.. ...

BUDA'NIN OGRETILERI

_l__

-- --- ----------- - ____

______ ---- ----- - -------

BUDA DED K...

DHAMMAPADA
Gerein yolu

ngilizce kaynaklardan
eviren ve derleyen:
A.

Cengiz Bker

Budizm'in temel metinlerinden

en eski ve en yaygn olandr.

)CNUS

A.

Cengiz Bker: 1942 ylnda stanbul - Vefa'da dodu . 11kokulu Beyazt'ta okudu. Vefa Lisesini bitirdi. 1985' te Deniz
Kuvvetleri'nden Yarbay rtbesiyle emekli oldu. Lingistik, Edebiyat
ve Filoloji dallar zerine zengen uralarn daha sonra A ..
D.T.C.Fakltesi' nde Lisans, Lisansst ve Doktora almalaryla
bel geledi. Tezini tamamlamak iin Meksika'da iki yl kalarak,
Meksika Ulusal zerk niversitesi UNAM'da, Latin Amerikal
air, bilimadam, eitimci ve devrimci Jose Marti zerine aratr
malar yapt.
Doktorasn hem Trke hem de spanyolca ofarak iki dilde
sundu.
Birok yerli yabanc dergide bilimsel ve edebi makaleleri,
lngilizce, Almanca ve spanyolca'dan iir evirileri, deiik yay
nevlerince ok sayda eviri kitaplar, lspanya ve Meksika'da iir
ve makaleleri yaynlanmtr.
Yaynsa! almalarnda zdeksel bir erek gtmediini ve her
zaman zengen kalmay yelediini ileri srer.

Pali ve Sanskrit dillerinden lngilizce'ye evirenler:

S. Wannapok, F. Max Mler [1881 ], S. Beck, John Worldpeace, J.

Richards, A translation Translated from the Pali by Thanissaro

Bhikkhu (Geoffrey DeGralf) [1997], The Buddha's Path of Wis
dom Translatcd by Acharya Buddharakkhita (Introduction by
Bhikkhu Bodhi) [ 1996]

YAYINLAR!
DNYA EDEBYATI

CNUS

14 Caalolt stanbul
(0212) 5283314 - (0212) 5277982

Babali Caddesi, Na.

Tel:

http://www.Liniusyaym!ari..:om
!etisim@ctniusyayinian.co:n
BUDA DED Ki

DHAMMAPADA Gere:n Hazi!oesi

ngilizce kaynak!ardan eviren ve derleyen:
A. Cengiz Ber

Yayr:a hazrlayan: Direr

Yartml!

Redaksiyon: Zeynep G!l:ay

BRNC 3ASKl: Mays,

!SBN

2008

978-605-4034-30-7

!-.:itap Matbaas'nda :)aslmtr

A. CENl;iz BKER,
CN US

2008

YAYiNLAR!, 2008

Tn1 haklar sakhdir.

Bu yaynn hibir blm yazarn r:. :zni on.akszm,
herhangi bir eklde yenfden :.:retiierr-.ez,
basl ya da

dijita: yollarla oaH'.ar.;az.

I'-inted h

Trkiyr

Gerein dikenli yollarnda sevinle

yrmek isteyenlere

evirenin nsz
BUDZM KONUSUNDA yazlm ve yaynlanm ok kitap
var; ama bu byk inan ve aydnlanma dzencesinin
balang kitab Dhammapada1, dorudan doruya bu
sistemi kuran Gautama Buddha'nn szleridir. Bu z
gn metni bugnn diline evrilmi olarak vermekle,
lkemiz kltrne yararl olacam umuyorum.
eviri ince bir yol, zor bir sanattr. evirmen elin
den geldiince zgn metnin anlam ve deyimlerine
bal kalmaya alrken, ayn zamanda, hangi dile
eviriyorsa o dilin zelliklerine uygun olarak, anlalr
ve oknabilir bir metin yaratmak durunuodadr. e
virinin hem anlamca sadk, hem de dilce gzel olmas
kolay deildir. Bu kural btn eviriler iin geerlidir.
1

Dha111111apada:

Pali dilinde "Dlamma(Sanskrit.e: Dlarma)": Ger\:ek, Ha

kikat. Doru. Doru yol, Yol. Tutulan Yol, Yntem, reti, Yn, Gidilen Yn,
McJlep. bir anlamda 'lerey'; (lng.) teachings; duv. lav. doctrine; t/ings,

e-ert> phenomena,

everything"

"Pada: szckler"; Budac Temel Kutsal

Metinlerin en eskisi ve en nls. Baka. metinlerde de buradan alntlar

yaplr. Y irnialt bl11ide roplanm, 423 deyiten I szden I beyitten I

krndar-oluur. Prakric, Sanskrit ve ince'den baka dillerde de ok sayda
\:tvirileri vardr. Kicap hem 111eravada (Yallar Yolu) hem de Mahayana
(Biiyiik Tayc)' geleneine bal olan brn Budan I Budist lkelerde

yaygndr. Yzyllar boyu Rahip olmak isteyen rencilerin ders kitab

olarak kullalmcr. Keiler bu kitab ezberlerler.

13

Gerekte yetkin eviri olamaz, hibir eviri aslnn

yerine geemez derler. Bu yzden, zellikle ana kay
naklar olan byk metinlerin, ayn bir dile yaplan, bir
deil, birka deil, pek ok evirisi bulunur. rnein:
Eski ve Yeni Ahitler'den oluan Kutsal Kitap'n, rnein
ngilizceye, belki de bilineeyecek kadar ok sayda
evirisi vardr. Baka felsefelere ve dinlere ilikin kutsal
metinler de byledir.
Dhammapada'nn, en tannm olanlar arasndan
elde edebildiim, kimisi manzum(e) /nazm/iir, ki
misi nesir / dzyaz biiminde, yedi adet baka baka
ngilizce evirilerini inceleyerek, aslna en yakn orta
lama bir anlaya varmaya, gereken yerlerde de ayrca,
konuyla ilgili deiik yayn ve kaynaklara bavurarak
deyimlerin ve kavramlarn z anlamn bulmaya,
renmeye altm.Bylece Buda'nn sylemek istediine
olabildiince yaklamak, sonra da bu syleyii dilimize
aktarrken en iyi anlalr, en kolay okunur, en hoa
gider, duru ve gzel bir Trke'ye ulamak iin aba
gsterdim.
Sanskrite 'Siddharta Gautamci, Pali dilinde 'Sidd
hatta Gotama', sa'dan nce 563 483 yllar arasnda,
bugnk Nepal ile Hindistan arasnda bulunan, Sakya
(Kosala) 'nn bandaki Kral Suddhodana ile Kralie ,
Mahayama'nn oludur. Doumunun yedinci gnnde t
annesi len Gautama'y teyzesi bytt. Gautama onalt
yana gelince, yine onalt yanda olan karde ocuu
kzla evlendi; bir olu oldu.
Yirmidokuz yana gelince, sar giysili -ve ba t
ral bir keii grp etkilendi. "Gerei" ve "hastalk
lm yallk gibi kanlmaz aclardan etkilenmeyen
-

14

salt dinginlii" aramak iin saray yaantsn brakp

ormanlara kt, trl yntemleri, trl retmenleri,
ustalar, statlar, mritleri, yolgstericileri ve bitmez
tkenmez oru - imsak - nefsine "eza ve hakaret, bede
nine ar ikencele gibi ileleri deneyerek, yllarca do
lat; aradn bulamad. Sonunda birlikte "yol yntem"
arad tm yoldalarndan, dervilerden2 keilerden'
ayrlp yalnz kald.
Kendi bana Bodhi aacnn4 altnda, zihinsel bir
durgunluk iinde otururken, Sujata'nn5sunduu son
stlacn alp yedi. Tm gnn korulukta geirdi. Ak
am olunca aacn altnda bada kurup oturdu, isel
derinliklerine dalarak dinginlii arad.
(Batan karc) Mara'nn6 trl trl ayartma
denemelerine direnen Gautama, kendi iine derin dal
laryla nceki varolularnn bilgisine ulat. "insanst
gr / durugr / sezgi" yeteneini kazanarak tm
varlklarn llerini ve lp lp yeniden dirililerini
fark etti; "drt soylu doru"nun7 bilincine vard.
2-

Dqvi:

Kurlu Kii, Eren, Erenler, Hak Eren,

Rahip._ Mnzevi,

Tarik-!

dnya; Brahman, Brahmin, Brahmana, Brehmen, Brahma, Gerek Brah

Brrzlman, Bmhmin.
Kei: Dnyay terk eden evlenmemi mnzevi rahip.
Bodhi Aac: (Lar.) Fims Religiosa; (lng.) Bodhi Tree

man, Arhat; (lng.)

ya da

Pippala Tree;

Asya'da yetien bir rr incir aac: Budizm anlaynda bu aaca nem

verilir.

5-

Sujata:

"iyi aileden, iyi soydan" ya da "uurlu I ans getiren" anlamnda

Sanskrirc bir szck, kz ismi olarak kullanlr; Gautama Buddha'nn

yaam yksnde, alr yllk ar kan bir hereyi terk

7-

imsaktan sonra,

aseriznden ayrlan Buda'ya bir kase sda sunan kzn addr.

!.fam: Ayartc Gler, inbir trl hileleri ve parlak grnleriyle insan

baran cykaran krcl gler, bu gleri temsil eden simge.

Drt so_v!u-wrn:

1-Her

insan

bunalm

(elem/keder)

iindedir;

2-Bwalmn ana nedeni bencil (benmerkezci) tutkudur; 3-Bencilliimizi

yenerek bwalmdan kurtulabiliriz; 4-Bunalmdan kurtulma sekiz karl
(aamal) yol' ile olabilir.

15

Bylece, . 528 yl - Mays aynn (Vesakha) do

lunay gnnde, sonradan Budh Gaya ad verilen yerde,
"aydnlanmaya" eriti, Buda (Buddha) oldu.
Pali dilindeki en eski metinlere gre Buda, insanlar
eitme ve bilgilendirmedeki baarsyla n kazanmt.
Herkese acmayla (Karuna) ve bilgelikle (Panna) yakla
r, herkesin yetenek ve gereksemelerine gre neyi nasl
reteceini bilirdi.
Hindistan'da kkl, eski, saygn ve egemen bir
kurum olan "kast" sistemine8 kar km, insanlarn
eitlii kavramn vurgulamtr.
Tecimsel doyumla tinsel gelime arasndaki balan
tnn farkndayd. Ona gre sular, cezalarla nlenemez
di; nk yoksulluk (Daliddiya) ahlakszln ve suun
balca nedeniydi.
Gautama, hem doal hem de fiziksel 'gzellie'
deer verirdi. Gzel insanlarn cennetin bu dnyadaki
grnts olduunu sylerdi.
retisi temelde sevgiye dayanr.
' Disipline' nem verirdi. Onun disiplin anlay,
retenle renen arasndaki ' karlkl sevgi sayg' kural
stne otururdu.
'Mucize' ve 'hurafe' lere deer vermezdi. Bu tr
gsterileri yasaklamt. Ona gre gerek mucize, do- ,
ruyu aklamak ve insanlarn doruyu kavramalarn t
salamakt.
Buda, insanlarn ektii aclara duyarl, duygulu
8

KllSt (<istemi): Sanskrite "cati"; (!ng.)

cllSte;

toplumsal

"Rahipler

snflar:

Bunlar

kabaca

Hindisraa ok kan olan

(Brahnrnn'lar)",

"Sa

vac,clar", "iftiler", 'Tccarlar" ve "Hizmetiler (kleler, paryalar,

dokunulnazlar)"dr; snf ayrm doumla ve karna ile belirlenmirir, bir
yaam <,'.inde bir snftan ilbr snfa adamak olanakszdr.

