Professional Documents
Culture Documents
ALbanian 1
ALbanian 1
2011 - 1432
:
:
2011 - 1432
ISLAMI
NDIKIMI I TIJ N CIVILIZIM
DHE MERITA E TIJ PR
NJERZIMIN
Prishtina, 2004
Titulli i origjinalit:
EL ISLAM - ETHERUHU FIL HADARE VE FADLUHU ALA EL INSANIJJE
Titulli i librit:
ISLAMI - ndikimi i tij n civilizim dhe merita e tij pr njerzimin
Autor:
Ebul-Hasen Ali en-NEDEVIJJ
Prktheu nga arabishtja:
Bashkim ALIU
Redaktor gjuhsor-korrektor:
Arian Koi
Kopertina & Faqosja:
PLAKU DeSiGn Bashkim Svirca
Shtypi:
Tirazhi:
Boton:
FJALA E AUTORIT
Falnderimi i takon vetm Allahut, lavdrimet dhe prshndetjet qofshin mbi at pas t cilit nuk ka m Pejgamber.
Autorit t ktij punimi iu drejtua ftes nga Kshilli Nacional pr Kultur, Art dhe Letrsi n Ministrin e Informimit n
Kuvajt q ta mbaj nj ligjerat n temn Islami dhe civilizimi
njerzor, me rastin e fillimit t shekullit XV hixhrij, q u
kremtua n an t ndryshme t bots, n mnyra dhe ngjyra t
ndryshme. 1 Ky propozim hasi n prkrahje shpirtrore dhe
ideore n shpirtin e autorit, pr shkak t kuptimit t tij,
rndsis dhe seriozitetit t ksaj teme, si dhe preokupimit t
tij me studim dhe shkrim rreth asaj q ka t bj me kt tem
dhe t ndihmoj pr t'u zgjeruar, nse ka nevoj pr t dhe pr
t'u koncentruar n t nse lypset prej tij koncentrim me lexim
dhe shkrim, studim dhe rezonim. Pr at u pranua kjo ftes e
bekuar dhe e mireseardhur, e cila arriti nga nj vend islamoarab, u prgatit pr t nj seminar pr nj koh t shkurtr
prplot me pun t shpeshta dhe udhtime e vizita t njpasnjshme.
Solemnitetin e organizoi Ministria e Informimit n Kuvajt
dhe ligjrata u mbajt n amfiteatrin e Fakultetit t Shkencave
n Universitetin e Kuvajtit, n lagjen Halidije, ditn e mrkur
n mbrmje, 18 Safer 1404 h/23 Nntor 1983. N t morn
pjes personalitete t shquara, dijetar t mdhenj dhe intele1 N mesin e tyre ishte edhe solemniteti t cilin e organizoi Organizata Islame e
Studentve, m 22 Dhul-hixhxhe t vitit 1400 hixhrij, n salln e madhe t
simpoziumeve n kryeqytetin e shtetit verior t Indis, Lakheneu, dhe prej
rezultateve dhe gjurmve t tij t dobishme q mbetn ishte edhe ligjrata e autorit t
ktyre rreshtave, e cila m von u botua me titull: "Shekulli i ri i XV-t i hixhretit,
n dritn e historis dhe realitetit", n tri gjuh, urdisht, arabisht dhe anglisht. Ajo
pati jehon dhe pranim t mir n mjediset fetare dhe shkencore.
ISLAMI
NDIKIMI I TIJ N CIVILIZIM DHE MERITA E TIJ PR
NJERZIMIN
Falnderimi i takon Allahut. Lavdrimet dhe prshndetjet qofshin mbi Pejgamberin e Allahut, familjen dhe mbar
shokt e tij.
SHTRIRJA DHE INTERNACIONALIZMI I TEMS
rast me faktort e formimit, edukimit, ambientit dhe ushqimeve n jetn e individit dhe formimit t personalitetit t tij
t veant dhe deri tani nuk sht zbuluar ndonj laborator
kimik i cili do ta bnte punn e analizs historike e as ndonj
mikroskop i cili do t'i zmadhonte kto pjes t imta q e
luajtn rolin e tyre n formimin e veant t civilizimit.
