HVR 110 Afr Studiegids 2010

Departement Regsgeskiedenis,
Regsvergelyking en Regsfilosofie
HVR 110 (151 & 152) STUDIEGIDS
HISTORIESE GRONDSLAE VAN

DIE SUID-AFRIKAANSE
PRIVAATREG 110
2010
1
VOORWOORD ..........................................................................................................................................5
DEEL I: ALGEMENE INLIGTING .....................................................................................................6
1. Dosente & spreekure ............................................................................................................................6

2. Tutors ...................................................................................................................................................6
3. Departementele Sekretaresse ...............................................................................................................6
4. Onderrigmedium ..................................................................................................................................7
5. Onderrigstrategie ..................................................................................................................................7
DEEL II: ORGANISATORIESE KOMPONENT ..................................................................................8
1. BESKRYWING VAN VAKINHOUD ...................................................................................................8
2. VOORGESKREWE EN/OF AANBEVOLE WERKE ........................................................................8

2.1. Voorgeskrewe werk ................................................................................................................................8
2.2. Aanbevole werk ......................................................................................................................................8
3. LESINGTYE EN LESINGLOKALE ...................................................................................................8
4. TUTOR KLASSE ....................................................................................................................................8

4.1. Algemeen ................................................................................................................................................8
4.2. Tutoriaal tye en lokale ............................................................................................................................9
4.3. Basiese reëls............................................................................................................................................9
5. ASSESSERING.......................................................................................................................................9
5.1 Semesterpunt............................................................................................................................................9
5.1.1 RGO 1 ..................................................................................................................................................9
5.1.2 RGO 2 ................................................................................................................................................10
5.1.3 Sieke RGO .........................................................................................................................................10
5.2 Semestertoets ........................................................................................................................................10
5.3 Taak ......................................................................................................................................................10
5.4 Klastoetse ..............................................................................................................................................10
5.5 Eksamen ................................................................................................................................................11
5.6 Finale punt .............................................................................................................................................11
5.7 Aanvullende, siekte en spesiale toetse en eksamens ............................................................................11
5.8 Hereksamen ..........................................................................................................................................11
6. Student-gerigte onderrig benadering ..................................................................................................11
7. Oorgangsmaatreëls HVR 151 & 152 ....................................................................................................12

7.1 Algemeen ...............................................................................................................................................12
7.2 Datums van kursusse .............................................................................................................................12
7.3 Assessering HVR 151 ............................................................................................................................12
7.3.1 RGO ................................................................................................................................................... 12
7.3.2 Siekte RGO 1.......................................................................................................................................12
7.3.3 Klastoetse ........................................................................................................................................... 13
7.3.4 Eksamen ..............................................................................................................................................13
7.3.5 Aanvullende, siekte en spesiale eksamens ..........................................................................................13
7.3.5.1 Datum, tyd en plek van siekte/spesiale eksamen .............................................................................13
7.4 Assessering van HVR 152 .....................................................................................................................14
2
7.4.1 RGO ....................................................................................................................................................14
7.4 2 Sieke RGO 2 .......................................................................................................................................14
7.4.3 Klastoetse ...........................................................................................................................................14
7.4.4 Taak ....................................................................................................................................................14
7.5 Eksamen ................................................................................................................................................15
7.6 Sieke-eksamen .......................................................................................................................................15
7.7 Hereksamen .......................................................................................................................................... 15
DEEL III: STUDIEKOMPONENT........................................................................................................16
1. Kursus doelwitte ....................................................................................................................................16
2. Klassifikasie van uitkomste...................................................................................................................16
3. Sillabus en vereiste uitkomste...............................................................................................................17

3.1 Geskiedenis van die Suid-Afrikaanse reg (HVR 151) ..................................................................... 17
Studie-eenheidtema 1: ...............................................................................................................................17
Die doel van Regsgeskiedenis; Positivisme; Die verband tussen reg en die gemeenskap
Karakter van die Suid-Afrikaanse reg & Afrikareg
Die politieke en sosio-ekonomiese geskiedenis van die Romeinse Ryk
Die ontwikkeling van die Romeinse reg
Justinianus se kodifikasie
Die Tweede Lewe van die Romeinse reg
Die Nederlandse Republiek & Die Hollandse reg
Die geskiedenis en ontwikkeling van die Engelse “common law”
Die geskiedenis van die Europese reg in Suid-Afrika
Studie-eenheidtema 10: .............................................................................................................................20
Die geskiedenis van Menseregte
3.2 INLEIDING TOT DIE ROMEINSE SAKEREG.............................................................................21

