Shqyrtimi I Sigurise Se Digave Te Kosoves Tetor 2012

Task Forca pr Uj
Prishtin
Republika e Kosovs
Projekt i TFU - Rishikimi i Sigurise s Digave n KosovWTF Project - Dam Safety Review Kosovo
Verzioni Prfundimtar: 15. Tetor 2012
H:\_6000 Studer Projekte\6300.00 SKAT Dam Safety Kosovo\Bericht\Dam_safety_Kosovo_Albanian_2012_10_15.docx
WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove
Faqe 2
Prmbajtja
Prmbajtja
Prmbajtja
Prmbledhja Ekzekutive
1 Hyrje
1.1 N prgjithsi
1.2 Prshkrimi i detyrave
1.3 Struktura e raportit
1.4 Misioni n Kosov n korrik 2012
2 Kapacitetet institucionale n Kosov n lidhje me Sigurin e Digave
2.1 Rregulloret dhe Direktivat n lidhje me Sigurin e Digave n Kosov
2.2 Qendra Emergjente n Ministrin e Punve t Brendshme
2.3 Qendra e Situatave
2.4 Prmbledhja dhe Rekomandimet
3 Cnueshmria e Digave
4 Vlersimi i Rrezikut Gjeologjik
4.1 Vlersimi i Institucioneve
4.1.1
4.1.2
4.1.3
Analiza gjeologjike
Seismologjia
Instituti Hidrometeorologjik
4.2 Rreziqet natyrale q i afektojn digat

4.2.1
4.2.2
4.2.3
4.2.4
4.2.5
Diga e Batllavs
Diga e Badovcit
Diga e Radoniqit
Diga e Ujmanit/ Gazivoda
Diga e Prilepnics
5 Digat dhe Strukturat Prcjellse: Punt ndrtimore

5.1 Hyrje
5.2 Gjendja dhe Vlersimi i Dmit
5.2.1 Diga e Batllavs
5.2.1.1
Prshkrimi
5.2.1.2
Inspektimi
5.2.1.3
Prmbledhje
5.2.2 Diga e Badovcit
5.2.2.1
Prshkrimi
5.2.2.2
Inspektimi
5.2.2.3
Prmbledhje
5.2.3 Diga e Radoniqit
5.2.3.1
Prshkrimi
5.2.3.2
Inspektimi
5.2.3.3
Prmbledhje
5.2.4 Diga e Ujmanit/ Gazivoda
5.2.4.1
Prshkrimi
5.2.4.2
Inspektimi
5.2.4.3
Prmbledhje
5.2.5 Diga e Prilepnics
5.2.5.1
Prshkrimi
5.2.5.2
Inspektimi
5.2.5.3
Prmbledhje
6 Digat dhe strukturat prcjellse: Monitorimi

6.1 Hyrje
2
5
10
10
10
10
10
12
12
13
13
13
14
15
15
15
15
15
16
18
18
19
19
20
21
21
21
21
21
21
26
26
26
27
29
30
31
33
36
37
37
37
42
42
42
44
50
51
51
6.2 Qllimi Kryesor i Monitorimit t Digs

6.3 Metodat e Monitorimit t Digs
6.3.1
6.3.2
6.3.3
Vzhgimi vizual
Sistemet e instrumentimit
Krahasimi i t dhnave t monitoruara me vlerat e parashikuara apo t specifikuara
6.4 Instrumentimi minimal

6.5 Rishikimi i instrumentimit ekzistues
6.5.1.1
Prmbledhje
6.5.2.1
Prmbledhje
6.5.3.1
Prmbledhje
6.5.4.1
Prmbledhje
6.5.5.1
Prmbledhje
6.5.6 Rekomandimet pr ri-fillimin e monitorimit
7 Gjendja e rrjedhs s poshtme dhe masat pr zbutjen e rrezikut

7.1 Hyrje
7.2 Situatat e rrjedhs s poshtme dhe masat e propozuara pr zbutjen e rrezikut
7.2.1
7.2.2
7.2.3
7.2.4
7.2.5
Diga e Batllavs
Diga e Badovcit
Diga e Radoniqit
Diga e Prilepnics
7.3 Konkluzionet dhe Rekomandimet

7.3.1
7.3.2
7.3.3
7.3.4
7.3.5
Diga e Batllavs
Diga e Badovcit
Diga e Radoniqit
Diga e Prilepnics
8 Plani i Veprimit t Masave Riparuese