Prandaj, patjetr duhet tu bhet nj studim i thell dhe
i gjer historis s popujve, bashksive nacionale, vendeve
dhe shoqrive, ashtu q t mund t bjm krahasim ndrmjet t kaluars dhe s tashmes s tyre, ta njohim veprimtarin e thirrjes islame dhe pejgamberis s Muhammedit
a.s. n reformimin e besimit dhe n prmirsimin e tij,
zhdukjen e gjurmve t injorancs, filozofive politeiste dhe
traditave t trashguara, kthimin e rryms ideologjike prej nj
ane n ann tjetr dhe ndryshimin revolucionar n cilsi dhe
shembuj, si dhe t'ua nnshtrojm qytetrimit, konsolidimit
dhe restaurimit. Por, kjo krkon studime t vyeshme dhe
mund shpirtror dhe intelektual, mirpo ajo sht pun e
dobishme. Nse kt nuk e arrin nj asociacion shkencor si
UNESCO ose akademi n Evrop e Amerik, q kuptohet nga
vetvetiu, patjetr t prcaktohet nj akademi n ndonj nga
qendrat e Lindjes islame ose ndonj nga universitetet islame,
e nuk ka dyshim se kjo do t jet m e dobishme dhe m e mirseardhur se shum pun shkencore me t cilat merren kto
akademi e universitete t cilave ua prkushtojn fuqit dhe
mjetet e tyre.
VSHTIRSIA E PRCAKTIMIT T FUSHAVE T
NDIKIMIT
Prcaktimi i fushave t ndikimit islam n civilizimin njerzor sht i rnd dhe gati jopraktik, sepse ky ndikim sht
przier me organizimin e civilizimit sikur gjaku me mishin,
pr at kta popuj dhe bashksi nacionale m nuk i vrejn
kto ndikime dhe nuk u shkon ndrmend ndonjher se ato
jan elemente t fytyrave barbare. Ato tashm jan br nj
pjes prej pjesve dhe mendimit t tyre, qytetrimit dhe
10
11
r koncize dhe zgjedhse n dhjet prej dhuratave t rndsishme dhe privilegjeve thelbsore t shtrenjta, t cilat e
kan pasur rolin m t madh n orientimin e gjinis njerzore, reformimin, udhzimin, zhvillimin dhe lulzimin e tij,
dhe t cilat krijuan nj bot t re e t ndritshme q nuk i
prngjan me asgj bots s vjetr e t venitur, e ato jan si
vijon:
- besimi i kulluar i qart i njshmris s Allahut xh.sh.
(Teuhid);
- parimi i unitetit njerzor dhe i barazis njerzore;
- proklamimi i prestigjit dhe i ekselencs njerzore;
- kthimi i prestigjit t gruas dhe dhnia e t drejtave dhe
privilegjeve t saj;
- luftimi i dshprimit dhe pesimizmit dhe ngjallja e
shpress, aspirats, besimit dhe mburrjes n shpirtin e njeriut;
- bashkimi i fes dhe ksaj bote dhe njsimi i radhve t
shprndara dhe taboreve ndrluftuese;
- krijimi i lidhjes s shenjt t prhershme mes fes dhe
shkencs, lidhja e ardhmris s njrs me tjetrn, hiperbolizimi i vlers s shkencs dhe inkurajimi pr t, si dhe
udhzimi i saj n shkenc atraktive t dobishme drguese tek
Allahu;
- prdorimi i mendjes dhe shfrytzimi i saj madje edhe
n shtje fetare dhe inkurajimi pr prsiatje n vetvete dhe
n horizonte;
- detyrimi i ummetit (popullit) islam pr ta pranuar prgjegjsin e udhzimit t bots dhe mbikqyrjes s moralit,
drejtimeve dhe sjelljes s individve dhe popujve si dhe ta
bart prgjegjsin pr drejtsi dhe dshmi pr hir t Allahut;
- uniteti ideologjik civilizues ndrkombtar.
Nn do titull hyn rrfim i gjat, qasje e hollsishme,
precize e besnike ndaj civilizimeve dhe periudhave t injorancs t cilat i paraprin misionit t Muhammedit a.s.
12
dhe njeriut i cili lindi pas pejgamberis. donj prej ktyre titujve sht tem e nj libri n vete, i cili mund t
ket qindra faqe.
Do ti shqyrtojm kto sfera, n t cilat u pa ndikimi
islam rrnjsor dhe revolucionar nj nga nj dhe do t'i hedhim disa vrojtime suksesit t ndikimit islam dhe msimeve
t tij njerzore ndrkombtare.
