Professional Documents
Culture Documents
Zomi Times Weekly News
Zomi Times Weekly News
Zomi Times Weekly News
ZOGAM THUTHANG
uh hinapi District Administrator leh Sipen lamte kipawlin kumpi phiat hi ciin Buldozer JCB
tawh nawtmaisak khin uh hita leh amau lungkim theiloin lungphona nasia takin neilai ding hi
ung ciin Dr. A. Lian Za Nang in gen hi.
ZT
Bunglung (Zayacho) Dam Kizo Dekta: Bunglung Dam pen Bunglung khuasak Nizaura lui
khaktanin kibawl a, tuidalna asanna pi 165, tuidal asauna pi 13680, tui kikholzah eka 52000,
tui maitang azaina pi 980, lo eka 8000 tui piazo ding hi. Electric mei tuilawng abul aliatna pi
75, tuimuk aliatna pi 40, tuilawng asauna pi 1562, meitha 4 megawatt (kw 20 million hour) pia
zo ding hi. 2003 kum kipan a, 2015 october pawlin meitha kizang thei ta ding hi ci-in Pinlong
Tuiphum Pawlpi pan Asst. Engineer Mel in gen hi.
ZT
MP Suan Do Cin Gamvanna: Tedim No.2 Minam Palai Sia Suan Do Cin pen Kawlgam Nekguk
Dal Committee member khatin zakhang a, Mangpihuh (Dy. Minister - 'k0efBuD;) tawh aza
angah kikim hi. Hih Nekgukzum panin Mangpizum 30 val ah nekgukvai kumpi geelna agen
khit ciangin State/ Region 14 ah agen kawikawi dingin pai a, tutungin Sagaing Region leh Chin
State kumpi nasemte leh uliante tungah agen dingin hong zin hi. Chin State kumpi in
limtakin dawnin Nipidaw pan zong bodyguard in hong zui a, June 18 ni-in Hakha Chin zumpi
ah ulian, kumpi nasemte kaikhawmin Nekgukvai genna nei hi. Amah azakhan ciangin Tedim
No.2 Minam Palai mun kiteel ding kikhawl kik a, amahmah in June 20 ni-in Kawlpi pan
Zozang leh akhuakim hausate tawh kimuhna neiin 2015 Minam Palai USDP kuanglui ding Sia
Cin Khan Pau (Chin State Sangmangpi) tawh paikhawmin Zozang Tan 10 Sangkhen leh
Khuasung vai Hausate tawh genkhawm uhi. Sia Suan Do Cin in Minam Palai kuanglui nawnloin Chin State Innpi lut dingin geelna nei a, Chin State MP kuanglui dingin Tedim No.2 ah kiseh
a, No.1 ah Sia Nang Za Mung (Chin State Cabinet Minister) hiding hi. Gambup level atungzo
eimi sungah mah bekmah ahi hi.
ZT
USA Pawisim Ding Zomi Tampi In Visa Ngah: Zomi Innkuan USA pan July 4 ni Zomi Concert
lasa dingte leh ZBCA - USA pan July 14-16 pawisim nuam limlim USA visa ngah om hi. ZI USA Zomi concert lasa dingin Sianpi (Tamu), Cingpi (Kalay), Zambawi (Tahan) in Visa ngah uh
a, adang Zomi Lasiam USA tungsate tawh kithuahin nasia takin lasak pawi kibawl ding hi cih
thu kiza a, USA Zomi Khuapi Tulsa ah om ding hi. Zomi Christian Minister Fellowship (ZCMF)
pawi zong Tulsa tung ding a, tua pawisim ding zong Kawlgam pan visa ngah om hi. ZBCA USA pawi pen Nashville Agape Mission Church - Rev. Pau Khan Lian Pawlpi ah om ding hi.
