Professional Documents
Culture Documents
Internet Business
Internet Business
internet-biznesi
(pirveli nawili)
-
-
Tbilisi
2008
uak 681.3
gadmocemulia
da
biznes-procesebis
(saqmiani
procesebis)
internetSi
sainformacio sistemebis
uzrunvelyofis
qselur-internetuli
saSualebebi,
servis-
sarealizacio
MS FrontPage,
saSualebad
ganxilulia
biznes-procesis
praqtikuli
sarCevi
Sesavali
12
13
19
21
21
23
23
24
25
27
31
32
36
37
4
38
3.1. veb-servisi
38
43
46
3.4. veb-portali
48
52
52
55
57
68
71
72
77
80
4.9. cxrilebi
82
danarTi
88
leqsikoni
102
literatura
111
Sesavali
dRes interneti ara marto yvelaze masStaburi da iafi
informaciuli
resursia,
aramed
igi
gvTavazobs
sxvadasxva
dargis
multifunqciur
damuSavebis
SesaZleblobas
mTavari
Tanamedrove
safuZvelia
biznesi,
informaciuli
praqtikulad
uzrunvelyofa.
mTlianad
damokidebuli
formebis
organizaciul, droiT
(reklama,
miiReba
gamomdinare
SekveTebis
axali
gamoyeneba
komunikaciis
sagrZnoblad
amcirebs
ekonomikuri
da
a.S.)
modeli,
xarjebs.
romelic
Sedegad
bazirebulia
biznesisa
saxelmZRvaneloSi
da
komerciis
gadmocemulia
sistemis
Teoriuli
modelebi
eleqronuli
komerciis,
eleqronuli
sainformacio sistemebis
programuli
uzrunvelyofis
qselur-internetuli
saSualebebi,
servis-
instrumenti
sarealizacio
FrontPage,
saSualebad
ganxilulia
biznes-procesis
praqtikuli
Sedgeba
Temisgan,
romlebSic
gadmocemulia
eleqtronuli
biznes-urTierTobebis
ZiriTadi
TvalsazrisiT.
detaluradaa
aRwerili
veb-
wigni
da
sasargeblo
marTvis
biznesis,
da
specialobis
eleqtronuli
Teoriuli
saintereso
da
Sesaswavlad.
iqneba
studentebisTvis
komerciisa
praqtikuli
da
veb-
sakiTxebis
qmedebis
cxovrebis
universalur
formas
sferoSi.,
romlis
nebismier
mniSvnelovan
asaxvas
hpovebs
ekonomikur doneze.
saxelmwifos
biznesi
sazogadoebrivi
swori
marTva
politikur
Tvisobrivad
da
atarebs
misi
daproeqtebis,
Semadgeneli
modelirebisa
elementebis,
da
procesebis
marTvis
periodul
biznesi,
praqtikulad
mTlianad
maCveneblebisTvis,
operatiuli
monacemebis
da
j.
mier.
am
process
maT
biznesis
restruqturizaciaSi
ganixileba
biznesis
da
obieqtze
modeli
asaxavs
(biznes-procesebi)
subieqtze
orientirebuli
sistemebis komleqss.
subieqtze
menejmentur
orientirebuli
models
da
sistema
ganixilavs
sakadro
wamoadgens
sistemis
or
doneze:
maRali
donis
samuSao
gundi
anu
e.w.
Systems),
jgufuri
rac
uzrunvelyofis
ganawilebuli
sistemiT
sistemebis
TiToeuli
gundi
asrulebs
mTliani
proeqtis
dekompoziciur
nawils-calkeul
romelic
SemosazRvrul
saqmian
sistemis
funqciur
qmedebas
an
etaps,
warmoadgens.
am
qmedeba
miekuTvneba
obieqtze
orientirebul
misi
modelis
realizacia
warmoebs
proces-orientirebuli
(Docflow)
(Workflow
da
saqmiani
Management
nakadebis
System)
gamoyenebiT
11
marTvis
da
ganawilebuli
sistemebis
gamoyenebiT
miiRweva.
biznes-restruqtrizaciis
mniSvnelovan
birTvs
gamoixateba-eleqronuli
komerciisa
da
formebis
organizaciul, droiT
(reklama,
miiReba
SekveTebis
axali
gamomdinare
gamoyeneba
komunikaciis
sagrZnoblad
amcirebs
ekonomikuri
da
a.S.)
modeli,
xarjebs.
romelic
Sedegad
bazirebulia
servisis
amaRlebas-saitze
klients
Semosvla
avtomaturi
Segroveba,
gazrda.
12
samomxmareblo
bazis
(intraneti)
da
gare
(eqstraneti)
kavSirebisaTvis
sistemad,
internetuli
teqnologiebis
gamoyenebiT [4].
eleqtronuli biznesi uzrunvelyofs kompaniebisTvis da
saxelmwifo
organoebisTvis:
informaciuli
procesebis
veb-saitis-rogorc
warmomadgenlobis
integracias
da
Seqmnas,
maT
internetSi
kompaniis
kavSirs
biznes
damkveTebTan
da
biznesis
gamoyenebisas
kompaniebisa
da
qselur-internetuli
momsaxureobis
niSnavs
rogorcaa
qselis
iseTi
globaluroba,
maxasiaTeblebis
informaciuli
13
gamoyenebas,
miRwevadoba,
urTierTqmedebebis
personificireba,
interaqtiuli
reJimi,
nawilia.
igi
erTobliobaa,
teqnikuri
romlis
da
organizaciuli
saSualebiTac
SesaZlebelia
komerciuli
bankebTan,
saqmianobebis
mimwodebelsa
ganxorcieleba
da
partniorebTan,
momxmareblebTan
internetis
garigebebis
produqciisa
dazusteba,
da
Sesrulebis
momsaxurebis
gadaxda,
SekveTis
yvela
Zieba,
etapi:
garigebis
miReba,
saWiro
detalebis
nedleulisa
da
mza
sabazro
gvTavazobs
strategiis
iseTi
formebis
kuTxiT
eleqtronuli
arsebobas
internetSi
praqtikulad
sareklamo
xasiaTis
samsaxurs.
eleqtronuli
vaWroba
(e-trading),
eleqtronuli
igi
atar3ebs
katalogi,
eleqtronuli
klasificirebulia
komerciis
ZiriTadi
zogad
modelSi
biznes-urTierTobebis
Semdegi
kategoriebi:
l biznes-biznesi (business-to-business, B2B);
l biznes-momxmarebeli (business-to-consumer, B2C);
l biznes-administracia (business-to-government, B2G);
biznes-biznesi (business-to-business, B2B)- firmaTaSorisi
(sawarmoTaSorisi) eleqtronuli komerciaa, romelic moicavs
yvela
sferos
donis
informaciul
mTavari
danarTebis
tendecia
erTiani
kavSirebs
kompaniebs
Soris.
mravalfunqcionaluri
veb-interfeisis
am
biznes-
damuSavebaa.
misi
farTo
speqtrisa
(magaliTad,
bankebi,
partniorebi,
da
saSuamavlo
mimwodeblebi
rgolebis
da
a.