13
BESIMI I ILTR E I
NJSHMRIS S ALLAHUT
QART
14
ndrmjet parafytyrimeve dhe psikozave, ndrmjet imagjinatave dhe iluzioneve, dshirave dhe ndrrave, rezultat i
natyrshm i s cils ishte frika dhe lodhja, anarkia ideologjike dhe shqetsimi shpirtror, si dhe humbja e besimit dhe
jostabiliteti.
India Brahmaniste u dallua n veanti me zota t shumt, hyjni dhe perndesha. Idhujtaria e arriti kulminacionin e
vet n shekullin VI t ers son. Numri i zotave n kt
shekull, kishte arritur 320, 5 do gj e tmerrshme dhe e dobishme u shndrrua n Zot i cili adhurohej.
BESIMI I NJSHMRIS S ALLAHUT DHE NDIKIMI
I TIJ N JET
15
18
10
19
13
F.107 ?
Septimani sht krahin e vjetr franceze n jugperndim t Francs, buz detit
Mesdhe.
14
20
derisa Papa Gregori II dhe III, Germaniusi patriku i Konstatinit dhe perandori iranian ishin prej prkrahsve t adhurimit t fotografive dhe n mes tyre ndodhi konflikt i ashpr,
pr detajet e t cilit nuk ka vend. E gjith ajo q dshirojm
ta prmendim sht se disa historian prmendin se thirrja
pr flakjen e fotografive dhe ikonostaseve ka qen e ndikuar
nga Islami, dhe thon: "Klaudiusi, episkopi i Torinos (i cili u
emrua n vitin 827 t ers son, ose prafrsisht 213
hixhrij), i cili i digjte fotografit dhe kryqat dhe ndalonte
nga adhurimi i tyre n peshkopatn e tij, lindi dhe u edukua
n Spanjn islame."
Urrejtja e Islamit ndaj ikonostaseve dhe fotografive
sht e njohur. Buhariu dhe Muslimi transmetojn prej Aishes r.a. se ka thn: Erdhi Pejgamberi a.s nga udhtimi, e
un e kisha mbuluar nj dritare me plhur n t ciln kishte fotografi, posa e pa e hoqi at, iu ndryshua fytyra dhe
tha:" Oj ilahie, dnim m t madh Ditn e Gjykimit do t
ken ata njerz t cilt i bjn konkurenc krijess t
Allahut." Tha (Aisheja): "E prem dhe bm prej saj nj ose
dy jastk. Hadithet rreth ksaj shtjeje jan t shumta.
Po ashtu, ka pasur nj fraksion t krishter 15, q e ka
shpjeguar doktrinn e trinitetit t prafrt me njshmrin
(e Allahut sh.p.), si dhe ka mohuar hyjnin e Isait a.s. 16
Ai i cili e lexon historin fetare t Evrops dhe historin
e kishs krishtere mund ta vrej ndikimin racional t Islamit
n konfrontimet e reformatorve dhe demostruesve kundr
sistemit episkopian dominues, ndrkaq agjitimi reformues i
LUTERIT, i cili u shfaq n shekullin XVI ers son, e ku u
paraqitn pasqyrime t zbehta t msimeve islame dhe rolit
t tij n reformizm - si paraqitn reflektimet e nj drite n
vend t largt, rrezet e s cils i shpojn mburojat e dendura
penguese prej nnshtrimit t mentalitetit t mesjets nga
modelet e vjetra dhe shtypjes s kishs si thot autori i
15
16
21
shquar krishter J.Bass Mullin Ger,17- dhe pr shkak t ndikimeve t mdha t Polisit (A.D. 65 - 10) mbi krishterimin dhe
nnshtrimit t tij (krishterimit sh.p.) ideve dhe komentimit
t tij pr doktrinn krishtere, si thot Ernest De Bunsen. 18
Protestantizmi, t cilin e shpiku Luteri, prmban ide
liberaliste n shtjet e ksaj bote dhe ato fetare, po ashtu
n njohjen individit t drejtn e vlersimit dhe gjykimit dhe
tolerancn fetare, e kjo sht n kundrshtim me imitimin
dhe me pushtetin religjioz, ndrkaq shpirti i protestantizmit
sht n prgjegjsin e individit vetm ndaj Zotit e jo ndaj
kishs.
17
Konsulto: Daritetu Mearif Britania, artikulli i J.Bass Mullin Gerit pr Martin
Luterin.
