bulunur.[4]
D = 0, 5 d cw A V 2

(1)

Bura da ;
d: Havann yogunlugu ( 1.255kg/m2 )
A: Aracn dik kesit alan (m2 )
V: aracn hz ( m/sn ) dir.
D = 0, 5x1, 255x0, 45x3x(30)2
D= 762,4 Newton
Bu kuvvet 80 kg agrlgnda bir ktleyi havaya kaldrmak iin gerekli olan kuvvete
esittir. Cw degeri bir cismin ds formu sebebiyle dzgn dogrusal akm iinde olusturdugu
sreksizlik ve girdaplar gibi akm bozuntularnn sonucu ortaya kar. Ds form itibariyle
cisim ne derece az bozuntuya sebep olursa diren katsays ve buna bagl olarak diren
kuvvetide o derece kk olur. Grldg gibi hz ve geometrik boyutlar belli olan
bir aracn hava diren kaybn azaltmann tek yolu aracn ds formuna bagl olan diren
katsays Cwyi azaltmaktr. Cw degerinin azaltlmas:
Motor gc sabit bir aracn daha yksek hza erisebilmesi
5

 Belli hza kmas istenen araca daha kk motor taklabilmesi

anlamna gelir.Binek aralar iin ekonomi asndan ikinci sk yars arabalarnda ise
yksek performans hedeflendiginden birinci sk Cw degerinin nemini ortaya koyar. Diren katsays Cwnin azaltlabilmesi iin ara formlar gn getike aerodinamikteki
adyla damla formuna benzetilmeye alslmaktadr. Damla formunun zelligi dogrusal
akmda bilinen en az bozuntuya sebep olan yap olmasdr.

2.4 Sanzman

Ve Disli Oranlar

Motordaki yksek torklu kuvvetten optimum derecede verim elde etmek iin disli ve
aktarma organlar kullanlr.Bylelikle hem yakttan hemde hzlanma ve performans en
yksek derecede verim elde edilir. Basit bir disli modeli ile anlataym;Motordan sanzmana gc aktaran asagdaki en soldaki kk disli olsun. (ortadaki 2 kat, sagdaki 4
kat byklgnde yani 1:1, 2:1 ve 4:1) Bizim motorumuzun rettigi 1000 devirde tork
degeri 100 Nm olsun. (yani kk dislideki gcmz) simdi ortadaki disli ile kk disliyi birlestirelim. Ortadaki, kgn 2 kat olduguna gre 1000 devir dnen kk disli
2 kat byklgndeki disliyi 1000/2=500 kez dndrecektir. 1 dakikadaki tur (devir) says azald ancak bu durum ihtiyacmz olan torku arttracak. is = kuvvet mesa f e (mesafe
burada dislimizin oran oluyor yani 2yi kullanacagz) formlnde bizim iin is elde edecegimiz torku ifade ediyor, kuvvet ise motordan ilk kan g yani 100 Nm. Hesabmz
100 2 = 200Nm.Hzlca en byk disliyi de hesaplayacak olursak 100 4 = 400Nm
oluyor. Ama tur says (1000/4) 250 oluyor bu sefer.Birinci vitesde duran aracmz kalks
yapacak ve en yksek gce ihtiyacmz var, bu yzden 400Nm reten disli birinci vites
digeri de 2. vites olacaktr. Birinci viteste tur says az oldugu iin de aracmz hz kazandka son devire ulaslacak ve 2. vitese atldgnda tur says da artms olacak ve aracmz
hz kazanmaya devam edecek, bu arada ara ilk hareketini artk kazand belirli bir hza
ulastg iin ilk bastaki kadar yksek gce ihtiyac kalmad bu yzden 200Nm gayet yeterli.Iste sanzmann en basit tanm budur. Sanzman

tabi bunun biraz daha karmask hali

ama temel mantk yukardaki rnek ile ayn.
6

Sekil

3: Bir aktarma organ [5]

Sanzman

disli oranlar otomobilde aracn 0-100 oranndan son hzna gibi performans
degerlerine etki eder, peki bizim ne isimize yarar? Sanzman

disli oranlarn bildigimiz bir

otomobilin son hzn hesaplayabiliriz ya da lastik boyutu degistirlecegi zaman dogru hz
bilgisine ulasabiliriz. Bu hesaplama yukardaki 3 disli rneginden biraz daha karmask.
O rnekte lastik ebat ve diger nemli etkenleri gzard ederek kaba bir hesap yapmstk.
Artk hesabmzda jant ap, lastik yanag, lastik ebat ve son disli orann da kullanacag z.Rastgele bir ara dsnelim.Dz viteste oranlar 1.vites: 3.626, 2. vites: 2.188, 3. vites:
1.541, 4. vites: 1.213, 5. vites: 1.000, 6. vites: 0.767 ve son disli oran 4.100. Jant ls
17 in, lastik ebat 215 ve lastik yanag 45.Simdi

