Professional Documents
Culture Documents
Baigiang Xacsuat Chuong1
Baigiang Xacsuat Chuong1
CHNG 1
......................................................................
x = abcde
trong o a, b, c, d, e S khac nhau tng oi, a 0.
a) e xet cac so x nh tren co hai ch so chan va ba ch
so le, ta chia hai trng hp loai tr lan nhau:
Trng hp 1: a chan
- Chon a {2, 4, 6}. So cach: 3.
- Chon mot ky t trong {b, c, d, e} (e gan them mot ch
so chan). So cach: 4.
- Chon them mot ch so chan trong S\{a} e gan vao ky
t a chon. So cach: 3.
- Chon (co th t) ba ch so le trong S e gan vao ba ky
t con lai. So cach: 6.
Theo nguyen ly nhan, so cac so x trong trng hp nay la:
3.4.3.6 = 216.
Trng hp 2: a le.
- Chon a {1, 3, 5}. So cach: 3.
- Chon (khong ke th t) hai ky t trong {b,c,d,e} (e gan
them hai ch so le). So cach: 6.
- Chon them (co th t) hai ch so le trong S\{a} e gan
vao hai ky t a chon. So cach: 2.
2
3.6.2.12 = 432.
Nh vay, theo nguyen ly cong ta co so cac so x theo yeu
cau la:
216 + 432 = 648
b) Ly luan tng t nh tren nhng S c thay bang S =
{0, 1, 3, 4, 5, 6} ta co so cac so x trong cau a) khong cha ch
so 2 la: 312(?). Suy ra so cac so x trong cau a) co cha ch so
2 la
648 312 = 336.
1.2. Chnh hp
1) nh ngha. Mot chnh hp chap k cua n phan t la
mot bo co th t gom k phan t phan biet c rut ra t n
phan t a cho.
Pn = n!
1.4. To hp
1) nh ngha. Mot to hp chap k cua n phan t la mot
nhom khong co th t gom k phan t phan biet c rut ra t
n phan t a cho.
V du. Cac to hp chap 2 cua 3 phan t x, y, z la:
{x,y}; {x,z}; {y,z}.
Nhan xet. Ta co the xem mot to hp chap k cua n phan
t la mot tap con gom k phan t cua tap hp gom n phan t
o.
2) Cong thc tnh to hp. Goi Cnk la so to hp chap k
cua n phan t. Ta co cong thc:
Cnk =
n!
( n k )!
20!
= 27907200.
14!
A206 nh sau:
2 0 nPr 6 =
n!
k !( n k )!
20!
= 38760.
6!14!
2 0 nCr 6 =
3) nh ly.
a) Cnnk = Cnk vi moi 0 k n;
1.3. Hoan v
1) nh ngha. Mot hoan v cua n phan t la mot chnh
hp chap n cua n phan t o.
V du: Cac hoan v cua 3 phan t x, y, z la:
3
( x + y ) n = Cnk x k y n k
k =0
V du. Thc hien phep th la tung mot con xuc xac ong
chat 6 mat. Cac bien co co the xay ra la: Xuat hien mat 1
cham; Xuat hien mat co cham chan,
2) Bien co tat yeu, k hieu (Omega), la bien co nhat
thiet phai xay ra khi thc hien phep th.
V du. Khi tung mot con xuc xac 6 mat, bien co Xuat
hien mat co so cham khong qua 6 la bien co tat yeu.
3) Bien co bat kha, k hieu , la bien co khong bao gi
xay ra khi thc hien phep th.
V du. Khi tung mot con xuc xac 6 mat, bien co Xuat
hien mat co so cham ln hn 6 la bien co bat kha.
4) Bien co ngau nhien la bien co co the xay ra cung co the
khong xay ra khi thc hien phep th. Ta thng dung cac k
t A, A1, A2, B, C, e ch cac bien co ngau nhien.
V du. Khi tung mot con xuc xac 6 mat, bien co Xuat
hien mat 1 cham la mot bien co ngau nhien.
Trong cac v du minh hoa sau, khi tung mot con xuc xac 6
mat, ta goi Aj (j = 1,2,,6) la bien co Xuat hien mat j cham .
5) Bien co tong cua hai bien co A va B, k hieu A + B (hay
A B) la bien co nh bi:
A + B xay ra A xay ra hoac B xay ra.
Nh vay, trong mot phep th, bien co tong A + B xay ra khi
va ch khi co t nhat mot trong hai bien co A hoac B xay ra
trong phep th o.
Minh hoa:
C Nk A C NnkN A .
2. nh ngha xac suat
2.1. Phep th va bien co
V du. Tung mot con xuc xac 6 mat, xet cac bien co sau:
A : Xuat hien mat co so cham chan.
