Leksion: Sistemet P2P dhe

Replikimi i te dhenave ne
sistemet P2P
Dr. Evjola Spaho
Departamenti i Elektronikes dhe
Telekomunikacionit

Permbajtja
Hyrje

Sistemet P2P

Replikimi i te dhenave ne sistemet P2P

Menaxhimi i update-ve

Strategjite e vendosjes se replikave ne P2P

Diskutime

Konkluzione

Arkitektura C/S

Cdo proces eshte nje klient ose nje server.

Serverat jane kompjutera te fuqishem, te

dedikuar, me shkalle te larte burimesh
informacioni, per te siguruar sherbime per
klientet.

Klientet kontaktojne vetem serverat per burimet e

te dhenave.
3

Karakteristikat e C/S
Arkitekture komunikimi e centralizuar. Burimet e informacionit

vetem ne servera.
Servera me kapacitete te medha dhe te fuqishem

Adresat dhe portat e serverave jane te mirenjohura

Menyre komunikimi : shume tek nje

Komunikim asimetrik. Trafiku rrjedh kryesisht nga serveri tek

klientet.
Klientet zakonisht iniciojne lidhjen

Disavantazhet e C/S

Pike e vetme avarie apo deshtimi (serveri).

Servera te fuqishem por me kosto te larte.

Mirembajtje e vazhdueshme dhe e dedikuar per serverat (administrator).

Jo shume scalable, nuk ka aftesine te ruajne performancen kur numri i

klienteve rritet shume. Shume kliente kerkojne shume servera.

Perdorim jo eficent i brezit te komunikimit, pasi hierarkia strikte me dy nivele

(serverat gjithmone ne maje), nuk pershtatet mire me arkitekturen e
decentralizuar te shtreses se rrrjetit te Internetit. Keshtu qe kur trafiku qe
vjen nga shtresa e aplikimit klient/server rrjedh ne shtresen e rrjetit, nje
numer i konsiderueshem linkesh te shtreses se rrjetit shfrytezohen shume
nen kapacitetin e tyre.
5

P2P

P2P fut konceptin e barazise ne rrjet.

Cdo kompjuter eshte nje klient dhe server njekohesisht.

P2P lejon shkembimin direkt te burimeve dhe sherbimeve midis

peers, pa patur nevojen e serverave qendrore.

P2P eshte gjithashtu nje koncept decentralizimi.

Kontrolli eshte i decentralizuar tek te gjitha nyjet (peers), pra

nuk ka nje pike qendrore kontrolli te rrjetit.

Permbajtja dhe sherbimet jane gjithashtu te shperndara neper

nyjet (peers) ne rrjet.

Vecorite & Avantazhet e P2P

Arkitekture e decentralizuar. Nuk ka servera qendrore.

Nyjet jane simetrike. Sillen njekohesisht si servera dhe kliente. Server + Klient = SERVENT

Aftesi veteorganizuese per secilen prej nyjeve dhe kontroll i shperndare ne rrjet.

Ndryshim dinamik i nyjeve te lidhura.Topologji dinamike.

Struktura e decentralizuar sjell shperndarjen e rrezikut dhe te avarive tek te gjitha nyjet ne rrjet.
Eleminon rrezikun ne nje pike te vetme.

Sherbime te shperndara ne skajet e rrjetit, neper te gjitha nyjet e tij. Ngarkese e ballancuar e
trafikut. Eficence me e madhe ne perdorimin e brezit te komunikimit ne dispozicion per SERVENT.

Ndan koston midis te gjithe perdoruesve ne rrjet.

Njerezit mund te krijojne lehtesisht komunitetet e tyre on-line.

Rrit shkallen e intimitetit dhe anonimatin, duke u lejuar njerezve te komunikojne direkt te pa
monitoruar nga askush dhe te jene anonime pas makinave te tyre.