gelelim hesabmza,Hz bulmak iin

nce tekerlegin yuvarlanma dairesini ve tekerlege aktarlan devri bulmamz gerekiyor.
1.Forml:Tekerlek yuvarlanma dairesi = (( jant ap(inc)*25,4)+(lastik genisligi*yanak
yksekligi*2))*Pi says Hesabmz: ((17*25.4)+(215*0.45*2))*3,141= 1.963m
2. Forml:Tekerlege aktarlan devir = Devir(rpm)/son disli oran/vites oran/1000 Hesabmz:6500/4.100/3.626/1000=0.437
3. ve son Forml:Hz = Tekerlek yuvarlanma dairesi x tekerlege aktarlan devir x 60
1.963*0.437*60= 55.35 km/saat Grdgmz gibi aracn 1. vitesteki son hz 55.35 km
kt.
7

2.5

Tketim verileri

Aralarn tketim verileri genel olarak su sekilde tayin edilir;Sehir

ii tketim verileri 50 km/saat ve ortalama hz 20 km/saat olacak sekilde dur kalklar ile mesafeye gre
ortalama alnarak 100 kmdeki tketim degeri ngrlr.Sehir

ds tketim degerleri ise

maksimum 120 km/saat hzla ve ortalama hz 90 km/saat olacak sekilde mesafeye gre
ortalama alnarak 100 km deki ortalama tketim degerleri tayin edilir. Temel olarak 20
km/saat hzda aracn tketim degerlerini iki adet degiskenimiz vardr bu hzda iken bulundugu motorun devri ve motora ne kadar gaz verildigidir. Bu iki parametreyi biz birinci
dereceden iki bilinmeyenli denklem sistemine evirip bu parametrelerin cevab olarakta
tketim degerlerini yazarsak bu iki katsay araclgyla biz anlk olarak tketim degerini
kartabiliriz syleki;bir ara var sehir ii 100 kmde 12 litre,sehir ds 100 kmde 7 litre
yakt tketsin.O zaman:
7 = (100/90) (17 thr + dev 55)

(2)

12 = (100/20) (4 thr + dev 30)

(3)

thr degeri ve dev degeri programda kosturulacak olan katsaylardr.Bu katsaylar yukardaki denklemde grldg gibi iki adet denklemden elde edilir.Mantksal olarak yakt
tketimi gaza ne kadar basldg,motor devir byklg ile dogru orantldr.Yukardaki
denklemde grlen degerler srasyla 20 ve 90 km/saat hzlarnda giden ayn araca ait
olan tketim deger esitsizligi (4) nolu denklem ile temsil edilir.

x, y =

32 2.4

17 55 6.1

(4)

Buradan thr ve dev degerleri elde edilir.Sonra ise bunlar formlde yerine konarak 100 km
de ve saatteki yakt tketimi bulunur.
8

Tablo 1: Datatablea kaytlar tutan soyut kme

nceki geilen vites devir hz

2.6

33

15

45

37

38

42

18

29

16

16

13

I-tronic

Bu vites tipinde kullancnn kendi optimizasyonuna gre vites attrp azaltma bilgilerini ait belirli parametreleri bir kaytta tutarak bir tus vastasyla i-tronic moduna geilir.Bu
modda nceden kayt edilmis verilere isleyip vites degistirmeye ait snrlarn belirleyerek bu parametreler dahilinde ilgili vitesi her bir zaman tikinde sorgular.Eger bu modda
iken vites islemi kullanc tarafndan yaplrsa moddan klr ve yeniden vites degisimlerinde parametreler sfrlanan veritabanna kayt edilir(sfrlanr). Tablo 1de bir egitim
verisi gsterilmistir.

Naive Bayes snflandrc

Nave Bayes Snflandrc adn Ingiliz matematiki Thomas Bayesten (yak. 1701

- 7 Nisan 1761) alr. Nave Bayes Snflandrc rnt tanma problemine ilk baksta
oldukca kstlayc grlen bir nerme ile kullanlabilen olaslkc bir yaklasmdr. Bu
nerme rnt tanma da kullanlacak her bir tanmlayc nitelik ya da parametrenin istatistik adan bagmsz olmas gerekliligidir. Her ne kadar bu nerme Naive Bayes Snflandrcsnn kullanm alann kstlandrsa da, genelde istatistik bagmszlk kosulu
esnetilerek kullanldgnda da daha karmask Yapay sinir aglar gibi metotlarla karslastrabilir sonular vermektedir. Bayes Teoremi Naive Bayes snflandrcs Bayes teoreminin bagmszlk nermesiyle basitlestirilmis halidir. Bayes teoremi (5) nolu denklemle
ifade edilir.
P(A|B) =

P(B|A)P(A)
P(B)

(5)

P(A|B); B olay gereklestigi durumda A olaynn meydana gelme olaslgdr (baknz

kosullu olaslk)
P(B|A); A olay gereklestigi durumda B olaynn meydana gelme olaslgdr
P(A) ve P(B); A ve B olaylarnn nsel olaslklardr. Burada nsel olaslk Bayes teoreminine znellik katar. Diger bir ifadeyle rnegin P(A) henz elde veri toplanmadan
A olay hakknda sahip olunan bilgidir. Diger taraftan P(B|A) ardl olaslktr nk veri
toplandktan sonra, A olaynn gereklesmis oldugu durumlarda B olaynn gereklesme
ihtimali hakknda bilgi verir.