Studie-eenheid 11: ....................................................................................................................................21
Basiese begrippe en definisies & indelings van sake
3
Studie-eenheid 12: ................................................................................................................................... 21
Besit
Studie-eenheid 13: ................................................................................................................................... 22
Eiendomsreg en die beperkings daarop en burereg
Studie-eenheid 14: .................................................................................................................................... 22
Die verskillende wyses van eiendomsverkryging
Studie-eenheid 15: .................................................................................................................................... 23
Beskerming van eiendomsreg
Studie-eenheid 16: .................................................................................................................................... 23
Serwitute
Studie-eenheid 17: .................................................................................................................................... 23
Saaklike sekerheidsregte
WAARSKUWING:
PLAGIAAT ................................................................................................................................................25
4
VOORWOORD
Welkom by die kursus Historiese Grondslae van die Suid-Afrikaanse Privaatreg 110 (HVR 151 & 152).
In die verlede was HVR 110 verdeel in HVR 151 en 152. Vir studente wat 151 of 152 herhaal, sal daar
gedurende 2010 oorgangsmaatreëls wees wat dudelik uit hierdie studiegids sal blyk. Dit is die
verantwoordelikheid van sulke studente om vertroud te raak met hierdie maatreëls (sien…… hieronder).
Studente wat sowel HVR 151 as 152 herhaal, sal HVR 110 in 2010 moet voltooi. Studente wat deur die
oorgangsmaatreëls geraak word, moet hierdie gids in sy geheel, deeglik bestudeer.
Die doel van hierdie kursus is om eerstejaarstudente vertroud te maak met aspekte van die historiese
ontwikkeling van die Suid-Afrikaanse reg. Die fundamentele beginsels van die Suid-Afrikaanse
Privaatreg is van die Romeinse reg afkomstig. Die regsreëls se bestaan kan teruggespoor word na meer as
2000 jaar gelede. Sulke reels is gevorm deur verskeie historiese gebeurtenisse en verander tot die vorm
waarin ons dit vandag het. As ons die reels behoorlik wil verstaan, moet ons eers bekend wees met die
wortels.
Dit is derhalwe van uiterste belang dat u die module suksesvol voltooi. Daar word van u verwag om
formele lesings en tutoriale klasse by te woon en om ook selfstandig te werk deur die voltooi van
werksopdragte, klasvoorbereiding en deur vir toetse en eksamens te studeer. Die studiegids bevat
belangrike inligting in dié verband – u moet dit dus op gereelde basis raadpleeg. Neem kennis van die feit
dat die inligting in die studiegids kan verander. Sodanige veranderings sal in die lesings of tutoriale
klasse aan u gekommunikeer word.
Ten slotte moet u dit in gedagte hou dat u uself voorberei om die regsprofessie te betree. Die verwerwing
van feitelike regskennis is net ‘n gedeelte van u voorbereiding. U moet insig verkry in die werk wat met
u behandel word en krities daaroor dink. U word aangemoedig om aktief aan die lesings en tutoriale
klasse deel te neem. U moet uself ook leer om u werk ernstig op te neem en om stiptelik, betroubaar en
eerlik te wees.
Indien u enige probleme van ‘n akademiese aard ervaar, kan u dit gerus met die dosente en/of tutors
bespreek. Hul kontakbesondehede word hieronder uiteengesit.
Sterkte!
5
DEEL I: ALGEMENE INLIGTING
Die kursus Historiese Grondslae van die SA Privaatreg 110 (HVR 151 & 152) word aangebied deur die
Departement Regsgeskiedenis, Regsvergelyking en Regsfilosofie.
HVR 110
Die kursus duur vanaf 27 Januarie tot 18 Mei 2010
1. Dosente & spreekure:
Prof D G Kleyn (kursusleier)

Regsgeleerdheid 2-24
Tel 420 5438
Spreekure: Dinsdag 08:00 – 10:30

Donderdag 08:00 – 11:00
Vrydag 09:30 – 11:30
Prof CMA Nicholson (dosent)

Regsgeleerdheid 2-19
Tel 420 3628
Spreekure: Dinsdag 11:30 – 13:30

Woensdag 09:30 – 11:30
Vrydag 09:30 – 11:30
Dosente is buite spreekure op afspraak beskikbaar asook voor en nalesings.
2. Tutors:
Marais de Vaal, Edrick Roux, Francois van der Merwe, Andrea Bauling, Regsgeleerdheid 2-33.
Tutoriale klasse en lokale: Registreer of ClickUp

Tutors is ook beskikbaar per afspraak.
3. Departementele Sekretaresse:
Mev S Slabbert
Regsgebou 2-11
Tel 420 3756
Algemene inligting kan by die sekretaresse verkry word. Boodskappe aan dosente kan ook by haar gelaat
word.
6
4. Onderrigmedium
Lesings word in Afrikaans en Engels aangebied. Studente kan lesings bywoon in die taal van hul keuse.
5. Onderrigstrategie
Die kursusplan vereis dat u ‘n minimum van sewe en ‘n half uur per week vir veertien weke spandeer aan
die werk.
Die weeklikse plan lyk soos volg:

Drie formele lesings van 50 minute elk 2.5 uur
Een tutorklas 1 uur
Voorbereiding, voltooiing van werkstukke en selfstudie 4 uur
_______
7.5 URE
7
DEEL II: ORGANISATORIESE KOMPONENT
1. BESKRYWING VAN VAKINHOUD
(a) Inleiding oor karakter en komponente van die SA Regstelsel

(b) Afrikareg
(c) Romeinse regsgeskiedenis, resepsie
(d) Nederlandse Republiek, Hollandse reg
(e) Engelse regsgeskiedenis
(f) Suid-Afrika, Kaap, Britse besetting, ZAR, Unie, Apartheid, Gemenereg, Grondwet
(g) Menseregte, historiese agtergrond, filosofie, internasionale dokumente en stelsels
(h) Romeinse sakereg, besit
(i) Eiendomsreg, wyses van eiendomsverkryging, beskerming
(j) Beperkte saaklike regte; serwitute, saaklike sekerheidsregte
2. VOORGESKREWE EN/OF AANBEVOLE WERKE
2.1 Voorgeskrewe werk
Thomas, Van der Merwe en Stoop Historiese Grondslae van die Suid-Afrikaanse Privaatreg,
Butterworths, 2000
2.2 Aanbevole werk
DH van Zyl Geskiedenis van die Romeins-Hollandse Reg, Butterworth, 1979

