Professional Documents
Culture Documents
XLNT Bang Phuong Phap Sinh Hoc - PGS Nguyen Van Phuoc PDF
XLNT Bang Phuong Phap Sinh Hoc - PGS Nguyen Van Phuoc PDF
Nc thi cha rt nhiu loi hp cht khc nhau, vi s lng v nng cng
thay i rt khc nhau. C th phn loi tnh cht nc thi nh sau: [15]
1.2.1 Tnh cht vt l
Tnh cht vt l ca nc thi c xc nh da trn cc ch tiu: mu sc, mi,
nhit v lu lng (dng chy).
- Mu: nc thi mi c mu hi nu sng, tuy nhin nhn chung mu nc thi
thng l mu xm c vn c. Mu sc ca nc thi s b thay i ng k nu
nh n b nhim khun, khi nc thi s c mu en ti.
- Mi: mi c trong nc thi sinh hot l do c kh sinh ra t qu trnh phn hy
cc hp cht hu c hay do c mt s cht c a thm vo trong nc thi.
Nc thi sinh hot thng thng c mi mc, nhng nu nc thi b nhim khun
th n s chuyn sang mi trng thi do s to thnh H2S trong nc.
- Nhit : nhit ca nc thi thng cao hn so vi nhit ca ngun nc
sch ban u, bi v c s gia nhit vo nc t cc dng trong gia nh v cc
my mc thit b cng nghip. Tuy nhin, chnh nhng dng nc thm qua t v
lng nc ma xung mi l nhn t lm thay i mt cch ng k nhit
ca nc.
- Lu lng: th tch thc ca nc thi cng c xem l mt trong nhng c
tnh vt l ca nc thi, c n v l m3/ngi.ngy. Hu ht cc thit b x l c
thit k x l nc thi c lu lng 0,378 0,756 m3/ngi.ngy. Vn tc dng
chy lun thay i trong ngy.
1.2.2 Tnh cht ha hc
Cc thng s m t tnh cht ha hc thng l: s lng cc cht hu c, cht v
c v cht kh. n gin hn, ta c th xc nh tnh cht ha hc ca nc thi
thng qua cc thng s: kim, BOD, COD, cc cht kh ha tan, cc hp cht
Nito, pH, P, cc cht rn (hu c, v c, huyn ph v khng tan), v nc.
TT
1.
Tn c s sn xut
Tnh cht
nc thi
Chn
heo
nui Nc
Hm lng cc
cht nhim (mg/l)
COD
BOD5
SS
1153
807
5988
1558
1021
148
660
356
577
2333
725
6350
2857
1029
282
120
436
165
2431
1327
13
1371
891
11
2460
1220
15
4646
2786
2070
sinh chung
tri
2.
3.
4.
5.
7.
gii
nhit, ra
Giy xeo
NT sn xut
Chiu
Cng ty Samsung
Th
Ti vi,t lnh, NT
my git
hot
Dt, may
NT sn xut
Thu M Dung
6.
Kem, Yaourt Nc
Cng
ty
sinh
Tn
Phng Bnh
Hong
Tn
Dt nhum
Cng chung
Cao su
NT sau sn
Chi
8.
HTX SX TM Tn C
Thnh
9.
Chi
10. DNTN
Thnh Cng
xut
nng sn
Cng chung
Chi
nhum Qun
8
347
v sinh thit
b
11. X
nghip
nc Qun
ty
tng t
TNHH Tn
Nhan L
Bch
ng lnh
Ph
Hng
Ph
ng Cng chung
lnh
tuc NT sn xut
NT sn xut
Cng chung
Vp
15. Bnh H Lm Mn
Qun
5
cho n lin
M,
Giy xeo
NT vo
Thuc l
NT
Mn
sinh
hot
Thuc
811
54
443
561
352
38
1029
183
960
1527
750
184
6570
3150
144
2182
1200
1070
530
260
4390
748
318
92
1558
841
25
ty Cng chung
(dng vin)
Khnh Hi
20. Cty
TNHH
TM Qun
Vi mng
NT sn xut
DV&XD Tn Quang 12
Ngun: Trng i hc Bch Khoa Tp.H Ch Minh, 2005.
Bng 1.2: c tnh nc thi ch bin thy sn
Nc thi
BOD5
COD
Du/m
TS
SS
Ngun
Ch bin c
3,32
0,348
1,42
Middleebrooks
(th cng)
kg/tn
kg/tn
, 1979
Ch bin c
11,9
8,92
Middleebrooks
(bng my)
kg/tn
kg/tn
, 1979
kg/tn
-
2,48
kg/tn
mg/l
550-
8,3- 79,9
1.290-
1.250
mg/l
4.300
3.428-
1983
857- 6.000
mg/l
10.000
6,8- 20
c ng
kg/tn
Nui c
9,22
Sc in
kg/tn
Nui
4,8- 5,5
gh xanh
kg/tn
Sorensen,
1974;
Herborg, 1974
mg/l
ng hp
Gonzles,
mg/l
mg/l
Phil c trch
1,7- 13 kg/
tn
-
1,74
kg/tn
-
0,21- 0,3
kg/tn
3,8- 17
Middleebrooks
kg/tn
, 1979
5,41
Middleebrooks
kg/tn
, 1979
0,7-
Middleebrooks
0,78
, 1979
kg/tn
Nui nghu
5,14
(bng my)
kg/tn
Nui nghu
18,7
(nui thng)
kg/tn
X nghip
2,96
bt c
kg/tn
Nc lu
3.050-
chuyn c
0,145
kg/tn
-
0,461
kg/tn
-
0,56
kg/tn
1.300 -
18,4 -
67.200
17.200
64,9
mg/l
mg/l
mg/l
0 - 1,92 %
2,4-6,3
Nc mu c
23.500 -
93.000
(t cc x
34.000
mg/l
nghip bt c)
mg/l
10,2
Middleebrooks
kg/tn
, 1979
6,35
Middleebrooks
kg/tn
, 1979
0,92
Middleebrooks
kg/tn
, 1979
Nemerow,
1971
Parin v cng
s, 1979; Civit
v cng s,
1982
Nc dnh
13.000 -
60 - 1.560
25 - 62
Cuadros v
nht (t cc
76.000
x nghip bt
mg/l
mg/l
mg/l
Gonzles,
1991
c)
Nc ch
690 mg/l
2.000
bin c hi
mg/l
500
mg/l
H Bch khoa
Tp. H Ch
Minh, 1997.
Bng 1.3: Thnh phn tnh cht nc thi sn xut Cng ty VISSAN
TCVN
Kt qu
STT
Ch tiu
n v
5945 NT1
NT2
NT3
NT4
NT5
NT6
1995
loi B
pH
COD
6,56
7,53
7,64
7,62
6,88
7,25
5,5-9
mg/l
640
3000
100
BOD5
mg/l
510
995
3695 3695
702
1100
50
SS
mg/l
415
1980
565
575
810
720
100
N tng
mg/l
98
180
549
549
314
348
60
P tng
mg/l
2,13
22,6
3,19
3,13
7,2
27,15
Ch tiu
n v
Kt qu
TCVN
5945 NT1
NT2
NT3
NT4
NT5
NT6
1995
loi B
pH
6,90
7,01
6,99
7,2
6,52
7,62
5,5-9
COD
mg/l
1320
533
312
1287
3600
1250
100
BOD5
mg/l
1044
392
244
900
2870
1014
50
SS
mg/l
172
56
148
275
385
153
100
N tng
mg/l
244
20
81
84
204
128
60
P tng
mg/l
31
12
17
22
53
17
Kt qu
STT
Ch tiu
n v
5945NT1
NT2
NT3
NT4
NT5
1995
loi B
pH
5,32
6,89
6,97
8,62
5,15
5,5-9
COD
mg/l
321
278
4890
3024
100
BOD5
mg/l
209
215
3766
1972
50
SS
mg/l
19
19
351
273
100
N tng
mg/l
15
35,84
17
18,9
60
P tng
mg/l
0,04
23
21
Ghi ch: NT1 : Nc thi phn xng c kh, phn xng thu hi CO2, NT2 : Nc
thi phn xng ng lc, NT3 : Nc gii nhit ni hi, NT4 : Nc thi phn
xng nu, NT5 : Nc thi tng hp.
Bng 1.6: Thnh phn tnh cht nc thi sn xut Cng ty ng Bnh Dng
Ch tiu
n v
Nng
10 11,5
COD
mg/l
2.000 3.000
BOD5
mg/l
1.200 2.200
SS
mg/l
30 400
Glucose
mg/l
12 224
Ca2+
mg/l
5 48
N-NH3
mg/l
50
P-PO43-
mg/l
11,4
Du m
mg/l
8 - 25
pH
n v
TCVN 5945-
NT1
NT2
NT3
NT4
NT5
1995 loi B
pH
5,31
6,97
7,17
8,08
5,23
5,5 9
COD
mg/l
5429
278
154
131
3870
100
BOD5
mg/l
4210
215
145
92
2620
50
SS
mg/l
957
19
25
18
87
100
N tng
mg/l
168
35,84
16,8
10,08
89,6
60
P tng
mg/l
9,28
0,04
0,07
0,08
1,3
Ghi ch: NT1 : Nc thi khu p trng sn xut bnh ko, NT2 : Nc gii nhit
ni hi, NT3 : Nc v sinh phn xng ko, NT4 : Ncthi sau x l, NT5 : Nc
thi u vo h thng x l (ti b lng s b).
1.4 CC THNG S NH GI NHIM V YU CU CN THIT
PHI X L NC THI
1.4.1. Cc thng s nh gi nhim
nh gi cht lng nc cng nh mc nhim nc cn da vo mt s thng
s c bn, so snh vi cc ch tiu cho php v thnh phn ha hc v sinh hc i
vi tng loi nc s dng cho cc mc ch khc nhau. Cc thng s c bn nh
gi cht lng nc l: pH, mu sc, c, hm lng cht rn, cc cht l lng,
cc kim loi nng, oxy ha tan, v c bit l 2 ch s BOD, COD. Ngoi cc ch
s ha hc trn cong phi quan tm n cc ch tiu sinh hc, c bit l E.coli. [11]
- Cc ch tiu dng nh gi nh tnh nhim bn vt l:
pH: pH t n khng gy nhim nhng ng vai tr l thng s c trng rt
quan trng cho bit mc nhim bn v xc nh s cn thit phi iu chnh trc
khi x l nc thi bng bin php sinh hc. S thay i tr s pH lm thay i cc
qu trnh ha tan hoc keo t, lm tng, gim vn tc ca cc phn ng ha sinh xy
ra trong nc.
Nhit : ph thuc vo nhiu yu t nh thi tit v bn cht ca nc thi.
Mi: du hiu ca mi rt quan trng trong vic nh gi v chp nhn h thng
nc thi ca x nghip. Nc c mi l do cc nguyn nhn: cht hu c t cng
rnh khu dn c, x nghip ch bin thc phm, nc thi cng nghip ha cht, ch
bin du m, cc sn phm phn hu cy c, rong to, ng vt. Mc d tng i
v hi (nu vi hm lng nh), nhng mi c th gy cm gic kh chu, bun nn.
Thng thng mi c c l mi tng hp ca nhiu loi mi khc nhau. Khi
nhim bn cht hu c khng qu ln, qu trnh phn hy hiu kh xy ra ch yu
mnh m (khi nc c y oxy) th nng mi thng thp. Ngc li, khi
trong nc khng c oxy, cc cht hu c trung gian c to ra do qu trnh phn
Photphat: cng nh nitrat, photphat l cht dinh dng cho s pht trin rong to.
Nng photphat trong ngun nc khng nhim thng < 0,01mg/l. Gi tr ny
sng Mkng thng < 0,05 mg/l nhng cc knh rch b nhim nc thi
sinh hot v cng nghip nng photphat c th ln ti trn 5mg/l. Photphat l
cht c nhiu trong phn ngi, sn xut ln, thc phm. Photphat khng ph thuc
loi ha cht c hi i vi con ngi. Theo quy nh ca H Lan, photphat trong
nc ung ti a l 6mg/l. WHO khng quy nh i vi ha cht ny. C 3 trng
thi tn ti ca photphat: orthophotphat, (PO43-) meta hoc poliphotphat PO3- v
photphat c lin kt hu c.
Sunphat (SO4): Cc ngun nc t nhin, c bit nc bin v nc phn c nng
sunphat cao. Nc sng Mkng vng khng nhim mn c nng sunphat
nh hn 50mg/l. Nc vng c m thch cao, qung cha lu hunh, nc ma
axit v nc thi cng nghip c nhiu sunfat. Nc c nng sunphat cao s gy
st r ng ng v cc cng trnh btng. nng cao sunphat cn tc hi n
cy trng. Quy nh nc thu li ca M hn ch nng cht ny di 1000mg/l.
Clorua (Cl-): l mt trong cc ion quan trng trong nc v nc thi. V mn ca
nc l do ion Cl- to ra. Nc c Cl- vi lng 250mg/l c th gy cm gic mn.
Nu cation l Ca2+, Mg2+ th nng cao n 1000mg/l cng khng cho v mn.
Nng cho php Cl- trong nc ung theo quy nh ca WHO l 250mg/l, theo
quy nh ca cng ng kinh t chu u l 25mg/l. Nc mn vi nng Cl-, Na+
v Bo cao c kh nng gy tc hi n cy trng. Tiu chun ca FAO i vi thu
li cho thy nu nng Cl- di 4mg/l (142mg/l) th cy trng khng b nh hng
xu; nng Cl- trn 10 meg/l (355mg/l) gy tc hi nng n cy trng.
Ch tiu nh gi mc nhim ca cc i tng nc thi khc nhau:
Du, m: bm vo thnh ng nc thi, lm gim cng sut ng ng. Chng
thng ni ln trn b mt ngun nc, lm nh hng ti qu trnh oxy ha nc.
Kim loi nng: phn ln cc kim loi nng c trong nc b nhim v thng tn
ti di dng ion. Cc kim loi nng gy c hi n ngi v ng vt.
clostridia cn phi tin hnh 80oC l ln men hai ln nn trong iu kin thc a
kh xc nh hai loi vi sinh ch th ny. Trong nhm coliform c mt s loi c kh
nng ln men lactose khi nui cy 35oC hoc 37oC to ra axit, aldehit v kh trong
vng 48 gi. C mt s loi li c kh nng ln men lactose 44oC hoc 44,5oC
(nhm coliform chu nhit). Thuc loi ny c E.Coli. [10]
1.4.2 Yu cu cn thit phi x l nc thi
Do xu th pht trin ca x hi cng vi qu trnh th ha ang din ra, cc ngnh
cng - nng nghip, cc nh my, Khu cng nghip, vng kinh t ra i, cc th
mi c m rng, i hi cn rt nhiu nc sch. Trn thc t, th gii ch c
khong 30 triu km3 nc ngt, ngun d tr ny khng thay i trong khi nhu cu
s dng nc lun tng; nhu cu nc hng nm ca th gii hin nay vo khong
3.500 3.900 t m3 nc sch, v mt na trong s tr thnh nc thi, cn mt
na khng quay tr li; 1m3 nc thi c th lm nhim bn mnh 10m3 nc
sch. Do , ngun nc mt dn kh nng t lm sch, nhanh chng b kit i,
gy ra nn thiu nc trm trng. Hin nay, gii quyt nc cho i sng con ngi
v nn kinh t quc dn tr thnh vn thc s bc thit. Nhiu quc gia trn
th gii a ra nhng quy nh php l nghim ngt v vn ny. Vic s dng
tng hp ngun nc: sinh hot, sn xut, bo v mi trng, ang rt c quan
tm. Da trn ngun gc v c tnh nc thi ca mt s ngnh ngh sn xut
trnh by phn 1.2 c th nhn thy hu ht gi tr cc thng s nhim vt rt
nhiu ln so vi tiu chun cho php, gy nh hng rt ln n cht lng nc ni
chung, v c th gy tc hi cho sc khe con ngi khi s dng. Chnh v vy x l
nc thi t tiu chun quy nh hin nay ang l vn cp thit, khng nhng
bo v sc khe con ngi, bo v mi trng sng m cn m bo thc hin theo
ng chnh sch, quy nh ban hnh ca nh nc.
trng mang in tch m. Trong iu kin ny, s pht trin ca vi sinh vtt hiu
qu hn. Khi nitrat hoc nitrit hoc c hai c mt trong mi trng v ng vai tr
nh cht nhn electron ch yu (do thiu oxy) th mi trng ny c gi l mi
trng thiu kh. S hin din ca nitrat hoc nitrit hoc c hai lm cho in th ca
mi trng lch v dng v s pht trin ca vi sinh t hiu qu hn so vi mi
trng k kh, mc d khng cao v hiu qu nh lc c mt oxy.
Mi trng sinh ha c mt tc ng su sc i vi h vi sinh vt. Qu trnh hiu
kh to chui thc n hon chnh t bc thp nht nh vi khun cho ti bc cao nh
rotifer. Qu trnh thiu kh b gii hn hn so vi qu trnh hiu kh, v qu trnh k
kh b gii hn nhiu nht, biu hin qua s pht trin ca cc loi vi khun u th.
Qu trnh sinh ha nh hng n dng ra ca qu trnh x l do vi sinh pht trin
trong ba trng thi k trn c th c cc con ng chuyn ha khc nhau. iu ny
rt quan trng i vi qu trnh x l nc thi bi v mt vi qu trnh chuyn ha
c th c thc hin ch trong iu kin hiu kh hon ton hoc k kh hon
ton.[2]
2.1.3 Trnh t phn ng ca qu trnh
+ Qu trnh sinh trng l lng: bn hot tnh iu kin hiu kh (lm thong kh,
sc hay thi kh v khuy o) v iu kin k kh (sc CO2 hoc khuy o hoc
cho dng chy ngc).
+ Qu trnh sinh trng bm dnh: mng sinh hc iu kin hiu kh v iu kin
k kh. [2]
2.2 C S L THUYT CA QU TRNH
C s x l nc thi bng phng php sinh hc l qu trnh chuyn ho vt
cht, qu trnh to cn lng v qu trnh t lm sch ngun nc ca cc vi sinh
vtd dng v t dng c trong t nhin nh kh nng ng ho c rt nhiu
ngun c cht khc nhau c trong nc thi.