3.1

Snflandrma Problemi

Naive Bayes Snflandrmas Makine greniminde greticili grenme alt snfndadr.

Daha ak bir ifadeyle snflandrlmas gereken snflar(kmeler) ve rnek verilerin hangi
snflara ait oldugu bellidir. E-posta kutusuna gelen e-postalarn spam olarak ayrstrlmas islemi buna rnek verilebilir. Bu rnekte spam e-posta ve spam olmayan e-posta
ayrstrlacak iki snf temsil eder. Elimizdeki spam ve spam olmayan e-postalardan yaralanarak gelecekte elimize ulasacak e-postalarn spam olup olmadgna karar verecek
10

bir Algoritma da greticili makina grenmesine rnektir. Snflandrma isleminde genel

olarak elde bir rnt (pattern) vardr. Buradaki islem de bu rnty daha nceden tanmlanms snflara snflandrmaktr. Her rnt nicelik (feature ya da parametre) kmesi
tarafndan temsil edilir.

3.2

Nicelik Kmesi

Yine yukarda bahsedilen spam e-posta rneginden devam edilecek olunursa; Posta
kutumuzda bulunan spam e-postalar spam olmayan e-postalardan ayran parametrelerden olusan bir kme, meselaikramiye,dl gibi szcklerden olusan, nicelik kmesine
rnektir. Matematiksel bir ifadeyle nicelik kmesi (6) nolu ifade ile temsil edilir.
x(i), i = 1, 2, . . . , L

(6)

x = [x(1), x(2), . . . , x(L)]T

(7)

, ise (7) nolu ifade edilecektir.

RLL-boyutlu nicelik vektrn olusturur. x RL verildigine gre ve S ayrstrlacak

snflar kmesiyse, Bayes teoremine gre (8) numaral ifade yazlr.
P(Si |x) P(x) = P(x|Si ) P(Si )

(8)

ve (9) nolu ifade ile tanmlanr.

L

P(x) = p(x|Si )P(Si )

i=1

P(Si ); Sinin ncel olaslg i=1,2,. . . ,L,

P(Si |x); Sinin ardl olaslg
P(x); x in Olaslk yogunluk fonksiyonu(oyf)
11

(9)

 P(x|Si ); i = 1 = 2, . . . , L, xin kosullu oyfsi

3.3

Bayes Karar Teoremi

Elimizde snf belli olmayan bir rnt olsun. Bu durumda (10) nolu ifade sz konusudur.
x = [x(1), x(2), . . . , x(L)]T RL

(10)

snf belli olmayan rntnn L-boyutlu nicelik vektrdr. Spam e-posta rneginden
gidecek olursak spam olup olmadgn bilmedigimiz yeni bir e-posta snf belli olmayan
rntdr. Yine Si |xin atanacag snf ise; Bayes karar teorisine gre x snf Si ya aittir
eger
P(Si |x) > P(S j |x), j 6=, i

(11)

P(x|Si )P(Si ) > P(x|S j )P(S j ), j 6=, i

(12)

diger bir ifadeyle

3.4

Naive Bayes Snflandrc

Verilen bir xin (x = [x(1), x(2), ..., x(L)]T RL) snf Si ye ait olup olmadgna karar
vermek iin kullanlan yukarda formle edilen Bayes karar teoreminde istatistik olarak
bagmszlk nermesinden yararlanlrsa bu tip snflandrmaya Naive bayes snflandrlmas denir. Matematiksel bir ifadeyle (13) numaral
P(x|Si )P(Si ) > P(x|S j )P(S j ), j 6=, i

(13)

ifadedeki P(x|Si ) terimi yeniden yazlrsa (14) nolu ifade gibi olacaktr.
L

P(x|Si ) P(xk |Si )

k=1

12

(14)

bylece Bayes karar teoremi asagdaki sekli alr.Bayes karar teorisine gre x snf Si ya
aittir eger (15)u saglyorsa
L

P(Si ) P(xk |Si ) > P(S j ) P(xk |S j )

k=1

(15)

k=1

P(Si ) ve P(S j ) i ve j snflarnn nsel olaslklardr.Elde olan veri kmesinden degerleri

kolayca hesaplanabilir. Naive bayes snflandrcnn kullanm alan her nekadar kstl gzksede yksek boyutlu uzayda ve yeterli sayda veriyle xin (nicelik kmesi) bilesenlerinin istatistik olarak bagmsz olmas kosulu esnetilerek basarl sonular elde edilebilinir.