16

ama ussal (usu, aklc, rasyonel) bir zihin ve bilin

dizgesi izleyerek ve 'orta yol' ilkesine uyan bir yaam
biimini srdrerek zgrl kazanmay amalayan
bir bilge idi.
Buda szc, "aydn, aydnlanm, uyanm" anla
mna gelen bir sfat, bir sandr. Budaclkta aydnlanan
her birey bir Buda'dr. Dileyen, alan herkes Buda
olabilir. Gelecekte de, dn ve bugn olduu gibi, saysz
Buda ortaya kacaktr.
Siddharta Gautama Buddha'nn dnya gr, daha
sonraki yzyllarda, trl yrelerde ortaya kan birok
byk dinleri ve tasavvur akmlarn etkilemi, bizim
iin zellikle nemli olan Ahmet Yesevi, Hac Bekta
Veli, Mevlana, Yunus Emre . . . gibi byk mutasavvf
larn esinlenmesiyle ilintisi olmutur10
Pali dilinde yazlm Budac "kutlu11 metin"lerin
en eskisi ve en nls olan Dhammapada, 26 blmde
toplanm 423 szden/ktadan/beyitten oluur. Dham
mapada, szck olarak 'Gerein Yolu' ya da 'Doru
Yol' anlamna gelir. Prakrit, Sanskrit, i:gce pillerinde
ve baka dillerde evirileri vardr. Geleneksel deyim
ve deyilerin biraraya gelmesiyle olumu Budac etik
retilerin toplamdr. Budizm'e inanan ve balanan
lkelerde yaygn ilgi gren bu kitap, yzyllar boyunca,
Budizm'i renmek ve Budist rahip olmak isteyen izde9-

1O -

Tastll'l'14f Sofizm, Mistisizm, Batnilik, Sofuluk

.. lhe Rehtion between Bultlhis111 aul Sofsm", Alexander

Berzin, SCM

Pres, Ludon, 2006 &0 Eski Metinlere Gre Budizm, Walter Ruben

( W'tlter Ruben, Budizm Tarihi, eviren: Abidin itil, Ankara lhil'ersitesi

D. TC.Hkiiltesi Yaynlar, Ankrra, 1947), hazrlayan: L.f Bozkurt, Ok
yanus Yaynclk ve Yapmclk Ltd. ti., stanbul, 1995, ISBN-975-7200-

00-X
11 -

lVt!u: mukaddes,

rakdis edilmi, mbarek, kutsal; (ng.) holy, sacred

17

ilerce, ba-kitap olarak, inanla okunmu, incelenmi,

ezberlenmitir.
Gnmzde de birok Asya lkesinde yaygn ve
etkin olarak inanlan, uyulan, uygulanan; slamiyet'ten
nceki dnemde kimi Trk Boylar'nn da yolu ve inan
c olan; ayrca Yeni Platonizm, Mazdaizm, Yahudilik,
Hristiyanlk, slam gibi byk dinlerle ve Sufi tarikat
lerle karlkl etkileiminden sz edilen t "Budizm"
anlayn tanyp, bu inancn etik ve felsefi grlerini
anlamak isteyen okurlarca ilgi greceini sanarak, bu
inann kutlu kitab olan "Dhammapada"y dilimize,
en kolay okunabilecek bir biemle, kazandrmak ereini
gttm; bu amala ok sayda deiik eviri, yorum
ve aklamay inceleyip karlatrarak bu derlemeyi
hazrladm.
Onuncu yzyla kadar Trk boylarnn byk
ounluu Budist idiler.13 Budizm'in brakt sosyo
psikolojik izler ve gelenekler, sonraki Anadolu misti
sizminde ve gnmzde ok belirgin olarak gzlerp
lenebilmektedir. Bu gzlemlemenin nda, bence,
diyebiliriz ki, rnein Yunus Emre, dnya gr ve
dinsel anlay asndan bir gerek, bir Dervi ve Ay
dnlanm Kii'dir...
Y ine de unutulmamaldr ki, bu kitap bir yorum ki
tab deildir.Bu bir derleme kitabdr. eviriye dayanr.
evirmeninse birinci grevi evirdii zgn metnin
anlamna olabildiince sadk kalmak, ikinci grevi de
12

13

"History ofReligions", Sergei Tokorev, Progress Publishers, Moscow, 1987

Budizm (Eski Metinlere Gre), Walrer Ruben (Walrer Ruben, Budizm
Tarihi, eviren: Abidin ri!, Ankara niversitesi D.T.C.Fakiilresi Yayn
lar, Ankara,

1947),

hazrlayan: Ltf Bozkurt, Okyanus Yaynclk ve

Yapmclk Ltd. ti., stanbul,

1995.
8

bu anlam kendi dilinde doru ve gzel bir biemde

sunmaktr. evirmen yorum yapmaktan kanr, yorum
grevi okurlara ve uzmanlara der.
Ben de uzun sren bu zahmetli almayla okurla
rma, lkeme ve amz paylaan ok sevgili dnya
insanlarna, karnca kararnca yararl olabildimse ne
mutlu!
Gnlme gre gzel, temiz, severek okunacak bir
kitap yaynlayabilme zevkini bana tattran ve benden
itengelen dostluk ve yardmlarn esirgemeyen, "Sos
yal Yaynlar" alanlar, deerli Zeynep Glbay'a ve
Diren Yardml'ya teekkrlerimi sunmay da bir bor
biliyorum.

A. Cengiz Bker

sTANBUL, 23 Mays 2008

I.

kiz Dizeler
Biz neyiz? Biz iselliimizin meyvesiyiz. Bizi
biz yapan isel anlmzdr, derinliimizdir, zihnimizdir. imizde ne varsa biz oyuz.
inden temiz olmayan iler geeni ve temiz
olmayan ileri yapan aclar izleyecektir;
tekerleklerin, arabay eken kzn ayam
izledii gibi.

OOI

Biz neyiz? Biz iselliklerimizin14, anlmzn,

zihnimizin sonucuyuz. Bizi biz yapan ii
mizden geenlerdir, zihnimizde ne varsa biz
oyuz ... inden temiz ileri geireni, temiz iler
yapan mutluluk izler; mutluluk, tpk glgesi
gibi onu:r; yanbandadr...

002

14

lrsellik: i.e dal, zihinsel \-.:ba, derin bilin\:, igzlen, medi

tasyon.
ll

"ncittiler beni, krdlar beni, yendiler beni,

aldattlar beni" diyerek szlanp durma; iini
olumsuzluklarla doldurursan sevgisizlik sona
ermez.
004.

"ncittiler beni, krdlar beni, yendiler beni,

aldattlar beni" diye sylenerek alayp durma;
bu kt yarglar iinden atarsan, seni yakan
sevgisizlik de yle uar gider...

005.

Bil ki, nefreti nefretle yenemezsin; nefreti akla

yenebilirsin; bu, balangc ve sonu olmayan
lmsz bir ilkedir.

006.

ou kimse bu dnyada bir sona ulamamz

gerektiini bilmez, bunun ayrmna varmaz;
oysa bunu bilmeyi baaranlar, kavgalarn
bitirip giderler.

007.

(Batan karc) Mara yalnzca kendi tatlar

ve zevkleri iin yaayanlar, duygularn de
netleyemeyenleri, ok yemek yiyenleri, tembel
olanlar, aba gstermeyenleri yere ykacaktr;
rzgarn zayf aac ykt gibi.

008.

Yalnzca kendi tatlar ve zevkleri iin yaa

mayanlar, duygularn iyi denetleyenleri,
kararnda yemek yiyenleri, inananlar, erdemli
olanlar (Batan karc) Mara sarsamaz;
rzgarn o koskoca dalar sarsamad gibi.

22

Yreini artmadan, zdenetim gereini

anmsamadan srtna sar gmlek giyene15,
giydii bu giysi deer kazandrmaz.

009.

Kim ktlkten artmsa yreini, zdenetim

gereini iine sindirip, erdem kazanmsa,
orta yola uyum gsteriyor ve geree sayg du
yuyorsa, sar giysi ite ona deer kazandrr.

oo.

Yalan iinde doruyu, doru iinde de yalan

gren, bitmez tkenmez bo dileklerle gezer
durur ortalkta; geree ulaamadan gnleri
tkenir.

on.

Doruyu doru, yalan yalan bilense, sonunda

geree ular, yreindeki dileklere kavuur.

or.

ats akan eve yamur nasl szarsa, kendini

bilmeyen zihne de bin trl tutku yle szar.

OIJ.

ats" salam olan eve yamur nasl szn:yorsa, ayn yle, kendini bilen beyne tutkular
girmez.

014.

l5

Sar Gi;nlek:

(K.1sava ya da Kashaya da denen koyu san

giysi, Budist rahiplerin ayn edici kldr: ["Anishbsh:lye

lcishay.m ihanha iti. viddhi tam, / Dharmadhvag:lnam

nundan:ln vrinyanham iti ne matih." Trkesi: 'Bil ki bu sar
gmtek-; kirliliklerden kurtulmam olan bir adamn stnde,

yalnzca hrsa, tamaha, agl>zliiliie yaramakta. I Oysa, bu giysi,

erdemlerini bayrak gibi t:yan o ba kaznm soylu rahibin bir
lokmas i<,cindir']

13

015.

Yanl yapan bu dnyada da, br dnyada da,

her ikisinde de ac eker. Ktlk yapan, yapt
ktl grp zlecektir, ac ekecektir.

016.

Erdemli olan bu dnyada da, br dnyada da

sevin bulur. yilik yapan, yapt iyilii grp
sevinecek, dinginlik bulacaktr.

017.

Yanl yapan bu dnyada da, br dnyada

da zlr. Ktlk yapan yapt ktl
grmekle zlr; yanl yolda yrmekle daha
da ok zlr.

018.

Erdemli olan bu dnyada da, br dnyada

da mutludur. yilik yapan yapt iyilii gr
mekle sevinir; doru yolda yrmekle daha
da ok sevinir.

or9 .

Kutlu yazlar herkes okur, aklllar da okur,

aklszlar da okur. Okuduklarna uygun eylem
yapmadka, yalnzca okumak neye yarar? Akl
szlar okur, ama kutluluu yaamazlar. Onlar
bakasnn srsn sayan oban gibidirler.

o o.

Gnl yce olanlara gelince . . . Yalnz birka

satr bile okusalar yeter. Okuduklarna uygun
davrananlar, tutkuyu, nefreti, ahmakl bir
yana atp, gnln gerek bilgiye ve zihinsel
dinginlie brakanlar, ne bu dnyada, ne de
baka bir dnyada hi bir ey istemeyenler . ..
te onlar kutluluu yaar.

II.

Farkndalk

16

Farkndalk, ayrmndalk lmezliin yolu;

aymazlksa lmn yoludur.

o.

Farknda olan lmez, aymaz olansa oktan

lmtr.
Akll .olan bunu anlar, bilinlenip se':'.:inir,
soyluluun bilgisinde sevin bulur.
Kimler ki iinin ayrmndadr, direnle sebatla
aba gsterir; ite onlar en yce dinginlie, en
byk mutlulua, Nirvana'ya17 ularlar.
16 -

Farknda/k: Ayrmndalk, Uyanklk, varln ve kendiliin

17

Nirl'fma: ulalacak en byk son, varlacak en son durak,

ayrmnda olmak, Derin Bilin.

.

yenidenoumlarn bitmesi, btn kayglardan - dnce

lerden - balardan - ballk ve bamllklardan kurtulma,
Kurtulu, Sonsuz Kurtulu, Felah, Tanr'da yok olma (fena
fillah), 'fanr 'yla birlikre sonsuzlamak (bekaa bi-llah);
(lng.) Red.emption, Freedom.
15

022.

023.

024.

Bir kimse uyanksa, farkndaysa, iine d

nkse, ar-duruysa, inceyse, kendini tutmay

biliyorsa, kurala gre yaarsa, onun an elbet

ykselecektir.

025.

Uyanmakla, farkna varmakla, kendini tutup

denetlemekle, yle bir ada kurar ki kendine,
hibir sel onu vurup ykamaz.

026.

Budalalar kibir yapar, bilisizdir, dikkatsizdir;

oysa akll olan, farkndal en yksek servet
sayar.

027.

Kibirlilik yapma, bedensel zevkin, tutkunun,

ksnlln peinde koma.

028.

Farkna vararak iine dnen, meditasyon 18

yapan byk sevin bulur. Akll olan aymaz

l farkndalkla yener, bilgeliin at katna

trmanr; her tr zntden uzak durarak

altnda kalan zgn kalabal seyreder; da

n tepesinden vadiye bakar gibi, budalalara

bakar.

029.

Farknda olan aymazlarn arasnda seilir,

uyank olan da uyuyanlar arasnda ileri gider;

akll olan, yar atnn yava at geride brakt

gibi ilerler.

18

l.fedi11s:;tm: Dalw,:, Derin Bilin, ie Dal, lso>llik, Zikir,

Tefekkr; Namaz, Serna,

26

Ayin.

Farknda olan Indra tanrlarn efi oldu. Farkndalk vlr; aymazlk sulanr.

030.

Farkndalkla sevin bulan dilenci19, aymazla

03.

korkuyl a b akar; aymazlk yangn gibi her yan

saran bir felakettir, kk byk btn koruyucu siperleri yakar gtrr.
Farkndalkla sevin bulan dilenci, aymazla
korkuyla bakar; Nirvana'ya yakn olur, uzaa
dmez.

19

Dilenci: Dileyici, Ermi, Eren, Talip; Hi nduiz'de dilencil i k

yce bir ri1akam saylr, dilenci y a d a dileyici urad ev
lenfrn sadaka olarak verilen az bir yiyecei yer; ayn szck
'Nirvana'y dfy anlamn da tar.

17

03.

III.

e Dal
Okular nasl doru yaparsa oklarn, bilge

033.

olan da ie dallarn yle dosdoru yapar;

zihnin saa sola dalgalanmalarn zaptetmek
zordur.

Suda karlm bir balk nasl kvranr:_sa f!rlatp atld kuru yerde, ie dallar da, ( Ba-

034.

tan karc) Mara'nn ayartmasndan kurtulmak iin, yle kvranr.

Kmltlarn zaptetmek zor olsa da, zihni denetlemek iyidir; evcilletirilmi zihin mutluluk

035.

getirir.
Bilge olan, zihnindeki kmltlar smsk tutar;
zaptetmek zor olsa da bunu yapar. yi denetlenen ie dallar mutluluk getirir.

036.

037 .

Zihin uzaklarda bedensiz gezer, derin maara

larda saklanr; zihnini smsk tutmasn bilen
lmden korkmaz.

038.

Zihin dzen tanmadan oynayp duruyorsa,

gidece i doru yolu bilemiyorsa, iimizde

dinginlik olamyorsa, bilgelik yetkinlemi20

saylmaz.