S.)
sistemebi,
ZiriTadad,
avtomatizaciisaTvis,
mza
gamoiyeneba
produqciis
kompaniebis
gasaRebisTvis,
Chain
koordinaciis,
Management-SCM),
maragebis
dagegmvisa
romelic
da
marTvis
wyvitavs
procesebis,
sacavs,
mudmivi
da
drouli
ganaxlebiT,
rac
sabazro
sistemebis
dainteresebul
danergviT
nebismieri
ama
pirs,
Tu
im
kompaniiT
geografiuli
adgilis
gansazRvros
transportirebis
vadebi,
xerxebi,
xarjebi da a.S.
B2B
modelis
eleqtronuli
erTerTi
savaWro
Semadgeneli
platforma
nawilia
(e-Marketplaces)
e.w.
xelSemwyob
samsaxurs,
rac
saSualebas
iZleva
gamyidvelisTvis
raodenobis
zrdas,
uzrunvelyofs
sakomisio,
axali
korporaciuli
klienturis
yidvebisa
da
mwarmoeblebs,
dilerebs,
distributorebsa
da
gaerTianebulia
marketinguli
kvlevis
warmoebis
eleqtronul
katalogs,
romelic
warmoadgens
saZiebo
sistemas
sxvadasxva
parametrebis
mixedviT
xasiaTis
dawvrilebiTi
veb-gverdia,
informacia
sadac
produqciisa
da
momsaxurebis Sesaxeb.
eleqtronul birJas-e.w. anonimur savaWro platformas,
romelic
monitoringis
SesaZlebloba
saSualebas
eqmneba
gansazRvros
iZleva.
onlain
produqciis
bazars
fasebi
auqcions,
romelic
adgens
fasebs
gaerTianebebs,
potencialuri
romlis
myidvelebisa
da
ZiriTadi
gamyidvelebis,
dayofilia
Semdegi
dargobrivi
funqciebis
(magaliTad,
17
saofise
mowyobilobebi);
energetika,
soflis
meurneoba
da
a.
S.);
an
ramdenime
partniorisaaTvis
damoukidebeli
teqnologiur
biznes_jgufisaTvis,
an
e.w.
partnioruli
mesame
kompaniebs,
mxaris
magaliTad,
sistemisaTvis
sistema.
asociaciebs,
igi
da
moicavs
bankebs, sainformacio
(Business-to-Customer,
biznes-momxmarebeli
magaliTad,
internet-maRazia,
fasiani
sainformacio
samsaxuri da a.S.
(business-to-government,
biznes-mTavroba
B2G)
saxelmwifo
organoebze.
am
mimarTulebis
upiratesobas
ZiriTadad
kompaniebsa
da
saxelmwifo
da
dokumentbrunvis
procesis
uzrunvlyofa
saSualebiT
gamartivebuli
funqciebi, magaliTad,
iqneba
rigi
saxelmwifo
registracia,
xelSekrulebebis
gaformeba,
kompaniebisTvis
Seferxebebis
Semcirebasa
da
aucilebeli
eleqtronuli
komercia
ara
mxolod
savaWro
urTierqmedebebis
organizaciaa,
sawarmoo
romlis
sistemis
erTobliobis
saSualebiTac
nawilobrivi
virtualuri
SesaZlebeli
avtomatizacia
iqneba
Semdegi
funqciebis mixedviT:
l SekveTis formireba;
l informaciis gacvla;
l Siga struqturis marTva;
l nedleulisa da mza miwodebis dagegmva;
l dokumentbrunva;
l produqciisa da momsaxurebis reklama;
l preiskuranti;
l sabuRaltro saqmianobebis organizacia;
l gasaRebis qselis mxardaWera;
l statistika da a.S.
1.3. eleqtronuli mTavrobis sistema
(B2G-business-to-government)
biznes-mTavrobis
mimarTulebam
ganviTareba
hpova
19
G2C (government-to-citizens,
mTavroba-moqalaqeebi)
da
G2G
(government-to-government,
Ria
sazogadoebrivi
virtualuri
municipaluri
organoebi
da
sawarmoo
organizaciebi.
eleqtronuli mTavroba, rogorc mmarTvelobis organos
organizebis
principi,
funqcionalur
da
gulisxmobs
struqturul
sajaro
dawesebulebebis
gardaqmnebs,
raTa
ufro
saboloo
urTierTqmedebebi
jamSi
gacilebiT
moqalaqeebTan,
efeqtiani
mewarmeebTan,
TviT
gaxdes
sajaro
mTavrobis
sistema
sazogadoebasTan
marTvis
optimizacias,
konstituciuri
konsultaciebs,
sistemaSi,
mosaxleobis
uflebebis
riTac
romelic
momsaxureobas,
gacnobas,
SeZlebisdagvarad
20
uzrunvelyofs
maTi
distanciur
aRmoifxvreba
is
(government-to-citizens,
danergviT,
garda
mTavroba-moqalaqeebi).
informaciuli
vakuumis
misi
Sevsebisa
organizeba,
da srulyofili
adgilobrivi,
regionaluri
da
socialuri,
komunaluri
da
sxva
saxis
sagadasaxado,
sabaJo
eleqtronul
formatSi
dokumentebis
internetiT
da
Sevseba,
sxva
deklaraciebis
sxvadasxva
gadmowera
da
oficialuri
mravali
sxva
eleqtronuli
saqarTvelos
www.parliament.ge,
mTavrobis
saparlamento
Tbilisis
meriis
sistemebi. magaliTad,
veb-portali
veb-portali
internet-biznesis
biznesis
informaciuli
eleqtronuli
biznesis
kerZo
modelebi
mxardaWeraa.
modelebis
araeleqtronuli
isini
praqtikulad,
ganStoebaa,
romelTa
araeleqtronuli
biznesis
informaciuli
da
imijis
internetSi,
partniorebTan
komunikaciis
gamartiveba,
Seqmna,
biznes-ciklis
realizacia
sruli
S.