13

C# nedir?
C# Programlama Dili,Microsoftun gelistirmis oldugu yeni nesil programlama dilidir.[10]

C#, .NET orta seviyeli programlama dillerindendir. Yani hem makine diline hem de insan
algsna esit seviyededir. Buradaki orta ifadesi dilin gcn degil makine dili ile gnlk
konusma diline olan mesafesini gstermektedir. rnegin; Visual Basic .NET (VB.NET)
yksek seviyeli bir dildir dersek bu, dilin insanlarn gnlk yasantlarnda konusma biimine yakn sekilde yazldgn ifade etmektedir. Dolaysyla VB.NET, C#.NETten daha
gl bir dildir diyemeyiz. Programn alsmas istenen bilgisayarlarda framework kurulu
olmas gerekmektedir. (Windows 7 ve Windows Vistada .NET Framework kuruludur)

4.1

Tasarm hedefleri

ECMA tarafndan C# dilinin tasarm hedefleri syle sralanr:

C# basit, modern, genel-amal, nesneye ynelik programlama dili olarak tasarlanmstr.
nk yazlmn saglamllg, gvenirliligi ve programclarn retkenliligi nemlidir. C# yazlm dili, gl tipleme kontrol (strong type checking), dizin snrlar
kontrol (array bounds checking), tanmlanmams degiskenlerin kullanm tespiti,
(source code portability), ve otomatik artk veri toplama gibi zelliklerine sahiptir.
Programc portatifligi zellikle C ve C++ dilleri ile tecrbesi olanlar iin ok nemlidir.
Enternasyonal hale koymak iin verilen destek ok nemlidir.
C# programlama dili sunucu ve gml sistemler iin tasarlanmstr. Bununla birlikte C# programlama dili en basit islevselli fonksiyondan isletim sistemini kullanan
en teferruatlsna kadar kapsamaktadr.
14

 C# uygulamalar hafza ve islemci gereksinimleri ile tutumlu olmak uzere tasarlanmstr. Buna ragmen C# programlama dili performans asndan C veya assembly
dili ile rekabet etmek iin tasarlanmamstr

4.2

Elestiri

C# konusunda elestiriler tabii ki var. En nemlisi using ile hangi referanslar kullanacagmz ok iyi bilmeliyiz. Ayrca ssl parantez "" ve noktal virgl ";" karakterlerini
ok sevmemiz ve asla unutmamamz gerekmektedir.

4.3

Performans

Digerleri gibiSanal Makineye dayal dillerden biridir, C# programlama dili direkt yerlesik koda derleyen dillerden daha yavastr.

4.4

Platform

.NET Microsoft uygulama bonservisi Windows zerinde geerlidir. Fakat C# programlarn Windows, Linux veya MacOs zerinde yrten baska uygulamalar da yer almaktadr. Mono(software)ve DotGnu

4.5

Projeye DLLlerin Eklenmesi

Birok progamda grmszdr bu dosyay.Ya da isletim sistemi dosyalarnn bulundugu yerde mutlaka karsmza kmstr.[7]Dll dosyalar iinde alsabilir kod bulunduran kendi basna alsamayan,executable dosyalar tarafndan dinamik ya da static olarak
agrlp kullanlabilen,iinde prosedur veya fonksiyon bulundurabilen dosyalardr. Niin
kullanmalyz?
15

Sekil

4: Yeni bir proje almas

Yaptgnz uygulama byk bir program olabilir. Programnzn bellekte tuttugu alan
azaltmak iin baz fonksiyonlar dinamik olarak agrp kullanmak gerekebilir.Iste tam
burada DLL kullanmak olduka mantkl ve gereksinim duyulan bir istir. Bundan farkl
olarak Dll dosyas kullanarak Exe dosyalarnzn sismesini engelleyebilirsiniz. Si
sersene
olur?
Ilk olarak exe dosyasnda olabilecek bir hata tum program etkiler.Bundan saknmak iin
dll dosyalarn kullanmak gerekir. Belki en nemli gerekliliklerden biri de tasnabilirlik.Bir islem birden ok exe dosyasnda gerekebilir.rn;bir dizi elemanlarnn toplamn
birden ok program da kullanmak gerekebilir.Bunun iin yazlan bir dll dosyasn diger
projelere import ederek ok rahat bir sekilde kullanabilirsiniz.DLL kullanmann avantajnn yannda mutlaka dezavantajlar da vardr...Mesela projeye gereken bir dll dosyas
mevcut degilse proje eksik alsabilir ya da hi alsmayabilir.
rn;statik olarak agrlan bir dll belirtilen klasorde mevcut degilse dosya alsmaz.Bellege
ilk olarak dll dosyalar yuklendiginden program almadan kapanr. Simdi

bir dll yazalm

ilk olarak resimde grldg gibi Sekil

5te kullanm gsterilmistir.

