Bolesti

digestivnog
trakta

Bolesti digestivnog trakta

Prirodjene zapreke prolaznosti

digestivnog trakta :

Atrezija jednjaka sa
traheoezofagealnom fistulom;
Prirodjne atrezije i stenoze
crijeva;
Malrotacije crijeva;
Anomalije anusa i rektuma;

Bolesti digestivnog trakta

Atrezija jednjaka sa
traheoezofagealnom fistulom
Rel. cesta anomalija (1:2000
poroda);
Poremecaj odvajanja dusnika od
jednjaka;
U 80-90% slucajeva postoji TE
fistula;

Bolesti digestivnog trakta

Osnovna obiljezja:
1. Sprecava gutanje sline i hrane i pogoduje
aspiraciji u disajne puteve;
2. Zbog povecanog intratrahealnog pritiska
u placu ili kaslju vazduh naglo prostruji
kroz fistulu-akutna dilatacija zelucadistenzija trbuha- elevacija dijafragmegastrokardiorespiratorni sindrom;
3. Pneumonije- regurgitacija kiselog
zelucanog sadrzaja kroz fistulu;

Bolesti digestivnog trakta

Simptomi:
polihidramnion
Prekomjerna salivacija
Trijas: kasalj, gusenje, cijanoza
Javljaju se odmah nakon podoja
Meteoristican trbuh, uvucen bez
TE fistule

Bolesti digestivnog trakta

Dijagnoza:
Sondiranje jednjaka;
Rtg nativni toraksa u uspravnom
stavu- prosiren gornji segment
jednjaka poput vrece, savijena sonda
Oprez sa kontrastom zbog aspiracije!
Nativni rtg abdomena: prisutnost
vazduha ukazuje na TE fistulu;

Bolesti digestivnog trakta

Traheoezofagealna fistula bez atrezije :

H-fistula
Cesto neprepoznata tokom vise mjeseci
Posumnjati ako:
- gutanje hrane izaziva kasalj i gusenje
- Recidiviraju bronhitisi i pneumonije
Dijagnoza:
- ezofagografija sa malom kolicinom
vodotopivog kontrasta
- ezofagoskopija

Bolesti digestivnog trakta

Lijecenje : operativno
Preoperativna njega:
Drzati novorodjence potrbuske;
Aspiracija svakih 10 minuta kroz
trajno postavljenu sondu;
Obustava peroralnog hranjenja;

Bolesti digestivnog trakta

RECIDIVNO POVRACANJE
Obratiti paznju na boju i sastav
povracene mase:
cist,bjelkasto zamucen sadrzaj
kiselog pH potice iz zeluca; cesto
kod pilorostenoze;
Povracanje zuci: obstrukcija
distalno od Vaterove papile; moze
se iskljuciti stenoza pilorusa;
Primjese krvi: povracanje pri
naprezanju, hematemeza
Fekalno povracanje(miserere)

Bolesti digestivnog trakta

Tip povracanja:
Regurgitacija
Eksplozivno
Povracanje umjerene snage;

Trajaje i recidiviranje povracanja:

- Eksplozivno povracanje koje se progresivno
pogorsava patognom.je za pilorostenozu;
- Neprekidno,tvrdokorno povracanjeintrakranijalni proces ili crijevna obstrukcija
- Povracanje koje recidivira 2-3x unutar
nekoliko sati od pojave pov.temperature, a
zatim prestaje- infekcije
- Povracanje koje traje satima i danima , a
periodicki se ponavlja- ciklicno povracanje

Bolesti digestivnog trakta

HIPERTROFICKA STENOZA PILORUSA

1: 400-800 zivorodjene djece
5x cesca u djecaka
Hipertrofija cirkularnog misica
pilorickog sfinktera;
Progresivno se povecava;
Uzrok nepoznat (nedostatak enzima
azotoksid sintaze u neuronima
pilorusa?;
U 15% pozit.porodicna anamneza;