ZBCA - USA ah Pawlpi 15 pha ta a, USA ah Southern Baptist Covention (SBC) tawh kizomin
Kawlgam ah ZBCM tawh kizom hi. Zomi All D ngahte pahtawina zong ZBCA vaihawm hi-a,
tukumin Zomi nih in All-D ngah ahih manin Pahtawina teng 10 tuak kipia ding hi. Tulaitakin
GCCF - Global Chin Christian Fellowship pawipi USA Texas ah om a, GCCF pawisim Dr. Rev.
Man Hau Cing pai hi. Pawlkhat in Zomi buang Zomite pawi pailo a, Chin pawi apai aci om a,
Pawlkhat in Zomi, Chin takei leh USA visa ngah nading ahih leh Negro pawi nangawn pai
nuam ing aci om hi. Ahi zongin USA atung Zomite pen Malay, Delhi leh Thai ah Chin mite
khentuamna hangin Zomi kipawlna phuanin Chin min hilo, Zomi min tawh USA tung vive ahih
manin Kawlgam leh USA apaite kidophuai zaw hi ci-in thutheite in gen hi. Abeisa hunin USA
apai Pasian nasem khatin khuapi 3 uk Zomi cih sangin khuapi 9 uk Chin ut huaizaw hilo
hiam acih leh kogawp ngah a, USA pawlpi mi nei Kawlpi pawlpi Pastor pawlkhatin Chin tangzai
zaw hi acih leh ko innkuan pawipi pan akhawl hi nung acih ciangin Chin gen lua nawnlo a
vaiveng zel hi. ZT
Sia Khai Deih Tuang Huhna Tawh Suakta: Zomi Times Chief Editor Sia Lang Khan Khai
mawtaw kiman a, thongkia ding hi cihthu akigen ciangin Myone thukhemang kiang ah paipih
a, mawtaw licence neilo akiman masa 25te zong kha 6 thongkia ding kha 1 tawh suahtak
nading ka gensak a, anih veina mi 8 te ciangin Export & Import upadi tawh thu kibawl theilo
ding a, thu bawlnop leh licence neilo mawtaw lei, nei, hawl hi cihthu bek hi-in thongkhiat
kullo, liausum tawh thuveng leh hoih hi ci-in thukhenmang aluite in hih khin in tun zong
Pastor ahihna zong enin liausum tawh hisak lecin acih ciangin thusit zong om lualo phialin
suakta hi cih thu kiza hi. Sia Khai Deih Tuang tung ah lungdamna thu Zomi Times in ipulak
hi. Mailam ah thulian tampi ah Zomite ahuhzo dingin Pasian in thupha hong piaksak ta hen.
ZT
KAWLGAM THUTHANG
Kawlgam - EU Human Rights Thukikupna Om: Nihveina Myanmar - EU Human Rights
thukikupna pen 2015.6.18 ni-in Nipidaw ah om a, 2016.6.17 ni-in Yangon ah CSO Forum khat
bawlin CSO leh Human Rights makaite kihel hi. Hih Myanmar-EU Human Rights thukikupna
ah Kawlgam gamdang mangpi U Wunna Mg Lwin leh EU - Human Rights Palai Steve Rose
Lambarinidis in thukonghonna neiin U Aung Lin (Kawlgam gamdang zum ukpi) leh EU Palai
Roland Kobia in hun uk hi. Defence Zum mangpihuh Brig. Aung Taw leh Kawlgam gamdang
mangpihuh U Tin Oo Lwin kihel hi. Thukikupna ah International Human Rights Standard
tawh kituak a nasep ding bulphuhin M-EU kizopna akhauhzaw semsem ding thukim uhi.
Kappali tuipi sunga Bangladesh mi kimante thu, Minam leh biakna kemcing upadi tungah
patauhsakna, leitangvai buaina avenna ding, company nasemte thaman ah mipi nasemte
phatuam sak ahih nading leh 2015 kiteelna siangthotak neihna ding thute gen uhi. 2016 kum
ciangin Brussel khuapi ah neih kik ding thukimna tangkona 2015 June 21 ni nei uhi. MAL
Nitha Ks. 3600 Kipsak: Kawlgam Company leh thatang zang nasemte nitha - ni 1 nai 8
thaman dingin Ks. 3600 kipsak ta hi cihthu kiza hi. Nitha atawmpen Ks. 3600 tungsiah hiding
hi cihna hi. Nidangin nitha Ks. 1500 tawh kituat a, inn lamte leh leisek ciangte in nitha Ks.
