Download as pdf
Download as pdf
You are on page 1of 31
TCVN TIEU CHUAN QUOCGIA TCVN 4509 : 2006 1s0 3752005 Xudt ban 16m 2 : CAO SU, LUU HOA HOAC NHIET DEO - XAC BINH CAC TINH CHAT UNG SUAT-GIAN DAI KHI KEO Rubber, vulcanized or thermoplastic - Determination of tensile stress-strain properties HA NOI- 2008 TCVN 4509 : 2006 Lai néi déu TCVN 4509 : 2006 thay thé TCVN 4509 : 1988. TCVN 4509 : 2006 hodn toan tusng duong voi 180 37 : 2005. TCVN 4509 : 2006 do Tiu ban kj thudt tiéu chun TCVNITCASISC2 Cao su ~ Phuong phép th? bién soan, Téng cye Titu chuén Bo lutng Chat luong 8 nghi, BQ Khoa hoe va Céng nghé ban hanh. ‘Tiéu chun nay duge chuyén 46i nim 2008 tif Tidu chudn Viet Nam cing s6 higu thanh Tiéu chudn Quéc gia theo quy ginh tai Khoan 1 Biéu 69 cba Lut Titu chudn va Quy chudn ky thugt va 6iém a Khon 1 Biéu 6 Nohi dinh s6 127/2007/NB-CP gay 1/8/2007 cia Chinh phi quy dinh chi tit thi hanh met s6 iu cia Lugt Tie chudn va Quy chun ky thugt, TIEU CHUAN VIET NAM TCVN 4509 : 2006 Xuat ban ln 2 Cao su, luu hoa hode nhiét déo - Xaec dinh cac tinh chat tm: j Rubber, vulcanized or thermoplastic — | : Determination of tensile stress-strain p} 1 Pham vi 4p dung Tigu chun nay qui dinh phuong phép xéc dinh cc tinh chat (ng sudt-gian dai khi kéo cia cao su lau hoa va cao su nhiét déo. Cac tinh chat duge xéc dinh 1a 66 bén kéo, a6 gin dai khi dt, (mg sudt tai a> gin dal xé¢ dinh, 46 gian dai tai Ung suat xac dinh, ing suat tai diém bién dang va 46 gian dai tai diém bién dang. Phép do ing suat va gin tai diém bién dang chi ap dung adi vai mot s& cao su nhiét déo va mot vai hn hgp xéc dinh kde. 2 Tai ligu vién dan Cac tai ligu vién dan sau day 14 r&t c&n thiét khi dp dung tiu chugn nay. Bi véi cdc tai ligu vién dln ghi nam ban hanh thi 4p dung ban duge néu. Béi véi cdc tai ligu vién dn khong ghi nam ban hanb thi 4p dung phién ban méi nhat, bao gdm ca cac ban sita déi (néu cd). 1SO 5893 Rubber and plastics test equipment - Tensile, flexural and compression types (constant rate of traverse) - Specification [Thiét bi tht cao su va chat d8o - Céc loal thiét bl kéo, udn va nén (tc 46 kéo khong déi) ~ Yeu cdu ky thuat). 1SO 23529 : 2004 Rubber - General procedures for preparing and conditioning test pieces for physical test methods (Cao su - Cac qui trinh chung dé chugn bj va diéu hoa mau thir cho phuong phap thi vat ly). TCVN 4509 : 2006 3. Thuat ngif va dinh nghia Trong tiéu chuén nay &p dung céc thuat ngif va dinh nghia sau, 34 Ung suit kéo (tensile stress) s Ung sudt gay ra dé kéo dai mau tht CHU THICH Buge tinh Ia lve tac dung Hon mot dan vi dig tich ca mgt et ngang ban du cla chiéu dai thi 32 86 glan dai (elongation) E D6 gidn khi kéo, biéu thi bang phan tram cia chiéu dai thi, tao ra bai (ing suat kéo trong mau thi 3.3 Cuting do kéo (tensile strength) Ts Ung suat kéo 16n nhat ghi dugc khi kéo dai mu thir dén diém dit. CHU THICH Xem Hinh 1a) aén to). 