2.1. B2C modeli
struqtura:
interaqtiuli veb-saiti
saitis gansaTavsebeli sivrce
beq-ofisi (administracia)
miwodebis servisi
produqciis mimwodeblebTan TanamSromloba
angariSsworebis sistema
marketingis ganyofileba
22
da a.
miznebis formulireba:
imisaTvis, rom mizanSewonilad iqnes miCneuli internetkompaniis Seqmna, aucilebelia pasuxi gaeces Semdeg kiTxvebs:
klientis ra moTxovnebs daakmayofilebs proeqti?
bazris
ra
segments
daikavebs
kompania?
rogor
ra
raodenobis
brunvaa
saWiro
kompaniisaTvis
produqcia
unda
gaiyidos
TveSi
dagegmili
ra
Tanxas
Seadgens
zemoT
xsenebuli
danaxarji
TiToeuli gayidvisaTvis?
zemoTxsenebuli xarjebis gaTvaliswinebiT, ras udris
produqciis, saqonlis, momsaxurebis TviTRirebuleba ?
23
ra
fasebi
momsaxurebisaTvis
unda
raTa
ganisazRvros
moxdes
produqciisa
danaxarjebis
da
dasafarad
da
mogebis misaRebad?
iqneba Tu ara produqcia konkurentunariani aseTi
fasebis SemTxvevaSi?
2.2. B2B modeli
struqtura:
interaqtiuli veb-saiti
saitis gansaTavsebeli sivrce
beq-ofisi (B2C modelisagan gansxvavebiT B2B modelSi
mas
emateba
dokumentbrunvis
uzrunvelyofa
dilerebs,
miwodebis
servisi
(naklebad
aqtualuria,
radgan
produqciis
momwodeblebTan
TanamSromloba
24
(B2B
koncefcia:
servisebis
interaqtiuri
Seqmna,
saitis
sademonstracio
Seqmna,
formebis
ufaso
warmodgena,
Sefaseba:
orientirebulia
minimum sakuTari
xarjebis
modelis
sarealizacio
formaSi
reklamis
damkveTTa
wre
(igulisxmeba
biznesis
informaciuli
Semcveloba
auditoriis
misazidad
Tavis
produqciasa
da
25
momsaxurebas,
calmxrivi
izrdeba
wrfivad,
momxmarebelTa
raodenobis
zrdasTan erTad.
internet-birJis
SemTxvevaSi,
viTareba
sxvagvaria.
gadasaxadebi.
monawilisaTvis
izrdeba
birJis
monawileTa
Rirebuleba
yvela
raodenobis
kvadratis
proporciulad.
Cveulebrivi savaWro
ver
grZnoben
upiratesobas,
kompaniis
klientis
saerTo
SemTxvevaSi,
vaWrobis
sargebeli
aqvT
myidvelebisa
zrdiT,
farTo
arCevanis
da
monawileebs
gamyidvelebis
arsebobis
xarjze
miT
klientisaTvis,
ufro
romelic
mimzidveli
adre
26
ar
xdeba
igi
monawileobda
potenciuri
vaWrobaSi,
Tu
igegmeba
orientirebuli
iqneba
internet-kompaniis
saqonlis
an
Seqmna,
romelic
servisis
gayidvaze,
kompania?
saboloo momxmarebeli?
bazris ra segments daikavebs kompania?
27
klientma
unda
ganaxorcielos Sesyidva
dagegmili
brunvis misaRwevad?
sawyis
dilerebis
etapze
mizidvaa
ra
saWiro
raodenobis
myidvelTa
klientebisa
aucilebeli
da
wris
ZiriTadi ganmartebani:
marketinguli
kvleva,
es
aris
bazris
Sesaxeb
kvleva
SeiZleba
28
mimarTuli
iyos
Semdegi
(tendenciebi,
demografiuli
faqtorebi);
konkurenti
arsebul
produqcias:
dizaini,
teqnikuri
bazris
produqciis
nawili,
realizaciis
romelzec
produqciisa
da
servisis
momxmareblis
damokidebulebis
bazari.
kompania
realizacias.
mixedviT
es
axdens
aris
Tavisi
produqciisadmi
bazari
iyofa
oTx
ZiriTad nawilad:
1) momxmarebeli, romelic aris kompaniis klienti.
2) mmomxmarebeli, romelic aris konkurenti kompaniis
klienti.
3) piri, romelmac icis produqciis arsebobis Sesaxeb,
magram
ar
yidulobs
mas,
arc
kompaniisagan
da
arc
misi
konkurentisagan.
4)
momxmarebeli,
romekmac
arsebobis Sesaxeb.
29
ar
icis
produqciis
bazris
romlis
moculoba.
moxmarebac
saqonlis
SeuZlia
maqsimalur
mocemul
moculobas,
bazars
mimdinare
gamomdinare
(segmentebad),
misi
dayofa
momxmarebelTa
samomxmareblo
gansxvavebuli
reagireben
jgufebad
Tvisebebis
moTxovnebi
kompaniis
SeiZleba
da
mixedviT.
aqvT
da
produqciis
momxmareblebs
isini
moRvaweobis
nawilebad
araerTgvarovnad
sxvadasxva
formaze
segmentaciis
momxmarebelTa
jgufebad
procesSi
dayofa,
jgufSi
xorcieldeba
erTiandebian
is
jgufis
ricxovnoba,
dgindeba
maTi
wili
segmentacia
demografiuli
da
SeiZleba
sxva
ganxorcieldes
niSnebis
mixedviT.
geografiuli,
saboloo
jamSi
30
mdgomareobis
Seqmnas
bazarze.
bazris
maqsimlurad
momxmareblis
informireba,
kompaniis
imijis
formireba da sxva.
produqciis
sasicocxlo
sasicocxlo
ciklis
koncefcia
cikli.
eyrdnoba
produqciis
varauds,
rom
inergeba
stabilurobisa
da
bazarze,
gadis
vardnis
fazebs.
zrdis,
amis
Camoyalibebis,
Semdeg
produqti
mier. danergvis
mocemuli
fazis
produqtisaTvis.
stadiaze
gayidvebis
tempis
SemcirebisaTvis.
produqcia
gadadis
axlovdeba
kategoriidan
stabilurobis
axali
faza,
kategoriaSi
tradiciuli.
stabilurobis faza dgeba
maSin, rodesac
gayidvebis
niSani
(savaWro
marka,
safirmo
niSani).
aris
produqciisa
da
misi
mwarmoeblis
individualizaciis saSualeba.
sasaqonlo
kriteriumebis
politika.
sistema,
es
romliTac
aris
principebisa
xelmZRvanelobs
da
kompania
komunikaciis
sistema.
es
aris
momxmarebelTan
informirebisaTvis
servisis Sesaxeb.