Disavantazhet e modelit P2P

Ne nje rrjet P2P eshte shume e lehte te perhapen gjithfare lajmesh dhe aktivitetesh qe Nje rrjet P2P nuk ka
ndonje menyre qe te garantoje te drejten e autorit mbi permbajtjen (copyright). Nuk ka dyshime qe P2P
ka hapur syte dhe imagjinaten e njerezve te disiplinave te ndryshme, tek ndarja massive e burimeve,
permes Internetit. Brenda konteksit te ndarjes se materialeve me te drejta autori, ekzistojne argumenta
pro dhe kunder kesaj teknologjie.mund te perfshijne shtremberime informacioni.

Ne nje rrjet P2P nuk ka garanci qe burimet do te jene gjithmone te disponueshme, pasi peers hyjne dhe
dalin vazhdimisht nga rrjeti.

Modeli P2P zgjeron rrjetin dhe sistemet individuale duke i ekspozuar ndaj hackers, sulmeve, viruseve
Nje rrjet P2P i papergatitur, mund te ngarkohet/rendohet nga rritja e trafikut.(Psh, perdorimi i Napster
ngarkon me trafik shume rrjeta universitetesh).

P2P vuan mungesen e standarteve, infrastructures dhe suportit; ajo i ngjan disi perendimit te eger dhe te
shkrete.

Fushat e aplikimeve te P2P

Aplikimet e P2P

Ndarja/shkembimi i
skedareve

Napster

Gnutella

Perpunimi i shperndare

Sistemet e bashkepunimit

SETI@home

Jabber

Platformat P2P

JXTA

P2P file sharing

File sharing: Perdoruesit ndajne fila dhe te tjeret mund ti download-ojne ato.
Permbajtja eshte kryesisht muzike, video, software.
Napster: eshte rrjeti i pare masiv P2P i lindur ne vitin 1999. Qellimi i ketij rrjeti
ishte te lejonte shkembimin e skedareve muzikore midis nyjeve peer ne
Internet. U mbyll per shkak te shkeljes se copyright dhe tani eshte blere nga
Rhapsody.
Gnutella: eshte nje protokoll per kerkimin e shperndare ne rrjet. Ka lindur si
algoritem dhe aplikim P2P ne vitin 2000. Cdo nyje ne rrjet sillet si servent.
Nyjet peer ne Gnutella realizojne zbulimin e nyjeve te tjera dhe permbajtjes
se kerkuar, me anen e disa mesazheve. Mesazhet qe perdoren ne Gnutella
jane:
Ping: dergohet nga nje peer te njoftoje prezencen e saj ne rrjet. Nje nyje qe
merr mesazhin ping, mund te pergjigjet me mesazhin pong. Query : paraqet
mekanizmin e kerkimit, i cili permban fjalen-celes te kerkimit.
QueryHit : nje servent qe merr nje mesazh query do te pergjigjet me nje
queryhit, nqs ka ne permbajtjen e tij te informacionin qe kerkohet.
10

Projektet

Seti@HOME Search for Extra-Terrestrial Intelligence, projekt

distributed computation.

Analizon sinjalet radio per te kerkuar shenja te ekzistences se

jashtetokesoreve

Climateprediction.net: studion ndryshimet klimaterike.

Einstein@home: kerkon per sinjale gravitacionale te emetuara

nga pulsar (pulsating star) pulson radiovale deri ne 1000 pulse
ne sek.

Predictor@home: investigon semundjet e lidhura me proteinat.

Rosetta@home: ndihmon kerkuesit te zhvillojne kura per

semundjet e njerzve.

11

Modelet e rrugezimit P2P

Me qellim qe peers ne nje rrjet te komunikojne me njera tjetren duhet

fillimisht te lokalizojne dhe gjejne njera tjetren dhe permbajtjen tek nyja
peer e gjetur per te cilen ato interesohen. Realizohen dy procese:

Zbulimin e nyjeve peer

Zbulimin e indeksit te permbajtjes tek nyjet peer

Per te realizuar keto procese, ekzistojne tre modele rrugezimi:

Modeli me direktori te centralizuar

Modeli i shperndarjes shumedrejtimeshe (flooding)

Modeli i rrugezimit dokument

12

Platformat e zhvillimit te aplikimeve P2P

JXTA eshte nje bashkesi protokollesh te hapura P2P, qe lejojne cdo pajisje te

lidhur ne rrjet, te komunikoje dhe bashkepunoje.