Bolesti digestivnog trakta

Klinicka slika:
povracanje; rijetko u prvoj nedelji i nakon
6 nedelja;
Eksplozivno, projektilno, u mlazu, do 1
m;
Bez primjesa zuci;
Progresivno se pogorsava;
Vidljive peristalticke kretnje zeluca,
posebno nakon obroka;
Hipertrofican pilorus se moze palpirati,
kao maslina; najbolje nakon povracanja;

Bolesti digestivnog trakta

Laboratorijski nalazi:
- Metabolicka alkaloza;
- Hipohloremija,hipokalemija:
UZ pregled
RTG pregled: znak konca; usporena
pasaza kontrasta
Diferencijalna dijagnoza:
Lijecenje: operacija po
Ramstedtu

Bolesti digestivnog trakta

AHALAZIJA JEDNJAKA ( kardiospasam)

Donji sfinkter jednjaka se pri aktu gutanja ne
relaksira,nego ostaje spasticki kontrahiran;
Disfagija- dominantan simptom
regurgitacija;- bez naprezanja i bez mucnine,
donosi olaksanje;
Paroksizmi kaslja, osobito nocu, pneumonije
KARDIOEZOFAGEALNI REFLUX (halazija)
Slab tonus donjeg sfinktera ezofagusa;
Atonicko povracanje, bez naprezanja, poslije
podoja;
Komplikacija: refluksni ezofagitis;
Opasnost od aspiracije i pneumonije
Lijecenje: konzervativno

Bolesti digestivnog trakta

CIKLICNO POVRACANJE:

Acetonemicko povracanje- epizode

zestokog povracanja izmedju kojih
je dijete potpuno zdravo;
Ponavljanje u dosta pravilnim
vremenskim intervalima;
Cesce u djevojcica nego u djecaka,
uzrast 6-7 god.
Razmotriti akutni abdomen;
U 50% djece abdominalna migrena;
U vecine djece se nadje pravi uzrok;

Bolesti digestivnog trakta

Klinicka slika:
- povracanje: snazno, tvrdokorno,
iznenada, be razloga;
- Zeludacni sok pomijesan sa zuci;
- Bol u trbuhu nakon pocetka
povracanja;
- Napad prestaje dubokim
snom,djeca se bude cila;
lijecenje: hidracija,
- Rijetko medikamenti(prometazin,
propranolol)

Bolesti digestivnog trakta

ILEUS

Kompleks klinickih simptoma koji nastaju

kao posljedica zapreke u prolasku crijevnog
sadrzaja;
2 tipa: mehanicki (mekonijalni ileus,
crijevna invaginacija)
paraliticki
MEHANICKI ILEUS
Teska i po zivot opasna bolest;
Glavni simptomi: abdominalna bol,
povracanje, vidljiva i cujna peristaltika,
distenzija trbuha, izostanak stolica i
vjetrova

Bolesti digestivnog trakta

Invaginacija crijeva:
Uvlacenje jednog dijela crijeva u
susjedni, distalni dio crijeva;
Uzrok: najcesce nepoznat;
polip, Meckelov diverikul,
limfosarkom
crijeva, hematomi, hipertrof. limfni
folikuli

Invaginirano crijevo vuce za sobom

pripadajuci mezenterij sa krvnim zilama;
Krvava sluz, zele od ribizli
Izmedju napada nema defansa

Bolesti digestivnog trakta

MEKONIJALNI ILEUS

Jedna od manifestacija cisticne fibrize

koja se javlja prvog dana zivota;
Mekonij je gust, zilav,ljepljiv;
Intrauterina perforacija crijeva:
kalcificirani mekonij po trbusnoj
supljini;
Klinicka slika: povracanje tamnozelenog

sadrzaja

distenzija abdomena
opstipacija

Bolesti digestivnog trakta

PARALITICKI ILEUS
Distenzija crijeva
Oslabljena peristaltika (mrtva
tisina)
Povracanje crijevnog sadrzaja,
miserere
Lijecenje: energicno lijeciti
osnovnu bolest