34 Cuéng dé kéo ditt (tensile strength at break) TS, Ung sust kéo ghi duge tai thai diém mu act. CHU THICH 1 Xem Hinh 1a) d&n 1c). CHU THICH 2 Cac gia tH TS va TS, o6 thé khdc nhau néu, sau khi bin dang tei S,, 66 gidn dal tgp tue tang va km theo giém dng su, dBn dn TS, thép hon TS [xem Hinh 4c)}. 35 ‘BG glan dai khi dit (elongation at break) & {86 gidn khi kéo trén chigu dal thir tai dig dit. CHU THICH Xem Hinh 1a) d8n tc). TCVN 4509 : 2006 15 5 TS, * 6 OF st Tse TS x s,] » & aE s s, x 1s TS, ° Ee € Cha gil E agian cal S, tng suat kéo tai éiém bin dang E—4 gidn dai khi ace TS cudng 69 kéo E, 4B gidn dai tai diém bin dang TS, — cudng dd kéo ain Sng sudt kéo Y —— giém bin dang Hinh 4 - Minh hoa céc thuét ngit kéo TCVN 4509 : 2006 3.6 ‘6 gian dai tal tmg suit x4c dinh (elongation at a given stress) & ‘D6 gin khi kéo trén chiéu dai thi’ khi mu thit chju mgt (mg sudt kéo xdc dinh. a7 Ung suat tai do gidn dai xae dinh (stress at a given elongation) Ss. Ung sudt kéo phai c6 trong chigu dai thi 4é sinh ra mot 4 gian dai xéc dinh. CHU THICH Trong cong nghigp cao su, dinh nghia nay dude biét rong rai voi thuat ngit“modun’, va cn than tranh nm ln v6i eéch sir dung *modun* khée biéu thi 69 dSe dung cong img sust-gisn ta 8 gin di dt inh. 3.8 Ung suat kéo tai diém blén dang (tensile stress at yield) 5 Ung sudt kéo tai diém dau tién trén dutng cong dng sut-glan, 6 dé cé su ting dO gidin ma khong co sy tng ting suat. CHU THICH Biéu nay tuong mg hoc véi mot diém cia géc uén [xem Hinh 1b)] ho’e voi diém cye dai [xem Hinh te) 3.9 ‘9 glan dai tai diém bign dang (elongation at yield) & Ung sudt kéo tai diém déu tién trén dudng cong dng suét-gidn, & d6 su tng 66 gian khéng kém theo sy tang ing suat. CHU THICH Xem Hinh 1b) va tc). 3.10 Chiéu dai thi cda mau hinh qua ta (test length of a dumb-beil) Khong cach ban d&u gidia cdc diém qui chiéu trong pham vi chiéu dai phén hep cla mot mau thir hinh qua ta duoc sir dung 48 do d6 gidn dal. CHU THICH Xem Hinh 2. TCVN 4509 ; 2006 d) Mau thir thu nhé cé thé lam cho gid tr] cudng do kéo va dé gian dal khi dit khac nhau déi chat, thuéng cao han, so vd cac mau thirlén hon C6 bay kiu mBu thi, céc kiu hinh qua ta 1, 2, 3, 4 va 1A va kiéu hinh vong xuy&n A (théng thutng) va B (thu nhd). Két qua thu dugc ai voi mét vat ligu nhSt dinh thu’ng khac nhau do kiéu cia m&u thir duge si dung, bal vay cdc két qua thu duge di voi cdc vat ligu khéc nhau khéng thé so sénh dugc triy phi sir dung cling kigu mau thit. Mau thir qua ta kigu 3 va 4 va m&u thir hinh véng xuyén kiéu B chi duge sit dung khi khong di vat ligu cho mu thir 1én han. Nhimg