JXTA eshte nje projekt me kod te hapur e iniciuar nga Sun Microsystems (open-

source) ne vitin 2001, qe zhvillohet nga nje numer ekspertesh nga institucione
akademike dhe industria, dhe si e tille eshte ende ne evolucion.

Platforma me e njohur ne ndertimin e aplikimeve P2P eshte platforma JXTA.

Qellimi kryesor i JXTA eshte te ndertoje sisteme P2P qe te mundesojne cdo dhe

te gjitha tipet e sherbimeve P2P brenda nje sistemi (jo e specializuar vetem ne nje
sherbim) duke siguruar keshtu kerkesat baze te aplikimeve.

13

Arkitektura JXTA

Projekti JXTA percakton nje grup prej gjashte protokollesh, qe mund te perdoren
te ndertojne sistemet P2P, duke perdorur modelin e centralizuar, hibrid, ose te
decentralizuar, por prirja e saj eshte ne krijimin e sistemeve te decentralizuar.

Keto protokolle standartizojne menyren ne te cilen nyjet peer :

Zbulojne njera-tjetren

Veteorganizohen brenda grupeve te peer

Reklamojne dhe zbulojne sherbimet e rrjetit

Komunikojne me njera-tjetren

Monitorojne njera-tjetren

14

Struktura e JXTA

Berthama JXTA
Permban blloqet baze per te lejuar mekanizmat esenciale te
P2P, duke perfshire formimin e peer dhe grupeve te peer,
zbulimin e peer, transportin etj.
Aplikimet JXTA

Shtresa e sherbimeve
Sherbimet JXTA

Kjo shtrese perfshin sherbimet e rrjetit P2P, te cilet mund te

mos jene absolutisht te nevojshem qe nje rrjet P2P te operoje,
por jane te zakonshem dhe te perfshire ne nje ambjent P2P.

Grupet
peer

Pipes e
peer

Berthama JXTA

Shembuj te sherbimeve te rrjetit jane, kerkimi dhe indeksimi,

sistemet e depozitimit te te dhenave, ndarja e skedareve,
sistemet e shperndare te skedareve, etj.

Shtresa e aplikimeve

Perrfshin implementimin e aplikimeve te integruara, si programet

per ndarjen e skedareve, sistemet e depozitimit , etj, qe realizojne
sherbimet e siguruara nga shtresa e sherbimeve.

Monitorimi i
peer

15

Protokollet JXTA
Protokolli i zbulimit te peer (Peer Discovery Protocol , PDP)
Nje peer perdor protokollin PDP te zbuloje burimet e
reklamuara ne rrjet. Burimet ne JXTA, pershkruhen nga
reklamime XML ne rrjet. Zbulimi ne rrjet nepermjet PDP
mund te jete i centralizuar, decentralizuar ose hibrid i te
dyve.

16

Protokollet JXTA
Protokolli i informacionit te peer (Peer Information Protocol,
PIP)
Pasi nje peer eshte lokalizuar, duhet te pyetet per statusin
dhe mundesite e saj. Protokolli PIP siguron nje teresi
mesazhes per te siguruar informacionin mbi statusin e
peer, psh kohen totale ne pune, mundesite e saj, eshte e
lidhur apo jo, etj.

17

Protokollet JXTA
Protokolli i lidhjes se pipe (Pipe Binding Protocol,
PBP)
PBP perdoret per te stabilizuar nje kanal virtual
komunikimi (pipe) midis nje ose me shume peer.
Nje peer lidh nje reklamim pipe tek nje nyje
fundore pipe, per te krijuar nje lidhje virtuale.

