Baptist Today: Lal Isuan A Hnena Chawl Turin Min Sawm

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 4

BAPTIST

TODAY

(Chhuah \an hun: July 01, 2001)

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456

Volume XV

I s s u e N o . 25.

BCM Weekly News

June 28, 2015

Phek khatna

LAL ISUAN
A HNENA CHAWL TURIN MIN SAWM
Nangni thawkrim leh phurrit phur zawng zawngte u, ka hnenah lo kal ula keiman
ka chawlh tir ang che u. - Lal Isua (Matthaia 11:28)
Tunlai sumdawnna khawvel a mite hipna atana an hman uar em em pakhat chu thilpek (offer) p>k hi a ni a, chu
mi chu i lei chuan he thilp>k hi i dawng tel ang tih hi nasa takin an puang zar thin a ni. Lal Isua pawh hian amah zuitu leh
a hnena lo kalte tan hian thilp>k tiam (offer) a nei a, chu chu khawvel mihring zawng zawngten kan mamawh ngawih
ngawih leh kan zawn ber thin a ni. Tun hnai lawkah pawh Mizoramah khawvel nuam ti lo, nun beidawng, mahni inngaihtuah
khawngaihthlak a, mahni nunna hial pawh ch^n eng emaw zat an awm ta. Chuvangin hetiang mite tana Lal Isua sawmna hi
a hlu a, a rintlak a, mahnin mamawhin kan inhre kher lo anih pawhin kan bulah, kan hmuh phak maiah, \halai tam tak hetianga Lal
Isua sawmna mamawhtu hi an tam a ni tih hriaiin kan ngaihtuahho a ngai ta a ni.

1. Thawkrim leh phurrit phurte a sawm


Isua chuan mi zawng zawng hi Pathian hnena hruai
thlen a, mi zawng zawng chhandam a awmah a duh a ni (I
Tim 2:4). Chu mi avang chuan mi zawng zawng tan a nun a
hl^n a, mi zawng zawng a sawm a ni. Mahse, mi tam takte
hi chuan an pan duh lo a, mamawhin an inhre lo thin.
Chuvangin, Isuan thawkrim leh phurrit phurte chu amah
pan turin a sawm a ni. A dik tak chuan khawvel mihring
zawng zawngte hian phurrit kan nei theuh a, mi retheite
chuan an ni tin mamawh chaw zawngin an phur a rit a, mi
hausate pawhin an sum bawm tih pun duhin an phur a rit
tho a; mi \henkhat chu natna avang te, thihna avang te thil
hrang hrang avangin phurrit kan phur thin a ni. Tunlai
khawvela \halai tam takte hi beidawnna (depression)
avangin nasa takin kan phur a rit thin bawk a, chumi avang
chuan mi \henkhat an intihhlum a, \henkhat chuan an phurrit
chh^wkna tura an ngaih ruihtheih thilah te, hmeichhiat
mipatnaah te an tl^n thin a ni.

2. A hnena kal turin a sawm


Isua hian a hnena kal tur hian tu mah a ti lui ngai lo
a, an duhthlanna ngeia a hnen pan tur hian a sawm zawk
thin a ni. Fapa tlanbo chu Ka tho ang a, ka pa hnenah
ka kal teh ang a tih hma loh kha chuan a pa hnen a thleng
thei lo a, Isuan min sawmna pawh hi amah kan pan ngei a
\ul thin a ni. Amah pantute hnena a thutiam chu mihringin a
zawn ber leh a mamawh ngawih ngawih taksa, rilru leh
thlarau hahchawlhna a ni. Chuvangin, ka hnenah lo kal
ula keiman ka chawlhtir ang che u a ti a ni. He thu hi mi
ropui leh Pathian miin an sawi satliah mai a ni lo a, Isua ka
ngei a\anga lo chhuak a ni.

an phurrit chu hahdam takin a lo phurh tir dawn a ni ti a a


sawina a ni a. Tin, nghawngkawl hi mi hnena an bawih ni
tura inpek luhna entirna a ni bawk. (Jeremia 28:2). Isua
nghawngkawl kan vuah hian a thuawih tura a hnena kan
inp>kna a entir bawk a ni. Juda sakhaw hnuaia Mosia dan
rit tak maiin Judate chu a phuar a, an phur a rit bawk a.
Mahse, Isua chuan sakhaw thar, Mosia dan phurrit hnuai
atang a an hahdamna tur a chhawp chhuah sak bawk a ni.