039.

i/sellii sorunsuz olan iin korku yoktur,

zihni kark olmayan iin korku yoktur, iyiyi
kty dnmeyi brakan iin korku yoktur,
farknda olan iin korku yoktur.

040.

Bu beden bir sra kadeh gibi krlgandr, bunu

bilelim; iselliimiz kale gibi salam olsun;

bilgelik silahyla (Batan karc) Mara'ya

saldralm, eldekini koruyalm da hep farkn

da olalm!

04r.

Ne yazk ki, bu beden, ok gemeden, ie ya ramayan kalas gibi upuzun uzanacak. Gz

den karlm, bilinsiz, ieriksiz/iselliksiz

olarak yerde yatacak.

04 .

Dman dmanna, ya da tiksinen tiksindi

ine ne yaparsa yapsn, hibir dman yanl

ynlenen bir zihnin sana verdii zarar kadar

zarar veremez.

20

Yetkinlemi: kamil, kemnel, tekaml ermi I yerkir: ii

keel, ram, kusursuz, kamil, olmu, ergin, olgun; (rg.)
peifect, comp!ete, matre, wll-mlductd.
30

Oysa, doruya ynelik zihnin sana yapt iyi lii, ne ana, ne baba, ne de akraba yapabilir.

31

043-

IV

iekler
Kim fethedecek bu dnyay? lmn, Ya-

044.

-ma'nn21, Tanrlarn dnyasn kim aacak?

Kim bulacak gerein aydn yolunu? Arayann

en doru iei bulduu gibi?

Bu dnyay da, lmn ve Tanrlarn dnyasn

045.

da bilge renici fethedecek. Bilge renU:i

bulacak gerein aydn yolunu; tpk arayann
en doru iei bulduu gibi?
Kim bilirse bu bedenin kpk gibi uucu olduunu; ldeki bir seraptan daha ksa s-

reli olduunu kim anlarsa, (Batan karc)

Mara'nn ucu ieklt oklarn o kracaktr. O,

o lm kralm hi grmeyecektir.

21

}ama: llerin dendisi, lm simgesi, lm giic, iiln.

33

046.

047.

lm gl toplayan, zihni bulanksa, alr gt

rr; taan sel sularnn derin uykuda uyuyan
ky gtrd gibi.

048.

lm, zihni karksa, gl toplayan, dnyann

zevklerine doyamadan, yok eder.

049.

Nasl ar, gl incitmeden, rengini kokusunu

bozmadan, nektarn toplar giderse, ite yle
yaamaldr bilge de lkesinde.

050.

Ne bakalarnn yanlglar, ne hatalar, su

lar, unutkanlklar . . . bilgenin tek ilgisi kendi
noksanlklar olmal.

05r.

z szne uymayann durmadan tekrarla

d, ho ama bo szler, anlamsz verimsiz
szler; tpk renkli ama kokusuz gzel iek
gibidir.

052.

z szne uyann anlatt, ho ve ii dolu

verimli szlerse, tpk renkli ve ho kokulu
gzel iek gibidir.

053 .

Trl trl elenkler yapabiliriz elimizdeki bir

yn iekten, ksack bir lml mrde, ok
i baarabiliriz.

34

iek kokular ilerlemez rzgara kar, ister

krmz sandal aac olsun, ister gl ya d a
yasemin... ama iyi insanlarn olumlu kokusu
rzgara kar bile olsa yaylr gider. . . yi insann iyilii her yana ular.

054.

Krmz sandal aac olsun, gl olsun, yasemin

olsun ... Tm b u hokokulu iekler arasnda
hibir koku erdemin kokusundan gzel olamaz.

055.

Gln ya da krmz sandal aacnn kokusu

snrldr; ama erdemlinin kokusu en yksek
lmszlere layktr.

056.

O erdemliler ki, dnce yapmadan, kayg

yapmadan yaar, onlar gerek bilgi ile zgrdrler. . . (Batan karc) Mara artk yollarna
kamaz.

057.

Nasl, atk p yn iinde byyen al< yasemin, yn yn pislik arasnda bile gnl
ferahlatc koku saarsa;

058.

Gerekten aydnlanm olan Buda rencisi

de yledir... Bilgelik yla kr kalabalklarn
stnde ay gibi parlar.

059.

35

Ahmak22
Uyank olana gece uzundur. Yorgun olana yol
uzundur.
Gerek yolu bilemeyen a hmaa, doum
lm dngs uzundur.

o6o.

Kendinden daha iyisiyle, ya da en az kendi

kadar lyi olanla karlamayan yolcu, tek bana srdrsn yolunu; ahmakla yoldalktan
yarar olmaz.

061.

"Bu ark benim, bu saray benim, bu servet

benim'' diye diye ac eker ahmak olan. Oysa
hibir zerre bile hi.bir kimsenin deildir; nerde kalm oullar, m.allar, servetler!

062.

22

Ah11111k: Budala, Aklsz

kii, Aklsz i nsan; (!ng.)

37

Fool.

063 .

Ahmak olduunu bilen ahmak, hi olmazsa

buncack bilge saylr; kendini akll sanan
ahmaksa gerekten ahmaktr.

064.

Bir ahmak bir bilgeyle mr boyu dostluk etse,

gene de bilgelik gereini anlayamaz; kak
orbann tadn alamaz ya, ite yle . . .

065.

Aydn bir kii bir bilgeyle dostluk etse, bir

dakika yeter anlamasna; dil orbann tadna
varr ya, ite yle . . .

066.

Anlaysz.ahmak kendi kendisinin en kt

dmandr; nk o sonular ac olan yanl
eylemler yapar.

067.

Pimanlk veren eylem iyi eylem deildir; so

nucu gzya getirecektir.

068.

Pimanlk vermeyen eylemse, iyi eylemdir,

sonunda sevin ve glme getirecektir.

069.

Yanl eylem ac yemiini vermedike, ahmak

onu baldan tatl sanr; sonu ortaya knca,
ele geen yalnzca zntdr.

070.

Ahmaa aylarca Kua Otu'nun23 ucuyla yemek

yedirsen; gerei anlayanlarn onaltda biri
23

/{,a Otu: Kusha Om, Kusa ya da Kua Om olarak rana

Dharba birkisiri kurlu saylmas gelenei Him Tanrlar
inaca kadar gider. Rodhi aacn ahnda Kua otu ze
rinde oturmak hazrlk aamasdr.

kadar deeri olmaz.

Yanl eylem, yeni salm st gibidir, hemencecik bozulmaz; iten it en yanp, uzun sre,
kll ate gibi ahman peinden gider.

07r.

Yanl eylem, ort aya knca, ahmaa keder

verir, sonra aklnn ferini alr, zihnini bler.

07:.

Brak ahma, hret arasn! Dilencilerin en

nnde olsun, manastrda yetke kazansn, halk
iinde saygnlk bulsun!

073-

"Evsahipleri de Dilenciler de bana ynelik

olsunlar; hep benden sorsunlar ne yapmak ne
yapmamak gerektiini" diyen Ahmak Barahip24, t utkusunu ve gururunu arttrarak, byle
olmasn ister.

074.

Bir yol var servete gtrr; bir yol var Nirvana'ya gtrr; Budann izdeisi olan gerk
dilenci bunu anlasn da, an eref peinde
komay brakp bilgelii arasn.

075

24

Barahip: Bapapaz, Mrid, Raja, Guru, eyh, l, eyhler,

Tarikat nderleri, yol gsterici savyla kendilerine bir san
veren (kimse ya da kimseler).

39

VI.

Bilge25
(Pandita)

Sana yanllarn gsteren bir bilge kii bulursan, yapmaman gerekenleri gsteren bu bilgeyi
izle; kesinlikle iyi olursun, kt olma:zsm .
Onda gizli hazineler bulursun.

076.

Brak o seni uyarsn, brak retsin, brak

yanln yasaklasn! O zaman iyiler seni sever,
ktlerse senden nefret eder.

077.

Yanl yapanlar ahbap edinme, aalk insanlan dost tutma; erdmli kiilerle arkada ol,
hep en iyiler dostun olsun.

078.

25

Bi?;e: Akll Kii, Akll nsan, Akll Adam; (lg.) Wise

/vfm.

41

079 .

Gerei kanarak ien, dingin kafayla mutlu ya

ar. Bilge olan, soylu kiilerin anlatt sevinci
gerein iinde bulur.

o8o.

Kanal mhendisleri suyun ynn dzeltir,

okular oku dzeltir, marangozlar tahtay d
zeltir... Bilge olansa kendini dzeltir.

o8.

Salam kaya nasl sarslmyorsa rzgarda,

bilge olan da yle sarslmaz; ne vgden, ne
yergiden etkilenmez.

o8.

Derin bir gln temiz ve durgun olmas gibi,

bilge de gerei renmekle durgunlar.

083.

yi insan bana ne gelirse gelsin aldrmaz. yi

insan tutkulara kaplmaz. ster mutluluk gelsin
zerine, ister keder; ne coar, ne de yklr bilge
olan. Hi etkilenmeden yoluna gider.

084.

Kim ki onun bunun hatr iin beenilmeyi

aramaz; oul, servet , iktidar ummaz; kim ki
haksz yoldan baar elde et meyi ist emez; o
elbett e erdemlidir, bilgedir, kutlu yaar.

085.

Kar uzak kyya ulaan azdr; kalanlarn hepsi

bu kyda dolanr durur. . . Gerek eline veri
lince, onu izleyenler, tutsak eden lmn etin
kprsnden geip, ku gibi uacaklardr.

Onlar ki, yasa sunulduunda, yasay izlerler,

lm yenmek zor olsa da; onlar lm lke
sinden geip gideceklerdir. . .

086.

Karanln yolunu geride brakp n yolunu

izlesin bilge kii, evini brakp evsiz lkeye gitsin, sevinmenin zor olduu yerde dnyadan el
etek ekmekte arasn sevinci.

087.

Tm zevkleri yele versin, b u dnyada hibireyi kalmasn, arndrsn kendini maldan

mlkten bilge kii; son versin zihnindeki tm
dnyasal kayglara kederlere.

088.

Zihin t emelleri s alam olanlar aydnlanp

ballktan soyutlansn: t m balarn sevinle
koparsn, tm heveslerini, itahlarn yensin ...
kla dolmu olanlar zgrl bu dnyada
tat sn.

089.

43

VII.

Ermi

26

(Arhat)

Gezisi sona erene, kayglardan soyutlanm,

tm benliinden soyunmu, zincirlerini ko
parm olana artk ac ekmek yoktur.

090.

e dalanlar kendini koyup gider, bir ev buluverince sevinmezler; gln terk eden kuular
gibi, evlerini geride brakrlar.

09r.

Hibir eyi saklayp biriktirmeden, bulduu

kadar yiyenler, kolsuz zgrl tadacaktr; onlc;.r:_n yolunu anlamak gkteki kularn
yolunu anlamaktan zordur.

092.

26

Ermi: Eren, Erenler, Veli, Evliya, Alim, Zahit; Arhat; (ng.)

The V'enerrb/e.
45

093-

Tutkularn susturmu olanlar, her trl zevke

ilgisiz kalanlar, koulsuz zgrl tadacaktr;
onlarn yolunu anlamak gkteki kularn yo
lunu anlamaktan zordur.

094.

Duygulan denetimli olana, sahibinin eittii

at gibi, gururdan ve itahlardan uzak olana,
Tanrlar bile gpta eder.

095.

Yerkre gibi grev ykl, kale gibi salam, a mursuz gl gibi apak olanlar, onlar artk baka
yeniden-doum27 acs tatmaz.

096.

Gerek bilgiyle zgrle, dinginlie ulanca,

zihni arnmtr onun; sz de arnmtr, ey
lemi d e arnmtr.

097.

O aldatlmaktan da uzaktr; yaratlmayan

tanr, tm balantlardan kurtulmutur, tm
batan karmalarn dnda, tm arzulardan
vazgemi, insanlarn en ulusu, en ycesidir.

098.

Kyde ya da ormanda, vadide ya da tepede,

ermilerin yaad o sevinlerle dolu yerde.

099.

S evinler... B aka kimsenin gremedii se

vinler... Arzulardan arnm olanlar orada o
sevinleri bulacaktr; onlar duygusal zevkleri
aramazlar.
27

Yeniden-doum: lp lp yeniden dnyaya gelme, genedo

um, reenkarnasyon; (bilimde ve byk dinlerde 'yeniden
doum' kavram tanmal yorumlara yol amaktadr).

VIII.

Binler
Duyana dinginlik veren bir tek szck, bin
anlamsz kelimeden iyidir.

oo.

Duyana dinginlik veren bir tek iir, bin anlamsz iir den iyidir.

o.

Duyana dinginlik getiren bir tek trk, bin

szckl sylenceden iyidir.

I0.2..

Birisi sava kazansa, bin kiiyi bin kez yense

ne kar! O kimse ki kendini yener, ite o en
byk yenendir.

IOJ

Kendini yenmek, bakalarn yenmekten iyidir.

o4.

47

ro5.

Tanr gelse, Ruh gelse, (Batan karc) Mara

gelse, Brahma gelse... Kendine zdenetim ya
pann utkusu yenilgiye dnmez.

ro6.

Birisi, aylar boyu, yllar boyu binlerce kurbanla

kendini sunarken, bir bakas ruhu bilgili olana
bir anlk sayg g sterse . . . Bu sayg yz yllk
kurbandan iyidir.

ro7.