32
produqciisa
da
sistema.
produqciisa
da
rogorc
servisis
wesi
kompania
sabaziso
adgens
Tavisi
preiskurants,
bazris,
ekonomikuri,
samarTlebrivi)
informaciaze
dayrdnobiT [21].
fizikur
dokumentaciis
gaformebas
da
ar
aisaxeba
buRaltrulad.
gadaxda,
gaformebas
da
rogorc
aisaxeba
wesi,
moiTxovs
iuridiuli
dokumentaciis
piris
sabuRaltro
mimRebis
sabuRaltro
aRricxvaSi
Sesabamisi
33
Tanxidan
gamomdinare
arsebobs
Semdegi
saxis gadaxda:
mikrogadaxda
(tranzaqciis
Tanxa
ar
aRemateba
SenaZenis
SemTxvevaSi
(eleqtronuli
saqoneli,
samomxmareblo
gadaxda
(tranzaqciis
Tanxa
(sabanko
gadaricxva,
naRdi
angariSsworeba)
34
realuri
Tanxa
gamyidvelTan
myidvelisagan
SeiZleba
gamyidvelis
mier
klientisTvis
gamowerili
Cekis
wardgeniT.
gadaxdis sistema, romelic uzrunvelyofs internetSi
angariSsworebas plastikuri baraTis meSveobiT or ZiriTad
tipad iyofa:
1. gadaxdis sistema, romelic angariSsworebisas iyenebs
mxolod sakredito/sadebeto baraTebis rekvizitebs, romlebic
gadaicema
internetSi
daculi
arxis
meSveobiT
(ZiriTadad,
klintis
mier
xelmowerili
dadasturdeboda
gadaxda,
raime
dokumenti,
xolo
gamyidveli
35
cifruli
sertifikatis
gacemas.
uzrunvelyofs
internetSi
plastikuri
baraTebiT
plastikuri
baraTebis
romlebic
moqmedebis
process,
fasiani
myidveli
Sedis
momsaxureba
an
saitze,
romelzec
ganTavsebulia
gasayidi
produqti
da
romelic
myidveli
aformebs
SekveTas,
gadaxdis
saSualebad
saitze
da
imavdroulad
sistemis
servers
sistemis saiti
informacia
muSavdeba
gadaxdis
sistemis
serverze
da
ar
miewodeba gamyidvels.
gadaxdis
sistemis
serveri
mimarTavs
sistemis
gadaxdis
sistemis
serveri
ugzavnis
gamyidvels
bank-emitentisagan
gadaricxvas
gamyidvelis
da
axorcielebs
angariSze
saxsrebis
sakomisio
Tanxis
gamoklebiT.
kidev erTi angariSsworebis sistema, romelic operirebs
realuri TanxiT aris eleqtronuli CekebiT angariSsworebis
sistema.
Tavisi
arsiT
eleqtronuli
Ceki
analogiuria
37
Tavisi
cifruli
eleqtronuli
xelmoweriT
da
ugzavnis
gamyidvels.
2. gamyidveli warudgens Ceks gadaxdis sistemas.
3.
sistema
axorcielebs
cifruli
xelmoweris
produqti.
myidvelis
banki
gadaricxavs
Tanxas
gamyidvelis angariSze.
am sqemis funqcionirebis ZiriTadi piroba isaa, rom
myidvelica da gamyidvelic, gamyidvelis bankic da myidvellis
bankic
unda
iyvnen
gadaxdis
sistemis
registrirebuli
monawileni.
zogierT
SemTxvevaSi
internet-maRaziam
anu
servis-
38
PIN kodi
Sesabamis
velSi
da
mis
angariSze
avtomaturad
konverti.
moqmedebis
principiT
es
an arsebuli sistemebis
nebismieri
Cveulebrivi
produqciis
gasayidad
da
39
pirvel
rigSi
gadaxdis
usafrTxoeba
internetSi
damokidebulia
tranzaqciis
yvela
monawilis
gadacemuli
informaciis
konfidencialuroba.
informaciis
gadacema
xarvezis
gareSe
(monacemTa
garigebis
uaryofis
SesaZleblobis
gamoricxva
40
interneti,
mravalfunqciuri
masStaburi
nakadebis
informaciuli
infrastruqtura,
da
moicavs
sxvadasxva
tipis
informacas,
romelic
sxvadasxva
interfeisi
miRwevadi,
aris
sxvadasxva
internetuli
saxis
qmedebaTa
qselis
nakrebi
daprogramebis
enis,
programuli
platformebis,
42
praqtikulad
veb-servisi
daprogramirebis
logikuri
obieqt-oreintirebuli
gafarToebaa.
misi
arqiteqtura
arqiteqtura
gansazRvravs
e.w.
programuli
servisis
reestri.
urTierTqmedeba
moicavs
servisis
veb-servisi
warmoadgens
sxvadasxva
XML(exteblite Markuap
arqiteqtura
dRes
SesaZlebelia
aseTi
klasifikaciiT CamovayaliboT:
UDDI (Universal Description Discovery and Integration )
teqnologia, romelic aris servisis reestis marTvis forma da
veb-servisis
Ziebisa
da
publikaciis
saSualeba, WSDL(Web
da
standartuli
HTML
enebs
protokoli,
da
romelic
SetyobinebaTa
moicavs
satrasporto
SetyobinebaTa
gacvla
ganawilebul
sistemaSi
realizdeba:
gacvlis
realizaciis
44
martivi
da
standartuli
eniT,
qseluri protokolebis,
igi veb-servisis reestis marTvis formaa da uzrunvelyofs vebservisis aRmoCenasa da publikacias. UDDI aris platformisagan
damoukidebeli, Ria teqnikuri arqiteqtura, centralizebuli
da virtualuri monacemTa sacavi, romelic Seicavs msoflioSi
arsebul
veb-servisebs,
maTi
parametrebis,
funqciebisa
da
teqnologiaSi
informaciis
gacvlis
formatis
xorcieldeba
aRwera,
sami
dokumenti.