B : Xuat hien mat co so cham ln hn hay bang 5.
C: Xuat hien mat co so cham nho hn hay bang 5.
Ta co:
AB = A6
va
ABC = .
V du. Tung mot con xuc xac 6 mat, xet cac bien co :
A : Xuat hien mat co so cham chan.
B : Xuat hien mat 1 cham.
C : Xuat hien mat co so khong qua 2.
Ta co A va B xung khac nhng A va C th khong (AC = A2).
9) Bien co oi lap cua bien co A, k hieu
nh bi
A xay ra A khong xay ra
Minh hoa:
A , la bien co
mA
c goi la
n
p n(k) =
V du. Tung mot con xuc xac ong chat 6 mat. Khi o co
tat ca 6 bcsc ong kha nang co the xay ra la A1, A2,..., A6
(mat 1, 2,..., 6). Xet cac bien co sau:
A: Xuat hien mat co so cham chan;
B: Xuat hien mat co so cham 5;
C: Xuat hien mat co so cham 4;
D: Xuat hien mat co so cham < 1;
E: Xuat hien mat co so cham < 10
Ta co
A = A2 + A4 + A6 nen P(A) = 3/6 = 0,5;
B = A5 + A6 nen P(B) = 2/6 = 1/3;
C = A1 + A2 + A3+ A4 nen P(C) = 4/6 = 2/3;
9
nk
CN CN N
n
CN
k
P(A) =
CN CN N
n
CN
P(A) =
nk
p5 (3) =
10
mA
c goi la tan suat xuat hien cua bien co A. Thc
n
mA
n
11
12
P(A) = 1 P(A)
3.3. Cong thc cong xac suat th hai
Vi A va B la hai bien co bat ky, ta co:
1 = P() = P( A + A ) = P( A) + P( A ).
T o suy ra P( A ) = 1 P ( A).
13
m A + m B m AB m A m B m AB
=
+
a)
b)
4 j
5
P ( A j ) = C10 C
4
C15
T o ta tnh c:
5
100
450
; P ( A1 ) =
; P( A2 ) =
1365
1365
1365
600
210
; P( A4 ) =
P( A3 ) =
.
1365
1365
P( A0 ) =
210
600
450
+
+
= 0, 9231 .
1365 1365 1365
15
P( B) = 1 P ( B ) = 1 P ( A4 ) = 1
210
= 0,8462 .
1365
P( A + B) = P ( A) + P ( B) P( AB) =
60 70 40
+
= 0,9.
100 100 100
16
S(A)
.
S()
S(AB)
- Xac suat co ieu kien P(A / B) =
.
S(B)
V du. Thay mot con xuc xac ong chat 6 mat. Xet cac
bien co sau:
a) A la bien co xuat hien mat co so cham chan.
b) B la bien co xuat hien mat co so cham le.
c) C la bien co xuat hien mat co so cham nho hn hay
bang 4.
d) D la bien co xuat hien mat co so cham ln hn hay
bang 4.
Khi o
- P(A/B) = 0 v khi B a xay ra th ch co 3 bien co s
cap ong kha nang co the xay ra la xuat hien cac mat 1, 3, 5
cham, trong o khong co bien co s cap nao thuan li cho A.
- P(A/C) = 2/4 = 0,5 v khi C a xay ra th ch co 4
bien co s cap ong kha nang co the xay ra la xuat hien cac
mat 1, 2, 3, 4 cham, trong o ch co 2 bien co s cap thuan
li cho A la cac mat 2, 4 cham.
- P(A/D) = 2/3 v khi D a xay ra th ch co 3 bien co
s cap ong kha nang co the xay ra la xuat hien cac mat 4, 5,
6 cham, trong o ch co 2 bien co s cap thuan li cho A la
xuat hien cac mat 4, 6 cham.
Nhan xet. Trong v du tren ta co xac suat cua bien co A
la P(A) = 3/6 = 0,5. Do o
P(A/B) < P(A);
P(A/C) = P(A);
P(A/D) > P(A).
ieu o cho thay xac suat co ieu kien cua bien co A co the
nho hn, co the bang nhng cung co the ln hn xac suat
thong thng P(A). ac biet, ta thay xac suat e bien co A
xay ra la 0,5 khong phu thuoc vao viec biet hay cha biet
bien co C a xay ra. Ta noi bien co A oc lap vi bien co C
theo nh ngha sau:
17
18
P( A / B) =
- Ai
7
P( B0 ) = C 8 C
=
2
19
10
;
105
C15
1
1
50
5
;
P( A1 ) = C10 C
=
2
105
C15
2
0
45
5
P( A2 ) = C10 C
=
.
