Autorzy Dra, med, Waldemar Growowski De, med. Barbara Halere-Nowakowsha Dra, med. Maciej Hilezer Drab, n, med. Matgoraata Karbownik Prof dr hab. n, med. fan Komorowshi Prof dr hab. n. med. Kreyctf Kula Prof dr hab. n. med. Jolanta Kunert Radek Prof. dt hab. n. med, Andrzej Lewis Deh. a, med. Jerzy Lobe Dri med. Marzena Macicjew ska Den. med. Blaze) Meccekalski Prof. dr hab, n. med. Marek Pawlowski Den, med. Barbara Priewska-Siark Dron. med. Elcbieta Skowrovska-J6éviak Den, med. Radostaw Sloper! Prof, de hab. med. Henry Stepie Lek. Tomasz Sapien Pro. de hab n. med. Alina Waren Drhab.n.med, Wojciech Zelenion ski Dein. med. Arkadinss Zygmunt ymankiewice Zaburzenia hormonalne pod redakeja prof. dr hab. med, Marka Pawlikowskiego ® Warszawa Wydawnictwo Lekarskie PZWL© Copyright by Wydawnictwo Lekanie PZWL, Warszawa 2008 Worystke rava zastracione raed eprodaw jaijotwiek postal closes bez aac bez pene} zgody wydawey aE Redalae ds, publi medyezaych: mgr Homa Dubrowsta Rodaltce mgr eta Wows Redo einicany: Maria Karccewska Reve: Zep ISBN ¥3-2002749-7 Woaaie mG pene asses) Inte D0) 1200 seepela En ioe ‘Skad, dak i opeava: Dakarna Naukowe-Techniczna SA, Od Redaktora Ksigzka, kira oddajemy do rk Czyteniksw, jest adeesowana gtwnie do lekarzy”pierwszego kootaktu, lekarzy rodzinnych, intersistow, pediattow € xinckologow oraz lekarzyinaych specjalnosi, nie bedaeyeh specalistams Ww driedzinie endokrynologi. Zawarte w nic) informacje majq pomoc pracde ‘wozynkim w wyseeXejonowaniu pacjentOw, Keay wymagaia Konsilac ‘pcjaity endokrynologa oraz w prowadzenu pezewlekle charych 2 zaburze ‘ami hormonalnyans we wspélpracy ze specjalisy endokrynologiem. Z to \wrgledu autorzy poszezegélnych rozdziat saa sg polozyé nacisk na ops jaw Wiican owurzyseacyen Zaye eum onze Te rvcedury diagnostyezne, Kid maja charakter przsiewowy. W swoich ‘precowaniach potedylismy takie macisk na te dzalaia leezicze, Lire Tckarze nie bedaey endokrynologami mogn prowadziésamodrelnic hub we vwappracy 2 endokrynologiem. Starallmy sig jednak proedstawi tke, cho W sposbb bantzij og6lny, wepélezesne mozlwost diagnostyki + tapi ‘omutwianjch stand chorobowych, dstepne na szczeblu specjlistycenyn, \W swych opracowaniac nie moglismy pomingé elementamych informach na Temat patofizjlogit zaburzen hormonalnych, bo bez ich przyparmienia rirwazania Kinin bylyby zawiescone w pins traismy sig 1 jednsk ‘obit spos6b maksymalnieprosy i zwiezy. Marek PavliowskiWykaz skrétéw actu Abit AHO Arup (one. sdeneconioupic hormone borhan (Gp. ‘indus hormone) harmon sayharyezny, wan pres eap"Arieht hereditary oseodratpy) ~ wrodzon oseodys trois Alga {tad komerek APUD (ang ine recrsr pte and dca Froxylaioa!ulad rorprsziaych Komdrk wewatrydaet oe) deo nenfosttaa Be pays Cents (Gn basal cd output) patavome wydriclaie tad we (Se: hody max nda — shad ay a (Gng: Boxe mineral demi) iserana kod (ne. ejelic adenosine monophonpat) "eyez aleonz)n0- ‘monoteoan| (Gg: cium sensing receptr) = eceptnry spite Soe ~ lotlina nae Kota, {abe ciciueatonic anign— doy aan hows 3 comctopuks ntecaté Tobe pepe)” poy do Ahtaropy hep na rion sad {ang eructrpat ean aco) pale CRI fang, caricoopinscleacing hormone) horton wvaaiiey erkotropin: Forbes Gog, cstona) = Easy ‘ifr enpalanin,prekuordopaniny ‘Ehyeelandostren stv Selyecpandosroma Ainyesesteneron ‘ajoderoayna| {aga ray absorptiometry) -absopsometria mga promic ‘towantaregennwaego © Oudch dnp cot Insentators loner (ange al hoton shserptionets) ~ absapejmnetiawigrek Toxo m doch aye energie setae) "het esaiot {ite eiy amin aac ai as weeny {ang epidermal growth fate) = cryik want nak (Ge Bheblast growth fac) ~ ezvank weaetsHibblatow {eg ile silage) bot trope. flop (Gere nodothyeone) ~ wa taeda (nee thyroxine)" wee ecksyn apa a MIR sit Ne Nis Srones P80, pcos oe nn ants sel) ks g-aomaslny (ane goth hormone) ~hormon wees, Samuteropinn {ang gown homone essing ormone) —homow nwaiey hornan ros somali tag” growth hormone secetgogues) —cryenii pobudzje Side Remon ret egos ei hott) ~ amen shies fing hrtan chose gonsdouopi} — lade wonadouopi Koandows leyekow fame lah dewey poeta) poping wysohi) gests, la bmn arnt, ‘eo od Cg ite gre kr 1 ipa ee ep TGF nds prc = bio wise IGF ‘Sieaina Fedo migleynarodowa Teeny (ow desis tpopracas ~lipgoteing mej eet {ang ening hormone) = luvopin ‘ng. eneing haemune elesna hormone) = bomen wal Ney touopine: fey tsa 2 Gai ‘Shaydaca momen (ang muhpe endocrine cen aoimmunccanidai) 22 ‘pal mdnteymoiesmilogrcentoue) me ammunoleice. iin ekandy Joc lang lp cadre napa) esp mina) eaczlako stot ewer yarns ‘ainda lope Exnetksyizoy'laonty! (ang. magnetng vesonanse imaging) ~ badanie cbnzowe 22 fenticy saocati wagrayeznep {ig last rating Pomone)-melbompia; mn Ue: neoplag fteare) — nowotwse pgcherykowy trey prconla Ia ak pechery bony scree eorepeyd Sp mihinindde yoga sg soja ivy Bemackiege opeanie Ke (ep irdeto) dosh leaky Ud nervy hg bese ay ye) — ep pyc jo ThPGE2 POF POMC PRL PTH PrHeP RET 73 sD SERM SHBG SPA sr SKA mB 4 ‘TBPA tee Tro TSH TSI UsG VIP prostaglandyna prostaglandyna E2 {ang. premature ovarian failure) —zesp6l praedwezesnego wygasa- ni czymnosei jajnik6w propiomelanokortyna prolakiyna parathormon. (ang. PTH-related peptide) — peptyd zwiazany z PTH (patrz PTH) (ang. quaniative computed tomography) — losciowa tomograia computerowa ‘onkogen powodujacy wystepowanie min. raka rdzeniastego tar- exyey rewers-T3 ~ trjodotyronina odwrotna (ang. standard deviation) ~ odchylenie standardowe (ang. selective estrogen receptor modulators) selektywne modula- toy receptor extognowyeh jormone binding globulins) ~ globuliny wig2ace hormony {ang. single photon absorptiometry) ~ absorpejometria