Trong cc ngun nc lun xy ra qu trnh Amon ho cht hu c cha nit bi
cc vi khun Amn ho. Nh cc men ngoi bo ca cc vi khun gy thi nh loi
Cng
(2.1)
(2.2)
(2.3)
(2.4)
Trong rs l tc s dng c cht (mg/l.giy); Y l tc s dng c cht ti ah s ng ho (l t s gia sinh khi v khi lng c cht c tiu th trong
mt thi gian nht nh trong pha sinh trng logarit [mg MLSS/lit]/ [mg BOD5
s dng/lit]). Trong pha sinh trng chm dn c mt s vi sinh vtb cht v b
phn hu ni sinh. Phng trnh ng hc phn hu ni sinh l phng trnh phn
ng bc nht c dng: rd = (dX/dt)ns = - Kd . X
(2.5)
(2.6)
Tc sinh trng ring thc c tnh theo cng thc ca Van Uden:
/ = - Kd = { 0.[S]} / {Ks + [S]} - Kd
(2.7)
Tc tng sinh khi (bn hot tnh) Yb c tnh theo cng thc:
Yb = r/g / rs
(2.8)
(2.9)
(2.10)
Chng hn, 1 trc khun i trng (Escherichia coli) trong cc iu kin thch hp
ch sau 12 - 20 pht li phn ct mt ln. Nu ly thi gian th h l 20 pht th mi
gi
phn
ct
ln,
sau
24
gi
phn
ct
72
ln
to
ra
cch y 3,5 t nm
y 1,5 t nm
y 950 triu nm
c im
Nhn c mng nhn v
hch nhn
Phc hp bo quan c
mng
Thnh t bo
Archaea
Eukarya
Khng
Khng
Khng
Khng
Hu
ht
c Nhiu
loi
khc Khng
cha
acid
peptidoglycan
cha nhau,
acid muramic
khng
cha muramic
acid muramic
Ti kh
thng
nhnh
thng
Khng
Thymine
trong
phn ln tARN
ARN vn chuyn
tARN m u cha
N-formylmethionine
Khng c thymine
tARN m u cha
tARN m u cha methionine
methionine
mARN a cistron
Khng
Khng
Khng
gn ui polyA vo Khng
Khng
Ghp ni, gn m v
mARN
Ribosom
Kch thc
70S
Yu t ko di EF2
Mn
cm
Khng phn ng vi
c t bch hu
vi Mn cm
70S
80S (ribosom t bo
cht)
C phn ng
C phn ng
Khng
Khng
cloramphenicol
kanamycin
Mn
cm
vi
anisomycin
Khng
Mn cm
Mn cm
Mt
Mt s
Ba
Cu trc
4 tiu n v
8-12 tiu n v
12-14 tiu n v
Mn cm
Khng
Khng
Khng
Mn
cm
vi
rifampicin
Promoter
Polymerase II
typ
Trao i cht
Tng t ATPase
Khng
Sinh methane
Khng
Khng
C nh N2
Khng
Quang hp vi dip lc
Khng
Ho dng v c
Khng
- Bacteroidetes/Nhm Chlorobia
* To (Algae)
To l sinh vt sng trong mi trng nc, ch yu l tng mt c th s dng
nng lng mt tri trong quang hp (do cha dip lc t chlorophyll). Chng c
nhiu hnh dng v kch thc khc nhau. Mc d chng khng phi l sinh vt gy
hi, nhng chng c th gy ra mt s vn trong qu trnh x l nc thi. To
pht trin lm cho nc c mu sc, thc cht l mu sc ca to.
To xanh Aphanizomenon blosaquae, Anabaena microcistic ... lm cho nc
c mu xanh lam.
To Oscilatoria rubecens lm cho nc ng mu hng.
Khu to (Melosira, Navicula) lm cho nc c mu vng nu. Chrisophit
lm cho nc c mu vng nht.
To pht trin cn gy cho nc c nhiu mi kh chu, nh mi c, mi thi,
* Nm
L mt loi vi sinh, phn ln l dng lng t hon ton khc vi cc dng ca vi
khun. Ni chung, vi sinh dng nm c kch thc ln hn vi khun v khng c vai
tr trong giai on phn hy ban u cc cht hu c trong qu trnh x l nc thi.
Mc d nm c th s dng cc vt cht hu c tan trong mi quan h cnh tranh
vi cc vi khun, nhng chng dng nh khng cnh tranh tt trong qu trnh sinh
trng l lng iu kin bm dnh, trong mi trng bnh thng, v v vy khng
to thnh s cn i trong h thng vi trng hc. Ni cch khc, khi cung cp khng
oxy v nito, hoc khi pH qu thp, nm c th sn sinh nhanh, gy ra cc vn
nh hng tng t nh cc vi khun dng si.
nhiu trong cc loi mi trng sng khc nhau, c bit l qu trnh k kh trong
x l nc thi bng phng php sinh ha, chng ng vai tr kh quan trng
trong vic to ra CH4.
3.3 S TNG TRNG CA T BO VI SINH VT
S sinh trng ca vi sinh vtl qu trnh sinh sn (tng s lng, kch thc t bo)
v tng sinh khi (tng trng lng) qun th vi sinh vt. Hiu qu ca s dinh
dng (ng thi l s gim BOD, COD, TOC ...) l qu trnh tng hp cc b phn
ca c th t bo v s tng sinh khi. Tt c nhng bin i v hnh thi, sinh l
trong c th c tng hp thnh khi nim Pht trin.
Trong qu trnh x l nc thi s sinh trng cng l s tng s lng t bo v s
thay i kch thc t bo c phn nh qua s tng sinh khi ca vi sinh vt. Tc
sinh trng ca vi sinh vtph thuc vo iu kin bn ngoi, c tnh sinh l v
trng thi t bo. Vi sinh vtsinh sn ch yu bng cch phn i t bo. Thi gian
tng gp i s lng vi sinh vtti thiu c gi l thi gian sinh trng/ thi
gian th h thng l 20 pht c khi n vi ngy. Khi cc cht dinh dng cn kit,
pH v nhit ca mi trng thay i ra ngoi cc tr s ti u th qu trnh sinh
sn b dng li.
Phng php sinh hc x l nc thi nhn to trong iu kin tnh, iu kin ng
l da vo c s l lun c nghin cu t qu trnh nui cy tnh hoc nui
cy lin tc vi sinh vt. [8]
3.3.1 Nui cy tnh/ nui cy theo m.
y l phng php m trong sut thi gian nui cy khng thm cht dinh dng
cng nh khng loi b cc sn phm cui cng ca qu trnh trao i cht. S sinh
trng/ s tng sinh khi ca vi sinh vt biu th bng lng bn hot tnh X (mg/lit)
theo thi gian t c biu din bng ng cong abcdefg m t trn hnh 1.7 chia
lm 5 vng khc nhau.
(3.1)
Ngc vi nui cy tnh, nui cy lin tc l phng php m trong sut thi gian
nui cy lin tc cho thm cc cht dinh dng mi vo v tin hnh loi b cc sn
phm cui cng ca qu trnh trao i cht ra khi mi trng nui cy. Do vi
sinh vtlun lun trong iu kin n nh v cht dinh dng cng nh sn phm
trao i cht v tc sinh sn ph thuc tc cung cp cht dinh dng. Qu
trnh nui cy lin tc, tc sinh trng rg c biu th bng phng trnh:
rg = dX/dt = ( D). X
(3.2)
X
= t , hoc vit di dng phng trnh vi phn:
X
dX
-1
= t ( gi l tc ln ring vi sinh vt, c th nguyn t ).
X
, trong M l tc ln cc i.
M
Thi gian
Thi gian l thi gian cn thit nng vi sinh vttng gp i. thi im t1,
nng vi sinh vtl X1, thi im t2, nng vi sinh vtl X2.
Khi X2 = 2X1; = (t2 - t1); ln
X2
= (t 2 t1 ) ;
X1
lg N lg N 0
lg 2
v=
v=
lg N lg N 0
(t t 0 ) lg 2
v=
3,32(lg N lg N 0 )
(t t 0 )
1 t t0
=
v
n
Giai on n nh.
Giai on cht.
01
10
Trong giai on ny, vi sinh vt hon ton thch hp vi iu kin sng, s pht
trin n cc i khng b hn ch bi thiu hoc tha c cht, v g c gi t nh
nht. trong giai on ny, s pht trin ca vi sinh vtc m t bi phng trnh:
dX
= M X X = X 0 e Mt hoc ch s ln M = /M = 1.
dt
M [S ]
K S [S ]
M
KS
M/2
[S]
[S](min)
Vi sinh vt
C cht
Enterobacter aerogenes
Glucose
1,0
Ammoni
0,1
Magie (Mg)
0,6
Glucose
Escherichia coli
KS, mg/l
2,0 4,0
25,0
Ribose
3,0
Metanol
120,0
1
1 KS
.
+
[S ] M M
(3.4)
1/
1/M
tg = KS/M
-1/KS
1/[S]
Hnh 3.22 : Xc nh KS v cc thng s ng hc theo phng php
Lineweaver Burk
KP
[S ]
; trong KP l hng s c ch bi sn phm, c tnh bng
K S [ S ] K P [ P]
(3.5)
t
Hnh 3.14. Xc nh k hng s c trng cho qu trnh cht ca t bo
(3.6)
Mucor cc Protozoa cng tham gia vo qu trnh ln men axt. Nhng nhn chung
trong giai on ny vi khun k kh ng vai tr ch yu cn vi khun hiu kh, nm
mc, Protozoa ch ng vai tr th yu.
- Giai on ln men kim: Cc Axit bo d bay hi v cc sn phm trung gian s
tip tc phn hy thnh CH4 v CO2 lm cho mi trng tr nn kim ho. Trong
giai on chuyn t ln men axit sang ln men kim cc Vi sinh vthiu kh b tiu
dit dn dn v hon ton. Cc vi sinh vtk kh bt buc pht trin mnh v vi
khun Metan pht trin rt mnh. giai on ny cc vi khun Metan ng vai tr
ch yu trong s phn hu tip cc hp cht hu c. y l loi vi khun k kh
tuyt i v rt kh phn lp. Cc vi khun Metan hin c phn lp l
Methanobacterium,
Methanosacrina,
Methanococcus,
Methanobrevibacter,
Alcaligenes,
Bacillus,
Flavobacterium,
Micrococcus,
Pseudomonas.
- Cc vi khun Nitrat ha: thc hin qu trnh chuyn ha N-NH3 sang dng NNO3-, v c th c thc hin bi c h sinh vt d dng v t dng. Qu trnh
nitrat ha trong h thng x l nc thi thng c xem l do cc vi khun t
dng, u tin c th k n l loi Nitrosomonas v Nitrobacter. Nitrosomonas
oxy ha N-NH3 sang dng N-NO3- vi sn phm trung gian l tp on thy tc,
trong khi Nitrobacter oxy ha N-NH3 trc tip sang dng N-NO3- .
- Loi ng vt n tht chnh trong qu trnh chuyn ha sinh hc vi tc nhn sinh
trng l lng l cc ng vt nguyn sinh (protozoa), thc n chnh ca chng l
cc vi khun. C khong 230 loi c xc nh l c tham gia vo qu trnh xy
ra trong bn hot tnh v chng c th to ra khong 5% sinh khi trong h thng.
Nhng loi c roi thng l cc ng vt nguyn sinh chim u th, c v s lng
ln khi lng sinh khi. Trong mt s trng hp, c amip v loi c roi c th
hin din vi s lng rt nh, nhng chng vn ng vai tr ht sc quan trng cho
qu trnh lng ng v n nh h thng.
- Cc vi sinh vt gy hi: Trong qu trnh chuyn ha sinh hc vi tc nhn sinh
trng l lng, vn pht sinh nhiu nht l vic loi b sinh khi t nc thi
qua x l, nguyn nhn chnh l do cc vi khun dng si v cc loi nm. Cc vi
khun dng si tn ti vi s lng nh l iu rt tt, gip n nh cc phn t bt,
nhng nu s lng qu ln th li l iu khng tt. Loi vi khun tiu biu l
Sphaerotilus natans.
Mt tc nhn gy hi na trong sinh trng l lng l vic tha lng bt trong h
thng. iu ny gy ra trc ht l do loi vi khun Nocardia v cc loi Microthrix
pavicella. V Nocardia v Microthrix pavicella l cc t bo khng a nc trn b
nc,
bao
gm:
Achromobacter,
Aerobacter,
Alcaligenous,
Bacillus,
khun k kh. Mt s vi khun d dng thng trng trong h thng bn hot tnh
gm c: Achromobacter, Alcaligenes, Arthrobacter, Citromonas, Flavobacterium,
Pseudomonas, and Zoogloea. (Jenkins, et al., 1993). Hai nhm vi khun chu trch
nhim cho vic chuyn ha amonia thnh nitrat l: vi khun nitrobacter v
nitrosomonas.
Nm l cu t thuc h thng bn hot tnh. Cc vi sinh vt a bo ny tham gia vo
qu trnh trao i cht v cnh tranh vi vi khun trong mi trng hot ng. Ch
c mt lng nh nm c kh nng oxy ha NH3 thnh nitrit v nitrat. Cc loi
nm thng thng l: Sphaerotilus natans v Zoogloea sp (Curtis, 1969).
Protozoa: L vi sinh vt c kch thc 10 100 micron c pht hin trong h
thng bn hot tnh. y l nhm vi sinh vt ch th cho hot ng ca h thng x
l nc thi. Trong h thng bn hot tnh, protozoan c chia lm 4 nhm chnh:
Protozoa; amoebae, flagellates, and ciliates (dng bi t do, dng b trn, dng c
tim mao).
- Amoebae thng xut hin trong nc thi u vo, nhng khng tn ti lu ti
cc b hiu kh. Amoebae ch sinh trng nhanh trong cc b hiu kh c ti cao.
Chng di chuyn chm v kh cnh tranh thc n, nht l khi ngun thc n b hn
ch nn chng ch chim u th ti cc b hiu kh trong mt khong thi gian
ngn. Thc n ca Amoebae l cc cht hu c kch thc nh. H thng bn hot
tnh xut hin nhiu amoebae chng t ang b sc ti . Khi DO thp (amoebae
tn ti c trong mi trng c DO rt thp).
- Flagellates: Ngay sau khi amoebae bt u bin mt, nhng nc thi vn cn
cha hm lng hu c cao, th flagellates xut hin. Phn ln Flagellates hp thu
cc cht dinh dng ho tan. C flagellates v vi khun u s dng cc cht hu c
lm ngun thc n. Tuy nhin, khi thc n gim Flagellates kh cnh tranh thc n
vi vi khun nn gim s lng. Nu Flagellates xut hin nhiu giai on n
nh chng t nc thi vn cn cha mt lng ng k cc cht hu c ha tan.
Theo nhng nghin cu ca S. Winogradsly (1890), sau khi quan st di knh hin
vi lp mng lc trong b lc sinh hc nh git, tm thy rt nhiu vi khun
zoogleal, cc vi khun hnh que, vi khun hnh si, nm si, protozoa v mt s
ng vt bc cao.
Mt trong nhng nghin cu nhm c lng cc loi vi khun trong h thng lc
sinh hc nh git c tin hnh bi M. Hotchkiss nm 1923. Kt qu l tm thy
nhiu loi vi khun khc nhau cc su khc nhau trong b lc. Cc nhm vi
khun bao gm: vi khun kh nitrat, sulfat to thnh t protein, phn hy albumin,
kh sulfat, oxy ha sulfit, Mt lng ln vi khun nitrat phn b phn trn ca
b v su khong 1,6m; c rt t vi khun kh nitrat c pht hin su t
0,3 1m; sulfit c to thnh t cc protein nhiu nht l su 0,3m v gim
dn qua lp lc; kh sulfat cao nht l b mt v oxy ha sulfua nhiu nht
su 1,6m; cc dng nitrit gia tng theo su v c s lng ln hn cc dng nitrat.
Nm 1925, S. L. Neave v A. M. Buswell tin hnh nhng th nghim tip theo
v tm thy mt s chng vi khun: phn hy pepton, phn hy gelatin, dng nitrat,
dng nitrit, v kh nitrat. C th nhn thy rng, cc vi khun phn hy hin din
nhiu nht phn trn ca b lc v cc vi khun oxy ha c nhiu tng di b
lc. Protozoa l loi c tm thy nhiu nht trong h thng ny: Sarcodina,
Mastigophera, Suctoria, Psychoda,
R. H. Holtje (1943) a ra bng tm tt cc vi sinh vt hin din trong b lc sinh
hc nh git. Loi vi khun u tin pht hin c l dng vi khun zoogleal vi
cc vi khun nitrat ha xy ra trong h thng lc sinh hc thp ti. Vi khun dng si
d dng pht hin hn vi khun zoogleal, bao gm Beggiatoa v Sphaerotilus.
Beggiatoa d dng pht hin khi chng l cc vi khun oxy ha sulfua dng si. Cc
loi nm thng thng l Fusarium v Leptomitus. Ngoi ra cn c to lc,
Stigeoclonium, v to xanh lc, Oscillatoria. Cc loi nm thng xut hin trn
b mt ca b lc ni c nh sng. Protozo Amip, Protozoa flagellated, Protozoa c
mao bi t do, Protozoa c mao dng thn, c tm thy nhng phn khc nhau
trong b lc.
Bng tm tt mt s ging vi khun chnh c trong bn hot tnh v chc nng chnh
ca chng khi tham gia x l nc thi.
Bng 3.4 : Mt s ging chnh vi khun v chc nng ca chng
STT
1
Vi khun
Pseudomonas
Chc nng
Phn hu Hirat cacbon, Protein, cc cht hu
c v phn Nitrat
Arthrobacter
Bacillus
Cytophaga
Phn hu cc Polime
Zooglea
Acinetobacter
Nitrosomonas
Nitrit ho
Nitrobacter
Nitrat ho
Sphaerotilus
10
Alkaligenes
11
Flavobacterium
Phn hu Protein
12
Nitrococus
denitrificans
13
Thiobaccillus
denitrificans
14
Acinetobacter
15
Hyphomicrobium
16
Desulfovibrio
Kh sulfat, kh nitrat
dS
= kS n
d
(4.1)
S nng c cht
p dng m hnh ny khng hon ton ng v phn ng ln men l phn ng 2 cu
t: c cht v men. Tuy nhin, nu S E th c th b qua sai s v phn ng c
xem l gi n phn t. Di y chng ta s xem xt mt s trng hp ring ca
phng trnh ng hc (4.1)
4.1.1 Phn ng bc 1
Khi n = 1 th phng trnh (4.1) c dng
dS
d
= kS
(4.2)
S = S o e k
( 4.3)
Khi
dP
=
dS
(4.4)
(4.5)
(4.6)
So
1 + S o k
hoc
(4.7)
1
1
= k
S So
(4.8)
4.1.3 Phn ng bc bt k
i vi phn ng bc bt k
Gii phng trnh (4.1) ta c
S = S o 1 + S on1k (n 1)
n 1
(4.9)
= ln
So S
khi phng trnh (4.9) c dng
So
(1 X )1 n = 1 kS on 1 (1 n)
n
1 n
S1
o 1 (1 X )
k =
1 n
Suy ra
(4.10)
(4.11)
cho X1 = 0,4 cn X2 = 0,6 ngha l lng c cht tham gia phn ng l 40% v 60%
lng c cht ban u.
Cho 1 s gi tr ca n, tnh t l 1/2
n
1,4
1,5
1,6
1,7
1,8
1,9
2,0
1/2
0,511
0,501
0,488
0,477
0,466
0,517
0,667
Tip theo tnh t l (4.11) theo d liu thc nghim v gi tr trng lp ca 1/2 cho
php xc nh bc phn ng n
Theo gi tr n ta xc nh hng s k
S 1o n 1 (1 X )1 n
k=
(1 n)
(4.12)
V d 1:
Kt qu kho st thc nghim mt qu trnh thy phn tinh bt nh sau:
, h
12
16
20
24
28
S, %
12
6,1
3,55
2,79
2,34
2,22
1,5
1,24
Gii:
Thi gian 1 , 2 tng ng chuyn ha c cht X1 = 0,4, X2 = 0,6, xc nh trc
tip theo th S - v t l ca chng l:
1
3,2
=
= 0 , 478
2
6 ,7
1
S 1 n 1 (1 X 1 )1 n = 0 ,0233 1
h
(1 n ) 1 o
Xc nh phng sai
2 =
1
(S lt S tt )2 = 0,459
n 1
k3
E + S ES E + P E
k2
(4.13)
d [ES ]
= k1[E ][S ] k 2 [ES ] k 3 [ES ]
d
(4.14)
(4.15)
[ES ] =
k1 [E o ][S ]
(k 2 + k 3 + k1[S])
(4.16)
k + k3
t km = 2
k1
[ES ] =
[Eo ][S ]
k m + [S ]
(4.17)
Vn tc to ra sn phm P
k [E ][S ] Vm [S ]
dP
= k 3 [ES ] = 3 o
=
d
k m + [S ] k m + [S ]
(4.18)
t V = dP/d
V=
Vm [S ]
k m + [S ]
(4.19)
Vm [ S ] 0
K m + [ S ]0
(4.20)
(4.21)
k2
= KS, khi y KS l hng s phn ly phc trung gian enzym c
k1
V=
Vm[ S ]0
K S + [ S ]0
(4.22)
k3 + k 2 k 2 k3
k
=
+
= KS + 3
k1
k1 k1
k1
k3
.
k1
4.2.2 Xc nh cc thng s ng hc
Thng s vn tc ban u V0 [15]
i vi phn ng enzym, bao gi cng cn bit gi tr tc cc i Vm c trng
cho tnh cht ng hc ca phn ng. thi im bt u ca phn ng, khi cha c
nh hng ca cc tc ng khc th phn ng xy ra ng vi tc thc, gi l
tc ban u (V0). Tc ban u chnh l o hm ca ng th biu din s
phu thuc sn phm (P) vo thi gian (t). Nu xc nh chnh xc V0 th xc nh
c chnh xc Vm. xc nh c tc ban u V0, t gc ta phi v
ng tim cn vi ng biu din sn phm, lc V0 l nghing ca ng
tim cn: V0 = tg. Phng php ny thng gp sai s ln, v ph thuc rt nhiu
vo k thut v ng tim cn.
