KAMU PERSONEL SEME SINAVI

2013 RETMENLK ALAN BLGS TEST

TARH RETMENL
DEERLENDRME RAPORU,
SORULARI VE ZMLER

Temmuz, 2013

TARH RETMENL
2013 ABT Tarih sorular genel olarak adaylar ok zorlayc bir zellik tamamaktadr. Ancak adaylar zorlayacak sorulara da yer
verilmitir. Avrupa tarihinden iki soru (31. ve 34. sorular), Osmanl tarihinden bir soru (20.Soru), Atatrk Dneminden bir soru (30.
Soru) bu duruma rnek verilebilir. Ayrca adaylar baz sorularda farkl kavram ve ifadelerle de karlamlardr. Ancak seenekler
adaylar doru yanta ynlendirme zellii de gstermitir. Sonu olarak adaylarn merakla bekledii 2013 ABT Tarih snav
MEB de okutulan kitaplar kapsamakla beraber, akademik dzeyi len sorular da bnyesinde barndrmtr. Fakat genel olarak
karmza MEB mfredat kmtr.
Tarih alan eitiminden 10 soru sorulmutur. Yaplandrmac renme 1, tarihsel dnme becerileri 2, grsel kullanm 1, tarih eitiminin
tarihi 2, kavram retimi 1, lme ve deerlendirme 1, yerel tarih retimi 1 ve tarih retim programndan 1 soru gelmitir. Snavdaki
sorular; szl tarih retimi, beyin temelli renme, mze ve tarihi mekn kullanm alanlarnda soru iermemektedir.

Soru No:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.

Tarih Bilimine Giri

Tarih Bilimine Giri
Tarih Bilimine Giri
Tarih Bilimine Giri
Eskia Medeniyetleri
Eskia Medeniyetleri
slamiyet ncesi Trk Tarihi
slamiyet ncesi Trk Tarihi
slamiyet ncesi Trk Tarihi
slamiyet ncesi Trk Tarihi
slamiyet ncesi Trk Tarihi
slam Tarihi
slam Tarihi
Trk-slam Tarihi
Trk-slam Tarihi
Trkiye Tarih
Trkiye Tarih
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
Osmanl Tarihi
nklap Tarihi

Soru No:
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
36.
37.
38.
39.
40.
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.

nklap Tarihi
nklap Tarihi
nklap Tarihi
nklap Tarihi
nklap Tarihi
Avrupa Tarihi
Avrupa Tarihi
Avrupa Tarihi
Avrupa Tarihi
Avrupa Tarihi
Avrupa Tarihi
ada Trk ve Dnya Tarihi
ada Trk ve Dnya Tarihi
ada Trk ve Dnya Tarihi
ada Trk ve Dnya Tarihi
Yaplandrmac renme
Tarihsel Dnme Becerileri
Grsel Kullanm
Tarih Eitiminin tarihi
Kavram retimi
lme ve Deerlendirme
Yerel Tarih retimi
Tarihsel Dnme Becerileri
Tarih Eitiminin Tarihi
Tarih retim Program

TARH
RETMENL

2013 - KPSS / ABT

1. Bu testte 50 soru vardr.

2. Cevaplarnz, cevap kadnn Tarih retmenlii Testi iin ayrlan ksmna iaretleyiniz.

3.

1.
I.

Faydalanlan kaynaklar

II.

Bir tablo veya istatistiin dzenlenmesinde kullanlan verilerin kaynaklar

III.

Yazarn anlatmlar

Bu deerlendirmenin yaplabilmesi iin izlenmesigereken ilemler srasyla aadakilerden

hangileridir?

Yukardakilerden hangileri dipnot koymay gerektiren bir bilgidir?

A) Yalnz I

B) Yalnz II
D) I ve II

Tarihin yntemi, tarih olaylar inceleyerek anlamak ve

aklamaktr. Tarih olaylar hakknda doru bilgiedinmek, yaanlan dnemden kalan orijinal belge ve
bulgularn deerlendirilmesi ile mmkndr.

C) Yalnz III
E) I, II ve III

zm: Yazda geen herhangi bir sz ya da szckle ilgili

olarak genellikle sayfa altna konulan aydnlatc,ek bilgiler
ieren ya da kaynak belirten aklamalara dipnot denir. Tarih
aratrmalarnda faydanlan kaynaklar, yaplan alntlar,bir
tablo veya istatistiin dzenlenmesinde kullanlan verilerin
kaynaklar dipnot kayna gerektirir. Ancak "yazarn anlatmlar" ifadeleri iin bu durum geerli deildir. Zira yazara ait
anlatmlar zaten yazarn bilgi birikimiyle ilgili olduu iin dipnot
gerektirmez.

A)

Tarama, tasnif, tenkit, tahlil, terkip

B)

Terkip, tahlil, tasnif, tarama, tenkit

C)

Tarama, tasnif, tahlil, tenkit, terkip

D)

Tasnif, tahlil, terkip, tarama, tenkit

E)

Terkip, tasnif, tarama, tenkit, tahlil

Cevap D

2.

Tarih yazcl gemiten gnmze birok evreler

geirmitir.
Tarih olaylar anlatarak bunlardan ders karlmasn isteyen ve ahlaki deerleri gelitirmeyi amalayan Thukydides (Tukidides)in nclk yapt
tarih yazcl aadakilerden hangisidir?
A)

Destan yazcl

B)

Hikyeci tarih yazcl

C)

Aratrc tarih yazcl

D)

retici tarih yazcl

E)

Mill tarih yazcl

zm: Tarihin yntemi, tarihi olaylar inceleyerek anlamak ve

aklamaktr. Tarihi olaylar hakknda doru bilgi edinmek ancak
o dnemden kalan ve olaya tanklk edebilecek belge ve bulgularn deerlendirilmesiyle mmkndr. Bu deerlendirmede
sistematik bir yntem izlenir. yle ki:

zm: retici tarzda eser veren tarihiler, mensup olduklar

toplumu harekete geirerek mill birlik ve ahlak deerleri
gelitirmeyi istemilerdir. retici tarih yazclnda topluma
fayda salamak amalanr. Bu tarzn ilk temsilcisi Thukydides
(Tukidides)'tir. Byk yenilgileri takip eden zamanlarda ya da
toplumun fikir ynnden birlik iinde olmad dnemlerde bu
eserler ilgi ekmitir. zellikle Avrupa'da ve Trkiye'de XIX.
yy.'a kadar bu tarih yazcl devam etmitir.

a.

Tarama (Kaynak Arama): Tarihe kaynaklk edebilecek her

trl bilgi ve verilerin bulunmas aamasdr.

b.

Tasnif (Snflandrma): Toplanan verilerinin bir sistem

dahilinde snflandrlmas aamasdr.

c.

Tahlil (zmleme): Elde edilen verilerin kaynak ve bilgi

ynnden yeterli olup olmadnn kontrol edilmesi aamasdr.

d.

Tenkit (Eletiri): Toplanan verilerin gereklii ve bilgi

asndan gvenirliinin tespit edildii aamadr.

e.

Terkip (Sentez): Toplanan verilerin birletirilerek sonuca

ulalmas aamasdr. Bu aamada olaylar deiik alardan (kltrel, ekonomik vb.) incelenerek sonuca ulalr.

Cevap D
Cevap C

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

4.

