EVROPSKA TRULE LEGLA

Za razliku od americke evropska trule je bolest blae prirode

otvorenog i zatvorenog legla. U njenom nastanku ucestvuje
vie vrsta bakterija. Mada ova bolest nije jo u potpunosti
objanjena pretpostavlja se da je njen glavni uzrocnik
streptococcus pluton, a ostali uzrocnici imaju drugorazredni
znacaj. Evropska trule uglavnom se javlja u proljece i tee se
otkriva, jer pcele u pojedinim drutvima brzo ociste oboljele
larve pa pcelar to teko moe zapaziti. Najcece se javlja u drutvima koja u proljece
imaju dosta otvorenog legla a malo pcela koje proizvode hranu i nisu u mogucnosti
da ih dobro nahrane. U vrijeme nepovoljnih uslova za ivot i opstanak pcelinjeg
drutva bolest se brzo iri, odnosno bakterije se bre razmnoavaju u pcelinjim
larvama. Ukoliko su uslovi za razvoj bakterija nepovoljni bolest se moe javiti i na
poklopljenom leglu. Ovo je takode vrlo zarazno oboljenje koje se moe javiti kako u
jednom tako isto u vie pcelinjih drutava na jednom pcelinjaku kao i u vie
pcelinjama na jednom podrucju, ovisno o djelovanju nepovoljnih uslova na normalan
ivot i rad pcelinjih drutava. Moe se javiti u slucajevima kada su pcelinja drutva i
leglo izloeni nekoj vrsti stresa izazvanog bilo zbog prisustva u leglu velikog broja
parazita varoa Jakobsoni, zbog selidbe i sl.
Znaci bolesti
Od evropske trulei oboljevaju najcece larve starosti od 48 casova.
Mlada larva sa hranom unosi prouzrokovaca bolesti u srednje crijevo
u kojem se uzrocnici razmnoe u velikoj mjeri. Zaraene larve
trebaju vie hrane zbog cega ih pcele izbacuju iz celija ili ostaju u
njima gubeci svoj oblik, postaju mlohave i gube svoju bjelosedefastu boju a
poprimaju prljavouckastu, i karakteristican kiselkast miris. Promjene na uginuloj
larvi zavise i od uzrocnika koji se u njoj razmnoio. Iskusni pcelar lako prepoznaje
oboljelu larvu po osnovu promjene njenog normalnog poloaja. Ako pcele poklope
celije sa uginulim larvama i u njima ce poklopci kao i kod americke trulei postati
ugnuti i sa manjim brojem, s tom razlikom to se trula masa uginule larve vrlo malo
rastee, ima miris sirceta, i nije cvrsto pripijena na dno celije pa pcele i uspijevaju da
je ociste. Tok bolesti je razlicit tako da u nekim slucajevima je polagan pri cemu
ugiba mali broj larvi a drutvo ne oslabi a ugibanje licinki moe i samo prestati.
Medutim, ako je razvoj bolesti pod uticajem vanjskih faktora vrlo izraen dolazi do
uginuca velikog broja larvi usljed cega se broj pcela naglo smanjuje i drutvo
propada. Za vrijeme jace pae bolest se moe pojavit u jacem obliku iz razloga to
paa okupira veci broj pcela i smanji se kolicina hrane za leglo te pcele pocnu da
izbacuju oboljele larve da bi u celije smjestile nektar i tako dode i do prestanka
bolesti. Kod drutava u kojima je dolo do nestanka hrane dolazi do izgladnjavanja
oboljelih larvi i pcele ih odmah otkrivaju i izbacuju iz celija gdje takode dolazi do
nestanka simptoma bolesti.
Suzbijanje bolesti
Suzbijanje bolesti vri se samo ako se bolest otkrije, odnosno ako
je izraena u vecoj formi i to dodavanjem lijekova i bioloko
uzgojnim mjerama. Ako je bolest u pcelinjem drutvu suvie
izraena pri cemu je uginuo veci broj larvi a smanjen broj pcela
preporucljivo je pcele uguiti i dezinfekciju izvriti na nacin kao kod
americke trulei. Suzbijanje evropske trulei moe se postici

dodavanjem nekih antibiotika (streptomicin, geomicin, teramicin i dr.) ali se deava

da se i poslije toga pojavi ova bolest. Smatra se da je bolje da pcele izbace oboljele
larve iz celija nego da se daju antibiotici jer njihovom primjenom je veci broj
bakterija koji ostaje na celijama nego u slucajevima kad pcele vre cicenje. Zbog
toga da bi se ostvarili veci efekti u zatiti pcelinjih drutava antibiotike je
preporucljivo davati ranije u proljece dok se jo nisu pojavili simptomi bolesti, cime
ce se sprijeciti razmnoavanje uzrocnika bolesti. Ako dajemo neki od antibiotika nove
zdrave licinke nece se razboljeti a pcele ce iz konice iznijeti oboljele larve. Za
lijecenje se upotrebljava 0,5 grama streptomicina na 1 litar ecernog sirupa, dok kod
primjene teramicina treba uzeti 0,5 do 1 grama i rastvoriti u malo vode i dodati na
500ml ecernog sirupa. Rezultati su povoljniji ako se u rano proljece sirup raspri
prskalicom preko ramova. Pcelari u praksi najcece ove lijekove dodaju u sirup kao
prihranu pri cemu se mora paziti da antibiotik ne dospije u med jer je to tetno za
ljudski organizam. Inace sa antibioticima treba biti oprezan i ne davati ih i zdravim
drutvima, jer bakterije usljed velike primjene mogu postati rezistentne pa ce trebati
sve vece kolicina aktivne supstance za njihovo suzbijanje. Razgradivanje antibiotika
vri za oko 8 sedmica pa prema tome treba uskladiti njihovu primjenu. Takode, za
suzbijanje bolesti potrebno je pored optih higijenskih mjera i odgovarajuca
preventiva, zasnovana na blagovremenoj zamjeni starog saca koje inace moe imati
u sebi uzrocnike kako evropske tako i americke trulei legla, i suavanje legla u
proljece kod drutava koja nisu dovoljno razvijena.