P
khc phc cc sai st trn, ngi ta dng cc phng php gn ng khc nhau
xc nh V0. Mt trong nhng phng php l phng php Niuton-Gregori,
vi ni dung nh sau:
Trn trc thi gian (t) ca th ng hc to thnh sn phm (P) ly cc gi tr t1,
t2,t3,,ti c khong cch sao cho t = t1 t0 = t2 - t1 = ti ti-1; t xc nh cc gi
tr sn phm tng ng P1, P2, P3, Pi. Khi y cc gi tr P c biu din gn
ng nh trong bng 4.1.
Bng 4.1 Cc gi tr gn ng P tng ng vi 5 mc thi gian c khong cch
nh nhau
2Pi
3Pi
Pi
t0 (= 0)
P0 (= 0)
t1
P1
P0 = P1 P0
t2
P2
P1 = P2 P1
2P0 = P1 P0
t3
P3
P2 = P3 P2
2P1 = P2 P1
t4
P4
P3 = P4 P3
2P2 = P3 P2
Pi
4Pi
t
2!(t ) 2
3!(t ) 3
4!(t ) 4
1
V
Xc nh VK, Km
Xc nh h s Vm v km t
Km
Vm
1
Vm
- 1
Km
1
{S
A
[S ]
k m + [S ] K A + A
(4.23)
[S ]
k m + [S ] + I
kI
(4.24)
[S ]
(k m + [S ]) + 1 + [I ]kI
(4.25)
[S ]
[I ][S ] + a(k I [S ] k m [I ] + k m k I )
(4.26)
S
2
km + S + S
'
km
(4.27)
S
1
S o S + k m ln o
Vm
S
(4.28)
hoc i vi sn phm
=
So
1 P Po
+ km ln
Vm
So + Po P
(4.29)
(4.30)
= b1x1 + b2x2
(4.31)
b1 = 1/Vm
b2 = km/Vm
hoc x1 = P Po,
x2 = ln
S o
S o + Po P
= b1x1 + b2x2
b1 = 1/Vm
(4.32)
(4.33)
b2 = km/Vm
1
Vm
2
2
S S + S o S + k ln S o
m
o
'
S
km
1
Vm
P P (P P ) 2 S + P P
So
o+
o
o o
+ km ln
2
'
So + Po P
2 km
So
S o + Po P
(4.34)
vi b1 =
b2 =
Vm
b3 = km/Vm
'
2 2Vm k m
V d 2:
p dng m hnh (19), xc nh cc h s b1 v b2 t h phng php tuyn tnh
b1x21 + b2x1x2 = x1
b1x22 + b2x1x2 = x2
Xc nh
Vm = - 0,3489 h-1
Km = -11,149 %
Phng sai
2 = 0,854
Vm = 0,985 1/h,
b3 = 0,272
km = -5,087 %,
km = -18,635
2 =0,0552
km = -4,458,
km = 17,236
(4.35)
ln 2
gx
(4.36)
dX
= X
d
ln 2
dX
- h s t l gia X v
, c gi l vn tc tng trng ring
gx
d
dX 1
.
d X
(4.37)
S
ks + S
(4.38)
kp
S
ks + S k p + P
(4.39)
kp h s km hm
M hnh Mozer
= m
1
1 + a1S a 2
(4.40)
a1, a2- cc h s
M hnh Andrius, tnh n s km hm ca c cht
= m
S
2
ks + S + S '
kS
(4.41)
= m
X
kX + S
X
(4.42)
S
ks + S
(4.43)
ly nghch o
1
k +S
= S
mS
(4.44)
y = 1/
Ta c
y = ao +a1x
x = 1/S
ao = 1/m
a1 = ks/m
ks = a1/ao
(k S
+ S) k p + P
m S k p
t y = 1/
x = 1/S
a o = k p + (S o k s ) ; a1 =
vi =
dP
dS
(4.45)
x2 = S
k s k p + S o
mk p
; a2 =
mk p
suy ra P = (So S)
ta c y = ao + a1x1 + a2x2
Sau khi xc nh cc h s ao, a1, a2 ta xc nh cc h s ng hc theo cc phng
trnh nh sau:
a2k2s + aoa2ks + a1 = 0
kp = ao + (ks So); m = - /a2kp
Nhc im ca phng php nu trn l khi tnh cc tham s cn phi c
y=
X
m trong thc t khng o c. Thng thng ch c S, X ch khng
dX
d
s
=
dX
m d
XS
Xo
o
(4.46)
vi
YSo
Yk
1 Yk s
X
1 + s ln
+
ln
X m X o
m X m X m X
(4.47)
Nu thc nghim ch do S
=
So
Yk X YS
1 Yk s
1 + s ln m
ln
+
m X m
S
Xm
X o
S
x1 = ln o
Nh
= a1x1 + a2x2
, x2 = ln
X m YS
Xo
, a1 =
Yk s
m X m
(4.48)
a2 =
X m + Yk s
m X m
1
a 2 a1
; ks =
a1 X m
Y (a 2 a1 )
S ( X YS )
Y
ln o m
1 X m
X oS
(4.49)
Y
X=
X m + X o exp 1 1 X m 1
y
y = ln
X X m X o
X o (X m X
)
)
x=
1
X m
Y
Ta c y = 1.x, t y d dng xc nh 1.
2. M hnh Monod Ierusalimski
(4.50)
(S o S )
S
b3
Xo
Yb2
ln o +
ln
mk p
S
mk p
m k p X m YS
(4.51)
b1 = kp + Po + So
b3 = b1 k s
Xm +
Yk s b1
Xm
k b
b2 = s 1
Xm
x1 = So S
a1 =
x2 = ln
Xo
X m YS
; a2 =
mk p
S
x3 = ln o
S
b3
mk p
; a3 =
Yb3
mk p
a X
k p = 3 m S o
a1Yk s
m =
a1k p
S
X
Y Y 2k '
mk p X m
Yk s'
s
m
S
x1 = ln o
S
Yk s
a1 =
m X m
x2 = S o S
; a2 =
m k s'
x3 = ln
X YS
ln m
Xo
X m YS
Xo
2
Yk s' (Yk s + X m ) + X m
; a3 =
Y m X m k s'
(4.52)
= m
X
kX + S
X
S
1 X m YS
+ Yk x ln o
ln
S
Xo
m
X YS
S
x1 = ln m
; x 2 = ln o
Xo
S
a1 =
; a2 =
Yk x
Vi So = 92,9kg/m3,
Xo = 0,16 kg/m3,
10
Y = 0,035
2 = 0,3018
ks = 133,2188 kg/m3
2 = 0,1836
5. M hnh c s km hm ca sinh khi
m = 0,2397 h-1 kx = 11,3873 kg/m3
2 = 0,6698
V [S ]
d [S ]
= M
dt
K M + [S ]
hay
K M + [S ]
d [ S ] = VM dt
[S ]
(4.53)
[S ]
+ ([ S ] [ S ]0 ) = VM t
[ S ]0
(4.54)
vi [S]0 = [S] + [P], suy ra [P] = [S]0 - [S] hay [S] = [S]0 - [P], thay vo phng trnh
trn ta c:
VM t = K M ln
[ S ]0
[ S ]0
+ ([ S ]0 [ S ]) ; VM t = K M ln
+ [ P]
[ S ]0 [ P]
[ S ]0 [ P ]
nh vy: [ P] = VM t K M ln
hoc:
[ S ]0
[ S ]0 [ P]
[ S ]0
[ P]
1
= VM K M ln
t
t [ S ]0 [ P]
1
t
t B = ln
[ S ]0
;
[ S ]0 [ P]
1
t
hay t C = ln
[ S ]0
;
[ S ]0 [ P]
(4.55)
[ P]
= VM K M B
t
[ P]
= VM K M C
t
(4.56)
(4.57)
(4.58)
lp th:
[ P]
[ P]
= f ( B) hay
= f (C ) nh hnh di:
t
t
[P]/(t)
[P]/(t)
VM
VM
B
tg = tg = -KM
C
tg = KM
[P]/(t)
VM
C
tg = KM
Nh vy, nu thc nghim cho php xc nh c sn phm theo thi gian phn ng
P = f(t), c th lp th nh trn th c th xc nh c KM ca phn ng. phng
php ny c u im ch [P] v t u nm 2 trc ta nn sai s kh nhau.
Ly tch phn kp ca phng trnh (4.54) t 0 n [S]0
Nhn c 2 v ca phng trnh 4.54 vi d[S]:
VM td [ S ] = K M ln
[ S ]0
[ S ]0
d [ S ] + ([ S ]0 [ S ])d [ S ]
[S ]
[ S ]0
V M td [ S ] =
K M ln
[ S ]0
[ S ]0
d [ S ] + ([ S ]0 [ S ])d [ S ]
0
[S ]
[ S ]0
t A =
VMA =
td [ S ] , ta c:
[ S ]02
+ K M [ S ]0 ;
2
lp th
K
2 A [ S ]0
=
+2 M
VM
[ S ] 0 VM
2A
= f ([ S ]0 )
[ S ]0
2A/[S]
2KM/VM
[S]0
tg = 1/VM
VM
[ S ]0
K M 1 +
K M
KM
VM
[ P]
[ S ]0
+ ln
[ S ]0 [ P]
KM
[ P]
[ S ]0
+ ln
[ S ]0 [ P]
KM
(4.59)
Nh vy, nu thc nghim cho php xc nh c sn phm theo thi gian phn
ng [P] = f(t), xc nh V0 c th lp th [P] = f(t) theo cng thc (4.58).
scum
baffle
primary
treated
effluent
raw
influent
bulk liquid
sludge
B metan:
c xy bng b tng ct thp hnh tr, y v np hnh nn. B c s dng
phn hy cn lng t b lng I & II cng nh bn hot tnh d ca trm x l nc
thi. Ngoi ra, b cn c dng phn hy rc nghin, ph thi rn hu c. Cc
trm x l nc thi u s dng cng trnh ny, k c trm x l nc thi ch bin
thy sn.
Kh len men
Can mi
Nc nong
Can a len men
Kh
Kh
Nc
Kh
Bn
sch
Phn hy
bn
Bm
Phn
hy
bn
Cht lng
ni trn mt
Dng bn b
phn hy
gas dome
inlet box
effluent
gutter
settling
zone
baffle
biogas
gas collector
deflector
sludge
outlets
sludge blanket
inlet point
F, SSO
THIET B
PHAN TACH SINH KHOI
V, SS, XB,H, XD
Q, Ct
Q, Co
5.3 M T QU TRNH
Cht hu c phc tp (Gluxit, Protein, Lipit)
Cht hu c n gin (ng n, Peptit, Axit
amin, Glixerin, Axit bo)
Cc Axit bo d bay hi (Propionic,
Butiric, Lactic ), Etanol
H2, CO2
Axetat
CH4, CO2,
HO
Hnh 5.7: Qu trnh phn hu cht hu c trong iu kin k kh
Qu trnh phn hu k kh cht bn l qu trnh din ra hng lot cc phn ng sinh
ho rt phc tp v c th c m t trn hnh 5.7. [8]
C ch ca qu trnh ny hin nay cha c bit n mt cch y v chnh xc.
Tuy nhin c 2 c ch c ngh.
1. C ch 2 giai on
Giai on 1 (Thu phn- to axit )
Di tc dng ca nhiu loi men khc nhau cc cht phc tp nh Gluxit chuyn
thnh cc ng n gin, Protit chuyn thnh cc Pep tid v cc Axt amin, Lipit
chuyn thnh Glyxerin v Axt bo.
Sn phm ca giai on ny rt a dng bao gm cc Axit, Ru, Axit amin,
Amoniac, HidrosunfuaV vy khi lng ca cn gim t v c mi kh chu.
pH ca giai on ny < 7 nn c gi l giai on ln men axit.
Giai on 2 (To kh to kim hay to Me tan)
Di tc dng ch yu ca vi khun Me tan sn phm ca qu trnh thu phn li
tip tc b phn gii v to ra sn phm cui cng l hn hp cc kh sinh hc.
Hydrat cacbon b phn hu nhanh nht thnh CH4 v CO2. Cc cht hu c khc
Thit b
Ti trng kg
Thi
Thi
E%
Thi
COD/m3.ng
gian lu
gian
COD
gian x
bn
lu
bn,
(ngy)
nc
nm
(ngy)
1
H k kh : 1
1,5 - 2
6m
2
K kh tip
10-90
30-90
2-3 nm
ngy
1-5
> 20
1 10
70 - 95
xc
3
UASB
5 - 20
> 100
0,25 - 1
80-95
Lc k kh
5 - 15
> 50
I,5 2
70 - 90
K kh m
10 - 40
> 100
1/24 - 2
60 - 85
gin n
Ngun: Nguyn Th Thanh Phng, 2006.
0,5 nm
Ti trng cao
30 60
10 20
0,0025 0,006
0,009 0,025
Bn ban u.
0,566 0,849
0,4245 0,566
1,132 1,416
0,166 0,208
Bn th cp v bn d
1,132 1,698
0,166 1,132
Thng s
Thi gian phn hy, ngy
Cht rn hu c u vo, kg VSS/m3-ngy
Tiu chun th tch, m3/ngi.
10
13
15
37
20
7 15
30
15 20
40
20 - 30
Ngun: Instruction manual for the understanding and use of anaerobic wastewater
treatment method.
C nhiu gi tr thit k khc nhau i vi thit b phn loi kh-bn, mt vi gi tr
c sn. Chiu cao b phn ng: gi tr ny c gii hn bi tc dng chy
ngc ti a ca bn, thng thng tc ny khong 1m/gi l ti a. i vi bn
dng ht, tc ny c th t n 5m/gi. Trong cc b FBR vn tc dng chy
ngc s vo khong 15 m/gi.
+ Lng bn ht ban u: 20 -30 g/l .
+ Ti trng khi ng: 0,5 kg COD/m3.ng
+ Thi gian lu nc: 0,2 2 ngy
+ Ti trng hu c: 2 25 kg COD/m3.ngy
+ COD vo: c th ln 20.000 mg/l
+ pH thch hp cho qu trnh phn hy k kh dao ng trong khong 6,6 7,6.
Do cn cung cp kim (1.000 5.000 mg/L)
Thit k b ln men mtan:
Bng 5.4 Mt s thng s cn thit cho tnh ton thit k b Mtan
Thng s
B tc chun
B tc cao
30 90
10 - 20
0,5 1,6
1,6 6,4
46
46
35 50
45 55
0,5 0,55
0,6 0,65
65
65
Hot ng sng ca vi sinh vthiu kh bao gm qu trnh dinh dng: Vi sinh vts
dng cc cht hu c, cc cht dinh dng v cc nguyn t khong vi lng kim
loi xy dng t bo mi tng sinh khi v sinh sn. Qu trnh phn hu: Vi sinh
vtoxi ho phn hu cc cht hu c ho tan hoc dng cc ht keo phn tn nh
thnh nc v CO2 hoc to ra cc cht kh khc. So vi phng php k kh th
phng php hiu kh c cc u im l nhng hiu bit v qu trnh x l y
hn. Hiu qu x l cao hn v trit hn, khng gy nhim th cp nh phng
php ho hc, ho l.
Nhng phng php hiu kh cng c cc nhc im l th tch cng trnh ln v
chim nhiu mt bng hn. Chi ph xy dng cng trnh v u t thit b ln hn.
Chi ph vn hnh cho nng lng sc kh tng i cao. Khng c kh nng thu hi
nng lng. Khng chu c nhng thay i t ngt v ti trng hu c khi
nguyn liu khan him. Sau x l sinh ra mt lng bn d cao v lng bn ny
km n nh i hi chi ph u t x l bn. X l vi nc thi c ti trng
khng cao nh phng php k kh. [8]
M t qu trnh:
Thc cht qu trnh phn hu cht bn hu c bng phng php hiu kh l qu
trnh ln men bng vi sinh vttrong iu kin c oxi cho sn phm l CO2, H2O,
NO3- v SO42-. Cng nh x l k kh, khi x l hiu kh cc cht bn phc tp nh
Protein, Tinh bt, Cht bo s b thu phn bi cc men ngoi bo cho cc cht
n gin l cc Axit amin, cc Axit bo, cc Axit hu c, cc ng nCc cht
n gin ny s thm qua mng t bo v b phn hu tip tc hoc chuyn ho
thnh cc vt liu xy dng t bo mi bi qu trnh h hp ni bo cho sn phm
cui cng l CO2 v H2O. C ch qu trnh x l hiu kh gm 3 giai on
[Eckenfelder w.w v Conon D.J, 1961].
Giai on 1- Oxy ha ton b cht hu c c trong nc thi p ng nhu cu
nng lng ca t bo
Men
Men
Men
Bn hot tnh c kh nng hp th mui cc kim loi nng. Khi hot tnh sinh
hc ca bn gim, bn s b trng phng kh lng do s pht trin mnh lit ca vi
khun dng si ch. V vy nng cc cht c v cc kim loi nng trong nc
thi phi nm trong gii hn cho php theo tiu chun 5945 - TCVN, 1995. pH
v nhit mi trng l cc yu t c nh hng rt ln n qu trnh x l sinh
hc nc thi. Mi loi men khc nhau s c mt pH ti thch khc nhau. Cng mt
loi men nhng thu c t cc ngun khc nhau s c pH ti thch khc nhau. Gi
tr pH ti u cho a s vi sinh vtt 6,5 - 8,5. pH < 5 s thc y nm pht trin.
Nu pH > 9 s ph hy cn bng nguyn sinh cht t bo, vi sinh vt s cht.
Mi loi men khc nhau s c nhit ti thch khc nhau. Nhit ny khng phi
l hng s m ph thuc vo c cht, pH, nng men, ngun gc men. Nc thi c
nhit thch nghi vi a s vi sinh vtti u t 250- 370C hoc t 20 - 800C, hoc t
20 - 400C (ti u 250- 350C) thp nht vo ma ng l 120 C. Men t thc vt c
nhit ti thch t 50 - 60oC; men t ng vt c nhit ti thch t 40 - 50oC .
Ngoi ra, qu trnh x l hiu kh cn ph thuc vo nng mui v c, lng
cht l lng chy vo b x l cng nh cc loi vi sinh vtv cu trc cc cht bn
hu c. [8]
6.3 CC DNG CNG NGH SINH HC HIU KH
6.3.1 Bn hot tnh
Cng ngh bn hot tnh hay b hiu kh (Aerotank) l qu trnh x l sinh hc hiu
kh, trong nng cao ca vi sinh vt mi c to thnh c trn u vi
nc thi trong b hiu kh. Quy trnh x l nc thi bng bn hot tnh c thc
hin nc Anh t nm 1914, v c duy tr v pht trin n ngy nay vi
phm vi ng dng rng ri x l nc thi sinh hot v nc thi cng nghip.