Arkeoloji Mzesinde yer alan Roma Dnemi paralar,

Hac Bekta Veli Mzesinde yer alan yazma eserleri
ve Damat brahim Paa Klliyesi yaplarnda yer
alan kitabeleriyle Nevehir, bir tarih hazineleri ehri
grnmndedir.

6.

Aadaki kentlerden hangisi, eski n Asyada bir

devlete bakentlik yapmamtr?
A) Asur

B) Babil
D) Hattua

C) Uruk
E) Persepolis

Bu ehirde tarihe yardmc,

I.

Epigrafi,

II.

Nmizmatik,

III.

Paleografi

zm: Mezopotamya'da ilk ehir devletlerini Smerler (M

4000-M 2500) kurmulardr. En nemlileri Ur, Uruk, Ki,
Laga olan bu ehir devletlerine "site" ad verilmitir. Dolaysyla "Uruk" bir bakent deil bir ehir devleti olarak karmza
kmaktadr.

bilim dallarndan hangilerine ilikin eserler bulunduu sylenebilir?

A) Yalnz I

B) Yalnz II
D) II ve III

Cevap C

C) Yalnz III
7.

E) I, II ve III

slamiyet ncesi Orta Asya Trk devletlerinde

idarecilik ve devlet ynetimi konusunda tecrbe
kazanmak amacyla, bal boy ve oymaklarn bana gnderilen hakan ocuklarnn ald unvan
aadakilerden hangisidir?

zm: Epigrafi, tarihi yaptlar zerindeki kitabeleri ve yazlar

inceleyen bilim daldr. Soru paragrafnda yer alan "Damat
brahim Paa Klliyesi yaplarnda yer alan kitabeleriyle
Nevehir" ifadesinde "Epigrafi" ile ilgili eser olduu sonucuna
ulalabilir.Nmizmatik, eski paralar inceler. Soru paragrafnda
yer alan "Roma Dnemi paralar" ifadesinden "Nmizmatik" ile
ilikin eser olduu sonucuna ulalabilir. Paleografi,eski yazlarn okunmasn salayan, bu yazlarn tr ve ekillerini inceleyen bilim daldr. Soru paragrafnda yer alan "Hac Bekta Veli
Mzesinde yer alan yazma eserleri " ifadesinden "Paleografi"
ile ilikin eser olduu sonucuna ulalabilir.

Yabgu, slamiyet ncesi Orta Asya Trklerinde Kaana bal,

lkenin batsn yneten hanedan yesine verilen isimdir.

Cevap E

Ota (emi), slamiyet ncesi Orta Asya Trklerinde

"tabib"e verilen isimdir.

A) Yabgu

B) Atabey
D) ad

C) Ota
E) nal

zm:

nal (inan,ataman), slamiyet ncesi Orta Asya Trklerinde

tigin eitmenine verilen isimdir.
Atabey, Seluklularda hkmdar ocuklarnn eitim ve yetimelerinden sorumlu kiiye verilen isimdir.

5.

Aadaki Roma Dnemi eserlerinden hangisi,

gnmzde Trkiye snrlar ierisinde yer almamaktadr?
A)

Zeus Suna

B)

Yerebatan Sarnc

C)

Ayasofya

D)

Aspendos Tiyatrosu

E)

Meryem Ana Kilisesi

ad, slamiyet ncesi Orta Osya Trk devletlerinde idarecilik

ve devlet ynetimi konusunda tecrbe kazanma amacyla,
bal boy ve oymaklarn bana gnderilen hakan ocuklarnn
ald unvana verilen isimdir.

8.

pek Yolunun bir ksmna hkim olmak isteyen

Gktrkler, Sasanilerle ittifak yaparak aadaki
devletlerden hangisine son vermilerdir?

zm:
Aspendos Tiyatrosu Antalya
Ayasofya stanbul
Yerebatan Sarnc stanbul

Orta Asya Trk devletleri iin ticaret nemli bir gelir

kayna olmu, bu devletler blgeden geen pek
Yoluna hkim olmak iin mcadele etmekten kanmamlardr.

A) Uygur
Roma Dnemi

B) Karluk
D) Hazar

C) Akhun
E) Sabar

Meryem Ana Kilisesi zmir

zm: 552'de kurulan Gktrkler, Akhun (Eftalit) Devleti'nin
kontrolndeki pek Yolu'na hakim olmak istiyordu. Gktrklerin
bat illerini ynetmekte olan stemi Yabgu, Sasanilerle anlaarak Akhunlar zerine yrd. 557 ylnda Akhun Devleti ykld.
Topraklar Gktrk ve Sasani devletlerince paraland.

Zeus Suna Bergama Kral II.Eumenos tarafndan yaptrlmtr. Ancak gnmzde Trkiye snrlar iinde deildir, zira
Berlin'de bulunan Pergamon Mzesi'nde sergilenmektedir.

Cevap A

Cevap C

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

9.

slamiyet ncesi Dnemde Trklerin Orta Asyadaki

varlna dair ipular, evre uygarlklarn yazl kaynaklarndan da elde edilmektedir.

11. Gktrkler Dnemine ait orak, krek, demir sapan

gibi eyalar bulunmu ayrca Yenisey vadilerine kadar
uzanan Tt Kanal gibi sulama kanallarna ulalmtr.

Buna gre, eski Trkler hakknda aadakilerden

hangisinin kaynaklarndan yararlanld sylenemez?
A) Msr

B) in
D) Bizans

Bu bilgiyle Gktrklerle ilgili olarak aadakilerden hangisine ulalabilir?

C) Arap

A)

E) ran

zm: slamiyet ncesi Trklerin Orta Asya'daki varlna

dair ip ularna in, Arap, Bizans ve ran kaynaklarnda rastlamak mmkndr. Msr medeniyetiyle slam ncesi Orta Asya
Trklerinin herhangi bir ilikisi olmamtr. Msr corafi yap
olarak kltrel etkileime kapal bir yapya sahipti. Zira Msr'n
etraf llerle evriliydi. Msr siyasi birliini M 3000'de salamtr. M 6 yy.da Pers igaline urayan Msr, M 4.yy.da
skender'in blgeye gelmesine kadar bu devletin egemenliinde kalmtr.

Sosyal ve ekonomik hayat tarzlarnn deitiine

B)

Gebe hayat tarzn srdrdklerine

C)

Bozkr kltrnden etkilendiklerine

D)

lke topraklarnn hana ait olduuna

E)

Boylar eklinde tekilatlandklarna

zm: Orak,saban ve sulama kanal bir yerde tarm yapldnn kantdr. Dolaysyla soru paragrafnda yer alan ifadeler
dorultusunda Gktrklerle ilgili olarak sosyal ve ekonomik
hayat tarzlarnn deitii sonucuna ulamak mmkndr. Zira
slamiyet ncesi Trk devletleri genel olarak yar gebe yaam tarz benimsemiti. Yar gebe yaam tarznn da balca
ekonomik faaliyeti hayvanclktr.

Cevap A

Cevap A

10. Eski Trk yaztlar Trkler iin en nemli kltrel

miras arasnda yer alr.
12. Aadakilerden hangisi, Hz. mer Dnemine ait
gelimelerden biri deildir?