Class Library proje tipini seiyoruz. Daha Sonra basit bir islem olarak asagdaki kodlar
yazyoruz.

public int topla(int a, int b)

16

Sekil

5: Sral olarak bir projede dll olusturma ve agrma admlar

17

Sekil

6: Dll referans gsterme islemi

{
return a + b;
}
public double bol(Double a, Double b)
{
return a / b;
}
Daha Sonra Sadece Build edip islemi tamamlyoruz.Dll hazrdr.Simdi

en kolay yoldan
bir dll nasl kullanlr onu gsterelim. Simdi

Sekmesinden yeni bir WindowsApplication

projesi ayoruz. Buradan karsmza gelen taraycya olusturdugumuz Dll dosyasnn yerini Sekil

6de oldugu gibi gsteriyoruz.

Bunuda yaptktan sonra Classmz solutiona eklendi.Srada Class agrmak var...

ilk_dll.Class1 mydll = new ilk_dll.Class1();

//Class oluturduk
private void button1_Click(object sender, EventArgs e)
{
label3.Text=mydll.topla(
Convert.ToInt32(textBox1.Text),
18

Sekil

7: Referans alnan komponentin ierigi [8]

Convert.ToInt32(textBox2.Text)).ToString();
//Classmzdaki topla fonksiyonunu ardk.
}
private void button2_Click(object sender, EventArgs e)
{
label4.Text = mydll.bol(Convert.ToDouble(textBox1.Text),
Convert.ToDouble(textBox2.Text)).ToString();
//Bol fonksiyonunu ardk
}

4.6

Gsterge Ve zelikleri

C#ta bir nceki baslkta anlatldg gibi alsma annda .dll uzantl olarak projeye import edilebildiginden bahsettik Sekil

7da oldugu gibi gstergeler projede referans olarak

eklendikten sonra tulbaxta gzkecektir.

Gstergeye ait zelikler Tablo 2de gsterilmistir.

19

Tablo 2: Gstergeye ait islevler

zelik ad
Tipi
Tanmlamas
DialColor
Color
Arka plan rengini ayarlar
String
Gstergedeki yazy kontrol eder
DialText
EnableTransparent Background bool
Transparan arkaplan aktif eder
Float
Parlaklk
Glossiness
MaxValue
Float
En byk alabilecek degeri
MinValue
Float
En kk alabilecegi degeri
NoOfDivisions
Int
Numaralarla blmlendirme
Int
Her blme iin grntlenecek blm says
NoOfSubDivision
Float Esik alan izmek iin pivot noktas olarak kullanlacaktr.
RecommendedValu e
ThresholdPercent
Float
Esik alannn yzde legini ayarlar.
Float
Degeri kontrol eder
Value

4.7

Visual C# Chart Kullanm ( Grafik )

Chart bildigin grafik( ubuk,pasta,izgiler,egilim izgileri vs) hazrlamak iin kullanlan bir tr Microsoft tarafndan gelistirilen Componentdir.[7] Bir ok projede is grr niteliktedir ve tasarmn renklendirerek iyilestirebiliyorsunuz. Microsoftun sitesinde
yazdg gibiMicrosoft Chart for .NET Framework 3.5 SP1 den itibaren bulunur ve .net
framework 2.0 de yoktur.(Sahsen

aradm). Chart Componentinden ufak bir ekran grnts. rneklerle anlatmaya geeyim hemen.Chart componenti toolbox da data sekmesinin
altnda mevcuttur. Oradan srkleyerek formumuza ekleyelim.Boyutlarn ve kisisel ayarlarnz yapn

Sekil

8: C# bir chart grnm

ve kod ksmna geelim hemen.Sekil

8da oldugu gibidir bir chart. Ben network kim ne

20

kadar dosya indirmis kim ne kadar dosya yklemis onlarn takibini yaptgm iin grafigi
de ona gre hazrlayacagm.

this.chart1.Titles.Clear();
this.chart1.Series.Clear();
this.chart1.Series.Add("Download");.
this.chart1.Series.Add("Upload");//Upload ekledik
this.chart1.Series[0].Color = Color.Red;//Downloadn rengini
//belirledik.(Grafiksel iyiletirmek iin)
this.chart1.Series[1].Color = Color.Orange;//Uploadn rengini belirledik.
for (int i = 0; i < 7; i++)//Ben 7 adet kayt gsteriyorum nk bu
{
this.chart1.Series[0].Points.AddXY(kisi[i].ToString(),
double.Parse(down[i].ToString())/1024.0/1024.0);//x parametresi altta
this.chart1.Series[1].Points.AddXY(kisi[i].ToString(),
double.Parse(up[i].ToString()) 1024.0 / 1024.0);
//Burda o kiiye birde upload deeri
}
Bu arada kisi, up, down degiskenleri bende arraylist isterseniz siz string, int ve double
dizi olarakta tanmlanabilir.

