Romanika u paniji

Romanika arhitektura je doivjela

znaajan procvat na sjeveru Iberskog
poluostrva, posebno u Kataloniji.
Najznaajniji romaniki spomenici u paniji
su: Santiago da Compostela, katedrala u
Salamanki, crkva San Sepolcro Torres del
Rio, Santa Maria Ripol, manastir San
Domingo u Silosu, San Martin Formista,
San Isidoro u Leonu, San Climent Taul, San
Miguel Tarasa i katedrala u Zamori

Santiago da Compostela

Izgradnja monumentalne crkve poela je 1073.g. na

mjestu svetilita iz 896. g.
Unato kasnobaroknoj pregradnji crkva je
najznaajniji spomenik ranoromanike arhitekture u
paniji.
Graevinu su projektovali arhitekti francuskog
porijkla Bernard i Robert. Arhitektonsko rjeenje
podsjea na St. Sernin u Toulouseu.
Izvedena je u granitu ima tlocrt u obliku latinskog
kria s tri broda, transepom , korom
deumblatorijumom vijencem kapela i kupolom na
kriitu. U kripti je grob sv. Jakoba kojem je crkva
posveena. Glavno zapadno proelje flankirano s dva
tornja visoka76 m je raskona barokna realizacija.

Romanika fasada je prekrivena baroknom dekoracijom

izmeu 1685 i 1750.g koja je u kontrastu s romanikim
enterijerom.
Radi se crkvi hodoasnikog tipa. Unutranjim prostorom
dominira kor s gl. oltarom raenim u stilu Churriguerre1665-69.Enterijer je ritmian , harmoninih proporcija s
elevacijom koja se razvija u dvije zone-galerija i arkada bez
zone prozora i direktnog izvora svjetlosti u gl. Brodu. Duina
gl. broda je 76, 2 m sa 20 karakteristinih podupiraastubaca s etiri prislonjena stuba
Dvije bronane propovijedaonice djelo su J. Celma iz
1584.g.
Veliko stepenite na trgu ispred hodoasnike crkve je
izgraeno u periodu renesanse. Planirano je da crkva ima 9
tornjeva. Objekat je zavren do kraja 18.st.i dominira
gradom.

Portal slave djelo majstora Matea znaajan je

primjer romanike skulpture. Datiraju se u period
izmeu 1168 i 1188.g.
U timpanonu centralnog portala prikazan je Hrist u
slavi-ogromna figura Hrista koji sjedi u sreditu
kompozicije. On pokazuje svoje rane okruen s
etirii evanelista, njihovim simbolima, osam
anela koji nose simbole Hristovog stradanja. U
arhivoltama su 24 starca iz apokalipse koji sjede u
parovima. Na trimou je figura sv. Jakoba s figurom
felina kraj nogu. Na bazi srednjeg dovratka je
prikaz arhitekte Matea koji klei i ponozno se
okree prema oltaru.

Santiago de Compostela

 Oltarni

prostor

Tlocrt Santiago de
Compostela(lijevo) i St. Sernin
u Toulouseu(desno)

Portal slave , majstor Mateo

 Zapadno

proelje
Santiago de
Compostela
oblikovano u
baroknom
stilu

Katedrala u Salamanki

Stara katedrala Santa Maria de la Sede

graena je izmeu 1100 i 1200.g.
To je trobrodna bazilika s korom trolanom
apsidom, portikom i jako isturenim
transeptom.
Osmougaona kupola (toranj-cimborij) na
kriitu, poznata pod nazivom Torre del gallotoranj pijetla, s etiri ugaona okrugla tornjia
upuuje na uticaje bizantske i islamske
umjetnosti.Kupola je podignuta na
pandantifima ima dva niza prozora i izdjeljena
je lukovima. Stvoren je efekat lebdee
arhitektonske fantazije.

Istoni dio unutranjeg prostora je zadrao

romanike oblike. Krstasti svod s rebrima podsjea
na gotika rjeenja, dok su snani debeli zidovi i
robusne proporcije karakteristika pozne romanike.
Kapiteli i konzole su ukraeni skulpturama
Freska Posljednji sud u kaloti apside je djelo Nikole
Fiorentina koji je doao u Salamanku 1445.On je i
autor i slavnog oltarnog retabla.
Klaustar uz katerdalu je podignut 1178.g.
Kapitolska dvorana ima bogat gotiki svod.
Nova katerala u Salamanki je posljednje od velikih
djela gotike u paniji sa zvjezdastim svodovima i
masivnim stupovima, korom i kasnijom baroknom
kupolom koja se pripisuje Churriguerri.

Stara katedrala u Salamanki

Stara katedrla u Salamanki

Santa Maria Ripoll

Najznaajniji primjer rane romanike u paniji.

Crkvu je posvetio opat Oliva 1032.g.
Radi se o petobrodnoj graevini s transeptom
apsiom i lanternom iznad kriita. est
manjih apsidiola ima jednostavne
jednodijelne prozore dok centralna apsida
ima bogatiju dekoraciju s dvostrukim
arkadama i slijepim arkadama iznad.
Motiv slijepih arkada-lombardijski friz- javlja
se i na krakovima transepta iznad apsidiola i
na oktogonalnoj lanterni.