4. A hnena zirturin a s^wm


Isuan a hn>n pantute chu an phurrit chh^k mai a tum a
ni lo a, a hnena zir turin a duh a, chuvangin Kan hnenah zir
rawh u a ti a ni. A hnena kan zirna chhan tur thil pahnih
pawimawh tak a sawi a:
1) Thuhnuairawlh a ni: Zirtirtu tam tak leh sakhaw zirtirtu
tam takte chu indah s^ng tak tak leh mi chung tlak tak takte an
ni a, Isua erawh chuan a mamawhtute chu zaidam tak leh
thuhnuairawlh takin a zirtir thin.
2) Rilrua inngaitlawm a ni: Zirtirtu tam takte chuan an zirtir
tur an thlanin mi thiam leh zirtir nuam turte an thlang thin. Isua
erawh chuan a zirtirte a thlanin dil kama sangha mantu, mi mawl
te te te, chhiahkhawntu mi sualte a thlang zawk a. Vawiin thlengin
a hnena zir tur hian mi hnuaihnung leh dinhmun chhe bera dingte
pawh a hnar ngai lo a ni.

5. Chawlhna Lal Isua

A hnen pantute hnena p>k a tiam chu In thlarau


tan chawlhna in hmu ang tih a ni. Hei hian mihring thlarau
mai a kawk lo a, mihring nun pum pui taksa, rilru leh thlarau
chawlhna a k^wk z^wk a ni. Mihringin hahchawlhna a
hmuhna hmun tak tak chu Lal Isua ke bulah leh a thu-ah
3. A nghawngkawl leh a phur a z^ng
hian a ni. Ani chuan kan hma a hruai a, kan hnu a dawl
Nghawngkawl chu miin thil rit tak a phurhna atana bawk a, chatuan chawlhna kawngah chuan min hruai thin a
a nghawnga an vuah \hin a ni a. Bawngte pawh lei lehna ni. Amah zuitute chuan amahah chuan kan phurritte dahin he
atan an chhawrin nghawngkawl an vuahsak thin a ni. A leiah ngei pawh hahchawlhna min siam sak a, he khawvel
hmangtu nghawng nena inrem \ha taka a awm loh chuan piah lamah pawh chatuana kan phurrit zawng zawng, kan
taksa a tipilh a, hman a hrehawm thin a ni. He entirna a buaina leh manganna zawng zawngte daha chatuana
sawi hian Isua chuan phurrit phura rawn pantute tan chuan hahchawlhna min tiam a ni.
(Adapted from Isua leh a Zirtirnate by Rev. C. Vanlalmuankima)

1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456
1234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456

Volume XV

I s s u e N o . 25.

Website
http://www.mizobaptist.org

Email:

BCM Weekly News

June 28, 2015

Phek hnihna

CHHUNGKAW THU HLA


AGS i/c Service leh Medical Superiantendent Vellore-ah

Christian Medical College (CMC) Vellore Council meeting chu June 25-26, 2015 khan neih a
kohhranbeng@yahoo.com
ni a, he meetingah hian BCM aiawhin AGS i/c Service, Rev.Lalbiaksanga Chinzah leh Medical
Fax No. 0372- 2342623 Superintendent, Upa Dr. B. Laldinliana chu member an nih angin an tel ve.
Chief Editor

MTA Seminar Lungleiah

Rev. V. Vanlalchhunga
9436372408

Mizo Theological Asscociation (MTA) chuan June 26, 2015 khan Lunglei Chanmari Biak inah
Council of Churches in Mizoram thupui hmangin Seminar an buatsaih a. He Seminar-ah hian
Mizorama Kohhran pawl hrang hrangte inunauna leh thawhhona tichak tura Council of Churches
in Mizoram din chungchang sawiho a ni. Aizawl lam a\anga MTA hruaitute leh Lunglei khawpui
chhunga Kohhran hruaitute an kal khawm \ha hle.