4.8

OleDbConnection Snf

OleDbConnection snf, ADO.NET snflarnn , Ole Db destegi olan veri kaynaklarna

erisebilmesi amacyla kullanlr. Veri kaynagnn tipi tam olarak bilinmedigi iin, arada bu
islevi ayrt etmeye yarayan bir COM+ nesnesi yer almaktadr. OleDbConnection snfna
ait bir nesne iletisim kurmak istedigi veri kaynagna ait ole db veri saglaycsn belirtmek
durumundadr. Bunu daha iyi kavramak iin asagdaki Sekil

9 figre bakalm.
21

Sekil

9: Oledb veri saglayclar

Grldg gibi bir OleDbConnection nesnesi ncelikle bir Ole Db Data Provider (
Ole Db Veri Saglaycs) ile iletisim kurar. Ardndan bu veri saglayc istenen veri kaynagna eriserek, gerekli hatt tesis etmis olur. Peki bu islemi nasl gereklestirecegiz. Iste
tm Connection nesnelerinin en nemli zelligi olan ConnectionString zelligi bu noktada devreye girmektedir. Ksaca ConnectionString zelligi ile, veri kaynag ile saglanacak olan iletisim hattnn kurulum bilgileri belirlenir. OleDbConnection snf iin ConnectionString zelligi asagdaki prototipe sahiptir. public virtual string ConnectionString
get; set; ConnectionString zelligi belirlenmis bir OleDbConnection snf nesne rnegini
atgmzda, yani veri kaynagna olan hatt kullanlabilir hale getirdigimizde, bu zellik yanlz-okunabilir (read-only) hale gelir. Dolaysyla ak bir OleDbConnection nesnesinin ConnectionString zelligini degistiremezsiniz. Bunun iin bu baglanty tekrardan
kapatmanz gerekecektir. ConnectionString zelligi, bir takm anahtar-deger iftlerinin
noktal virgl ile ayrlmasndan olusturulan string bir bilgi toplulugudur. ConnectionString zelligi iinde kullanabilecegimiz bu anahtar-deger iftlerinin en nemlisi Provider
anahtardr. Bu anahtara verecegimiz deger, hangi tip ole db veri saglaycsn kullanmak
istedigimizi belirtmektedir. rnegin Sql sunucusuna, Sql Ole Db Provider ile baglanmak
istersek, Provider anahtarna, SQLOLEDB degerini atarz. Provider anahtar mutlaka belirtilir. Daha sonraki anahtar-deger iftleri ise bu Provider seimine bagl olarak degisiklik
gsterecektir. Veri kaynagna hangi tip Ole Db Veri Saglaycsndan baglandgmz setikten sonra, baglanmak istedigimiz veri kaynagda belli olmus olucaktr. Srada bu veri
22

kaynagnn adn veya adresine belirtecegimiz anahtar-deger iftlerinin belirlenmesi vardr. rnegin bir Sql Sunucusuna baglanyorsak, sunucu adnda Ole Db Data Provider(
Veri Saglaycs) na bildirmemiz gerekir. Bunun iin Data Source anahtarn kullanrz.
Bununla birlikte baglandgmz veri kaynag, sql yada oracle gibi bir veritaban ynetim
sistemi degilde, Access gibi bir tablolama sistemi ise, Data Source anahtar, tablonun fiziki adresini alr. Sql ve Oracle gibi sunuculara yaplacak baglantlarda Provider ve Data
Source seiminin yannda hangi veritabanna baglanlacagnda Initial Catalog anahtar
yada Database anahtar ile belirleriz. Bunlarn dsnda veri kaynagna yaplacak olan baglantnn gvenlik ayarlarnda belirtiriz. ogunlukla Integrated Security gibi bir anahtara
True degerinin atandgn grrz. Bu anahtar, veri kaynagna baglanmak istenen uygulama iin, makinenin windows authentication ayarlarna bakldgn belirtir. Dolaysyla
sql sunucusuna baglanma yetkisi olan her windows kullancs bu baglanty saglayabilir.
Ancak istersek belli bir kullanc ad veya sifresi ilede bir veritabanna baglant almasn
saglayabiliriz. Bunun iin ise, User ID ve Password anahtarlarn kullanrz. Buraya kadar
bahsettiklerimiz kavramsal aklamalardr. Dilerseniz basit rnekler ile konuyu daha iyi
aklamaya alsalm. rneklerimizi Console uygulamalar seklinde gereklestirecegiz.
Ilk rnegimizde, Sql Sunucusundaki veritaban iin, bir baglant hatt olusturup aacagz.

using System;

using System.Data.OleDb; /* OleDbConnection snf, Data.OleDb isim uzaynda ye

almaktadr. */
namespace OleDbCon1
{
class Class1
{
static void Main(string[] args)
{
OleDbConnection conFriends=new OleDbConnection();
conFriends.ConnectionString="Provider=SQLOLEDB;Data
Source=localhost;Database=Friends;Integrated Security=SSPI";
try

23

Sekil

10: Baglant olusurulduguna dair kt

{
conFriends.Open(); /* Open metodu ile oluturduumuz iletiim hattn
kullanma ayoruz. */
Console.WriteLine("Balant ald...");
conFriends.Close(); /* Close metodu ilede oluturulan iletiim hattn
kapatyoruz. */
Console.WriteLine("Balant kapatld...");
}
catch(Exception hata)
{
Console.WriteLine(hata.Message.ToString());
}
}
}
Ayn rnekte bu kez belli bir kullanc ile baglanmak istedigimizi dsnelim. Bu durumda ConnectionStringimizi asagdaki sekilde degistirmemiz gerekir. Bu durumda User
ID ve Password anahtarlarna gerekli kullanc degerlerini atarz.Sekil

12de baglant olusturulmus bir kt gsterilmistir.

conFriends.ConnectionString = Provider = SQLOLEDB; DataSource = localhost; Database =
Friends;UserId = sa; Password = CucP??80.; Simdide

bir Access tablosuna nasl baglanabilecegimizi grelim. Bunun iin ConnectionString zelligimizi asagdaki gibi yazarz.