Santa Maria Ripoll

Santa
Maria
Ripoll s
klosterom,
osnova

Santo Clemente Tahull

Karakteristina graevina katalonske romanike izgraena u

ranom 12.st. u provinciji Lerida.
Kampanil pored crkve izgleda kao visoki lombardijski
zvonik s est spratova otvorenih arkada.
Enterijer je natkriven otvorenom drvenom tavanicom.
Freske iz Sant Clemente predstavljaju najznaajniji primjer
romanikog slikarstva u paniji, a nalaze se u Muzeju
Katalonije u Barseloni.
U apsidi se nalazila monumentalna kompozicija s prikazom
Hrista u mandorli okruenog simbolima evanelista koje
nose aneli. Ispod je prikaz apostola i Bogorodice.
Freske karakterie ekspresivnost, geometrizacija nabora
odjee i stilizacija u prikazu likova. Raene su bogatim
koloritom i snanim kontrastima

 San

Clemente
Tahull

 Fresko

dekoracij
a ,Sant
Clemente
Tahull

Santo Miguel Tarasa

Jedna

je od grupe crkava-tajnih
graevina iz predromanikog perioda
obnovljenih u periodu romanike.
U apsidi je prikazano Kristovo
uznesenje. Figure su oblikovane
jasnim snanim konturnim linijama s
naglaenim crtama lica i naborima
odjee.

Katedrala u Zamori

Ima slino rjeenje kao stara katedrala u

Salamanki.
Iznad kriita se nalazi prekrasan toranjcimborio iz 12 st.-uticaj islamske umjetnosti
Salamanca i Zamora se nalaze u provinciji
Leon koja je bila pod vlau Maura
neposredno prije konstrukcije katedrala s
kupolama projektovanim po uzoru na
maursku arhitekturu.

Katedrala u Zamori

Kupola katedrale u Zamori

Crkva Santo Sepolcro Torres

del Rio

Nalazi se u regiji Navare na hodoasnikom putu

prema Santiago de Compostela.
Radi se o graevini centralnog plana oktogonalnog
tlocrta s oktogonalnom lanternom i visokim tornjemcilindrinim zvonikom.
Fasada je ukraena s motivom slijepih arkada i
prozorima monoforama s polukrunim lukovima u
donjem dijelu.
Crkva je izgraena u drugoj polovini 12 st.
Rebrasti svod s ukrtenim isprepletenim rebrima
prati oktogonalnu formu tlocrta. Karakteristina
struktura svoda je izvedena iz islamske
arhitektonske tradicije.

 San

Sepolcro
Torres del
Rio

 Santo

Sepolcro
Torres
del Rio
kupola

Sant Martin Formista

Nalazi se na hodoasnikom putu prema Santiago

de Compostela.
1066.g osnovala ju je udovica kralja Navare.
Radi se o crkvi dvoranskog tipa s glavnim brodom i
dva bona broda koji su gotovo iste visine.
Uvuena fasada ima sredinji portal uokviren
kontraforima i dva cilindrina tornja s bonih strana.
Plastino oblikovani kapiteli stubova u enterijeru
predstavljaju reminiscenciju na repertoar koriten u
San Isidoro u Leonu.
Forme su oblikovane elegantnim linijama s jasnim
prepoznatljivim ljudskim i ivotinjskim figurama,
moe se povui paralela s kapitelima iz Clunyija

San Martin Formista

Santo Isidoro u Leonu

Trobrodna graevina s trodijelnim oltarnim prostorom.

Glavni brod je zasveden bavastim svodom, a boni
brodovi krstastim svodom.
Najstariji romaniki spomenik u paniji rekonstruisan
u 12 st. kad nastaje i fasada s monim kontraforima
koji uokviruju iroki portal. Graevina ima sve odlike
romanike arhitekture, masivnost i pravilnost oblika.
Najznaajniji dio crkve je kraljevska kapela u kojoj su
sahranjeni kraljevi i kraljice Kastilje i Leona-jedini
sauvani dio graevine iz 11 st.Kapela je natkrivena
svodom koji nose stubovi i krstasti stubci. Ukraena
je freskama koje predstavljaju najkompleksniji fresko
ciklus u paniji s francuskim stilski uticajem.Datiiraju
se u period 1157-85.g-vladavina Ferdinanda II

Manastir San Domingo u

Silosu

Benediktinska opatija Silos formirana je u 10 st.

Kad je sv. Dominik doao u Silos preuzeo je
upravljanje manastirom i renoviranom crkvom.
Mjesto postaje centar hodoasnika.
Skoro nita nije ostalo od crkve, a ono to postoji je
iz 18 st.
Sauvan je klaustar manastira koji predstavlja
najljepi primjer u paniji. Okruen je s dvostrukim
nizom arkada s polukrunim lukovima i dvojnim
stubovima povezanim zajednikim kapitelima.
Kapiteli su ukraeni floralnim i animalistikim
motivima.Osja se uticaj kapitela iz klaustra Sait.
Pier u Moissacu. Jedan od prikaza je i Skidanje s
kria. Forme su izduene s stilizovanom draperijom.

Santo Domingo u Silosu

klaustar

Santo Domingo u Silosu

-osnova