Birisi yzlerce yl ormanda Agni'ye28 tapnsa,

bir bakas ruhu bilgili olana bir anlk sayg
g sterse . . . bu sayg yz yllk tapnmadan
iyidir.

ro8.

Bir para sevap kazanmak iin, bu dnyada

yllar boyu sadaka olarak, sunu olarak neler
neler kurban etsen, hibirinin be kuru deeri
yoktur... Erdemliye sayg duymak daha iyidir.

ro9 .

Yalya sayg g steren kiide drt ey artar:

hayat, salk, mutluluk, g.

no.

Ktlkle, denetimsizlikle yz yl yaamak

tansa, erdemli ve g zlemci olarak bir gn
yaamak iyidir.

III.

Ktlkle denetimsizlikle yz yl yaamak

tansa, bilen ve gren olarak bir gn yaamak
iyidir.
28

Agni: Ate Tanrs, (Veda anlatlarna gre lndra'dan sonra

gelir).

Tembellik ve zayflkla yz yl yaamaktansa,

cesaretle bir gn yaamak iyidir.

n..

Nesnelerin douunu ve ln grmeden

yz yl yaamaktansa, doum ve lm grp
de bir gn yaamak iyidir.

IIJ

lmsz olan alglamadan yz yl yaamaktansa, lmsz alglayp bir gn yaamak

iyidir.

n4.

Yce yolu grmeden yz yl yaamaktansa,

yce yolu grp de bir gn yaamak iyidir.

n5.

49

IX.

yilik - Ktlk
yilie doru acele etmeli kii, zihnini bir an
nce ktlkten uzaklatrmal. Kii iyilikte yava olursa, zihin ktden zevk almaya balar.

n6.

Kt i ileyen, yapmasn bunu bir daha-. Ktlkten zevk almaya almasn. Yanl ifer
sonunda ac getirir.

117.

yi i ileyen, bunu yine yapsn; iyilikten tat

almaya alsn; iyiliin sonu mutluluktur.

n8.

Kt i ileyen de, yapt ktlk erginleip

olgunlamadka b' i r sre mutluluk g rr;
ama bir kez ktlk yetkinleti miydi, eninde
sonunda, ktlk yapan ktlk grr.

n9.

51

o.

yi i ileyen de, yapt iyilik byyp olgun

lamadka bir sre ktlk grebilir; ama
iyilik bir kez oldu muydu, iyilik yapan iyilik
grr.

n.

Kimse "Nasl olsa bana gelmez;' deyip ktl

kmsememeli. Su testisi bile damla dam
la dolar. Ahmak, azar azar, biriktire biriktire
toplad ktlkle ahmak olur.

Kimse, "Nasl olsa bana gelmez;'29 deyip iyilii

kmsememeli. Su testisi bile damla damla
dolar. Bilge, azar azar, biriktire biriktire topla
d iyilikle bilge olur . . .

!2.J.

Bir tccar gibi davranp kt iler ilemekten

kanmal . . . Koruyucusu az, yannda deerli
eyalar tayan tccar, nasl karanlk yollardan
kanrsa yle... yaamay seven kii audan
nasl kaarsa yle...

I.24.

Kimin elinde yaras yoksa, auya eliyle o do

kunmal; yaras olmayan ele au ilemez; kt
i ilemeyeni ktlk etkilemez.

r25.

Kim ki bir susuza ya da saf ve zararsz birine

ktlk ederse, ahmaka yapt fenalk, tpk
yele kar savrulan toz gibi kendine dner.

29

"ansm yoktur, bana m kacak, nasl olsa bylesi bana ks

er olmaz," diye mirsizlemek anlamnda.
52

Kimileri ana karnnda yeniden-doar; ktler

Tamu'ya gider, iyiler Umak'a gider; dnyadan
bir istei olmayansa Nirvana'ya ular, erer.

126.

Ne gklerde, ne de denizlerin dibinde, ne de

yksek dalardaki kovuklarda ya da inlerde
saklanp kurtulamazsn ... Bu dnyada kt
i ileyenin kap kurtulabilecei bir yer yoktur. . .

127.

N e gklerde, ne de denizlerin dibinde, ne de

yksek dalardaki kovuklarda, inlerde ... B u
dnyada insann lmden kaabilecei bir
yer yoktur.

128.

53

X.

Ceza
Herkes ceza karsnda titrer, herkes lmden

129.

korkar. . . Bakalarn kendi yerine koymalsn:

ldrmemeli-ldrtmemelisin.

Herkes ceza karsnda titrer, herkes yaamay

sever. .. Bakalarn kendi yerine koymalsn:

130.

ldrmemeli-ldrtmemelisin.
Kim ki mutluluk ararken, kendi gibi mutllilu].
arayan bakalarna ac verirse, lnce mutlu

13!.

olamaz.
Kim ki mutluluk ararken, kendi gibi mutluluk arayan bakalarna ac vermezse, lnce

132.

mutluluk bulur.

Sakn sert szler syleme! Konutuun kimse

karlk verir. . . fkeli sz dner yine sana

vurur.
55

133

134

Sen kendini krk bir gong gibi sessiz yaparsan,

Nirvana'ya eritin demektir; nk o zaman . . .
fke bilmezsin.

135

Tpk bir sr oban, elinde sopa, srsn

ayra srer gibi, yallk ve lm de yaayanlar
yle srer gtrr.

136.

Yanl iler ileyen ahmak, budala kiinin,

atete yanar gibi, kendi ileriyle yanacan
bilmez.

137

Kim hak etmemi olana ceza verirse; incinme

ye layk olmayan incitirse, en ksa zamanda u
on olay ortaya kacaktr:

13 8.

Acmasz kederler bir, yalln dknl

iki, bedensel incinmeler , korku veren ac
drt, akl yitimi be,

139

Ynetimden gelen eziyetler alt, mallarnn yok

olmas yedi,

140.

Yldrm dp evinin yanmas s ekiz . . .

Dokuzuncusu ve onuncusu ise udur: beden
rr, ahmak olan da Tamu'ya30 gider.

30

56

Tamu: Cehennem, lmden sonraki aclarla dolu yer, yaam

da yanllk yapanlarn duyduu an

I Dlamapada

Kii iini isteklerden phelerden arndrmazsa ... ne plak dolamak, ne rgl sa,
ne amurlarda srnmek, ne oru tutmak, ne
yerlerde yatmak, ne toza topraa bulanmak,
ne de kmldamadan oturup durmak. .. hibir
biimsel tapnma lml ruhumuzu arnd
ramaz . . .

l4I.

Kim ki gzel elbiseler giyer, bar iinde yaar,

sakin durur, denetimlidir, kendini tutar, ar
durudur, baka varlklar incitmez; ite o kut
sanmtr, ermitir, gerek dilenci odur.

142..

Var mdr bu dnyada tevazu ile ve alakgnlllkle benliini dizginleyip de sulanmaya

uramayan? Tpk kam istemeyen eitimli
at gibi?

143

BUDA DEDi Ki. .

:s7

r44.

Tpk kamnn ucu dokununca koan eitimli

at gibi, gayretli ve hevesli, imanl, erdemli,
enerjili, iedal31 yapan, gerei ayrt eden . . .
Byle yaparsan, byk kederi yenersin; bilgide,
davranta, aklllkta yetkin olursun.

r45.

Kanal mhendisleri suyun ynn dzeltir;

okular oku dz yapar; marangozlar tahtaya
dz biim verir; iyi insanlarsa kendi benliini
kalba koyar.

31

/edalr:

Meditasyon, Tefekkr, Zikir, Namaz. Salat, Ayin;

(Meditasyon, deri

ve

kapsaml bir ekilde zi h insel d:Ja

girmek yoluyla, in sann iizliyl" I (izbcliiyle ilNiim kur

mas <kckir. M ..dita.syon smsnda zihin

beden

serbest

ttularak, sJklilikle, zihin. zdee baml ussal diiiice

eylemleride uzak dtr:ya alrlr. Esas olan, dinginlik
is:ide kalahilnck

ve

fs bilissd sezgileri alabilmektir. Ar

lamis ve lvtu LygarlkLr giliTufo ncesi uyg:ulklarda u

un, eski Kolob-ci uygarlkLrndan ohn t\z,,k, lnk:,

:vfayabr\. .. \vusraly; ycrlikridcn, \frik: Kbilderi'ne . . .

Orad:r d: \vnp:

y,,

\syl,!Jki toplumlara v:nrcay: bdar

diiny; f,.r yeri nde, .yr ayr ekiklcrle de

olsa.

enel

yiie ayni k,lra.k z,,r,. uyg uland giiriilen, pklak

100 civar da

cdiasyon

riirii

v;r

dr.

Byk

(Sen:i) Din

lerdeki 'Tsavvf' r;:lm.l.urd: d:, zellikle de Sufi yol ve

okullarnda, ,\icdita,,yon olgsun,br yJrarLnabilmck iin,

bpsan l ve degiik drnikkr gclitirilniir).

58

XI.

Yallk
Neden bu glmeler, bu sevinler, bu elenceler, dnya byle srekli yanmaktayken? Neden bir k aramyorsun? Sen ki karanlklar
iindesin, karanlklarla kuatlmsn?

146.

Giyinmi kuanm olan cesedin hep yara bete

iinde. Kollar bacaklar yorgun, hastalkl.
Zihni oynak dncelerle, kalc olmayan ha
yallerle ykl.

147.

Eskiyor bu beden, ypranm, hastalk yuvas...

Bu yolsuzluklar yn yklp gidecek, lm
kanlmaz . . .

148.

Sonbaharda den meyveler gibi, bembeyaz

kemikleri grmekten ne zevk alnr ki?

149

59

150.

Kemiklerden rlm bir kale, svas etten ve

kandan yaplm; iinde yaayanlarsa yallk
ve lm, ve kibir ve yalan . . .

s.

Krallarn arabalar eskir, beden yalanr. yi

lerin iyilere rettii erdemlere gelince, onlar
asla yalanmaz.

152.

Az renen insanlarn bymesi kzlerin

bymesi gibidir; etten bedenleri byr, zi
hinleri bymez.

ISJ

Nice 'yeniden-doum' evreleri geti bamdan,

dnya denen bu konutun sahibini aradm bu
lamadm; yeniden yeniden32 dnyaya gelmek
ok ac!

154.

imdi gryorum s eni, ey bu evin yapcs. Bu

son olsun artk! Bundan sonra bu evi yapma.
Tm at kirileri krlm; direk rm.
Tm tutkular snm. Ruh, o Yice Sonsuzlua
ulamak iin evirmi ban.

155.

Uygun dzen uygulamayan kimse, genliinde

kazanp biriktirmeyen yal balkl kuu gibi
balksz glde alktan lr.

156.

Uygun dzen uygulamayan kimse, genliinde

kazanmayan krk yay gibi yerde yatar, gemie
bakp iini eker.

32

Yeniden yeniden: yinelenerek, rniikerrer, mkerreren, rekra

ren, tekrar tekrar.

60

XII.

Benlik 33
Bir kii kendini aziz tutarsa, benliini dikkatle
incelesin. Bilge olan, hi olmazsa ara sra
saatin birinde gzlem yapar.

157

Her kii nce kendini doruya yneltsin; sonra

bakasna t versin; bilge olan byle yap,
ac ekmez.

158.

O kii ki rettiklerine kendi uyar, kendi benliini denetler, ite o bakasna yol gstersin,
nk z denetim kolayna olmaz.

159

Benlik benliin efendisidir; baka kim efendi

olabilir-ki? Kiinin iyi bir z-denetimli benlii
varsa o kiinin iyi bir efendisi var demektir.

160.

_B

Benlik: z, zbelik, Nefs I Nefis, Ego,

61

ld;

(lg.) Se(f

161.

Benliin yapt ktlk, benlikten doan

ktlk, benlikten gelen ktlk, tpk bir
elmasn deerli talar ezip paralad gibi,
ahmak olan ezip paralar.

162.

Ktl byk olann benlii onu ylesine

alaltr ki, bu kadar alalmasn dman bile
istemez, tpk kendi stne dolanm Sala
aac34 gibidir. . .

l6J.

Kt eylemleri ve bize zarar dokunan ey

lemleri ilemek kolaydr; yararl ve iyi olan
yapmaksa zordur.

164-

Ermiin, soylu olann, erdemlinin rettikle

rini kmseyip de yanl yola sapan ahmak,
Katthaka kamnn35 meyvesi gibi, kendi ky
mna meyve yetitirir.

165.

Hata yapmak da, ac ekmek de kendi elimiz

dedir; hata yapmamak da kendi elimizdedir.
stersek benliimizi artr safla ularz . . .
Saflk ve kirlilik kendimizden gelir; hi kimse
bir bakasn arla ulatramaz.
34

Sala Ai(ac: Ho kokulu, nruncu iekleri olan bir r Ban

yan aac. Kmlie (Mahajnaya), Sala aacnn glgesin
de, dallarna nmnarak, Visakha aynda , prens Sidarta'y
(Siddharta)'y dourdu. Budizm evreyi, doay ve yeillii
sevmeye nem verir, bu nedenle Gamama'nn doumu ve

lm Sala aac altnda temsil edilir, derler ki Buda 80 ya

nda lrken, dolunay zaman, bir Sala aacnn altna uza

np lm iiyle bekledi; 'Aydnlama'ya da Boddhi aacnn

35

altnda otururken erimitir.