wiazki foton6w o jednolitej energit somatostatyna (ang. single X-ray absorptiometry) — absorpejometria. wigzki promieniowania rentgenowskiego 0 jednolite} energii testosteron teijodotyronina tyroksyna {ang. thyroxin binding globulin) ~ globulina wigzaca tyroksyne {ang. thyroxin binding prealbumin) ~ prealbumina wigiaca tyrok- syne tyreoglobulina (ang. transforming growth factor) ~ ezynnik w2rostowo.transfor= muyjaey {ang. thyroid peroxidase) ~ peroksydaza tarezycowa {ang. thyrotropin releasing hormone) ~ tyreoliberyna {ang. thyroid stimulating hormone) ~ tyreotropina {ang thyroid stimulating immunoglobulins) ~ immunoglobuliny pobudzajace tarczyce badanie ultrasonograticene ‘ang. vasoactive intestinal peptide) — wazoaktywny peptyd jelitowy Spis tresci BRBBE Choroby podwag6rza i przysadki ‘Marck Pavlikowski Uklad podwzg6rzowo-preysadkowy Wazopresyna. omony prosinego las Pray formon wzr0stu Prolaktyna Kortykotropina Tyreowopina Gonadotropiny Moczéwka_prosta Zespoky podwagorz0we ‘Akromegalia Hiperprolaktynemia Corticowropinoma Thyrotropinoma Guzy praysadki ,nieme” hormonalnie Wielohormonaine (mieszane) guzy_praysadki Preypadkowo wkryte guy pryend (lw. incidentoloma) Zespot pustego siodta . . : Udar praysadki Niedocaynnosé praysadki Pismiennictwo uzupelniajace Choroby tarezycy Nadezynnos i niedoczynnos tarezyey ~ Marek Pawlikowski Podstawowe wiadomosi o tarczyeyHormony tarezyey i ich dziatanie Nadezynnosé tarczyey Definicja i etiopatogeneza Objawy nadczynnose: tarezycy (Odrebnosei obrazu Klinicenego w chorobie Gravesa i Basedowai wold guzkowym toksycznym Badania dodatkowe Leczenie nadezynnosci tarczyey | Praetom tarczycowy Nadezynnosé tarezyey u cigzarmych Nadczynnosé tarezycy wywolana nadmiarem jodu Oftalmopatia naciekowo-obragkowa Niedoczynnosé tarceyey Wrodzona niedocaynnosé tarezyey Nabyta niedoczynnosé tarczycy Badania dodatkowe w niedoceynnosei tarezyey Leczenie niedoczynnosei tarezyey Pismiennictwo u2upelniajace Zaburzenia struktury gruczolu iarcrowego ~ Andrzej Lewiisk, ‘Arkadiusz Zygmunt Wole nietoksyczne Etiopatogeneza i profilaktyks wystepowania wola Obraz Kliniczny oraz. diagnostyka wola Badania laboratoryjne Diagnostyka r2nicowa Leczenie Zapalenia tarezycy Zapalenic tarczycy ostre Zapalenie tarczycy podostre Zapalenie tarczycy przewlekle Nowotwory tarezyey Kilsoyfikacja Diagnostyka Leczenie Podsumowanie Pismienniciwo uzupelniajgce Choroby praytarczyc i niektore inne zaburzenia gospodarki wapniowo-fosforanowe) ‘Andrzej Lewitiski, Malgorzata Karbownik Mechanizmy regulacji gospodarki wapniowo-fosforanowe} Pierwotna nadczynnose przytarczye ‘Wiémna nadezynnosé praytarczye 2 92 101 Bio. Trreciorzedowa nadczynnosé preylarczye Rzekoma nadczynnosé praytarczye Practom hiperkaleemiczny Niedocrynnos praytarezye Rzekoma niedoczynnoké preytarczye Rzekomo-rzekoma