Bn hot tnh bao gm nhng sinh vt sng kt li thnh dng ht hoc dng bng
vi trung tm l cc cht nn rn l lng (40%). Cht nn trong bn hot tnh c th
n 90% l phn cht rn ca ru, to v cc phn st rn khc nhau. Bn hiu kh
dng bng bn vng nu, d lng l h keo v nh hnh cn bn k kh dng bng
5- Cytophaga- Flavobacterium
6- Pseudomonas- Vibrio aeromonas
2. Pseudomonas
7- Achrobacter
3. Enterobacteriaceae
8- Hn hp cc vi khun khc;
4. Athrobacter baccillus
Ecoli, Micrococus
Trong nc thi cc t bo ca loi Zooglea c kh nng sinh ra bao nhy xung
quanh t bo c tc dng gn kt cc vi khun cc ht l lng kh lng cc cht mu
cht gy mi v pht trin thnh cc ht bng cn. Cc ht bng cn ny khi c
khuy o v thi kh s dn dn ln ln do hp ph nhiu ht rn l lng nh, t
bo vi sinh vt, nguyn sinh ng vt v cc cht c. Nhng ht bng ny khi
ngng thi kh hoc khi cc c cht cn kit, chng s lng xung to ra bn hot
tnh. Trong bn hot tnh lun c mt ng vt nguyn sinh m i din l
Sarcodina, Mastigophora, Ciliata, Suctoria v vi loi sinh vt phc tp khc. Quan
h gia ng vt nguyn sinh v vi khun l quan h Mi - th thuc cn bng
ng cht hu c - vi khun - ng vt nguyn sinh. Khi bn lng xung l bn
gi hot tnh bn b gim. Hot tnh ca bn c th c hot ho tr li bng cch
cung cp y dinh dng v c cht hu c. Phn ln cc vi sinh vt u c kh
nng xm chim, bm dnh trn b mt vt rn khi c c cht, mui khong v oxi
to nn mng sinh hc dng nhy c mu thay i theo thnh phn nc thi t vng
xm n nu ti. Trn mng lc sinh hc c cha hng triu n hng t t bo vi
khun, nm men, nm mc v mt s ng vt nguyn sinh khc. Tuy nhin khc
vi h qun th vi sinh vttrong bn hot tnh thnh phn loi v s lng cc loi
trong mng sinh hc tng i ng nht. Cng thc bn hot tnh thng dng
trong cc tnh ton l C5H7O2N. [2]; [8]
H thng x l nc thi trong b bn hot tnh (Aerotank) c m t hnh 6.2.
Nc thi
Khng kh
Nc sch
1
Bn d
5
Bn hot tnh
ca vi sinh vt tng, chng sinh trng rt mnh theo cp s nhn, sinh khi bn
tng mnh. V vy, lng oxy tiu th tng dn vo cui giai on ny rt cao. Tc
tiu th oxy vo cui giai on ny c khi gp 3 ln giai on 2. Tc phn
hy cht bn hu c tng dn.
Giai on 2: Vi sinh vtpht trin n nh, hot lc enzym t Max v ko di trong
thi gian tip theo. Tc phn hy cht hu c t Max, cc cht hu c b phn
hy nhiu nht. Tc tiu th oxy gn nh khng thay i sau mt thi gian kh di.
Giai on 3: Tc tiu th oxy c chiu hng gim dn v sau li tng ln.
Tc phn hy cht bn hu c gim dn v qu trnh Nitrat ha amoniac xy ra.
Sau cng, nhu cu tiu th oxy li gim v qu trnh lm vic ca Aerotank kt thc.
Lng
Vng tip xc
Bn hot tnh
tun han
Bm tun
hon
Vng n nh bn
Bn d
Hnh 6.4 B bn hot tnh tip xc - n nh
Lng
Dng vo
Dng ra
Bn d
Nc vo
Lng
1
X bn cn
Lng
2
X ra ngun
tip nhn
Tun hon bn
X bn d
Dng ra
Bn d
Chn lc
Bn
thng gi
Dngvo
Dng ra
Lng
Bn d
Dng vo
Lng
Dng ra
Bn d
Dng vo
Dng ra
Lng
Bn d
Bn hot tnh
tun hon
(sau lng)
Hn hp cht lng
(i lng)
Bn hot tnh
tun hon
(sau lng)
Dng vo
Dng vo
Hn hp cht lng
(i lng)
Hnh 6.10 : H thng b bn hot tnh np nc thi theo bc
Khng ging vi dng bn hot tnh truyn thng, dng nc vo c a vo h
thng ny nhng v tr khc nhau dc theo chiu di b. C nhiu dng b bn
hot tnh loi ny vi vic phn b v tr cung cp dng vo tu thuc vo hnh dng
thit k. Thng thng b bn loi ny c 4 ngn, v nhu cu c cht u vo cung
cp cho tng ngn l nh nhau v bng tng lu lng nc thi cn x l. Thi
gian phn ng hay thi gian thng kh ca h thng thng t 4 8 gi (ph thuc
lu lng dng chy), thi gian lu tng ngn l 4 12 ngy. Np theo bc c tc
dng lm cn bng ti trng BOD theo th tch v lm gim thiu ht oxy u
b v lng oxy cn thit c tri u theo dc b, lm cho hiu sut s dng Oxy
tng ln, kt qu vn hnh h thng ny thng loi b c t 80 95% BOD5 v
cc cht rn l lng khi nc thi. [2]
6.3.1.4 Mng oxy ha:
2
1
a)
7 8
4
6
b)
2
3
6
c)
2
1
d)
a) Mng oxy ha pasver, hot ng gin on (1- nc vo; 2- my thi kh; 3nc ra)
b) Mng oxy ha c hai mng bn hng, hot ng lun phin aerotank v lng
(1- nc vo; 2,7,8- my thi kh; 3- ca chn bn; 4- ho bn hng s 1; 5- ho
bn hng s 2; 6- nc thi lun phin)
c) Mng oxy ha c hai hnh lang, dng lng nc lun phin (1- nc vo; 2my thi kh; 3- ca bn; 4- ca kim sot trong mng, lm vic lun phin; 5ca thi; 6- nc ra)
d) Mng oxy ha c b lng ring (1- nc vo; 2- my thi kh; 3- b lng
trong; 4- my bm tun hon bn; 5- tch bn d; 6- nc ra)
Hnh 6.12 Cc mng oxy ha c bn
Mng oxy ha n gin, khng tn nhiu cng sc, vi chi ph u t nh hn 2
ln so vi lc sinh hc. Nu p dng ng, mng oxy ha c th x l nc thi
m bo t yu cu. Tuy nhin, do cc yu cu k thut trong vn hnh lm hn
ch vic ng dng cc mng oxy ha cha nc cho cc x nghip nh lm vic
1 2 ca v cc khu dn c di 700 ngi. Ngoi ra, ngay c khi vn tc nc
0,3m/s vn c s sp l t ca mng oxy ha ti im gn my thi kh v cc
khc quanh. Do , cn phi bao ph sn dc mng t nht 0,6m thp hn mc
nc cao nht. i vi vng t st cht c th ph bng tm lt, cn i vi vng
ct phi btng ha thnh hon ton. ng thi, mng phi c cu trc n gin
nht (hnh ch O) tng hiu qu x l.
Mng oxy ha c th c phn thnh 2 nhm chnh: lin tc v gin on.
Mng oxy ha gin on c hnh vnh khn, su t 0,9 1,5m, hot ng lun
phin thi kh v lng. V vy, qu trnh x l c dng bc v thu c nc x
l c cht lng tt (do qu trnh lng trong din ra vi chiu su khng ln).
Mng oxy ha lin tc loi 1 ging mng oxy ha gin on nhng nc vo v
ra lin tc, qu trnh lng din ra trong 2 mng bn hng lun phin nhau. Mng
oxy ha lin tc dng 2 rt gn, lng v thi nc sch tin hnh trong khong 30
40 pht. Trong thi gian ny, lng nc thi trong ho tng v su ngp nc
my thi kh cng tng.
Dong vao
Dong
ra
Dong
ra
Dong vao
Dong vao
Dong ra
a)
b)
c)
Dong vao
Dong vao
Dong vao
Dong
ra
Dong
vao
Dong
ra
d)
e)
f)
Dong ra
Dong ra
Dong
vao
Dong
vao
Dong
ra
g)
Dong vao
h)
i)
Hnh 6.16 Kch thc ht bn trong trong thit b kh nng theo thi gian
6.3.1.6 Tng trng hiu kh ca sinh khi trong cc thp kn A B (Aerobic
growth of biomass in packed towers)
B phn ng dng thp kn l loi b sinh hc vi tc nhn sinh trng bm dnh
c s dng ph bin nht, n cha cc vi sinh vt tng trng trn cc gi c
nh v cho dng nc thi chy qua lp mng bm trn gi ny. Gn y, cc
thp kn thng s dng lp plastic nh gi c nh trong h thng. Ngi ta
thng s dng 2 loi thp chnh: random packing, hnh dng thng thy l hnh
tr vi ng knh xp x 5 cm v chiu di l 5 cm; loi th hai l bundle media,
thng l lp mng ngn dng bn c nh n hi vi b mt phng thng ng.
Lp trung gian ny c t trong h thng lm nhim v lc t nhin i vi
random packing, nhng i vi bundle media th n ch c nhim v lm gim
lng nc tro ra v hn ch nh hng ca gi. Nhng vi phun c lp t c
nh c th hot ng mt cch lin tc hoc gin on vi chuyn ng thy lc
Dng vo
PHA CHNH 1
Dng ra
C
Bn d
PHA PH 2
Dng
vo
Dng
vo
PHA PH 1
Dng
ra
Dng
ra
PHA CHNH 2
Dng vo
Dng ra
Bn d
Hieu kh
Nc thai
Lp
mang
hieu qua
BOD
H2S
Acid Hu
C
Medium
NH4
O2
NO3
NO2
Sprinkler
Filter media
Air supply
vents
Underdrain system
Influent
Effluent
Hnh 6.23 Thit b lc sinh hc nh git quay
B lc sinh hc nh git dng x l nc thi trit , thng c hnh tr hoc
ch nht. c im ring ca b l kch thc ht vt liu lc nh hn 25 - 30mm,
ti trng thy lc 0,5 - 1 m3/m3 vt liu lc.ngy. Hiu sut x l rt cao, c th ln
n 90% (theo BOD). Cng sut oxy ho, l lng oxy tnh theo BOD trong ngy
trn 1 m3 vt liu lc, c xc nh da trn nhit nc thi, mc nhim bn,
vt liu lc v phng php thng kh. [2]; [8]
qua lp lc cao, hiu qu x l thp. Quy trnh cng chiu cho hiu qu cao v tn
tht p lc nh. [2]
6.4 THNG S TNH TON
6.4.1 Tnh ton b Aerotank
6.4.1.1 Aerotank nng sut cao vi s khong ha bn hot tnh tch bit
Th tch cn thit ca vng sc kh c xc nh theo thi gian lu ca nc thi,
tnh theo lu lng gi trung bnh (nu h s khng ng u 1,25), hoc theo lu
lng gi ti a (nu h s khng ng u ln hn). tnh th tch cn thit ca
vng sc kh, tt nht l s dng cc d liu nghin cu hoc thc t vn hnh
aerotank i vi cc nc thi c thnh phn tng t. Nu khng c cc d liu
th c th s dng cc ph thuc sau, ph hp vi kt qu x l nhiu loi nc thi
ca cng nghip thc phm: [12]
m
(6.1)
R1 = Ro + k1 [ a1 (1 1 )] .Lt
Hoc:
vi: R1
R1 = Ro + k1 a nm . Lnt
1
Lo Lt
0,75
16 + 0,75[a1 (1 1 )]
L1t ,25
Lo Lt
16 + 0,75a0,75 L1t, 25
(6.2)
Ta nhn thy rng, s gia tng liu lng bn mc d thc y qu trnh oxy ha
cht bn nhng s lm cn tr s tng trng ca khi bn hot tnh. iu l do
s trao i cht trong cc vi sinh xy ra mnh lit, cn dng cht thc n n n v
dng sn phm i ra t n c thc hin ch yu bi s khuch tn qu trnh ny
chm hn. D hiu rng khi mt t bo vi sinh ln trong vng bao quanh chng
khng thc n v nng sn phm tng cao.
H s kt tnh theo nhit trung bnh ca nc thi thu c t kt qu x l cc s
liu kho st trong v ngoi nc nh sau:
kT =
kT =
k18 o
0,0028T + 0,04
k18 o
0,004T + 0,03
khi t 18oC
(6.3)
(6.4)
kT18o = 0,09
thun tin cho vic tnh ton thi gian thng kh cn thit c th s dng gin
thc nghim (Hnh 6.23).
S liu thu c theo gin hnh 6.23 tng ng vi nhit nc thi bng 18oC.
Mun tnh thi gian sc kh nhit nc thi khc th kt qu thu c t gin
hoc cng thc (6.2) phi nhn vi h s nhit kT.
i khi trong tnh ton thc t cn xc nh thi gian sc kh cn thit c th s
dng hiu qu x l. Hiu qu x l chia ra lm hai i lng tng i E1 v tuyt
i E2. Xc nh theo cng thc sau:
E1 =
Lt
100%
Lo
E2 =
Lo Lt
100%
Lo
(6.5)
Lo 1 1
100
t1 =
1, 25
L
16 + 0,75a0,75 E o
1
100
t1 =
E2
100 Lo
E2 1,25
Lo
100
0,75
16 + 0,75a
(6.6)
250
1
225
200
1=94
1=84
9
8
175
150
i
125
100
75
64
1=
1=
54
1=
=4 2 /
a 1
1=
2 /
a 1=3
2 /
a 1=2
25
74
1=
2 /
a 1=5
50
1=
44
54
3,7 54
,
=3
1
54
3, 2
34
1= 2,754
1= =2,54
1 ,254
2
1=
a =6,5
1
A =5,5
1
a =4,5
4
,75
1=1 ,54
1=1254
,
1=1 =14
3
2
a =3,5
1
a1 =2,5
a =1,5
a =1
a =0,5
1
10
15
20
25
30
35
40
45
bc
i10,55
1,12
+ 1,25
(6.7)
vi: 1
i10,55
1
1,12
+ 1,25
(6.8)
74
64
t 1=1 t 1=1
350
Lo
300
250
4
54
34
t 1=1 t 1=14 t 1=1 124 4
t 1= =11 104 94
t1
t 1=
t 1=
200
84
74
t 1=
t 1=
15
a
10
12
/
a =32/
1,5
2/
2,5 22/
2 /
3,52/
42/
4,52/
52/
5,52/
62/
=0
0,
10
15
20
25
,5
2
75
100
54
3 ,7
t 1= ,254
3
t 1= ,754
2
t 1=
54
2 ,2
4
t 1=
, 75
54
t 1=1
1,2 t 1=14
t 1=
2/
30
150
t1 =
t1 =
44
3,
t
t1 = 1 =34 54
2,
54
t
t1 = 1 =24
1,
54
400
64
t1 =
54
t 1=1
450
t1 =
t1 500
20
84
35
40
45
50
55
60
65
70
Lo
1, 25
Ra
10
+ 35 1 +
i =
2
100
Ra
exp
6,4
1,25
(6.9)
Ti trng
Ti trng
mg/(g ngy m)
(cm3/g)
mg/(g ngy m)
(cm3/g)
mg/(g ngy m)
(cm3/g)
50
36,3
250
44,8
1000
188,2
75
37,2
300
47,3
1250
109,3
100
38,2
400
52,8
1500
102,6
125
39,0
500
59,6
2000
168,4
150
40,1
600
92,9
2500
212,8
175
41,3
700
154,5
3000
258,9
200
42,6
800
427,6
3500
298,0
225
43,7
900
268,0
4000
351,2
Nng bn hot tnh ph thuc lu lng bn tun hon nhng l i lng khng
n nh do trong iu kin thc t lu lng v thnh phn nc thi dao ng, c
bit dao ng ng k i vi trm x l nh. Nu b qua dao ng thnh phn v
lu lng nc thi v nh hng ca cc yu t thy sinh v thy ng, ta c hm
ph thuc:
bo + ai1 r1
(0,8 + 0,85)
a =
1
+
r
1
1
(6.10)
vi:
2.10 3
+ (0,8 + 0,85)
bo + r1
i + 50
=
1 + r1
(6.11)
= 0,9 0,05lgr1
a1
a2
q1 =
p1
ai
(6.12)
R1V1 24
a1 106
q2 = q1
,
a2 a i
,
a2
(6.13)
a ra bi bn: q2 = q1 q2
6.4.1.2 Ti u ha cng ngh b aerotank nng sut cao
Tng liu lng bn trong aerotank cho php tng vn tc oxy ha cht hu c,
gim thi gian sc kh v v vy l mt trong cc phng php tng nng sut ca
b. Mt khc, tng liu lng bn gy phc tp cho b lng t II, tng lng bn b
cun theo nc hoc lm tng th tch b lng nu mun gi nguyn hm lng cht
l lng trong nc ra.
Bi ton ti u ha l tm liu lng bn hot tnh sao cho th tch (gi thnh) ca
h thng aerotank + b lng t II l ti thiu. Xc nh liu lng bn ti u,
ngha l tm cc tr ca hm f (a1) = t = t1 + t2 bng cch cho o hm ca n = 0:
f ' ( a1 ) =
Hoc:
f ' ( a ) =
1
dt1
d 1
+
=0
da1
da1
dt1
d1
+
= 0
da
da
1
f ' ( a ) =
1
1,25 a
[L
2, 25
t
1, 25
Lt
Lo
i10,55
1,12
=0
- Tng liu lng cht l lng trong nc ra t b lng t II cho php tng
liu lng bn hot tnh.
Phng php ngh nu trn cho php trong mt s trng hp trnh c s gia
tng th tch thit b khng cn thit bng 6.2.
Bng 6.2 Cc phng n ti u
Thi gian lu
Phng n 1
Phng n 2
Phng n 3
Liu lng
Liu lng
Liu lng
bn
bn
bn
a1 = 1,5 g/l
a1 = 7 g/l
a1 = 3,8 g/l
2,20 h
0,84 h
1,26 h
1,55 h
2,58 h
2,00 h
3,75 h
3,42 h
3,26 h
2
6
5
1
4
Lo Lt
16 + 0,75a 0,75 L1t,25
1,
10,0
8,0
6,0
= 0,45a
i10,55
1
B1,12
+ 1,25
4,0
2,0
0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0
a ,2/
1
1
2
3
4
0,5 1,0 1,5 2,0 2,5 3,0 3,5 4,0 4,5 5,0
a ,2/
1
Hnh 6.27 Thi gian sc kh cn thit ph thuc vo liu lng bn khng tro
cho x l sinh hc hon ton v khng hon ton
t
6
5
4
3
2
1
1- i = 100cm3/g; b = 16mg/l
2- i = 50cm3/g;
b = 15mg/l
3- i = 100cm3/g; b = 30mg/l
4- i = 50cm3/g;
b = 30mg/l
2
5
4
3
2
1
Hnh 6. 28 Ph thuc thi gian lu (t, t1, t2) ca nc thi trong ton h thng
(ng cong 1, 2, 3, 4, 5), trong vng thi kh (ng cong 1, 2, 3, 4, 5) v
vng lng (ng 1) vo liu lng bn cng tc a1
Cho I = 100cm3/g v cc gi tr BOD ban u khc.