ZiriTadi
servisis
elementiT:
45
funqcionireba
monacemTa
tipis
dokumentebis
instruqciebis
formatirebis
erToblioba
ena
aris
da aRwers
organizebas
da
gadmoscems
am
informacias
gamoisaxeba simbpoloebiT:
<> - tegis dawyeba
</> - tegis dasruleba
46
tegi
gankuTvnilia
dokumentSi
struqturis
riTac
SesaZlebelia
aRiweros
dokumentebis
Sesamabisad
elementebis
HTML-tegebi
gaformebas
da
gansazRvravs
marTavs
dokumentis
dokumentis
Sinaarsis
formatirebis
ena
miekuTvneba
Ria
dokumentis
erTi
warmodgenis
momxmareblis
radgan
am
enis
47
ekranidan
saxe
SesaZlebelia
bmuliT,
SesaZleblobaSi
ar
meoreze
Sedis
Tanamedrove
teqnologiebma
gamoavlina
am
enis
rigi
(magaliTad,
saZiebo
sistema,
Zebnis
brZanebis
monacemTa
rTuli
struqturis
obieqt-orientirebuli
ierarqiis
mxardaWera
gansazRvra
da
monacemebis
ena,
standarti
da
formatia,
internetis
gamoyeneba,
ara
mxolod
dokumentebis
da sxvadasxva programuli
kompleqsis
XML ena
praqtikulad
Web-
metaena
aris
gverdebisaTvis,
dokumentebis
romliTac
aRweris
SesaZlebelia
mniSvnelovan
(Electronic
Business
using
biznesi
eleqtronuli
gamoyenebiT),
saxes
da
eXtensible
warmoadgens
ebXML
Language
formatirebis
B2B
gankuTvnilia
sistema
Markup
gafarToebuli
romelic
platformisTvis
warmoadgens
enis
(biznes-biznesi)
eleqtronuli
biznesis
warmoadgens
erTobliobas,
funqcionaluri
romlis
specifikaciebis
saSualebiTac
nebismieri
ebXML proeqtis
bazris
Seqmna,
biznes-modelis
da erTiani eleqtronuli
sadac
Sesasruleblad gaTvaliswinebulia:
49
mizania
biznes-tranzaqciebis
saregistracio
Jurnalisa
da
sacavis
funqcionireba,
gansazRvra
da
SetyobinebaTa
gadacemis
reJimis
funqcionaluri
SesaZleblobebis
TvalsazrisiT
anxorcielebs:
_
ebXML
biznes-SetyobinebaTa
momzadebasa
da
gadagzavnas
biznes
sistemebis
sakuTari
daculi
da
Caketili
Seqmnas.
ebXML Si
gansazRvra
romelic
moicavs
biznesis
scenars,
3.4. veb-portali
veb-portali
aris
virtualuri
integraciis
mTavari
resursisa
da
servisis
gamoyenebiT,
sadac
da
arastruqturizebuli
warmovidginoT,
rogorc
teqsturi
monacemebi.
redaqtori
igi
an
saxis
process,
danarTs,
funqcias
da
iyofa
oTx
ZiriTad
jgufad,
Tumca
e.w.
megaportali,
romelic
da
emsaxureba
masobrivi
informaciebis
romelTa
servisSi
Sedis
sxvadasxva
funqcia:
el.
hqondes
gamoirCeva
saqme
iseT
standartizaciis
biznes-procesebTan,
maRali
doniT.
romlebic
biznes-procesis
romelic
agebulia
konkretul
an
savaWro
da
msgavsi
marketingis,
tipis
finansebisa
platformebi-
da
sxvadasxva
eleqtronuli
biznes-operaciis
warmoebisaTvis.
vertikaluri
kvanZis
saitebi
ZiriTadad
aRWurvilia
mixedviT
moZebnos
momxmarebels
specifikuria
saWiro
analitikur
mocemuli
SemoTavazeba,
informacias,
mimarTulebisaTvis.
aseve
romelic
rogorc
wesi,
gamyidvels
Soris
urTierTdamokidebulebis
specifikis
gaTvaliswinebiT.
korporaciuli anu B2B portali. igi praqtikulad,
ganekuTvneba
vertikalur
portalTa
jgufs,
Tumca
analizis
servisis
logika
bazaze.
53
igeba
e.w.
portletebis
portalis
mcire danarTi
da
veb-gverdTan,
Sedis
asrulebs
portalis
konkretul
interfeisSi,
SekveTas,
uzrnvelyofs
avtorizacias da a. S.
praqtikulad igi uzrunvelyofs portalis informaciul
Sevsebas, rogoc vizualuri, ise Sianaarsobrivi TvalsazrisiT.
portalis
arqiteqtura.
porTalTan
koncefciis
momxmareblis
safuZvelia
TiToeuli
avtorizaciaze,
SekveTa
moduluri
mimarTavs
autentifikaciaze
da
funqciuri
modulebis
gamoZaxebiT.
portleti
vizualuri
E-mail-is bloki,
magaliTia,
saitze
arsebuli
MSFrontPage
warmoadgens
Tanamedrove
integrirebul
amdenad igi
masSi
gafarToebulia
sxvadasxva
funqcia
da
komponenti.
naxazze 4.1. gamosaxulia sistemis interfeisi, romelic
Sedgeba Semdegi sami ZiriTadi reJimisagan: samuSao garemo
(Normal), HTML kodi (iwereba avtomaturad) da Sedegis naxva
(Preview).
55
HELP
menius paneli
veli dasviT
kiTxva
saTauris xazi
naxvis reJimi
warmodgenis
paneli
samuSao veb-gverdis
daxurva
samuSao garemo
samuSao garemos
reJimi
naxvis reJimi
HTML kodi
(naxazebis
failis
gafarToeba)
formatSi,
romlebic
momxmareblis
brauzerSi,
xolo
56
danarCeni
gverdebi
veb-kvanZis
FrontPage sistema
gasaxsnelad
gvTavazobs
SesaZlebelia
veb-kvanZis
nebismieri
gverdis
Sinaarsis Secvla;
saqaRaldeebisa
da
gadasvlebi
(Navigation)
veb-kvanZis
sruqturis
freimebi
anu
e.w.
kadrebi
gamoiyeneba
momxmareblis
57
xdeba
Temples)-
Frames
TiToeuli
Pages.
fanjridan
New-Page (Page
gamotanac
aRniSnul
dialogur
fanjaraSi
gviCvenebs
nax.4.2a)
gamoaqvs
dialoguri
fanjara
sanaxveli
failis
gamoyeneba
rekomendebulia
arsebuli
veb-gverdi
axali gverdi
veb-gverdi
masStaburi
da
60
unda
gamoZaxebac
aRiniSnos,
xdeba
obieqts.
igi,
CarCoTi.
am
rom
komponenti
Insert-Form,
mismarTiT:
samuSao
CarCoSi
reJimSi
xdeba
forma,
warmoadgens
gamoisaxeba
SemdgomSi
romlis
erT
wyvetilxaziani
formis
sxvadasxva
mniSvnelobebis
dakavSirebis
(ZiriTadad,
monacemTa
kuTxeSi
mdebareobs
Rilaki
Format,
romelic
62
Textbox-is
dasaxeleba
Textbox - is
mniSvneloba
simboloTa
raodenoba
Semowmeba
markirebuli
Canaweris Seqmna
SeniSvna: parolis
velisTvis
63
3. Chekbox e.w.
Tolia
anu
CamrTveli
Rilaki.
64
65
Tvisebebis
naxazze 4.8.
