200,000 BK Ang Yungib ng Tabon sa Pilipinas ay pinanirahan na mga tao sa loob ng 40,000 taon.

Ang mga Hagdan-Hagdang Palayan ay ginawa ng sinaunang Pilipino.

900 BK
Nagtatag ng mga himpilang pangkalakalan ang mga orang Dampuan o ang mga tao mula
sa Champa ng Timog Anman.
960 BK
Bunga nang ugnayang pangkalakahan sa pagitan ng Pilipinas at Tsina ay dumagsa ang
mga produktong Tsino sa sa Bansa.
100 BK
Lumaganap sa mga baybayin ng kapuluan ang mga pamayanang Tsino.
1380 BK
Tinanggap ng mga katutubo sa Sulu ang relihiyong Islam mula sa inpluwensya ng
pangagaral ng Shelk Karimul Makdum, isang Arabong misyonero.
Panahon ng pananakop ng Espanya
Petsa / Panahon
Marso 17, 1521

Pangyayari

Yumapak sa Pilipinas si Ferdinand Magellan, Isang Portuges Maninilbihan sa

Hari ng Espanya.
Marso 29, 1521
Isang Sandugan Ang Ginanap sa Pagitan ni [[Ferdinand Magellan|] at ng
Magkapatid na Rajah Kulambu ng Limasawa at Rajah Siagu ng Butuan.
Marso 31, 1521
Pinangunahan ni Pari Pedro de Valderama Ang Pagdaraos ng Kauna-Unahang
Misang Katoliko sa pulo ng "limasawa". Makaraan nito ay Pinangalan ni
[[Ferdinand Magellan] Ang Pulo ng kapuluan ng San Lazaro at Inangkin Para sa Hari ng Espanya.
Abril 27, 1521
Labanan sa Mactan - Nasawi si [[Ferdinand Magellan] sa Mactan Makaarang
Makialam sa Alitan nina Lapu-Lapu at Zula, Mga Pinuno ng Mactan.
Pebrero 2, 1543
Dumaong ang Ekspedisyong Ruy Lopez De Villalobos Ang Pulo ng Sarangani sa
Silangang Mindanao. Pinangalanan ni Villalobos Ang mga Pulo ng Samar at
Leyte ng Felipinas sa Karagatan ni Prinsipe Felipe II ng Asturias, na naging
Haring Felipe II ng Espanya.
Pebrero 13, 1565
Nakarating sa Cebu ang ekspedisyong Miguel Lopez De Legaspi.
Nakikipagsanduguan si Legaspi kina Raha Sikatuna at Raha Sigala, Mga Hari ng
Bohol.
Enero 1, 1571
Matapos mantuklasan Ang Imahe ng isang Santo Nino, pinangalanan ni Legaspi
ng Ciudad Del Santismo Nombre ang kauna-unahng pamayaman ng mga Kastila
sa Pilipinas.
Hunyo 3, 1571
Labanan sa Bangkusay - Nagapi ang Labanan ng Bangkusay si Raha Sulayman,
Ang Haring Hari ng Maynila tinalo siya ni Martin De Golti.
Hunyo 24, 1571
Itinatag ni Legaspi ang Maynila ang sarili bilang kauna unahang GobernadorHeneral ang Maynila ang naging kabisera ng bansa.
Mayo 16, 1584
Itinatag ang Royal Audiencia, ang pinakamataas na hukuman sa panahon ng
Kastila. dito dinidinig ang mga kaso laban sa Gobernador-Heneral at iba pang
opisyal na Kastila.
Disyembre 21, 1614 Dumating sina Ukon "Don Justo" Takayama na isang Kristyanong Daimyo at
ang Hapong Samurai na patungo sa Maynila at mga kasama na mga Hapong
Daimyo na ituloy ng mga maraming mga Pilipino, mga katutubong Tagalog at
mga heswitang Kastila ay nandito po sa Pilipinas.
Mula 1615
Namatay si Don Justo Takayama sa Maynila kasama ang mga
pamahalaang Kastila at nakalibing sa busog ng oras ng mga militar na bilang na
isang Daimyo. Siya ay ang unang Daimyo na upang magiging nalibing si Dom
Justo Takayama sa dungisan sa Pilipinas na mula sa Dilao ay ang nakaraang
bakas sa mga lumang bayan ng Paco sa Maynila.

Abril 14, 1617

Labanan sa Playa Honda - Naganap ang Labanan sa Playa Honda sa laot ng

Zambales. Tinalo ng mga Kastila sa ilalim ni Juan Ronquilo ang barkong
Olandes sa ilalim ni Admirante Lamb.
Hunyo 20, 1618
Na parating na isang Hapong shogunate at mga Daimyo na si Hasekura
Tsunenaga at kasama ng mga taga Hapong Shogunate at mga taga Daimyo na s
umakay sa galleyong Hapon na pangalang San Juan Bautista mula ang patungong
sa Acapulco, Mehiko Hanggang tungo kami sa Maynila para sa mararing
mamamayang Pilipino at mga katutubong Pilipino at Tagalog na dumadalo at
ipagpatuloy sa mga shogunate at mga Daimyong Hapon sa mga sa mga
magkakaibigang Pilipino ituloy sa Pilipinas.
Setyembre 22, 1620 Bago umalis sa Pilipinas na si Hasekura Tsunenaga at mga kasama ng mga taga
Hapong shogunate at mga Daimyo nakasakay sa mga barkong galleyon ng mga
Hapon na San Juan Bautista at kasama na namaalam ng mga maraming Pilipino
at mga katutubong Pilipino at mga Tagalog sa Maynila, at bagong siyang
bumalik si Hasekura na dumating sa Nagasaki, Hapon.
Oktubre 3, 1646
Natalo ng mga Kastila ang Hukbong-Dagat ng Olandes sa Look ng Maynila. ang
araw ay ipinagdiang bilang ang kapistahan ng La Naval De Manila.
Oktubre 6, 1762
Unang Labanan sa Maynila Nasakop ang Maynila ng mga sundalong briton at
ang merkenaryong Pranses na pinamunuan nina heneral William Drapper at
admirante Samuel Cornish.
Marso 17, 1764
Nabawi ng Espanya ang Maynila nang isuko ito ng Britanya matapos lagdaan ng
Inglatera at Pransiya ang tratadong pangkapangyarihan na tumatapos sa Pitong
Taong Digmaan.
Oktubre 31, 1829 Himagsikang Dagohoy - Nalupig ang Himagsikang Dagohoy Pagkaran ng 85
taong paglaban sa pamanhala ng mga Kastila. ito ang pinakamatagal na
Himagsikan sa Kasaysayan ng Pilipinas.
Nobyembre 4, 1841 Binitay ng mga Kastila si Apolinario Dela Cruz o "Hernimo Pule" binintagang
siyang ginamit ang kapatirang itinatag, ang Cofradia De San Jose, Laban sa mga
Kastila.
Hunyo 19, 1861
Isinilang Ang Pambansang Bayani ng Pilipinas, si Jose P. Rizal sa Calamba,
Laguna
Enero 20, 1872
Idinawit sa sumiklab ngunit nabigong pag-aalsa sa Cavite ang binitay na tatlong
rebeldeng mga pari ng GOMBURZA na si Jose Burgos, Mariano Gomez at
Jacinto Zamora.
Pebrero 15, 1889
Itinatag ni Graciano Lopez-Jaena ang La Solidaridad sa Barcelona.
Setyembre 18, 1891 Natapos ni Jose Rizal ang pangalawa niyang nobela. ang El Filibusterismo sa
tulong ni Valentin Ventura.
Hulyo 3, 1892
Itinatag ni Jose Rizal ang La Liga Filipina, isang pansibkong samahan na
itinuturing na huling dulugan ng kilusang Propaganda.
Hulyo 7, 1892
Lihim na itinatag ni Andres Bonifacio ang rebolusyonaryong samahang KKK
(Katastaasan, Kagalang-galangang Katipunan ng Anak ng Bayan o Katipunan)
Hulyo 7, 1892
Ipinatapon si Rizal sa Dapitan.
Mula 1896
Himagsikang Pilipino - Nagsimula na ang Himagsikang Pilipino
ay isang magpasandata ng makipaglaban sa pagitan ng samahan ng mga
Katipuan, Republikang Pilipino at ang karapatan ng lupang bagong
pinananahanan ng mga Kastila
Agosto 19, 1896
Ipinagkanulo ni Teotoro Patino ang Katipunan kay padre Mariano Gil. naibunga
ito ng mga pagdakip ng mga Kastila sa mga pinaghihinalaang Pilipino.