6.4.1.3 Kt cu aerotank nng sut cao
Cc thng s c bn ca h thng sc kh kt hp kh c v c kh ca mt cng ty
M trnh by trong bng 6.3
Bng 6. 3 Cc thng s c bn ca h thng sc kh kt hp kh c
Lu
Th tch
lng
ng
Chiu su
vng sc
m3/ngy
knh, m
cng tc, m
kh, (m3)
Th tch
cng trnh,
(m3)
Ti trng
Kg
BOD5/(kg.ngy
m)
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
190
3.4
3,1
8,4
16
0,56
380
4.6
3,5
22,5
38
0,47
570
5,8
3,5
22,5
50
0,54
760
6,4
3,7
31,3
67
0,53
1140
7,6
3,0
47,0
102
0,52
1500
8,8
4,0
63,0
132
0,54
(1)
(2)
(3)
(4)
(5)
(6)
1900
10,6
4,1
81,7
168
0,52
2300
11,0
4,3
100,0
210
0,49
2700
11,6
4,3
100,0
215
0,57
3000
12,8
4,6
143,0
311
0,46
3400
13,4
4,6
143,0
312
0,51
3800
14,3
4,9
183,0
390
0,45
4700
15,8
5,0
244,0
500
0,44
5700
17,3
5,2
306,0
615
0,43
6600
18,9
5,5
382,0
795
0,39
7600
20,4
5,6
532,0
1040
0,34
8500
22,0
5,8
630,0
1220
0,33
9500
23,5
5,9
860,0
1520
0,29
10400
24,4
5,9
860,0
1550
0,31
11400
25,6
6,1
1000,0
1830
0,42
cng trnh
Th tch Th tch
lng
ng
Chiu
vng
cng
m3/ng
knh,
su
sc kh,
trnh,
y m
cng
(m3)
(m3)
tc, m
Ti trng kg
BOD5/(kg.ng
y m)
190
3,4
3,0
11
17
0,53
380
4,9
3,0
18
31
0,58
570
5,8
3,0
25
41
0,65
760
6,7
3,0
32
52
0,69
1140
7,9
3,4
50
85
0,61
1500
9,1
3,4
61
100
0,70
1900
10,7
3,7
98
155
0,57
2300
11,9
3,7
145
215
0,50
2700
13,7
4,0
265
378
0,33
3000
14,3
4,0
265
385
0,37
3400
14,9
4,0
265
386
0,41
3800
16,5
4,0
375
510
0,35
4700
18,3
4,3
500
690
0,32
5700
20,0
4,6
600
860
0,31
6600
22,6
4,6
900
1200
0,26
7600
23,8
4,9
1040
1440
0,25
8500
25,5
4,9
1240
1870
0,24
9500
26,7
5,2
1400
1983
0,22
10400
27,4
5,2
1400
1987
0,24
11400
28,3
5,5
1600
2320
0,23
Ln men bn hot tnh trong ngn ring cho php gim th tch cng trnh v bo
m tng cht lng x l theo cn l lng so vi thit b oxy ha hon ton. Nhc
im ca thit b oxy ha hon ton l cn l lng b cun theo nhiu do vic tch
cn tr khng oxy ha sinh hc, th tch aerotank tng i ln, thng c tnh
cho thi gian lu l mt ngy m.
i vi cng trnh x l nc thi nh cc th tch ny c th chp nhn c bi v
trong aerotank xy ra ng thi qu trnh x l nc cng nh qu trnh sc kh cn.
Tuy nhin, i vi vic x l mt lng nc thi ln cng trnh dng ny rt cng
knh v yu cu chi ph kim loi v cc vt liu khc ln, cho nn cn phi thc hin
vic x l cn trong ngn ring.
6.4.1.4 Aerotank sc kh ko di
Aerotank sc kh ko di t lu c p dng rng ri nc ngoi. Nhc im
cng ngh ca ch sc kh ko di (khi bn hot tnh i, cn bng bn b ph
v) l hm lng cht rn l lng trong nc ra cao (thng ln hn 25mg/l). Cng
trnh loi ny ng dng thch hp x l bc mt trc ao sinh hc hoc trc lc
ct x l b sung.
Xc nh kch thc aerotank
Th tch yu cu ca vng thi kh c xc nh theo thi gian lu cn thit ca
nc thi, tnh theo lu lng trung bnh gi. Thi gian lu ca nc thi trong
vng thi kh ph thuc nng cht bn trong nc vo v sau x l, vn tc loi
tr cht bn hoc ti trng BOD trn 1g bn hot tnh khng tro trong mt ngy m
v liu lng bn trong vng sc kh:
t3 =
( Lo Lt ) 24 ( Lo Lt ) 24
=
a3 (1 3 )R3
a R3
(6.14)
Lo 1 1 24
100
t3 =
a R3
3
Hay:
E2
24
100 Lo
t3 =
a R3
(6.15)
1
3
+ 2,2
3 =
a i3 0,5
3
3
35 10
(6.16)
Cng thc ny ging ht cng thc tnh thi gian lu nc thi trong b lng t II
sau aerotank nng sut cao nhng khng c i lng bn b li cun. iu ny l
do phn cht l lng cn li sau aerotank sc kh ko di rt nh v nhuyn n ni
thc t khng lng ngay c thi gian lng trong iu kin tnh ko di.
Liu lng bn theo cht kh trong vng sc kh ph thuc lng bn tun hon v
ch s bn:
3
a =
3
r3 . 10
(1 3 )
i3 ( r3 + 100)
(6.17)
khng tro s bng 7,5g/l. d tr phng nga s gia tng ch s bn, liu lng
bn trong b sc kh nn chn bng 4,56g/l theo cht khng tro ph thuc vo dng
nc thi.
S tng trng bn trong ngy m:
P3 = 3
R3 V3
10
T/ ngy m
(6.18)
P3
. 1000 ,
a
m3/ngy m
(6.19)
3000 1,8
= 225 m 3 / h
24
R1 24
24
= 66,5
= 532,5 mg / g.ngay
a
3,0
1
i =
532,2
100
10
95 cm 3 / g
+ 35 1 +
2
632,2
6,4
exp
1,25
(6.20)
250 15
= 3,53 h
66,5
225,353 9
710,0 m 3
10
714
2
= 160 m
4,5
Ta chn aerotank gm hai mt bng hnh vung kch thc mi b l 9,0 vi chiu
su cng tc l 4,5m.
Xc nh kch thc b lng t II
Thi gian lu cn thit ca b lng t II c xc nh theo gin hnh 1.11, hoc
chnh xc hn theo cng thc:
0,55
1 = 0,45 3,0
95
+ 1,25 = 2,48 h
1,12
10
10 8000
3
112 m / h
24 0,9
Cho vn tc bn tun hon trung bnh l 1m/s hoc 3600m/h, ta xc nh din tch
ct ngang ca ng tun hon:
S =
112
0,031 m 2
3600
4.0,031
0,2m
hoc 200mm
1,65
Qmax 1 9
225 2,48 9
2
.
=
.
= 162 m
h
10
3,1
10
s1 =
Qtb ( r1 + 1)
3000(1 + 1)0,01
2
0,9 m
1 =
h1
24 2,8
A=
ng knh ng kh kh:
0,9
= 0,76 m
2 0,753
d1 =
Chn d1 = 1,0m
Xc nh kch thc b khong ha hiu kh - thi kh ko di
Nng bn hot tnh d ai , tch ra t aerotank theo cng thc:
1
2 10 3
10,6 g / l
ai =
1
95 + 50
i lng tng trng bn hot tnh P1 theo cht kh trong aerotank bng:
p1 = 1,5
66,5 355 24
3,0 10
0,3
tn/ngy
0,3
3
100 = 28,3 m / ngay
10,6
10,6
192 m 3
12
250 15
24 = 9,4 h
6 100
3000 9,4 9
15
3
o 176,5 m
24
10 t
(t = 10oC)
Vy tng th tch b oxy ha sinh hc thc hin ng thi hai nhim v khong ha
hiu kh v aerptank ko di bng:
v2 + v3 = 368,5 m3
Chiu su vng thi kh l 4,5m nn din tch mt bng cng trnh l:
368,5
2
= 82,0 m
4,5
3 =
1 0,3
1,5
38,2
6 38,2
35 10 3
1 0,3
0, 5
= 2,2 = 3,5 h
Th tch cng tc ca b lng thc hin ng thi hai chc nng nn bn v lng t
II bng:
18,5 + 78,7 = 97,2 m3
Theo cng thc ( ) lng nc lng trong chy ra t b nn bn l:
q2 = 28,3
20 10,6
= 13,3 m 3/ngay em
20
= 0,004
tn/ngy m
0,004 1000
= 0,4
10
m3/ngy m
Tng lng bn dn n sn bn l:
15,0 + 0,4 = 15,4 m3/ngy m
Tng lng nc thi x l sau b khong ha - sc kh ko di bng:
15,4 +
3000
1
= 28
24
10
m3/ngy
Xc nh nng cht l lng trong dng nc thi chung, sau khi x l trong
aerotank cao ti nhn bng 10,0mg/l, cn sau x l trong aerotank khong ha - sc
kh ko di nhn bng 30mg/l.
3000 9
1
10,0 + 3000
30
10
10
bt =
= 12 mg / l
3000
( Lo Lt )0,9Qm2
m1 d
kgO2/ngy m
= 1260
Gi tr
18 22
16 18
tip xc n nh
Bn hot tnh thi
12-16
15 20
10 15
45 60
Ln n 50.000
0,0025 0,0125
0,425 1,133
> 15
40 75
Phn hy cc cht rn , %
35 55
Nhu cu oxy
Bn ban u, lb O2/lb BOD5 b phn hy
1,9
2,0
2,0
1,0 2,0
Bng 6.1 a ra thng s v cc thi gian lu cho cc loi bn hot tnh khc
nhau nhit hot ng 20oC. Nu vi vng nhit hot ng ln hn 20oC,
thi gian lu nc c tnh theo biu thc:
h2 = h20 . 20-T2
Trong :
h2 : thi gian lu nc trong ngy nhit T2
h20 : thi gian lu nc 20oC
T2 : nhit , oC.
6.4.2.2 Cc thng s thit k cho b Aerotank:
Khi thit k xy dng cc b Aerotank, cn ch n cc thng s sau: Lu lng
nc vo b (m3/ngy), hm lng BODvo v BODra, lng bn hot tnh trong
nc vo, nhit nc thi, nhit mi trng xung quanh, hm lng cht l
lng vo v ra, lng cn hu c c trong dng ra, lng cn bay hi c trong dng
ra.
Bng 6.6 Gi tr in hnh cc thng s thit k mt s loi b Aerotank
Loi b
Tui
F/M
Nng bn
Thi
bn
(g BOD5/g
1 n v th tch
hot tnh l
gian lu
bn hot
(La kgBOD5/m3.ngy)
lng trong
= V/Q
b (mg/l)
(gi)
tnh)
B bn
0,75 15
0,2 1,0
0,80 1,90
800 4.000
3-5
3 15
0,2 0,5
0,64 0,96
1.500 3.500
35
15 30
0,04 0,1
0,08 0,24
2.000 4.000
8 36
3 15
0,2 0,6
0,32 0,64
1.000 3.000
48
khuy trn
hon chnh
Thi kh
nhiu bc
Mng oxy
ha
B bn hot
tnh truyn
thng
B bn tip
5 15
0,2 0,6
0,95 1,20
1.000 3.000
0,5 1
20 40
0,04 0,1
0,08 0,24
2.000 4.000
18 36
xc - n
nh
B bn
thng kh
ko di
Ngun: Tom D. Reynolds Texas A&M University.
6.4.2.3 Cc thng s thit k mng oxy ha
+ T s F/M = 0,04 0,1
+ Nng bn: 2000 5000 mg/l
+ H s tun hon bn: = Qt/Q =1-2
+ Thi gian lu nc: 1 3 ngy
+ Tc nitrat ho (mg N/mg bn.ngy): 0,2 0,8
+ Tc kh NO3 (mg NO3/mg bn.ngy):0,1 - 0,4
+ Vn tc hn hp nc, bn(m/s): 0,4 0,5
6.4.2.4 Thit k b lc sinh hc nh git
Tnh ton thit k:
E=
100
1 + a LV
100
0,38
150
0,34
200
0,30
( La Lt )Q 3
,m
1000.LV
Tiu chun
Trung gian
Cao ti
Siu cao ti
Mnh
Ti trng hu
0,0088
0,032
0,081
0,123
> 0,317
0,032
0,081
0,317
0,739
Ti trng hu
1416
4248
7079
Ln n
c (BOD/m2)
7079
8495
84950
84950
Ti tun hon
Khng
Thng
Lun lun
Thng
Khng thng
xuyn
xuyn
Ln n
1 12,5
c
(m3/m2.ngy)
xuyn
su
lp
2 2,5
2 2,5
1- 2,5
m (m)
Loi m
> 84950
12,5
, plastic,
, plastic,
, plastic,
Plastic
, plastic, g
Nitrat ha
Mt t
Mt t
Gii hn
Khng
Loi BOD
80 85%
50 70%
65 80%
65 85%
40 65%
Loi TSS
80 85%
50 70%
65 80%
65 85%
40 65%
So
= 10F +
S
Trong :
So: hm lng BOD5 u vo (mg/l)
S : hm lng BOD5 u ra (mg/l)
F : chun s tng hp tnh theo:
F = H.B0,6KT/q0,4
KT l hng s tiu th oxy ph thuc vo nhit :
KT = 0,2 x 1,407T-20
T : nhit nc thi (oC)
H : chiu cao lp vt liu lc (m)
B : lu lng n v khng kh (m3 khng kh /1m3 nc thi: chn t 8 12 m3
khng kh /1m3 nc thi)
q : ti trng thy lc (m3 nc thi /m2 mt b.ngy), chn t 20 80 m3/ m2.ngy.
v : h s ph thuc vo n v lu lng n v ca khng kh vo gi tr ca
chun s tng hp F ly theo bng 6. 8.
Bng 6.8 Gi tr ca h s v
Lu lng n v ca khng kh B = m3/ m2
Chun s tng hp F
0,662
1,51
0,662
0,47
0,69
0,85
1,2
0,13
0,85
0,4
0,83
1,06
1,1
0,19
1,06
0,2
1,15
10
12
Ti trng hu c:
Vi COD: OLR = COD (kg/m3) x Q (m3/ngy)/ V b (m3)
Vi BOD: OLR = BOD (kg/m3) x Q (m3/ngy)/ V b (m3)
Ti sinh khi:
F/M = {COD (kg/m3) x Q (m3/ngy)}/ {V b (m3)x MLSS (kg/m3)}
Ti trng b mt: l lng nc chy vo b lng trong mt gi trn mt mt
vung b mt lng
Vs (m3/m2.h) = Lu lng (m3/h)/din tch b mt lng (m2)
Thi gian lu trung bnh ca sinh khi: l tui ca sinh khi
MCRT (ngy) = MLSS (kg/m3) x th tch ton b (m3)/ sinh khi ly ra hng ngy
(kg/ngy)
* Trong qu trnh vn hnh cn quan tm:
Nm vng v cng ngh
Theo di, phn tch nh k, quan st tnh bin ng ca nc thi, cc yu t
bt thng
Ghi chp, lu gi thng tin chnh xc, d truy tm
cc ti liu tra cu
6.5.1.1 Cc thng s kim tra trong qu trnh vn hnh
Lu lng: quyt nh kh nng chu ti ca h thng v ti lng b mt ca b
lng. Cn m bo lu lng n nh trc khi vo cng trnh sinh hc.
F/M : thch hp khong 0,2 0,6. Hn ch tnh trng pH gim, bn ni, lng km.
Nu F/M thp: l do Vi khun co cu trc c bit nm, F/M cao: DO thp, qu ti,
bn en, lng km, c mi tanh, hiu qu x l thp.
pH: Thch hp l 6,5 8,5. pH cao do qu trnh chuyn ho N thnh N-NH3 tt, kh
nng m cao. pH thp: Qu trnh nitrat ho, hm lng HCO3- thp. Cn tng
cng ho cht tng kim. Cch khc phc s dao ng pH ny l cn cung cp
dinh dng, hm lng hu c, hn ch qu trnh phn hy ni bo, s dng ho
cht tng kim
N-NH3 cao do: pH khng thch hp (<6,5 hoc > 8,5), Tui bn thp < 10 ngy, DO
thp < 2 mgO2/l, Ti N cao, Hin din cht c, Vn hnh cha n nh, nhit
thp
N-NO3; N-NO2 cao do: pH khng thch hp (<6,5 hoc > 8,5), Ti N cao, Hin din
cht c, Vn hnh cha n nh, nhit thp, D oxy (b ym kh), Thiu cht
hu c.
P: yu cu ortho photphat : 1-2 mg/l, Thiu phi b sung.
6.5.1.3 Quan st vn hnh
- S thay i mu biu hin hot ng ca h thng x l
- Cht rn l lng dng r, mn cng gy mu
- Mu ca chnh nc thi nguyn thy
Cm quan: Mi, mu, bt. H thng hot ng tt thng khng gy mi. Trong
qu trnh sc kh -> bt trng, nh; nu c qu nhiu bt trng l do: Sinh khi ang
trong giai on thch nghi hay hi phc, Qu ti, Thiu oxy, thiu dng cht, Nhit
bin i, Hm lng cht hot ng b mt cao, Hin diin cc cht c.
6.5.1.4 Ngng hot ng
C nhiu nguyn nhn khc nhau quyt nh dng hot ng ca nh my x l
nc thi. Kt qu:
- Qun th sinh vt b i, thiu thc n, phn hy ni bo
- Sinh khi cht tri thot ra ngoi lm gia tng lng cn l lng trong nc
sch.
Oxy vn cn phi cung cp trnh iu kin k kh v cc vn v mi, tuy
nhin cn phi gim n mc thp nht.
6.5.1.5 Gii quyt s c
Nu c th, hy c gng tch tr cng nhiu cng tt nc thi trong b iu
ha hoc b cha.
Gim lng nc thi vo n 20 30% mc bnh thng.
Triu chng:
Dng ra t qu trnh lc nh git c nng cc cht rn l lng kh cao.
Nguyn nhn:
Dng ti tun hon kh cao, do ti lng thy lc ca b lng.
Mng ngn ca b lng b n mn hoc b ph hng.
Thit b thu gom bn b hng hay b trc trc.
Tc rt bn khng thch hp.
Ti lng cc cht rn tha.
Khc phc:
Kim tra ti lng thy lc v iu chnh lu lng ti tun hon nu ti
lng thy lc qu cao.
iu chnh dng chy m bo cn bng vi s phn b.
Kim tra thit b loi b bn. Sa cha cc thit b b h hng.
Kim tra chiu su lp bn v nng cc cht trong bn, iu chnh tc
loi b bn v/hoc thng xuyn duy tr iu kin hiu kh trong b lng.
Xc nh nhit trong b lng nhiu thi im khc nhau.
* Filter flies:
Triu chng:
Lc nh git v din tch xung quanh l mi trng thch hp cho mt lng
ln cc sinh vt rt nh bay c sinh sng.
Nguyn nhn:
Ti tun hon khng hiu qu
iu kin kh v m gin on
Thi tit m.
Khc phc:
Tng tc ti tun hon duy tr ti trng thy lc ti thiu l 0,07 m3/
m2.ngy.
Lm sch cc b mt thnh b lc v loi b c di, bi cy, quanh b lc.
Duy tr liu lng tc cht trong b lc vi nng chlorine thp (< 1mg/l).
iu ny s gip ph hy cc u trng.
Lm kh lp m lc trong vi gi.
Lm ngp nc b lc trong 24 gi.
* Freezing:
Nguyn nhn:
Ti tun hon lm gia tng hoc gim nhit cc git nc.
Gi thnh hnh gy nn s mt nhit.
i khi cc tc cht thm vo nc thi qu nhiu v qu lu cng gy hin
tng ng lnh.
Khc phc:
Gim s tun hon ti mc c th hn ch nh hng ca s lnh.
Vn hnh 2 b lc song song lm gim s mt nhit.
Ph lp m gim s mt nhit.
6.5.3. Vn hnh h thng bn hot tnh:
Chun b lng bn hot tnh cn thit v cho khi ng cc cng trnh sinh hc
(aerotank, mng oxy ha) theo trnh t nh sau:
- Trc tin cho mt phn nc thi vi nng BODtp khong 200250mg/l
chy qua cng trnh. Nu nc thi cng nghip c nng cao th pha long bng
nc sn xut hoc nc sng. Bn lng ti b lng t 2 c tun hon lin tc v
aerotank.
- Bn hot tnh s gia tng theo thi gian. Theo s gia tng ca bn c s xut
hin ca nitrat v nitrit, tng dn lng nc cn x l hoc gim pha long.