Bu eserleri ilk defa zerek anlalr hle gelmesini salayan Trkolog aadakilerden hangisidir?
A)

V.V. Barthold

A)

Kadlarn, illere atanmas

B)

Wilhelm Thomsen

B)

C)

Laszlo Rasonyi

Arabistandan getirilen Mslmanlarn; Basra,

Kfe ve Fustat gibi yeni kurulan ehirlere yerletirilmesi

D)

W. Radloff

C)

E)

Strahlenberg

Vilayetler arasnda haberlemeyi salamak iin

yollar zerinde menziller yaplmas

D)

Zorunlu askerlie ilk admn atlmas

E)

lk slam donanmasnn oluturulmas

zm: Trk dilinin ve tarihin ilk yazl rnekleri "Orhun

Yaztlar"dr.Bu yaztlar Trklerin nemli kltrel miras iinde
yer alr. Orhun Yaztlar II.Gktrk (Kutluk) Dnemi'nde Bilge
Kaan, Kltigin ve Vezir Tonyukuk adna dikilmitir. 8.yy.a ait
eserlerdir. Yollu (Yullu) Tigin yazmtr. Bugnk Moolistan
snrlar iindedir. Siyasetname zellii tar. Orhon alfabesiyle
yazlmtr. 1893'te Danimarkal Trkolog Wilhelm Thomsen
tarafndan okunmutur.

zm: slam tarihinde Hz. mer Dnemi 634 - 644 yllar

arasn kapsar A,B,C ve D seeneklerinde yer alan ifadeler
Hz. mer Dnemi'yle ilgilidir. Ancak E seeneinde yer alan
"lk slam donanmasnn oluturulmas" ifadesi Hz. Osman
Dnemi'yle ilgili deildir.

Cevap B

Cevap E

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

15.

13. Zamanla gerileyerek hkimiyeti sadece Badat

ve evresiyle snrl kalan, slam dnyasnn
liderliini daha ok manevi alanda temsil ederek
sembolik bir kimlie dnen Abbasilerin, bu duruma dmesinde aadakilerden hangisi etkili
olmamtr?
A)

ii Bveyhoullar ile Fatmilerin basklar

B)

Bizansn Gney Anadoluda stnl ele

geirmesi

C)

Mezhep tartmalarnn, gruplamalara sebep

olmas

D)

Tekrar uygulanmaya allan mevali politikasnn ayrlkl krklemesi

E)

drisler, Alebler ve Zahirler gibi devletlerin

bamszln ilan etmesi

I.
II.
III.

Yukardaki olaylardan hangileri, Byk Seluklu

Devleti hkmdar Turul Bey Dneminde meydana gelmitir?
A) Yalnz I

Bakent Niabur'dan Rey'e tand.

1048'de Bizans'la Pasinler Sava yapld.
Bizans'n Dou Anadolu'daki askeri gc nemli
lde krld.
Abbasi halifesi 1055 Badat Seferi'yle ii Bveyhoullarnn basksndan kurtarlmtr. Bu gelime sonrasnda halife Turul Bey'e "dounun ve batnn sultan"
unvann verdi.

gelimeleri yaanmtr.

Cevap C

16. Anadolu Seluklular Sultan II. Klarslan, 1176da

Miryakefalon Savanda Bizans ordusunu ar bir
yenilgiye uratmtr.
Aadakilerden hangisi, bu savan bir sonucu
deildir?

14. ran-Fars edebiyatnn nl ismi Firdevsnin

mehur eseri ehname, aadaki Trk hkmdarlarndan hangisine sunulmutur?
Gazneli Sultan Mahmut

C)

Byk Seluklu Sultan Melikah

D)

Gazneli Sultan Mesut

E)

Karahanl Hkmdar Bilge Kl Kadir Han

E) I, II ve III

Ani ehri (Kalesi) 'nin alnmas (1064) Sultan Alp Arslan Dnemi'ndedir.

Cevap D

B)

C) I ve III

zm: Byk Seluklularda Turul Bey Dnemi'nde zetle,

zm: Abbasiler, 750 - 1258 yllar arasnda yaamtr.

Abbasilerin zamanla gerileyerek hakimiyeti sadece Badat
ve evresinde snrl kalmasnda, slam dnyasnn liderliini
daha ok manevi alanda temsil etmesinde; ii Bveyhoullar
ve Fetmilerin basks, Bizans'n Gney Anadolu'da stnl
ele geirmesi, mezhep tartmalarnn gruplamalara sebep
olmas; drisler, Alebler, Zahrler, Tolunoullar, Akidler,
Fatmiler, Eyybiler, Tahiriler, Saffariler, Samanoullar ve
Bveyhoullar gibi Tevaif-i Mlk devletlerinin kurulmas
gibi gelimeler etkili olmutur. Abbasilerin slam dnyasn
manevi alanda temsil ettiinin kant olarak da Gazneliler,
Byk Seluklular gibi Trk devletlerinin Abbasi halifelerini d
basklardan kurtarmalar da gsterilebilir. Dolaysyla bu durum
slam dnyasnn siyas liderliinin Trklere getiinin kantdr.
Bu durumun kant olarakta Byk Seluklu hkmdar Turul
Bey'in 1055'te Badat Seferi'yle Abbasi halifesini ii Bveyhoullar'nn basksndan kurtarmas gsterilebilir. Mevali
politikas (Arap olmayan Mslmanlara ikinci snf muamelesi
gsterilmesi) Emevilerle ilgili bir durumdur. Zira Abbasilerin
rk bir zellii olmamasyla beraber hogrl bir anlay
benimsedii kaynaklarda gemektedir.

Karahanl Hkmdar Satuk Bura Han

B) I ve II
D) II ve III

A)

Bat ran ve Azerbaycann alnmas,

Ani ehrinin fethi,
Pasinler Sava

A)

Bizansn Anadoluyu Trklerden geri alma midi

krlmtr.

B)

Bizans savunmaya ekilmitir.

C)

Trkler yeni fetihlerde bulunmutur.

D)

I. Hal Seferinden sonra balayan karklk

devri sona ermitir.

E)

Anadoluya daha youn bir Trk g gereklemitir.

zm: Miryokefalon Sava 1176'da Anadolu Seluklu

Devleti ile Bizans arasnda yaplmtr. Bu sava II. Kl Arslan
Dnemi'ndedir (1155 - 1192).
nemi:

zm: Gazneliler (963-1187), air ve bilginlere deer veriyorlard. Sultan Mahmut ve Sultan Mesut zamannda Gazne
saray; devrin bilginlerinin ve nde gelen edebiyatlarnn
topland yer idi. Bunlardan Firdevs, Sultan Mahmut iin
ehname'yi yazd.

Bizans'n Anadolu'yu Trklerden alma midi yok oldu.

Yeni bir saldrya cesaret edemeyen Bizans, bundan
sonra mevcut topraklarn korumaya alt.
Bu zafer Malazgirt'ten sonra Anadolu'da Trklerin
kazand ikinci byk zafer oldu.
Hal Seferleri ile Bizans'a geen Anadolu stnl,
Anadolu Seluklularna geti.
Bu zafer, Anadolu'nun Trk yurdu olduunu belgeledi.
Bu durum aradan yzyllar getikten sonra Kurtulu
Sava ile btn dnyaya tekrar iln edildi.