66
fanjara
warmodgenilia
CamoSladi
siis
variantebis
SerCeva
xdeba
funqciis
SeniSvna:
rodesac
CamoSladi
sia
carielia,
menius striqoni
striqoni
moniSnulia
striqoni
ar aris
moniSnuli
obieqtis "Drop-Down
SeniSvna:
obieqtis
"Drop-Down
Box"
formirebisas,
69
gasaxsneli
faili
(links),
sxvadasxva
saxis
romelic
awarmoebs
dokumentTan,
azrobriv
dokumentis
kavSirs
fragmentTan
an
romelsac
ewodeba
70
hiperteqsti
(teqsti,
gamosaZaxebeli
daniSnuleba
(target),
obieqtis
romelic
misamarTi
gansazRvravs
da
2.
gamoZaxebuli
obieqtis adgilmdebareobas.
bmulis
ganTavseba
xdeba
funqciiT
Insert-Hyperlink,
gamoZaxebeli
obieqtis
adgilmdebareoba
gamosaZaxebeli
obieqtis damisamarTeba
Caiwereba
an
mieTiTeba
71
(RilakiT
OPEN)
SeniSvna:
bmulis
dasaxelebis
miTiTeba
SesaZlebelia
xdeba
bmulis
dialoguri
fanjris
gamoZaxeba.
romelic
mocemulia
Common targets
blokSi
ixsneba
mTavari
(saSinao)
gverdis fnjaraSi.
freimebiT awyobili veb-gverdis SemTxvevaSi ofcia Current frames Page, saSualebas iZleva vizualurad moiniSnos
gamoZaxebuli obieqtis adgilmdebareoba. am SemTxvevaSi blokSi
Common targets, avtomaturad iniSneba funqcia - Page Default
(nax. 4.10 b).
72
mimdinare
freimis gverdi
saerTo
danisnulebis
bloki
da
drois
Casmis
Tvisebebis
dialoguri
SesaZleblobaSia
bolo
redaqtirebis
reJimi
TariRis
formatis
CamonaTvali
avtomaturi
ganaxlebis
reJimi
drois
formatis
CamonaTvali
Ms FrontPage
dinamikuri
sistema
efeqtebis
komponentebi
veb-komponentebis
gamoyenebis
moTavsebulia
saSualebas
menius
da
martivi,
iZleva.
panelis
veb-
Insert-Web
moZravi
striqoni.
moZravi
striqonis
ekranze
Cndeba
moZravi
teqstis
moZravi teqsti
teqstis
moZraobis
mimarTuleba
teqstis
moZraobis
forma
teqstis
moZraobis
siCqare
teqstis
moZraobis
ganmeorebadoba
obieqtis
zomebis
cvlileba
obieqtis
saerTo foni
teqstis
formatireba
moZraobis
marcxnidan
(left -teqsti
mimarTulebas
marjvnisaken,
gansazRvravs
Right-
teqsti
teqstis
ekranze
moZraobs
ekranze
moZraobs
marjvnidan marcxnisaken);
veli - Speed (Dalay, Amount)
moZraobis
siCqares
(Dalay-
teqstis
gansazRvravs teqstis
moZraobis
Seneleba,
teqstis
moZraobis
forma
(Scroll -
SeCerebiT, Alternate-aqeT-iqiT);
75
standartuli, Slide-
veli - Repeat
uzrunvelyofs
teqstis
moZraobis
ganmeorebadobas;
veli
Size
gamoiyeneba
komponentis
zomebis
Sesacvlelad;
veliT
moZravi
teqstis
baneri
(sareklamo
fari)
internetSi
mokle
informacias,
logos,
grafikul
bmulis
mimagrebac
Sesabamisi
sareklamo
veb-gverdis
gasaxsnelad.
76
tranzaqciis
efeqti
suraTebis
cvalebadobis
periodi
sareklamo
bmulis
damisamarTeba
sareklamo
faris
damateba
sareklamo
faris waSla
sareklamo
faris
gadaadgileba
zemoT
sareklamo faris
gadaadgileba
qvemoT
sareklamo
grafikuli
grafikuli
damateba,
waSla
da
gadaadgileba.
Hover Button - Rilaki. Rilaki
veb-komponentis erT-erTi
obieqtia,
bmulis
romelic
axorcielebs
77
saxis
operacias
efeqtebiT
gamosaxulebiTa
da
sxvadasxva
xmovani
reJimSi),
efeqtiT.
grafikuli
Rilakis
Casma
xdeba
teqstis
fomatireba
gamosaZaxebeli
obieqtis
moZieba
damatebiTi
funqciebis
gamoZaxeba
klaviSis saerTo
foni da efeqti
78
formatSi.
Link to - gamosaZaxebeli
dasaxeleba
(bmulis
funqcia).
obieqtis
Rilaks
misamarTi
Browse
da
gamoaqvs
Custom
xsnis
damatebiTi
funqciebis
funqciebi.
Tvisebebis
xmovani efetis
Casmis bloki
grafikuli
gamosaxulebis
Casmis bloki
79
2. On Hover -
gamosaxulebis
Casma
warmoebs
ofciidan
SeniSvna:
grafikuli
danarTis
Casmisas
SesaZlebelia
suraTebis
obieqti
da
galerea
gamoiyeneba
aris
veb-komponentis
veb-gverdze
ramdenime
erT-erTi
suraTis
80
naxazze
Tvisebebis
4.15
dialoguri
a)
naCvenebia
fanjara,
suraTebis
romelic
galeriis
Sedgeba
ori
suraTis
damateba
suraTis redaqtireba
suraTis
waSla
suraTis
zomebis
Secvla
Casmuli
suraTi
testis
formatireba
suraTis
saTauri
suraTis
mokle
aRweriloba
81
gverdSi
suraTebis
"Layout"
ganlagebis
SesaZleblobas
sqema.
TiToeuli
iZleva
SeirCes
ganlagebis
naxva
suraTebis
ganlagebis
saxeobebi
arCeuli
sqemis
Sedegi
striqonSi
suraTebis
raodenoba
82
suraTis
zomebi
suraTis
datrialeba
suraTis
dabruneba
sawyis reJimSi
gadasvla Semdeg an
wina suraTze
sazRvrebis
momxmareblis
gamoyenebis
brauzeri
davyoT
saSualebiT
oTx
ZiriTad
SesaZlebelia
nawilad
da
SesaZlebelia
aRniSnuli
funqcia
Casma
warmoebs
misamarTiT:
Format-Shared
83
yvela
gverdze
mimdinare
gverdze
sazRvari
maRla
sazRvari
marcxniv
sazRvari
marjvniv
sazRvari
dabla
dabruneba
sawyis
reimSi
sazRvris
Tvisebebi
84
sazRvris
arCeva
sazRvris
foni
sazRvari
grafikuli
gamosaxulebiT
SeniSvna: im SemTxvevaSi, Tu
fanjaraSi,
sazRvrebis
ganlagebis
sazRvrebis gaformebis
romelime
funqcia
85
Tvisebebis
fanjara
warmodgenilia
4.17
a)
naxazze.
