Signalna hipoteza

Dora Bardek, MEFZG

I. godina
grupa A1

 sloena unutranja organizacija stanice usmjeravanje

proteina na odgovarajua mjesta?
za vrijeme prevoenja mRNA
proteini namijenjeni endoplazmatskom retikulumu, Golgijevu
aparatu, lizosomima, staninoj membrani ili izluivanju iz stanice
ribosomi vezani za membrane endoplazmatskog retikuluma
polipeptidni se lanci unose u endoplazmatski retikulum
prijenos vezikulama do Golgijeva aparata doradba i
razvrstavanje; za daljnji prijenos

Endoplazmatski retikul
mrea cjevica i vreica okruenih membranom koja se
od jezgrine membrane protee citoplazmom
u doradbi proteina sudjeluje hrapavi ER i prijelazni ER
ulogu ER-a u doradbi i razvrstavanju proteina otkrio je George Palade i sur.
1960-ih

otkrili put izluivanja ili sekrecijski put proteina:

hrapavi ER Golgijev aparat (sekrecijske vezikule) izlazak iz
stanice

 proteini namijenjeni izluivanju ili ugradnji u ER,

Golgijev aparat, lizosome ili staninu membranu odmah
su na poetku usmjereni u ER (za vrijeme prevoenja
mRNA na ribosomima vezanim za membrane)
kontranslacijska translokacija
proteini predodreeni za zadravanje u citosolu ili za
ugradnju u jezgru, mitohondrije, kloroplaste ili
peroksisome sintetiziraju se na slobodnim ribosomima i
otputanju u citosol kad se prevoenje zavri
posttranslacijska translokacija

Usmjeravanje proteina u ER
ribosomi zadueni za sintezu proteina namijenjenih izluivanju
usmjere se prema ER-u signalnim slijedom na amino-kraju
rastueg polipeptidnog lanca
kratki nizovi hidrofobnih aminokiselina koji se obino odcijepe s polipeptidnog lanca
tijekom njegova prijenosa u lumen ER

pokusi s mikrosomima malim vezikulama na koje se ER raspada

nakon razaranja i odvajanja jezgre centrifugiranjem
- David Sabatini i Gnter Blobel, 1971. predloili da bi signal
za vezanje ribosoma na ER mogao biti slijed u blizini amino-kraja
rastueg polipeptidnog lanca
- pokus: in vitro prevoenje mRNA koje kodiraju sekrecijske proteine (npr.
imunoglobulini)

 ako se mRNA koja kodira sekrecijski protein prevodi na

slobodnim ribosomima in vitro protein bude vei od
odgovarajueg izluenog proteina
ako se u sustav dodaju mikrosomi in vitro prevedeni
protein ugrauje se u mikrosome i cijepa do
prave veliine
razrada definicije signalne hipoteze

Mehanizam usmjeravanja sekrecijskih

proteina u ER (kontranslacijski put)
kad signalni slijed izroni iz ribosoma prepoznaje ga i
vee estica za prepoznavanje signala SRP (signal
recognition particle)
SRP ribosome i za signalni slijed; zaustavlja daljnje
prevoenje i usmjerava cijeli kompleks (SRP, ribosom i
rastui polipeptidni lanac) hrapavi ER gdje se vee na
receptor za SRP smjeten na membrani ER
otputanje SRP-a i od ribosoma i od signalnog slijeda

 ribosom se zatim vee na translokacijski kompleks

(protein translocation complex) na membrani ER i
signalni se slijed uvue u membranski kanal ili
translokon
proces je koordiniran vezivanjem GTP molekule i na SRP
i na SRP receptor
hidroliza GTP molekule u GDT vodi disocijaciji SRP-a i sa
receptora i sa kompleksa ribosom-mRNA

 premjetanje kompleksa ribosoma i mRNA sa SRP-a na

translokon omoguuje signalnoj sekvenci interakciju s
kratkim hidrofobnim postraninim lancima u uskom
vratu translokonskog kanala otvaranje translokona
odmiui ep sa translokonskog kanala
rastui polipeptid prenosi se translokonom kroz
membranu ER
signalna peptidaza kida signalni slijed pa se polipetidni
lanac otputa u lumen ER

http://sites.sinauer.com/cooper6e/animation1001.html

Signalna hipoteza
prijenos polipeptidnih lanaca kroz odgovarajue
membrane
Gnter Blobel i David Sabatini, 1971. pretpostavili da:
1. mRNa koje se prevode na ribosomima vezanima za
membranu sadravaju jedinstveni niz kodona u 3
smjeru nedaleko od mjesta inicijacije translacije
2. prevoenje ovih kodona daje jedinstveni slijed na
amino-kraju rastueg polipetidnog lanca (signalni
slijed)
3. signalni slijed potie prianjanje ribosomima za

eksperiment:
mijelomi = tumori B limfocita koji aktivno izluuju
imunoglobuline
dobar model za prouavanje sekrecijskih proteina
proteini dobiveni in vitro translacijom mRNA lakih
lanaca imunoglobulina na svom amino-kraju sadravaju
oko 20 aminokiselina kojih nema u izluenim lakim
lancima
usmjeruju vezanje ribosoma za membranu

Blobel i Dobberstein prouavali sintezu

lakih lanaca na ribosomima vezanim za
membranu iz stanica mijeloma
in vitro translacijom mRNA lakog lanca na
slobodnim ribosomima nastajao je protein koji
je bio dui od izluenog lakog lanca
prevoenjem mRNA na ribosomima
vezanima za membranu mijelomskih stanica
in vitro nastajao je protein jednako velik kao i
onaj koji se normalno izluuje
laki lanci sintetizirani na ribosomima koji su
ostali vezani za mikrosome bili su otporni na
razgradnju nakon dodatka proteza uli su
u unutranjost mikrosoma

 bitno obiljeje signalne hipoteze prisutnost

jedinstvenog slijeda kodona koji se nalazi samo u
onim mRNA iji e produkti prevoenja biti
preneseni kroz membranu
! selektivni prijenos proteina kroz membranu presudan
je za odravanje organela omeenih membranom u
eukariotskim stanicama

POSTTRANSLACIJSKA TRANSLOKACIJA
proteini se usmjeruju u ER tek po zavretku translacije,
a ne tijekom sinteze na ribosomima vezanim za
membranu; ti se proteini sintetiziraju na slobodnim
ribosomima u cistosolu i njihova posttranslacijska
ugradnja u ER ne zahtijeva prisutnost SRP-a