niedoczynnosé preytarczye » Wybrane dane liczbowe dotyczace gospodarki wapniowo-fosforano: \wej oraz. normy laboratoryjne i tabele przydatne do réznicowania chorbb przytarczye oraz stanéw hiper- i hipokaleemi Podsumowanie Pigmiennicwo ueupelniajace Osteoporoza ~ podstawy diagnostyki i teray ‘Andrzej Lewitishi, Elzbieta Skowroviska-Jééwiak Epidemiologia togeneza Diagnostyka Leczenie Pismiennictwo’ uzupelniajace Choroby nadnerczy Jolanta Kunert-Radek Kora nadnerery Budowa kory nadnerczy Caynnos kory nadnerczy Mineralokortykosteroidy Glikokortykosteroidy ‘Androgeny nadnerezowe Preemiany hormon6w steroidowych Regulacja wydzielania hormonéw Kory nadnerczy Nadezynnos kory nadnerezy Stany hiperkortyzolemi Objawy Kliniezne hiperkortyzolemii Badania dodatkowe Badania hormonalne i testy dynamiczne Rémnicowanie zespolu Cushinga Leczenie zespolu Cushinga Hiperaldosteronizm Niedoczynnos€ kory nadnerezy Pierwotna przewikla niedoczynnosé kory nadnerczy Wisma niedoczynnos kory nadnercry Objawy preevleklej niedoczynnosei Kory nadnerery Badania dodetkowe w niedoczynnosei Kory nadnerezy 104 104 106 109 lis ur us 121 m2 123 123 126 1B 137SEREEEE ¥ SevEHEGES E GuyuRUUE BeEEEEEEEE BYE EEWERERRYYEEEEYY Ey uyEEUSysySeEENEwaaee weereeseus 2 seeeegeresss = 2seeoeers | pcmemee CChoroby podwegérz | praysadh b anteessgazesbeerevasse2Tiara rig ta proyn pecans ce peace e Se SSNS il ee) roe ny ey Kehoe meee ac TCA aoe‘Sotelo Ca pa inn paslite Mt comme "nate smtp rnc ee eaeeee eee ee SaaS—lS Senzerm ope ert ea ae em aa ocean og cigrr te en vs acme *‘Myra Righetti AGM nth era ncaa paar ah Siesta al Seo a sas mci ey ae PASS hme etna enc te ty pray me” hormone ‘SEgeedtye Tain ke moe ae Sen ie enaga ie pct on‘harman ane) gry pred Fore mete us ph Metaattielamtamenlal pe Sons Sg raha eat se ieee cet ik maces, = eaeeect ane mae ae Sot ease rime aa — aes ee ica "ze tn ieEe ied nage ete rmnemepmenti onya mca comesTy asec ee reli gealhor mam |SS aoe[-Sectneeet tr meme ata eo Ses oo |: Rens Se geese Uap ca = ae ro need Eat eeSocom ny wrSea eee ‘ei cc n nS ca Steir ereki Rated inks So ‘SasSe Se sie sahiomtenranamceesa ae ee ‘csc spnninmane Reape nae measSoa ian) anlar oa ants ycane psa ‘pine psa ws ala etibanage ieya ina pce ee oa oo ieanatenale ecpa ee ea ear ee aes ter ec, eer tine iste ceases pra arsa al plea aio et fe aa EeeSania ration ees — Tecan man pe id ne nec sssninad Wyre wee 08 py tne SaSs Goon nea ae ae thm min a en SSS ana ReeR © aSFERS ESE a ete3 teers a one “eh my pale ee wk ae come ea mera ‘aSe ee Soares ee cetera ‘Sismocat py dee povccan ka e e Saeco eed ce etreal ag ere Sari ita wey Pete ed SedFe aerate Shatin aan ae araaree ornare poe mgs SA ec et ect ip cet.Fe peed Sree ences re Sooree nae eee ake‘SRagngcie cheer an scorer yrainartaremeeres See SSS ae aa acnmee RES oneetoure ce se baatacto igycaet