Agosto 23, 1896

Pinunit ni Bonifacio at mga kasamaang kanilang mga Cedula sa Sigaw ng Pugad

Lawin.
Agosto 25, 1896
Naganap ang unang maikling labanan sa pagitan ng mga Pilipinong
Rebolusyonaryong at mga Kastila.
Agosto 31, 1896
Pinangunahan nina heneral Emilio Aguinaldo at Daniel Tirona ang pag-aalsa sa
Kawit, Cavite.
Disyembre 30, 1896 Binaril si Dr.Jose Rizal sa Bagumbayan na kilala ngayon sa Parke ng Rizal (Rizal
Park)
Marso 22, 1897
Napagkasunduan sa Kumbensiyong Tejeros na palitan ang Katipunan ng isang
rebolusyonaryong pamahalaan. pawalang-bisa ni Bonifacio ang resulta ng halaan
nang usisain ni Daniel Tirona ang kanyang pagkakahahal bilang direktor ng
panloob.
Mayo 10, 1897
Binaril ang Magkakapatid na Andres at Procopio Bonifacio ni medyor Lazaro
Macapagal sa Maragondon, Cavite sa utos ni heneral Mariano Nobiel makaraang
mapatunayang nagkasala ng pagtataksil at sedisyon.
Hulyo 7, 1897
Itinatag ni Emilio Aguinaldo ang isang Rebolusyonaryong Pamahalaan sa Biak
na Bato, San Miguel, Bulacan.
Mula 1898
Himagsikang Pilipino - Ipagpatuloy ng pagtatapos ng Himagsikang Pilipino
samantala'y ang alin ng kasarinlan ng Pilipinas na pinagparisan mula sa Espanya
at, mamaya, mula sa Estados Unidos ay naghahanda ng Digmaang KastilaAmerikano.
Enero 20, 1898
Tumakas patungong Hong Kong si Aguinaldo.
Abril 25, 1898
Nagdeklara ng giyera ang Kongreso ng Amerika laban sa Espanya.
Mayo 1, 1898
Ang unang labanan sa Digmaang Kastila-Amerikano: si admirante George
Dewey ay pagwasak ng hukbong dagat ng mga Kastila sa Labanan sa Look ng
Maynila.
Mayo 19, 1898
Si Emilio Aguinaldo ay bumalik sa Pilipinas galing sa pagkataon sa Hong Kong
ay nasaan na siya ng mayroon ng pinag yamang ang kakulangan ng mga
panghihimagsik ng Katipunan noong 1892 hanggang 1896.
Hunyo 12, 1898
Ipinroklama ni heneral Aguinaldo ang Kasarinlan ng Pilipinas sa Balkonahe ng
Kanyang Tandahan sa Kawit, Cavite.

Unang Kasaysayan
Mapa ng Timog-Silangang Asya.
Mag-asawang Tagalog na mga maharlika.
Mga Negrito, Indones at Malay ang mga prinsipal na mamamayan ng Pilipinas. Naganap pa ang iba
pang migrasyon sa pamamagitan ng pagbiyahe sa tubig at nangyari sa loob ng ilang libong taon.
Naging laganap ang sosyal at pulitikal na organisasyon ng populasyon sa mga pulo. Ang mga
magsasaka lamang ng Hilagang Luzon ang nagkaroon ng konsepto ng teritoryalismo. Ang simpleng
yunit ng pamahalaan ay ang barangay, na isang grupong pinamunuan ng isang datu. Sa isang barangay,
ang mga sosyal na dibisyon ay ang mga maharlika, kung saan kasama ang datu; ang mga timawa; at
ang mga alipin. Maraming kategorya ang mga alipin: ang mga magsasakang walang lupa; ang mga
timawang nawalan ng kalayaan dahil sa pagkakautang o parusa sa krimen at ang mga bihag ng
digmaan.
Dinala ang Islam ng mga mangangalakal at mga misyonaryo mula sa Indonesia.[2] Noong ika-16
dantaon, matatag na ang Islam sa Sulu at lumaganap ito mula sa Mindanao; nakarating ito sa Maynila
noong 1565.[1] Kahit kumalat ang Islam sa Luzon, ang pagsamba pa rin sa mga anito ang relihiyon ng
karamihan sa mga pulo ng Pilipinas. Dinala ng mga Muslim ang pulitikal na konsepto ng mga estadong
pinamunuan ng mga raha at sultan. Ngunit ang mga konsepto ng mga Muslim at ng mga magsasaka ng
Hilagang Luzon ng teritoryalismo ay hindi lumaganap sa ibang lugar.[1] Nang makarating ang mga
Kastila noong ika-16 dantaon, karamihan sa humigit-kumulang na 500,000 katao ay nanirahan sa mga
panirahang barangay.[1]

Pamumuno ng Espanya (1521-1898)

Pangunahing lathalain: Kasaysayan ng Pilipinas sa Panahon ng Pamumuno ng Espanya

Mga unang expedisyon ng Espanya

Ferdinand Magellan na nakarating sa Pilipinas noong 1521.
Estatwa ni Lapu-Lapu na nakatayo sa lugar kung saan napatay daw si Magallanes noong 1521.
Unang nakarating ang mga Europeo sa Pilipinas sa pagdating ng ekspedisyon ng mga Espaol na
pinamunuan ng Portuges na si Ferdinand Magellan noong Marso 16, 1521. Pumalaot si Magallanes sa
pulo ng Cebu, inangkin ito para sa Espanya, at binigyan ito ng pangalan na Islas de San Lazaro.
Magiliw siyang nakipag-ugnayan sa ilang mga lokal na datu. Nagdaos pa sila ng tradisyonal na
sandugo kung saan pinalalabas ang dugo sa braso, inihahalo sa tubig o alak at iniinom nilang
magkasama. Sa ganitong paraan, ang dugo ng kasama niya ay nasa kanyang mga ugat na ginagawa
silang "magkapatid sa dugo", isang sagrado at hindi pwedeng ipawalang-bisa na kasunduan.
Nakumbinsi pa ni Magellan na maging Kristiyano.Nagawa niya itong gawin kay Humabon ng Cebu

dahil sa Kristiyanismo, ginagalang ng mga bata ang mga matatanda. Ito ang nag-enganyo sa
konbersyon dahil noong panahong iyon ay hindi iginagalang ng mga bata ang matatanda dahil wala na
silang magagawang mabuti sa tribu. Ang mga kabataan ang nag-uutos sa mga matanda. Nagpakita ito
ng isang mahalagang pangyayari sa kasaysayan ng Pilipinas. Nagwagi si Magallanes laban kay
Humabon sa pamamagitan ng pagdadala ng bagong kultura na nagpapahalaga sa dignidad ng tao.
Ngunit, napatay si Ferdinand Magellan ng pangkat ni Lapu-Lapu, na tumutol sa pamamahala ng
Espanya. Hinamon ni Magellan si Lapu-Lapu sa isang labanan, upang ipakita kung paano lumaban ang
mga Europeo. May tatlong dahilan kung bakit natalo si Magellan laban kay Lapu-Lapu. 1) Hindi siya
nagpadala ng tauhan upang suriin ang lugar, 2) binalaan niya ang kalaban na siya aatake at 3) pumayag
siyang mas maraming tribo ang lumaban sa kanyang mga tauhan.
Sa mga sumunod na dekada, iba pang mga ekspedisyon ang ipinadala ng Espanya sa Pilipinas. Noong
1543, pinamunuan ni Roy Lpez de Villalobos ang isang ekspedisyon patungo sa mga pulo at
pinagalang Las Islas Felipinas (mula sa pangalan ni Felipe II ng Espanya) ang mga pulo ng Samar at
Leyte. Hindi nagtagal, ibinigay ang pangalang ito sa buong arkipelago.