mau thir nay dc biét phd hgp cho thif nghiém san phdm va duge st dung trong tiéu chudn san phdm nhét dinh, vi dy mau thir hinh qua ta s6 3 duge sir dung ‘cho thir nghigm vong Eng va cap. Cac két qua c6 thé bj Anh hudng néu cén phai mai mau va diéu chinh 66 day khi chudn bj mu thi 6 Mau thir 6.4 Mau thirhinh qua te ‘Mau thi hinh qua ta c6 hinh déng duge mé t3 trong Hinh 2. ‘Cho giai + Chiu dai thir (xem Bang 1) Hinh 2 - Hinh dang cia mau thit hinh qua ta 6 day chudn cia phén hep phai la 2,0 mm + 0,2 mm ddl véi cdc kigu 1, 2, 3 va 1A va 1,0 mm + 0,1 mm déi véi kigu 4, Chiéu dai ther phai phi hgp véi Bang 1. Cac kich thuéc khdc cla mu hinh qua ta phai duge tao ra theo khudn rp thich hgp (xem Bang 2). DGi véi mau khong tiéu chudn, vi dy nhimg m&u duge ly tit thanh phdm, 46 day ln nhat cia phan hep phai ta 3,0 mm di véi céc kigu 1 va 1A, 2,5 mm d6i véi cdc kidu 2 va 3 va 2,0 mm 10 TCVN 4509 : 2008 4 Nguyén tic Mu thir tiéu chudn, ¢6 hinh qua ta hoa hinh ving xuyén, dude kéo trong may thit kéo tal mét t6c 46 kéo kn6ng adi cla kep d6ng hoc pull truyén dong. Sé ghi lye va a6 gian dai duge ghi tai theo yéu cu trong ic mau thtt duge kéo lin tuc va khi mau thit dct, 5 Téng quan Mau thir hinh qua ta va hinh vong xuyén khong nh&t thidt cho cdc gié tr]. nhu nhau d6l voi cdc tinh chat (ng suat-gidn dai tong (ng cba mau. 86 chi yu la do 49 gian trén mat ct ngang trong vong xuyén bi k6o khéng déng déu. Yu t6 thi hai fa 06 sy tn tai ca “thé” fam cho qué ta dua ra céc gia tri khdc nhau tuy thude vao chi8u dai ctia mu qua ta song song hay vudng géc véi thé Ce diém chinh duge lus y Khi Iya chon glita m&u hinh véng xuyén va mBu qué ta nh sau a) Cuéng dé kéo Mu hinh qu ta duge uu tién hon a8 xéc djnh cutng do kéo. Mu hinh vong xuyén cho gié tri thép hon, d6i khi thép hon rét nhiéu so véi mu hinh qua ta, b) BS gidn dal khi dut ‘Mu hinh vong xuyn cho gia tri x8p xi nh mu hinh qua ta, véi diéu kién 18: 1) dO gién dai cia mu hinh véng xuyén duge biéu thi bang phan tram cia chu vi bén trong ban du, va 2) mau hinh qua ta duge eat vuéng géc voi thd néu thé hién dign & mite 48 dang ké, Phai str dung mu hinh qua ta néu cn nghién cu nh hung eda thé ma mau hinh vong xuy&n knéng phi hop. ¢) BG gidn dai tal Ung suat xac dinh va tng suat tai 49 gin dai xc dinh Théng thong mau hinh qua ta lén hon (kidu 1, 2 va 1A) duge uu tién, MAu hinh vang xuyén va qua ta cho c4é gid tri xdp xi nhu nhau mign la 1) 48 gian dai cia mau hinh véng xuyén duge bidu thi bang phn trim eta chu vi trung binh ban déu, va 2) v6i mu hinh qué ta ly gid tri trung binh céc mu cat song song va vuéng géc vi thé néu nhu thé hign dign & mite 46 dang ké. Trong phép this ty dong mau hinh vong xuyén o6 thé ua ding han vi dé bao quan cac mu thir va d8 xac dinh ting suat tai 46 gidn cho trudc. TCVN 4509 : 2006 Bang 1 - Chigu dai thir cda mau hinh qua te Kigu miu thir Kigu 4 Kigu 14 Kigu 2 Kiéu 3 Kidu 4 Chiu dalthir(mm) | 25£0,5 20+0,5* 20405 10205 10405 * Chidu dai thir khong duge vust qué chiéu dai phan hep cia mau thi (kich thu C trong Bang 2). 