apse ps mney tae ‘eee cae Sarees PP Sa yg jt ye smtp te mote ee - ee ‘eunane wore EeeSeis seen nse Se a ae sree a ime Fa rc enters see ee ommreme ae eres ‘iat i US ce ay Trememmamses 3 waeeemenen ‘Choroby praytarezye i nlekt6re inne zaburzenia gospodarkt ‘wapniowo-fosforanowe} NANA nr ena arto Mecnony rnc woes ey es etn ae a aoeSee ste eros TEESIEL. carers SS fakegtio: SES Cea See room eee eet te Le Seirtaaast tate, eae rae ‘imi pe poem BRN ee Nisiapdtens oP aoe ee aad aeSaeco eaten tats, att fiplaoess oer ir aed prt threes rar) ma ores Speeches te areal dpe ook ‘nanwine pee eae Shae es et SSSpm se thc oe ‘Wma maou etree Uppercut Sr) Seoul oe ones “mesae Ee See ere eres ee eaten rman tae sephonceshgap i htc ete ‘se ee cee yu inate SD teesPista 1 hae ie en ile mone ———————— Leeann oom ce‘rt Mpertalemiry ris persone) seer iea eeeSS a & eae rang ey ce Stagmhacbren tmnt ne ee ae se 2a eee Sere ee Nhat ptr Vapour) ‘FSi ee anecoee: Peery red —— ee ate:ee rramaaten iota eiitee nomen dita 2S Saran es Speer ante ee Bras ert eer Samaras moter Shenley nao nat EN palin ne en teh oe Fecha ere etnies “ie thm le ot cd, en ss! aa Fonaa te aee eee Seana ass were ees aoa Sa mee eadeae Sacre ere i z i / i ech wired prota tpedehpoperatrsa) ‘okaeengeRde Svcs ‘icant derma prvere \popreashaponartraoms Sayan ames eeate ennai fee Sipe hpi a gece an UT eheeceamts itn, sage roth ona a a ees Sines ceae bate treriee re Ut ae° eaten aes Sas oteee SSL RES mae Octsoporuaa — podstery Eaguostyld i terapii an oo SPSS eee cena are Se eee aesean a Feats es eseee Eeeior ee See Saree ron curi i J ts Sn gereps tars Cae ~ ea Sg’ lng ge Se cries mame + et a Se oe et toe ‘Seared ena sp Thence orm, one Dist et nme 2850,test er eerste mee = SoomFern topos enc at hen con SED rere eal omnes Bettye SeSr tien ee some! aeeeeepc oe 5 aes cexmsees Choroby nadnerezy memento Seu cot a try mance wee + Saeco ‘ihn rosea viens ‘ana es pee eee erguarantee ‘ite berms eye aang eee wrea Ar sae eo tno nnyMiri mes “sac ape cy arse heen meg ic ere Gitano a el ty Fa Sela aa aeSaas Saar rtm tt sane mma eae chen eee meme os aSporlmtertaseaedeabegh deat etc, ‘ei ep Cie, fae ae Eee SS weeSeer etan wages eas Hacc fan iments et ‘Sin Netto he e's sop Son honey Pat EET mntncsgs sch © worked ae ELE stems erg pat stem oe SiGe Ae rea et ‘ie en ym or aanSMS es metas a! Ser nits tte na at lay a te, searonae oroame sak Pa ata ganas ean iene te ee ay Ltt os ACT et Sane. Reet epee ExehGiyakeaneenee Sse esas ‘ima eam hay matnrey [Sees See ney try marry ee ea = ese oeSth eens =a eS a a ee seeodmegeenne care eee ee ‘hey mae pte ee ince ET ome“Srey logs omimen of tpn oe Senate al haan es Spee EeeShae deen a ‘de een nnn an ten ‘Scan ee eli kt SE Spee angie ero ‘Sieseru mip i re is‘nance go sume ee — pepe ame Tre Packet deettrpmdn SS eee Se ‘iin ent “iSc ceteetaeg omer crest ‘rei ‘Eres se kim Sree peeps Nee sew Se Soa strgitmneenrss mineSSpaata asset SSbesumetses soe SSeS aes ate SE etree at ee aR erence arene Fez pac Wk a ae SS sei tena ana oe SS oe eesSe Shan coat ‘Shey cis mer Lt Boar ‘Sentai ‘id SEqe Mapa ne “espero ttre Fates oppor ae ihn re tpenonereonetintmergr segs Set ma ene ekTee tpn me SS Sheetii mas ope ee eat aie ee Wogratne Sess es ones‘le reg creo eran jo a, sj et psa aye eee ‘Ssunnstains ose pnnagnalterspea fe SRA AS Sees eer a ee SSS SESS heen inp Sree meses i pes SIRS face ete Sat ne mt ae Seca tae eee ef a ees on. ws‘Porn com porch «mete Sistah tah = Scheer at ing bende anne cord ee oud ‘Sc th lie awammcemon 7 pamemncnam ‘Zaburzenia hormonalne} ezynnosel “ajnikow AERA ATRIA TEL ita psi pre Eee eerein ie tron E eben eh iych my, "eee erenmanrers pottery ne poem > Beeman mame caeleas | Aetna ent tit : ea Toca eee* prac iat ks a tn de tines ae Tt mam ce) a Span eee eee‘cea en cc seiaes mimes ett Eien Sa Pee oer = ss = Soe enwSem ee Shateeins Games ———— nese ow ct ch hoe eke meat uapar rm ere aio‘sia etm el oe Stee ome _ Shei case me =e oe elon ey ea, ‘abaraaa wisichovnis atSee ESS] ert catia ame Scene ees aan punk= aS eoScag taco terra aae Sees ee Ea a itt topes Sunn: eo aa‘nat mits ne EonarSaas ee pe ea ree ary a eee ei ene ery nmym eae fan tener Wife ss pac ts neha ere cera Ee Beret eed Seed ono STRIMGS Tae sear ‘Saas here ay ete~ expec ocete mane nm yng Sc ps ee aa ee wet, = Rice estore ea (ep Shama in =e SR ace cei seated Ln on ak janie oy.Tiptree a ea Fp aetna ed LEziooe eat Ete pyepee a ee cepa i ace SESS SSS sic ee pe Fema ete jin ‘eS ane aseBoia me ‘ksi ste ea spa xm cae pes pcre aed ae ‘tt ein nasa syn ge)a “pro ac cea pe ran Seep me pan oe Recs mnie ‘Sens sms "eek pm Fitivcne myn cyt te a ES coerce eR eno eveyone wepacne pp pr ss ces a Eee eee (Sit be toe oe ames eae rare eeiShane ame mle ‘gt ta atin ma Ses(zap coment mp oe ns he Sh ein ra wa caneSi ccanieametcnte ere ira in owCSCS Sreermeme nga om "a aes mae ares iy «de lies ren poe Coss Ser ma got uo oy esee aed Fe oe Pa Se Seem: Siete mnt onenae yah ant eit pao ae ‘Tie ica oe ey nb —Sa See eres eee eae — Pacers eee eeeane catia = = ——— oe ers eae repaint = ma Paes J ‘ine pea netaseeiputtny Strate i ame ee {Spit lteStet SoS etme Fp mrs ES a ey Sea rocSa eae pe ay a Ste eee Raise Bran arm = innate se boy emo ce en rar See aitoonErna acest sa See Btn Spoon pe ns nun end lc a SS= Sn an "ipa st = rams wl sng stl meses eel escent, Sarees ‘etm rp mt at re = ears esSe Hanes ‘int ee mee te Saas eee SreeSeats Bec ere ‘ga w nde [ie wrt Sos Bae hes ee RAR ee SLE “Stamos ae ceaie Nfomacemeteroa™ io. Siam re ee Soest eracremsnmm a Seach yh no peak rere eS i: ee ie i pt Sa Bar rad ‘a eee are at Si ree ee Ecol mayo nowy, 6p agen ga SS renin “Picea