2
C15 105
m AB m AB mB P ( AB)
:
=
=
.
mB
n
n
P( B)
5
P( A0 ) = C10 C
=
2
va
Bj
21
;
105
C15
1
1
56
7
;
P( B1 ) = C 8 C
=
2
105
C15
2
0
28
7
P( B2 ) = C 8 C
=
.
2
C15 105
oc lap.
20
B1
1
2
3
B2
2
3
4
ngha la:
A = A0 B2 + A1B1 +
Do tnh xung khac tng oi, Cong thc cong
P(A) = P(A0 B2) + P(A1B1) +
T ay, do tnh oc lap , cong thc nhan
cho ta:
P(A) =
P(A 0 )P(B2 )
A 2 B 0.
xac suat cho ta:
P(A2 B0).
xac suat th nhat
P( A1 A) = P( A1 B1 ) = P( A1 ) P( B1 ) =
Do o xac suat can tm la:
P(A1/A) =
50 56
.
= 0,2540.
105 105
P(A1A) 0,2540
=
= 0,6957.
P(A)
0,3651
10 28
50 56
45 21
=
+
+
= 0, 3651.
.
.
.
105 105 105 105 105 105
P(A1A) = P(A)P(A1/A) .
Suy ra
P(A1/A) =
P(A1A)
.
P(A)
21
Nhan xet.
- Vi A la mot bien co bat ky, ta co A, A la mot he ay
u, xung khac tng oi.
- Vi A1, A2,, An la mot he ay u va xung khac tng oi
ta co P(A1) + P(A2) + + P(An) = 1.
V du. Co hai hop, moi hop cha 10 vien bi, trong o hop
I gom 6 bi o, 4 bi trang; hop II gom 8 o, 2 trang.T moi
hop, chon ra 2 bi. Xet cac bien co sau:
- Ai (i = 0, 1,2 ) la bien co co i bi o va 2-i bi trang co
trong 2 bi lay t hop I.
22
Chu y rang do tnh xung khac tng oi cua A1, A2, , An, ta
suy ra cac bien co AA1, AA2, , AAn cung xung khac tng oi
va cong thc cong xac suat cho ta:
P(A) = P(AA1 + AA2 + + AAn) = P(AA1) + P(AA2 )+ + P(AAn).
P(A )P(A/A )
j
j =1
Minh hoa:
P(A k )P(A/A k )
P(A k )P(A/A k )
= n
P(A)
P(A j )P(A/A j )
j =1
nen
nen
P(A k /A) =
P(A k )P(A/A k )
.
P(A)
= A1 + A2 + + An .
P(A k /A) =
Suy ra
P(A k )P(A/A k )
n
P(A j )P(A/A j )
j=1
23
24
9
P( A / A0 ) = C 8 C
=
2
C17
Tng t, ta co:
72
136
1
8
P( A / A1 ) = C 9 C
=
2
72
136
C17
1
1
70
7
P( A / A2 ) = C10 C
=
2
136
C17
Goi
- A la bien co chon c 1 san pham tot va 1 san pham
xau t lo II.
- Aj (j = 0, 1, 2) la bien co co j san pham tot va (2 - j) san
pham xau co trong 2 san pham c chon ra t lo I.
Khi o A0, A1, A2 la he ay u, xung khac tng oi va
ta co:
0
5
P( A0 ) = C10 C
=
2
10
;
105
C15
1
1
50
5
P( A1 ) = C10 C
=
;
2
105
C15
2
0
45
5
P( A2 ) = C10 C
=
.
2
C15 105
P(A).
25
10 72
50 72
45 70
.
+
.
+
.
= 0, 5231
105 136 105 136 105 136
50 72
.
P(A1 )P(A/A1 ) 105 136
P(A1/A) =
=
= 0,4819.
P(A)
0,5231
6. Cong thc Bernoulli
6.1. Cong thc Bernoulli. Tien hanh n phep th oc lap
trong nhng ieu kien nh nhau. Gia s moi phep th, bien
26
Chu y rang theo cong thc nhan xac suat, ta co xac suat cua
bien co trong moi trng hp a phan tch tren eu bang
p2q (= pkqn-k ). Do o, theo cong thc cong xac suat ta co xac
suat cua bien co B la:
2
Pn (k) = Cnp k q n k
k
ngha la
P ( B ) = C n p k q nk .
k
P ( A j ) = p; P ( A j ) = q = 1 p .
- B la bien co Trong n = 3 phep th, A xay ra ung
k = 2 lan.
Ta thay bien co B xay ra khi va ch khi A xay ra ung
k = 2 lan trong n = 3 phep th
nen
co
C 3 = 3 (= C n)
P ( Ak ) = C n p k q nk = C 5 (0,6) k (0,4) 5k
k
P ( B ) = C 3 p 2 q.
