SEL DAN TISU

TUMBUHAN

Struktur sel, organel

utama dan fungsinya

L
E
S

U
B
M
U
T

N
A
H

ORGANEL YANG TERDAPAT .

Membran sel
istilah yang merujuk kepada semua jenis
membrane yang terdapat dalam sel.
Membran yang terdapat pada
permukaan dan meliputi kandungan sel
dikenali sebagai membrane plasma.

terbina daripada protein dan fosfolipid.

membentuk sempadan yang mengasingkan
kandungan sel daripada persekitaran luar.
separa telap dan bersifat telap memilih.
mengawal atur pergerakan bahan ke dalam
dan ke luar sel.

Dinding sel
lapisan yang tegar yang mengelilingi
membrane plasma sel tumbuhan.
terbina daripada gentian selulosa, iaitu sejenis
karbohidrat yang kuat dan tegar.
bersifat telap terhadap semua jenis bendalir
kerana mempunyai liang-liang seni yang
membolehkan pergerakan bebas bahan antara
bahagian luar dan dalam sel.
memberikan bentuk yang tetap serta sokongan
dan perlindungan kepada sel tumbuhan.
melindungi sel tumbuhan daripada pecah
akibat kemasukan air yang banyak.

Sitoplasma
bahagian antara nukleus dan membran
plasma yang terdiri daripada bahan
seperti jeli, tempat organel sel
terbenam.
mengandungi sebatian organik serta
sebatian tidak organik yang bertindak
sebagai mdium bagi tindak balas
biokimia dalam sel.
Membekalkan organel dengan bahan
keperluan yang diperoleh daripada luar
sel.

Nukleus
organel yang besar, tumpat dan berbentuk sfera.
dilingkungi oleh membran nukleus.
mengandungi nukleoplasma.
Kromosom semasa sel tidak membahagi dan
terkandung di dalam nukleoplasma.

Kromosom membawa maklumat genetik yang akan

menentukan sifat dan fungsi sel.

penting kepada sel dalam mengawal segala

aktiviti sel.

Misalnya, sintesis protein adalah dikawal oleh

maklumat yang terkandung dalam kromosom.

Vakuol
kantung cecair yang dikelilingi oleh membrane separa
telap disebut tonoplas.
Cecair yang terkandung di dalam vakuol disebut sap sel.
Sel tumbuhan yang tipikal mempunyai vakuol bersiaz
besar manakala sel tumbuhan muda mempunyai banyak
vakuol yang bersaiz kecil.
Mikroorganisma air tawar seperti Paramecium sp.
mengandungi vakuol mengecut dan vakuol makanan.

Vakuol mengecut terlibat dalam pengawalaturan keseimbangan

air dalam organisma ini.

berperanan sebagai tempat simpanan dalam sel.

Sap sel dalam vakuol mengandungi air, asid organic, gula,
asid amino, garam mineral, bahan buangan, pigmen, dan
hasil sampingan metabolism.

Sap sel juga menyokong tumbuhan herba supaya tidak layu

dengan mudah.

Mitokondrion
jika dilihat menerusi mikroskop elektron
akan kelihatn sebagai organel kecil
berbentuk sfera atau silinder.
terlibat dalam respirasi sel.

Proses ini membebaskan tenaga apabila

bahan makanan seperti glukosa
dioksidakan dengan bantuan enzim yang
hadir dalam mitokondrion.
Tenaga yang dibebaskan disimpan dalam
bentuk molekul ATP( adenosida trifosfat )
dan sedia digunakan oleh sel.

Ribosom
merupakan organel berbentuk sfera yang
terdapat pada permukaan jalinan
endoplasma kasar atau wujud sebagai
ribosom bebas dalam sitoplasma.
terdiri daripada asid ribonukleik ( RNA )
dan protein.
Sintesis protein seperti enzim berlaku
dalam ribosom.
menggunakan maklumat yang terkandung
dalam kromosom untuk mengjhasilkan
protein.

Jalinan endoplasma
jaringan membrane berlipat yang membentuk tubul
yang saling berhubungan.
Membran jalinan endoplasma bersambung secara
fizikal dengan membrane nucleus.
Kebanyakan tindak balas biokimia sel berlaku pada
membran ini.
dua jenis jalinan endoplasma,

jalinan endoplasma kasar

mengangkut protein yang disintesis oleh ribosom.

Protein yang dirembes keluar daripada jalinan endoplasma kasar
dibungkus dalam dirembes keluar daripada jalinan endoplasma
kasar dibungkus dalam vesikel.
Protein ini kemudian diangkut dari satu bahagian sel yang lain.

jalinan endoplasma licin( tidak mempunyai ribosom pada

permukaannya. )

merupakan tapak tindak balas metabolisme yang penting seperti

Jasad Golgi
terdiri daripada satu timbunan pipih.
berfungsi sebagai pusat memproses, membungkus dan
mengangkut bahan seperti karbohidrat, protein,
fosfolipid, dan glikoprotein.

Vesikel angkutan yang membawa hasil seperti protein daripada

jalinan endoplasma kasar bergabung dengan membran jasad
Golgi dan protein masuk ke dalam ruang membran.
Protein tersebut diubah suai di sepanjang perjalanannya
melalui jasad Golgi.
kemudian akan mengasingkan hasil-hasil ini dan
membungkusnys ke dalam vesikel rembesan.
Vesikel rembesan yang mengandungi bahan ini menggenting
daripada membrane jasad Golgi dan menuju ke bahagian sel
yang lain atau ke membran plasma.
Vesikel rembesan kemudian bergabung dengan membrane
plasma sebelum merembes kandungannya keluar daripada sel.