Executive Editor
Rev. C. Lalbiakzama
9862241184
Circulation Manager
H. Lianchhngi
9436370532

Editor
Upa KMS. Dawngliana
9436371385
9089970770

Address:
Baptist Today
BCM Office
Srkwn, Lunglei
Mizoram PIN-796691
A man
Thla khatah ` 5/Kum khatah ` 60/-

Thusawi Ropuite
@
Sakhuana lama hmeichhe di
nhmun hre turin Pastor leh
Upate hnen a\ang aiin an
ina an awmpuite hnen
a\angin a hriat theih zawk.
- Gerry Stuart

BCM Sponsored turin MBBS-ah Sarah Lalthlamuanpuii Pachuau


Sarah Lalthlamuanpuii Pachuau d/o Upa Lalchangkima, Tlangnuam Aizawl chu BCM
sponosred-a MBBS zir turin thlan a ni. Tunah hian Class an kal \an tawh.

UCPI-ah Rev. Lianchhnga Khiangte


June 24-25, 2015 chhnga United Christian Prayer for India (UCPI) intawhkhwmna
Hyderabad-ah Mizoram Baptist Kohhran aiawhin Rev. Lianchhunga Khiangte, Organiser PAC
a tel. UCPI hi India rama Kohhran pwl hrang hrang hruaitute intawhkhwmna a ni a, tna
Chairperson chu India rama Roman Catholic hotu l Vincent M. Conessao, Archbishop of
Delhi a ni. BCM aiawh hian mi 3 tel tura beisei a nih laiin Rev. Lianchhunga chiah hi a kal a ni.

Hnahthial North bial |KP-in Drama Competition buatsaih


Hnahthial North bial |KP chuan June 20 khan Electric North Biak inah Drama competition an
buatsaih a, chhun lamah competition hi neiin zan lamah Joint Fellowship-in an chhunzawma,
hetiang hi result a ni: 1st. Electric Unit
2nd. Bazar Unit
3rd. Kanaan Unit.

MBKHP hruaitute M. Kawnpuiah


Mizoram BKHP hruaitute pahnih Pi PS. Lalhmingthangi leh Upa C. Remmawii te chu June 2728, 2015 a M. Kawnpui Unit BKHP Golden Jubilee lawmna telpuiin an kal.
MISSION NEWS
@ Mission Convention: Hnahthial Bazar Kohhran chuan Mission Promoter, Upa HL.
Liantluanga speaker-a hmangin June 27-28 hian Mission Convention an nei a. Kar kal ta June
20-21,2015 khan ZPMBK Pastor bial chuan Madanrting Biak inah speaker atan NEICC
.Secretary, Rev.R. Lalnunzira hmangin Mission Convention an nei a; kar hmasa v>k khan Zotlang
North Kohhran pawhin Rev. F. Sangvela hovin Mission Convention an nei bawk.
@ Missionary furlough mek Nl. Remlalpari (St.James, Tripura) chuan June 24-28 hian
Zotlang bial(Lli) a tlawh mek a. Pu LH.Lalnghakmawia (Music Treacher,AR West) chuan
Mual\huam North bial a fang mek. Nl. Mary Lalrinawmi chu damlohna avangin zai nawn leh
a ni a; he chanchin ziak lai hian Christian Hospital Serkawnah a la awm mek.
@ Vawiin (June 28) chawhnu hian Nyigam Baptist Church, Basar (AR East) ah a vawi khatna
atan Christian Children Meets an nei dawn a, Siloam Biak inah baptisma chang tur an awm
bawk.
@ Arunachal East field (Pu C. Lalramnghaka thawhna) Pasighat a\anga km 40 vel, Baromile
khuaah June 26-28 hian Music Training an buatsaih a, hemi rual hian vawiinah baptisma chang
tur 3 an nei bawk.