18
Konsulto librin: Islam or true christiamity. Ernest de Bansen.
22
23
19
Sure Mumtehine - 4.
Sure Zuhruf: 26 - 28.
21
Sure El Enfal: 42
20
24
25
23
Sure En Nisa: 1
Sure El Huxhurat: 13
25
Transmeton: Tirmidhiu dhe t tjert.
24
26
Njeriu prjetoi nj koh n t ciln mbizotroi botkuptimi i dominimit t disa popujve dhe familjeve si dhe se ata
jan mbi nivelin njerzor. Disa familje dhe fise origjinn e
tyre ia mveshnin diellit, hns dhe Allahut t Madhrishm,
qoft i Lartsuar Allahu nga ajo q thon mbrapshtant.
26
28
Kur'ani na ka rrfyer thnien e ifutve dhe t krishterve, dhe thot: Jehudit dhe t krishtert than:" Ne
jemi bijt e Allahut dhe t dashurit e tij. (XX) Faraont e
Egjiptit pretendonin se ishin mishrim i zotit t diellit RAY
dhe manifestim i tij. Ndrkaq, n Indi u njohn dy familje t
cilat u quajtn Surexh Bensi, q do t thot bijt e diellit
dhe Xhndr Bensi, bijt e hns. E pr sa i prket Iranit,
perandort e tyre pretendonin se n venet e tyre qarkullon
gjaku i Zotit, ndrsa banort e Iranit ata i shikonin me
shejteri dhe hyjnizim. Prej ofiqeve dhe atributeve t perandorit (Kisra) Ebruvejz (590 - 628 e.t.s.) ishte: "Te zotat, njeri
i amshueshm dhe te njerzit, Zot i vetm q nuk ka rival
tjetr. Fjala e tij u lartsua dhe nami i tij u ngrit, lind me
diellin, me shklqimin e tij dhe i shndrit nett e errta me
dritn e tij." 27 Po ashtu edhe perandort romak kan qen
hyjni, pr at donjri q kishte n dor udhheqsin e
shtetit ishte Zot dhe ofiqi i tij ishte Augustus, q do t
thot "i muari, i madhrishm"28.
Ndrkaq kinezt, imperatorin e konsideronin bir i
qiellit. Besonin se qielli sht mashkull e toka femr dhe me
bashkimin e tyre sht krijuar ky kozmos, dhe se imperatori
Hata i Par sht fmija i par i ktyre dy bashkshortve.29
Arabt do njeri tjetr e konsideronin barbar, prderisa
fisi Kurejsh e shihte veten se sht fisi m i shquar arab dhe
kt prioritet e ruante gjat ceremonive, pr at nuk i
shoqronte njerzit e tjer n vendqndrimet dhe vendbanimet e tyre, nuk hynin n Arafat me haxhinjt, por qndronin n Harem (vendin e shenjt sh.p.), qndronin n
Muzdelife dhe thonin: "Ne jemi banort e Allahut n qytetin e
Tij dhe shrbyes t shtpis s Tij. Po ashtu thonin: "Ne jemi
Ahmes 30(t pamposhtur)."31
27
29
31
Ofiq me t cilin sht dalluar fisi Kurejsh pr hir t banimit t tij n tokn e
shenjt dhe pran tempullit t Qabes (sh.p.)
32
Shih m gjersisht ligjin civil shoqror indian t quajtur "Menu Shaster", kapitujt
1,2,8,9,10,11, apo librin "Madhahasire al-alem bi inhitatil-muslimin - ka humbi
bota me dekadencn e muslimanve" titulli: "Sistemi tiran i shtresave", f. 58-60;
botimi i 13 darul-Kalem.