DH van Zyl Geskiedenis en Beginsels van die Romeinse Privaatreg, Butterworths, 1977
3. LESINGTYE EN LESINGLOKALE
Daar is drie formele lesings per week.
Dinsdag 10:30 – 11:20 (Eeufees 5)

Donderdag 11:30 – 12:20 (Eeufees 5)
Vrydag 09:30 – 10:20 (Groot Chemie)
4. TUTORKLASSE
4.1 Algemeen
Dit word van studente vereis om vir tutorklasse op ClickUp te registreer. U moet deurgaans u tutorklas in
dieselfde periode (dws selfde groep) bywoon. U sal by ‘n spesifieke tutorgroep ingedeel word volgens u
8
van. U sal nie toegelaat word om te verander van tutorgroep nie, tensy u tutorgroep bots met een van u
formele lesings. Dit word van u verwag om daarvan bewys te lewer.
4.2 Tutoriaal tye en lokale
Sal op ClickUp aangekondig word.
4.3 Basiese reëls
Bywoning van tutoriale klasse is verpligtend. In die tutoriale klasse word belangrike werk bespreek wat
die formele lesings aanvul en ondersteun.
Klastoetse en die taak word ook uitgedeel en bespreek. Dit is u verantwoordelikheid om die toetse en
taak tydens die tutoriale klasse in ontvangs te neem. Die Departement neem nie verantwoordelikheid vir
toetse en take wat “weggeraak” het nie.
Addisionele inligting in verband met tutoriale kan in die formele lesings afgekondig word.
Bewaar asseblief al u nagesiende take en klastoetse in ‘n leêr totdat u aan die einde van die semester
tevrede is dat u finale punt vir die kursus korrek op u akademiese rekord verskyn. Dit is u bewys
van die punte wat aan u toegeken is. Geen aanpassings aan punte sal gemaak word nie sonder
bewys van nagesiende toetse en take.
5. ASSESSERING
5.1 Semesterpunt
In hierdie kursus moet studente twee RGO-toetse (rekenaargesteunde toetse) aflê, een semestertoets skryf
‘n taak voltooi en inhandig en klastoetse skryf. Die totale punt uit 50 sal omgeskakel word na ‘n
persentasie. Studente moet ‘n semesterpunt van ten minste 30% hê om eksamentoelating te kry. Die
semesterpunt word soos volg saamgestel:
RGO-toetse 30
Semestertoets 25
Klastoetse 30
Taak 15
100
5.1.1 RGO 1: (rekenaargesteunde toets)
Datum: 3 Maart 2010

Tyd: 11:00 – 15:00
Lokaal: RGO lab, Informatorium
Studente moet voor 28 Februarie 2010 op ClickUp registreer.

Die omvang van die werk vir die toets sal in die klas aangekondig word.
9
5.1.2 RGO 2 (rekenaargesteunde toets)
Datum: 7 Mei 2010

Tyd: 11:00 – 15:00
Studente moet voor 4 Mei 2010 op ClickUp registreer.

5.1.3 Sieke RGO (1 & 2)
Datum: 12 Mei 2010

Tyd: 08:00 – 09:00
5.2 Semestertoets
Datum: 15 April 2010

Tyd: 17:30 – 18:30
Lokaal: Roos, Louw, Muller, Te Water, Van der Bijl
Alle werk wat deur die toets gedek word, sal as afgeskryf beskou word. Daar sal nie hieroor eksamen
geskryf word aan die einde van die semester nie.
Siekte Semestertoets
Datum: 11 Mei 2010