cxrilis
sigrZe
ujredebis
Sevseba
cxrilis
simaRle
ujredebis
gamoyofa
cxrilis
CarCos
zoma
cxrilisa da
ujredebis
CarCoebis
erTdrouli
gamoCena
fonis
feris
SerCeva
grafikuli
gamosaxulebis
Casma
grafikuli
gamosaxulebis
Casma
grafikuli
gamosaxulebis
redaqtireba
teqstis
formatireba
Sedegis
naxva
cxrils
padding awarmoebs
siganesa
cxrilis
da
simaRles.
ujredebis
funqcia Cell
moculobis
gazrdas
Cell
CarCos
gamsxvileba
ujredis
sigrZe
ujredSi
teqstis
mdgomareobebi
ujredis
simaRle
ujredis
zomis
cvlileba
CarCos
feris
SerCeva
fonis
feris
SerCeva
grafikuli
gamosaxulebis
Casma
grafikuli
gamosaxulebis
Casma
teqstis
formatireba
Sedegis
naxva
Specify height -
ujredis
siganisa
da
simaRlis gansazRvra;
Rows spanned, Columns spanned - ujredis striqonebisa da
svetebiis
moculobis
gazrda
(Sevsebas)
miniWebuli
zomis
mixediT;
Header Cell - gardaqmnis ujredis teqsts saTauris saxiT;
No wrap - ujredis teqstis avtomaturi gadasvla axal
striqonze;
Borders (CarCoebis) ofcia
moicavs
CarCos
sxvadsxva
SeniSvna:
Sevsebuli
Front
cxrili
Page
sistema
gardavqmnaT
saSualebas
Cevulebriv
iZleva
teqstad
da
88
danarTi
89
sakurso proeqti
specialoba:
kursi:
semestri:
sakurso proeqti
disciplina: WEB-gverdis daproeqteba MirosoftFrontPage
instrumentiT
saxeli da gvari:
Tema :
90
S i n a a r s i
1.
2.
3.
4.
SeniSvna:
- sakurso proeqti sruldeba A4 zomis furclebze
(raodenoba minimum 5 gv. 1,5 intervaliT).
proeqtis
dacvisas
students
unda
hqondes
eleqtronuli
versia
(CD),
romelzec
iqneba
sademonstracio versia da sakurso proeqtis gegmari;
Tbilisi
91
1. amocanis dasma
sakurso proeqti eZRvneba Rvinis mwarmoebeli sawarmos
eleqtronuli gverdis Seqmnas, MS FrontPage sistemis bazaze.
unda aRiniSnos, rom proeqti mxolod sarealizacio
sistemis klienturi nawilis modelia, amdenad masSi ar aris
ganxorcielebuli
gadacemisa
programuli
da
operaciebi
kontrolis
(informaciis
funqciebi,
momxmarebelTa
gamoyenebis
SesaZlebelobas,
rogorc
lokalur
asrulebs
mxolod
informaciis
Setanis,
warmoebis
dRes
eleqtronuli
arsebul
informaciul
versiis
Seqmna,
teqnologiebSi
saSualebiT
sawarmosa
sasurvel
da
SesaZlebeli
misi
produqciaze
xelSekrulebisa
da
92
produqciis
iqneba
gacnoba,
SekveTis
gaformeba,
kontraqtis
mixedviT,
sakurso
proeqtis
modeli,
SemdgomSi
programuli
romelic
avtomatizebul
uzrunvelyofs
funqcionirebas
yvela
im
rogorc
operaciis
globalur,
ise
struqtura,
aRricxvis,
kontrolis,
marTvis,
sistemis
mTavari
anu
saSinao
gverdi
gamosaxulia
grafikuli
gamosaxuleba
bmulis
meSveobiT
avirCioT
romlis
sistemis
Sedegadac
qarTuli
momxmareblis
an
inglisuri
ekranze
Cndeba
sistemis
meniu,
romelic
vardnadi
saxisaa
da
4)
saSualebiT
momxmareblis identifikacia.
SesaZlebelia
daregistrirebuli
da momxmarebelTa registracia93
bmuliT "registracia".
saregistracio
egistraciis
gverdTan
nax.
4.3.,
bmuli
gvakavSirebs
sadac
gamosaxulia
sawarmos
veb-gverdis
saSualebiT
da
"kontraqti"
gvakavSirebs
teqstur
xelSekrulebisa da
gaformebis
iuridiuli
mxare.
RilakiT
warmoadgens,
misi
saSualebiT
xdeba
angariSis
saSuamavlo rgolis
e_Bank is saSualebiT.
mixedviT
SekveTili
produqciis
saxeobis,
eleqtronuli
gaTvaliswinebulia
panelSi
marketinguli
-marketingi),
sadac
sistemis
kvlevis
versiaSi
rgoli
(menius
SesaZleblobaSia
rogorc
statistikuri analizi,
aseve
mimwodeblebis
arsebuli
momxmareblebisa
da
saZiebo
intranet-reJimSi,
rac
xelmisawvdomia
mxolod
Sesabamis
ganyofilebebTan
da
sainformacio
wyaroebTan dakaSireba.
3. programuli danarTi
realizebuli
sistemis
programuli
danarTebi
95
SeniSvna:
qvemoT
mocemuli
HTML
kodis
fragmenti
decoration: none; }
DIV.HMenu A:hover {background-color: #333300; color: #CCCC00;
}//-->
</style>
<!-- +++ menius dasasruli +++ -->
</head>
<div class="HMenu">
<a href="One.htm" title="Goto page One">home</a>|
<a href="Two.htm" title="Goto page Two">PAGE 1</a>|
<a href="Three.htm" title="Goto page Three">PAGE 2</a>|
<a href="Four.htm" title="Goto page Four">PAGE 3</a>|
<a href="Five.htm" title="Goto page Five">PAGE 4</a>|
<a href="Six.htm" title="Goto page Six">PAGE 5</a>
</div>
<!-- +++ menius dasasruli +++ -->
<br />
<br />
<br />
<hr>
<br />
<hr><p>
</p>
</body>
</html>
97
leqsikoni
Soris.
igi
kompaniebs
moicavs
Soris.
mravalfunqcionaluri
interfeisis
eleqtronuli
yvela
am
donis
sferos
misi
informaciul
mTavari
biznes-danarTebis
damuSavebaa.
komercia
tendecia
erTiani
saSualebiT
veb-
SesaZlebelia
sadac
myidvelebi
warmoadgenen
kerZo
pirebs.