4000 atun sawt khin napi Company nasemte khasum 60000/- kim bek tunga, Company
nasemte kiphinna omden hi. Pawlkhat in nai 1-500 Ks. beek hi-in ni 1 - nai 8 x 500 = 4000 hi
hen la, hun val asemte nai 1 - 1000 beek hileh aci om a, Company nei mihaute in hizah hileh
Company nasep supna lian lua ding, nasep kipia zolo dinga, Company akhawl kul ding hi ci-in
agen ciangin nasem makaite tawh kimu-in athukimna uh ahi hi. Voice
India Galkapte Ambush, 20 si, 15 liam: June 4 ni-in Manipur, Chandel District sungah
Kawlgambel thautawite in India galkapte Ambush uh a, 20 si-in 15 liam hi. Hih thu hangin
June 9 ni-in India Huihlukhu Commando galkapte in India-Kawlgam gamgi kantanin Kawlgam
sung lutin thautawite leen simgawp uh a, 30 val siding hi ci-in gen uhi. Hih galdona pen India
PM Narenda Modi phalna hi ci-in India IPRD Dy. Minister Rajyavardhan Singh Rathone in India
TV ah gen hi. India gam Nagaland, Manipur leh Arunachal Pradesh State 3 tawh gamgi
Sagaing gamsung mualtunga abusa India thautawite hawlkhia dingin India kumpi in Kawlgam
kumpi tungah anget sawtpi hinapi tudong Kawl kumpi in thudonlo-in omsan hi. Butan,
Bangladesh in tua thautawite ado avat gawp bangin Kawlgam in Kachin, Kokang, Karen
gamsung minam thautawi adogawp banga do ding India kumpi utlo hi. India galkap Maj.Gen.
Ranbir Singh in Kawlgam sung om India thautawite tampi kido zo hi ci-in gen hi. India
galkapte in Nagaland thautawite domang ngei a, Manipur gam Chassad mun zong luhgawpin
tun 3 veina Kawlgam sung Onzia ah abu Naga leh Manipur thautawi galphual kisim hi ci-in
CID in gen hi. 1995 kumin Golden Bird operation om a, Kawl galkapte leh India kipawlin
dogawp ngei uhi.
Aya/BBC
LEITUNG THUTHANG
Pakistan Gam Ah Nisa Khualum Hangin MIsi 800 Val Ta: Pakistan khanglam Kane state ah
khualum lua hangin mi 180 sita hi ci-in June 22 ni-in tangko uh a, June 25 ciangin misi 800
valta hi. Tulaitak Muslim antan laitak hi-a, asite an leh tui nelo, pumpi keucip a, glucose tui
tawh kivak hi ci-in Zato lamte in gen hi. Misibuk ah asi kisia venvan a, Zato nasemte kicing
zolo hi. Pakistan gam mimal million 20 val atenna khuapi Karachi tawh kizom munte hiin
Pakistan supna lianpi hi ci-in ulian khatin Reuter ah gen hi. Reuter
Thai Mizuakte Kiman: Thai galkap Lt.Gen. khat makaiin Thai gam ah mizuakna kum 10 val
bang om khin a, athu kithei zolo khopin gina uhi. Tukum ciangin Thai - Malay gamgi ah misi
luang 200 val kiphumna kimu a, siluang kitokhia kikin akiangah vokbuk akbuk bangin
mikhumna, mi zuakna guabuk 10 val amuh uh ciangin Thai Palikte in nasia takin akan uh leh
Thai galkap Lt. Gen. ulian khat zong kihel hi cih theikhia uh a, tua galkap manglianpa
kimanin ama kizoppihte zong tampi kiman hi. Malay pai mimangte akizon ciangin Thai-Malay
gamgi ah kizuakin kitan thei hi akicih pen 2014 kum sung khawng hi-a, tusungin mi tawh
sum abawl azuakna hangin mi nautang tampi in sihlawh a, leitung siatna tawh kidim ta hi.