eaSR ace ie et ict ea isp mS oh em atte“ott a ol ay ron renee a Sahai ene ot yp roskesneria serosa: Sees neem ees ae Eaetietenceemiereenat SS a Teenie massamsamoomes § sommes Zaburzenia dojrzewania plciowego ARNE Fj neewale a, ‘tga ane nls ag ent “Stietiooarmsamenee te Tagenaoe eee 2 Ses > ace se ea Re ag raion pm sassRRS eer ee ose gamae rm Eel oosatensnes tas ‘can samme ee {tes py tm ine ta ore “ae2ggepiannnemmime opal roar Ser an te gen sans Ne» a Genie Soc pacman ona a yuan oe Set aime home ens ps Fite Gotten prance ao Sc Saree min SER ami Sao sares aedette a tenet tan ‘tee pice ct mean patton 52 rn a RTT ‘psec ab ee es bet eee ert eS ‘oye reassert la tanmie mba nye Faced IRE Eee na ces SEINE NEG Tamas woos‘Sse ne i wn a toonttax etm rere iene”Feeane aansocin, Sins tin sae BORA ac tgeca a atta w rien i ens oeEee ee “7 iewes 1 eteeanm Ava py once Jot aa‘je pn mgs mm etx septicrpin ies tn so Se etenerenton srreseeriree tenn eteune eran pone = pote econ pian + Shae weedeat. ‘Scapa toa 1 pgm on agoe ‘etmntem pews mgr Sra rma eeTe a career Soe ethene arena Sees ena ple me ns emomen pm pre ec re “Etienne etd ee ee ke ‘Samay cats tn es eae ee Seles O20 atten ‘unc gain sag een ny, Pa * (Eiht ce ern nen itty ice ae Soria ROGITacetcaeh eatay hates geo nts _irmusr meant merece imi we panne nae ek re ln ens pale 2 ee ‘Uc hestaa we mone por ka pensePeale etfs oe dm a one wai Tras Shs eee re edes same pa one Sc Sabie es ‘compere meng acne Tite en means sean ie warp men a eutieseeaapabenareeae —sh et ER asem emi et Yok em it eit emmeercment 9 concen i aT fee targa ir aah a Ma Hier Tedtwone ca ey a aSBa tte Mt co en amr eee moe cee Se mas ‘Ein pedntone a ee Serer SereneFem poonenay Ha es me Soeur Regt oti DaerahSSeS SS = mean. Spee mn bah reeseeS Sauchigecineaia at {ge gn aor ppt wrens abdca'an ison ~ ES onete on tone wot ite atone cere mete Seca pa Cte KONA ey Nonaka etre SE aeSophie seramhars SAN A pte Teiepre pt men ee as g “ogc min Sain iaiascbeooaasad 3 ewreemcere nesee pabep ton ue eee ope ee ‘Settle msl ey "See ener man te SS ie ease oesTees mete bts pene ted wre SERRE, eat Shy pata Saacimineete “Sie west hg emo Se ceere.ee ae fee ees Sone pee ecie Scone aaa oe ae area me ae ey we Steeler cat meee’ reeset Soe saes‘SpE aera eae {See ce ie are wt poll cat nt eee rearenremeae oe SSSSeles SST a ours eset np ome cee saa ee Shoiepe Site tpi ry a pigec gional a SS eet Sanaa se ae Etseeepc ae ‘Sp wie mem as Wk es, seh mince sybase pay heeSeo rset ‘tena alee sre Cian SSR ie nae a Spree ei esteSees aS ese “Safa when 9 ny ame Prosar ate perenne’ Spee res mts a Zoe Se eee Sere ee eeeas ees come 10 oo Zespoly mnogich nowotwordw gruczoléw dokrewnyeh ACTA TANS Heo Ses ‘MEN oapled Bethea Mm ot SN eye a a= "i des a oe mea w my tin So See gs HN 2 SAS See carateee terres ES erro oe =a |commmmnae 