(biznes-procesi)
dakavSirebuli
axorcielebs
biznesis
organizaciuli
procedura,
mizans.
struqturis
- erTi
romlebic
rogorc
funqciuri
wesi,
an
erTad
es
xdeba
rolebisa
da
saitebze
rogorc
sareklamo
mudmivad,
danarTi,
Tavsdeba
asweve
droebiT
gamosaxulebis
Sesabamis
gancxadebiT,
reklamirebul
aramed
igi
veb-gverdTan.
Seicavs
baneri,
HTML
teqnologiiT,
romlebic
BROWSER programa,
gamoisaxeba
romelic
amuSavebs
animaciurad.
HTML-failebs,
gamoiyeneba
iyofa
or
nawilad:
grafikuli
da
teqsturi.
veb-gverdis
qselSi
jgufi,
saerTo
kompiuterebisa
romelic
wesebiTa
da
an
sxva
imarTeba, rogorc
procedurebiT.
erTi
inernetuli
NAME
unikaluri
identifikatori,
(Document
informaciis
Type
Definition)-
aRweris
calkeul
Sablonis
XML
formaluri
gansazRvra.
ebXML(Electronic
biznesis
globaluri
Business
standartis
99
XML)-
eleqtronuli
teqnologia,
saqmiani
gamoyenebadia
da
miRwevadia
rogorc
msxvili
(eleqtronuli
komercia)-
komerciuli
da
komerciuli
partniorebTan,
bankebTan,
biznes-momxmareblebTan
internetis
saqmianobis
ganxorcielebas
mimwodebelsa
da
sxva
garigebebisa
globalur
informaciul
qselebs
kompaniis
Siga
eleqtronuli
savaWro
ramdenime
damoukidebel
fanjarad,
sadac
TiToeul
dayofil fanjaraSi SesaZlebelia axali an ukve Seqmnili vebgverdis ganTavseba. SesaZlebelia erTi kadridan, meore kadris
gamoZaxeba. ZiriTadad miRebulia, erT-erT kadrSi ganTavsdes
100
kadrma
gamoitanos
meniuTi
gamoZaxebuli
gverdi,
(FILE-TRANSFER
protokoli,
qselSi
kompiuterebisTvis
iyeneben
an
internetSi,
PROTOCOL)
distanciurad
kopirebis
daSorebuli
internetisTvis. FTP-kvanZebs
raTa
miRwevadi
gaxdes
xSirad
failebisa
an
e.w.
kvanZi
qselSi,
serveri
romelic
SERVICE
momsaxureba,
veb-kvanZebSi
serverze klientebis
veb-kvanZebis
ganTavsebis
ena,
romelic
gamoiyeneba
Web-gverdebis
formatizaciisTvis.
HTTP (HYPER TEXT TRANSFER PROTOCOL)
satransporto protokoli, romelic internetSi, veb-gverdebisa
da sxva monacemebis CatvirTvis saSualebas iZleva.
101
HYPERLINK veb-gverdis
teqsturi
an
grafikuli
saerTo
organizaciis
globaluri
Siga
kerZo
moxmarebisgan,
da
qseli.
igi
gamoiyeneba
formatisgan
195.36.221.141.
gamoyofili
misamarTis
kompiuterebis
wertilebiT,
cifruli
gamoyenebaSia,
magaliTad
forma
xolo
mxolod
kompiuteris
mowyobiloba,
marTavs
miRwevadobas
SemTxvevaSi
da
aseve
programuli
qselSi
arsebuli
inaxavs
saerTo
serveri
warmoadgens
uzrunvelyofa.
klienti-kompiuterebis
resursebs.
im
internetis
kompiuters,
sadac
102
NETWORK
kompleqsi,
OPERATING
romelic
SYSTEM
uzrunvelyofs
programebis
qselSi
monacemTa
damisamarTeba,
funqcionireba,
monacemTa
qseluri
kanali,
im
kompiuteris
kavSirs
iseT
servisebTan,
rogoricaa
saZiebo
kodis
specializebuli
fragmentebi),
103
programuli
romelic
modulebi
warmoadgens
warmoadgens
portalis
mcire
danarTs
e.w.
mobilur
portleti
saxis
monacemTa
uzrunvelyofs
wyaroebTan,
kavSirs
sxvadasxva
veb-gverdebTan,
asrulebs
romelic
uzrunvelyofs
serveri,
romelic
saSualebiTac
mimdinareobs
monacemTa
gacvla
API
gamoyenebis
monacemTa
frangmentebis
blokireba-
obieqtze
wvdobisa
da
SetyobinebaTa
gacvlis
104
internetuli
servisisaTvis..
igi
uzrunvelyobs
sxvadasxva
(TRANSMISSION
CONTROL
serveri,
romelic
gankuTvnilia
multimeduuri
erToblioba,
monacemebis
gaerTianebuli
105
da
sxva
azrobrivad
rigi
da
navigaciurad,
romelic
inaxeba
veb-serverze
erT
saerTo
HTML
enaze
dawerili
veb-saitis
MANAGMENT
marTvis
SYSTEM
sistema)-
(saqmiani
sistema,
romelic
uzrunvelyofis
resursebsa
gamoyenebiT,
da
iyenebs
instrumentul
sistemis
saSualebebs,
ena,
aqvs
universaluri
gafarToebuli
bazuri
formati
monacemTa gacvlisTvis.
XSL
(eXtensible
Stylesheet
Language)-
106
stiluri
XML
literatura
sistemebis
daproeqteba,
monografia,
stu,
Tbilisi, 2003.
5. CogovaZe g., infornacia, Tbilisi, 2003.
6. David
Hay,
XML:
What
is
It,
Anyway?
O.
Integriertes
Geschaeftprozessmanagement,
J.,
Sieber
P.,
Betriebliche
Geschftsprozesse,
Germany, 2001.
10. Hammer M., Champy J. Reengineering the Corporation. A
Manifesto for Business Revolutions, HarperBusiness, 1993.
107
Hickman
L.J.
Technology
and
Business
Process
fuer
zu ersten
Workflow-Management-Loesungen,
Merz
M.,
Electonic
commerce:
Marktmodelle,
Microsoft
FrontPage
2003
Tutorial
and
Guide,
http://www.frontpage2002.com/frontpage_2003_tutorial_guide.htm
www.w3.org/tr/wd-xsl,
http://www.aqtime.ru/econs/ebiz.html, ukanasknelad
iqna 10.06.2008.
108
gadamowmebul
21.
http://www.osp.ru/cw/1998/06/71.htm, ukanasknelad
gadamowmebul
iqna 10.06.2008.
22.
www.mrcpk.nstu.ru/xml/,
Java,
ukanasknelad
XML-
gadamowmebul
iqna
10.06.2008.
23.
.,
Network
World,
ukanasknelad
.. -. .
109