30
31
32
38
33
Dr. Taraxhendi, duke folur pr lidhjen ndrmjet shoqris dhe popullit n epokn mongole, thot: N kt
periudh u zhvilluan shum shkolla ideologjike, t cilat e
shfrytzuan gjuhn popullore si mjet komunikimi dhe kuptimi n thirrjen pr n ide revolucionare, ato silleshin rreth
klasave t ulta, i prfaqsonin aspiratat t masave t
privuara pr progres dhe fitimin e t drejtave t tyre t
mohuara. Prijsit e tyre ishin t koncentruar n prestigjin e
njeriut dhe respektimin e njerzis, sepse ata mendonin se
do individ mund t arrij deri n gradn m t lart t
ciln e arrin njeriu, edhe at me punn e tij individuale. E
refuzonin klasn klerike dhe vizitn e tempujve idhujtar, si
dhe doket dhe traditat iracionale. Thirrja dhe pshpritja e
tyre ishte se njeriu mund ta njoh dhe adhuroj Allahun
drejtprdrejt. Kjo lvizje filloi n shekullin XV t ers son
dhe zgjati deri n gjysmn e shekullit XVII t ers son,
pastaj u shua me kalimin e kohs, prijsit e tyre u takonin
krahinave t ndryshme indiane, por ndikimi islam sht i
theksuar qart n instruksionet dhe doktrinat e tyre.39
Kt fakt historik e konstatoi edhe Xhevahirlal Nehru,
ish-kryeministr indian, kur tha:
Deprtimi i lufttarve, t cilt erdhn prej veriperndimit t Indis, dhe deprtimi i Islamit ka rndsi t madhe
n historin e Indis. Ai e demaskoi ligsin e cila ishte
prhapur n shoqrin hinduse. Ai e tregoi ndarjen e klasave
dhe verbsin e braktisur si dhe dshirn e izolimit nga bota
n t ciln jetonte India. Teoria e vllazris islame dhe
barazis n t ciln besonin dhe jetonin muslimant, pati
ndikim t thell n intelektin e hindusve. Ktij ndikimi m
s teprmi iu nnshtruan njerzit e thjesht, t cilt i privoi
shoqria hinduse nga barazia dhe gzimi i t drejtave
njerzore.40
39
40
Society and the state in the Mughal period, (Delhi 1941) p.91.
Discovery of India. 335 - 526.
34
PROKLAMIMI
I
PRESTIGJIT
NJERIUT DHE EKSELENCS S TIJ
35
41
36
37
38
48
49
39
50
40
41
52
42
Qndrimi i Romakve t vjetr ishte sikur qndrimi i hindusve t vjetr n botkuptimin pr paaftsin e gruas,
ashtu q ajo ishte e lidhur me prindrit, burrin ose fmijt,
dhe motoja e tyre, t ciln e trumpetonin gjat civilizimit t
tyre, ishte se pranga e gruas nuk lirohet dhe plhura e saj
nuk hiqet. N kt kontekst sht fjala e njohur e Katos:
Nunquam exuitur servitus mulie brio - gruaja romake nuk
sht liruar nga kto pranga vese ditn kur u liruan prej tyre robrit pas revolts q e shprehn n kryengritje dhe protesta t njpasnjshme. Pr at, u pamundsua robrimi i
gruas, si u pamundsua robrimi i shrbtorit dhe shrbtores.
Profesor Akadi, pasi q foli pr civilizimin e vjetr egjiptas, n t cilin gruaja gzoi disa t drejta dhe privilegje,
tha:
Ndrsa prendoi civilizimi egjiptas bashk me ceremonit e tij para epoks islame, atbot n Lindjen e Mesme
deprtoi i mbuluar prej urrejtjes s jets s ksaj bote pas
rnies s perandoris romake me q u zhyt n dfrim dhe
korrupcion si dhe lakmi ndaj knaqsive dhe epsheve. Ky
kundrefekt i oi ata n urrejtjen e jets dhe trashgimtarve. N kt koh u prhap ideja e asketizmit dhe
botkuptimi pr flliqsin e trupit dhe gruas dhe gruaja e
meritoi mallkimin e mkatit, pr kt largimi nga ajo ishte
vepr e mir pr at t cilin nuk e mund domosdoshmria.
Prej gjurmve t mbetura t ksaj eprsie, n shekujt e
mesm, sht se ato i preokupuan disa spiritualist t shekullit XV t ers son, pr at bn studime serioze pr
natyrn e gruas dhe pyetn n koncilin e Makonit: A thua
gruaja sht vetm trup, ose trup dhe shpirt, e cila shpton
dhe shkatrrohet? Mbi mendimet e tyre mbizotroi se ajo
sht e zbrazt nga shpirti i shptuar dhe prej ksaj porosie
nuk sht prjashtuar asnj grua, prve zonjs s pastr,
nns s Isait a.s.
Kjo errsir mbuloi n epokn e romakve do gj q u
trashgua nga civilizimi i par i Egjiptit rreth shtjes s
43
"El-Mer'etu fil Kur'an"- t prof. Abas Mahmud Akad. Darul-Hilal Egjipt. f. 51 - 57.
