Professional Documents
Culture Documents
Nito Photpho
Nito Photpho
Nito Photpho
Nit
Bai 1:
I-CU TO PHN T
Nhm VA c cu hnh electron ngoi cng l : ns 2np3 .
Nn va th hin c tnh o xh v tnh kh.
- Cu hnh electron ca N 2 : 1s22s22p3
- CTCT :
NN
CTPT : N2
S OXH ca N 2 : -3, 0, +1, +2, +3, +4, +5
II-TNH CHT VT L
- L cht kh khng mu , khng mi , khng v, hi nh hn khng kh ( d = 28/29) , ha lng -196oC.
- Nit t tan trong nc , ho lng v ho rn nhit rt thp .Khng duy tr s chy v s h hp (khng c).
III-TNH CHT HO HC
1-Tnh oxi ho : Phn t nit c lin kt ba rt bn, nn nit kh tr v mt ha hc nhit th ng.
a) Tc dng vi hidr :
nhit cao , p sut cao v c xc tc .Nit phn ng vi hidr to amoniac . y l phn ng thun nghch v
to nhit :
to,p,xt
N2 + 3H2
2NH3 H = -92KJ
b)Tc dng vi kim loi
- nhit thng nit ch tc dng vi liti to liti nitrua :
- nhit cao , nit tc dng vi nhiu kim loi :
6Li + N 20 2Li3N3
3Mg + N 2 Mg3N2
(magie nitrua)
N2 + O2 2NO ( khng mu )
- iu kin thng , nit monoxit tc dng vi oxi khng kh to nit dioxit mu nu
+2
+4
2NO + O2 2NO2
NH4NO3
2NH3 + 2CuO
2NH3
+3/2 O2
to
to
N2 + 2H2O
2Cu + N2 + 3H2O
N2 + 3H2O
Bai 2:
A. AMONIAC : Trong phn t NH3 , N lin kt vi ba nguyn t hidro bng ba lin kt cng ha tr c cc. NH 3
c cu to hnh chp vi nguyn t Nit nh. Nit cn mt cp electron ha tr l nguyn nhn tnh bazo ca NH 3.
I. Tnh chat vat l:
to
2NH3
+ 2CuO
2Cu + N2 + 3H2O
to
to
(NH4)2CO3(r)
NH3(k) + NH4HCO3(r)
to
Th du:
NH4NO2 N2 + 2H2O
Nhit ln ti 500 oC , ta c phn ng:
to
Bai 3:
A. AXIT NITRIC
I. Cau tao phan t :
-
CTPT: HNO3
O
CTCT:
H-ON
O
Do o axit HNO3 cat gi lau ngay co mau vang do NO2 phan huy tan vao axit.
Can cat gi trong bnh sam mau, boc bang giay en
- Axit nitric tan vo han trong nc (HNO3 ac co nong o 68%, D = 1,40 g/cm3 ).
III. Tnh chat hoa hoc
1. Tnh axit: L mt trong s cc axit mnh nht, trong dung dch: HNO 3
H + + NO3
- Dung dch axit HNO 3 c y tnh cht ca mt dung dch axit : lm qu tm , tc dng vi oxit baz, baz,
mui ca axit yu hn.
CuO + 2HNO3 Cu(NO3)2 + H2O ; Ba(OH)2 + 2HNO3
Ba(NO3)2 + 2H2O
Cu + 4HNO3()
3Cu + 8HNO3(l)
- Khi tac dung vi nhng kim loai co tnh kh manh hn nh : Mg, Zn, Al.
+ HNO3 ac b kh en NO2 ;
+ HNO3 loang c th b kh n N2O , N2 hoc NH4NO3.
+ Fe, Al, Cr b thu ong hoa trong dung dch HNO3 ac nguoi.
b) Vi phi kim: Khi un nong HNO3 ac co the tac dung c ch yu vi C, P, S(tr N2 v halogen)
V du:
Thay thoat kh mau nau co NO2 . khi nho dung dich BaCl2 thay co ket tua mau trang co ion SO4 .
c) Vi hp chat:
- H2S, Hl, SO2, FeO, mui st (II) c th tc dng vi HNO 3 nguyn t b oxi ho trong hp cht chuyn ln mc
V. ieu che
3
2NO + O2 2NO2
1. Tnh chat vat ly: De tan trong nc , la chat ien li manh trong dung dch, chung phan li hoan toan thanh
cac ion
V du:
- Ion NO3- khong co mu, mau cua mot so muoi nitrat la do mau cua cation kim loai. Mot so muoi nitrat de b
chay ra nh NaNO3, NH4NO3.
Nitrat t Nitrit + O2
vd:
2KNO3
0
t
2KNO2 + O2
t0
t0
Bai 4:
A. PHT PHO:
1/ Tnh cht ha hc :
Do lin kt trong phn t photpho km bn hn phn t nit nn iu kin thng photpho hot ng ho
hc mnh hn nit.
a) Tnh oxi ho: Photpho ch th hin r rt tnh oxi ho khi tc dng vi mt s kim loi hot ng, to ra
photphua kim loi.