Lisosom
ialah kantung bermembran yang mengandungi
enzim hidrolisis.

Enzim ini mengurai bahan organik yang kompleks

seperti protein, lipid, polisakarida, dan asid nukleik.

menyingkirkan mitokondrion dan organel lain

yang rosak supaya organel baharu dapat
dihasilkan.
Pada sesetengah organisma, di dalam selnya,
lisosom bergabung dengan vakuol mekanan
untuk merembeskan enzim ke dalam vakuol
bagi mencernakan kandungan dalam vakuol.
Hidrolisis makanan oleh ezim menghasilan
nutrien untuk kegunaan sel.
mencernakan bakteria dengan dinding sel
bakteria.

Kloroplas
berbentuk bujur.
Struktur membran dalam kloroplas
mengandungi pigmen hijau yang
dikenali sebagai klorofil.

Klorofil menyerap cahaya matahari dan

menukarkannya kepada tanaga kimia
semasa fotosintesis.
Klorofil memberikan warna hijau kepada
tunbuhan.

SECARA KESIMPULANNYA.
Jenis Organel

Fungsi Organel

Nukleus

mengandungi DNA yang membawa ciri-ciri tumbuhan tersebut yang

berada dalam kromosom

Vakuol

Menyokong tumbuhan herba supaya tidak layu dengan mudah

Jasad Golgi

Sebagai pusat memproses, membungkus dan mengangkut bahan.

Contohnya, protein dan fosfolipid

Ribosom

Mengsintesis protein

Jalinan
endoplasma
kasar
Jalinan
endoplasma
licin
mitokondrion

Mengangkut protein yang disintesis oleh ribosom

kloroplas

menyerap cahaya matahari dan menukarkannya kepada tanaga

kimia semasa fotosintesis

sitoplasma

Membekalkan bahan keperluan kepada organel

Membran sel

Mengawal atur pergerakan bahan ke dalam dank e luar sel.

Mengsintesis lipid dan menyahtoksikan dadah dan racun

Membebaskan tenaga apabila terlibat dengan respirasi sel

JENIS JENIS TISU YANG

TERDAPAT DALAM TUMBUHAN

MERISTEM

Tisu meristem terdiri daripada sel

bersiz kecil yang mempunyai dinding
nipis, nukleus bersaiz besar, sitoplasma
padat, dan tiada vakuol.
Tisu ini ialah tisu muda yang masih
membahagi secara aktif dan belum
membeza serta boleh didapati pada
hujung akar dan tunas pucuk.

TISU EPIDERMIS

Lapisan paling luar yang melapisi permukaan luar

batang, daun, akar tumbuhan muda
Leper dan mempunyai vakuol besar
Dindingnya terdedah kepada udara diliputi oleh
lapisan berlilin yang kalis air ( kutikel )

Sel pengawal

Mengurangkan kehilangan air scara penyejatan,

melindungi daun daripada kecedaraan mekanikal,
menghalang jangkitan penyakit mokroorganisma.
Sel epidermis khusus yang hanya terdapat di daun
Mengawal pembukaan dan penutupan stoma

Sel epidermis akar

Mempunyai unjuran panjang ( akar rambut )

Menambahkan luas permukaan untuk proses penerapan

TISU KOLENKIMIA

Mempunyai dinding sel yang menebal

secara tidak seragam terutamanya
pada bucu bucunya.
Memberi sokongan kepada tumbuhan
yang tidak berkayu ( herba ) , batang
muda, patiol.

TISU SKLERENKIMIA

Tisu yang mempunyai dinding sel yang

ditebalkan dengan seragam oleh lignin
dan mungkin merupakan tisu mati.
Memberi sokongan dan kekuatan
mekanikal kepada bahagian tumbuhan
yang matang.

TISU GABUS

sifatnya lebih kuat dari epidermis.

Biasanya berada di bagian tepi,meskipun tidak mutlak
dan banyak terdapat padatumbuhan yang berumur
panjang.
biasanya epidermis tumbuhan telah mati atau tidak
aktiflagi sebelum terjadi penggabusan itu.
Dengan demikiandapat dikatakan bahwa jaringan gabus
ini menggantikanfungsi epidermis.
Selain itu, jaringan gabus juga berfungsisebagai
pembatas antara jaringan-jaringan didalam tumbuhan.

XILEM

Terdiri daripada salur xilem yang memanjang

dan bersambungan antara satu sama lain
dari akar ke daun.
Ketiadaan sitoplasma dalam saluran xilem
membolehkan pengangkutan air dan garam
mineral terlarut dari akar ke bahagian lain
tumbuhan.
Dindingnya yang berlignin memberi
sokongan dan kekuatan mekanikal kepada
tumbuhan.

FLOEM

Terdiri daripada sel tiub tapis yang

tersusun hujung ke hujung untuk
membentuk struktur tiub yang
memanjang dan bersambung.
Sebatian berorganik yang baru
disintesis seperti karbohidrat dan asid
amino dalam daun diangkut oleh floem
ke bahagian lain tumbuhan seperti akar
dan buah.

Sekian,
terima kasih