45
46
ishte jo e natyrshme pr rezonet e njerzve t cilt jan rritur nn hijen e religjioneve, filozofive, shoqrive dhe etikave
t vjetra, qofshin fetare, apo letrare t cilat do her kan
br dallim ndrmjet tyre (meshkujve dhe femrave) dhe i
prjashtuan femrat nga shoqrimi i meshkujve n shum
sfera t preferuara dhe me rndsi.
Ta lexojm bashkrisht Fjaln e Allahut xh.sh. Nuk ka
dyshim se pr muslimant e muslimanet, besimtart e
besimtaret, adhuruesit e adhurueset, t sinqertit e t sinqertat, durimtart e durimtaret, t prvuajturit e t prvuajturat, sadakadhnsit e sadakadhnset, agjruesit e agjrueset, ruajtsit e nderit e ruajteset e nderit, shum prmendsit e Allahut e shum prmendset e Allahut, Allahu ka
prgatitur falje (mkatesh) dhe shprblim t madh57.
Kur'ani nuk ndalet vetm n llojet e adhurimeve dhe
veprave t mira, por i shoqron motrat muslimane me burra
t fort e t ditur, njerz me vullnet t fort dhe aftsi
shkencore, aspirata t larta, durim n vuajtje, ekspozim kundrshtimit n t urdhruarit n t mir dhe t ndaluarit nga
e keqja, krijon prej besimtarve dhe besimtareve brtham
(popull) unike e t ngjeshur, t cilt ndihmohen n t mir
dhe devotshmri dhe thot: Besimtart dhe besimtaret
jan t dashur pr njri tjetrin, urdhrojn pr t mir e
ndalojn nga e keqja, e falin namazin dhe japin zekatin,
respektojn Allahun dhe t Drguarin e Tij. T tillt do ti
mshiroj Allahu. Allahu sht ngadhnjyes i urt. 58
Shembull t prkryer dhe kusht pr arritjen e grads s
lart n prestigjin njerzor e v devotshmrin, pa marr
parasysh llojin, prejardhjen dhe gjakun. Pr at thot: O
ju njerz, vrtet Ne ju krijuam juve prej nj mashkulli
dhe nj femre, ju bm popuj e fise q t njiheni ndrmjet vete, e s'ka dyshim se tek Allahu m i ndershmi ndr
ju sht ai q m tepr sht ruajtur (kqijat) e Allahu
57
58
47
Sure El - Huxhurat: 13
Konsulto librat e veanta t cilat jan shkruar pr grat e shquara, si p.sh.:
"E'lamu-n-nisa fialemiji-l-urubeti vel-l-Islam", t autorit Omer Rida Kehale, dhe
"Siretu ummil-mu'minine essejjidetu Aishe", e Sulejman En-Nedevijut.
61
T konsultohet libri "El-Mer'etu bejnel-l-fikhi vel-lkanun", i autorit Mustafa Sibai.
60
48
62
63
49
Konsulto pr kt; librat e hadithit; kapitujt e kurorzimit, mirsjelljes bashkshortore dhe moralit.
50
65
51
LUFTIMI
I
DSHPRIMIT
DHE
PESIMIZMIT,
DHE
STIMULIMI
I
SHPRESS, BESIMIT DHE KRENARIS
N SHPIRTIN E NJERIUT
Bamirsia e pest sht se pjesa m e madhe e gjinis
njerzore kan qen t goditur nga pesimizmi ndaj mshirs
s Allahut dhe mendimi negativ ndaj natyrs s shndosh
njerzore. N krijimin e ksaj atmosfere dhe gjendje intelektuale specifike rol t madh kan luajtur edhe disa religjione
t vjetra lindore dhe krishterimi i falsifikuar n Evrop dhe
n Lindjen e Mesme.
Religjionet e vjetra n Indi propagonin kredon e psikozs
dhe filozofin e saj, n t ciln absolutisht nuk ka terren
(liri) n vullnetin dhe veprat e njeriut, dhe se secili njeri
sht i detyruar patjetr q t pasoj nj dnim pr at q
ka br n jetn e tij t par, e kjo bhet me paraqitjen e
tij n form t kafshs s egr e bagtis q kullot, gjalless
s shumuar apo njeriut fatzi e t dnuar.