@
Khawvela retheihna \ha lo
Evangelism Programme
ber chu nungchang retheihKan hriat theih chinah heng Kohhranah te hian Evangelism programme kalpui mek a ni:
na a ni.
Bethlehem Kohhran, Cherhlunah Camping, Speaker: Evan.LH.Vanlalmawii, Ebenezer Ministry
- SN. Brenner Bawngkawn Kohhranah Camping-Speaker: Evan. Tlangmawia, Mizoram for Christ
Lunglei Salem Kohhranah camping - Speaker: Evan.F. Lalnuntluanga, Gospel for All
@
Chawntlangpui Kohhranah camping- Speaker: Evan.K. Lalenga, Chanchin |ha Chhuangtute
Music hi Pathian p>k a ni a.
Van lam thil mawi thiamna
SUNDAY SCHOOL KUM CHANVE EXAM
leilung tana p>k; leiin a
thiamna vana a ken tur Calendar-a kan hmuh ang leh kum tina Mizoram Baptist Kohhranin kan tih \hin angin June
awmchhun a ni.
Pathianni hnuhnung ber, (vawiin hi) Sunday School kum chanve exam ni a lo ni leh ta.
Senior A leh Senior B chu a bu ena exam tur a ni a, a dang zawng chu kan tih \hin dan
- WS. Lander
pangngaiin exam tur a ni ang a. Christian Education Department chuan kum chanve
Edited by KMS. Dawngliana exam \ha taka nei \heuh turin duhsakna kan hlan a che u.
and Published by
Communications Department,
BCM; Printed at BPP,
Srkwn, Lunglei. 12,300/c

Sd/Rev.V. Vanlalchhunga
Director, Christian Education Department

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345

Volume XV

CALENDAR
(Committee leh
Ni pawimawhte)

June 28
Sunday School
Kum Chanve
Exam
July 05
Missionary
Sunday
July 08
Christian
Education
Committee
July 10
Education
Committee
July 15
Medical &
Health
Committee
July 16
Mission Board
July 30
TKP Day
July 31
Social Concern
Committee
August 02
Thlai Thar
Hlan Ni
August 07
Kohhran Upa
Exam Ni
August 12
Service
Committee
August 13
Central
Committee
August 16
Theological
Education
Sunday

I s s u e N o . 25.

BCM Weekly News

June 28, 2015

Phek Thumna

TUALCHHUNG KOHHRANTE HRIATTIRNA LEH NGENNA


Kumin Assembly rorel chuan Christian Hospital Lawngtlai pualin sum tuak fehchhuahna Tualchhung Kohhran tinin kumin 2015 chhungin vawi khat neih ni se tih leh Kum 2015-2016 chhungin
HATIM pualin Tualchhung Kohhran tinah sum tuak fehchhuah neih ni rawh se tihte a rel a.
Assembly \iak zan khan Tualchhung Kohhrante inhriattirna hran siam lovin mahni hmun thlen hunah
umzui nghal ni se, tiin palaite chiang takin kan inchah kha a ni a. Hriattirna hran kan siam ta lo va,
manghilh palhte kan lo awm takin hei hi hriattirnaah ngaiin Tualchhung Kohhrante lo umzui \heuh turin
kan inngen nawn leh a ni. Christian Hospital Lawngtlai pual hi June thla hma lama neih ni se,
HATIM pual hi September thla hma lamah neih ni se, tih kha a ni a. Fehchhuah la nei hman lote
pawhin neih ni se, a hma lama thehluh tum ni se. Pawisate hi Bial Treasurer kaltlangin Designated Fundah Headquarters-a thehluh nise, tih a ni e. Kohhranhiten ngaih pawimawh kan tum dawn nia.
Sd/REV. H. LIANNGAIA
General Secretary, Baptist Church of Mizoram