Kolonya ng Espanya
Ang permanenteng paninirahan ay naitatag lamang noong 1565 nang makarating ang ekspedisyon na
pinamunuan ni Miguel Lopez de Legazpi sa Cebu mula sa Mexico. Ang pamumuno ng mga Espanyol
ay naitatag sa mga maliliit na malayang pamayanan na walang alam sa pamahalaang sentralisado.
Matapos ang anim na taon, nang matalo ang isang Muslim na datu, itinatag ni Legazpi ang isang
kabisera sa Maynila, na nagbigay ng pangunahing daungan sa Look ng Maynila, isang malaking
populasyon at malapit sa mga kapatagan ng Gitnang Luzon. Naging sentro ng pamahalaang kolonyal
ang Maynila, pati na rin ang aktibidad na pang-militar, pang-relihiyon at pang-komersyal. Naglayag
ang mga bantog na galyon sa pagitan ng Maynila at Acapulco, Mexico. Dinala nila ang pilak at ilang
mahahalagang metal mula sa Bagong Mundo sa Maynila upang bumili ng mga pampalasa mula sa
Moluccas at ang porselana, ivory, lacquerware at seda mula sa Tsina at Timog-silangang Asya.
Bagama't ginamit ang mga ito sa Mexico, karamihan sa mga kalakal ang dinala sa Espanya, upang
ipagbili sa Europa.
Ang Pilipinas ay naging lalawigan ng Nueva Espanya hanggang 1821, nang makamit ng Mexico ang
kalayaan. Ang pananakop sa kapuluaan ay nagtagumpay na walang pakikipaglaban (maliban sa mga
Muslim). Naging problema ng mga Kastila ang pakikipaglaban ng mga Muslim sa Mindanao at Sulu.
Bilang sagot sa pag-atake ng mga Espanyol sa mga Muslim at kanilang mga kakampi, sinalakay nila
ang mga lugar sa Luzon at Bisayas na nasa ilalim ng pamamahala ng Espanyol. Naglunsad ang mga
Kastila ng mga kampanya laban sa mga Muslim, ngunit wala itong naging tiyak na resulta hanggang sa
gitna ng ika-19 siglo. Magkaugnay ang Simbahan at Estado noong panahon ng Kastila. Naging
responsibilidad ng estado ang mga establishimentong pang-relihiyon. Isa sa mga naging layunin ng
Espanya sa kolonyalisasyon ng Pilipinas ay ang pagbibinyag ng mga tribu sa Kristiyanismo. Ang
pagpapalit ng relihiyon ay naganap dahil sa kawalan ng ibang maayos na relihiyon, maliban sa Islam,
na laganap sa Timog. Ang mga seremonya ng simbahan ay naging bantog, na naging dahilan upang
mapasama ang iba't ibang pista sa tradisyong Pilipino. Naging sanhi nito ang pagdami ng mga
Katoliko sa bansa, na tinutulan ng mga Muslim sa Mindanao at mga tribu sa Hilagang Luzon (tulad ng
mga Ifugao ng Kordilyera at ang mga Mangyan ng Mindoro. Ang mga Kastila ay nagtayo ng
tradisyonal na organisasyon ng barangay sa pamamagitan ng mga pinunong lokal sa mababang antas ng
pamamahala. Ang istilong ito na di-direktang pamamahala ang nagdulot ng pagbubuo ng mataas na
antas ng mga Pilipino na tinatawag na principalia, na naging mayaman, mataas ang respeto at iba pang
mga prihibelyo. Ito ay nagpakita ng isang sistemang oligarkiya sa lokal na pamamahala. Ilan sa mga

pagbabago sa ilalim ng pamamahala ng Espanya ang pagpapalit ng ideya ng pagmamay-ari ng lupa sa

konsepto ng pribadong pagmamay-ari at ang pagbibigay ng titulo sa mga kasapi ng principalia.Hindi
kumita ang Espanya sa Pilipinas bilang isang kolonya, at malapit nang maubos ang salapi ng
pamahalaan dahil sa digmaan laban sa mga Dutch at sa pakikipag-laban sa mga Muslim.Ang kita ng
pamahalaang kolonyal ay nanggaling sa kalakalang galyon.[5]

Pagbagsak ng pamumuno ng Espanya

Ang pamamahala ng Espanya sa Pilipinas ay sandaling naputol noong 1792 nang salakayin ng mga
Ingles ang Maynila na naging sanhi ng pagpasok ng Espanya sa Digmaan ng Pitong Taon. Ang
Kasunduan sa Paris ng 1763 ang nagbalik sa pamamahala ng mga Kastila at nilisan ng mga Ingles ang
bansa noong 1764. Ang sandaling pananakop ng mga Ingles ang nagpahina sa kapangyarihan ng
Espanya at nagdulot ng mga rebelyon at mga demanda para sa kalayaan.
Noong 1871, itinatag ni Gobernador-Heneral Jose Basco y Vargas ang Economic Society of Friends of
the Country. Noong panahong iyon, ang Pilipinas ay direktang pinamamahalaan ng Espanya. Ang mga
kaganapan sa loob at labas ng bansa ay nakatulong sa pagdadala ng mga bagong kaisipan sa Pilipinas.
Ang pagbubukas ng Kanal Suez noong 1869 ay nagpaikli ng panahon ng paglalayag patungong
Espanya. Naging sanhi ito ng pagdami ng mga ilustrado na naging kasama ng mga creoles, isang
mataas na antas ng mga Pilipino, sapagkat maraming mga kabataang Pilipino ang nakapag-aral sa
Europa. Itinatag ng mga illustrado ang Kilusang Propaganda noong 1882.
Naging layunin ng Kilusang Propaganda ang pagbabalik ng representasyon ng Pilipinas sa Kongreso
ng Espanya (Spanish Cortes), ilang reporma at hindi nagtagal, ang kalayaan ng bansa. Si Jos Rizal,
ang pinakamatalino at pinakaradikal na illustrado noong panahong iyon, ang nagsulat ng mga nobelang
Noli Me Tangere at ang El Filibusterismo, na naging inspirasyon upang matamo ang kalayaan. Noong
1892, itinatag ni Andrs Bonifacio ang Kataastaasang, Kagalanggalangang Katipunan ng mga Anak
ng Bayan (KKK) na naging layunin ang pagkakamit ng kalayaan sa pamamagitan ng pakikipaglaban sa
mga Kastila. Si Bonifacio ang naging supremo (pinuno) nito.

Unang watawat ng mga rebolusyonaryong Pilipino.

Emilio Aguinaldo, Pangulong ng Pilipinas mula 1899 hanggang 1901.
Nagsimula ang rebolusyon noong 1896. Napagkamalan si Rizal na siya ang nagpasimula ng rebolusyon
na naging sanhi ng kanyang pagkamatay noong Disyembre 30, 1896. Ang Katipunan sa Cavite ay
nahati sa dalawa, ang Magdiwang na pinamunuan ni Mariano Alvarez (kamag-anak ni Bonifacio sa
pamamagitan ng kasal, at ang Magdalo, na pinamunuan ni Emilio Aguinaldo. Ang alitan sa pagitan ni
Bonifacio at Aguinaldo ang nagdulot sa pagpatay kay Bonifacio ng mga sundalo ni Aguinaldo noong
Mayo 10, 1897. Sumang-ayon si Aguinaldo sa mga kondisyon ng Kasunduan sa Biak-na-Bato at siya at
ang kanyang mga kasamang rebolusonaryo ay ipinatapon sa Hong Kong. Sesyon ng kongreso ng
Unang Republika ng Pilipinas.

Nagsimula ang Digmaang Espanyol-Amerikano noong 1898 nang pasabugin ang USS Maine at
lumubog sa daungan ng Havana, na ipinadala sa Cuba upang mabuo ng isang mapayapang resolusyon
sa pagitan ng mga ambisyon ng Cuba na maging malaya at ang kolonyalismo ng Espanya. Matapos
matalo ni Commodore George Dewey ang mga Espanyol sa Maynila, inimbitahan niya na bumalik si
Aguinaldo sa Pilipinas, na ginawa niya noong Mayo 19, 1898. Nang nakarating ang mga sundalong
Amerikano sa Pilipinas, nakuha na ng mga Pilipino ang kontrol sa buong Luzon, maliban sa
Intramuros. Noong Hunyo 12, 1898, ipinahayag ni Aguinaldo ang kasarinlan ng Pilipinas sa Kawit,
Cavite, na nagtatag ng Unang Republika ng Pilipinas sa ilalim ng unang demokratikong konstitusyon
ng Asya. Kasabay nito, dumating ang mga sundalong German at idineklarang kung hindi kukunin ng
Estados Unidos ang Pilipinas bilang isang kolonya, kukunin ito ng Germany. Nakuha ng mga
Amerikano ang lungsod mula sa mga Espanyol sa Labanan ng Maynila. Ang labanang ito ang nagtapos
sa pakikipag-usapan ng mga Pilipino at Amerikano, dahil sa pagpigil sa mga sundalong Pilipino sa
pagpasok sa lungsod ng Maynila, isang kilos na tinutulan ng mga Pilipino.Nagpadala ng mga
komisyoner ang Espanya at Estados Unidos upang pag-usapan ang mga kondisyon ng Kasunduan sa
Paris na nagtapos sa Digmaang Espanyol-Amerikano. Si Felipe Agoncillo, ang representatibo ng
Pilipinas ay tinanggal sa mga sesyon dahil ang pamahalaang rebolusyonaryo ay hindi kinilala ng ibang
mga bansa. Kahit mayroong mga pagtututol, nagdesisyon ang Estados Unidos na hindi isasauli ang
Pilipinas sa Espanya, at hindi rin pumayag na kunin ng Germany ang Pilipinas. Maliban sa Guam at
Puerto Rico, napilitan din ang Espanya na ibigay ang Pilipinas sa Estados Unidos bilang kapalit sa US$
20,000,000.00, na sinasabi ng Estados Unidos na "regalo" nila sa Espanya. Nagrebelde ang Unang
Republika ng Pilipinas laban sa okupasyon ng Estados Unidos, na nagdulot ng pagsiklab ng Digmaang
Pilipino-Amerikano (1899-1913).