Tyd: 17:30 – 18:30
Lokaal: EB 4-151 en 4-152
5.3 Taak (15 punte)
Studente moet een taak van 15 punte inhandig. Die onderwerp en datum van inhandiging sal tydens die
formele lesings en op ClickUp aangekondig word.
5.4 Klastoetse (30 punte)
• Elke tweede week word klastoetse geskryf tydens die formele lesings.
• Die beste drie klastoetse se punte word bymekaargetel.
• HVR 151 & 152 se beste twee klastoetse se punte in die spesifieke gedeelte word bymekaar getel.
• Let op dat daar geen sieketoets is vir klastoetse nie.
• Voorbereiding en klasbywoning is dus noodsaaklik.
10
5.5 Eksamen:
• Slegs studente wat ‘n semesterpunt van minstens 30% behaal het, sal toegelaat word om eksamen
te skryf.
• Die eksamen tel 50 punte wat tot ‘n persentasie omgereken word.
• Onder buitengewone omstandighede kan die datum vir ‘n toets of eksamen verander.
• Studente moet klas bywoon om te verseker dat hulle weet van veranderinge wat aangekondig
word.
5.6 Finale punt
Die finale punt is die gemiddeld van die semesterpunt en die eksamen. Die semesterpunt tel 50 % en die
eksamen tel 50 %. ‘n Gemiddeld van 50 % moet behaal word om te slaag.
Dit is belangrik om daarop te let dat ‘n sub-minimum van 40 % in die eksamen vereis word. ‘n Student
wat nie hierdie sub-minimum behaal nie, sal verwag word om die hereksamen af te lê selfs al is sy/haar
gemiddelde punt van die semester en die eksamen 50 % of meer.
5.7 Aanvullende, Siekte en Spesiale toetse en Eksamens
‘n Student wat ‘n toets of eksamen afgelê het, is nie geregtig op ‘n her-toetsing nie.
‘n Student wat nie ‘n eksamen kan aflê weens onvoorsiene omstandighede of siekte, moet so spoedig
moontlik na die datum van die eksamen, maar binne 3 (drie) dae, skriftelik aansoek doen by die
Fakulteit Administrasie (Regs 1-55) vir toestemming om ‘n siekte eksamen af te lê. Die aansoek moet
ondersteun word deur bewyse in die vereiste vorm. Die datum, plek en tyd vir die siekeeksamen sal
aangekondig word tydens die formele lesings.
5.8 Hereksamen
Indien ‘n student eksamen geskryf het, maar sy finale punt is tussen 40% en 50% dan kan hy/sy ‘n
hereksamen skryf. Die datum, tyd en plek van die hereksamen sal tydens formele lesings aangekondig
word.
6. Student-gerigte onderrig benadering
Die Universiteit van Pretoria volg ‘n student-gerigte benadering. Dit beteken dat dit van studente verwag
word om voor te berei voordat klasse bygewoon word. Voorgeskrewe en/of aanbevole material moet
noukeurig bestudeer word sodat die student basiese kennis van die onderwerp wat in die klas bespreek
gaan word, het. Hersiening van afgehandelde werk moet gedoen word. Op hierdie manier sal die student
maksimum voordeel put uit die formele lesings. Dosente sal u kennis en begrip van die werk toets aan die
begin van elke lesing. Klastoetse word gereeld geskryf, soos hierbo verduidelik.
U sal op ‘n weeklikse basis ingelig word oor watter voorbereiding van u verwag word.
11
7. Oorgangsmaatreëls HVR 151 & 152
7.1 Algemeen
Die oorgangsmaatreëls heronder geld gedurende 2010 vir studente wat HVR 151 of 152 herhaal. Dit is
hierdie studente se verantwoordelikheid om hulle van die maatreëls te vergewis. Studente wat HVR 151
en 152 berhaal en wat nie die vak gedurende 2010 slaag nie, sal verplig wees om HVR 110 gedurende
2011 te neem. Studente in HVR 151 en 152 moet die relevante lesings en tutoriale in HVR 110 bywoon.
Die datums van hierdie lesings volg hieronder.
7.2 Datums van kursusse
HVR 151: 27 Januarie tot 16 Maart 1010

HVR 152: 17 Maart tot 18 Mei 2010
7.3 Assessering HVR 151
Studente wat HVR 151 herhaal sal soos volg geassesseer word:
Studente doen een rekenaargesteunde toets (RGO) en skryf elke tweede week ‘n klastoets. Studente moet
‘n semesterpunt van ten minste 30 % behaal om in staat te wees om die eksamen te skryf. Die
semesterpunt word soos volg saamgestel:
RGO toets 15
Klastoetse 20
Die punt uit 35 sal na ‘n persentasie omgeskakel word.
Die semestertoets vir HVR 110 sal as eksamen vir HVR 151 dien. Hierdie eksamen sal uit 25 tel en na ‘n
persentasie omgeskakel word.
7.3.1 RGO (Rekenaargesteunde toets (RGO 1 vir HVR 110)
Datum: 3 Maart 2010

Tyd: 11:00 – 15:00
Studente moet op ClickUp registeer voor 28 Februarie 2010.

Die omvang van die werk sal in die kas afgekondig word.
7.3.2 Siekte RGO 1
Datum: 12 Mei 2010

Tyd: 08:00 – 09:00
12
7.3.3 Klastoetse
Klastoetse sal elke tweede gedurende die formele lesings geskryf word. Die punte van die beste twee
klastoetse sal in berekening gebring word.
Neem kennis dat daar nie siektetoetse op klastoetse is nie. Voorbereiding vir en bywoning van formele
lesings is dus noodsaaklik.
7.3.4 Eksamen (semestertoets vir HVR 110)
Datum: 15 April 2010

Tyd: 17:30 – 18:30
Lokaal: Roos, Louw, Muller, Te Water en Van der Bijl
Onder buitengewone omstandighede kan die datum vir ‘n toets of eksamen verander. Studente moet klas
bywoon om te verseker dat hulle weet van veranderinge wat aangekondig word.
7.3.5 Aanvullende, Siekte en Spesiale Eksamens (Siekte toets vir HVR 110)
‘n Student wat ‘n eksamen afgelê het, is nie geregtig op ‘n siekte-eksamen nie.

ondersteun word deur bewyse in die vereiste vorm. Die datum, plek en tyd vir die sieke eksamen sal
Indien ‘n student eksamen geskryf het, maar sy finale punte is tussen 40 % en 50 % dan kan hy/sy ‘n
word.
7.3.5.1 Datum, tyd en plek van siekte/spesiale eksamen
Datum: 11 Mei 2010

