Mineralogija je naucna disciplina o mineralima, odnosno nauka koja ispituje

njihov sastav, fizicka i hemijska svojstva.

Petrologija (petrografija) je naucna disciplina o stijenama. Proucava njihov
sastav, struktru, teksturu, genezu nastanka i vrsi njihovu klasifikaciju
Sedimentologija ispituje genezu nastanka, sastav, fizicka i hemijska svostva
sedimentnih stijena.
Geohemija ispituje distribuciju i migracije elemenata.
Istorijski geologija je naucna disciplina koja se bavi proucavanje historije
Zemlje kao nebeskog tijela.
Tektonika proucava pokrete u Zemljinoj kori i tektonsku gradju.
Strukturna geologija ispituje pokrete i strukturne oblike u Zemljinoj kori.
Geofizika prucava fizicke pojave i promjene u atmosferi, litosferi i unutrasnjim
dijelovima Zemlje. U geofizici razvijene su jos inzenjerska geofizika i inzenjerska
seizmologija.
Seizmika izucava zemljotrese, geoloske uvjete nastanka i pojave vezane uz njih
u zavisnosti o tektonskih i geoloskih faktora.
Hidrogeologija je nauka o podzemnim vodama, o nastanku, rasprostranjenju i
kretanju u Zemljinoj kori.
Inzenjerska geologija izucava geolosku sredinu kao prirodnu geolosku
konstrukciju, kao radnu i zivotnu sredinu. Bavi se medjusobnim utjecajima i
odnosima prirodne geoloske konstrukcije (terena) i vjestacke konstrukcije
(objekta). Pripada geotehnici.
Geotehnika se bavi izucavanjem koje se dijeli na dvije grupe:
- Inzenjerska geologija, mehanika tla, mehanika stijena i hidrogeologija
- Zemljani radovi, temeljenje, podzemni radovi i geotehnicko inzenjerstvo
Podjela inzenjerske geologije:
- inzenjerska petrologija
- inzenjerska geodinamika
- regionalna inzenjerska geologija
- detaljna inzenjerska geologija
Odredjivanje relativne starosti stijena:
- metoda superpozicije
- litoloska metoda
- paleontoloska metoda
Metoda superpozicije se zasniva na cinjenici da su donji slojevi u nekom
neporemecenom nizu slojeva stariji od onih iznad njih. Metoda se koristi samo
lokalno, odnosno u usko ogranicenom prostoru sa neporemecenim slojevima.