C th s dng bn c sn t b aerotank bt k hoc bn hot tnh phi 60oC,
hoc mng sinh hc tri ra t b lc sinh hc hoc bn ao h. Bn hot tnh c th
thu t bn sng hoc ao h khng nhim bn du m hay du khong. Trc khi
cho vo b aerotank, bn sng hoc ao h phi c loi s b cc tp khong nng
(si ct). Vi mc ch ny, bn c trn vi nc, ri sau thi gian lng ngn
- Do qu nhiu du v cht bo trong h thng. Khc phc: tng cng loi b cht
bo. S dng cc cht bm kim sot bt. B sung cc chng trnh tin x l.
- Do cc vi khun vng bm to bt. Khc phc: loi b cc vi khun ny.
* Triu chng 7: xut hin nhng m bt ln trn b mt b hiu kh.
- Do bn hot tnh tr, lng bn t. Khc phc: tng tui bn, gim cung cp nc
thi, s dng cc cht bm kim sot bt.
- Do cc cht ty ra. Khc phc: hn ch cc cht hot ng b mt, s dng cc
cht bm kim sot bt.
Bng 6.8: Cc vn thng gp khi vn hnh qu trnh bn hot tnh
STT
1
Vn
Nguyn nhn
Hu qu
Hiu sut b lng
Bn khng kt dnh c
( pinpoint floc )
hon t.
Bn to khi
(bulking )
bn cn thit
trong b sc kh
Kh
nng
tch
nc ca bn gim
4
Bn ni (rising sludge)
Bt vng (foaming/scum)
parvicella
nc thi u ra
Lp bt vng s
gi li mt lp bn
hot tnh lm nh
hng ti thi gian
lu bn.
ngoi bo lm lp bn xp
nc thi u ra,
lm long lng
bn.
Hnh 6. 29 Bn ni
ton vi thi gian lu bn ln v t s F/M nh thng xut hin vi khun dng si.
nhng h thng nh vy, cc vi khun ny hay cnh tranh nhau v thc n. Nhiu
nghin cu trong phng th nghim cng vi cc m hnh hon chnh a ra
nhng hnh dng b phn ng h tr cho bn to bng thay v s pht trin cc vi
khun dng si. Nhng b ny c gi l selector.
- Nng dinh dng
Mc d liu lng dinh dng cn ngn chn s pht trin qu mc ca cc vi
khun dng si l duy nht tng h thng, tuy nhin khi khng th xc nh chnh
xc c con s ny th theo Richard nn duy tr:
Nng N v c (NH4+_N, NO2-_ N, NO3-_N ) ln hn 1mg/l.
Nng orthophosphate photpho (PO43-_P) ln hn 0.2mg/l.
- pH l mt thng s k thut quan trng ca bn hot tnh nhng li thng xuyn
b l i do gi tr ca n thng ch thay i 2 mc. Vi sinh vt ch b nh hng
khi pH nh 6.0-6.5 v ln hn 8.5. trnh tnh trng pht trin qu mc ca nm
do pH thp, cn trang b cc thit b iu chnh pH, ti thiu cng phi c thit b
nh liu lng vi.
- Nhit nh hng n 2 thng s sau :
Nhit tng lm gim ho tan ca oxy trong nc
Nhit tng lm tng tc ca qu trnh chuyn ho. Qu trnh ny li
cn oxy ho tan nn tc tiu th DO cng tng.
V vy, nhit ch nh hng ch yu n s pht trin ca nhng vi khun dng
si do DO thp nh Sphaerotilus natans v loi 1701. Richard chy m hnh
kho st nh hng ca nhit ln s pht trin cnh tranh gia loi 1701 v mt
loi vi sinh vt to bng. T a ra kt lun rng nhit ln hn hoc bng
28oC, loi 1701 pht trin mnh hn loi to bng ang nghin cu. Nh vy ta c
th rt ra kt lun rng nhit tng th nng DO cn phi tng ngn qu trnh
bn khi gy ra do cc vi khun dng si pht trin trong nc c DO thp.
S dng ho cht:
Summerston, Scotland
Hnh 7. 4 H hiu kh
7.2.5 H sinh hc vi s tham gia ca thc vt nc:
H sinh hc vi s tham gia ca thc vt nc (h thc vt) l phng php x l
c xem l lu i nht (trn 3.000 nm) c kh nng x l cc cht hu c, nit,
phospho.
Vic p dng h thc vt ph thuc vo nhiu yu t: tnh cht nc thi: BOD,
dinh dng, cc cht c hi, nhit nc thi; iu kin kh hu, thi tit: nhit
, bc x,vvv; tnh cht ngun nc tip nhn (hm lng mui, kim,
cng);
Thc vt nc c mt trong cc h sinh hc ch yu l mt s loi to, phiu sinh
thc vt v cc thc vt ni.
+ Pleustophyte (tng trng trn mt nc, l ni trn b mt): Lc bnh, c vt,
rau mung, bo hoa du, bo ty, bo nht bn
+ Heltophyte (r nm ngp trong nc): Lau sy, c ch, Iris, c nng, lc
+ Hydrophytes (ngp trong nc): Elodea, c thi
+ Phiu sinh thc vt (Phytoplankton): To chlorella, Euglena, Scenedesmus
Vai tr chnh ca chng l kh ngun nhim dinh dng N, P c trong nc, tch
ly kim loi nng, vn chuyn oxy v gii phng oxy t do, lm gim ti lng
nhim, to mi trng thun li cho vi sinh vttng trng v l ngun dinh dng
cho cc loi thy sinh vt.
C ch hot ng ca h thc vt nh sau:
+ Vi khun phn hy cc cht hu c to thnh CO2 v H2O; acid hu c trong
iu kin ym kh.
+ To s dng nng lng nh sng mt tri, CO2 v cc cht v c trong nc
tng hp nguyn sinh cht, gii phng oxy
+ Oxy cung cp cho vi khun b sung t nc (khng kh, gi xo ng khuy
trn nc h, nhit , hm lng mui nh hng n oxy ha tan) v oxy
nhn to.
+ Hin tng lng cn cng xy ra trong h thc vt nc.
< 10
100
40
10 20
10T 100
2T + 20
20 25
10T + 100
2T + 20
> 25
350
70
su, m
Ghi ch
1,25
1,5
>=2
+ T l chiu di, chiu rng h thng ly bng 1:1 hay 2:1. nhng vng c
nhiu gi nn lm h c din tch rng, cn vng t gi nn lm h c nhiu
ngn.
+ Nu t y h d thm nc th phi ph lp t st dy 15cm. B h c mi
dc 1:1 1,5:1 pha trong v 2:1 2,5:1 pha ngoi.
Thng h thng gm 2 hay nhiu h (ni tip hoc song song) c ngh s
dng trong x l, ti lng cht hu c u vo c th ln n 6,69 7,14 kg BOD5/
ha.ngy (75 80 lb BOD5/ngy.acre). i vi h thng h n khi s dng x l
nc thi sinh hot, ti lng cht hu c u vo thng l 2,23 3,12 kg BOD5/
ha.ngy (25 35 lb BOD5/ngy.acre).
Th tch xy dng h ty tin trong x l nc thi sinh hot (theo Gloyna, 1976)
nh sau:
V = (3,5 x 10-5)QLa35-Tf.f
(7.1)
Trong :
V th tch h, m3
Q lu lng dng chy vo, l/ngy
La cc thng s c bn COD hay BOD dng vo, mg/l
- h s thay i nhit (= 1,085)
T nhit h, oC
f to c
f nhu cu oxy sulfide
i vi nhng vng c nhit thay i theo ma v dng chy chnh dao ng
trong ngy th nn thit k h c su 1,5m (5ft). Yu t f c thng nht l 1,0
(i vi nc thi sinh hot v mt s loi nc thi cng nghip), v f cng coi l
bng 1,0 khi nng ion sulfate tng ng nh hn 500 mg/l. Nhit c la
chn trong thit k thng da vo nhit trung bnh ca h trong thng lnh nht.
nh sng khng phi l tiu chun trong thit k h nhng c th kt hp trong cng
thc (7.1), v nh vy cng thc (7.1) c th c vit li nh sau:
V = 0,035Q(BOD)(1,099)LIGHT(35-T)/250
(7.2)
Trong :
BOD = BOD5 trong h thng dng vo, mg/l
LIGHT = bc x mt tri, langleys
V = th tch h, m3
Q = lu lng dng vo, l/ngy
T = nhit h, oC
- Khi thit k h ty tin, cn ch n din tch mt nc s dng. Tng din tch
mt nc ca h ty tin s lm tng hiu sut ca h. Cn ch rng h ty tin
phi c thit k da trn thng s BOD vo trn b mt (Lg, kg/ha.ngy), c
cho bi:
Lg = 10.Li.Q/Af
Trong , Af l din tch h ty tin, m2.
- Cc thng s thit k c th nh sau (Mara, 1987):
Lg = 350.(1,107 0,002T)T-25
- Sau khi la chn gi tr Lg v tnh ton din tch h, bc tip theo l tnh ton thi
gian lu nc (trong ngy) ca h ty tin:
qf = Af.D/Qm
Trong :
D: l su ca h, m
Qm: lu lng trung bnh, m3/ngy (dng vo Qi v dng ra Qe)
Do , ta cng c th tnh: qf = Af.D/[1/2(Qi + Qe)]
Nu s r r l khng ng k, Qe c tnh nh sau: Qe = Qi 0,001.e.Af, vi e l
tc thot hi nc, mm/ngy. Do :
qf = 2.Af.D/(2.Qi 0,001.e.Af)
- Din tch xy dng h:
Af = 10.Li.Q/ls
Trong :
Yu cu dng ra
- Ti lng cht hu c
+ Trong ton b b mt h thng
100 kg BOD/ha.ngy
+ B mt u tin
300 kg BOD/ha.ngy
- Thi gian lu
> 6 ngy
- Nhit ngun nc
> 20o C
- Chiu su ct nc
< 0,9 m
- Ti lng nc
- Hnh dng b
- Din tch b n
< 0,4 ha
Cn thit
- Thng k kt qu
Hng thng
- Ti lng cht hu c
+ Trong ton b b mt h thng
<50 kg BOD/ha.ngy
+ B mt u tin
<150 kg BOD/ha.ngy
- Thi gian lu
- Nhit ngun nc
> 20o C
- Chiu su ct nc
<< 0,9 m
- Ti lng nc
- Hnh dng b
< 0,4 ha
cn thit
- Thng k kt qu
mi tun
BOD, mg/l
SS, mg/l
Tng N, mg/l
Tng P, mg/l
Dng
Dng
Dng
Dng
Dng
Dng
Dng
Dng
vo
ra
vo
ra
vo
ra
vo
ra
VT1
110
97
10
12
3,4
3,7
1,6
VT2
161
23
125
VT3
50
14
49
15
VT4
46
91
7,7
3,3
5,7
VT5
13
22,4
1,0
11
3,6
tr
biogas
floating cover
Plastic net
curtains
sludge bed
primary
treated
effluent
Pre-treated
influent
sludge recycle
UASB MODULE
sedimentation
compartment
digested solids
to drying beds
u im ca h thng:
Khng cn lp bn dy c hoc bn dng ht
n nh v chu sc ti tt, chu c tnh cao
Cht lng nc n nh, hm lng cn l lng thp
Chu c ti trng vn hnh cao
Tn dng nhng u im trn, nhiu nghin cu trn h thng lai hp UASB v lc
k kh c thc hin.
8.2.3 H Hybrid Lc Mng, K Kh
Qa trnh MBR k kh c ng dng thnh cng cho x l nc thi cha nng
cht hu c cao hoc cn l lng cao. Hai m hnh pilot k kh vi mng ngoi
UF c p dng cho x l nc thi chng ct ru c nng COD 37g/l (Ross,
Nc thi
Nc thi
Nc
Nc
Bn hot
sinh hot
thi sinh
thi nh
tnh thng
hot
my
thng
th
kem
Loi mng
MF 0,1 m
MF 0,1 m
MF0,1
UF
Xo trn
hnh ng
hon ton
kgBOD/m3.ngy 1,35
6,2
kgCOD/m3.ngy 1,5
1,2
0,47
12,8
0,8 1,9
HRT
4h
24h
5,8 ngy
68h
F/M, g/g.ngy
0,1
0,1
0,2
0,2 0,6
MLSS , g/l
14
11
2,5 3,0
16
2,5 4,0
SRT
50 100
50
25
COD kh (%)
> 95%
96
96
97
99
DO
0,5 1,5
>3
2,0
Ngun
Yamamoto
Buission
Trouve
cng cng
cng cng
5 10
and Eddy
s.(1989)
s (1998)
s (1994)
1997
(1991)
Dng ra
Bm
Dng vo
mng
u sc
kh
(a) S
Pre-treated
influent
solid media
(plasitc
(beverage crates)
upflow
chamber
Vertical baffles
effluent
gutter
gas/liquid/solids
phase separator
granular
sludge
bed
downflow
chamber
Baffled Module
settling zone
sludge blanket
UASB Module
Bn hot tnh trong h thng khc bn hot tnh thng thng vi hm lng
hu c thp hn do mt phn c cht c s dng trong h thng lc
sinh hc. Kt qu l ch s bn thp, kh nng lng tt hn.
Kh nng chu sc ti do bin ng v ti lng nhim v nhit s tt
hn
Hn ch lng bn sinh ra, gim chi ph x l bn, gim 50% so vi h thng
bn hot tnh
Qu trnh nitrat ho ti 0,2 0,25 kg COD/kg bn.ng
T l VSS/SS thp do bn mng sinh hc c thi gian lu di
H thng thng c p dng cho cc nh my hin hu b qu ti v mun gia
tng cng sut vi chi ph u t thp v iu kin hn ch v mt bng.
Cc nghin cu gn y ca Emori et al., 1994; Mishima et al., 1996 kt hp vi
khun bn hot tnh l lng (kh P) v vi khun lc sinh hc bm dnh (ci thin
qu trnh nitrat ho)
W. Jianlong et al. :Process Biochemistry 36 (2000) 297303 nghin cu trn h Bio
2 sludge cho thy:
- Ti trngvn hnh: Lng sinh khi c th tng 4,3 5,75 g/l, th tch vt liu lc
15-30%. Hiu qu x l COD > 80%.
FADI GEBARA (Libang) Wat. Res. Vol 33. No 1
Cc thng s vn hnh: vi ti trng bn: 0,07 0,3 kgCOD/kg bn. ng. SVI dao
ng t 46 130 ml/g. nng bn: 3-7,6 g/l.
T h thng trn, mt s cng trnh nghin cu khc trn h thng sinh hc hiu kh
cng c pht trin.
8.3 NG HC CA QU TRNH
8.4 THNG S TNH TON
NH4+
N2
anammoxosome
cytoplasm
N2
NH4
+
N2H4
4e-
NH2OH
NO2-
NH2OH
Cytoplasm
HH
NH4+
anammoxosom
e
N2H4
NO25H+
NR
4eHZO
4H+
N2
Thnh t bo
Mng trong t bo
cht
Anammoxosome
Nucleoid
Riboplasm
Paryphoplasm
Mng t bo cht
n v
Anammox
AOB
kJ/mol
-357
-275
mol C/mol N
0,006
0,08
qmax hiu kh
nmol/min/mg/protein
200 600
qmax k kh
nmol/min/mg/protein
60
max
/h
0,003
0,04
DT
Ngy
10,6
0,73
Ks (NH4+)
mol
5 2600
Ks (NO2-)
mol
<5
K.A
Ks (O2)
mol
K.A
10 - 50
Ngun: Kenji Furukawa , Pham Khac Lieu, Hiroyuk Tokitoh, Ritsuko Hatozaki,
Takao Fujii; 10/2005.
Ch thch: Go nng lng t do, Y hiu sut to sinh khi, qmax hot tnh cc
i, max tc sinh trng cc i, DT thi gian nhn i, Ks h s i lc,
K.A khng p dng. (Jetten et al., 2001).
Nghin cu x l P thc s bt u vo gia nhng nm 60 ca th k XX, vi cng
trnh ca Shapiro v Levin. Cc ng nhn thy rng, vi sinh vttrong bn s dng
P trong qu trnh tng hp t bo v vn chuyn nng lng. Khi bn hot tnh
khng c sc kh th gii phng P v khi nng oxi tng ln th bn s hp th
li P. iu ny c ngha l trong iu kin k kh/Anoxic - P c gii phng t bn
vo nc thi dng mui ho tan v ngc li trong iu kin hiu kh - P c
bn hp th. Loi vi khun Acinetobacter phn gii axit bo d bay hi iu kin
k kh bng cch gii phng P tch lu c. P khng ch c s dng cho t
bo hot ng, tng hp t bo, vn chuyn nng lng m cn c tch lu, d tr
vi sinh vt s dng khi cn thit. [8]
9.2 NG HC CA QU TRNH
9.2.1 ng hc qu trnh Nitrat ha sinh hc
Thi gian lu bn trong h thng x l vi qu trnh Nitrat ha sinh hc c xc
nh nh sau (Poduska, 1973): [1]; [2]; [16]
SRTd = S.F.(SRT)
Trong :
SRTd : Thi gian lu bn thit k, ngy
S.F : thit k cc yu t an ton = peak/ti lng NH3-N trung bnh
SRT : Thi gian lu bn cn thit, ngy.
Th tch b hiu kh vi s pha trn hon ton bn hot tnh c th c tnh ton
theo thi gian lu bn thit k:
V = [YnH(S0 S) + X1 + YnN(Nox)]Q(SRTd)/X
(9.1)
Trong :
V : th tch b hiu kh, m3
Q : lu lng dng vo, m3/ngy
X : Nng hn hp cht lng trong b hiu kh, mg/l
S0 : BOD5 dng vo, mg/l
S : BOD5 dng ra, mg/l
Nox : Ammonia dng vo b oxy ha, mg/l
YnN : Net yield ca cc vi sinh vtt dng khi thit k SRT bao gm c s
phn r ni sinh, g TSS/g BOD5 b loi b.
YnH : Net yield ca cc vi khun nitrat ha, g TSS/g N b oxy ha.
X1 : nng cht rn tr khng b phn hy sinh hc dng vo, mg/l
Phng trnh (9.1) cho thy thit k thi gian lu bn l mt trong nhng yu t
xc nh th tch b hiu kh. Thi gian lu bn cn thit c quan h qua li vi s
tng trng c trng ca cc vi sinh vtnitrat ha.
SRT =
1
n K nd
(9.2)
Trong :
n : Tc tng trng c trng ca cc vi sinh vtnitrat ha, g t bo mi/g
t bo, ngy.
K nd : Tc phn hy ni sinh ca cc vi khun nitrat ha, g t bo b phn
( n , max) N
Kn + N
(9.3)
Trong :
n ,max : Tc tng trng c trng ti a ca cc vi sinh vtnitrat ha, g t
n ,max (ngy-1)
10o
15o
20o
Downing (1964a)
(0,47)e0,098(T-15)
0,29
0,47
0,77
Downing (1964b)
(0,18)e0,116(T-15)
0,10
0,18
0,32
Hultman (1971)
(0,50)100,033(T-20)
0,23
0,34
0,50
Barnard (1975)
0,33(1,127)T-20
0,10
0,18
0,37
Painter (1983)
(0,18)e0,0729(T-15)
0,12
0,18
0,26
Beccan (1979)
0,27
Bidstrup (1988)
0,65
Hall (1980)
0,46
Lawrence (1976)
0,50
(9.4)
1,42
K d X ( FDN )
2,86
(9.5)
Trong :
Rno : tc gim Nitrat, mg/l-ngy
Rsu : tc loi b cc cht nn, mg/l-ngy
A : NO3-N s dng loi b cc cht nn hu c tng hp t bo, g/g.