Tyd: 17:30 – 18:30
Lokaal: EB 4-151 en 4-152
13
7.4 Assessering HVR 152
Studente wat HVR 152 herhaal sal soos volg geassesseer word:
In hierdie kursus moet studente een rekenaargesteunde toets (RGO) aflê; een taak voltooi en klastoetse
skryf. Die semesterpunt word soos volg saamgestel:
RGO toets 15
Klastoetse 20
Taak 15
50
Die punt uit 50 sal omgeskakel word na ‘n persentasie. Studente moet ‘n semesterpunt van ten minste 30
% behaal om toegelaat te word tot die eksamen.
7.4.1 RGO (Rekenaargesteunde toets) (RGO 2 vir HVR 110)
Datum: 7 Mei 2010

Tyd: 11:00 – 15:00
Studente moet voor 4 Mei 2010 op ClickUp registreer.

7.4.2 Sieke RGO 2
Datum: 12 Mei 2010

Tyd: 08:00 – 09:00
7.4.3 Klastoetse
Klastoetse sal elke tweede gedurende die formele lesings geskryf word. Die punte van die beste twee
klastoetse sal in berekening gebring word.
Neem kennis dat daar nie siektetoetse op klastoetse is nie. Voorbereiding vir en bywoning van formele
lesings is dus noodsaaklik.
7.4.4 Taak
Studente moet een taak van 15 punte inhandig. Die onderwerp en datum van inhandiging sal tydens die
formele lesings en op ClickUp aangekondig word.
14
7.5 Eksamen
• Slegs studente wat ‘n semesterpunt van minstens 30% behaal het, sal toegelaat word om eksamen
te skryf.
• Die eksamen tel 50 punte wat in ‘n persentasie omgereken word.
• Onder buitengewone omstandighede kan die datum vir ‘n toets of eksamen verander.
• Studente moet klas bywoon om te verseker dat hulle weet van veranderinge wat aangekondig
word.
7.6 Sieke-eksamen
‘n Student wat ‘n toets of eksamen afgelê het, is nie geregtig op ‘n her-toetsing nie.
ondersteun word deur bewyse in die vereiste vorm. Die datum, plek en tyd vir die sieke-eksamen sal
7.7 Hereksamen
Indien ‘n student eksamen geskryf het, maar sy finale punt is tussen 40% en 50% dan kan hy/sy ‘n
word.
15
DEEL III: STUDIEKOMPONENT
1. Kursus doelwitte
• Om die regstudent toe te rus met die kennis en begrip van regsgeskiedenis wat hom/haar in staat
sal stel om die verband tussen die reg en die samelewing te sien in ‘n regverdige en vinnig
veranderende gemeenskap.
• Om ‘n akademies-kritiese benadering in die student te vestig.
• Om die student kennis en begrip van die Romeinse sakereg by te bring wat hom in staat sal stel
om probleemgevalle waarin die sakereg ‘n rol speel te kan analiseer en deur toepassing van die
tersaaklike regsreëls te kan oplos.
2. Klassifikasie van uitkomste
Die regstudie vorm deel van die sogenaamde kognitiewe (intellektuele) domein. Hierdie domein is in
verskillende vlakke ingedeel wat ‘n hiërargiese verband toon:
• Kennis verwys na die vlak van denkhandeling (denkprestasie) waar dit gaan om die vermoë om in
staat te wees om sekere inligting te kan herroep en te reproduseer en waar die klem dus op geheue
val.
• Begrip verwys na die vlak van denkhandeling (denkprestasie) wat behels dat die student die
leerinhoud wat onderrig word, moet ken en begryp en die essensies daarvan kan gebruik om dit
byvoorbeeld op soortgelyke situasies oor te dra.
• Toepassing verwys na die vlak van denkhandeling (denkprestasie) om oordrag van bestaande kennis
op onbekende situasies te kan maak. Idees, teorieë en beginsels moet verwerk en gebruik kan word
om probleme op te los. Om dus die bemeestering van toepassing as denkprestasie aan te toon, moet
‘n student sekere beginsels, teorieë, reëls, ens sodanig begryp dat hy of sy dit in nuwe situasies kan
omvorm om nuwe idees te ontwikkel, verbande aan te dui, veralgemenings, klassifikasies en keuses
te maak, ens.
• Analise behels die vlak van denkhandeling (denkprestasie) om leerinhoud in sy verskillende

