Elektrik alan

rnek 1
nce bir R yarapl disk, homojen bir , ( > 0) yzeysel yke
sahiptir. Disk havada bulunduuna gre diskin z eksen zerinde
bulunan M (zM ykseklikte) noktasndaki elektrik alann
vektrn bulunuz.

Elektrik alan

zm

Elektrik alan

M noktas diskin merkezinden zM yksekliinde bulunmakta.

Bu noktadaki elektrik alan diskin yzeysel yknn
etkileimi sonucudur. dS kk bir alann dQ kadar kk bir

yk M noktasnda dE alanna sebep olur (resimde gsterildii

gibi). dQ yk dS ye bal olarak
dQ = dS
dS = d d

Burada d yay uzunluunu gstermektedir. dE elektrik alan

vektr ~r dorultusundadr. dQ noktasal yk olarak
alabileceinden dolay dE elektrik alan iddeti
dE =

dQ
d d
=
2
40 r
40 r 2

Elektrik alan

Dikkatlca baklrsa x ve y eksenler boyunca toplam etkileyen

kuvvet M noktas diskin merkezinden bulunduu iin sfrdr,
yani
X
X
dExi = 0,
dEyi = 0
i

ve sadece z eksendeki bileim var.

dEz = dE cos
Daha, resime baklrsa,
q
2 + 2,
r = zM
olduunu grlr.

zM = r cos

Elektrik alan

Buna gre
Z

d d
cos
40 r 2
0
0
Z R
Z
d
zM 2
d
=
q
3
40 0
0
2 + 2
zM


=R

1
zM =2


q
E=

40 =0
2 + 2
=0
zM

zM 1
1

q
=
20
zM
2
2
z +R
E = Ez =

Elektrik alan

Burada bu bilgiler kulland

Z
dx = x + C
Z

x n+1
+C
n+1




 u 2 = t 2 + a2 








 2udu = 2tdt  Z udu


=
=


(u 2 )3/2


tdt
=
udt






p


 t = t 2 + a2 
Z
Z
udu
u 2+1
1
2
=
=
u
du
=
+C = +C
3
u
2 + 1
u

x n dx =

Z
tdt

3/2
2
2
a +t

Elektrik alan

tdt

Z


3 =

t2

1
+C
+ a2

a2 + t 2
Z
eer
f (x) dx = F (x) + C ise
Z b
f (x) dx = F (b) F (a)
a

Elektrik alan

Simlasyonlara gelince, *.jar dosyalar java -jar dosyaismi.jar

komutu ile altryoruz. Daha fazla
https://phet.colorado.edu/en/simulations/category/physics
sitesinden indirebilir.
Flash animasyonlar ise web browserden alabilir.
Derste dier yaptmz sorulardan, kitaptan: 14.3 soru. Serway 68.
soruya benzer, soru ve simlasyonda ilgili sorular ve aklamalar.