6.2 Mau hinh vang xuyén- ‘Mau thir hinh vong xuyén kiéu tiéu chudn A phai c6 duéng kinh trong la 44,6 mm + 0,2 mm. Chiéu day trung binh quanh truc va chigu rong trung binh tod trn quanh truc phai la 4 mm + 0,2 mm. Chigu rong to8 trén trong pham vi hinh vang xuy8n khéng noi ndo dugc phép léch khdi gid tri trung binh nhiéu hon 0.2 mm va chiéu day quanh truc trong pham vi hinh ving xuyén khéng noi ndo duge phép léch khdi 8 ty trung binh nhiéu han 0,4 mm. ‘Mu thir hinh ving xuyén kigu tidu chudn B ph&i o6 dutng kinh trong la 8 mm + 0,1 mm. Chiéu day trung binh quanh tryc va chigu réng trung binh tod tron quanh truc phai la 1 mm + 0,1 mm. Chiéu rong tod trén trong pham vi hinh vong xuyéin Khéng nol ndo dugc phép léch Khai gi tr trung binh nhiéu hon 0.4 mm, 7 Thiét by 7.4 Khuén rap va may cat Tat c& khuén rap va may ct str dung phai phi hgp véi ISO 23529. Khun rap 46 tao thanh hinh qua ta c kich thuéc theo Bang 2 va Hinh 3. Sai lgch tal mot diém bat ky doc theo chiéu rong phan hep cla khuén rp theo huting song song khéng Ién hon 0,05mm, ‘Gi véi phuong phap ct mAu thir hinh vong xuyén loai . xem Phy luc A. 7.2. Dung cy do chiéu day ‘Thiét bi do chiéu day ca mAu thd qua ta va chiéu day quanh true ca mu thir hinh vong xuyén phai phi hap véi thiét bj sit dung trong phuong phap A cla ISO 23529 : 2004, Thist bj do chiéu réng tod tron cia mu this hinh vong xuyén phi tuong ty nhu trén, ngoai tris tim ‘ip xi va tm dé phai c6 hinh dang khép vai 49 cong cia hinh véng xuyén. "1 TCVN 4509 : 2006 Kich thuée tinh bang milimét Cha gid 1. Phuong phap 06 dinh a8 khép voi may 2 Blu cét rap 3 Ludi dao CHUTHICH 861 v thuéc A dn F, xem Bang 2. Hinh 3 — Khun rap mau thit hinh qua ta Bang 2 - Kich thuéc ctia khu6n rp mau thir hinh qua ta Kich thuée tinh bang mitimat Kich thuée Kidut | KidutA | Kidu2 | Kidus | Kidus A Chiéu dai téng thé (nhé nhat)* 115, 100 cid 50, 35 B_ Chiéu réng déu khuén 25,041 25,021 12,541 85405 6405 | © Chigu dai phan hep 3342 202 2641 1621 12405 D_ Chidu rang phan hep evs | stot | aso1 | 404 | 2201 E Ban kinh chuyén tiép phia ngoai 1444 121 | e205 | 751405 | 340, F Gan kinn chuyén tip phia trong 2522 | 2522 | 12521 | 10205 | 320, | *_ C6 thé can chiéu dai téng thé lén hon 4 dam bao ring chi cé hai ¢4u mau hinh qua ta duge tigp xdc voi tay kep cia may, tranh hign tugng “ait vai". 