"Anadolu'ya youn bir Trk g gereklemitir." ifadesi daha ok

1048 Pasinler Sava ve 1071 Malazgirt Sava'yla ilgilidir.

Cevap B

Cevap E

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

17. Aadakilerden hangisi, Anadolu Seluklu Devleti ile Byk Seluklu Devleti arasndaki ortak
zelliklerden biri deildir?
A)

lkenin, hanedann ortak mal kabul edilmesi

B)

Hkmdarlk alameti olarak hutbe okutmalar

C)

ehzadelerin, melik unvanyla eyaletlerde grev

yapmas

D)

Hkmdarlarnn Farsa unvanlar almas

E)

Hassa birliklerinin oluturulmas

19. Bin atl aknlarda ocuklar gibi endik

Bin atl o gn dev gibi bir orduyu yendik
Ak tolgal beylerbeyi haykrd ilerle!
Bir yaz gn getik Tunadan kafilelerle.
Yahya Kemal Beyatlnn bu drtlnde anlatlanlarn, aadaki hangi padiah dneminde
gerekletii sylenebilir?
A)

zm: A,B,C, ve E seeneklerinde yer alan ifadeler hem

Anadolu Seluklu Devleti'nde hem de Osmanl Devleti'nde grlen zelliklerdir. Ancak D seeneinde yer alan "hkmdarlarn Farsa unvanlar almas" ifadesi sadece Anadolu Seluklu
Devleti'yle ilgilidir. yle ki Anadolu Seluklu hkmdar "Keykavus" "Keykubat" " Keyhsrev" gibi unvanlar kullanmlardr.
Bu durum Fars kltrnden etkilendiklerinin kantdr. Ancak,
Osmanl Devleti'nde ise hkmdarlar daha ok han, hakan,
bey, gazi, sultan, padiah, hdavendigr, halife gibi unvanlar
kullanmlardr.

Yldrm Bayezit

B)

Kanuni Sultan Sleyman

C)

Yavuz Sultan Selim

D)

III. Ahmet

E)

V. Mehmet

zm: Soruda yer alan drtlk, Yahya Kemal Beyatl'nn

Aknclar iiri'yle ilgilidir. sminden de anlalaca zere konusu, Osmanl Devleti tarafndan grevlendirilen atl birliklerdir.
Bu iir, epik iir olma zellii tamaktadr. Ayrca bu drtlkte
anlatlanlar Kanuni Sultan Sleyman Dnemi'nde
(1520-1566) gereklemitir.

Cevap D
Cevap B

18. Osmanl ordusunda grevli Kapkulu asker birlikleri ve grevleriyle ilgili,

I.

Bostanc Saray hizmetlisi

II.

Humbarac Bir eit topu snf

III.

Cebeci Silah ve mhimmat sorumlusu

IV.

Sipah Saray mutfa grevlisi

20. Osmanllarda timar sistemi erevesinde kullanlan ift veya iftlik ifadesi ile aadakilerden
hangisi kastedilmektedir?
A)

eletirmelerinden hangileri yanltr?

A) I ve II

B) Yalnz II
D) II ve III

B)

ki kiinin ortaklaa kulland arazi

C)

Sadece evli iftlere verilen arazi

D)

Tarmsal retim ile birlikte hayvanclk da yaplan

arazi

E)

ki yllna ilenmek zere verilen arazi

C) Yalnz IV
E) I, II ve III

Bir ift kzle bir ylda ilenebilecek arazi

zm: Osmanl ordusunda grevli kapkulu asker birlikleri

ierisinde yer alan "sipah"lar, sava srasnda padiahn adrn korumakla grevliydi.

zm: Osmanlda ift veya iftlik; timar sistemi ierisinde

kullanlan, bir ift kzle bir ylda ilenebilecek araziye denir.
Bu erevede "ift hane vergisi" alnyordu.

Cevap C

Cevap A

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

21. Osmanl Klasik Dneminde yaplan tahrirler; idari,

mali ve asker konular kapsamaktayd.

23. Aadakilerden hangisi, 1878 Berlin

Antlamasnn hkmlerinden biri deildir?

Aadakilerden hangisi, tahrirler sonucunda

hazrlanan defterler arasnda yer almaz?

A)

Bulgaristann, Osmanl Devletine vergi ba ile

bal prenslik hline gelmesi

A) Mufassal

B)

Boazlarn gvenlii ve denetiminin, ngiltere ve

Fransa tarafndan oluturulan ortak bir komisyon
tarafndan salanmas

C)

Srbistan, Karada ve Romanyann bamszlklarn elde etmesi

D)

Osmanl Devletinin, Kars, Ardahan ve Batumu

Rusyaya terk etmesi

E)

Bosna-Hersekin geici olarak Avusturyann

igal ve idaresine braklmas

B) Cizye

D) eriye

C) cmal
E) Sicili Avarz

zm:
Mufassal Defteri, Osmanl Devleti'nde toprak yazm ileminin
ayrntl olarak geirildii deftere verilen isimdir.
Cizye Defteri, Osmanl Devleti'nde yaayan gayrimslimlerden himayet ve emniyetleri karlnda alnan ba vergisinin
kaydedildii deftere verilen isimdir.
cmal Defteri, yani zet defterler ise zellikle Osmanl
Devleti'nde 16.yy.'da Mufassal defterde yer almayan dirlik sahiplerinin isimlerini ve gelir toplamlarn veren defterlere verilen
isimdir. Ayrca bte gelir-gider defteri zellii de tar.
Avarz, Osmanl Devleti'nde ilk nce sava daha sonra sel,
yangn gibi devletin paraya ihtiya duyduu durumlarda
toplanan vergiye verilen isimdir. Bu vergi kaytlarnn tutulduu
deftere de Avarz Defteri denir.
eriye Sicili, Osmanl Devleti'nde mahkemlerde grlen
davalarla ilgili muamelelere yer veren defterlere verilen isimdir.

zm: Berlin Antlamas II.Abdlhamit Dnemi'nde (18761909) Ayestefanos (Yeilky) Antlamas'nn (1878) yerine
13 Temmuz 1878'de imzalanmtr. A,C,D ve E seeneklerinde
yer alan ifadeler Berlin Antlamas'nn kapsamnda yer alrken,
B seeneinde yer alan ifade ise 10 Austos 1920'de imzalanan Serv Antlamas'yla ilgilidir.

Cevap B

24. ttihat ve Terakki Cemiyetini, merutiyetin yeniden

ilan konusunda harekete geiren olay aadakilerden hangisidir?

Cevap D

22. 1720-1721 yllar arasnda Pariste grev yapan

Osmanl sefiridir. Sefaretnamesi, bir Osmanl sefirinin
Avrupada neler olup bittiini anlama gayretine ynelik ilk metinler arasnda gsterilmektedir. Dnnde
beraberinde getirdii bilgiler, daha sonra Lale Devri
diye anlacak dnemde etkili olmutur. zellikle bu
dnemde stanbulda ina edilen saraylar, kendisinin
Paristen getirdii saray gravrleri ve krokilerine dayanlarak yaplmtr.
Yukarda hakknda bilgiler verilen Osmanl sefiri
kimdir?
A)

Yirmisekiz elebi Mehmet Efendi

B)

Ebubekir Ratip Efendi

C)

Yusuf Agh Efendi

D)

Mehmet Sait Galip Efendi

E)

Ahmet Rasim Efendi

A)

V. Muratn yeniden tahta karlmak istenmesi

B)

Balkan sorunu iin Tersane Konferansnn

toplanmas

C)

Selnik Merkez Komutan Nzm Beyin ldrlmesi

D)

Paris Szlemesinin imzalanmas

E)