-

Katrka Kam: (lng.) Ka1thakr1 Reerl; meyve verdikten sonra

len ya da meyvesi iin kesilen bir aa. tr.

62

Kimse bir bakas uruna kendi devini unutmasn, o bakas ne kadar byk de olsa . . . Kii
kendi devini bir kez rendi mi artk hep
kendi devine zen gstermeli!

r66.

XIII.

Dnya
Ktln kurallarna uymamal; aymazlk

167.

iinde yaamamal; yanl fikirleri izlememeli;

dnyaya baml olmamalsn!

Ayaa kalk; aymaz olma! Erdem yolunu izle!

168.

Erdemli olan bu yaamda da, gelecek yairrida

da mutlu olur.
Erdem yolunu izle; ktlk yolunu izleme!

169.

Erdemli olan bu yaamda da, gelecek yaamda

da mutlu olur.
Dnyay bir "hava ka,barc" olarak alglamal, bir sernp olarak grmelisin; kim dnyay
byle grrse, lm denen zorba kral onu
grmez.
65

170.

17I.

Gel, sen bu dnyay ssl bir bey arabas olarak

gr. . . Ahmak olan bu dnyann iine dalar,
bilge olansa bu dnyadan elini ekmitir.

172.

nceden aklsz olup da sonradan akl alan,

buluttan km ay gibi dnyay aydnlatr.

173 -

yi davranla iindeki ktl yenen, bulut

tan km ay gibi dnyay aydnlatr.

174

Bu dnya krler dnyasdr; burada grenler

az ... Adan kaan kular gibi, pek az gky
zne gider.

175

Kuular gne yolunda gider; gkte mucize

gibi uarlar. Bilge olan, ( B atan karc)
Mara'y ve kandrclarn silahlarn yenerek,
bu dnyadan dar kar.

176.

Kim ki o Tek Yasay iner, kim ki yalan syler,

kim ki te dnyay kmser, onun yapama
yaca ktlk yoktur.

177

Sefiller Tanrlarn dnyasna gitmez, ahmaklar

zgrl sevmez; bilge olan cmertlikten
zevk alr, ite bu nedenle te dnyada kutsa
nr.

178.

Bu dnyada hkmdar olmaktansa, lp de

Umak'a gitmektense, btn dnyalara ege
men olmaktansa, Kaynaa Ulamak en iyi
dldr.
66

XIV

Uyanm Kii 36
O kii ki onun yapt fetih yeniden yaplamaz,
onun yapt fethe bu dnyada kimse ulaa maz; onu, o uyanm olan, o hereyi bilen ve
yollardan bamsz olan o kiiyi hangi izden
srp gtreceksin?

I79

O kii ki onu hibir dilek, hibir tutku, tuzak

ve zehirleriyle yolundan saptramaz. O doruyu, o uyanm, o bilgeyi hangi yanla ekip
gtrebilirsin?

180.

O uyanmlar, o fa.rknda olanlar lmszler

bile kskanr; onlar lerine dn yaparlar.
Onlar bilgedir. Onlar vazgemenin dinginliinde zevk almay bilir. . .

8.

36

Uy11111111 Ki i: Aydnlanm Kii, Uyanan, Aydnlanan, Buda;

Buddha; (ng.)

7he A l'tlkeed.

18.2..

nsan olarak dnyaya gelmek kolay deildir;

lmllerin yaants gtr; gerek yolu
sezmek etindir; aydnlanmay uyandrmak
zordur.

183 -

184.

Yanllk yapmamak, iyi olmak, zihnini art

mak. . . Uyanmlarn retisi budur.

Uyanm olan, sabretmeyi en byk kurban

diye adlandrr. Uyanm olan, Nirvana'y en
byk gzellik olarak grr. Bakalarna vu
ran dervi olamaz; bakalarna kt syleyen
ermi olamaz.

185.

Sulamayacaksn, incitmeyeceksin; kurallarla

kstl bir yaam sreceksin. Az yiyeceksin,

yalnz olacaksn, en byk bilinci uygulaya

caksn . . .

Uyanmlarn retisi ite budur.

186.

Tutkularn doyurmayacaksn, bana altn

para bile yasa. . .
Tutkularn ksa srdn, sonunda aclar
yarattn bilen, bilgedir.

18 7.

Agzl olan en tanrsal tatlarla bile doymaz.

Gerekten uyanm olan izdei, tek tad tm

tutkularn yok edilmesinde bulur.

188.

Korkuyla ynlenen insanlar, snmak iin

dalara, ormanlara, kutlu korulara, trbelere

kaarlar.

68

Oysa hi de gvenli bir snma yolu deildir

bu. Snaklarn iyisi bu deildir. Sen bu s-

189.

naa gidersen, aclardan kurtulamazsn.

Kim ki uyanan kiiye snr, geree snr,

190.

topluma snr, o apak bir anlayla drt asil

gerei alglar:

Ac ekmeyi bir, ac ekmenin doduu yeri

19!.

iki, ac ekmeyi durdurmay , ac ekmeyi

durdurmaya giden sekiz katl (aamal) kutlu
yntemi drt.
te bu en salam, en iyi snaktr. Bu snaa
giren kii, her tr acdan kurtulur.
Doru grl kiiyi bulmak kolay deildir;
onlar heryerde domazlar. Nerede byle bir

192..

193-

bilge doarsa, orann halk kalknr. . .

Uyanmn doumu kutsansn! Gerein

g-

retilii kutsansn! Toplumun ahenkli uyumu

194

kutsansn. Bar iinde yaayanlarn bu zverisi

kutsansn!

Saygya layk olanlara, uyanma, uyanmn

izdeilerine37, ordular yenenlere ve keder
nehrini ap geenlre kim sayg gsterirse,
deer kazanr.
--- ------------

37 - /zdei: yolunu izleyen, yolundan giden, nrid, rllip, alebe,

molla; (lng.) rpost1" .fol!nt1n

69

195

Kendini teslim edenlere, korkudan uzak olan

lara . . . kim bunlara sayg gsterirse; deerini
kimse lemez.

xv.

Sevin 38
Sevin iinde yaamalyz, nefret edenlerden

bile nefret etmeden yaamalyz; (bizden) nef-

197

ret edenlerin arasnda, nefretten uzak kalarak

yaamalyz.
Bitmeyen sevin iinde . . . hastalar arsna
hastalktan uzak kalarak yaamalyz.

198.

Bitmeyen sevin iinde, agzller arasnda a-

199

gzllkten uzak kalarak yaamalyz; agzllerin arasnda agzllkten uzak olmalyz.

Bitmeyen sevin iinde yaayalm, elimizde

avucumuzda hibireyimiz yokken . . . G rkemli tanrlar gibi sevinle beslenip, sevinle

doyarak yaayalm.
38

Sel'inr: Mesurluk, Saadet, Mutluluk; (lng.) Happie,:.

71

200.

2.0I.

Utku ve yengi de nefreti dourur, nk yeni

len mutsuz olur. Kim ki yenmeyi yenilme iini
terk eder, yenmekten yenilmekten uzak kalr, o
mutludur; ite o, bitmeyen sevinlerle yaar.

2.02..

Tutku gibi, hrs gibi ate yoktur; nefret gibi

talihsizlik yoktur; bu tadmz beden gibi de
rin ac yoktur; bartan yksek sevin yoktur.

2.0J.

Tutkularla kvranp durmak en kt hastalk

tr; uyumsuzluksa en byk kederdir. Bunu
inanarak bilen iin ite bu bilgi Nirvana'dr, en
yksek mutluluktur.

2.04.

Salk en byk hediyedir; aza raz olmak en

byk servettir; gvenmek en iyi ilikidir;
Nirvana en yksek sevintir.

2.05.

Kim ki yalnzln, sakinliin tadna varr,

korkudan ve gnahtan uzak olur, gerein tatl
ikisini ier.

2.o6.

Soylu olann grn ne gzeldir; soylu olan

la yaamak ne hotur! Ahmaklar grmeyense,
mutlu olur.

2.07.

Budalalarla dolaan ac eker. Ahmaklarla

olmak, dmanla olmak gibidir, ac verir.

Bilgelerle olmak, insann sevdikleriyle olmas

gibi sevinli bir durumdur.

71

Bu yzden en iyisi, aklllar, bilgeleri, okumulan, sabrllar, grev bilenleri, yksek ruhlular
izlemektir; tpk ayn yldzlarn yolunu izledii
gibi, iyi ve bilge olan izlemelidir.

73

208.

XVI.

Tat 39

Tat almann gerek amacn unutup, iedal

209.

yerine elence arayan, sonunda iedal yapana

imrenecektir.

Tad verene de vermeyene de kimse yap-

masn. Tad vereni grmemek acdr, tad v

1.IO.

meyeni grmek de yle.

Hibireye balanmamalsn; nk sevileni

1.II.

kaybetmek ac verir . . . Ne sevdii, ne de sev

medii -olmayann zincirleri yoktur.

Tad almaktan keder kar, taddan korku kar;

taddan. uzak olansa: ne keder bilir, ne korku.

39

Tad: Tadm, Tarm, Haz, Z.:.vk, Zevk

Delight, Sthjictio11.

75

safa;

(ng.) Pll'flmre,

1.11..

13.

Ballktan keder kar; ballktan korku kar;

hibireye balanmayansa, ne keder bilir, ne

korku.

r4.

Ksnllkten keder kar; ksnllkten korku

kar; ksnllkten uzak kalansa, ne keder

bilir, ne korku.

15.

Aktan keder kar; aktan korku kar; aktan

uzak duransa, ne keder bilir, ne korku.

r6.

Agzllkten keder kar; agzllkten kor

ku kar; agzllkten uzak olansa, ne keder

bilir, ne korku.

q.

Erdemli olan, igrs olan, adil olan, vefal

olan, kendi iine gcne bakan . . . bu dnya
sevecektir.

r8.

inde "O Tanmlanmayan" iin istek olan

kimseye, zihni doymu olan kimseye, zihni
arzulardan arnm olan kimseye . . . ite ona,
"akntya kar kan" denir.

19.

Akrabalar, dostlar, sevgililer, uzaklara gidip de

o.

yi iler ileyeni de, bu dnyadan brne

geri dneni nasl selamlarsa!

gidince, yapt iyilikler ite tpk yle kar

lar. Gurbetten dneni yaknlarnn sevinle

karlad gibi.

XVII.

fke
fke'yi brak; gururdan uzakla. Tm dnyasal

111.

ballklar a, teye ge. Adlara ya da biimlere

balanmayana, hibir eye "benim malm"
demeyene aclar dokunmaz.
Kim ki, yoldan km araba gibi koan fke-

22.

sini dizginler; ite ona src derim b en; br

srclerse yalnzca yular tutar.
fkeyi s evgiyle yenmelisin; ktl iyilikle,

113.

cimriyi cmertlikle, yalancy gerekle yenmelisin.

Gerei konu, fkeye yenilme, az istendiinde

ok ver. . . Bu adm seni Tanrlara ulatrr.
77

224.

225.

Kimseyi incitmeyen, bedenini denetleyen bil

ge, "deimezlik yeri"ne varacaktr; oraya bir
kez ulaan bir daha hi ac ekmez.

226.

Hep farknda olanlarn, gece gndz durma

dan okuyanlarn, yalnzca Nirvana'y dileyen

lerin, kayglar sona erecektir.

1.1.7.

Eski bir deyitir, ey Atula40, bugnn deyii

deil: "Susan sularlar; ok konuan sularlar;

az konuan da sularlar; dnyada sulanma

yan yoktur".

228.

Hep sulanan ya da hep vlen hi olmamtr,

olmayacak, bugn de yok.

229.

Ayrcalkllarn vdyse, hatasz olduu iin,

akll olduu iin, bilgiden erdemden yana
zengin olduu iin durmadan vlecektir. . .
Byle bir kiiyi kim sulayabilir?

23 0.

O kimse ki Jambu Irma'ndan41 kma altn

gibidir . . . byle bir kimseyi Tanrlar da ver,
Brahma da.

231.

B edenindeki fkenin farknda olup, bedenini

denetlemelisin; bedenin yanlglarn terk edip,
bedeninde erdemi uygulamalsn.
40
41

Anla: bir izdeinin zel addr,

''i

benzeri olmayan" anla

mn tar.
-

Jambu Irma: Gambu Irma, Gl Elma's Irma; (lng.)

"Rose Apple Ril'er".

Dilindeki fkenin farknda olup, dilini denetlemelisin; dilin yanlglarn terk edip, dilinde

2J

2..

erdemi uygulamalsn.
Zihnindeki fkenin farknda olup, zihnini
denetlemelisin; zihnin yanlglarn terk edip,

2.33-

zihninde erdemi uygulamalsn.

Ellerini, bellerini, dillerini ve zihinlerini denetleyen akll kiiler; gerekten de benliklerini

ok iyi ynetirler . . .

79

2.34

XVIII.

Kirlilik
imdi sen solmu bir yaprak gibisin; lmn
haberdleri yanna gelmi; ayrln eiinqe

2-35

durmaktasn.
Yolculua hazrln tamam m?
Kendini Okyanus'ta bir ada yap; ok al,
bilge ol!

