.

. 1

Zadatak 4:
Odrediti snagu koju zupanici mogu trajno prenositi za stepen sigurnosti bokova zubaca SH = 1,25.
Proveriti stepene sigurnosti podnoja zubaca zupanika.
= 1,25

Faktor dinamikih sila usvajamo prema preporuci (srednji udari ) :

= 1,25

Obimna brzina na pogonskom zupaniku:

1 = 1 1 = 8,384

m
s

Neophodan odnos za odreivanje faktora unutranjih dinamikih sila:

1 1
= 2,26
100

Nakon odreivanja prethodno navedenog odnosa pristupamo oitavanju faktora pomou kojih
odreujemo pogonski factor:
= 1,3
= 1,15

Za odreivanje prethodno pomenutog faktora neophodno je izraunati stepen sprezanja bonih linija
zubaca:

= 0,9

< 1

Na osnovu gore zakljuenog moemmo odabrati odgovarajuu formulu za dinamiki faktor:

= = 1,165

Iz tabele 8.9 moemo oitati faktor elastinosti materijala kao I modul elastinosti E:
N

= 206 000 mm2

Kakos u oba zupanika izraena od istog materijala, to e I njihov modul biti isti, kao I faktor
elastinosti:
= 189,8

N
mm2

. .

. 1

. 2

Faktor uticaja stepena sprezanja:

=

4
1 + = 0,77
3

Faktor oblika boka zupca:

=

2 cos

= 2,24
cos
1

Faktori uticaja neravnomernosti raspodele optereenja na parove zubaca u sprezi:

= 1,25
= 1,75

Izdrljivost zubaca zupanika :

= 610

N
mm2

Faktor uticaja nagiba zubaca:

= cos = 0,996

Dozvoljeni napon na osnovu zadatog stepena sigurnosti:

=

N
= 488

mm2

Tangencijalna sila na dodiru pomou dozvoljenog napona:

+ 1


1
=

2 1

( + 1) 2 2 2 2

= 11,732 kN

Obrtni moment na osnovu tangencijalne sile:

1 =

1
= 958,496 Nm
2

Snaga koju zupci mogu prenositi trajno za zadati stepen sigurnosti:

= 1 1 = 1

1
= 98,366 KW
30

. .

. 1

. 3

Nakon proraunavanja tangencijalne sile potrebno je odrediti ponovo stepen sigurnosti na bokovima zubaca.
Proraun poinje tanim odreivanjem faktora uticaja neravnomerne raspodele optereenja na parove zubaca u
sprezi kao I du zubaca u sprezi:
= 1,4
= 1 + 1
= 1,583
= 1,357
= 1,4
= 1,39 = 1,529
Za odreivanje faktora uticaja viskoznosti ulja pre svega je potrebno odrediti jedinino optereenje, kako bi se
mogla odrediti viskoznost ulja:
N

= 21,9

mm2
Vuiskoznost ulja:
40 = 60

mm2
s

Faktor uticaja viskoznosti ulja:

= +

4(1 )

134 2
1,2 +
40

= 0,83 + 0,08
= 0,83

= 0,888

850
350

Faktor uticaja brzine klizanja:

= +

2(1 )
0,8 +

= 0,85 + 0,08
= 0,85

32

= 0,989

850
350

Faktor uticaja hrapavosti bokova zubaca:

= 0,12 +

1000
1000 850
= 0,12 +
= 0,15
5000
5000

3
=

. .

. 1

. 4

Kako su oba zupanika od istog materijala I poboljsani su za Rz su odabrane vrednosti iz intervala za obradu
bruenjem:
=

1 + 2 3 100

= 4

100
= 2,499
410

Faktor uticaja hrapavosti:

= 1,2

190 130
= 1,165
1700

Nakon ponovnog, preciznijeg, odreivanja faktora pristupamo proraunu radnog I kritinog napona na bokovima
zubaca:
Radni napon:

+1

=
Kritini napon:

= 521,035

[ ] = = 641,591
Stepen sigurnosti na bokovima zubaca:
=

N
mm2

N
mm2

[ ]
= 1,23

Kako je stepen sigurnosti ispod interval propisanih vrednosti reenje bi bilo smanjiti tangencijalnu silu, odabrati
veu vrednost Hlim ili promeniti materijal od kojeg se izrauju dati zupanici.

. .