Panahong kolonyal ng Amerikano (1898-1946)

Isang karikaturang pulitikal noong 1898 na ipinapakita si McKinley, pangulo ng Estados Unidos
kasama ang isang "mabangis" na bata. Ikinukumpara dito ang pagbalik ng Pilipinas sa Espanya sa
paghagis ng bata sa bangin.
Pangunahing lathalain: Pananakop ng Amerika sa Pilipinas
Nagsimula ang relasyon ng Pilipinas sa Estados Unidos nang magsama ang dalawang bansa upang
labanan ang mga Kastila. Bilang mga magka-alyado, binigyan ng mga sundalong Pilipino ang mga
Amerikano ng mga mahahalagang impormasyon at suporta mula sa militar. Ngunit, dumistansya ang
Estados Unidos sa mga hangarin ng mga Pilipino. Hindi natuwa si Aguinaldo nang tumutol ang mga
Amerikano na suportahan ang kalayaan ng Pilipinas. Nagwakas ang relasyon ng dalawang bansa at
tumaas ang tensyon nang naging malinaw ang pakay ng mga Amerikanong manatili sa mga pulo.

Digmaang Pilipino-Amerikano
Pangunahing artikulo: Digmaang Pilipino-Amerikano
Sumiklab ang Digmaang Pilipino-Amerikano noong Pebrero, 1899, matapos patayin ng dalawang
Amerikanong sundalo ang tatlong Pilipinong sundalo sa San Juan. Naging mas magastos at mas
marami ang namatay sa digmaang ito kaysa sa Digmaang Espanyol-Amerikano.Humigit-kumulang
126,000 Amerikanong sundalo ang lumaban sa digmaan; 4,234 Amerikano ang namatay, pati na rin ang
16,000 Pilipinong sundalo na naging kasali sa isang pambansang gerilyang kampanya na walang tiyak
na bilang ng mga kasapi. Sa pagitan ng 250,000 at 1,000,000 sibilyan ang namatay dahil sa kagutuman
at sakit. Pinahirapan nila ang isa't isa.

Ang kakulangan ng mga sandata ang naging sanhi ng pagkatalo ng mga Pilipinong sundalo laban sa
mga Amerikano sa mga pangunahing labanan ngunit ang mga Pilipino ay nagwagi sa mga labanang
gerilya. Ang Malolos, na kabisera ng pamahalaang rebolusyonaryo, ay nakuha ng mga Amerikano
noong Marso 31, 1899 ngunit nakatakas si Aguinaldo at ang kanyang pamahalaan at nilipat ang
kabisera sa San Isidro, Nueva Ecija. Si Antonio Luna, ang pinakamagaling na kumander ni Aguinaldo,
ay pinatay noong Hunyo. Dahil sa pagkamatay ni Luna at ang tuloy-tuloy na pagkatalo ng kanyang
mga sundalo sa mga labanan sa Hilagang Luzon, pinalitan ng di-sentralisadong mga hukbong gerilya sa
bawat sonang militar ang regular na hukbo noong Nobyembre 1899. Ang mga sibilyan, na naiipit sa
pagitan ng mga Amerikano at mga rebelde, ay naghirap.[12]
Nadakip si Aguinaldo sa Palanan, Isabela noong Marso 23, 1901 at dinala sa Maynila. Nanumpa siya
ng katapatan sa Estados Unidos at nag-utos na sumuko ang kanyang mga kasama, na naging hudyat ng
katapusan ng digmaan.[12] Ngunit nagpatuloy pa rin ang mga labanan sa ilang mga bahagi ng
Pilipinas, lalo na sa Mindanao, hanggang noong 1913.

Kolonya ng Estados Unidos

Tinuring ng Estados Unidos ang kanilang misyon sa Pilipinas bilang paghahanda ng mga Pilipino sa
malayang pamamahala.Itinatag ang pamahalaang sibil noong 1901, na pinamahalaan ni William
Howard Taft, ang unang Amerikanong gobernador-heneral ng Pilipinas, na humalili kay Arthur
MacArthur, Jr. Ang gobernador-heneral ang naging pinuno ng Komisyon ng Pilipinas, isang kapisanan
na itinatag ng Estados Unidos na may kapangyarihang tagapagbatas at may limitadong kapangyarihang
tagapamahala. Nagpatupad ang komisyon ng batas na nagtayo ng iba't ibang mga sangay ng
pamahalaan, kasama na rin ang istilong hudisyal, serbisyong sibil at pamahalaang lokal. Itinatag ang
Pambansang Pulisya (Philippine Constabulary) upang pamahalaan ang mga natitirang kilusang
lumalaban sa mga Amerikano at nang hindi naglaon ay ginampanan rin nito ang mga responsibilidad
ng Sandatahang Lakas ng Estados Unidos. Pinasinayaan ang halal na Asamblea ng Pilipinas noong
1907 bilang ang mababang kapulungan, samantalang ang Komisyon ng Pilipinas ang mataas na
kapulungan.
Ang mga panukala ng Estados Unidos sa Pilipinas ay napalitan kasabay ng pagpapalit ng mga
administrasyon. Sa mga unang taon ng kolonyang pamamahala, ayaw ng mga Amerikano na ibigay ang
karapatang pamamahala sa mga Pilipino. Ngunit, nang naging pangulo ng Estados Unidos si Woodrow
Wilson noong 1913, isang bagong panukala ang ipinagtibay na naging daan sa kalayaan ng Pilipinas.
Ang Batas Jones, na ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos noong 1916, ay naging batayan ng
pagtatag ng isang pamahalaan, nagpangako ng kalayaan at pagtatatag ng inihalal na Senado ng
Pilipinas.
Naganap noong dekada 1920 ang pakikipagtulungan at mga komprontasyon ng mga Pilipino sa mga
gobernador-heneral ng Estados Unidos, depende kung kaya ng gobernador-heneral na pamahalaan ang
kolonya kasama ang tagapagbatas ng bansa. Ang mga kasapi ng kongreso ay naghangad na makamit
kaagad ang kalayaan mula sa Estados Unidos. Ipinadala sa Washington D.C. ang ilang mga misyong
pang-kalayaan. Itinatag ang serbisyong sibil na pinamahalaan ng mga Pilipino noong 1918.
Ang pulitika ng Pilipinas noong panahon ng kolonyalismo nito sa Estados Unidos ay pinamahalaan ng
Partido Nacionalista, na itinatag noong 1907. Kahit naghangad ito ng madaliang paggawad ng
kasarinlan, naging mataas ang suporta nito sa Estados Unidos sa mga panukala nito.Pinamunuan ito ni
Manuel L. Quezon, na naging pangulo ng Senado mula noong 1916 hanggang 1935.

Panahon ng Komonwelt
Pangunahing artikulo: Komonwelt ng Pilipinas
Manuel L. Quezon, pangulo ng Komonwelt kasama si Franklin D. Roosevelt, pangulo ng Estados
Unidos sa Washington, D.C..
Noong 1933, ipinasa ng Kongreso ng Estados Unidos ang Batas Hare-Hawes-Cutting bilang ang Batas
ng Kalayaan ng Pilipinas kahit ito ay tinutulan ni Pangulong Herbert Hoover.Kahit ang batas na ito ay
binuo sa tulong ng isang komisyon mula sa Pilipinas, tinutulan ito ng Pangulo ng Senado, si Manuel L.
Quezon, dahil sa probisyon nitong manatili ang kontrol ng Estados Unidos sa mga base militar sa
bansa. Sa ilalim ng kanyang impluwensya, tinutulan ito ng lehislatura ng Pilipinas. Noong sumunod na
taon, isang bagong batas na tinawag na Batas Tydings-McDuffie ay ipinasa ng lehislatura. Isinaad sa
batas na ito ang pagtatatag ng Komonwelt ng Pilipinas na may 10-taong mapayapang transisyon
patungo sa kasarinlan. Magkakaroon ang komonwelt ng sariling saligang-batas at magiging
responsibilidad ang pamamahala sa bansa, ngunit ang ugnayang panlabas ay responsibilidad ng Estados
Unidos, at ilang mga batas ay kailangan aprubahan ng pangulo ng Estados Unidos.
Manuel Quezon, Pangulong ng Pilipinas mula 1935 hanggang 1944.
Isang konstitusyon ang binuo noong 1934 na pinagtibay sa isang plebisito noong sumunod na taon.
Noong Mayo 14, 1935, isang halalan ang ginanap upang punan ang bagong tatag na posisyon ng
Pangulo ng Komonwelt na napanalunan ni Manuel L. Quezon ng Partido Nacionalista, at itinatag ang
isang Pilipinong pamahalaan na ibinase sa mga prinsipyo ng Konstitusyon ng Estados Unidos. Ang
komonwelt ay itinatag noong 1935, na mayroong malakas na sangay na tagapagpaganap, iisang sangay
ng kapulungan, ang National Assembly at ang Kataas-taasang Hukuman ng Pilipinas na binubuo ng
mga Pilipino sa unang pagkakataon mula noong 1901. Noong panahon ng Komonwelt, nagpadala ang
Pilipinas ng isang halal na Resident Commissioner sa Mababang Kapulungan ng Estados Unidos (tulad
ng ginagawa ng Puerto Rico ngayon).
Naging adhikain ng bagong pamahalaan ang pagtatatag ng batayan ng tanggulang pambansa, mas
malakas na kontrol sa ekonomiya, mga reporma sa edukasyon, pagpapabuti sa transportasyon, ang
kolonisasyon ng pulo ng Mindanao at ang promosyon ng lokal na kabisera at industriyalisasyon.
Ngunit hinarap ng komonwelt ang problema sa agrikultura, ang di-tiyak na sitwasyong diplomatiko at
militar sa Timog-Silangan Asya, at hindi maliwanag na lebel ng komitment ng Estados Unidos sa
panghinaharap na Republika ng Pilipinas. Binago ang konstitusyon noong 1939-1940 upang ibalik ang
kongresong may dalawang kapulungan at ang pagpapahintulot ng pagtakbo muli ni Pangulong Quezon,
na nagkaroon lamang ng isang anim na taong termino.