.2.J6.

Kirliliklerden ar,np sululuktan kurtulunca,

soylularn cennetine:girersin.

Hayatn sona eriyor; lme giden yoldasn;

bak; dinlenmek iin mola verilmiyor.
Seninse bu geziye hazrln yok.
81

.2-37

238.

Kendini bir ada yap; ok al, bilge ol!

Kirliliklerinden arnp sululuktan kurtu
lunca, bir daha baka bir 'doum ve yalanma'
dngs yok sana.

239 .

Kuyumcu kararm gm nasl temizlerse,

bilge de kendinden kirleri yle temizlesin.

Teker teker, yava yava, yeniden yeniden.

240.

Pas demirden doar ama demiri oyar,

gnahkarn hatalar da tpk yledir. . .
Hatalar insan yanl yola srkler.

24r.

Skc yinelemeler dualarn kirlilii; onarm

szlk evlerin kirlilii; tembellik kiiselliin

kirlilii; aymazlk bekinin kirlilii;

242.

ffetsizlik kadnn kirlilii; cimrilik "veren

elin" kirlilii;

Yanl eylemlerse hem bu dnyann hem de

bundan sonraki dnyann kirlilii.

243.

Kirliliklerin en ktsyse, cahillik kirlilii. . .

Atn bu kirleri, ey dileyenler, stnzden!
Uzak olun btn kirliliklerden.

244.

Yaam kolay grnr utanmayana; yalanc

kahramandr o.

Utanmayan fesatlk yapandr, kfredendir,

edepsizdir, yolsuzluklara sapandr.

B .

Oysa yaam zor grnr alakgnll olana, o

ki hep arnm olan, dupduru olan arar.

245.

Bamszdr, sessizdir, ak yreklidir, bil

gedir.
Kim ki bir yaam yok eder, kim ki yalan syler,

246.

kim ki bu dnyada kendine verilmemi olan

almak ister, kim ki gider bakasnn karsna;
Kim ki ier zehirleyen ikileri. . . daha bura-

247.

dayken rtr kklerini.

Bil ki, ey nsan, pervasz yaayanlar kt yoldadr.

248.

Agzllk gnaha uzanan aclar getirmesin

sana.
nsanlar inanlarna gre, ya da aldklar
zevke gre bulur payn bu dnyada.
Bakalarnn yiyip imesine zlen, ne gece ne
gndz ruhunda dinginlik bulamaz.

249.

Kim ki, kknden skp iinden atar ekeme-

250.

mezlik duygusunu, ruh huzuru gece gndz

arar bulur onu.
Tutku gibi yakan ate yoktur, nefret gibi boan
zincir yoktur; ahmalk gibi, zehirli ylan ve
istekler gibi srkleyip gtren sel yoktur.

251.

252.

Bakalarnn hatasn grmek kolay; ken

dimizinkini grmekse ok zordur. O kimse

ki dven gibi dvp sap saman arasndan

bakasnn yanln seer ayklar, ama kendi

yanlglarn smsk saklar... Tpk hilekar ku

marbazn kt zar saklad gibi.

253.

Bir kimse bakalarnn yanlyla ilgilense,

kendiniyse hibir eletiriye amasa, var olan
hatalar byr, oalr.

Onlardan hi kurtulamaz olur.

254.

Gkte yryecek yol mu var? D grnle

dervi olunmaz.
i insanlar dnya zevklerine sevinir; olgun

olan dnya ilerinden uzaktr.

255.

Gkte yryecek yol mu var? D grnle

dervi olunmaz.

Hibir yaratk sonsuz deildir, ama uyanm

olanlar sarslmazlar.

XIX.

Adalet
Sorunlar iddet yoluyla zen adil deildir...

256.

Bilge olan, neyin doru neyin yanl ldu:

unu sakin sakin gzlemler.

Herkese, iddet iermeyen hakl yarglarla

257.

doru yolu gsterene "gerein koruyucusu"

denir.

o aklldr, adildir.
.

Yalnzcaok konutuu iin bir kimseye akll

diyemeyiz.
_

Kim ki sabrldr, kinden korkudan uzaktr,

ite ona akll deriz.

85

258.

59.

Yalnzca ok konutuu iin bir kimseye

adaletin koruyucusu diyemeyiz.

Bir kimse ki, az ey renmi de olsa, eer

adaleti benliinden ayrmyorsa, ite ona

"adaletin koruyucusu" denir.

6o.

Bir insana srf sa aard diye byk den

mez.
Ya ileri olabilir, ama derler ki: "san boa

aartm:'

6.

Gnlnde erdem olan, gereklik olan, yumu

aklk olan, lmllk olan; kendini tutmay

bilen, kirlilikten uzak duran, bilge olan ...

te byk denmeyi hak eden odur.

6.

Gzel konuma yetenei ya da yz gzellii,

kskan, agzl, yalanc kiiyi saygdeer

yapmaz.

63.

Saygdeer kii, kendisinde btn ktlklerin

kkten ykld, nefretten uzak olan, akll
olan kiidir.

64.

Hatal konuan disiplinsiz kii, srf ban ka

ztmakla dervi mi olur?

Daha hala arzularn ve agzlln esiri

olann yapt i ktdr.

65 .

Kim ki'., kk ya da byk, yanl eilimlerini

susturabilir, ite o dervitir, zahittir...

Hatalarn dzeltmi olandr.
86

Bakalarndan teberi dilenen dilenci, gerek

dilenci, dileyici deildir.

266.

z dileyici, tm gerei b enimseyendir;

yalnz bir blmn alan deil.
Kim ki iyinin de ktnn de stndedir, kim
ki gnl arnmtr, kim ki bu dnyadan ie-

267.

dal yapa yapa gelir geer, ite gerek dilenci

odur.
Kimse, ahmaksa ya da cahilse, yalnzca sus-

268.

makla bilge olmaz.

Akll olan, iyi olan elindeki cetvelle tutar,

kt olan savar.

Kim ki bu dnyada iki yn ler tartar, o

269.

Kim ki canl varlklar incitir, o kimse soylu

70.

bilgedir ite . . .

deildir. Kim ki btn canllar esirger, btn ya ayanlar saknr, ite ona "soylu ruh''
denir.
Yalnzca disiplinle, yeminlerle, ok ey -

271.

renmekle, derine dalmakla, ya da tek bana

uyumakla, dnyallarn tadamad kurtulu
sevincine ulaamazsn .
.

Kirliliklerden arnamadka kendine gvenme,

ey dilenci.

272.

XX.

Yof 42
Yollarn en iyisi sekiz kattr43; gereklerin en
iyisi drt kattr.

Erdemlerin en iyisi ballktan kurtulmaktr;

insanlarn en iyisi grendir.

42

Yol: tutulan yol, istem gcyle tuulan yol, yntem, yne

lim, sebil, tarik, tarikat, gidilen yn, mezhep; (ng.)

path, patlnoa_y, sect,

religion.
43 - Sekiz Katl (Aamal) Yol:

way,

1-Doru Anlamak - ac ekme konusunda ger.ei anlamak (Orc

Gerek) ve acy bitirmenin yolunu bilmek.
2-Dor Bilin - kt dncelerden, ksnl istekten ve acmasz
lktan zgr(leni) bir zihin.
3.Dor Konumak - yalan sylememek, sere sz sylememek, de
dikodu yapmamak.
4.Dor Davranmak - ldrmemek, almamak ve iffetsiz olma
mak.
5 .Dor Yolla Yaamak " baka varlklara dorudan doruya ya da
dolayl olarak zarar veren iler yapmamak.
6.Don aa - erli (kt) ilerden kanmak, iyilik yolunda aba
gstermek.
7. Dor Farkndalk - yapt ilerden, syledii siizlerden, beden
sel, duygusal ve zihinsel haberi olmak.
8.Dor Meditasyon Yapmak - meditasyon yoluyla en ileri bilgeli
e ve aydnlanmaya erimek.

2-73

74.

te yol bu; gnl temizleyen baka yol yok.

Bu yola gir ki, (Batan karc) Mara seni
kandramasn.

75.

Bu yoldan gidersen, aclarn sona erer.

Ben dikenleri stmden atmay rendikten

sonra, bu yolu insanlara da anlattm.

76.

Sen de kendin aba gster! Yetkin olanlar an

latanlardr; yola girip iedal yapanlar (Batan

karc) Mara'nn bandan kurtulurlar.

77.

"Btn yaratlmlar lecektir". B u gerei

gren acy aar; apak yol ite bu.

78.

"Btn yaratlmlar zlecektir". Bu gerei

79.

"B tn biimler gerekddr". Bu gerei

gren acy aar; apak yol ite bu.

gren acy aar; apak yol ite bu.

8o.

Kalkma zaman geldiinde kalkmayan, gen

ve glyken tembellik eden, zihin gc zayf
olduu iin tembel ve istemsiz olan ... aklllk
yolunu bulamaz.

81.

Konuman gzle, zihnini sk tut, b edeninin

yanl yapmasna yol verme. B u "eylem

yolunu" ak tutan kimse, aklllarn rettii

yolda ilerleyecektir.

90

edal abasyla akl kazanlr; iedal yapmamakla akl kaybedilir. Bu ikil ilerleme yo-

282.

lunu bilip de ona uyan, kendini byyen bir

aklllk iinde bulur.
Tutku ormannn tmn kes, bir tek aac

283.

deil; nk tehlike ormann iinde!

Ne zaman siz orman ve tm iindekileri

kesip atarsnz, ite o zaman, ey dileyiciler,

zgr olursunuz.

Ne kadar kk olursa olsun, erkein kadna

284.

olan arzusu yok edilmedike, zihni baml

olacaktr.
St emen danann annesine bal olduu

gibi.

Kendi z sevgini, kendi elinle, sonbaharda

285.

nilfer ieini keser gibi kes at. . .

Bara gnl ver! Buda, Nirvana'y gster
mitir.
" B urada yamurda oturacam, yaz ve k
burada olacam".

286.

te ahmaklar, lm aklna getirmeyip,

byle s yler.
lm gelir, ocuklaryla ve srleriyle mutlu
olan kiiyi, zihni dnk olan kiiyi alp gtrr. Tpk gece gelen cokun selin uyuyan bir
ky alp gtrd gibi.
-

91

287.

88.

89 .

Oullarn, kzlarn yarar yok sana. Ana baba

nn, dostlarn, arkadalarn yarar yok.
lmn ald kiiye ailesinin de yarar
yok.
Bunun anlamn sezer sezmez, akll ve adil
olan, yolunu ap Nirvana'ya yrmeli.

92

XXI.

Kark Dizeler 44
Kk bir tad feda ederek, byk tat alnyor-

sa, akll olan kk zevkleri bir yana brakp,

290.

en byk tad arayacaktr.

B akalarn inciterek bundan tat almay dle-

29.

yen, sevgisizlik dmne dolanr, nefretten

kurtulamaz.
Yaplmas gerekeni savsaklamakla, yaplmamas gerekeni yapmakla, dank ve dikkatsiz

olann tutkular artar.

44

Krrpk: ei tli, tiirlii, riirlii rrlii, rasgele, trl konularda;

(lng.) 111iscc'!l1111nms.

93

9 .

293.

Gz b edenine dikili, kendini denetleyen

ve uyank olanlarn, yaplmamas gerekeni
yapmayanlarn, yaplmas gerekeni kesinlikle
yapanlarn, tutkular sona erer.

Bunlar uyank ve akll kimselerdir.

294.

Dervi olan, anasn babasn ve kral l

drm de olsa, bir krall tm halkyla yok
etmi de olsa, incinmeden yoluna gider.

295.

Dervi olan, anasn babasn ldrm de olsa,

iki Dervile bir yce kiiyi ldrm de olsa,
incinmeden yoluna gider.

296.

Gautama'nn rencileri gece gndz uyank

297.

Gautama'nn rencileri gece gndz uyank

tr; zihinleri daima Buda'ya dnktr.

tr; zihinleri daima Geree dnktr.

298.

Gautama'nn rencileri gece gndz uyank

tr; zihinleri daima Topluma dnktr.

299.

Gautama'nn rencileri gece gndz uyank

tr; zihinleri daima bedenlerini denetlemeye
dnktr.

300.

Gautama'nn rencileri gece gndz uya

nktr; zihinleri daima ktlkten kamakla
sevin duyar.

94

Gautama'nn rencileri gece gndz uyanktr; zihinleri daima ie-dal yapmaktan

3or.

Dervi olup dnyay brakmak zor i, dnya-

302.

zevk alr.

dan zevk almak da zor i; evde oturup evcil ya

amak da zor i. Deerbilmez olanla oturmak

acldr; gezgincinin hayat acldr.

yleyse gezginci olmayn da, ac ekme
yin.
Erdemli kii, erdemle tannmay baarm

303.

yi insanlar uzaklardan k saar, tpk Hima-

304.

inanl kii, nereye gitse sayg grr.

laya dalar gibi, ktlerse gze bile grnmez,

tpk gece frlatlan ok gibi.
Kim ki tekbana oturur, tekbana dinlenir,
tembellie dmeden tekbana i grr, kendini tekbana denetler, orman kysnda bile
sevin bulacaktr.

95

305.

XXII.

Aaya Doru 45
Olmayan bireyi varm gibi syleyen Tamu'

luktur, bir ey yapp da yapmadm diyen de

3 06.

yle ... lmden sonras iin ikisi de bir.