Ndrsa krishterimi thirri n at se njeriu sht mkatar
dhe mohues me lindjen dhe natyrn e tij, kurse Isai a.s. iu b
atij shpagim dhe sakrific pr kto mkate dhe, natyrisht, ky
botkuptim krijoi n shpirtrat e miliona njerzve, t cilt e
prqafuan krishterimin n botn e qytetruar dhe t banuar,
mendim negativ pr veten e tyre dhe pesimizm pr ardhmrin e tyre dhe mshirn e Allahut.
Ather Pejgamberi s.a.v.s. proklamoi me plot forc dhe
qartsi se natyra e njeriut sht si letra e pastr (e bardh),
52
66
53
54
55
56
58
59
60
61
81
Sure El-Xhumua: 2
Sure Ali Imran: 75.
83
Sure Esh Shura: 52.
84
Sure El Ankebut: 48.
82
63
85
Ajo sht periudha ndrmjet Pejgamberis s Isait a.s. dhe Muhammedit s.a.v.s.
Sure Alek: 1-5.
87
Sure Alek: 1
86
64
Sure Alek: 1
Ata t cilt dinin shkrim-lexim prej Kurejshve ishin vetm 17 vet, si sht
prmendur n librin "El Ikdul-llFerid", t autorit Ibn Abdurabihi, p.4; f.242; dhe
"Futuhul-l-Buldan", t Beladhurit f.457. Disa studiues supozuan se numri i tyre ishte
m tepr se kaq, por si do q t jet ai ishte i vogl dhe i kufizuar.
90
Sure Alek: 4.
91
Sure Alek: 5.
89
65
92
66
Sure Muxhadele 11
Sure Fatir 28
98
Transmeton Tirmidhiu dhe thot se Hadithi sht i mir (Hasen).
99
Transmeton Ebu Davudi dhe Tirmidhiu.
100
Pr t njohur kto hapsira si dhe lloj-llojshmrin dhe shkathtsin e lndeve le
ti kthehemi librave t cilat jan vn n prmendjen e librave q kan prpiluar
dijetart islam n vende dhe koh t ndryshme, prmendim si p.sh: librin EL
FIHRIST t Ibn Nedimit, Keshfu Dhunun t Haxh Halife Xhelebi, Muxhemul
Musanifin e Mahmud Hasen E Tuvenki (i ka 60 vllime. Prfshin 120.000 faqe
dhe biografit e 40.000 autorve); E TH-Thekafetu-l-Islamijje Fi-l-Hind, e AbdulHajj l-Hasenijut, e botoi Akademia e Gjuhs Arabe n Damask; Tarihu-l-Edebi-lArebij, e Brokelmanit (Gjerman); dhe Tarihu-t-Turathi-l-Arebij. e Fuad Sezkinit.
97
67
68
69
70
106
Hartig Hirschfeld: New Researches into composition and exegesis of the Qur'an
London. 1902; p.9.
71
107
72
73
74
125
76
77
78
79
80
Sure Maide: 8.
Sure Enfal: 73.
138
Kt realitet shum bukur e ka sqaruar poeti islam, Dr. Muhammed Ikbali, n
poezin me titull: Parlamenti i dreqit, duke prmendur me gjuhn e kryetarit t
parlamentit (dreqit) rrezikun i cili i kanoset sistemit satanik me ekzistimin e
muslimanit, nse zgjohet dhe e kupton prgjegjsin e tij ndaj bots dhe popujve,
dhe thot: "Bini ezanit t muslimanit, sepse ai ka mundsi ti kthej Talismanet
137
81
(hamajlit e sihiret sh.p.) e bots dhe ta prish magjin ton me ezanin dhe tekbirin e
tij, mundoheni q nata e tij t jet sa m e gjat, zgjuarja e tij sa m e ngadalshme,
largojeni at, vllezrit e mi, nga zelli dhe puna ashtu q ti humb garat n bot.
M mir sht pr ne q muslimani t mbetet rob i tjetrit, ta refuzoj kt bot dhe t
izolohet nga ajo, tia lj kt bot t tjerve nga moslakmimin e tij pr t dhe duke
menduar ta zbus rrzikun e saj. O mjer pr ne dhe far fatkeqsie pr ne nse
zgjohet ky ummet t cilit feja e vet ia ka obliguar ta kontrolloj botn." (Revaiu
Ikbal, f.125-126).
139
Sure Hud: 116.