MISSIONARY NI TURA KOHNA HRIATE TAN


Mizoram Baptist Kohhran, Mission Committee hnuaia thawk turin Pathian kohna hriate tan a hnuaia
tarlan ang hian Missionary hna hrang hrang dil theih a ni a. Dilna chu July 13,2015 thlengin AGS i/c
Mission hnenah BCM Mission Committee in dilna (Prescribed Form) a siamsa hmangin thehluh theih a
ni. Diltu chu ruih theih thil, zuk leh hmuam a fihlim a ni tur a ni. Dilnaah chuan Kohhran lehkha, Educational
Marksheet (Photo/xerox copy) HSSLC chin chunglam leh Medical Certificate thil tel tur a ni.
Application Form hi E.S Office Lawngtlai leh Aizawl ah te, BCM Headquarters Office ah te lak theih
a ni a, tin, BCM Website www.mizobaptist.org atang pawhin download theih a ni bawk.
English leh Bible knowledge-ah Written Test neih tur a ni a, Written Test a 40% marks hmu pha lote
chu Interview-ah koh an ni lo vang.
Written Test chu July 14, 2015; dar 10:30am ah BCM Committee Room ah neih tur a ni a, Interview
chu July 16,2015; dar 11:00am ah neih a ni ang.
Sl.No Post hming Post nihphung Post zat Dil thei chin
Hlawh
1. Evan/E.T III
Substantive
1
Graduate or above BCM Pay Rules 2014
2. Evan/E.T III
Temporary
1
Graduate or above BCM Pay Rules 2014
3. Evan/E.T II
Contract
1
Graduate or above BCM Pay Rules 2014
4. Evan Nurse
Contract
2
GNM
BCM Pay Rules 2014
5. Evan/E.T III
Contract
8
Graduate or above BCM Pay Rules 2014

MISSIONARY THAWKLAI TE HRIATTIRNA


A hnuaia tarlan ang hian Mizoram Baptist Kohhran, Mission Committee hnuaiah missionary hna, BCM
missionary Temporary leh Contract basis a thawk laite tan dil theih a ni.
Dilna chu Plain paper a ziakin a hnuaia hming ziak hnenah hian July 13, 2015 aia tlai lovah thehluh tur a
ni. Diltu chu July 16,2015, dar 11:00am ah BCM Committee Room ah interview tura lokal tur a ni e.
Sl.No
1.
2.
3.

Hna hming
Evan/E.T - I
Evan/E.T III
Evan/E.T III

(4-2)

Hna nihphung Post zat


Dil theite
Substantive
1
Temporary a thawk lai, Graduate chin tan
Substantive
1
Temporary a thawk lai tan
Temporary
1
Contract a thawk lai tan
Sd/(REV. DR. K. LALRINTHANGA)
AGS i/c Mission,
Baptist Church of Mizoram

Advertisment (Medical & Health Department)


Applications are invited for the following post under BCM Medical & Health Department.
Name of Post Nature No.of post
Qualifications
Pay Scale
Specialist Substantive 2 (two) MD/MS/2yr. Diploma
PB 4: 15000-35000 GP 7600
degree (Clinical subjects)
Applications in plain paper with curriculum Vitae, contact number and relevant documents are to be
submitted to the undersigned on or before July 10,2015 during Office hours. Interview will be held at
the BCM Committee Hall, Serkawn on the 15th of July, 2015 (Wednesday) at 11:00AM.
Sd/(Dr. B. LALDINLIANA)
Secretary,
(4-3)
Medical & Health Department, BCM

123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345
123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345678901234567890123456789012123456789012345678901234567890121234567890123456789012345678901212345

Volume XV

I s s u e N o . 25.