Litoloska metoda se bazira na slicnim karakteristikama stijena kao sto su: boja,
lom, hemijski sastav, stepen dijageneze i sl. Ova metoda je nepouzdana pa se
koristi u ogranicenim prostorima sa poznatim uvjetima
Paleontoloska metoda se temelji na proucavanju fosila zivotnjskog i biljnog
svijeta. Osim samih fosila koriste se tragovi i otisci, koji se nazivaju ihnofosilima.
Odredjivanje apsolutne starosti stijena se zasniva na osnovu vremena
poluraspadanja radioaktivnih elemenata. Kako ti elementi mogu nastati prije
nastanka stijene, zajedno s njom, te poslije samog nastanka stijene, jasno je da
ta metoda nije toliko pouzdana. Ima nekoliko najcesce primjenjivanih
radiometrijskih metoda, a to su: uran-olovo, kalij-argon-kalcij i ugljenikova
metoda.
MINERALI
Mineral je prirodna cvrsta tvorevina odredjenog hemijskog sastava unutrasnje
gradje i odredjenih fizickih osobina. Vecina ih je anorganskog porijekla, a postoje i
minerali organogenog sastava kao sto su cilibar i ugalj. Znacaj minerala u
gradjevinarstvu je velika. Moze se desiti da prilikom pravljenja betona kao
agregat dodamo odredjene minerale koji reaguju sa cementom, te imaju vecu
zapreminu nakon reakcije, te moze doci do pucanja betona.
Pirogeni minerali nastaju pri visokim temperaturama i pritiscima i to
kristalizacijom iz magmatskih rastopa.
Pneumatogeni minerali kristalisu se hladjenjem plinova i pare magme.
Hidrotermalni minerali nastaju iz vrucih vodenih rastvora, a iz hlanih rastvora
hidatogeni minerali.
Organogeni minerali nastaju utjecajem organizama ili nastaju iz organskih
materijala i to kao produkti fizioloskih funkcija zivotinja i biljaka, truljenja, te
koncentracijom mineralnih sastojaka izumrlih organizama. Dijele se na zoogene i
fitogene minerale
Metamorfni minerali nastaju preobrazajem ranije stvorenih minerala usljed
promjena pritiska, temperature ili hemijskih uvjeta u litosferi.
Kristali su cvrste tvorevine pravilne unutrasnje gradje nastali procesom
kristalizacije, odnosno prelaskom materije iz tekuce ili plinovite faze u cvrstu.
Amorfni kristali su minerali nepravilne unutrasnje gradje. Nisu stabilni i vec u
normalnim uvjetima na povrsini Zemlje prelaze u kristalno stanje.
Fizicke osobine minerala: boja, sjajnost, providnost, tvrdoca, prijelom,
cjepljivost, ogreb, fizioloska i magnetna svojstva.
Boja minerala je razlicita i moze biti uvjetovana njihovim hemizmom, tj.
Pojedinim jonima, koji izgradjuju kristalne resetke bojenih minerala.

Sjajnost minerala potice od kolicine, odnosno intenziteta reflektirane svjetlosti

sa povrsine minerala. Sjajnost moze biti: dijamantska, staklasta, masna,
polumetalna i metalna. (od sjajnije ka manje sjajnijim)
Providnost minerala zavisi od kolicine propustene svjetlosti. Moze biti: providni
minerali, poluprovidni, prozirni i neprozirni.
Tvrdoca minerala predstavlja otpornost minerala na mehanicke deformacije. Tj.,
predstavlja otpornost materijala na paranje. Apsolutna tvrdoca minerala se
odredjuje na osnovu otpora kojeg mineral pruza brusenjem korundom u prahu.
Mosova skala tvrdoce minerala: Talk, gips, kalcit, fluorit, apatit, ortoklas, kvarc,
topaz, korund, dijamant.
Prijelom minerala predstavlja karakteristican oblik povrsine nastale pri lomu
minerala. Po izgledu razlikujemo: ravan, neravan, skoljkast, fibrozan, iverast,
zrnast...
Cjepljivost je svojstvo minerala da se pod dinamickim udarima raspadaju,
cijepaju u pravilne komade.
Ogreb minerala je boja praha koja se dobije paranjem minerala.
Fizioloska svojstva minerala odredjujemo kada mineral dovedemo u neposredni
dodir sa nekim od nasih cula (okus, miris, opip)
Miris je karakteristicno svojstvo minerala da daju sopstveni miris.
Opip se zapaza kod nekih minerala kada se po njihovoj povrsini lagano povuku
vrhovi prstiju. Mogu imati masan opip, te mogu davati hladan opip (oni koji
provode toplotu)
Magnetna svojstva imaju oni minerali koji uticu na magnetnu iglu ili pokazuju
magnetna svojstva. (magnetit najizrazeniji)
STIJENE
Inzenjerska petrologija izucava sastav, fizicka, mehanicka i tehnicka svojstva
stijena, te njiovu upotrebu kao geoloskih gradjevinskih materijala.
Stijena je prirodni mineralni agregat odredjenog sastava, strukturnih i teksturnih
karakteristika.
Struktura stijene predstavlja velicinu, oblik i nacin vezivanja mineralnih
sastojaka.
Tekstura stijene predstavlja prostorni raspored mineralnih sastojaka u stijeni.