Bolesti digestivnog trakta

OPSTIPACIJA
Pogresna ishrana
Fisura anusa
Dugotrajna upotreba klizmi, cepica,
laksancija
Anatomske anomalije i organske
bolesti
Smanjen tonus abdominalnih misica
Psihogeni uzroci

Bolesti digestivnog trakta

HIRSCHPRUNGOVA BOLEST
Kongenitalni aganglionarni
megakolon;
Naizmjenicne pojave epizoda
opstipacije i proljeva od rodjenja;
Distenzija abdomena
Genetski uslovljena bolest, 4x cesca u
djecaka ( 1:5000)
Poremecena migracija neuroblasta,
zaustavlja se na nivou
sigmoidorektuma

Bolesti digestivnog trakta

Nekoliko gena koji kodiraju sintezu

proteina sa vaznom ulogom u procesu
migracije neuroblasta (Ret, GDNF,
endotelin 3, receptor endotelina B)
Aganglionarni segment nije sposoban
prenositi peristalticke talasefunkcionalna obstrukcija;
Proksimalni dio crijeva se napreze,
hipertrofira i dilatira;
Aganglionarni dio uzak i kontrahovan

Bolesti digestivnog trakta

Digitorektalno:
rektum je uzak,prazan, bez fekalnih masa,
pri kraju pregleda masa gasova i
smrdljive fekalne tecnosti

Irigografija
Biopticki histoloski nalaz
Lijecenje: hirursko
FUNKCIONALNI (IDIOPATSKI)
MEGAKOLON

Bolesti digestivnog trakta

AKUTNI PROLJEV
- Prevelik broj stolica
- Stolice smanjene gustoce ili povecanog
volumena
- Najcesce: kombinovane promjene
- Patoloski gubitak:
- u dojencadi i male djece: kolicina stolice
veca
od 15gr/kg/dan;
- u djece starije od 3 god: veca od 200 gr/dan
Patofizioloski: prekomjeran gubitak vode i
elektrolita;
Najcesce: AKUTNA CRIJEVNA INFEKCIJA

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

U nerazvijenim zemljama:
- ljetni val dojenackih proliva!
Tezina proljeva: prema stepenu
dehidracije
ANAMNEZA
Kad je proljev poceo, naglo ili postupno, da li se
smanjuje ili intenzivira;
kakve su stolice: vodene, neobicnog zadaha,
primjese sluzi,krvi,gnoja; jesu li masne,
pjenusave, blijede, obilne;
Boja stolice obicno nema veceg znacaja;
Kakva je prehrana djeteta: vrsta hrane, broj
obroka, kolicina hrane;
Epidemioloska situacija u porodici (virusni
enteritis, bacilarna dizenterija

Bolesti digestivnog trakta

-

Prisutnost drugih simptoma: povracanje,

bol u trbuhu, pov.temperatura, druge
bolesti sa odrazom na gastrotrakt;

FIZIKALNI PREGLED
- Znaci dehidratacije: suve
sluznice,oslabljen turgor, halonirane oci,
slaba perif.cirkulacija
- Znaci acidoze
- Osjetljivost trbuha
- Digitorektalni pregled

Bolesti digestivnog trakta

LABORATORIJSKE PRETRAGE:
-

Pregled stolice , pregled urina, KKS

Ostalo: biohemijske , rtg, endoskopske

AKUTNI INFEKTIVNI GASTROENTERITIS

pocinje postupno ili naglo

Osnovni simptom- proljev; sluz,krv
Povracanje, dobijanje hrane
Meteoristican trbuh
Pov.temperatura- nije obavezan znak
Znaci dehidratacije:
blaga,umjerena,teska

KLINICKA SLIKA:
-

Bolesti digestivnog trakta

Etiologija akutnih infektivnih

proljeva,

Bolesti digestivnog trakta

E.coli: enterotoksigena
enteroinvazivna
enteropatogena
enterohemoragicna

Salmonele, shigele
Staphylococcus pyogenes
Clostridium perfringens
Campylobacter jejuni
Yersinia enterocolitica
Rotavirus, adenovirus

Bolesti digestivnog trakta

Diferencijalna dijagnoza akutnogm

infektivnog proljeva:
Iskljuciti infekcije izvan probavnog
trakta
Vazno iskljuciti akutni abdomen!