komponente op te breek. ‘n Student moet sy of haar analitiese vermoë kan toon deur byvoorbeeld
daartoe in staat te wees om ‘n stelling en ‘n argument te ontleed (denkprestasie) om die toepaslike
van die nie-toepaslike korrek te kan skei.
• Sintese verwys na die vlak van denkhandeling (denkprestasie) om daartoe in staat te wees om
losstaande onderdele saam te voeg tot ‘n nuwe soliede geheel, waar nuwe kennis ontdek word.
• Evaluering verwys na die vlak van denkhandeling (denkprestasie) wat die vermoë om daartoe in
staat te wees om ‘n vergelyking aan die hand van interne en eksterne kriteria te tref, aantoon.
Die uitkomste beskryf wat die student tydens of na elke leergeleentheid moet kan doen. Die uitkomste vir
elke studie-eenheidtema is geformuleer en daar moet gelet word op die handeling wat die student moet
kan uitvoer om aan te toon of die leerdoelwit bereik is. Dit beteken dat die prestasie wat die student moet
lewer, gespesifiseer word, byvoorbeeld die funksies van die juris ken en dit kan neerskryf. Dit spreek
vanself dat die hoër vlak die laer vlak insluit.
16
3. SILLABUS EN VEREISTE UITKOMSTE
3.1 GESKIEDENIS VAN DIE SUID-AFRIKAANSE REG (HVR 151)
Studie-eenheidtema 1:
DIE DOEL VAN REGSGESKIEDENIS & POSITIVISME & DIE VERBAND TUSSEN REG EN DIE
GEMEENSKAP
Thomas/Van der Merwe/Stoop Hoofstuk 1 (bl 3-6)

1 lesing
Uitkomste
Die student moet die volgende ken en skriftelik of mondeling kan weergee:
• Wat is geskiedenis?
• Wat is positivisme?
• Wat is die verhouding tussen reg en samelewing?
KARAKTER VAN DIE SUID-AFRIKAANSE REG & AFRIKAREG

1 lesing
Uitkomste
• wat ‘n gemenge regstelsel is
• wat die fundamentele probleme betreffende ons kennis van gewoontereg is
• die Engelse koloniale politiek met betrekking tot inheemse reg
• die datum en belangrikste punte van die ‘Native Administration Act’
• foutiewe Europese opvattings betreffende gewoontereg
DIE POLITIEKE EN SOSIO-EKONOMIESE GESKIEDENIS VAN DIE ROMEINSE RYK

1 lesing
Uitkomste
17
• die verskillende stelsels van regering van die Romeinse Ryk
• die belangrikste datums in die geskiedenis van die Romeinse staat
• die verskillende organe van die Romeinse staat soos die uitvoerende en die wetgewende gesag
en hul belangrikste magte en funksies
• die geografiese uitbreiding van die Romeinse Ryk
• die belangrikste datums van die Romeinse konstitusionele geskiedenis
• ‘n kritiese analise van die belangrikste gebreke in die verskillende stelsels van regering
• ‘n kort opsomming van die sosio-ekonomiese ontwikkeling van die Romeinse samelewing
DIE ONTWIKKELING VAN DIE ROMEINSE REG

2 lesings
Uitkomste
• die redes vir die kodifikasie van die Twaalf Tafels
• ‘n verduideliking van die begrip kodifikasie
• die belang van die Twaalf Tafels
• die belangrikste feite en jaartalle met betrekking tot die praetor en ‘n verduideliking hoekom
die praetor in die posisie was om die Romeinse reg te ontwikkel
• die belang van die formula proses
• die funksies van die Romeinse juriste en die buitengewone rol wat die Romeinse juriste in die
ontwikkeling van die Romeinse reg en regswetenskap gespeel het
• die feite betreffende die Siteerwet en die name van die vyf Grotes en die belang van elkeen
• ‘n verduideliking van die keiser se rol in die staat en sy invloed op die Romeinse Reg
JUSTINIANUS SE KODIFIKASIE
1 lesing
Uitkomste
• die belangrikste jaartalle en feite betreffende Justinianus
• die verskillende bestanddele van Justinianus se wetgewing en hul inhoud
• die noodsaaklikheid en belang van die Justiniaanse kodifikasie
• die probleme wat ten tye van afkondiging van die kodifikasie asook later, ondervind is
18
DIE TWEEDE LEWE VAN DIE ROMEINSE REG

2 lesings
Uitkomste
• die begrip “Middeleeue”
• die verskillende redes vir die resepsie van die Romeinse reg
• die paradigmas wat vanaf 1100 nC tot kodifikasie ontwikkel het
• die belangrikste kenmerke asook ‘n paar verteenwoordigers van die verskillende paradigmas
• die rede vir die belang van die kanonieke reg gedurende die Middeleeue
• die redes vir kodifikasie en die gevolglike kodes
• die belangrikste aspekte van die Historiese Skool en die relevansie van die Skool vir Suid-
Afrika
DIE NEDERLANDSE REPUBLIEK & DIE HOLLANDSE REG

2 lesings
Uitkomste
• die belangrikste politieke en sosiale feite van die Nederlandse Republiek
• die handelskarakter van die Republiek en Hollandse kolonisasie
• die heterogene karakter van die Nederlandse reg
• die verskillende regsparadigmas in die Republiek
• die name, werke en relevansie van verskeie Hollandse juriste
DIE GESKIEDENIS EN ONTWIKKELING VAN DIE ENGELSE “COMMON LAW”

2 lesings
Uitkomste
• die belangrikste redes vir die ontwikkeling van die Engelse “common law”
19
• die verskillende organe, soos die uitvoerende en die wetgewende gesag in die ou
Normandiese staat, asook hul belangrikste magte en funksies
• die ontwikkeling van die ou Engelse howe
• die belang van die proses in die Engelse reg
• die ontwikkeling en wesenlike inhoud van “equity”
• die afwesigheid van ‘n resepsie van die Romeinse reg, maar die stil invloed van die Romeinse
reg op die Engelse reg
DIE GESKIEDENIS VAN DIE EUROPESE REG IN SUID-AFRIKA