18

Protokollet JXTA
Protokolli i permbajtjes se peer (Peer Resolver Protocol, PRP)
Protokolli PRP, i lejon nje peer te implementoje aftesi te larta kerkimi, duke lejuar qe nje
peer te dergoje dhe te marre pyetje dhe kerkesa per te gjetur ose kerkuar per nyje te
tjera ose reklamime te tjera ne rrjet. BRP eshte protokolli baze per implementimin e
pyetjeve dhe kerkesave dhe protokolli baze mbi te cilin ndertohen protokollet PIP dhe
PDP, qe bazohen ne pyetjet dhe kerkesat per te zbuluar statusin e nje peer, dhe burimet
e peer ne rrjet.

19

Protokollet JXTA
Protokolli i takimit (Rendezvous Protocol, RVP)
Protokolli RP lejon nje peer te dergoje mesazhe tek te gjitha peer, qe
bejne pjese branda nje grupi. Ky protokoll lejon qe:
Peer te lidhen tek sherbimi dmth te jene te aft ate perhapin mesazhet
dhe te marrin mesazhet e perhapura.
Te kontrollojne perhapjen e mesazheve , psh nepermjet TTL (time to
live)
Protokolli RVP perdoret nga protokollet PRP dhe PBP, per te derguar
mesazhet ne rrjet.
20

Protokollet JXTA
Protokolli i rrugezimit ne pikat fundore (Endpoint Routing Protocol, ERP)
Protokolli ERP siguron nje teresi pyetje/kerkesa qe perdoren per te gjetur
informacionet e rrugezimit. Dmth i mundeson nje peer te gjeje informacion ne
lidhje me rruget ekzistuese per dergimin e mesazheve ne nyjen peer
destinacion. Kur nje peer kerkon te dergoje nje mesazh tek nje adrese e dhene
e nje peer endpoint, ajo fillimisht shikon ne tabelen e vet nese ka ndonje ruuge
te percaktuar drejt peer destinacion. Nqs nuk e gjen kete informacion atehere
dergon nje kerkese tek nyja e rrugezimit e disponueshme, duke e pyetur per
informacionin e rrugezimit.

21

Sistemet P2P

Sisteme vete-organizuese
Peer: entitet ne sistem (aplikim ose useri i
ketij aplikimi)
Peer e nje sistemi duhet te jene me rendesi
ekuivalente
Nje peer i vetem nuk duhet te jete kritik (te
kete shume peshe) per funksionimin e
sistemit
22

Karakteristikat e P2P
Vete-organizimi: Sistemet P2P vetendertohen dhe
vete-organizohen. Cdo peer ne menyre
dinamike zbulon peer e tjere dhe nderton rrjetin.

Potenciali per tu shkallezuar

Perdorimi i resource-ve te paperdorura: gjate

nates ciklet procesuese te kompjuterave nuk
vihen ne perdorim. Nje aplikim P2P mund te
perdore keto burime per te cilat eshte paguar
por nuk perdoren.

23

Sistemet P2P
Mungesa e nje pike te vetme deshtimi

Shume te rendesishme per sistemet e

shperndara te te ardhmes dhe aplikimet

Shume interesante per zhvillimin e

aplikimeve te decentralizuara
Problemet: availability dhe besueshmeria
Zgjidhja: replikimi i te dhenave
24

Replikimi ne sistemet P2P

Replikim i te dhenave: Mbajtja e disa
kopjeve te te dhenave ne kompjutera te
vecante

Dokumenta te plote ose vetem pjeseza te

tyre mund te replikohen

25

Klasifikimi i mekanizmave te
kontrollit te replikimit

26

Single-master Replication
Pull

MASTER
R-W Replica

mode
Push
mode

SLAVE
R Replica

SLAVE
R Replica

Vetem nje site ka kontroll te plote mbi replikat (R&W), te tjeret kane
vetem te drejte vetem te lexojne