Rus arnn, Revalde ngiltere kralyla grmesi

zm: II.Merutiyet 1908'de ilan edilmitir. Merutiyetin tekrar ilan edilmesinde ttihat ve Terakki Cemiyeti etkilidir. V.Murat
1876'da tahta km ve doksan gnlk bir padiahlk yapmtr. Dolaysyla bu gelimenin ttihat ve Teraki Cemiyetinin
merutiyeti tekrar ilan ettirmesiyle bir balants yoktur. Ayrca
V. Murat 1904 ylnda lmtr. ttahat ve Terakki Cemiyetinin
temeli 1889'da oluturulan ttihad- Osman Cemiyetine dayanr. Balkan sorunu iin Tersane Konferans 1876'da toplanmtr. Bu konferans Eliler Konferans olarakda bilinmektedir.
Osmanl Devleti'nde birden fazla Paris Antlamas vardr ki
bu antlamalarn ttihat ve Terakki Cemiyetinin merutiyeti
tekrar ilan ettirmeleriyle bir balants yoktur. Selanik Merkez
Komutan Nazm Bey'in ldrlmesi II. Merutiyet'in ilnndan
sonradr. Reval Grmeleri 1908'de Rus ar (II.Nikoa)
ile ngiltere Kral (VII.Edward) arasnda yaplmtr. Reval
Grmesi'nde Makedonya meselesi, boazlarn durumu ve
Osmanl ynetimindeki Hristiyanlar iin yaplacak slahatlar
gndeme geldi. Bu olay Osmanl Devleti'nde duyulunca ttihat
ve Terakki yneticileri "lke elden gidiyor." dncesiyle
hareket gemitir. Bu durum beraberinde merutiyetin yeniden
ilnn getirmitir. (24 Temmuz 1908)

zm: Sefir, eli anlamna gelir. Eli notlarna ise sefaretname denir. Osmanlda yurt dna gnderilen ilk geici eli
Yirmisekiz elebi Mehmet Efendi'dir. Mehmet Efendi
1720 - 1721 yllar arasnda yani Lale Devri'nde Paris sefirlii
yapmtr. Ebubekir Ratip Efendi, III.Selim Dnemi'nde
Viyana'ya gnderilen sefirdir. Yusuf Agh Efendi, III. Selim
Dnemi'nde Londra'ya gnderilen ilk daimi sefirdir. Mehmet
Sait Galip Efendi, III.Selim Dnemi'nde Paris sefirliinde
bulunan kiidir. Ahmet Rasim Efendi 1864 - 1932 yllar
arasnda yaam gazeteci - yazardr. Ayn zamanda Atatrk
Dnemi'nde stanbul milletvekillii de yapmtr.

Cevap A
Cevap E

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

25. Son Osmanl Mebusan Meclisi seimlerine katlan

Mustafa Kemal, aadaki illerin hangisinden
milletvekili seilmitir?
A) Sivas

B) Selnik
D) Ankara

27. Lozan Antlamasndan nce kapitlasyonlarn

kaldrlmasn kabul eden lke aadakilerden
hangisidir?

C) Erzurum
E) zmir

zm: Mustafa Kemal Paa son Osmanl Mebusan Meclisi

iin yaplan seimlerde Erzurum; Trkiye Byk Millet Meclisi
iin yaplan seimlerde ise Ankara milletvekili seilmitir.

A)

Sovyet Rusya

B)

ngiltere

C)

Fransa

D)

talya

E)

Almanya

F)

Cevap C

zm: Lozan Antlamas 24 Temmuz 1923'de imzalanm,

23 Austos 1923'te TBMM tarafndan onaylanmtr. Rusyaya
kapitlasyonlar 1774 Kk Kaynarca Antlamas'yla verilmitir. Rusya, kapitlasyonlarn kaldrldn 16 Mart 1921'de
TBMM'yle imzalam olduu Moskova Dostluk ve Kardelik
Antlamas'yla kabul etmitir. Dolaysyla kapitlasyonlarn
Lozan Antlamas'ndan nce kaldrldn kabul eden lke
Sovyet Rusya olmutur.

Cevap A

28. Atatrk, nsan mensup olduu milletin varln ve

saadetini dnd kadar btn cihan milletlerinin
huzur ve refahn dnmeli ve kendi milletinin saadetine ne kadar kymet veriyorsa btn dnya milletinin
saadetine hizmet etmeye de elinden geldii kadar
almaldr. demitir.

26. Aadakilerden hangisi, I. TBMMde oluan siyasal dnce gruplarndan biri deildir?
A)

stiklal Grubu

B)

Tesant Grubu

C)

Hizb-i Cedit

D)

Halk Zmresi

E)

Islahat Grubu

Atatrkn bu ifadesiyle Trkiyenin,

Mdafaai Hukuk

Tesant

Halk Zmresi

stikll

Islahat

Yeil Ordu

Kellogg-Briand Paktna katlmas,

II.

Balkan Antantnn oluumunda etkin rol

oynamas,

III.

Milletler Cemiyetine ye olmas

gelimelerinden hangileri ilikilendirilebilir?

zm: I.TBMM Dnemi 23 Nisan 1920 ile 11 Agustos 1923

tarihleri arasn kapsar. I.TBMM'de yer alan gruplar,

I.

A) Yalnz I

B) Yalnz II
D) II ve III

C) I ve II
E) I, II ve III

zm: Atatrk'n soru paragrafnda yer alan ifadesi "Yurtta

sulh, cihanda sulh." politikas erevesindedir. Dolaysyla soru
ncllerinde yer alan ifadeler Atatrk'n bu szyle rtmektedir ve ilikilendirilebilir.

eklinde zetlenebilir.
Hizb-i Cedit ise ttihat ve Terakki Cemiyetinin kendi iinde
oluan muhalif gruptur.

Trkiye'nin Kellogg - Briand Paktna katlmas 1929

Trkiye'nin kurucu yesi olduu Balkan Antantnn

oluturulmas 1934

Trkiye'nin Milletler Cemiyetine ye olmas 1932

Cevap E
Cevap C

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

29. Trkiye ktisat Kongresinde ulusal ve tam bamsz

bir ekonomiyi esas alan neriler n plana kmtr.

31.

ktisat Kongresinde yaplan aadaki nerilerden

hangisinin bu dorultuda olduu sylenemez?
A)

Kambiyo merkezleri ile tahvil borsalarnn

millletirilmesi

B)

Tarm dndaki iiler iin gnlk alma sresinin 8 saat olmas

C)

Yerli sanayiyi koruyucu nlemler alnmas

D)

Kendi limanlarmzda bayramz tayan gemilerin ticaret yapmas

E)

Tekel hakk tannm yabanc sermayenin kaldrlmas

Ortaa Bat dnyasnn yetitirdii en nemli

bilim adamlarndan biridir.

Gvenilir bilgiye ancak akl ve deney yoluyla ulaabileceini savunmutur.

Kurduu laboratuvar ile deney ynteminin yaygnlamasnda etkili olmutur.

Sz edilen bu nl bilim adam aadakilerden

hangisidir?

zm: Trkiye ktisat Kongresi 17 ubat - 4 Mart 1923'te Kazm Karabekir bakanlnda zmir'de toplanmtr. Kongre'ye
1135 delege katlmtr. Birok alanda (tarm, sanayi, ticaret)
temsilcinin Kongre'ye katlmas Kongre'nin "halk" olduunun
kantdr. Kongre'de Misak- ktisadi kabul edilmitir. Bu karar
ekonomik bamszln hedeflenmesi asndan nemlidir.
A,C,D ve E seeneklerinde yer alan ifadeler bu dorultudadr.
Ancak B seeneinde yer alan "Tarm dndaki iiler iin
gnlk alma sresinin 8 saat olmas" ifadesi iilerin alma artlarnn iyiletirilmesiyle ilgilidir.