Yanli i yapanlar bir sonraki varoluta b\;i

luurlar.
Gsteri iin sar giysi giyenlerin ou kt
huylu, denetimsiz.
B yle - kt i ileyen tamuluktur.
-

Kt ve kendini tut!11asn bilmeyen kiinin,

lke halknn sevgisini kaybetmesi, kpkzl
demir bir topu yutmasndan daha kt.
/')

A,w,: :lklk, kii t l lik, olumsuzluk, ruhun allmas.

97

307.

308.

309.

Bakasnn karsna gz koyan saygsz, so

nunda drt ey elde eder: bir gnah, iki uyku
bozukluu, sulanma . . . drdncs de
Tamu atei.

3o.

te, b ak, bunda hata var, yanl yola sapma

var; korkan kollarda korkann tatt ksa sren

zevk var, yneticiden gelen ar cezalar var.
yleyse dme elin karsnn peine.

3 n.

3 12.

Yanl tutarsan gl yapra bile keser elini,

yanl Dervilik seni Atee gtrr.
Dikkatsizce yaplan eylem, tutulmayan sz,
disipline uymama . . .

Btn bunlarn dl yok.

313.

lle de bir ey yapman gerekirse, tm gcnle

yap.
Dikkatsiz mnzevi, amura bular bou

bouna, tutku plnn amuruna.

3 14.

Yanl eylemi, en iyisi, yapmadan brakmal,

nk yanl eylem sonradan ac getirir.
yi bir eylemse, hemen yaplmal nk iyi
eylem ac vermez.

315.

Snrdaki kale gibi iten ve dtan korunakl

olmalsn; bir an bile kendi kendini gzden

karmamalsn
nk doru an geiren, Tamu'da yanar.

Utanmas gerekmeyen eyden utanp, utanmas gereken eyden utanmayanlar. . .

Byleleri yanl yola girer, yanl yol izler.

316.

Korkmas gerekmeyen eyden korkup, korkmas gerekenden korkmayanlar. . .

Byleleri, yanl yola girer, yanl yol izler.

317.

Yanl olmayan yerde yanl grp, yanl olan

yerde yanl grmeyenler. . .
Byleleri, yanl yola girer, yanl yol izler.

318.

Yanl yanl olarak gren, yanl olmayan

yanl olarak grmeyenler. . .
Byleleri, doru yola girer, doru yol izler.

319.

99

XXIII.

Fil
Ac veren szlere katlanacam, tpk savata
bir filin yaydan kan oklara katland gibi;
nk insanlarn ou kt huyludur.

320.

Evcilletirilmi fili savaa srerler, filin srtna krl da biner; evcilletirilmi insanlar iyi
insanlardr, en ac s zlere bile sabrla katlU
nrlar.

321.

Katrlar evcilletirilince iyidir, soylu Sindhuatlar da yle, iri hortumlu filler de yle.
Kendini evcilletirense hepsinden iyidir.

32.2..

Fillerle, atlarla.- . . tm bu hayvanlarla ayak

baslmam lkeye ulaamazsn ...
Oysa evcil insan kendi evcillemi benlii
nin stne binip oraya gider.

32.3-

101

3 24.

Keskin ter akaklarndan szlrken Dhana

palaka46 adl fili gtmek zordur.
Balannca tek lokma yemek istemez.
Fil balannca fil-mezarln zler.

325.

Bir kimse tembel olursa, obur olursa, tohumla

beslenen domuz gibi, derin uykuda yuvarlanr
durur.
te bu ahmak da yle: doar da doar ye
niden yeniden.

326.

nceleri gezilere kard zihnim; diledii, is

tedii, beendii zere. imdiyse, tam tamna
ben denetliyorum onu, kancay elinde tutan
binicinin azgnlk dnemindeki fili denetle
dii gibi.

327.

edalsz olma; iselliklerini izle!

Kendini amura batan fil gibi gittiin yanl
yoldan kar.

328.

Seninle birlikte gezecek akll arkada bulursan;

akll yaayan, uyank yaayan, tehlikeleri hep
yenen bu kiiyle birlikte s evin iinde yr.

3 29.

Seninle birlikte gezecek akll yaayan, uyank

yaayan akll arkada bulamazsan; fethettii
krall brakp giden kral gibi ya da orman
daki fil gibi tek bana yalnz gez.
46

Dhanapakka: Sylencelerde ad geen arnm bir fil, iyi ei

tilebilen fil (tr).

101

Yalnz yaamak daha iyidir; a hmakla dostluk

olmaz.
Gerei dileyen kimse, ok az gereksinim
le, hata ilemeden, ormanda fil gibi yalnz
dolasn.

330.

Denk derse arkada iyidir, sevinci paylamak

iyidir.
lm geldiindeyse iyi iler yapm olmak
iyidir.
Tm kayglar brakmak en iyisidir.

33.

Annelik hotur bu dnyada, babalk hotur;

Dervi olmak hotur.

33.

Yalla kadar sren erdem gzeldir; kklemi salam inan gzeldir; erdem kazanmak
gzeldir; yanllklardan kanmak gzeldir.

333-

I OJ

xxv

Susuzluk
Aklsz kiinin istei srngen gibi iinde byr. Bu kii, ormanda yemi arayan maymun
gibi, yinelenen yaamdan yinelenen yaama
koar durur.

334.

Kim ki bu dnyada iindeki zehirli vahi istee yenilir, tarlaya yaylan Biraana Otu47 - gibi,
gnlndeki kayglar durmadan artar.

335.

Kim ki bu dnyada iindeki bu, denetimi zor,

vahi susuzluu yener, tpk Lots48 yaprandan dklen su damlalar gibi kederleri teker
teker zerinden dklr.

336.

47

48

liirrrlllfl Otu:

'ya nur lnevsirni'nd.- ar bol laarak yei.-

bir rilr ol, "1.rll'ri yamni. sonraki B irnaa Oru gibi

r,:oald".
-

Lotiis: l.cr iis

ir,ci, Nilt-,.r (iei), iiz,.llikle Yamur

Orna n l m ' d,' ya;y< bitki tr, karalm:ristik zel lii gii

w yla kendini rernizl;,yebilnesidir.

1 05

33 7.

u en doru s z diyeyim sana: "indeki

tutkularn kkn, Usira Kk49 bulmak iin
Birana Otunu deip karrcasna deip ka
rabilir misin? Burada toplananlarn yapt bu.
Tutkular skp karrsan, ayartc Mara seni,
nehir suyunun kamlar ykt gibi, yeniden
yeniden ykp deviremez!"

338.

Nasl kkleri toprakta kalan aa, kesilince

yeniden byrse; ite tpk yle, tutkularn
da kkleri yok edilmedike, dner dner geri
gelir bu ile.

339.

Benlii ve zihni tutkulara baml olan, otuz

alt rma tm gcyle duygusal zevklere
akan kii. . .
O yanl ynetilendir, dalgalar onu srkler
gtrr.

340.

Akntlar her yne dalr; emekleyen dayanl

maz istekler su yzne fkrr. . .
Sen fkran bu istekleri kendinde grr gr
mez, btn kklerini aklnla kes at.

3 4r.

Yaratklarn zevkleri ardr, lszdr, ge

nitir, tkenmez. Zevklere kaplp da smsk
tutunduka doum-lm dngs yinelenir
durur.
49

[isim f{;jkii: bir kiik bitkisi, t<1tl1 kokulu olan kiikii derin
de olduundan '.lk<rlmas g iiriir, "arzularn kkn sira
kiikii arar gibi derin kaz.arak karrrrnls".
106

Tutku susuzluuna kaplm insanlar, avda kovalanan tavan gibi hep koar; smsk balanr,
tutsak olur zincirlere . . .
ileleri durmadan yinelenir.

342.

Tutku susuzluuna kaplm insanlar, avda

kovalanan tavan gibi durmadan koar.
Ksnlln yenmek isteyen dilenci, iin
deki istekleri silkeleyip atmaldr.

343.

Tutku ormanndan kurtulup Nirvana'ya varan,

kendini ormana geri verirse ... Bak una!
B ak hele u zgrlkten tutsakla geri
koana!

344.

Akll olan, demirden tahtadan ipten yaplm

zincire gl demez, mcevhere evlatlara aileye balayan br zincir daha gl . . .

3 45.

Akll olan, o eken srkleyen zlmez

olan zincire gl der; bu zinciri koparan !<ii
dnyay terk eder, dertten uzak olur, duygusal
zevkler tmyle geride kalr.

346.

Tutkulara esir olan aknty izler, rmcein

kendi d a izlemesi gibi. . .
Akll olan bu zinciri koparp, kederlerden
uzaklar, tm zntleri arkada brakr.

3 47.

Vazge ne varsa nnde, vazge ne varsa arkanda; vazge ne varsa ikisinin arasnda . . . u
tedeki varlk kysna geiver!

348.

Zihnin bamsz olunca, yeniden-douma ve

yalla dnmezsin artk.
349.

phelerle dolup tedirgin oluyorsa bir kii,

gl tutkularla doluysa, zevkleri itahla ara
nyorsa, iindeki bu dayanlmaz itilme artar da
artar, zincirleri glenir de glenir.

350.

Hep derin derin isellie dalan, zevk verici

olmayana ynelen, kayg ve dncelerini
susturmakta mutluluk bulan kii, ( Batan
karc) Mara'nn lm zincirlerini kesinlikle
krp kaldracaktr.

35 .

Hedefe ulaan, korkmayan, istekleri bulun

mayan, hatadan kanan ... varolmann dikenli
itlerini krm demektir.
Bu beden onun son bedeni olacaktr.

352.

stekleri olmayan, agzl olmayan, szleri

iitip anlamn alglayan, harflerin srasn
bilen . . . kimseye, byk bilge denir, byk
adam denir.
Bu beden onun s on bedenidir.

353.

"Her eyi fethettim; her eyi biliyorum; yaa

mn tm koullarnda kirlilikten uzaktaym.
Her eyden vazgemi, istekleri yok etmekle
zgrl kazanmm. Kendi kendimden
renmiim . . .
Baka kime reteyim?"
1 08

Gerein armaan tm armaanlardan deerlidir; gerein tad tm tatlardan stndr;

gerein sevinci tm sevinlerden, zevklerden
yi.:edir; istekleri yok etmek btn kederleri
yener.

354.

Zevkler ahmaklar mahveder; te kyy aramayan, zevkleri tutkuyla isteyen ahmak kendini
yakar.
Ahmak kendi kendinin dmandr.

355.

Yabani otlar tarlaya zarar verir; tutkular insanla zarar verir; tutkulardan uzak olana dl
olarak verilen nimetler ne byktr!

356.

Yabani otlar tarlaya zarar verir; nefret insanla

zarar verir; nefretten uzak olana dl olarak
verilen nimetler ne byktr!

357.

Yabani otlar tarlaya zarar verir; kibir insanla

zarar verir; kibirden uzak olana dl olarak
verilen nimetler ne byktr!

358.

Yabani otlar tarlalara zarar verir; ksn insanla zarar verir; ksnden uzak olana dl
olarak verilen nimetler ne byktr!

359.

109

xxv.

Dileyici
(Bhikshu) 50

Gren gzmz, iiten kulamz, koklayan

burnumuzu ve konuan dilimizi denetlemek
iyidir.

360.

Yaayan bedenimizi, benliimizi anlatan konumalarmz, alglayan zihnimizi denetfemek

. iyidir; insann btn yeteneklerini denetlemesi
iyidir.
Her iinde denetimli olan dileyici kayglar
dan uzaktr.

36 1.

Kim ki elini den_etler, ayan denetler, syledii sz denetler kim ki btnyle dene
timlidir; kim ki isel sevinci bulmutur, kim

362.

50

Dileyici: dilenci, gerei dilenen, ger.ei dileyen, ralip. rale

be, gnll, Nirvana'y isteyen kii; (ng.) Medicnnt, Beg
gar
Jll

ki derli toplu dzenlidir, yalnzlkta mutludur,

ite ona dileyici derler.
363-

Dilini denetleyen, akllca sakin sakin konu

an, gururlu olmayan, gerein anlamlarn
aydnlatan dileyicinin s zleri tatldr.

364.

Gerekle iie yaayan, gerekte mutluluk bu

lan, gerei bulmak iin iedal yapan, gerei
izleyen dileyici gerein uzana dmez.

365.

Sana verileni kk grme, kimseyi kskan

ma!
Kskanan dileyici dinginlik bulamaz.

366.

Kendisine verilen az da olsa, aldn kmse

meyen dileyici, hele yaam ar duruysa, tembel
deilse, Tanrlarn vgsn kazanr . . .

3 6 7.

Adlarla, simgelerle ya da biimlerle urama yan, hibir mlke sahip olmayan ve bundan
znt duymayan kiiye, ite ona, dileyici
denir.

368.

Budann yolunda, inanarak dinginlikle yaa

yan dileyici bar bulacaktr, varoluun bittii
mutlu yere ulaacaktr.

369 .

Boalt kayn, ey dileyici! Boalan kayk hzl

yzer.
Arzu ve nefret yklerini kesip atarsan, z
grle abuk ularsn.
112

--

Kes at bei5:, kurtul beten, bee egemen ol.

Kendini be zincirden kurtaran dileyici "s eli
geen'' diye adlanr.