Gi tr A c th c xc nh nh sau:
A=
1 1,42Y
2,86
(9.6)
(9.7)
Rsu =
R xn
Y
S1 K o
NO1
( FDN )
Y
K + S1 K d + O1 NOs + NO1
(9.8)
Trong :
Rxn : tc tng trng ca cc vi sinh vtkh Nitrat, mg/l-ngy
m : tc tng trng c trng ti a ca cc vi sinh vtd dng, g/g-ngy
FDN : t l cc vi sinh vtd dng s dng Nitrat lm cht nhn in t, g/g
S : nng cht nn d b phn hy sinh hc, mg/l
Ks : H s bn bo ha ca cc cht nn d b phn hy sinh hc, mg/l
Ko : H s c ch DO, mg/l
O : nng DO, mg/l
NO : nng Nitrat nitrogen, mg/l
NOs : h s bn bo ha ca nng Nitrat nitrogen, mg/l
Gi tr Rno c th c s dng trong trng thi n nh cn bng Nitrat tip theo
giai on 1 xc nh nng nitrat nitrogen trong dng chy vo giai on 2:
O = RQNO + rQNO (Q + rQ + RQ) NO1 RnoV
(9.9)
Rno
XH
(9.10)
(9.11)
hoc:
SDNR =
(9.13)
Tip theo sau qu trnh nitrat ha, vng kh nitrat cng c th c kt hp cht ch
vo h thng bn hot tnh trc khi lc th cp. Sau khi nitrat ha, nng cc
cht nn hu c mc thp nht v tc kh nitrat ph thuc vo tc h hp
ca cc vi khun s dng thc n d tr t qu trnh phn hy ni bo. Nhiu
nghin cu t phng th nghim c tin hnh vi h thng bn hot tnh lun
phin hiu-thiu kh, v SDNR c lin quan n hot ng ca SRT v tc hp
thu oxy Carbonaceous c trng (SCOUR). Gi tr SDRN t l nghch vi gi tr
ca SRT nhit 20oC, theo phng trnh:
SDRN = 0,12(SRT)-0,706
(9.14)
An
YNT
SRT
(9.15)
Trong :
SCOUR : tc hp thu oxy Carbonaceous c trng, g O2/g BOD5 b loi b.
YNT : TSS thc c to ra, bao gm c cht rn tr v sinh khi, g TSS/g
BOD5 b loi b.
An : Oxy carbonacous thc cn thit, g O2/g BOD5 b loi b.
SDNR c th c bin i t SCOUR nh bn di:
F An 1
SDNR =
2,86 YN SRT
(9.16)
Trong :
F : t l tc hp th oxy carbonacous khi s dng Nitrat thay cho cc phn
t oxy, g/g.
2,86 : cn bng oxy trong nitrat, g/g.
Gi tr An v YNT c th c tnh ton cho nc thi:
An = 1,5 1,42Y +
YNT =
1,42 K d Y .SRT
1 + K d SRT
(9.17)
X
Y
+ 1
1 + K d SRT S o
(9.18)
Trong :
Y: h s synthesis yield, g TSS/g BOD5 b loi b.
X1 : nng cc cht rn tr khng b phn hy sinh hc dng vo, mg/l
So : nng BOD5 dng vo, mg/l
Kh Nitrat vi ngun C t bn ngoi:
Trc y, methanol c s dng nh ngun C bn ngoi cung cp cho qu
trnh kh Nitrat trong cc h thng bn hot tnh ring bit ngay sau qu trnh Nitrat
ha. Methanol cng c b sung thm vo vng post-anoxic tip theo qu trnh
nitrat ha cung cp cht nn hu c cn thit hoc gp phn y nhanh tc
kh Nitrat.
Bng 9.3 H s ng hc c bn ca qu trnh kh Nitrat cho cc h thng s
dng methanol.
Thng s
20oC
10oC
0,18
0,17
0,04
0,05
10,3
3,1
9,1
12,6
COD/g VSS
H s half-velocity, Ks, mg/l
So S =
2,86
(No N )
1 1,134YN
(9.19)
Trong :
So : nng COD methanol dng vo, mg/l
S : nng COD methanol dng ra, mg/l
No : nng NO3-N dng vo, mg/l
No : nng NO3-N dng ra, mg/l
i vi cc b phn ng pha trn hon ton, S c th c xc nh nh mt hm
ca SRT v cc h s ng hc ca h thng thit k (Lawrence v McCarty, 1970):
S=
K s [1 + K d SRT ]
SRT [YK K d ] 1
(9.20)
Y ( S o S ) SRT
(1 + K d SRT )
(9.21)
Trong :
HRT : thi gian lu nc, ngy
X : nng sinh khi kh Nitrat, mg/l.
Tc kh Nitrat c trng c th c tnh ton theo phng trnh:
SDNR =
No N
( X )( HRT )
(9.22)
SRT, ngy
S, mg/l
3,7
2,3
1,7
1,4
1,1
0,9
So, mg/l
105,8
103,6
102,3
101,3
100,0
99,0
X HRT, mg/l-ngy
35,3
50,0
63,5
74,9
87,1
108,0
0,4
0,6
0,8
0,9
1,0
1,3
0,82
0,58
0,46
0,40
0,33
0,27
mg/l), gi
SDNR, g/g-ngy
COD/N tng
BOD5/N-NH3
BOD5/N tng
<5
<4
< 2,5
Trung bnh
57
46
2,5 3,5
Tt
79
68
3,5 5
>9
>8
>5
chuyn ha N
Km
Cc tt
BOD5/P
COD/P
Cao
15 20
26 34
Trung bnh
20 25
34 43
> 25
> 43
chuyn ha P
Thp
Hnh 9.2 Qu trnh Nitrat ha/kh Nitrat sinh hc trong h thng x l nc thi
Phn loi cc h thng chuyn ha sinh hc N
Qu trnh tng trng l lng l qu trnh x l sinh hc trong cc vi sinh vtx
l c duy tr trong iu kin l lng trong cht lng, bng cch lm thong kh c
hc hoc khuch tn khng kh vo h thng.
Qu trnh tng trng bm dnh l qu trnh x l sinh hc trong cc vi sinh
vtx l c gn kt vo cc mi trng m tr nh ct, si, lp plastic, v c th
c t ngp nc hon ton hoc khng ngp nc (Crites and Tchobanoglous,
1998; Metcalf & Eddy, 1991).
Bng 9.7 Hiu sut chuyn ha N ca cc qu trnh sinh ha
Cc qu trnh
Tng N
ha tng N, %
25 61
37 60
60
15,5
8 50
30 65
15 84
10 47
B lc i vt liu si
14 38
9 83
B RSF lc thiu kh
40 90
7 23
74 80
10 13
ngoi
29 54
18 53
96
2,2
H thng RUCK
Nitrex
Ngun: Washington Depart of Health, 1/2005
Nitrat ha sinh hc
Ngun C t nc thi
Cc vi khun d dng
COHNS + NO3- N2 + CO2 + C5H7O2N + OH- + H2O + end products organic
bacterial matter cells
Theo l thuyt, 3,57 mg kim (CaCO3) c to ra khi mi mg nitrat b chuyn sang
dng kh N2, khi nc thi c s dng nh ngun cung cp C. V vy, s kh
Nitrat ha c th ly li c khong mt na lng kim mt trong qu trnh
nitrat ha v c th khc phc c tnh trng gim pH trong mi trng nc kim.
Do cc vi sinh vtkh nitrat l cc sinh vt d dng, nn chng d b nh hng bi
s thay i pH ca mi trng. Nhn chung, tc kh nitrat s b gim st khi pH
xung di 6 hoc trn 8.
Trong trng hp CBOD trong nc thi khng cung cp C cho qu trnh kh
nitrat, th ngun C bn ngoi phi c cung cp thm, ch yu l methanol v
acetat. V nh vy, kim mt c th hoc c th khng c thu hi li, ph
thuc vo tnh cht ha hc ca ngun C c s dng.
nh hng ca nhit : Tc ca qu trnh kh nitrat ha c th chu nh hng
quan trng khi nhit gim xung di 20oC (68oF), tc nitrat ha 10oC
(50oF) ch bng 20 40% so vi khi 20oC.
nh hng ca cc cht c ch: Nhn chung, cc sinh vt trong kh nitrta ha
thng thch nghi tt hn so vi cc sinh vt nitrat ha.
Hai giai on nitrat ha v denitrat ha xy ra vi hai iu kin ngc nhau: hiu
kh k kh, t dng d dng. Do vy, hai giai on phi tin hnh trong cc b
phn ng ring bit v s vn hnh, kim sot qu trnh ca h thng x l nit
truyn thng tr nn phc tp. V d, trong khi giai on nitrat ha cn duy tr DO
ti thiu l 2mg/lt th giai on denitrat ha phi khng ch DO di 0,3mg/lt.
Bng 9.8 cho php so snh mt vi thng s vn hnh c trng ca cc h thng x
l nit truyn thng v ci tin khc nhau.
Bng 9.9 So snh mt s h thng x l nit khc nhau
Hiu sut
Ti lng
Tiu th
(kg-
nng lng
N/ha/d)
(kWh/kg-N)
200 700
2.31)
36
1 1.2
> 75
200 700
1.71)
24
0.8 0.9
> 75
> 200-700
0.9
< 0.1
> 75
Ao nui to
15 30
0.1 1
67
10 15
23 78
Ao nui bo
34
< 0.1
28
20 26
74 77
3 26
< 0.1
27
30 70
H thng
N/DN bn hot
tnh truyn thng
SNBR bn hot
tnh
Bn hot tnh hon
t dng
Cnh ng ngp
nhn to
COD/N
To sinh khi
(kgkh/kg-N)
loi tng N
(%)
1)
2003)
9.4.2 Nitrat ha v kh nitrat ring bit
H thng tch ring 2 qu trnh nitrat ha v kh nitrat ring bit, c th c thit
k bi cc thnh phn ging nh trong qu trnh hiu kh. Tuy nhin, trong trng
hp ny, do cht nhn in t (NO3-N) hin din dng thi u vo nn cn cung
cp nng lng cho qu trnh.
9.4.3 Kh P
c im chung ca phng n sinh hc x l P l s lun phin thay i qu trnh
k kh v qu trnh hiu kh. Nh vy vic kh P i hi phi s dng c hai loi b
phn ng k kh/Anoxic v hiu kh. Hai vng ny c th thuc 2 b x l ring bit
hoc b tr c 2 vng trong cng mt b nh qu trnh A/O (Anaerobic/oxic); qu
trnh Phostrip.
Qu trnh ch o (qu trnh A/O ): l qu trnh ch yu s dng loi b phn ng k
kh/Anoxic. Vic la chn thi gian lu bn trong b k kh chu nh hng mnh ca
Cc loi nc thi sinh hot, nc thi th, nc thi mt s ngnh cng nghip
(thc phm, thy sn, ch bin nng sn, l m, chn nui, v c th c cng
nghip giy) c cha nhiu cht hu c ha tan gm hidratcacbon, protein v cc
hp cht cha N phn hy t protein, cc dng cht bo, cng mt s cht v c
nh H2S, cc sulfit, amoniac v cc hp cht cha N khc c th a vo x l
theo phng php sinh hc.
Phng php x l sinh hc nc thi da trn c s hot ng ca vi sinh vt
phn hy cc cht hu c nhim bn nc. Do vy, iu kin u tin v v cng
quan trng l nc thi phi l mi trng sng ca qun th vi sinh vt phn hy
cc cht hu c c trong nc thi. Mun m bao iu kin ny, nc thi phi:
Khng c cht c lm cht hoc c ch hon ton h vi sinh vt trong nc thi.
Trong s cc cht c phi ch n hm loi kim loi nng. Theo mc c hi
ca cc kim loi, sp xp chng theo th t:
Sb>Ag>Cu>Hg>Co>Ni>Pb>Cr3+>V> Cd>Zn>Fe
Mui ca cc kim loi ny nh hng nhiu n i sng ca cc vi sinh vt , nu
qu nng cho php, cc vi sinh vt khng th sinh trng c v c th b cht.
nh vy, khng th tin hnh x l sinh hc. nng mui ca chng nh hn gii
hn s b hn ch tc lm sch nc. trong trng hp nc thi cha nhiu hp
cht c th tnh ton da vo cht c mc c nht.
Cht hu c c trong nc thi phi l c cht dinh dng ngun C v nng lng
cho vi sinh vt. cc hp cht hidratcacbon, protein, lipid ha tan thng l c cht
dinh dngc v rt tt cho vi sinh vt.
Nc thi a vo x l sinh hc c 2 thng s c trng l BOD v COD. T s
ca 2 thng s ny phi l: COD/BOD 2 hoc BOD/COD 0,5; mi c th a
vo x l sinh hc (hiu kh). Nu COD ln hn BOD nhiu ln, trong gm c
xenlulozo, hemixenlulozo, protein, tinh bt cha tan th phi qua x l sinh hc k
kh.
Cc knh, mng mng chnh ca trm x l phi tnh vi lu lng giy ln nht
ca nc thi, c tnh n kh nng m rng cng trnh.
Ngoi cc cng trnh sn xut chnh, ty thuc vo iu kin a phng, trong
phm vi trm x l cn phi c cc cng trnh phc v khc nh: l hi, xng c
kh, trm bin th, nh xe,
Xung quanh trm x l phi c hng ro ngn cch. Bn trong trm trng nhiu cy
xanh, chiu sng tt, ng cp phi v ng qua li gia cc cng trnh y
,[4]
10.4.2 Mt bng tng th v cao trnh ca trm x l
Khi lp mt bng tng th ca trm x l phi xt n kh nng m rng (theo mt
bng, cao trnh v tit din cc knh mng).
Mt bng tng th trm x l, ty thuc vo kch thc thng lp theo t l 1:500
hoc 1:1000. Trn mt bng th hin cc cng trnh chnh v ph x l nc thi,
ng thi c cc ng ng dn nc, in, ng i,
Cao ca tng cng trnh nh hng ln n s trm x l, v n quyt nh
cng tc t. Cc cao trnh c chiu cao ln (b lng ng, b lng hai v, b
Meetan) nn t na chm na ni so vi mt t, gim khi lng cng tc t
v lng t phi chuyn ch i.
t o ln li p cho cc cng trnh cn p v cc cng trnh cch nhit. Nc
thi phi t chy qua cc cng trnh. Thng dng bm bm cn t b lng t
mt v b Meetan, bn hot tnh t b lng t hai v b Aerotank, bn d v b
lng ng t hoc b nn bn trc khi a ln b Metan. nc thi t chy qua
cc cng trnh, mc nc cng trnh u ca trm x l phi cao hn mc nc
cao nht ngun mt gi tr bng tng tn tht p lc qua cc cng trnh v cng
thm p lc d tr 1 1,5m ( nc t chy t ming cng x ra sng).
Trong tnh ton s b, c th chn tn tht p lc qua cng trnh (khng k tn tht
cc b knh mng vo v ra khi cng trnh) nh sau:
B Biophin, ti nc phn lc
B Biophin, vi phun bt ng
H + 250 cm
B Aerotank
25 40 cm
B tip xc
40 60 cm
B trn
10 30 cm
Nc thai
SH vao
Cong chung
Lang
Kt qu
Nc thi hot tnh
Nc thi sunfua
Nc thi ty
10-11
>11
>12
COD
mg/l
450-1.500
10.000-40.000
9.000-30.000
BOD5
mg/l
200-800
2.000-10.000
4.000-17.000
N tng
mg/l
5-15
100-1.000
200-1.000
P tng
mg/l
0.7-3
7-30
10-30
SS
mg/l
120-1300
Mu
Pt-Co
7.000-50.000
100.000-50.000
500-2.000
FAU
140-1.500
8.000-200.000
1.000-5.000
Cng ngh x l :
Nc thi
nhum hot
tnh
Nc thi
nhum Sunfua
Nc thi ty
Bn
khuy
nhanh
Bn
khuy
nhanh
Bn
h
pH
B to
bng
B to
bng
B
lng
B
lng
Bn
Bn
B lc sinh
hc k kh
B
trn
Bn
khuy
nhanh
B
lng
B
lng
Aerotank
Bn
B to bng
B
lng
Ngun
tip nhn
Hnh 10.2 S quy trnh cng ngh tng qut x l nc thi nhum vi
My
p
bn
n v
pH
Cng on
Ngm vi
Thuc Crom
Khc
11.7
3.82
7.2
COD
mg/l
3700
2400
3450
BOD5
mg/l
2320
1000
2000
SS
mg/l
3120
2070
3200
TKN
mg/l
760
1257
1060
S2-
mg/l
25
Cr3+
mg/l
5000
Nc thi
cha Crom
SC
R
SC
R
B
trn
B iu ho
B keo
t v
lng 1
B gom
B lng
kt ta
Cr(OH)3
B
trn
Nuc tch bn
NaOH
FeSO4
Bn kh em
Bn
Sn phi bn
Bn tun hon
Thi b cn
Cr(OH)3
B
aerotank
Kh
B
lng 2
Nc sau x l (loi
C)
STT
Thnh
phn
Cng on
n v
Sn xut m cm
nh ng Cn ct cm
1. pH
4.70-5.49
5.27-5.59
4.50-4.81
5.90-7.50
2. COD
mg O2/l
4358-13127
1986-5793
3560-28450 3790-13000
3. BOD5
mg O2/l
3859-9780
1529-4880
1890-17500 3200-8960
4. SS
mg/l
360-5700
249-1070
130-1200
286-1260
5. N NH3
mg/l
649-890
152-214
123-158
138-320
Nc thi ch bin cao su c pH thp, trong khong 4.2 - 5.2 do vic s dng axit
lm ng t m cao su. Cc ht cao su tn ti trong nc dng huyn ph vi
nng rt cao. Cc ht huyn ph ny l cc ht cao su ng t nhng cha kt
li thnh mng ln, pht sinh trong giai on nh ng v cn crep. Nu lu nc
thi trong mt thi gian di v khng c s xo trn dng th cc huyn ph ny s
t ni ln v kt dnh thnh tng mng ln trn b mt nc. Cc ht cao su tn ti
dng nh tng v keo pht sinh trong qu trnh ra bn cha, ra cc chn ly tm,
nc tch t m ly tm v c trong giai on nh ng. Trong nc thi cn cha
mt lng ln protein ho tan, axit formic (dng trong qu trnh nh ng), v N
NH3 (dng trong qu trnh khng ng). Hm lng COD trong nc thi l kh
cao, c th ln n 15000mg/l. T l BOD/COD ca nc thi l 0.60-0.88 rt thch
hp cho qu trnh x l sinh hc. Da vo thnh phn tnh cht nc thi nu trn,
cng ngh x l nc thi cao su c xut nh sau.
Nc thi u vo
Song chn rc
B gn m
B lc k kh x da
Bn thi
B lc hiu kh x da
H sinh hc
Nc thi u ra
STT
n v
Kt qu
1.
pH
6.95
2.
COD
mg O2/l
4860
3.
BOD5
mg O2/l
1375
4.
SS
mg/l
6162
5.
N tng
mg/l
51.41
6.
Ptng
mg/l
1.57
Nc thi v
Kim ho
pH 10
Keo t
Oxy ho
Trung
ho-Lng
Nc sau x l
Bn
My p bn
V bao
Chn lp
= 98m3/ngy.
o pH
= 5.94.
= 218 mg/l.
= 5.5 - 9
= 100 mg/l.
o Du m ng vt = 10 mg/l.
o Phenol = 0,05 mg/l.