BCM Weekly News

June 28, 2015

Phek Lina

INFORMATION TECHNOLOGY: NU LEH PATE MAWHPHURHNA


Kan ram/khawtlang/chhungkua ah television, internet,
computer games leh mobile phone te hian nasa takin hmun a
luahin a chhe zawng leh a \ha zawng pawhin nghawng a nei
chho mek a. Heng technology te hi kan khuahkhirh emaw, a
hman dan kan thiam loh chuan nasa takin kan chhiatpui thei a.
Chu tih rualin kan hman thiam erawh chuan kan \angkai puiin
hmasawnna kawng tam taka min thlentu a ni thei bawk. Chu
mi a nih avang chuan nu leh pa te hian heng technology te hi
engti ang chiahin nge kan faten an buaipui a, an nunah engti ang
chiahin nge dinhmun a luah tih te, an ni tin nun a chhe zawng
emaw, a \ha zawng emaw a nasa taka kaihruai theitu a ni tih hi
kan hriatpui a ngai a ni.
Z>p rual lovin kan ramah ngei pawh TV leh Film-a kan thil
hmuh \hin ten nasa taka a chhe lam hawi zawnga min hruai dan
chu kan hre \heuh awm e. Mahse chuti chung chuan in tin
deuhthawah TV kan nei a, kan film ngainat zawng leh duh zawng
te lah chu tharum thawhna (violence) leh mipat hmei-chhiatna
(sex) rawngkai a ni tlat bawk si a. Eng tin nge kan tih zel ang?
TV-in min thunun hma-in keimahnin
TV kan thunun (Control) a ngai.
TV hi thil tangkai tak, hmun dang/ram dang chanchin kan
hriat theihna pawimawh tak mai a ni a. Chumi piah lamah chuan
mihring ten kan mamawh em em intihhlimna (entertainment) hnar
pawimawh tak mai a ni bawk a. Amaherawh chu chhungkaw tam
takah hi chuan TV hi a Vawk lal l>n a ni. TV avangin nu leh pa leh
naupangte inkarah inhauna a chhuak chamchi a. TV avangin
chhungkaw tam takin chhung inkhawm kan neih theih loh phah fo
va, en duh zawng inan loh avangin unau karah inhauna a chhuak
bawk a, chhungkaw tam takah TV hian buaina zakhua a thlen
ch^wk a ni.
He mi kawngah hian nu leh pa ten kan mawhphurhna nasa
takin kan hlen lo a ni. TV hi a \ha lo e, tiin han thehthang ngawt
dawn ila, thil atthlak tak a nihna lai a awm thei ang. A chhan chu
tunlai khawvelah mite hriat ang kan hriat ve loh emaw, kan hmuh
ve loh emaw khan mi an lohna chi khat a ni tlat. Chuvangin TV
hman dan hi uluk zawk leh ngunthluk zawka kan ngaihtuah a
ngai. A bik takin chhungkaw pa ber hian he mi kawngah hian
mawhphurhna lian tak kan nei a ni. Kan sum leh pai deh chhuaha
kan lei, kan duh thu renga kan inchhungkhura kan lak luh kan
inthununtir hi a fel lo a ni. Keimahni zawkin kan thunun tur a ni.
TV avanga chhungkuaah innghirnghona a chhuah fo va, kan fate
an inhau fo emaw, chhung inkhawm thlenga nei hlei thei lova min
siam a nih vaih chuan, nu leh pate khan in mawhphurhna in hlen
lo tih hria ang che u.
TV-a film chhuak thin, kan faten hmuhnawm ti taka an en te
hi nu leh pa te hian kan zirchian fo a ngai. Nu leh pa tam tak
chuan kan faten cartoon an en te hi kan ngaih a tha viau a ni thei.
TV-a naupang te en tura cartoon tam tak chhuak te hi sakhaw
thil nena inkaihhnawih a ni tih te hi kan hriat a ngai. Naupang te
hi an thil hmuh leh hriat te hi an rilruah a ch^m reng thin tih hriain
sakhaw chanchin inzirtirna leh theh darh nan nasa takin an hmang
a. Entirnan, heng heng Ramayana leh Mahabha-ratta te hi Hindu
thawnthu an sakhuana inzirtirna naupanga tuh an tumna a ni a.
Heng lo pawh thil dang alo chhuak zel ang. Kan fatena an film en
thin cartoon te thleng hian nu leh pa te hian kan zirchian a, an en
tur leh en loh tur kan thliarsak thin a ngai a ni.