12 TCVN 4509 : 2006 7.3 Thidt bj do 4 cén Thiét bj do 46 cén higu chun hod thiét bi thich hgp khéc due sit dung 4& do du’ng kinh trong cua mu thit hinh vong xuyén. Thiét bj phal o6 kha ning do duing kinh voi sai s& khong lén hon 0,01 mm. C6 thé sit dung phutng tign khac a8 Go mu thi hinh véng xuy8n nhumg phai tranh lam thay 46i dang ké kich thuée duge do. TA May thir kéo 7.AA_ May ther kéo phai phil hop véi céc yéu cfu clia ISO 5893, cé 46 chinh xc do Iyc phil hgp ef 2. Dung cy do 49 gin, ph&i c6 d> chinh xéc phil hgp voi cp D 46i vai mu qué ta kigu 1, 2 va 1A va mu thi hinn vong xuyén kidu A, va oép E ai vél qua ta kigu 3, 4 va mau thir hinh ving xuyén kidu B. May phi c6 kh ning van hanh tai t6c 46 kéo t6i thiéu 100 mm/phiit, 200 mmyphiit va {500 mmiphit 7.4.2 B6i voi phép thir & nhigt & khéc voi nhigt 4 tiéu chudnt phdng :hf nghiém, bugng khéng ché ‘nhigt 6n dinh thich hgp phai duge Idp vao may thir kéo. Ap dung hung dn trong ISO 23629 a8 dat gin dai khi dit) cOng 48 duge nghién ctu. Chudn bi cc hin hgp NR cé ham lugng than den (carbon black) khéc nhau, va tinh toan TS, va E, cia NR. Ghi nhan ty 18 phén tram mau thir bj dit bén ngoai chiéu dai thi. Hinh C.2 chi két qu cla thi nghigm nay. 30 TCVN 4509 : 2008 100 0 “e 2} + ° e000-13000 T3000-16000 %6000-19000 190 cha giat X T5,x5, (MPa %) Y Phan tram mu thir bi att bn ngoal chiéu dal thir 4 Qudte kid 1 2 Quite kigu 2 3 Quata kigu 3 Hinh ©.2-Tuong quan glita ty 18 phan trim mau thir bj dit bén ngoai chiéu dai thi va TS, x E, (nding lugng kéo) Khi gia tri nang lugng kéo tang, ty lé phan tram mau thir bj ditt bén ngoai chiéu dai thi! ting. O cae gia tri nang lung kéo dutéi 20 000 MPa, phan Ién mu this kiéu 1A bj At bén trong chiéu dai thi. €.4 Phan tich yéu td han che Mot phép phan tich yu t6 han ché (FEA) dugc thyc hign trén phan cda m&u thi. Hinh C.3 chi sy phan b6 dng tue, nhan duge tir phén mém “ABAQUS”, Phan tich sy phan bé ting lye cho thay khu vue (ing Iuc cao nhét xuat hign gén canh cia mau thit d6i véi kiéu 1 va kiéu 2. Sy quan sat nay tring khép vGi cdc két qua cla phép thr kéo duge mé t& trong diéu €.3, Mat kha, di vai kiGu 1A, Ung Ic gan canh tal mic 9 nh nhau vi é ving trung t&m, nghia fa kigu 1A c6 su phan bé ting luc tuang d6i déng déu, 3 TCVN 4509 : 2006 S7E-OL 00E+0o 27t+00 +85€°00 e2e+00 o9e+oo :36E+00 546400 s1e+00 -18E+00 45E+00 .73E+00 08-00 E09 a a) Qua ta kiéu 1 ©) Qua ta kigu 14, inh C.3 - Vi dy vé sy phan bd tng Ive thu duge khi sit dung “ABAQUS” 32 TCVN 4509 : 2006 ‘Thu myc tai ligu tham khdo 11] ISO/TR 9272 : 2005 Rubber and rubber products ~ Determination of precision for test method standards (Cao su va sin phdm cao su - X4c dinh 46 chum cho tiéu chun phuong hap thi). [2] TOVN 6910-3 : 2001 (ISO 5725-3) © chinh xéc (49 ding va 4 chum) cla phuang phap do va kt qua do- Phin 3: Phép do trung glan dO chym ca phuong phap do tl6u chugn},

You might also like