3 lesings
Uitkomste
• die belangrikste kenmerke van die Hollandse kolonisasie in Suid-Afrika
• die regstelsel wat die Britte aan die Kaap aangetref het
• die veranderings wat die Suider-Afrikaanse samelewing gedurende die 19de eeu ondergaan het
• die faktore wat die ontwikkeling van ‘n Suid-Afrikaanse regstelsel bevorder het
• die kenmerke van die Suid-Afrikaanse regstelsel
• die rol van die howe en die universiteite in die ontwikkeling van die Suid-Afrikaanse
regstelsel
DIE GESKIEDENIS VAN MENSEREGTE

4 lesings
Uitkomste
• die oorsprong en ontwikkeling van Menseregte
• die verskillende kategorieë van Menseregte
• die bydrae van John Locke
• die voor-konstitusionele karakter van die Amerikaanse Menseregte Handves
• die belangrikste beginsels van die Franse Verklaring van die Regte van die Mens en Burger,
en die mate waarin die beginsels vervolgens gerealiseer is
• die oorsprong en ontwikkeling van sosio-ekonomiese regte
• die beginsels wat deur die Volkebond daargestel is
20
• die redes vir die totstandkoming van ‘n internasionale Menseregte Handves en die
verwerkliking daarvan
• die streekstelsels van Menseregte, hul dokumente en afdwingmeganismes
3.2 INLEIDING TOT DIE ROMEINSE SAKEREG (HVR 152)
Studie-eenheid 11:
BASIESE BEGRIPPE EN DEFINISIES & INDELINGS VAN SAKE
Thomas/Van der Merwe/Stoop Hoofstuk 8 (Bl 145 - 160)
3 Lesings
Uitkomste
• wat is die inhoud van eiendomsreg (dominium)
• wat word bedoel met “mindere regte” oor sake
• dat die reg voorsiening maak vir die oordrag van saaklike regte
• wat word bedoel met ‘n saaklike reg en ‘n persoonlike reg
• wat is die hoof verskille tussen ‘n saaklike reg en ‘n persoonlike reg
• die belangrikheid van die betekenis van die term res
• dat res beide liggaamlik en onliggaamlike sake insluit
• dat sekere saaklike regte net oor sekere sake verkry kan word
• die verskille tussen die onderskeie kategorieë van sake
• die belangrikheid van hierdie verskille
Studie-eenheid 12:
BESIT
2 Lesings
Uitkomste
• die begrip besit
• die redes vir die beskerming van besit
• die verskillende vorms van besit
• die verskillende besits-interdikte
• om tussen besit en eiendomsreg te kan onderskei
21
• die behoefte vir besits beskerming
• die verskillende vorms van lewering
• om probleemgevalle wat betrekking het op besit te kan ontleed en op te los met betrekking
van relevante reëls en remedies
Studie-eenheid 13:
EIENDOMSREG EN DIE BEPERKINGS DAAROP EN BUREREG
1 Lesing
Uitkomste
• die aard en inhoud van eiendomsreg asook die beperkings daarop
• die verskillende soorte eiendomsreg
Studie-eenheid 14:
DIE VERSKILLENDE WYSES VAN EIENDOMSVERKRYGING
5 Lesings
Uitkomste
• die verskil tussen die oorspronklike en afgeleide wyses van eiendomsverkryging
• die nemo plus iuris reël
• mancipatio
• lewering
• die begrip iusta causa
• die verskillende vorms van lewering
• die noodsaak, aard en rol van verjaring
• die vereistes van usucapio
• occupatio, accessio, vermenging en specificatio
• om probleemgevalle wat betrekking het op die verskillende wyses van eiendomsverkryging te
kan ontleed en om probleemstellings te kan oplos deur die relevante reëls en beginsels toe te
pas
22
Studie-eenheid 15:
BESKERMING VAN EIENDOMSREG
2 Lesings
Uitkomste
• die regsmiddels wat eiendomsreg beskerm
• om daardie regsmiddels in toepaslike probleemgevalle te kan toepas
Studie-eenheid 16:
SERWITUTE
Thomas/Van der Merwe/Stoop Hoofstuk 10 (Bl 207 – 216)
3 Lesings
Uitkomste
• die begrip serwituut
• die indeling van serwitute
• vereistes vir serwitute
• vruggebruik
• vestiging, beëindiging en beskerming van serwitute
• om probleemgevalle waarin serwitute ‘n rol speel te kan analiseer en deur toepassing van die
tersaaklike regsreëls te kan oplos
Studie-eenheid 17:
SAAKLIKE SEKERHEIDSREGTE
Thomas/Van der Merwe/Stoop Hoofstuk 10 (Bl 217 – 224)
3 Lesings
Uitkomste
• die essensie van saaklike sekerheid
• fiducia
23
• pignus
• hypotheca (hipoteek)
• die verskille tussen fiducia, pignus en hypotheca (hipoteek)
• die voor- en nadele van die Romeinse hipoteek
• om probleemgevalle waarin die saaklike sekerheidsregte ‘n rol speel te kan analiseer en deur
toepassing van die tersaaklike regsreëls te kan oplos
24
WAARSKUWING:
PLAGIAAT
Plagiaat kan moontlik ‘n misdryf daarstel in terme van die Wet op Outeursreg (waar daar ‘n
skending is van ‘n geskrewe werk of werk wat omgesit is in een of ander stoflike vorm), maar dit
kan ook val binne die Universiteit se definisie van wangedrag in ‘n wye sin (waar die idees van ‘n
ander persoon betrokke is).
Die Dissiplinêre kode vir studente sluit spesifiek die skending van outeursreg of enige ander vorm
van skending van die intellektuele goederereg in. Plagiaat stel ook ‘n daad van oneerlikheid in
terme van die Universiteit se Toets en Eksamenregulasies in en val binne die wyer definisie van
wangedrag, in die sin dat dit die behoorlike verloop van navorsing by die Universiteit kniehalter.
Hierdie oortreding kan lei tot skorsing van die Universiteit.
Die Universiteit beroep homself graag op akademiese integriteit en u word sodoende aangemoedig om
wangedrag onder die aandag van die dosente te bring. Daar word van studente verwag om hulle eie werk
op die voorgeskrewe metode te doen. Die gebruik en inhandiging van werk wat deur iemand anders
gedoen is, is ontoelaatbaar. U opdrag moet ingedien word tesame met ‘n buiteblad, geteken deur uself wat
‘n verklaring bevat dat die opdrag en die relevante navorsing, u eie is en deur uself gedoen is.
Die gevolge van plagiaat wissel van ‘n vermindering in die punt toegeken vir die betrokke opdrag tot ‘n
verwysing na die Dissiplinêre Komitee (Studente), afhangend van die omstandighede van die
betrokke geval.
25