Mobile Phone
Chanchinbu leh thuziak thenkhatah Mobile Phone-in kan
hriselna, a bikin naupang \hanglaiteah, a khawih pawi theih dan
te kan hmu fo tawh ngei ang. Hei hian mi thiam zawk te, mihring
hriselna lam zirtute rilru a tibuai hle a ni. Kum 2005-a the Journal
of the American Academy of Pediatrics in a tarlan dan chuan
naupang \hanglaiteah hian Mobile Phone-a thil hip theihna chak
tak (electromagnetic field) hnathawh avang hian thluak
hnathawh a tibuai a, chumi kal zel chuan thluak cancer a siam
theih mai bakah, \hanglai an ni a, an ruh a la chet nasat avangin,
an ruh hriatna thazam a khawihpawi awlsam bik a ni.
World Health Organisation (WHO) pawhin kum 2009
October thla khan cell phone thahrui (radiation) hian thluak
cancer (brain tumor) a siam ngei a ni tih finfiahna a tichhuak
a ni. Russia rama Scientist te pawhin an ram mipuite chu
kum 18 an tlin hma chu cell phone hi emergency atan chauha
hmang thin turin thu chhuah an siam a ni. British, Canada,
Australia leh French ram te pawhin an ram mipuite hnenah
naupang \hanglai tana Cell phone hman avanga, an hriatna
thazam a khawihpawi theih dan te hriattirin, a tl>m thei
ang ber hmang turin a ngen bawk. He tih lai mek hian kan
ramah cell phone nasa takin a pung chho va, naupang te te
thlengin kan hum ta far mai.
Mizoramah chuan he thil hi mi rethei leh mi hausate
intluktlanna ber a tih theih hial awm e. A lo chhuahna a la rei
lo, a lo chhuah hlimah chuan mi hausa te chauh hman tur emaw
kan ti a. Mahse vawiinah chuan ni tin inhlawhfa chawp te
pawhin kan hum ta fur a nih hi. Chhungkaw \henkhat naupang
chhia awm lohnaah te phei chuan chhungkaw kima nei te pawh
kan awm ^wm e. Thil \ha tak a ni a, chanchin thu chhia/\ha
kan inhlanchhawn zung zung theihna thil \angkai tak a ni.
Mahse hei pawh hi kan hman dan a dik leh tlat lo. Kan fate
tam tak hian \hian an mamawh tawh lo, mobile phone an neih
chuan \hian an ngai vak lo tlat. An mobile phone kha an \hian
\ha ber niin, an handset te video en theihna a nih phei chuan,
an duh z^wng z^wng an en thei a, thil dang an ngai lo a ni. A
theih hr^m chuan kan fate hi he thil hi kan tihsak a nih pawhin,
video en/dah theih lohna ang chi kan leisak hi a fuh khawp
ang. Thil sual zirna hmanrua kan tihsak a ni tih kan hriat a
ngai. Hei baka nu leh pa ten kan hriat reng tur chu kan fate
mobile phone kan neihtir hian, nulat tlangvalna kan pe tel tih
hriat a \ha. Chu bakah a chunga kan tarlan tak ang khian naupang
\hanglaite hriselna a khawihpawi dan te pawh kan hriat tel reng a
\ha bawk. Kan fate kum zat hre rengin mobile phone nei rual an
ni tawh em tih kan ngaihtuah chian fo a ngai a ni. An lo nei a nih
pawhin, an hman dan te nu leh pa te hian ngaihven fo ila, chin
t^wk neia hman dante pawh zirtir ila. Hetiang kan tih hian, kan
fate an rilru leh taksa hriselna kan v>nna a ni a, chu chu nu leh pa
ten kan mawhphurhna kan hlenna pawh a ni.

Tlangkawmna
Khing kan han sawi tunlai khawvel thiamnain hmanrua
min pek te khi a hman dan tur dik taka kan hman chuan thil
tangkai leh kan ni tin thil tihna min puitu leh changkanna leh
hmasawnna min thlentu thil \angkai tak an ni hlawm a.
Amaherawhchu a ni lo zawnga kan hman emaw, a hman dan
kan thiam lo a nih erawh chuan chhiatna min thlentu thil
hlauhawm tak a ni thei a ni.

(He thu hi Pu C. Lalhmachhuana ziak, Kohhran Benga chhuah tawh, kan chanchinbu mil tawka siamrem a ni e)

You might also like