OleDbConnection conYazarlar=new

OleDbConnection("Provider=Microsoft.Jet.OLEDB.4.0;data source=c:\\Authors.mdb")
24

Sekil

11: Oledb nesne ile baglant olusturuldugunun kts

try
{
conYazarlar.Open();
Console.WriteLine("Yazarlar Access veritabanna balant ald...");
conYazarlar.Close();
Console.WriteLine("Yazarlar Access veritabanna olan balant kapatld...");
}
catch(Exception hata)
{
Console.WriteLine(hata.Message.ToString());
}
Bu rnekte dikkat ederseniz ConnectionString zelligini, OleDbConnection nesnemizin
diger yapc metodu ierisinde parametre olarak belirledik. Ayraca, Provider olarak bu
kez Microsoft.Jet.OLEDB.4.0 seerek, bir Access veritabanna baglanmak istedigimizi
bu Ole Db Providera bildirmis olduk.Daha sonra bu veri saglayc componenti, Data
Source anahtarndaki degere bakarak, ilgili adresteki veritabanna bir hat ekti.
Sekil

11de rnekte bu gsterilmistir.

25

Programlama
Ara simulasyon ortamna ait kullanlan eventler ve zelikler.

5.1
5.1.1

Algoritmalar
Gaza basma

Bu fonksiyon temel olarak asagdaki kaba kodu gerekler.timer belirlenen hassas periyotlarda asagdaki eventi denleyecektir ve program bu kosullara gre kosacaktr.
eger gaza baslrsa
hz sabitleyicide degilse
gaz oku
eger sabitleyicide ise
eger sabitlenme hz anlk hzdan kkse ise
gaz ver
degilse
gaz sfrla

5.1.2

Tekerler

Bu fonksiyonda parametre olarak aldg aracn lastik lleri,maksimum motor devri,vites

disli oranlarna gre asagdaki hesaplamalar yapan islevdir.
tekerin yuvarlanma mesafesini bul
26

 her bir vites oranna gre maksimum hzlar hesapla

5.1.3

Ara kuvveti

Bu fonksiyon ise vites konumu ve gaz kelebeginden okudugu degerlere gre aracn
motor devrinin seyrettigi devir degerine gre motor torkuna gre yola aktarlan kuvveti
hesaplayan islevdir.
eger itronic mod aktifse
bagl parametrelere gre vites arttr
eger vites 1 de ise
birinci vitesin orann al
degilse eger vites 2 de ise
birinci vitesin orann al
degilse eger vites 3 de ise
birinci vitesin orann al
degilse eger vites 4 de ve sanzmandan kk ise
birinci vitesin orann al
degilse eger vites 5 de ve sanzmandan kk ise
birinci vitesin orann al
degilse eger vites 6 de ve sanzmandan kk ise
birinci vitesin orann al
27

 degilse eger vites 7 de ve sanzmandan kk ise

birinci vitesin orann al
eger dev tick degerinden kucukse
dev e tik degerini ata
degilse
gncel devir hzn hesapla
eger
dev maxdevirden buyukse
dev e maksimum degeri ata
yola aktarlan kuvveti hesapla

5.1.4

Ds kuvvetler

Bu metotta eger menzil olarak atanms alnacak yol tkenmis ise yeni yol baslg
olusturur harita seimi yaplmamssa,yapldysa yukarda aklanms olan durum geerlidir.Yolun parametrelerine gre araca etkiyen ivme hesaplanr.Srtnme hesaplar ve fren
kontrolde yapldktan sonra gncel anlk hz hesaplanr.Menzilden kartlarak alnan yol
gncellenir.
eger menzil sfrdan kkse
eger harita seimi yaplmamssa
rastgele inis yada kstan olusan rastgele egimli belirli bir menzilden olusan harita
olustur
28

 eger harita seilmisse

haritadan parametreleri ek
eger menzil sfrdan kk degilse
egime gre neagatif yada pozitif ivmeyi hesapla
hza gre hava srtnme kuvvetini hesapla
torka gre aracn ivmesini hesapla
frena basldysa fren degerini ata
son olarakta anlk hz hesapla
menzilden anlk hz kart
programn ktlarn yaz

5.1.5

Form yklenirken

Veritabanndan baslklar ekip forma ekleyerek sorgularken seilecek anahtarlar eklenir

5.1.6

Her timer periyodunda

Gaz basma,ara kuvveti,ds kuvvetleri her timer periyotta hesaplanarak bilgiler forma
gncerilir.