HVR 110 Afr Studiegids 2010

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

HVR 110 Afr Studiegids 2010

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Departement Regsgeskiedenis,

HVR 110 (151 & 152) STUDIEGIDS

HISTORIESE GRONDSLAE VAN

DEEL I: ALGEMENE INLIGTING .....................................................................................................6

1. Dosente & spreekure ............................................................................................................................6

DEEL II: ORGANISATORIESE KOMPONENT ..................................................................................8

1. BESKRYWING VAN VAKINHOUD ...................................................................................................8

2. VOORGESKREWE EN/OF AANBEVOLE WERKE ........................................................................8

3. LESINGTYE EN LESINGLOKALE ...................................................................................................8

4. TUTOR KLASSE ....................................................................................................................................8

6. Student-gerigte onderrig benadering ..................................................................................................11

7. Oorgangsmaatreëls HVR 151 & 152 ....................................................................................................12

DEEL III: STUDIEKOMPONENT........................................................................................................16

1. Kursus doelwitte ....................................................................................................................................16

2. Klassifikasie van uitkomste...................................................................................................................16

3. Sillabus en vereiste uitkomste...............................................................................................................17

3.2 INLEIDING TOT DIE ROMEINSE SAKEREG.............................................................................21

Die kursus duur vanaf 27 Januarie tot 18 Mei 2010

1. Dosente & spreekure:

Prof D G Kleyn (kursusleier)

Spreekure: Dinsdag 08:00 – 10:30

Prof CMA Nicholson (dosent)

Spreekure: Dinsdag 11:30 – 13:30

Dosente is buite spreekure op afspraak beskikbaar asook voor en nalesings.

Tutoriale klasse en lokale: Registreer of ClickUp

Die weeklikse plan lyk soos volg:

(a) Inleiding oor karakter en komponente van die SA Regstelsel

2. VOORGESKREWE EN/OF AANBEVOLE WERKE

2.1 Voorgeskrewe werk

2.2 Aanbevole werk

DH van Zyl Geskiedenis van die Romeins-Hollandse Reg, Butterworth, 1979

Daar is drie formele lesings per week.

Dinsdag 10:30 – 11:20 (Eeufees 5)

4.2 Tutoriaal tye en lokale

Sal op ClickUp aangekondig word.

4.3 Basiese reëls

5.1.1 RGO 1: (rekenaargesteunde toets)

Datum: 3 Maart 2010

Studente moet voor 28 Februarie 2010 op ClickUp registreer.

Datum: 7 Mei 2010

Studente moet voor 4 Mei 2010 op ClickUp registreer.

5.1.3 Sieke RGO (1 & 2)

Datum: 12 Mei 2010

Datum: 15 April 2010

Datum: 11 Mei 2010

5.3 Taak (15 punte)

5.4 Klastoetse (30 punte)

5.6 Finale punt

5.7 Aanvullende, Siekte en Spesiale toetse en Eksamens

6. Student-gerigte onderrig benadering

7.2 Datums van kursusse

HVR 151: 27 Januarie tot 16 Maart 1010

7.3 Assessering HVR 151

Die punt uit 35 sal na ‘n persentasie omgeskakel word.

7.3.1 RGO (Rekenaargesteunde toets (RGO 1 vir HVR 110)

Datum: 3 Maart 2010

Studente moet op ClickUp registeer voor 28 Februarie 2010.

7.3.2 Siekte RGO 1

Datum: 12 Mei 2010

7.3.4 Eksamen (semestertoets vir HVR 110)

Datum: 15 April 2010

‘n Student wat ‘n eksamen afgelê het, is nie geregtig op ‘n siekte-eksamen nie.

7.3.5.1 Datum, tyd en plek van siekte/spesiale eksamen

Datum: 11 Mei 2010