Ikalawang Digmaang Pandaigdig at ang pagsakop ng mga Hapon

Pangunang Artikulo: Pananakop ng mga Hapones sa Pilipinas (1941-1945)
Humigit-kumulang 10,000 katao ang namatay sa Martsa ng Kamatayan sa Bataan.
Naglunsad ang bansang Hapon ng isang sorpresang pag-atake sa Clark Air Base sa Pampanga noong
Disyembre 8, 1941, halos sampung oras lamang matapos ang Pag-atake sa Pearl Harbor. Ang
pagbobomba sa pamamagitan ng paggamit ng mga eroplano ay sinundan ng pagdating ng mga
sundalong Hapones sa Luzon. Ang hukbo ng mga Pilipino at Amerikanong sundalo ay pinamunuan ni
Heneral Douglas MacArthur. Dahil sa pagdami ng mga kalabang dumarating sa bansa, lumikas ang
mga hukbong Pilipino at Amerikano sa Bataan at sa pulo ng Corregidor. Ang Maynila, na idineklarang

bukas na lungsod/Open City upang maiwasan ang pagkawasak nito, ngunit naging pasaway ang mga
hapones at sinalakay pa rin ito. ito ay pinasok ng mga Hapones noong Enero 2, 1942[19]. Nagpatuloy
ang pagtatanggol ng mga Pilipino hanggang sa pagsuko ng mga sundalong Pilipino at Amerikano sa
Bataan noong Abril 9, 1942 at ang Corregidor noong Mayo 6. Karamihan sa 80,000 na mga preso ng
digmaan na nahuli ng mga Hapones sa Bataan ay sapilitang pinagmartsa patungo sa isang kulungang
may layo ng 105 kilometro sa Hilaga (Pampangga) . Tinatayang 10,000 mga Pilipino, 300 mga
Pilipinong Intsik at 1,200 mga Amerikano ang namatay bago makarating sa destinasyon.
Sumama sina Quezon at Osmea sa mga sundalong patungong Corregidor at hindi nagtagal ay umalis
sila patungong Estados Unidos, at doon pinamahalaan ang Komonwelt. Inutusan si MacArthur na
pumunta sa Australia, kung saan sinimulan niya ang planong pagbabalik sa Pilipinas.
Jose P. Laurel, Pangulong ng Pilipinas mula 1943 hanggang 1945.
Agad na nag-organisa ang mga awtoridad ng militar ng Hapon ng bagong estruktura ng pamahalaan sa
Pilipinas at itinatag ang KALIBAPI (Kapisanan sa Paglilingkod sa Bagong Pilipinas). Isinaayos nila
ang Konseho ng Estado na nagpatupad ng mga pang-sibil na batas hanggang Oktubre 1943, nang
ideklara nila ang Pilipinas bilang isang malayang bansa. Ang republikang nasa ilalim ng mga Hapones
na pinamunuan ni Jose P. Laurel ay hindi naging popular.
Ang pagsakop ng mga Hapon sa Pilipinas ay tinutulan nang maraming aktibidad ng mga gerilya.
Lumaban ang pangkat ng militar ng Hukbong Katihan ng Komonwelt ng Pilipinas sa mga Hapones sa
isang digmaang gerilya at kinilalang isa itong pangkat ng Hukbong Katihan ng Estados Unidos. Ang
tagumpay ng pakikipaglabang ito ay ipinakita sa katapusan ng digmaan, kung saan kontrolado lamang
ng mga Hapones ang labindalawa sa apatnapu't walong lalawigan sa bansa. Ang pangunahing elemento
ng paghihimagsik sa Gitnang Luzon ay ginampanan ng Hukbalahap (Hukbong Bayan Laban sa
Hapon), na mayroong 30,000 kasapi at ipinaabot ang kontrol sa karamihang lugar sa Luzon.
Noong Mayo 8, 1942 hanggang Setyembre 2, 1945, nagsimula ang kampanya ng Labanan ng
Pilipinong Nadakpin-Muli sa Pilipinas sa ilalim ng pagsakop ng mga Hapon. Mahigit daan-libong mga
Pilipino at mga Pilipinong Intsik na kalakihan ay sumali bilang sundalo ay isang dating militar ng
Hukbong Katihan ng Komonwelt ng Pilipinas sa ilalim ng pangkat ng militar ng Estados Unidos (19351946) at ang sumali bilang gerilya ng kumilalang pangkat ng gerilya sa buong pagbabaka at labanang
ito sa Pilipinas katulad ng Luzon, Visayas at Mindanao at lumaban sila sa mga Hapon, at bago po
pagbabalik ng mga Amerikanong sundalo sa Pilipinas noong 1944.
Dumating si Heneral Douglas MacArthur at si Pangulong Sergio Osmena kasama ang maraming mga
Pilipino at Amerikanong sundalo sa Leyte noong Oktubre 20, 1944. Maraming pang mga sundalo ang
dumating, at pinasok ng mga Magkakaalyadong sundalong Pilipino at Amerikano ang Maynila.
Nagtagal ang labanan hanggang sa pormal na pagsuko ng Hapon noong Setyembre 2, 1945. Nagdanas
ang Pilipinas ng pagkawala ng maraming buhay at malawakang pagkasira nang matapos ang digmaan.
Tinatayang isang milyong Pilipino ang namatay, at nawasak ang Maynila dahil hindi idineklara ng mga
Hapones ang Maynila bilang isang bukas na lungsod katulad ng ginawa ng mga Amerikano noong
1942.
Sergio Osmena, Pangulong ng Pilipinas mula 1944 hanggang 1946.
Kasama ni Pangulong Manuel L. Quezon sa Estados Unidos si Sergio Osmena. Namatay si Quezon sa
sakit na tuberkulosis noong Agosto 1, 1944 at si Osmea ang humalili sa kanya. Kasama siya ng mga
puwersang Amerikanong lumunsad sa Leyte. Samantala maraming ang magkakasanib ng mga
sundalong Pilipino at Amerikano kasama ng mga kumilalang gerilya ay ipagtatanggol ng sagupaan ng
pakipaglaban sa mga Hapones ay simula ng kampanya ng labanan ng pagpapalaya sa Pilipinas.

Nagsilbi siya bilang pangulo ng bansa hanggang sa magkaroon ng halalan noong Abril 23, 1946.
Paghahanda ito sa pagbibigay ng kalayaan ng Estados Unidos. Kumandidato siya bilang pangulo,
ngunit natalo kay Manuel Roxas.

Malayang Pilipinas at ang Ikatlong Republika (1946-1972)

Pangunahing artikulo: Kasaysayan ng Pilipinas (19461972)

Pamamamahala ni Manuel Roxas (1946-1948)

Nagkaroon ng halalan noong 1946, na nagluklok kay Manuel Roxas bilang unang pangulo ng
malayang Pilipinas. Ibinalik ng Estados Unidos ang soberanya ng Pilipinas noong Hulyo 4, 1946.[4]
Ngunit ang ekonomiya ng Pilipinas ay nanatiling umaasa sa ekonomiya ng Estados Unidos, ayon kay
Paul McNutt, isang mataas na komisyoner ng Estados Unidos.[23] Ang Philippine Trade Act, na
ipinagtibay bilang isang kondisyon upang makatanggap ng perang gagamitin sa rehabilitasyon mula sa
digmaan ang Pilipinas mula sa Estados Unidos,[24] ay lalong nagpalala sa relasyon ng dalawang bansa
sa probisyon itong itali ang ekonomiya ng dalawang bansa. Isang kasunduan na militar ang nilagdaan
noong 1947 na nagtakda sa Estados Unidos ng 99-taong pag-uupa sa mga piling base militar sa bansa
(binawasan ito ng 25 taon noong 1967).