0
Vd: 2 P + 3Ca t Ca
3 P2
o
canxi photphua
Tc dng vi oxi: Khi t nng, photpho chy trong khng kh to ra cc oxit ca photpho :
+3
: 4 P + 5O2
diphotpho trioxit
+5
D Oxi
2 P2O5
diphotpho pentaoxit
Tc dng vi clo: Khi cho clo i qua P nng chy, s thu c cc hp cht photpho clorua:
+3
D clo
: 2 P + 5Cl2
photpho triclorua
+5
2 P Cl5
photpho pentaclorua
Tc dng vi hp cht:
6P + 5KClO3
3P2O5 + 5KCl
3P + 5HNO3(l) + 2H2O 3H3PO4 + 5NO
2. iu ch : Trong cng nghip, photpho c sn xut bng cch nung hn hp qung photphorit, ct v
o
3 2 P + 5CO
+
than cc khong 1200 oC trong l in: Ca3 ( PO4 )2 + 3SiO2 + 5C t 3CaSiO
(3CaO.
P2O5)
Hi photpho thot ra c ngng t khi lm lnh, thu c photpho trng dng rn.
B/ AXIT PHTPHORIC :
Cng thc cu to :
HO
HO
HO
HO
P=O
Hay
HO
HO
1. Tnh cht vt l: L cht rn dng tinh th trong sut, khng mu, nng chy 42,5oC. d chy ra v
tan v hn trong nc.
2. Tnh cht ha hc:
a) Tnh oxi ha kh:
Axt photphoric kh b kh (do P mc oxi ha +5 bn hn so vi N trong axit nitric) , khng c tnh oxi
5
ha.
b) Tnh axit: Axt photphoric l axit c 3 ln axit, c mnh trung bnh. Trong dung dch n
phn li ra 3 nc:
H3PO4 H+ + H2PO4- k1 = 7, 6.10-3
H2PO4- H+ + HPO42- k2 = 6,2.10-8
nc 1 > nc 2 > nc 3
2+
3-13
HPO4 H + PO4
k3 = 4,4.10
Dung dch axt photphoric c nhng tnh cht chung ca axit nh lm qu tm ha , tc dng vi
oxit baz, baz, mui, kim loi .
Khi tc dng vi oxit baz, baz ty theo lng cht tc dng m axt photphoric to ra mui trung
ha, mui axit hoc hn hp mui:
H3PO4 + NaOH NaH2PO4 + H2O
H3PO4 + 2NaOH Na2HPO4 + 2H2O
H3PO4 + 3NaOH Na3PO4 + 3H2O
3. iu ch :
a) Trong phng th nghim: P + 5HNO3 H3PO4 + H2O + 5NO2
b) Trong cng nghip:
+ Cho H2SO4 c tc dng vi qung photphorit hoc qung apatit: Ca 3(PO4)2 + 3H2SO4 3CaSO4 +
2H3PO4
iu ch bng phng php ny khng tinh khit v lng cht thp
+ iu ch H 3PO4 c tinh khit v nng cao hn ngi ta t chy P c P 2O5 ri cho P 2O5
tc dng vi nc : 4P + 5O 2 2P2O5
P2O5 + 3H2O 2H3PO4
C/ MUI PHTPHAT: Axt photphoric to ra 3 loi mui:
- Mui photphat trung ha:Na 3PO4, Ca3(PO4)2,
- Mui ihidrophotphat: NaH 2PO4, Ca(H2PO4)2,
- Mui hidrophotphat: Na 2HPO4, CaHPO4
1.Tnh tan: Tt c cc mui ihidrophotphat u tan trong nc.Cc mui hidrophotphat v photphat trung
ha u khng tan hoc t tan trong nc ( tr mui natri, kali, amoni ).
2. Nhn bit ion photphat: Thuc th l bc nitrat.
3Ag+ + PO43- Ag3PO4 (mu vng)
BI 5: PHN BN HA HC
1. Phn m:
L loi mui c cha Nito: NH4Cl, (NH4)2SO4, NH4NO3, (NH2)2CO)
iu ch: Cho NH 3 tc dng vi cc axit tng ng.
Ure: (NH2)2CO : 2NH3
+ CO2
to
(NH2)2CO + H2O
P cao
2. Phn ln:
Supephotphat n: Ca(H2PO4)2 v CaSO4
iu ch:
Ca3(PO4)2
+ H2SO4 (thiu)
Ca(H2PO4)2 + CaSO4
Qung Photphotrit
Supephotphat kp: Ca(H2PO4)2
Ca3(PO4)2
+ H3PO4
Ca(H2PO4)2
Qung Photphotrit
Lu :
Phn hn hp (trn cc loi phn theo t l N : P : K khc nhau): Nitophotka l hn hp (NH 4)2HPO4 v KNO3
Phn phc hp (hn hp cc cht c to ra bng ph n ng ho hc): Amophot l hn hp (NH 4)2HPO4 v
NH4H2PO4