1) mmc Neuroendokrynne nowotwory przewodu pokarmowego i trzustki ATR ANNA wg Sipe, oma Sei tne a eeeoy, Scammers Sanat sees eee oa i mcr ma ew seeee! ee =e Se Eos lea ee eee ‘Neen a wyatt ap Dacre et Soa Susan i er ns de MOL 2 ADE at oe aiethe ne en non pte ir ma Nr ot tag | ‘shay anmebcya muvee Se sce mae eee ees Sas eresae rere ees eer Lee sae mes eeecocoa 12 come Nadeisnienie tetnieze ‘uwarunkowane hormonalnie oe Wok Blt iene i Suny rs a mrGet amet ‘ino cht ty So ea ena cea ater ts py i ps es = Raed [oe eesagas ean Werf eb aan ome SET br nie pena Nila minerttargtnerin ‘Seventy aca oly osm ae SE Sa a pod beh is ston Roms arae = sgh ad ma nee ‘Roam W's oa te nn a tt st el Sass "a econ a ne ean ogame) smeee ci ne sty ‘eoeeelbunl Ati pene ce Sas Eicecrnty ences Notes mrener a ane [nnn ra teoo SoS SSyont pene Sr ee ‘Slices satan cn pow nf prone‘gg i a ee Femme Peay pemnany Sip herp oagh Sees F=— | ale sbiritoeeaeetameniateeane a Le seer rerces, neeomc 13 Otylosé i zespot metabolicrnySEL a Sinem gee tone psExerc oon ee Bon otneneen ata SSS Spheres ‘inept nase aa eegw in tg in on ON ‘Swe ie mete gl ese Peed 2 Ei sit treme a See See oeenensFan a eect Manse a Shaliveane Bi opm momma Saenaicaditise ones Bes ‘Mentos oS peatas pnemmane sens ee"ay sags Sly apEee pt maby ‘antennae eS toon rgoage oa see Bi ccd runic ‘a tes es PE"EET cae eect Pebtnmcns arncose: 14 mecca Cukezyea ARAN REMERON ices eee: =e re See ‘enema erp i ke 3 JE that ce hry SRR ppcmnlomy none ate Crest report cere, ‘Sop el a occ Chae eeSeeger ene Integy LAL Seo ue se ge BRS co ps sh i ems eon a,Sabet me Se eee moaeo eamespers a a get lp an a eid ete elds ana peep we ‘Seen pdr ou tea coe ms Ee NeemSoy hs is SESS prenatal, ee man et earning en ‘alan mera es en Hepheiaa fener ence ae SSSR eeeCoenen Fea per tee 9p re at» hi inn ie {he shine ht imme Dp Speers ea es Seo eeemeen Seca etn i he ad, cera tee eet ea Ritrpagel ash peat Sa Sprite ay em gm aSees Sts ponte oer Eno tastes eee TE oe ay earfee} Rit ac et ts Sa my ope 2 i ot en a tl op i ag et ta Speco ana ay egestas oe Sine ="See ce oe 2 ae he Soe Screen trad sana Sen eat Woes cae= See Soo eneoeemema eas iveteyeh itis endl ees ants shat se SoSsssepie ee Si emesiees See‘SS hc a W pe een ‘lei dy =m on ane Ea, eS entaes arrest Rinposarstaceen oot omPrete pincer Sie SSeS reel a Ft renege rpm ee Siigecss cee Sosa teeruarrcnsmeateSpates Seti eee Segre le i ee a ei | ae = Sone‘rs ergy do nani ai ‘Rea sete he Sr eaceR SSceyesecies eatecemamet at sangeet teebceten enn iene Eee ee Trees Seee oy cae ee Su ay eee te ral SEER Stee esEa Prats spin Peipaee nek Finnie nelerca eg aaronsoos 15 Zaburzenia hormonalne ‘awigzane ze starzeniem, Siero Eee See eetaee Rent re ec ~ a ts mee oniecaectrearossciraeeel aerate eae Groce cena fsa —emi anise SN TENT eaepeegae stn“ameSEES mn