370.

ine dn, ey dileyici; dndaki kayglara dalma; tadlar ve zevklerle zihnini yorma!
Zevke yaklama ki, kor gibi kzarm demir
topu yutmak zorunda kalmayasn, "ok acyorl" diye kvranp barmayasn.

371.

Bilge olmayana iedal yoktur, iedal olmayana bilgelik yoktur; kimde hem bilgelik, hem
de iedal varsa, ite o Nirvana'ya yakndr.

37.

Dingin yrei olan dilenci bo eve girer, gerei apak gren insan sevinleri aar.

373.

Bedensel elerin kaynan bulunca, bunlarn

nasl yok edileceini bir kez grp anlaynca,
mutluluk bulursun, sevin bulursun . . .
lmsz olan bilenlerin sonsuz seviiclni
bulursun.

374.

Dnya akll dilenci iin bir balangtr: duyular denetlemek, soylu olan, ar olan, tembel
olmayan-dostlarla bir arada bulunmak, ahlak
kurallarna uygun.yaamak.

375.

51

Burada kastedilen i nsanfaki biyolojik "b-duyu"dr (giir

me, iitme, d)ktuma, koklama ve

alma); :t:vk almamza

yaradg i,:in ballk ve bamllk yapan be zincir olarak

grlr; dl'nelenderi genkir.

1 13

376.

yilik iinde yaarsan, grevlerinde usta olur

san; ite o zaman sevin bulacak, tm kayglarn bittiini greceksin.

377.

Yasemin iei solan yapraklarn nasl dker

se, ey dileyiciler, siz de stnzden tutkuyu ve
nefreti yle dkmelisiniz!

378.

Dileyici dingin olmal denir: dingin beden,

dingin konuma, dingin zihin.
Dnyann tuzaklarn reddedip kendine ege
men olmal.

379.

Kendini kendin ykseltecek, kendini kendin

snayacaksn; ey dileyici, bylece korunarak,
dikkat ederek, sevin iinde yaayacaksn!

380.

Benliin efendisi yine benliktir; benliin s

na da yine benliktir.
yleyse sen de evcilletir benliini, tccarn
soylu at evcilletirdii gibi.

381.

Budann yolunda sevinli ve sadk olan dileyici

dinginlik bulur; doal varoluu sona erdirme
nin sevincini bulur.

3 82.

Kim olursa olsun, gencecik bir dileyici bile

olsa, Buda yoluna kendini adayan kimse, dn
yann olur.
B ulutlardan syrlan ay gibi aydnlatc
olur.
1 14

XXVI.

Dervi
(Brahmana)

Sel gibi seni srklemek isteyen aknty tm

gcnle durdur, ey Dervi; arzular geride
brak! Btn yaratlmlarn ykmn bilir ve
fark edersen, Yaratlmam bilirsin!

3 83-

Dervi. ie dal ve gzlemleme yoluyla )te

kyya ulanca, bilgelik kazanr ve btn ba
larndan kurtulur.

3 84.

Benim Dervi dediim kimse, korkulardan balarda? - kelepelerden uzaktr; ne bu ky

vardr onun iin, ne br ky, her ikisi de
yoktur.

3 85 .

Benim D ervi dediim kims e durgundur,

bamszdr, oturmutur; olgunlam, isteklerden kurtulmu, en yksek amaca ulamtr.

386.

IIS

387.

Gne gndz parlar, aysa gece k saar;

savalarn zrhlar k saar; Dervi de ie
dalyla k saar. . .
Uyanm olan kii gece gndz evresine
k verir.

388.

Hatay bir yana brakana Dervi derler. Sessiz

lik iinde yaayana Dervi ( Brahmana) derler;
sessiz yryene (Samana) derler; kirliliklerden
kap kurtulana Arnm (Pravragita)52 der
ler.

389 .

Dervii kimse incitmesin; O da Onu incitene

karlk vermesin!
Dervii incitene yazklar olsun; karlk veren
Dervie ise daha da yazklar olsun!

39 0.

Dervi kendini hayatn tadlarndan uzak tutar

sa, bu onun iin az kazan deildir; ruhta her
trl incitme drts yok olunca, tm ekilen
ileler sona erecektir.

39.

Benim Dervi dediim, ne bedeniyle, ne s

zyle, ne de zihninden geenlerle incitmez
hibir kimseyi ve hibir varl; her alanda
da kendini durmadan denetler.

52

Ar1111111: 'Ieizlee lwddirw ulam, H,c ; Pravragira I

Pabbagira; (ng.) Pi/grim, p uritm, spiritrrll;- purl', .inle.>:L

116

Aydnlanm olann53 rettii adalet yasasn

anlayan, retilene sayg gstermelidir; rahibin
kutsanm atee tapt gibi tapmaldr.

392.

Ne rlm sala, ne soyla sopla, ne de "kast"

ve snfyla kutlu olmaz kii. . . inde Gerek
olan, Hak olan, Erdem olan kutludur, kutlanmtr.

393.

rlm san ne faydas var, ey ahmak? Ne

faydas olur kei-derisinden yaplm giysilerin?
in doymaz isteklerle dolu . . . Oysa sen dn temizliyorsun.

394.

Benim Dervi dediim kimse pe atlm giysiler giyer, zayflktan kabarmtr damarlar,
ormanda yapayalnz sessizce iselliine dalar.

395.

Ben kim?eye ailesinden dolay, annesind n 396.

dolay kutlu demem; onun mal mlk vardi, kibirlidir; ben ona kutlu derim ki maldan da,
kibirden de uzak, her tr balantdan uzak.
_

--

Ben ona kutlu derim ki, b tn zincirlerini

krmtr, yrei asla titremez; btn balarn
koparmtr, bamszdr.
.

Ayd111/rn111 0/;111:

Rtda; Ruddha.

397.

398.

Ben ona kutlu derim ki, btn srmlar ve ke

merleri kesmitir; btn borlar ipotekleri zin
cirleri kesmitir; engeli amtr, uyanmtr.

399.

Ben ona kutlu derim ki, kimseyi krmamtr;

ama krlmaya, kt davrana, hapse atlmaya
sabrla katlanr; ona vuran ellere, ona saldran
ordulara sabrla dayanr.

400.

Ben ona kutlu derim ki, fkesi yoktur, szn

tutar, erdemlidir, tutkusuzdur, denetimli
dir. . .
O artk son bedenine ulamtr.

401.

B en ona kutlu derim ki, Lotus yaprann

suya yapt gibi, ya da Hardal tohumunun54
inenin ucuna yapt gibi dnya zevklerine
yapp kalmaz.

402..

B en ona kutlu derim ki, daha dnyadayken

bile ilelerin s ona erdiini bilir; srtndan
ykn oktan indirmi, zincirlerini oktan
krmtr.

403.

Ben ona kutlu derim ki, derin bilgelii ve bilgisi

vardr; doru yolu yanl yoldan ayrr. . .
O en yksek sona ulamtr.
54 - Hardal {tohmm): Siyah hardal (Brassica nigra) en az ikibin

yldr rarm yaplan sar iekli bir birkidir; Eski Yunan ve

Roma yaptlarnda ve Kirab- Mukaddes'te adndan sk sk
sz edilen bikinin tohumlarn Hippokra..s ila olarak kul
lanmtr. Tohumlar 1-1,5 mm apnda, kresel biimli ve
koyu krmz ya da siyaha alan renkredir.

r8

Ben ona kutlu derim ki, evi olandan da uzak

durur, evi olmayan evsizden de . . .
Evlere pek az ziyaret yapar55, istekleri azdr.

404.

Ben ona kutlu derim ki, gl ya da gsz,

hibir yarat incitmez; ne ldrr, ne de canl
varlklarn lmne yol aar.

405.

Ben ona kutlu derim ki, hogrsz olan da

ho grr; iddet yapana kar da bardr, a
gzller iinde de agzllkten uzak durur.

406.

Ben ona kutlu derim ki, fkeyi, nefreti, gururu,

ikiyzll silkelemi atmtr; hardal tohu
munun inenin ucundan dt gibi.

407.

Ben ona kutlu derim ki, doru szler syler,

yararl s zler syler; ama bunlar kabalkla
deil incelikle, incitmeden syler.

408.

Ben ona kutlu derim ki, bu dnyada ona-verilenden baka hibirey almaz; uzun ksa, kk
byk, iyi kt ne olursa olsun, hibirey. . .
Hibirey almaz.

409.

Ben ona kutlu derim ki, ne bu dnyada, ne

br dnyada hibirey istemez; tutkulardan
uzaktr, bamszdr.:

410.

55

E: Budist dilenciler ara sra, gittikleri yolda karlarna

kan, bir eve urayp. sadaka olarak verilen bir dilim ekmei
yer.

4n.

Ben ona kutlu derim ki, ne dilei vardr, ne z

lemi vardr; bilgiden yana phesi yoktur. . .
Sonsuz Olan'n derinliine ulamtr.

412...

B en ona kutlu derim ki, daha buradayken

iyinin ve ktnn balarndan teye gemi
tir ; kaygdan uzaktr; tutkudan, kirlilikten
uzaktr.

413 -

Ben ona kutlu derim ki, ay gibi parlaktr;

saftr, durudur, dingindir.
Onda tm zevkler snmtr.

414.

B e n ona kutlu d e ri m ki, b u y e n id e n

doumlarn, b u dnglerin, b u aldanlarn
amurlu yolunu am, teye gemitir; bu
zor yoldan atlayp gemitir, oktan te kyya
varmtr; derin dalldr...
Heyecanl - pheci - baml deildir; din gindir.

415.

Ben ona kutlu derim ki, bu dnyada tm tut

kulardan gemitir; evsiz barksz dolar.
Varolmann btn istekleri onda snmtr.

416.

Ben ona kutlu derim ki, bu dnyada tm doy

mazlklardan gemitir; evsiz barkszdr.
Onda varolmann tutkular ve doymayan
istekleri snmtr.

1 20

Ben ona kutlu derim ki, insanlara olan balln silip atmtr; Tanrlara balln da
stndedir.
Her trl ballktan uzaktr.

417.

Ben ona kutlu derim ki, tatl olandan da vazgeer, tatsz olandan da; serin ve dingindir;
yenilenmenin her trl tohumundan uzaktr.
te o btn dnyalar fetheden kahramandr.

418.

Ben ona kutlu derim ki, varlklarn heryerde nce yok olup sonra geri geldiini bilir;
ballklardan, bamllklardan uzaktr, iyi
yaayandr, aydnlanmtr.

419.

Ben ona kutlu derim ki, onun gittii yolu ne

Tanrlar bilebilir, ne de ruhlar. . .
Arzular yok olmutur, azizdir, evliyadr.

420.

Ben na kutlu derim ki, hibireye "benim"

demez; nnde de olsa, arkasnda da olsa,
ikisinin arasnda da olsa fakirdir.
Hibireye b alanmaz, her trl badan
uzaktr.

41.I.

Ben ona kutlu derim ki, korkusuzdur, asildir,

kahramandr, heryi sezen ve anlayandr, tmyle tertemizdir, hereyi fethedendir.
Amaca ulamtr, uyanmtr.

4u.

121

423.

Ben ona kutlu derim ki, nceki yaamlarn

bilir; Umak' da, Tanu'yu da alglar; yeniden
doumlarn sonuna ulamtr; bilgisi btn ve
yetkin bir bilgedir.
Yetkinliin tmne erimitir.

- SON-

122

indekile r

I.
II.
III.
IIII.
V.
VI.
VII.
VIII.
IX.
X.
XI.
XII.
XIII.
XIV.
XV.
XVI.
XVII.
XVIII.
XIX.
XX.
XXI.
XXII.
XXIII.
-XXIV.
XXV.
XXVI.

kiz Dizeler
. .. ..... 15
Farkndalk .. . .
. 19
e Dal ..
. . .... ... 23
iekler
.. ...
.. 27
Ahmak . .
. ...
31
Bilge
..
. ........ 35
Ermi
...... .
. 39
Binler .. ..
. .
41
yilik - Ktlk
. .. 45
Ceza
...
. .....
49
Yallk.
.. . ... 5 3
Benlik. .
. .
. 55
Dnya . . .....
... . 59
Uyanm Kii... . . . ... 6 1
Sevin
..
.
65
Tat. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .:.. .69
fke
.
..... 7
Kirlilik
. ...
75
Adalet.. .. . .......
..
79
Yol .
. . . ... 83
Kark Dizeler .
87
Aaya Doru
..... 9 1
-Fil
95
Susuzluk . .......
99
Dileyici
...
. ...... . 105
Dervi
109
. . . . . . . . . . .

.....

........

.......

...

..

. . . .

. .

.............

. .

. . . . . . . . . . . . .

..........

.......

......

. . . ..

...

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

..

. . . .

..............

..........

........

. . . . . . . .

...

. . . . . . . .

. . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . .

........

. . . . . . . . . . .

. . . . . .

. . . . . . . .

. . . . . . . ..

. .

........

......

.............

. . . . . . . .

. . . .

..

. .

. . . . . . . . .

. . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . .

........

. . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . .

.....

. . . . .

. .

. . . . . . . . .

. . . . . . .

. . .

.. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

..

. . . . .

..

. . . . . . . . . . . . .

......

. .

. . . . . . . . . . . .. . . . . . . . . . . . . . .