A)

Albertus Magnus

B)

Thomas Aquinas

C)

Desiderius Erasmus

D)

Roger Bacon

E)

Robert Brosseteste

zm: Soruda zellikleri verilen kii Roger Bacon'dur. 1220

-1292 yllarnda yaam olan ngiliz bilim adamdr.

Cevap D

Cevap B

30. Atatrk Dneminde devletilii savunmak amacyla karlan Yakup Kadri Karaosmanolunun
sahibi olduu dergi aadakilerden hangisidir?
32. Corafi Keifler ierisinde mit Burnunun kefine ynelik ilk baarl seferleri gerekletiren
kifler, aadakilerden hangisinde doru olarak
verilmitir?

A)

B)

Yeni Adam

C)

Fikir Hareketleri

D)

Kooperatif

A)

Bartholomeus Diaz - Vasco de Gama

Kadro

B)

Magellan - Del Kano

C)

Kristof Kolomb - Americo Vespuci

D)

Vasco de Gama - Del Kano

E)

Magellan - Kristof Kolomb

E)

zm: Atatrk Dnemi'nde devletilii savunmak amacyla

karlan, Yakup Kadri Karaosmanolu'nun sahibi olduu dergi
"Kadro"dur. Kadro, Ocak 1932'de karlmtr. Dergide evket
Sreyya Aydemir, Vedat Nedim Tr, smail Hsrev Tkin,
Burhan Asaf Belge, Yakup Kadri Karaosmanolu gibi kiilerin
yazlar yaymlanmtr. r, Hfz Ouz Bekata tarafndan
1933 - 1948 yllar arasnda karlan fikir, sanat ve edebiyat
dergisidir. Yeni Adam, smayl Hakk Baltacolu tarafndan
1934'te karlan kltr, edebiyat ve fikir dergisidir. Dergi
1979'a kadar yaymlanmtr. Fikir Hareketleri, Hseyin Cahit
Yaln tarafndan 1933 - 1940 yllar arasnda yaymlanan
dergidir. Kooperatif, 1934'te yayn hayatna balayan, kooperatif alannda ilm bir bavuru kayna olan ilim, fikir ve sanat
dergisidir.

zm: Avrupallarn XV.yy.n son eyrei ve XVI.yy.n ilk yarsnda yeni ticaret yollar, ktalar, adalar kefetmelerine Corafi
Keifler denir. Bartolomeus Diaz 1487'de Afrika'nn gneyini
dolaarak Frtnalar Burnu'na vard. Daha sonra buraya mit
Burnu ad verildi. mit Burnu'nu dolaan Vasco de Gama,
Hint Ticaret Yolu'nu buldu. (1498) Fernao de Magellan ve
Sebastian de Cano dnyann evresinin dolalmasnda etkili
olmutur. Magellan Filipinler'de yerlilerle yaplan sava sonrasnda ld. Ancak Del Cano yoluna devam ederek dnyann
yuvarlak olduunu ispatlam oldu. Kristof Kolomb ve Americo
Vespuci ise Amerika'nn kefinde etkili olmutur.

Cevap E

Cevap A

10

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

34. talyada ulusal birliin kurulmas iin ilk almalar gerekletiren, 1807de kurulmu gizli rgt
aadakilerden hangisidir?

33. Aadaki gelimelerden hangisi Rnesansn

sonular arasnda gsterilemez?
A)

Skolastik dncenin yklmas

B)

Katolik ve Ortodoks kiliselerinin kesin olarak

ayrlmas

C)

A)

lluminati

B)

Cizvitler

Deney ve gzleme dayal pozitif dncenin

ivme kazanmas

C)

Fransiskenler

D)

Kara Gmlekliler

D)

Avrupada resim, heykel, edebiyat ve mimaride

st dzey gelime gsterilmesi

E)

Carbonari

E)

Reform hareketlerine zemin hazrlamas

zm: talya'da ulusal birliin kurulmas iin ilk almalar

gerekletiren, 1807'de kurulmu gizli rgt "Carbonari" dir.

zm: Rnesans Avrupa'da XV. ve XVI.yzyllarda nce

talya'da balayan daha sonra da dier Avrupa lkelerine yaylan edebiyat, sanat, dnce ve bilim alanndaki byk yenilik,
gelime ve anlaylara denir.

"Kara Gmlekliler" Mussolini nclndeki faist talyanlardr.

1922'de Roma'ya gelerek hkmeti istifaya zorladlar. Bunun
sonucunda Mussolini, Kral Emmanu tarafndan babakan
olarak atand.

Sonular:

Cizvitler, 1534 'te lgnatius Loyda tarafndan kurulan Katolik

Hristiyanln ikinci byk tarikatdr.

Rnesans'la birlikte Avrupa'da bilim alannda deney ve

gzleme dayal pozitif dnce yayld. Bunun sonucunda skolstik dnce ykld.

lluminati, 1776 'da Adam Weishaupt tarafndan kurulan cemiyettir.

Avrupa'da bilim, teknik, sanat ve edebiyatta yeni bir

gr ve dnce olutu.

Fransiskenler, 13.yy.da Assisili Aziz Francesco tarafndan

kurulan tarikattr.

Hmanistler, insan ve doay konu alan ve insann n

plna kt eserler oluturdular.

Cevap E

Pozitif dncenin gelimesi ile kutsal kitaplar ve din

adamlar eletirilerek reform hareketlerinin douuna
ortam hazrland.

Avrupa'da soylular ile halk arasndaki ekonomik, sosyal ve kltrel alandaki elikiler artt. Din adamlar,
brokraside altrlmadlar, devlet ilerini yrtecek
brokratlar ortaya kt.

Eitim ve retim neme verildi. Bilimdeki gelimeler

endstrinin gelimesine ortam hazrlad.

Denizcilik alanndaki gelimeler sonucu smrge

imparatorluklar kuruldu.

35. Avrupada XVII. yzylda Almanyada mezhep

mcadelesi olarak balayan, atmalar gelitike
dier devletlerin de katlmyla yeni bir nitelik kazanan ve devam eden din savalarn sona erdiren
nemli olay, aadakilerden hangisidir?

Cevap B

A)

Yz Yl Savalar

B)

Waterloo Sava

C)

ifte Gl (Gller) Sava

D)

Otuz Yl Savalar

E)

Yedi Yl Savalar

zm: Yzyl Savalar, 1337-1453 yllarnda ngiltere ve

Fransa arasnda yaplan ve Fransa'nn stnlyle sona eren
savalardr.
ifte Gl (Gller) Sava, 1455 -1485 yllarnda ngiltere'de
gerekleen i savatr.
Otuz Yl Savalar (Mezhep Savalar), 1618 -1648 yllarn
da Almanya'da yaanan mezhep savalardr.
Yedi Yl Savalar 1756 -1763 yllarnda ngiltere'nin Avusturya, Fransa ve Rusya ittifakyla yapt savalardr.
Waterloo Sava,1815'te Fransa'nn ngiltere ve Prusya
ttifakna kar yapm olduu savatr. Fransa mparatoru
Napolyon'un son savadr.