Nc thi ngm
ht iu
Nc thi
sinh hot
Song chn rc
B iu ho
B lng 1
B Aerotank
B lng 2
B lc ct
B kh trng
Thi ra cng
Hnh 10.7 S quy trnh cng ngh h thng x l nc thi
Thng s
Nhit
pH
n v
o
Gi tr ti a
45
5-9
BOD5 (20oC)
mg/l
500
COD
mg/l
800
Cht rn l lng-SS
mg/l
300
Asenic (As)
mg/l
0,05
Cadmium (Cd)
mg/l
0,01
Ch (Pb)
mg/l
0,1
Clo d
mg/l
10
mg/l
0,05
11
mg/l
0,2
12
Du m khong
mg/l
13
Du ng thc vt
mg/l
15
14
ng (Cu)
mg/l
0,2
15
Km (Zn)
mg/l
16
Manganese (Mn)
mg/l
0,2
17
Nickel (Ni)
mg/l
0,2
18
Phospho hu c
mg/l
0,2
19
Phospho tng s
mg/l
20
St (Fe)
mg/l
21
Tetracloetylen
mg/l
0,02
22
Thic (Sn)
mg/l
0,2
23
mg/l
0,005
24
Tng Nit
mg/l
30
25
Tricloetylen
mg/l
0,05
26
Amonia (NH3)
mg/l
20
27
Fluoride (F)
mg/l
28
Sulfide
mg/l
0,2
29
Cianid (CN-)
mg/l
0,05
30
Ba/l
0,1
31
Ba/l
32
Coliform
MPN/100 ml
5000
Cng ngh x l :
Nc thi
Song chn rc
B thu gom
Bioscan
Thit b lc rc tinh
Tn hiu iu khin
My thi kh
B iu ha 1
B trn
Ha ch
B iu ha 2
Cha t
My thi kh
B lng 1
UNITANK 3 NGN
H gom kim tra
t
H sinh hc
Cha t
t
Polyme
Cng ngh x l:
Nc thi
Song chn rc
B thu gom
Thit b lc rc tinh
My thi kh
B iu ha
Thp lc sinh hc
My thi kh
B Aerotank
Tun hon bn
B lng 2
B nn bn
My p bn
Bn kh em chn
Polymer
Thng s
n v
0
Gi tr gii hn
Dng vo
Dng ra
45
40
56
69
t0
pH
BOD (200)
mg/l
130
20
COD
mg/l
250
50
SS
mg/l
170
50
Asen
mg/l
0.05
0.05
Cadmium
mg/l
0.01
0.01
Ch
mg/l
0.1
0.1
Clorine d
mg/l
10
Chlomium (VI)
mg/l
0.05
0.05
11
Chlomium (III)
mg/l
0.2
0.2
12
M v du
mg/l
13
Du m ng thc vt
mg/l
30
14
Copper
mg/l
0.2
0.2
15
Zn
mg/l
16
Mg
mg/l
0.2
0.2
17
Ni
mg/l
0.2
0.2
18
P hu c
mg/l
0.2
0.2
19
P tng
mg/l
20
St
mg/l
21
Tetra chloethylene
mg/l
0.02
0.02
22
Thit
mg/l
0.2
0.2
23
Hg
mg/l
0.005
0.005
24
N tng
mg/l
30
30
25
Trichlorethylene
mg/l
0.05
0.05
26
Ammonia
mg/l
0.1
0.1
27
Flororide
mg/l
28
Phenol
mg/l
0.001
0.001
29
Sulfide
mg/l
0.2
0.2
30
Cyanide
mg/l
0.05
0.05
31
Coliform
mg/l
10000
5000
32
Hot tnh
mg/l
0.1
0.1
33
Hot tnh
mg/l
Cng ngh x l :
Nc thi
Song chn rc
B thu gom
Thit b lc rc tinh
My thi kh
B iu ha
My thi kh
B SBR
B nn bn
B lc tinh
My p bn
B kh trng
Bn kh em chn
Polymer
B lc than HT
Cng ngh x l:
Nc thi
Song chn rc
B thu gom
Thit b lc rc tinh
B lng ct
My thi kh
B iu ha
Ha cht
B trn
B lng 1
Tun hon bn
My thi kh
Mng oxy ha
B lng 2
B nn bn
B kh trng
My p bn
Bn kh em chn
Polymer
Thng s
T
1
Nhit
pH
BOD5 200C
n v
Mu phn
tch
loi C
45
8.35
5 -9
mg/l
92
100
COD
mg/l
141
400
Cht l lng
mg/l
175
200
As
mg/l
0.01
0.5
ST
Thng s
n v
Mu phn
tch
loi C
Cd
mg/l
0.5
Pb
mg/l
0.01
Cl d
mg/l
10
Cr6+
mg/l
0.42
0.5
11
Cr3+
mg/l
12
Du m khng
mg/l
0.5
13
Du ng thc vt
mg/l
0.2
30
14
Cu
mg/l
0.12
15
Zn
mg/l
0.01
16
Mn
mg/l
17
Ni
mg/l
18
P hu c
mg/l
0.17
19
P tng
mg/l
0.74
20
Fe
mg/l
0.15
10
21
Tetracloetylen
mg/l
0.04
0.1
22
Sn
mg/l
0.05
23
Hg
mg/l
0.1
24
N tng
mg/l
18.92
60
25
Tricloetylen
mg/l
0.12
0.3
26
mg/l
1.25
10
27
F-
mg/l
0.26
28
Phenol
mg/l
0.68
29
Sunfua
mg/l
0.87
30
CN-
mg/l
0.02
0.1
31
mg/l
ST
Mu phn
tch
loi C
mg/l
MPN/100ml
11000
Thng s
n v
x
32
33
Coliform
SA1
AS4
pH
BM NH LN G 120L/H
BON NaOH 10 M
BM NH LNG 120L/H
BON AXT 05 M
BM NH LN G 60L/H
BON DINH DN G 02 M
pH1
AS2
MF1
AS3
pH/ORP2
DO
MAY SUC KH
AS1
NC THAI T
KHU CON G NGHIEP
BM NC THAI CHM 250 M/H
BE PHAN N G
M-05 A
BM NC THAI CHM - 130 M/H
BM-01 A/B/C/D
MNG O LU LN G
BE GOM B-01
MK-04
BE SUC KH
BE IEU HOA
THAI RA RAC H
AS6
KH1
BM NH LN G 120L/H
SA3
BE TAC H BUN
BON POLYMER 02 M
BM CAO AP 30 M/H
M-05 A
n g ong dan nc
SA2
BM BUN 10 M/H
BE THU BUN
n g on g dan kh
Cc ch tiu
n v tnh
u vo
u ra
Pt-Co
50
5 - 10
6 - 8.5
Mu
pH
BOD5(20oC)
mg/L
300
20
COD
mg/L
500
50
Cht rn l lng
mg/L
300
80
Du m khong
mg/L
20
Du m ng thc vt
mg/L
30
10
mg/L
20
Tng Nit
mg/L
80
60
10
Nit N-NH3
mg/L
20
11
Sunfua (S)
mg/L
0.5
12
Coliform
MPN/100mL
20.000
5.000
Cng ngh x l:
Song chn rc
th
B gom nc
thi
My tch rc
tinh
Ho cht
B iu ha
B phn ng
ha l
B lng s b
Bn em i
chn lp
My p bn
B c c
bn sinh
hc, ha l
Dinh dng
Ho cht
H hon thin
B kh trng
B phn
hy bn
sinh hc
B lc than hot
tnh
B Aeroten
B lng th
cp
B lc ct
ng nc
Ngun tip
nhn
ng bn
ng ha cht
2 b Aeroten
(cung cp oxy
cho vi sinh
vt)
B phn hy bn
sinh hc
(cp kh cho qu
trnh phn hy
bn v bm
Airlift ht bn v
thu nc trong)
My thi
kh
B iu ha
(sc kh xo
trn)
B lng th cp
(cp kh cho bm
Airlift ht bn
lng v ht vng ni)
B lm c bn
(cp kh qu
trnh xo trn
nh v cho bm
Airlift thu
nc trong)
Cc ch tiu
n v tnh
u vo
u ra
m3/ngy m
4.000
4.000
Pt-Co
20
69
6-9
Lu lng
Mu
pH
BOD5(20oC)
mg/L
100
20
COD
mg/L
400
40
SS
mg/L
200
50
mg/L
60
30
Tng Nit
mg/L
Cng ngh x l nc thi cho KCN M Phc c la chn l phng php phn
hy sinh hc k kh v hiu kh.
S cng ngh :
Nc thi t KCN
Bn
Nc thi
Nc thi t bn
Song chn rc
B gom
B lc k kh (AF)
B trung gian
Khng t
N/P
B hiu kh (FBR)
Kt hp ngn lng
Keo t
B lng
Ha cht keo t
B nn bn
t
Kh trng
My p bn
Bi chn lp
Thong so
n v
thi u
vo
t0
pH
Mu
Mi
BOD5(200)
mg/l
400
35
COD
mg/l
600
60
SS
mg/l
400
45
P tong
mg/l
10
10
N tong
mg/l
60
30
11
As
mg/l
0,08
0,2
12
Cd
mg/l
0,01
0,01
13
Pb
mg/l
0,5
0,1
14
Fe
mg/l
15
CN-
mg/l
0,05
0,05
16
Cr(VI)
mg/l
0,1
0,05
17
Cr(III)
mg/l
0,2
40
40
6-9
69
Co-Pt
20
Khng kh chu
18
Cu
mg/l
0,4
19
Du m khong
mg/l
mg/l
10
20
20
Du m ng thc
vt
21
Sulfure
mg/l
0,5
0,2
22
Clo d
mg/l
23
Phenol
mg/l
0,05
0,001
24
Coliform
MNP/100ml
10.000
3.000
Nc thi
Kh trng
Thi
My p bn
Song chn
rc th
H thu
B phn hy bn
hiu kh
Bn thi
Unitank
Song chn
rc tinh
B iu ha
B keo t, to
bng, lng
B iu
chnh pH
Phn, Polime
H2SO4,
NaOH
phn FeCl3, polyme tr keo t, cht iu chnh pH s c chm vo. Cnh khuy
c 2 b trn cng hot ng.
Nc t b lng c bm qua Unitank. Ti y, vi sinh vtc cung cp oxy s s
dng cht hu c cho qu trnh tng trng. ng thi, N cng c loi b nh
thi gian lu nc ko di. Unitank l b kt hp gia b sc kh v b lng nn
khng cn hon lu bn. Nc t b Unitank c kh trng b tip xc kh
trng bng NaOCl ri sau thi ra ngun tip nhn l sng Vm C ng. Bn t
Unitank c a vo b phn hy bn hiu kh phn hy cc cht hu c cn
li ri qua thit b lc p bng ti loi b loi nc v thi b. Nc t b
phn hy bn v my p bn tr li b iu ha ti x l.
10.8 X L NC THI CC NGNH CNG NGHIP C TRNG
10.8.1 X l nc thi chn nui heo
Nc thi pht sinh t tri chn nui heo ch yu l t khu v sinh heo v chung
tri cha phn, nc tiu, thc n tha c trng ca nc thi chn nui heo l
nhim hu c, N, P cao v cha nhiu vi sinh gy bnh. Thnh phn v tnh cht
nc thi chn nui heo c cho trong bng sau:
Bng 10.12 Thnh phn v tnh cht nc thi chn nui heo
Ch tiu
n v
pH
Kt qu
7.23 - 8.07
COD
mg/l
2561 - 5028
BOD5
mg/l
1664 - 3268
SS
mg/l
1700 - 3218
N-NH3
mg/l
304 471
N tng
mg/l
512 594
P tng
mg/l
13.8 - 62
B biogas
Ao lc sinh hc
k kh
gi th x da
Ao ty
nghi
Ao lc sinh
hc bc 2
Ao lc sinh
hc bc 1
Nc thi vo ngun
hoc tn dng cho
nng nghip
n v
pH
Kt qu
4,2 - 5,1
COD
mg/l
2.500 17.000
BOD5
mg/l
2.120 14.750
SS
mg/l
120 - 3.000
N-NH3
mg/l
136 300
N-NO2
mg/l
0 0,2
N NO3
mg/l
0,5 0,8
N tng
mg/l
250 450
P tng
mg/l
4 70
CN-
mg/l
2 75
SO42-
mg/l
52-65
H ty
nghi
H hiu
kh 1
B lc sinh hc
k kh
Song
chn rc
B trung
ho
B lng
B acid ho
Nc sau
x l
H hiu
kh 2
Sn phi
bn
B bn
hot tnh
B k kh
UASB
Song
chn rc
B
gom
B trung
ho
thu
B lng
Bn
B axit ho
Bn tun
hon
B lng
Nc sau
x l
H hiu
kh
B nn
bn
Bi lu nm
(Trn 10 nm)
Khong
gi tr
Trung
bnh
2000 20 000
1500 20 000
3000 60 000
200 2000
10 800
10 800
5 40
5 100
4 80
1000 10.000
4,5 7,5
50 1500
200 3000
50 1200
50 1000
10.000
6000
18 000
500
200
200
25
30
20
3000
6
250
500
60
300
100 200
80 160
100 500
100 400
80 120
20 40
5 10
5 10
48
200 1000
6,6 7,5
50 200
100 400
20 200
20 50
Ch tiu
pH
n v
Gi tr
4.8-6.2
2.
kim
mg/l
1200-4500
3.
TOC
mg/l
18700-31900
4.
COD
mg/l
39614-59750
5.
BOD
mg/l
30000-48000
6.
VFA
mg/l
21878-25182
- Axit Axetic
mg/l
2569-5995
- Axit Propionic
mg/l
1309-2663
- Axit butyric
mg/l
4122-4842
- Axit Valeric
mg/l
1789-2838
7.
TSS
mg/l
1760-4311
8.
VSS
mg/l
1120-3190
9.
N tng
mg/l
336-2500
10.
N NH3
mg/l
297-2350
11.
N NO3-
mg/l
5-8.5
12.
P tng
mg/l
55.8-89.6
13.
cng
mg/l
5833-9667
14.
Ca2+
mg/l
1670-2739
15.
Mg2+
mg/l
404-678
16.
Cl-
mg/l
4100-4890
17.
SO42-
mg/l
1590-2340
18.
Fe
mg/l
204-208
Thit b thi kh
Nc r r t
h thu gom
Keo t
kh cn
& canxi
UASB
Bn hot
tnh
Lng 2
Oxi ha
Bn
Bn tun
hon
Ti cy
vnh ai
bi rc
(ma kh)
Bn
Bn d
SCR
H sinh
hc
Bi rc
B nn bn
B cha bn
hiu kh. Hiu qu kh COD ca b bn hot tnh khong 70% (ti trng 0,6
kgCOD/(m3, ngy)). Tuy nhin, mc du h thng sinh hc hot ng rt hiu qu
(BOD sau x l cn li rt thp < 10 mg/l) nhng COD cn n 400 1000 mg/l
(trung bnh 600 mg/l) v l cc cht khng phn hy sinh hc. Chnh v vy, nc
thi phi c x l tip tc bng phng php oxy ho vi phn ng Fenton
(H2O2, xc tc l st v mangan). Nc sau b bn hot tnh c acid ha n pH
= 3,5, b sung xc tc v oxi gi. Phn ng xy ra mnh lit trong khong 1 gi. Sau
, nc thi c trung ha n pH trung tnh, kt ta phn st d. Nc sau x l
t tiu chun loi B mt mi, mt mu, trong sut, sau tip tc x l trong h
sinh hc t t tiu chun loi A. Bn t cc b oxy ho, UASB, lng 2 c tp
trung v b cha bn, nn v c chn lp ngay trn bi rc.
Nc rc c
Nc r r ti bi chn lp lu nm a phn cha cc hp cht hu c phc tp v
kh phn hy sinh hc. ng lu l hm lng N cao, trong 90% tn ti di
dng NH3, khi thi ra mi trng s gy c cho thy sinh v hin tng ph dng
ho. Thnh phn v tnh cht nc rc ca bi chn lp ng Thnh c cho trong
bng 10.16.
Bng 10.16 Thnh phn v tnh cht nc rc bi chn lp
STT
Thnh phn
n v
1 pH
2 kim
Nc rc ng Thnh
7.8 8.4
mg CaCO3/l
2.000 8.000
3 COD
mg O2/l
1.080 4.000
4 BOD
mg O2/l
384 1.100
5 TSS
mg/l
125 640
6 N tng
mg/l
450 1.450
7 N-NH3
mg/l
400 1.360
8 N-NO 3
mg/l
1-3,2
9 Ptng
mg/l
10 31
10 Ca2+
mg/l
980 2000
11 Cl-
mg/l
4.200 4.500
12 SO 24
mg/l
1.100 2.640
13 Fetng
mg/l
160 300
MPN/100ml
5.10 40.10
14 Coliform
Nc rc ti
cc h thu
Chn lp ti
bi rc
Thit b
x l bn
SCR
B keo
t
B oxi
ho
Bn thi
B kh nit
(sc kh hay
nitrat ha,
denitrat
ha)
Bn thi
B iu
ha
Thit b trn
ha cht
FeSO4.7H2O
H2O2
MnSO4
Thi
ra
ngun
Ch tiu
n v
Gi tr
T
1.
pH
2.5-2.7
2.
COD
mg/l
2900-3000
3.
BOD
mg/l
700
4.
Nhit
45-48
Nc thi
Tch du
Oxy ha
NaOH, N, P
Lc sinh hc k kh
Phn
Lc sinh hc hiu kh
ng t
Bn thi
Clorine
Kh trng
X thi
Hnh 10.21 S cng ngh h thng x l nc thi sn xut DOP
Thuyt minh cng ngh:
Nc thi sau khi tch du s c sc kh (dng kh nn hoc oxy c sn t trm
sn xut Nit ca nh my) nhm oxy ha v li cun mt phn cht hu c ha tan
trong nc thi, gim hm lng du trc khi a vo x l sinh hc.
n v
1. pH
Kt qu
5.5-6.5
2. COD
mg O2/l
1700-2000
3. BOD5
mg O2/l
1000-1200
4. SS
mg/l
120-450
5. N tng
mg/l
25-45
6. Ptng
mg/l
10-12
7. Coliform
MPN/100ml
4*106
nhim v vi sinh vt. i vi qu trnh x l hiu kh, cng trnh lc sinh hc hiu
kh vi vt liu m c nh c u im d vn hnh, khng gy mi hi thch hp
vi dng thi c lu lng nh v gin on.
Quy trnh cng ngh:
Nc thi
Song chn rc
Nap ay
B biogas
ci tin
Kh sinh hoc
B lc sinh
hc hiu
kh
Mi trng
Nap ay
Nc thai
Nc ra
Khong kh
1. Ngan lang 1
2. Ngan loc sinh hoc k kh
3. Be loc sinh hoc hieu kh
4. Ngan lang 2
c s dng lm cht t phc v cho chn nui v sinh hot ca gia nh hoc
pht tn ra mi trng qua ng thi cao. Nc thi sau b biogas ci tin c dn
sang b lc sinh hc hiu kh. B lc sinh hc hiu kh cha cc vt lu tip xc lm
gi th cho vi sinh vt bm dnh. Vt liu tip xc l cc ng nha c dng rnh
xon. Qun th sinh vt bm trn gi th c th bao gm vi khun hiu kh, vi khun
hiu kh tu tin, nm, to, ng vt nguyn sinh. Hiu qu x l COD trong b ny
t 88% vi thi gian lu nc khong 15 gi. Nc sau x l t tiu chun TCVN
5945 1995 loi B.
10.8.6 X l nc thi sn xut bia nh my bia Vit Nam
Nc thi ca nh my c thnh phn, tnh cht v nhit khng n nh, pht sinh
t nhiu ngun khc nhau nh: nc lm lnh, nc ngng t, nc v sinh cc
thit b ln men, thng nu, b cha, ng ng, sn nh, nc thi t hm ln
men, nc ra chai
Nc thi nhn chung c gi tr COD vo khong 1500mg/l, t s BOD5/COD cao,
hm lng dinh dng nh N v P di do, thch hp cho qu trnh x l sinh hc.
ieu chnh pH
Nc vao
2
7
1. BE BM
2. LI VA TRONGLOC
8. BE LUBUN
3. BE CANBANG
9. BE NENBUN
11. HO GOMNCD
Nc ra
Bun hoan lu
6
Nc chay tran
Bun d
11
Nc tach bun
10
Hnh 10.23 S cng ngh x l nc thi sn xut bia nh my bia Vit Nam