Bolesti digestivnog trakta

Lijecenje akutnog infektivnog

proljeva:

Sprijeciti pojavu dehidratacije,

korigovati elektrolitini i AB disbalans
- Sto prije osigurati pun unos hrane;
- Ne prekidati dojenje!
- Antimikrobna th.samo iznimno!
2 vazna otkrica:
- Primjena IV rehidracije;
- Primjena PO rehidracije (elektrolitnoglukozna otopina)
-

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

Antimikrobna terapija:

Svako novorodjence, ev.dojence do 3 mj.

(sepsa?)
Teze pothranjena dojencad i djeca sa
oslabljenom imunoscu;
Novorodjencad i dojencad u zatvorenim
decjim zajednicama- epidemioloska
indikacija;
Dojencad i djeca sa tezom klinickom slikom
shigeloze i ev.infekcijom kampilobakterom;
Dojencad i djeca sa klinickom slikom
salmonela vrucice

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

Dojenacka toksikoza, neurotoksikoza:

dehidratacija, uzdominantne simptome
pomucenja svijesti;
Lijecenje ,bez obzira na uzrok:
Suzbijanje cirkulatornog soka
Rehidratacija
Uspostava poremecene AB ravnoteze
Snizenje tjel.temperature
Prekidanje cerebralnih konvulzija
Po mogucnosti provesti etiolosku
terapiju

Bolesti digestivnog trakta

HRONICNI PROLJEV

Traje duze od 2 nedelje

Moze biti simptom mnogih bolesti:

abdominalnih
ekstraabdominalnih

generaliziranih
Osmotski proljev
Sekretorni proljev

Bolesti digestivnog trakta

Bolesti digestivnog trakta

SINDROM MALAPSORPCIJE
Makroskopski pregled stolice
Mikroskospki pregled stolice
Parazitoloko ispitivanje stolice i
duodenalnog soka
Test apsorpcije masti
Test opterecenja ksilozom
Test opterecenja laktozom
Kolicina vodonika u izdahnutom zraku
Peroralna biopsija tankog crijeva
Biohemijske analize

Bolesti digestivnog trakta

CELIJAKIJA ( GLUTENSKA ENTEROPATIJA)

Nepodnosljivost glutena (glijadina),

proteina iz psenicnog zrna
Nasljedna dispozicija za pojavu bolesti
Klinicka slika:
Postupan razvoj bolesti
Nastaje nakon uvodjenja brasnate hrane
Stolice ucestalije, mekse,vodenastije
Intermitentni proljevi, anoreksija

Bolesti digestivnog trakta

Zaostatak i gubitak u TT
Hronicni proljev- glavni simptom
Stolice
obilne,pjenusave,masne,smrdljive
Opsta tjel. Slabost
Izrazita distenzija trbuha, mrsavo tijelo
Latentna glutenska enteropatija
Preosjetljivost na gluten sa blagom
enteropatijom

Bolesti digestivnog trakta

Histoloski nalaz: biopsija crijeva

Crijevne resice su deformisane, zdepaste, skracene
ili potpuno nestale, tako da sluznica izgleda ravna;
Dijagnoza: 3 kriterija:
tipican patoloski nalaz sluznice jejunuma na
hrani sa glutenom;
Klinicko i histolosko poboljsanje na hrani bez
glutena;
Klinicki ili histoloski relaps 6 mj.po
ponovnom davanju brasnate hrane;
Antiendomizijska antitijela klase IgA
Pozitivna i kod relapsa, manji b roj biopsija

Bolesti digestivnog trakta

Celijacna kriza
Obicno bude izazvana crijevnom
infekcijom
Dijeta je obicno nedoslijedno
provodjena
Djeca uzrasta do 2 god
Akutno i iznenadno pogorsanje
bolesti: obilno i zestoko povracanje,
drasticni proljevi,
dehidracija,acidoza,kolaps
Lijecenje: dijeta bez psenice, razi,
jecma i zobi