Cevap D

11

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

38. Aadakilerden hangisi, smet nnnn Cumhurbakanl dneminde karlm olan kanunlardan biri deildir?

36. 1848 ihtilalleri sonrasnda liberalizm btn Avrupay

etkilemi; Almanya ve talya, siyasi birliklerini salamlardr.
Bu bilgiyle,

A)

Mill Korunma Kanunu

I.

1848 ihtilallerinde milliyetilik hareketleri etkili

olmutur.

B)

Varlk Vergisi Kanunu

C)

Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu

II.

Krallar, toplumlara siyasi haklar tanmak zorunda kalmtr.

D)

Men-i Mskirat Kanunu

III.

Feodal unsurlar giderek glenmitir.

E)

iftiyi Topraklandrma Kanunu

yarglarndan hangilerine ulalabilir?

A) Yalnz I

B) I ve II
D) II ve III

zm: smet nn 1938 -1950 yllarnda cumhurbakanl

yapmtr. Milli Koruma Kanunu (1940), Varlk Vergisi Kanunu
(1942),Toprak Mahsulleri Vergisi Kanunu (1944), iftiyi Topraklandrma Kanunu (1945) bu dnemle ilgilidir. Ancak Men-i
Mskirat Kanunu 14 Eyll 1920'de karlmtr. Dolaysyla bu
kanun I.TBMM Dnemi'yle ilgilidir.

C) I ve III
E) I, II ve III

zm: Soru paragrafnda yer alan ifadelerden I.ve II. ncllere ulamak mmkndr. Ancak III.nclde yer alan "Feodal
unsurlar giderek glenmitir." yargsna ulamak doru olmayacaktr. Zira Avrupa'da feodalite, barutun ateli silahlarda
kullanlmasyla yklacaktr. Bu durum da Hal Seferleri'nden
sonraki srete karmza kacaktr. Dolaysyla feodalitenin
glenmesi de zayflamas da 1848 htillleri'nden nceki
srele ilgilidir.

Cevap D

39. 890 Trkistan doumlu olup Basmac Hareketi ierisinde yer alan ve 1939da stanbul
niversitesinde Umumi Trk Tarihi krssn
kuran ordinarys unvanl Trk tarihisi aadakilerden hangisidir?

Cevap B

Refik Saydam - kr Saraolu

B)

Recep Peker - Kazm zalp

C)

Celal Bayar - Rauf Orbay

D)

Adnan Menderes - Naim Talu

E)

Hasan Saka - emsettin Gnaltay

M. Fuad Kprl

B)

Yusuf Akura

C)

A. Zeki Velidi

D)

Togan Osman Turan

E)

mer Ltfi Barkan

zm: A. Zeki Velidi Togan 10 Aralk 1980 tarihinde

Bakurdistan'da dodu. 1909 ylnda "Trk Tarihi ve Arap
Edebiyat Tarihi Muallimi" oldu. 1911 sonlarnda Trk ve Tatar
Tarihi adl kitab yaymland. Bu almalar sonucunda Kazan
niversitesi Arkeoloji ve Tarih Cemiyetine ye seildi. 1913
-1914 arasnda Trkistan'da yapt aratrmalar srasnda
Fergana'da Yusuf Has Hacib'in "Kutadgu Bilig" adl eserini
yeni bir nshasn buldu. 1916'da Rus Millet Meclisi Dumada
Ufa Mslmanlarnn temsilcisi olarak Petersburg'a gitti. Bu
srada Bolevik htilali patlak verince o da Trklerin durumunun dzelmesi iin mcadeleye balad. Bu nedenle Bolevik
ynetimiyle defalarca grmesine ramen sonu alamaynca
Trkistan'a ekilip Enver Paa ile alt. Basmac Hareketi'nin
iinde bulundu. Trkistan Mill Birliinin kurucusu ve ilk bakan oldu. Milli Eitim Bakan Hamdullah Suphi ile Fuat Kprl,
Rza Nur, Yusuf Akura'nn daveti zerine Trkiye'ye geldi. 20
Mays 1925'te Trkiye'de Maarif Vekaleti Telif ve Tercme Encmenine tayin edildi. 1935'te doktora almalarn bitirdikten
sonra Avrupa'nn eitli niversitelerinde ders verdi. 1939'da
talep zerine Trkiye'ye gelerek stanbul niversitesinde
Umum Trk Tarihi Krssn kurdu ve ordinarys profesr
oldu. Zeki Velidi Togan 26 Temmuz 1970'te stanbul'da vefat
etti.

37. II. Dnya Sava yllarnda Trkiyede babakanlk

yapm olan kiiler, aadakilerin hangisinde
doru olarak verilmitir?
A)

A)

zm: II.Dnya Sava 1939 -1945 yllar arasn kapsar. Bu

dnemde Cumhurbakan smet nn'dr. Bakan ise nce
Refik Saydam (1939 - 1942), sonra da kr Saraolu (19421946) olmutur.

Cevap C

Cevap A

12

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

40. Sosyalist bir sistemle ynetilen, birleik ve laik

bir Arap toplumu oluturmay amalayan siyasal
hareket aadakilerden hangisidir?

A)

Mslman Kardeler Arap Bahar

B)

Vahhabilik

C)

Turuncu

D)

Devrim

E)

Baas

42. Tarihsel kavrama becerisine sahip bir rencinin,

aadaki davranlardan hangisini gstermesi
beklenir?
A)

Gemi, bugn ve gelecek arasnda ayrm

yapmas

B)

Tarihsel belge veya metnin yazarn ve kaynan belirtmesi

C)

Birbirleriyle ihtilafl tarihsel metinleri karlatrmas

D)

Tarihsel bir kararn uygulanmasn deerlendirmesi

E)

Gncel bir sorunun tarihsel arka plann belirlemesi

zm: Baas Partisi, 1940'ta am'da kuruldu. "Yeniden

dou " anlamna gelen Baas, Arap sosyalizminin
yntemleriyle Arap dnyasnda bir yeniden dou gerekletirmeye alan siyasi anlay ve partilere verilen
isimdir. Baas hareketinin amac sosyalist bir sistemle
ynetilen, birleik, laik bir Arap toplumu kurmakt. zel
mlkiyeti gvence altna alan Baas sosyalizmi gelir adaleti, i ve d ticaretin denetimi, toprak mlkiyetinin kamu
yararna snrlandrlmas, madenlerin ve doal kaynaklarn millletirilmesi, planl kalknma, iilerin iletmelerin ynetimlerine katlmas gibi ilkelere dayanyordu.
1963'te Irak'ta, iktidara gelen Baas Partisi 1968'de
yaplan darbeyle ynetime tam hkim oldu. 1979'da ise
yeni bir darbeyle Saddam Hseyin tek bana ynetime
geldi.

zm: Tarihsel dnme becerilerinden ikincisi tarihsel

kavramadr. Tarihsel kavrama dzeyi etkinliklerinden biri
rencilerin "tarihsel bir kaynan veya belgenin kaynan ve
yazarn tanmas ve onun gvenirliliini tehis etmesi"dir.

Cevap B

43. Dersinde Nadirinin Hotin seferine ilikin minyatrlerini kullanan bir retmenin aadaki dnemlerden hangisini iledii sylenebilir?