Pamamamahala ni Elpidio Quirino (1948-1953)

Elpidio Quirino, Pangulong ng Pilipinas mula 1948 hanggang 1953.
Pinatawad ng administrasyon ni Roxas ang mga taong nakipagtulungan sa mga Hapones noong
Ikalawang Digmaang Pandaigdig, maliban sa mga taong gumawa ng mga marahas na krimen. Namatay
si Roxas dahil sa atake sa puso at tubercolosis noong Abril 1948, at humalili ang pangalawang pangulo,
si Elpidio Quirino, sa posisyon ng presidente. Tumakbo siya sa pagkapangulo noong 1949. Natalo ni
Quirino si Jose P. Laurel at nakamit niya ang apat na taong termino. Iniwan ng Ikalawang Digmaang
Pandaigdig ang Pilipinas na sira-sira at nawalan ng moral. Ang muling pagbangon ng bansa ay
naguluhan dahil sa mga aktibidad ng mga gerilyang Hukbalahap ("Huks") na naging kalaban ng
bagong pamahalaan ng Pilipinas. Ang mga panukala ng pamahalaan sa mga Huk ay parehong naging
pang-negosasyon at pang-supresyon. Ang Kalihim ng Tanggulang Pambansa, si Ramon Magsaysay ay
nagsimula ng kampanya upang matalo ang mga rebelde sa pamamagitan ng militar at para makuha na
rin ang suporta ng pamahalaan mula sa mga mamamayan. Unti-unting kumunti ang kampanya ng mga
Huk noong dekada 1950's, at tuluyang nagwakas ito sa walang kundisyon na pagsuko ni Luis Taruc,
pinuno ng mga Huk noong Mayo 1954.

Pamamamahala ni Ramon Magsaysay (1953-1957)

Ramon Magsaysay, Pangulong ng Pilipinas mula 1953 hanggang 1957.
Suportado ng Estados Unidos, nahalal si Magsaysay sa pagkapangulo noong 1953 dahil sa popularidad
niya sa mga tao. Ipinangako niya ang reporma sa ekonomiya, at napaunlad niya ang reporma sa lupa sa
pamamagitan ng pagtaguyod sa paglipat ng tirahan ng mga mahihirap na tao sa Katolikong hilaga
patungo sa mga tradisyonal na mga lugar ng mga Muslim. Kahit nakatulong ito sa pagbabawas ng
populasyon sa Hilaga, tumaas ang tensyong pang-relihiyon. Ngunit naging popular pa rin siya sa mga
mamamayan, at ang kanyang pagkamatay sa pagbagsak ng kanyang eroplano noong Marso 1957 ay
nagdulot ng kalungkutan sa maraming mga Pilipino.

Pamamamahala ni Carlos Garcia (1957-1961)

Carlos Garcia, Pangulong ng Pilipinas mula 1957 hanggang 1961.
Humalili si Carlos P. Garcia sa posisyon ng pangulo matapos ang pagkamatay ni Magsaysay, at nahalal
rin siya sa apat na taong termino noong Nobyembre ng taon ding iyon. Ipinatupad niya ang patakarang
"Pilipino Muna", na nagbibigay ng pagkakataon sa mga Pilipino na malinang ang ekonomiya ng bansa.
Nakipag-ugnayan si Garcia sa Estados Unidos ukol sa pagsasauli ang mga Amerikanong base militar sa
Pilipinas. Ngunit nawala ang popularidad ng kanyang administrasyon dahil sa mga isyu ng kurapsyon
sa mga sumunod na taon.

Pamamamahala ni Diosdado Macapagal (1961-1965)

Diosdado Macapagal, Pangulong ng Pilipinas mula 1961 hanggang 1965.
Nahalal si Diosdado Macapagal sa pagkapangulo noong halalan ng 1961. Ang panukalang banyaga ni
Macapagal ay humingi ng mas malapit na relasyon sa mga kalapit na mga bansa, partikular na ang
Malaya (ngayo'y Malaysia) at Indonesia. Ang pakikipag-negosasyon niya sa Estados Unidos ukol sa
mga karapatan sa mga base militar ay nagdulot ng negatibong damdamin sa mga Amerikano. Binago
niya ang Araw ng Kalayaan mula sa Hulyo 4 na pinalitan ng Hunyo 12, upang gunitain ang araw na
idineklara ni Emilio Aguinaldo ang kalayaan ng bansa mula sa Espanya noong 1898.
Sa panahon ng panunungkulan ni Pangulong Diosdado Macapagal nagpatuloy sa pagtaas ang halaga ng
bilihin, ngunit naisagawa niyang kahit paano'y mapanatili ang mababang halaga ng bigas at mais.
Gayunpama'y ang pagpupuslit ng mga kalakal na ipinagbabayad sa adwana'y laganap pa rin tulad ng
dati. Si Macapagal sa kanyang sarili'y isang taong matapat, ngunit ipinapalagy ng mga taong siya'y
mahina at hindi nababagay sa kanyang tungkulin, o kaya'y kinukunsinti niya ang katiwalian at
kasamaang ginagawa ng mga taong malapit sa kanya o may lakas sa kanyang tanggapan.
Tangi sa pampalagiang suliranin na pangkabuhayan at pampamahalaan ang lumigalig sa kanyang
pangasiwaan.

Pamumuno ni Ferdinand Marcos(1965-1986)

Ferdinand Marcos, pangulo ng Pilipinas mula 1965 hanggang 1986.
Ang isa pang subyang sa panig ni Macapagal ay ang Pangulo ng Senado na si Ferdinand Marcos, isang
kapwa Liberal. Sinasabing upang matamo ang pagtulong ni Marcos sa halalan noong 1961, lihim na
nakipagkasundo si Macapagal kay Marcos na hindi siya tatakbong muli para sa reeleksiyon sa halalan
ng taong 1965. Ngunit habang lumalapit ang halalan ng taong 1965, napatunayang masugit si
Macapagal sa pagkandidato.
Sa pagkabigo ng pag-asa ni Marcos sa pagiging kandidato ng Partido Liberal sa pagkapangulo, at sa
dahilang naanyayahang sumama sa Partido Nacionalista at samantalahin ang pagkakataon sa
Kumbensiyon ng mga Nacionalista'y iniwan niya ang Partido Liberal at sumapi sa Nacionalista.
Nagwagi si Marcos sa Kumbensyon at naging opisyal na kandidato sa pagka-Pangulo.
Sa una niyang termino, naglunsad si Marcos ng iba't ibang mga proyekto at nagtaas ng koleksyon ng
buwis na nakatulong sa pag-unlad ng bansa noong dekada '70. Dahil rin sa pag-utang niya at sa tulong
pang-ekonomiya na nanggaling sa Estados Unidos, mas maraming mga daan ang naitayo ng kanyang
administrasyon kaysa sa lahat ng daan na naitayo ng mga nakalipas na pangulo at mas maraming mga
paaralan kaysa sa nakalipas na administrasyon. Nahalal muli si Marcos bilang pangulo noong 1969, na

naging unang pangulo ng malayang Pilipinas na natamo ang ikalawang termino.

Hinarangan ng mga kalaban ni Marcos ang kinailangang lehislasyon para maisakatuparan ang kanyang
mga plano. Dahil dito, nawala ang positibong damdamin sa kanyang ikalawang termino at bumagal ang
pag-unlad ng kabuhayan. Dumami ang krimen at pagsuway ng mga sibilyan sa batas. Binuo ng Partido
Komunista ng Pilipinas ang Bagong Hukbong Bayan. Nagpatuloy ang pakikipaglaban ng Moro Islamic
Liberation Front para sa kalayaan ng Mindanao. Ang isang pagsabog sa pagtitipon ng Partido Liberal
kung saan idineklara ang kanilang kandidato para sa Senado noong Agosto 21, 1971 ang nagdulot ng
pagsuspinde ni Marcos sa writ of habeas corpus, na ibinalik niya noong Enero 11, 1972 matapos ang
mga protesta ng publiko.