DVB
Hongkong Democracy Umbrella Movement Dinkhawl Ta: Hongkong thuneite in Hongkong
kumpizum gei Democracy deihte phualsatna mun nawtsia uh a, kha 9 sung buaina veng ta hi.
Beijing Communist kumpi aa dingin kum 10 sung atuahkhak thuhaksa hih buaina pen 2014
September 28 ni kipan a, khuasung ah pai kawikawiin ukpizumgei ah kiphualsat uhi. 2014
December sungin Hongkong palikte in mipi kiphualsatna mun nawk gawpngei uhi. Democracy
deihte ngetna bangin 2017 Hongkong kiteelna pen China Beijing kumpi nominate hilo a,
Hongkong mipi in adeih khat teel ding cih Hongkong kumpi leh mipi thukimna omsa pen
China Beijing kumpi in Veto Power tawh anial khit ni 6 niin Democracy deihte phualpi susia hi.
Democracy ngahmateng kipang ding hi ci-in kum 51 apha Banny Mann in gen hi. Lamzui
a'awng om nawnlo napi Hongkong kiuktuam ding nget sawm lai uhi.
Reuter
Endik Laikung ............
cileng tu mahmahin zong U Khin Yi in hong sang ding hi. Code nei nailote tawh gawm khawmin kumpi ah lampi
tawnin phu ni icih leh kei hong masuan un la, MP ineihteng tawh hong pang ding hi ung ci-in Pu Suan Do Cin in
gen hi. 914-Zomi tawh kisai 2016 sungin akiciat zawh leh hibek ding a, code neisate tungtawnin 'Zomi' ah kigawm
nung cileng i ngahlahna ding omlo-in 2015 kiteelna zong laplai thei ding hihang ci-in genbeh hi.
Tua ahih leh Zomite masuan ding bang hiding hiam cih i-et ciangin Party bulphuh hilo, minam bulphuh
kipawlna leh thukimna ineih ding kisam hi. 'Z' tawh kipan party leh kipawlnat e in ko makaihsa, ko makaihna hi
cilo-in 'Z' minpua party leh kipawlna a kihellote lak a Zomi omte tawh mapan theihna dingin adiakin USDP, NLD
leh adang party sung - Chin leh Zo party sung nangawn ah Zomi om hi. Kumpi tungah laiphahna dingin "Zomi
National Movement" or adang ahoihzaw min tawh party, kipawlna, kampau, beh, mipil leh pawlpi zui-in palai 3/5
ciatin min kui-in Zomite tangthu tawh MP ineihsate tungtawnin kalsuan leng hoih ding hi cih thu kigengente sung
pan ka muhkhiat thu ahi hi. 914 - Zomi i gelh pen alau a' om hangin ei Zomite bangin Shanni, Pwo Karen, Naga,
Kuki leh adangte in zong 914 ah gelh uhi. Alauhuai lohna thute lakah Shan, Karen leh Kachin gamah Kawlgam ID
aneilo million 11 om hi. Tuate Kawlgam tualsuakmi mah hi a, Kawlgam ID anei Zomite patauh leh launa ding
cinvomcia zong omlo hi. Matpongtin (ID) bawl dingte in "Minam-Zomi" gelh ciat ta ni. "Zomi" ah ikigawm vet
ding leh code neihsa leh minam min ciat nusia/phiat vetin "Zomi" cih tawh ding leng minampi khat hi ni aci om a,
code mah neiin Zomi ah kigawmin code nei nailote zong code ngetsak zaw leng aci om hi. Hih thu tawh kisai
akuppih nuamte in Zomi Times zum ah ngaihsutna lai tawh kipia thei a, kalsim kisuah ding hi.
Lang Khan Khai