Cevap E

41. XVII. yzyldan itibaren Osmanl Devletinin ekonomisinde meydana gelen deiimi deerlendirir.
kazanmn yaplandrc bir ekilde ileyecek bir
retmenin uygulamas gereken retim basamaklar Littiedeyke ve Huxforda gre aadakilerin hangisinde doru olarak sralanmtr?

A) IV. Mehmet

B) IV. Murat

D) III. Ahmet

C) II. Osman

E) II. Mehmet

zm: ahname-i Nadir adl eserin minyatr Sultan II.

Osman dnemi'nde (1618-22) hazrlanmtr.

A)

Ynlendirme - Ortaya karma - Yeniden yaplandrma - Yeniden inceleme - Uygulama

B)

Ortaya karma - Ynlendirme - Yeniden yaplandrma - Yeniden inceleme - nceleme

C)

Soru sorma - Ynlendirme - Yaplandrma - Yeniden yaplandrma - Yeniden inceleme

D)

Ynlendirme - Yaplandrma - Soru sorma Uygulama

A)
B)

1933 Darlfnun Reformu

E)

Yaplandrma - Yeniden yaplandrma - Yeniden

inceleme - Deerlendirme

C)

1913 Muvakkat Tedrisat- btidaiye Kanunu

D)

1924 Tevhid-i Tedrisat Kanunu

E)

1869 Maarif-i Umumiye Nizamnamesi

Cevap C

44. Aadakilerden hangisi ile tarih dersi, retimin

btn basamaklarnda zorunlu tutulmutur?

zm: M. Littledyke ve L. Huxford yaplandrmac renme

alannda almalar yapan iki akademisyendir. Bu iki akademisyenin ortaya koyduu yaplandrc renme anlayna
gre bilginin etkin bir biimde yaplandrlmas iin takip edilmesi gereken basamaklar aadaki gibidir:

1857 Meclis-i Maarif Komisyonu kararlar

zm: Osmanl Devleti eitiminde 1869 Maarif-i Umumiye

Nizamnamesi nemli bir dnm noktasdr. Bu nizamnameyi
takiben, eitim kurumlarna tarih derslerinin girdiini grmekteyiz.

Ynlendirme - Ortaya karma Yeniden yaplandrma - Yeniden inceleme - Uygulama

Cevap E

Cevap A

13

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

45. Tarih dersinde rencilerin gemite yaayan

insanlarn olaylar karsnda imdiki insanlar gibi
tepki vereceini varsayarak gemie bugnn
gzyle bakmasna ne ad verilir?

47. Tarih retmeni Ankara ehir Plann incelemi

ve Gazi Mustafa Kemal Paa Bulvar, Tunal Hilmi
Caddesi, Tandoan Meydan ve Hac Bayram Veli
Mahallesi gibi eitli isimler belirlemitir. Ardndan da
rencilerden bu isimler hakknda aratrma yapmalarn istemitir.

A)

Analoji

B)

Anakronizm

C)

Diyokronizm

Buna gre retmen, aadaki yntemlerden

hangisine bavurmutur?

D)

Senkronizm

A)

Tarihsel Empati

E)

Historizm

B)

Szl Tarih

C)

Tarihsel Canlandrma

D)

Kant Temelli retim

E)

Yerel Tarih retimi

zm: Anakronizm, tarihi bir olgunun tarihi ve dnemi hakkndaki yanlgy ifade eder. Bu yanlg sadece tarihsel olgular
hakknda deil, tarihsel kavramlar, bak alar ve zihniyetler
konusunda da olabilir.

Cevap B
zm: Yerel tarih, yaadmz yerleim yerinin gemiinin
aratrlmas, incelenmesi, renilmesi ve retilmesi olarak
karmza kmaktadr. Yerel tarih retimine dayal olarak
tarih retmeninin okulun iinde bulunduu yerleim yerindeki
mahalleri tespit edip bunlarla ilgili olarak rencilerinden
aratrma yapmasn istemesi yerel tarih retimine dayal bir
retim etkinliidir.

Cevap E

46. Aadakilerden hangisi, XVIII. yzylda Osmanl Devletindeki kltr, sanat ve bilim alanlarndaki
nemli kiilerin biyografilerini yazar. kazanmn
lmek iin uygun bir aratr?
A)

oktan semeli test

B)

Ksa cevapl test

C)

Performans grevi

D)

Yazl yoklama

E)

Derecelendirme lekleri

48. Tarih dersinde rendii kii, olay ya da kurumlar

hakknda Peki bu iyi mi, kt m?, Bu doru mu,
yanl m? eklinde sorular ynelten bir rencinin, Kieran Egana gre tarihsel dnme geliiminin hangi aamasnda olduu sylenebilir?
A) Mitsel

zm: Performans devleri rencilerin st dzey becerilerini ortaya koyma ve gelitirmeyi amalayan bir dev eklidir.
Bu tr devlerde renciler, aratrma yoluyla bilgiyi edinme,
dzenleme, kullanma, analiz ve sentez yapma gibi zihinsel
etkinlikleri kullanmakta ve gelitirmektedirler. XVIII. yzylda
Osmanl Devletindeki kltr, sanat ve bilim alanlarndaki
nemli kiilerin biyografilerini yazma etkinlii, performans grevi zelliklerini kapsamaktadr.

B) ronik
D) Somut ilem

C) Felsefik
E) Romantik

zm: Kieran Egan tarihsel dnme geliimini mitsel, romantik, filozofik ve ironik safhalara ayrmaktadr. Mitsel geliim
(4-9) dneminde renciler Peki bu iyi mi, kt m?, Bu
doru mu, yanl m? eklinde tarihi konu ve olaylara ynelik
sorular sorarlar.

Cevap C

Cevap A

14

Dier sayfaya geiniz.

2013 - KPSS / ABT

49. Tarih Dersinde evre ncelemeleri adl eser aadakilerden hangisine aittir?
A)

Muallim Cevdet nanalp

B)

Mustafa aatay Uluay

C)

Ismayl Hakk Baltacolu

D)

Faik Reit Unat

E)

Ahmet Refik Altnay

zm: Mustafa aatay Uluay, lkemizde tarih retiminin

ncleri arasndadr. Yazar, tarih retimi alannda eitli eserler ortaya koymu ve eserlerinde tarihi evre eitiminin nemi
zerinde durmutur.

Cevap B

50. Aadakilerden hangisi 2007 Tarih Dersi retim

Programnn genel amalar arasnda yer almaz?
A)

Kendilerini kuatan kltr dnyalar hakknda

meraklarn giderme

B)

Kendi kltr deerlerine bal kalarak farkl kltrlerle etkileimde bulunabilmelerini salama

C)

Tarihsel anlatlar yazl ve szl ifade ederken

Trk dilini doru ve etkili kullanma becerisi
kazandrma

D)

Tarih konular ile dier derslerin konular arasnda balant kurmalarn salama

E)

Kltr ve uygarln somut olan ya da olmayan

miras zerinde tarih aratrmalar yaparak
alkanlk, bilimsellik, sanatseverlik ve estetik
deerleri kazandrma

zm: lkemizde tarih retim programlarn yenileme

almalar neticesinde yeni dokuzuncu snf tarih retim
program, 2007 ylnda yaymland. lkemizde tarih retim
programlar tek disiplin anlayna gre hazrland iin, dier
disiplinlerin konular arasnda balant kurma gibi bir genel
ama iermemektedir.

Cevap D

15