Batas Militar
Tingnan din: Estratehiya ng tensyon.
Setyembre 23, 1972 - Ipinahahayag ni Pangulong Ferdinand Marcos ang Batas Militar sa isang
pagbabalita sa himpapawid.
Dahil sa kawalan ng respeto sa batas at ang banta ng rebelyon ng mga Komunista, idineklara ni Marcos
ang batas militar noong Setyembre 21, 1972 sa bisa ng Proklamasyon Blg. 1081. Tinanggal ni Marcos
ang kalayaan ng pamamahayag at iba pang karapatan ng mga mamamayan, ipinasara ang Kongreso at
ang mga kompanya ng pamamahayag, at iniutos ang pag-aresto sa mga pinuno ng oposisyon at mga
aktibidad ng mga militante, kasama na ang kanyang pinakamalaking mga kritiko, si Senador Benigno
Aquino, Jr., Senador Jovito Salonga at Senador Jose Diokno. Ang deklarasyon ng batas militar ay
tinanggap ng karamihan, dahil sa problemang panlipunang dinaranas ng Pilipinas. Malaki ang binaba
ng bilang ng krimen matapos isakatuparan ang curfew. Maraming mga kalaban sa pulitika ang
napilitang umalis ng bansa.
Isang konstitusyonal na kumbensyon, na itinatag noong 1970 upang palitan ang Saligang-Batas ng
1935, ay nagpatuloy sa pagbuo ng bagong saligang-batas matapos ang deklarasyon ng batas militar.
Nagkaroon ng bisa ang bagong konstitusyon noong 1973, na binago ang istilo ng pamahalaan mula sa
pampanguluhan na naging parlamentaryo at nagpahintulot kay Marcos na manatili siya sa
kapangyarihan matapos ang 1973. Ayon kay Marcos, ang batas militar ang simula nang pagbubuo ng
Bagong Lipunan na ibinase sa mga kahalagahang panlipunan at pampulitika. Lumakas ang ekonomiya
noong dekada 1970s, na nagkaroon ng sobrang salapi para sa budyet at pangangalakal. Tumaas ang
Kabuuang Pambansang Produkto mula sa 55 bilyong piso noong 1972 na naging 193 bilyong piso
noong 1980. Lumaki ang kita ng pamahalaan sa turismo. Ngunit nakilahok si Marcos, ang kanyang
mga kroni at ang kanyang maybahay, si Imelda Romualdez-Marcos sa paggawa ng kurapsyon. Sa
pamumuno ni Nailah Ingco at Joanna Bayabao.

Ikaapat na Republika
Upang palubagin ang Simbahang Katolika bago ang pagbisita ng Santo Papa, si Papa Juan Pablo II,[35]
opisyal na ipinatigil ni Marcos ang batas militar noong Enero 17, 1981. Ngunit, pinanatili niya ang
kapangyarihan ng pamahalaan sa paghuli at pagkulong. Ang kurapsyon at ang kaguluhan sa lipunan
ang naging sanhi ng pagbagal ng pag-unlad ng ekonomiya sa ilalim ni Marcos, na humina ang
kalusugan dahil sa lupus.
Binoykot ng oposisyon ng halalan noong 1981, kung saan lumaban si Marcos at ang retiradong heneral
na si Alejo Santos.[30] Nanalo si Marcos ng 16 milyong boto, na pinahintulutan siyang manungkulan
ng anim na taon. Nahalal ang Kalihim ng Pananalapi, si Cesar Virata bilang Punong Ministro ng
Batasang Pambansa.

Noong 1983, napatay ang pinuno ng oposisyon, si Benigno Aquino, Jr. sa Pandaigdigang Paliparan ng
Maynila sa kanyang pagbalik sa Pilipinas matapos ang mahabang panahon ng pananatili sa ibang
bansa. Nagdulot ito ng pagtutol sa pamumuno ni Marcos at ang serye ng mga pangyayari, kasama ang
pag-aalala ng Estados Unidos, na nagsanhi ng halalan noong Pebrero 1986.[36] Nagkaisa ang
oposisyon sa biyuda ni Aquino, si Corazon Aquino.
Idineklara ng Komisyon ng Eleksyon (Comelec), ang opisyal na tagabilang ng resulta ng halalan, ang
pagkapanalo ni Marcos. Ngunit malaki ang pagkakaiba nito sa bilang ng Namfrel, isang
pinagkakatiwalaang tagabantay ng halalan. Tinutulan ni Corazon Aquino at ng kanyang mga
tagasuporta ang maling resulta ng halalan. Hindi rin kinilala ng mga dayuhang tagamasid, kasama ang
delegasyon ng Estados Unidos, ang opisyal na resulta. Binawi ni Hen. Fidel Ramos at Kalihim ng
Tanggulang Pambansa, si Juan Ponce Enrile, ang suporta nila kay Marcos. Napatalsik si Marcos sa
isang mapayapang demonstrasyon, tinatawag na Rebolusyon sa EDSA ng 1986 at ang paghalili ni
Corazon Aquino bilang pangulo noong Pebrero 25, 1986.

Ikalimang Republika (1986-kasalukuyan)

Pamamamahala ni Corazon Aquino (1986-1992)
Corazon Cojuangco-Aquino, Pangulong ng Pilipinas mula 1986 hanggang 1992.
Bumuo kaagad si Corazon Aquino ng isang rebolusyonaryong pamahalaan para maging normal ang
sitwasyon, na naging batayan ang transisyonal na Freedom Constitution. Isang bagong saligang-batas
ang ipinagtibay noong Pebrero 1987.[38] Ipinagbawal ng konstitusyong ito ang pagdedeklara ng batas
military, pagtatatag ng mga nagsasariling rehiyon sa Cordillera at sa Timog Mindanao at ang
pagbabalik ng istilong pampanguluhan ng pamahalaan at ang Kongresong may dalawang kapulungan.
Umunlad ang bansa sa pamamagitan ng pagtatatag muli ng mga demokratikong institusyon at respeto
sa mga mamamayan, ngunit naging mahina ang pagbangon ng bansa sa administrasyong Aquino dahil
sa mga kudeta ng mga di-apektadong mga kasapi ng militar. Ang paglakas ng ekonomiya ay
hinadlangan ng serye ng mga kalamidad, kasama na ang pagsabog ng Bulkang Pinatubo noong 1991 na
nagdulot ng pagkamatay ng 700 katao at ang pagkawala ng mga tirahan ng 200,000 na katao.
Noong 1991, ibinasura ng Senado ang kasunduang nagpapahintulot sa pananatili ng mga base militar
ng Estados Unidos sa loob ng sampung taon. Isinauli ng mga Amerikano sa pamahalaan ang Clark Air
Base sa Pampanga noong Nobyembre ng taong iyon, at ang Subic Bay Naval Base sa Zambales noong
Disyembre 1992, na nagtapos sa halos isang siglo ng pamamalagi ng militar ng Estados Unidos sa
Pilipinas.
Namatay si Corazon Aquino noong Agosto 1, 2009 sa Makati medical center sa lungsod ng makati sa
kadahilanang Colon Cancer.

Pamamamahala ni Fidel V. Ramos (1992-1998)

Fidel Ramos, Pangulong ng Pilipinas mula 1992 hanggang 1998.
Noong 1992, nagwagi sa halalan ang Kalihim ng Tanggulang Pambansa, si Fidel Ramos, na inendorso
ni Pangulong Aquino, na may 23.6% lamang ng kabuuang boto sa pagitan ng pitong kandidato. Sa mga
unang taon ng kanyang termino, idineklara niya na mataas niyang prayoridad ang nasyonal na
rekonsilyasyon at gumawa siya ng koalisyon upang makabangon sa mga hidwaan ng administrasyong
Aquino.Ginawa niyang legal ang Partidong Komunista at nakipag-negosasyon sa mga ito, sa mga
rebeldeng Muslim at mga rebeldeng militar upang kumbinsihin sila na itigil ang kanilang mga
kampanya laban sa pamahalaan. Noong Hunyo 1994, nilagdaan niya ang amnestiyang nagpapatawad sa

mga rebeldeng pangkat, at mga Pilipinong militar at mga pulis na kinasuhan ng krimen habang
nakikipaglaban sa mga rebelde. Noong Oktubre 1995, nilagdaan ng pamahalaan ang kasunduang
nagtatapos sa kaguluhang rebelde. Isang kasunduang pang-kapayapaan ang nilagdaan ng pamahalaan at
ng Moro National Liberation Front (MNLF), isang pangkat ng mga rebeldeng naghahangad na maging
malayang bansa ang Mindanao, noong 1996, na nagtapos sa pakikipaglaban na nagtagal ng 24 taon.
Ngunit ipinagpatuloy ng humiwalay na pangkat ng MNLF, ang Moro Islamic Liberation Front ang
pakikipaglaban. Maraming mga malalaking protesta ang kumontra sa pagsisikap ng mga taong
sumuporta kay Ramos na susugan ang batas upang magkaroon siya ng pagkakataong tumakbo muli
para sa ikalawang termino, na naging sanhi ng hindi pagtakbo muli ni Ramos sa halalan.

Pamamamahala ni Joseph Estrada (1998-2001)

Joseph Estrada, Pangulong ng Pilipinas mula 1998 hanggang 2001.
Nanalo si Joseph Estrada, isang dating aktor at naging bise pangulong ni Ramos, sa halalan ng pagkaPangulo noong 1998. Ipinangako niya sa kanyang kampanya ang pagtulong sa mga mahihirap at
paunlarin ang sektor ng agrikultura sa bansa. Naging popular siya sa mga mahihirap. Noong panahon
ng krisis na pinansyal sa Asya na nagsimula noong 1997, ang pamamahala ni Estrada ay nagdulot ng
mas malalang kahirapan sa ekonomiya. Maraming Pilipino ang nawalan ng trabaho, lumaki ang
kakulangan sa badyet at bumaba ang halaga ng piso. Ngunit nakabangon ang kabuhayan ng bansa
ngunit mas mabagal ito kumpara sa mga kalapit-bansa nito.
Sa loob ng isang taon ng kanyang eleksyon, nawala ang popularidad ni Estrada dahil sa mga akusasyon
ng kronyismo at kurapsyon, at ang pagkabigo na masolusyonan ang mga suliranin sa kahirapan. Noong
Oktubre 2000, inakusahan si Estrada na tumatanggap siya ng pera mula sa sugal. Siya ay isinakdal ng
Mababang Kapulungan, ngunit ang kanyang paglilitis sa Senado ay hindi natuloy nang iboto ng senado
na huwag eksaminahin ang tala sa bangko ng pangulo. Bilang sagot, nagkaroon ng mga demonstrasyon
na naghingi sa pag-alis ni Estrada. Dahil sa mga rally, ang resignasyon ng mga kalihim at ang
pagkawala ng suporta ng sandatahang lakas, umalis si Estrada sa opisina noong Enero 20, 2001.