Updatet perhapen nepermjet push-mode (masteri fillon perhapjen) dhe

pull-mode (slaves i kerkojne masterit per updatet ekzistuese)
27

Multi-master Replication
MASTER
R-W Replica

MASTER
R-W Replica

MASTER
R-W Replica

Shume site kane te drejten per te

modifikuar replikat e ruajtura ne to.
28

Replikimi i plote (Full

Replication)
A1B1

A2B2

A3B3

Full replication with two objects A and B

Cdo site ruan nje kopje te cdo objekti te

bere share
29

Replikimi i pjesshem (Partial

Replication)
A1B1

A2

B2

Partial replication with two objects A and B

Cdo site mban nje kopje te nje subset nga

objektet e bera share (mbajne objekte
repikash te ndryshme)

Kerkon me pak hapesire storage30

Full Replication vs. Partial

Replication
Full replication
Cdo site duhet te kete te njejtin kapacitet
memorjeje
Kerkohet vlefshmeri (availability) maksimale
pasi cdo site mund te zevendesoje nje tjeter
ne rastin e deshtimit a

Partial replication
Kerkon me pak storage space
Redukton numrin e mesazheve qe duhen per
te update-uar replikat
31

Synchronous Replication
1
4

Data Write

r
3

Data Commit

Synchronous (rekomandohet per numer te vogel

sites)
Nuk ka divergjence midis replikave (avantazh)
Vonesa ne komunikim nese nyjet jane larg
Ulet performanca e sistemit te shperndare
32

Asynchronous Replication
1
2

Data Write

r
4

Data Commit

Performanca rritet ndjeshem

33

Perfitimet nga Data Replication

Permireson availability e sistemit duke bere te
mundur te aksesohen te njejtat te dhena nga
disa site te ndryshme

Perdoruesit mund te aksesojne replikat me te

aferta duke reduktuar vonesat dhe duke
permiresuar perforamncen e sistemit

Permiresohet shkallezueshmeria e sistemit

Psh. Sistemet P2P per music file sharing, replikimi lejon qe
te gjenden filat e deshiruara ne disa peer, download behet
me shpejt
34

Replica Placement Strategies

35

Faktoret qe ndikojne ne
performancen e Data Replication
Konsumi i Bandwidth
Numri i Replikave
Permasat e Objekteve
Koha e dergimit te replikave
Shkalla e konsistences

36

Krijimi i nje plani per replikimin

1. Cfare do te replikohet?
2. Ku do te replikohet?
3. Si do te replikohet?

37

Konkluzione I
Teknikat e replikimit varen nga aplikimet ne te cilat ato do te
perdoren

Ne pergjithesi nje teknike replikimit duhet te mare ne

konsiderate ne te njejten kohe: reduktimin e kohes se
aksesimit dhe konsumimit te bandwidth, zgjedhja e nje numri
optimal replikash dhe nje workload te balancuar midis
replikave.

Data replication eshte shume I perdorshem per te arritur high

data availability, system reliability dhe scalability gjithashtu
mund te perdoret per maksimizimin e hit probability te
aksesimit te kerkesave per permbajtjen ne komunitetetin
P2P, maximizimi i content searching (look-up) time,
minimizimi i numrit te hopeve per te gjetur permbajtjen e
kerkuar, minimizimi i kostos se permbajtjes, shperndarja e
38
ngarkeses se peer.

Konkluzione II
Benefitet e replikimit nuk vijne pa overhead per krijimin,
mirembajtjen dhe update-imin e replikave. Nese aplikimi ka
natyre read-only, ai permireson ndjeshm performancen.

Nese aplikimi kerkon konsistence rigoroze dhe ka nje numer te

madh updatesh, replikimi mund te zbehe performancen per
shkak te kerkesave te sinkronizimit.

Planifikim i kujdesshem duhet bere kur vendoset se cilat

dokumnete do te replikohen dhe tek cilat peer.

Gjate replikimit eshte shume e rendesishme qe te gjendet nje

faktor replikimi i duhur.

39