82
UNITETI
BOTROR
IDEOLOGJIK
CIVILIZUES
83
85
86
Walfred Cantwel Smith: Islam in Modern History. New York, 1957 p.36 37.
Konsulto parathnien e pjess s par prej seris s librit Rixhalul fikri ve eddaveti fi-l-islam, dhe lexoi shembujt e ktij suksesi n katr pjest e tij.
144
87
89
nyr koncize: Njmend, shpirti i ktij qytetrimi (perndimor) nuk u kthye i ndershm i pastr.145
Besoj se sht shum leht tubimi mes lehtsimeve
qytetruese dhe shfrytzimi i mjeteve, zbulimeve dhe asaj
q ka arritur shkenca bashkkohore dhe sqarimi i bukuris,
modestis, kujdesit ndaj pastrtis dhe mnjanimit t ndytsive, largimi nga harxhimet e teprta dhe zhytja n format e
jashtme me t cilat dallohet civilizimi islam, nse u shkon
pr dore qeverive dhe shoqrive islame planifikimi qytetrues i pavarur, larg imitimit t verbt, euforis dhe kompleksit t inferioritetit, origjinalitet, besim n vlern e msimeve
islame dhe civilizimit islam nga t cilat buron dhe mbi t
cilat qndron, si dhe besim n identitetin e tij.
PEJGAMBER I MSHIRS PR BOTRAT DHE
FE E MSHIRS PR NJERZIMIN
90
92
94
BIBLIOGRAFIA E LITERATURS
ANGLEZE
- Anni Besant, Mrs.The life and teaching of
Mohammad,Madras, 1932.
Arnold.T.W. Preaching of Islam, London, 1935.
Barith, Religion in India.
Briffault Robert The Making of Humanity.
Caetani, Analidal Islam, vol.II.
Coulsen, N.L. Islamic Surveys, The History of Islamic Law
Edinburg, 1971.
Draper John Wiliam, History of Conflict between Religion
and Science, London 1910.
Dutt.R.C. Ancient India 1691. Vol.III.
Devenport, John, Apology for Mohammad and Quran,
London, 1869.
Encyclopaedia Britannica, 1927.
Ernest De Bunsen Islam or True Christianity, London,
1889.
Gibb.H.A.R. Whither Islam, London, 1932.
Haines, Christianity and Islam in Spain.
Hamilton.A.R. Gibb Studies on the Civilization of Islam,
London, 1960.
Hartwig Hirschfeld, New Researches into Composition and
Exegesis of the Quran, London 1902.
Jayswal, Manu and Yajnaval.
J.M.Rodwell. Rev.G.Margoliouth in Introduction to the
Koran.
Jolivet Castelot, La loi de lHistoire.
Harold Hoffding, History of modern Philosophy.
95
96
Prmbajtja
FJALA E AUTORIT ................................................. 5
ISLAMI ............................................................... 8
NDIKIMI I TIJ N CIVILIZIM DHE MERITA E TIJ PR
NJERZIMIN ........................................................ 8
SHTRIRJA DHE INTERNACIONALIZMI I TEMS .......... 8
OPERACIONET M T RNDA DHE M PRECIZE ......... 9
VSHTIRSIA E PRCAKTIMIT T FUSHAVE T
NDIKIMIT ......................................................... 10
NDIKIMI I PRGJITHSHM INTERNACIONAL ........... 11
DHJET DHURATA T RNDSISHME DHE PRIVILEGJE
THELBSORE..................................................... 11
BESIMI I ILTR E I QART I NJSHMRIS S
ALLAHUT .......................................................... 14
SHIRKU DHE IDHUJTARIA, DHE NDIKIMI I TYRE N
JETN E NJERIUT ............................................... 14
BESIMI I NJSHMRIS S ALLAHUT DHE NDIKIMI I
TIJ N JET ....................................................... 15
JEHONA E BESIMIT MBI NJSHMRIN E ALLAHUT N
BOT DHE NDIKIMI I TIJ N RELIGJION................. 16
NDIKIMI I BESIMIT ISLAM MBI NJSHMRIN E
ALLAHUT N INDI .............................................. 18
NDIKIMI I BESIMIT MBI NJSHMRIN E ALLAHUT N
BOTN KRISHTERE ............................................. 20
PSE DSHTUAN KTO PRPJEKJE DHE NUK ERDHN
ME REZULTATIN E PRITUR ................................... 23
97
99