Pamamamahala ni Gloria Macapagal-Arroyo (2001-2010)

Gloria Macapagal-Arroyo, Pangulo ng Pilipinas mula 2001 hanggang 2010.
Humalili si Bise Pangulong Gloria Macapagal-Arroyo (ang anak ni Pangulong Diosdado Macapagal) sa
posisyon ng Pangulo sa araw ng kanyang paglisan. Tinatayang hindi lehitimo ang pag-upo ni Ginang
Arroyo sa pwesto dahil hindi pa tapos ang paghahatol sa kaso ng nakaraang pangulong Estrada. Naging
mas lehitimo ang kanyang pag-upo sa halalan pagkalipas ng apat na buwan, kung saan nanalo ang
kanyang koalisyon sa karamihan ng mga posisyon. Ang unang termino ni Arroyo ay nagkaroon ng
hating pulitika ng mga koalisyon at isang kudeta sa Maynila noong Hulyo 2003 na naging sanhi ng
pag-deklara niya ng isang buwang pambansang state of rebellion.
Sinabi ni Arroyo noong Disyembre 2002 na hindi siya tatakbo sa halalan noong 2004 ngunit binago
niya ang kanyang desisyon noong Oktubre 2003 at nagdesisyong sumali sa halalan. Siya ay muling
nahalal at isinalin sa puwesto para sa kanyang anim na taong termino noong Hunyo 30, 2004. Noong
2005, isang tape na naglalaman ng isang usapan ay lumabas na naglalaman ng usapan ni Arroyo at
isang opisyal ng halalan kung saan inutusan ni Arroyo ang opisyal na itaas ang bilang ng kanyang mga
boto upang manatili siya sa puwesto. Nagdulot ito ng mga protesta na humihingi sa pagbaba ni Arroyo
sa puwesto. Inamin niya na kinausap niya ang isang opisyal ng halalan, ngunit tinatwa niya ang mga
alegayon ng pandaraya at hindi siya bumaba sa puwesto.Hindi nagtagumpay ang mga planong
pagpapatalsik sa pangulo noong taong iyon.

5 barko na ginamit ni Ferdinand Magelan

Santiago, San Antonio, Concepcion, Trinidad at Victoria (ang nakapunta sa pilipinas ay ang Victoria)
Unang Republika
* Emilio Aguinaldo: 1899-1901
Komonwelt ng Pilipinas
* Manuel L. Quezon: 1935-1941, 1941-1944 (namatay)
* Sergio Osmea: 1944-1946 (nanungkulan sa pagkamatay ni Quezon)
* Manuel Roxas: 1946-1948 (naging pangulo ng Ikatlong Republika)
Ikalawang Republika
* Jose P. Laurel: 1943-1945
Ikatlong Republika
* Manuel Roxas: 1946-1948 (namatay)
* Elpidio Quirino: 1948-1949 (nanungkulan sa pagkamatay ni Roxas); 1949-1953
* Ramon Magsaysay: 1953-1957 (namatay)
* Carlos P. Garcia: 1957 (nanungkulan sa pagkamatay ni Magsaysay); 1957-1961
* Diosdado Macapagal: 1961-1965
* Ferdinand E. Marcos: 1965-1969, 1969-1972 (iprinoklama ang batas militar)
Panahon ng Batas Militar / Bagong Republika
* Ferdinand E. Marcos: 1972-1981 (namahala bilang isang diktator sa ilalim ng batas ng pangulo)
Ikaapat na Republika
* Ferdinand E. Marcos: 1981-1986 (inalis sa pwesto)
* Corazon C. Aquino: 1986
Ikalimang Republika
* Corazon C. Aquino: 1986-1992
* Fidel V. Ramos: 1992-1998
* Joseph E. Estrada: 1998-2001 (pinaalis sa pwesto)
* Gloria Macapagal-Arroyo: 2001-2010
* Benigno Simeon Cojuangco Aquino III: 2010 hanggang sa kasalukuyan

Dr. Jose Rizal - Si Dr. Jose Protacio Rizal ay ang Pambansang Bayani ng Pilipinas. Siya ay isinilang
sa Calamba, Laguna noong Hunyo 19, 1861. Ang kanyang mga magulang ay sina G.
Francisco Mercado at Gng. Teodora Alonzo.
Andres Bonifacio - Ama ng Himagsikang Pilipino, Ang Dakilang Maralita
General Gregorio del Pilar Bayani ng digmaan sa Pasong Tirad
General Emilio Aguinaldo - President of the First Philippine Republic.
Apolinario Mabini - Sublime Paralytic and Brains of the Revolution.
Doa Teodora Alonzo y Realonda - Mother and first teacher of Jose Rizal.
Father Mariano Gomez - One of the Priest of GOMBURZA.
Emilio Jacinto y Dizon - Brains of the Katipunan.
Cayetano Arellano - First Chief Justice of the Supreme Court
Father Jacinto Zamora - One of the three martyr priests, the GOMBURZA.
GOMBURZA - Martyred Priests of 1872.
Trece Martirez - 13 Martyrs from Cavite.
General Antonio Luna - Cofounder of La Independencia.
Melchora Aquino (Tandang Sora) - Mother of Balintawak.
Graciano Lopez-Jaena - Greatest Filipino Orator of the Propaganda Movement.
Panday Pira - First Filipino Cannon-maker.
Mariano Ponce - Propagandist, Historian, Diplomat And Managing Editor of La Solidaridad.
Gregoria de Jesus - Lakambini of Katipunan and Wife of Andres Bonifacio.
General Vicente Lim - Brigadier General who was executed by the Japanese Imperial Army.
Fernando Ma. Guerrero - Poet of the Revolution.
Jose Abad Santos y Basco - 5th Chief Justice of the Supreme Court of the Philippines.
Felipe Agoncillo - Outstanding Diplomat of the First Philippine Republic.
Francisco Baltazar Balagtas y Dela Cruz - Prince of Tagalog Poets.
Rafael Palma - Cofounder of La Independencia and First UP president .
Juan Luna - Greatest and Famous Filipino Painter.
Marcelo H. Del Pilar - Greatest Journalist and Moving Spirit of the Propaganda Movement.
Leona Florentino - First Filipino Poetess(from Ilocos Sur).
Pedro Paterno - Peacemaker of the Revolution.
Father Jose Apolonio Burgos - youngest priest of the GOMBURZA martyrs
Isabelo delos Reyes - Founder of Philippine Socialism.
Artemio Ricarte - Revolutionary General, known as Viborra.
Miguel Malvar y Carpio - Last Filipino general who surrendered to the Americans.
Jose Palma - Wrote the Spanish Lyrics of the Philippine National Anthem.

Felipe Calderon - Drafted the Malolos Constitution.

Lakandula - Chief of Tondo, Friendly to the Spaniards.
Rajah Soliman - The Last Rajah of Manila.
Leonor Rivera - Cousin and Fiancee of Jose Rizal.
Tomas Pinpin - Prince of Filipino Printers.
Marcela Mario Agoncillo - Maker of the First Filipino Flag.
Galicano Apacible - One of the Founders of Katipunan.
Jose Ma. Panganiban - Bicolandia's Greatest Contribution to the Historic Campaign for Reforms.
Diego Baltazar Silang - Leader of the Ilocano Revolt.
Maria Josefa Gabriela Silang - First Filipino woman to lead a revolt against Spanish colonization.
Lapu-Lapu - Chieftain of Mactan Who Killed Magellan. First Filipino Hero.
Francisco Dagohoy - Leader of the Longest Revolt in Bohol.
Epifanio delos Santos - A Man of Many Talents; the Former Highway 54 is Now Named After him
(EDSA).
Teresa Magbanua - First Woman Fighter in Panay. Visayan Joan of Arc.
Trinidad Tecson - Mother of Biak-na-Bato.
Agueda Esteban - Wife of Artemio Ricarte Who Carried Secret Messages About Spanish Troops.
Marina Dizon - Daughter of One of the Trece Martirez.
General Francisco Makabulos - Leader of the Revolt in Tarlac.
Julian Felipe - Composer of the Philippine National Anthem.