5.1.7

Hz sabitleyici tusu

Bu fonksiyonda hz sabitleme tusuna basldgnda asagdaki algoritmay gerekler.

29

 tusu devre ds brak

modu aktif et
anlk hz sabitltici hz olarak ata
formda sabitlenmis hz gster

5.1.8

i-tronic tusu

butonu disable et
snflandrcy aktif et

5.1.9

Gaza basma ve fren yapma

Mainform mousemove zeligi ile iliskilendirilmis fonksiyon

belirtilen koordinatlar arasnda ise imle
gaz verme koordinatlar iinde ise gaz ver(kalibrasyona gre)
degilse
fren verme koordinatlar iinde ise fren yap(kalibrasyona gre)
hz sabitleyici devre ds
mod false
sabitleyici tusu aktif et
30

5.1.10

Vites artrma azaltma

Vites arttrp azaltma artrma islemi mouseun butonlarnn eventlarna ait zelikler
atanmstr.
Datatable temizle
listbox- temizle
mouseun sol klik edildi ise
vites artr
datatable a ilgili parametreleri kaydet
mouseun sag klik edildi ise
vitesi azalt
datatable a ilgili parametreleri kaydet
i-tronic modu aktif edilebilir

5.2
5.2.1

UML
Naif bayes algoritmas

Naive bayes algoritmas hazr kod olarak alnarak projeye eklendi.Bu snfa ait zelik,islev ve alanlar Sekil

12te grldg gibidir

5.2.2

Anaforma ait islev ve yeleri

Anaforma ait islevler Sekil

13deki gibidir.
31

Sekil

12: Naive bayes snfna ait islev ve alanlar

Sekil

13: Ana forma ait islev ve alanlar

32

5.3

Ara Ve Harita Veritaban

Burada veritabanndan ekilmek zere baz veriler kaydedilecektir.Veriler srasyla

asagdaki gibidir.
Blnms devir bantlarna ait tork degerleri
Vites oranlar
Son disli oran
Agrlk
Tekerlek lleri
Tketim katsaylar
Vites sayisi
Son deviri
Genislik,Ykseklik,cw degeri ve araca ait resmin yoluara adl tabloda tutulmaktadr.
Ayrca yol adl tabloda yol tipleri ayr bir tabloda ise bu yollara ait olan yollarn nitelik ve niceliklerini tutan bilgiler Sekil

14de tanmlandg gibi tablolarda tutulmaktadr

Yola ait nitelikler yol bilgilerinden farkl tabloda egimi,yukarm,mesafesi ve srtnme
katsaylarn barndrr.

33

Sekil

14: Veritabanna ait bilgileri depolayan tablolar

34

SONULAR VE NERILER
Sonu olarak c# ortamnda bir aran dinamik olarak hesaplar,yakt tketimleri,

performanslar ve bunlara ek olarak i-tronic adnda bir kullanc davranslarn modellenerek simulasyonda kendi kendine vites atlmas sagland,ancak vites oranlarnn biribirine
ok yakn oldugu ve veri kmesinin kararsz,bulank oldugu durumlarda basarsz netice
vermesi olaslg yksek oldugu gzlenmistir.

35

Kaynaklar
[1] http://forum.donanimhaber.com
[2] http://yegitek.meb.gov.tr,
[3] http://www.muhendese.com/yuvarlanma-surtunmesi/
[4] htt p : //tr.wikipedia.org/wiki/Aerodinamik( otomobil)
[5] htt p : //www.tnoz.com/sanziman nedir disli oranlari ne ise yarar
2526/
[6] htt p : //www.codepro ject.com/Articles/318126/Naive Bayes Classi f ier
[7] htt p : //www.abdullahaltintas.com/index.php/dll olusturulmasi ve
dllkullanimi/
[8] AmbalavanarT hirugnanam, htt p : //www.codepro ject.com/Articles/20341/Aqua
Gauge
[9] htt p : //www.csharpuygulamalar.com/20130 41 4a rchive.html
[10] htt p : //tr.wikipedia.org/wiki/CS harp

36

ZGEMIS
KIS ISEL BILGILER

Ad Soyad

:Mustafa KSTEK

Uyrugu

: T.C

Dogum Yeri ve Tarihi: ayralan 1993

Adres

: ayralan

Telefon

: +905549935366

e-mail

: mustafakostek@gmail.com

ITIM DURUMU
EG

Lisans grenimi

: Bilecik Seyh

Edebali niverstesi, Bilecik

Bitirme Yl

: 2015

Lise

: Balkesir Edremit Anadolu Lisesi

IS DENEYIMLERI

Yl

: 2013

Kurum

: IZSU

Stajlar

: IZSU

ILGI ALANLARI
Eskrim

YABANCI DILLER
: Almanca,Ingilizce

37