B = A1 A2 A3 + A1 A2 A3 + A1 A2 A3 .
27
28
= 0, 68256.
C40C10 = 0, 078469
10
C50
6
P(A 6 ) =
29
C18C12 = 220 ;
3
C30 4060
1
2
1188
C
18C12
=
P(A1 ) =
;
3
C30 4060
2
1
1836
C
18C12
=
P(A 2 ) =
;
3
C30 4060
3
0
816
C
18C12
=
P(A 3 ) =
.
3
C30 4060
0
P(A 0 ) =
Chu y rang cac bien co A0; A1 B0 ; A2B2; A2B3; A3B3 xung khac
tng oi va cac Ai, Bj oc lap nen theo cong thc Cong va
cong thc nhan xac suat ta co:
P(A) = P(A0) + P(A1)( B0 )+ P(A2)P(B2)+ P(A2)P(B2) + P(A2)P(B3).
T o tnh c xac suat can tm la: P(A) = 0,7624.
30
2) Mot xa thu ban n vien an vao mot muc tieu. Xac suat
trung cua moi vien la p khong oi. Khi o ta co the tnh xac
suat e trong n vien ban ra co k vien trung theo cong thc
Bernoulli.
3) Thay n lan mot con xuc xac ong chat 6 mat. Khi o ta
co the tnh xac suat e trong n lan thay, mat 3 cham xuat
hien ung k lan theo cong thc Bernoulli (vi p =1/6).
4) Thay n lan mot ong xu ong chat 2 mat. Khi o ta co
the tnh xac suat e trong n lan thay, mat sap xuat hien
ung k lan theo cong thc Bernoulli (vi p = 1/2).
C C
pn ( k ) = N n N N
CN
A
P(A )P(A/A ).
j =1
Pn ( k ) = C n p q
k
nk
P(A k /A) =
1 k n,
P(A k )P(A/A k )
P(A k )P(A/A k )
= n
P(A)
P(A j )P(A/A j )
j=1
Ta thng s dung cac cong thc tren khi co the tnh xac suat
cua bien co A a cho neu cho biet them mot so ieu kien. Da
vao cac ieu kien o e xay dng mot he ay u va xung khac
tng oi.
5) Xac suat co ieu kien:
Xac suat co ieu kien cua bien co A biet bien co B a xay
ra, k hieu P(A/B), la xac suat cua bien co A nhng c tnh
trong trng hp bien co B a xay ra roi. e tnh xac suat co
ieu kien P(A/B) thng co 2 cach:
32
P(B) =
P(A )P(B/A ).
j
j =1
33
Bai 1.3: Mot lo hang cha 10 san pham gom 6 san pham tot
va 4 san pham xau. Khach hang kiem tra bang cach lay ra
tng san pham cho en khi nao c 3 san pham tot th dng
lai.
a) Tnh xac suat e khach hang dng lai lan kiem tra th
3.
b) Tnh xac suat e khach hang dng lai lan kiem tra th
4.
b) Gia s khach hang a dng lai lan kiem tra th 4. Tnh
xac suat e lan kiem tra th 3 khach hang gap san
pham xau.
Bai 1.4: Mot hop bi gom 5 bi o, 4 bi trang va 3 bi xanh co
cung c. T hop ta rut ngau nhien khong hoan lai tng bi mot
cho en khi c bi o th dng lai. Tnh xac suat e
a) c 2 bi trang, 1 bi xanh va 1 bi o.
b) khong co bi trang nao c rut ra.
Bai 1.5: San pham X ban ra th trng do mot nha may gom
ba phan xng I, II va III san xuat, trong o phan xng I
chiem 30%; phan xng II chiem 45% va phan xng III
chiem 25%. T le san pham loai A do ba phan xng I, II va
III san xuat lan lt la 70%, 50% va 90%.
a) Tnh t le san pham loai A noi chung do nha may san xuat.
b) Chon mua ngau nhien mot san pham X th trng. Gia
s a mua c san pham loai A. Theo ban, san pham ay co
kha nang do phan xng nao san xuat ra nhieu nhat?
c) Chon mua ngau nhien 121 san pham X (trong rat nhieu
san pham X) th trng.
1) Tnh xac suat e co 80 san pham loai A.
2) Tnh xac suat e co t 80 en 85 san pham loai A.
Bai 1.6: Co ba ca hang I, II va III cung kinh doanh san
pham Y. T le san pham loai A trong ba ca hang I, II va III
lan lt la 70%, 75% va 50%. Mot khach hang chon nhau
nhien mot ca hang va t o mua mot san pham
34
35
36
37
38
d) 0,851
d) 0,1352
c2) 0,3925
b) 0,1667
1.12: 0,2766
1.15: 0,5687.
c) 0,4318
-------------