8.1 Temat legjislative
8.1.1
8.1.2
8.1.3
Rndsia e Kornizs Legjislative pr Sigurin e Digave

Masat e propozuara
Vlersimi i kostos
8.2 Veprimet e prgjithshme pr t gjitha Digat

8.2.1
8.2.2
8.2.3
8.2.4
8.2.5
8.2.6
E prgjithshme
Gjendja e siguris s digave
Ri-fillimi i Monitorimit t t gjitha Digave
Rishikimi i Siguris seizmike , hapi i par sht vlersimi i rrezikut seizmik
Rishikimi i PMF dhe kapacitetit t kaprderdhjes
Ngritja e sistemeve t alarmimit duke prfshir vlersimin e zons s vrrshyer.
8.3 Veprimet e propozuara pr Digat individuale

8.3.1
8.3.2
8.3.3
8.3.4
8.3.5
Diga e Batllavs
Diga e Badovcit
Diga e Radoniqit
Diga e Ujmanit/ Gazivods
Diga e Prilepnics
8.4 Prmbledhje e Masave t propozuara

8.5 Diskutime pr prioritetet
9 Referencat
10 Anekset
10.1 Ligji per Sigurine Struktures se Diges
Faqe 3
51
52
52
52
53
53
54
54
54
54
54
54
54
55
55
55
55
55
56
56
56
56
56
56
57
57
57
57
57
58
58
58
60
60
60
61
62
62
62
63
63
63
64
64
64
64
65
65
66
67
68
70
72
73
74
10.2 Strukturimi dhe Prmbajtja e Urdhresave pr Sigurin e Digave

10.3 TeR Njsia prgjegjse pr mbikqyrjen e siguriss s digs brenda Administrats
10.4 TeR pr Personin prgjegjs pr Sigurin e Digs brenda Kompanis Regjionale t
Ujit
10.5 TeR Vlersimi I Rrezikut Seizmik
10.6 TeR Vlersimi i PMF duke prfshir Kapacitetin e Kaprderdhjes
10.7 TeR Studimi i Shembjes s Digs
10.8 TeR Sistemi i Alarmit
10.9 TeR Rishikimi thelbsor i siguris s digave
10.10
Struktura Raporti Vjetor i Siguris s Digave
10.11 Struktura e Rishikimit 5 vjear t Siguris s Digave
Faqe 4
80
92
94
96
98
99
100
101
102
104
Lista me Fotografi
Fig. 4.1: Trmetet m t mdha se M4 pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu) ............................. 16
Fig. 4.2: Trmetet e rndsishme pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu) ..................................... 17
Fig. 5.1: Prerja kryqzore e Digs s Batllavs ..................................................................................... 22
Fig. 5.2: Situacioni i Digs s Batllavs ................................................................................................ 22
Fig. 5.3: Diga e Batllavs. Pjesa e siprme. .......................................................................................... 23
Fig. 5.4: Pjesa e poshtme dhe kurora e Batllavs .................................................................................. 24
Fig. 5.5: Diga e Batllavs, rrshqitja e poshtme dhe animi i shtyllave t rrethojs............................... 24
Fig. 5.6: Diga e Batllavs: Kulla pr marrje t ujit dhe kaprderdhsi. Gjithashtu jan me vizibilitet t
qart animet e shtyllave t rrethojs. ..................................................................................................... 25
Fig. 5.7: Diga e Batllavs, Kaprderdhsi ............................................................................................. 25
Fig. 5.8: Diga e Badovcit, prerja kryqzor .......................................................................................... 27
Fig. 5.9: Diga e Badovcit , kurora dhe pamja e rrjedhes se siperme ..................................................... 28
Fig. 5.10: Diga e Badovcit, ana e poshtme ............................................................................................ 28
Fig. 5.11: Diga e Badovcit, kaprderdhja .............................................................................................. 29
Fig. 5.12: Diga e Radoniqit, prerja kryqzore ....................................................................................... 30
Fig. 5.13: Diga e Radoniqit, situacioni .................................................................................................. 31
Fig. 5.14: Diga e Radoniqit , pamja nga ajri ......................................................................................... 31
Fig. 5.15: Diga e Radoniqit, kurora e digs ........................................................................................... 33
Fig. 5.16: Diga e Radoniqit, rrjedha e siprme..................................................................................... 34
Fig. 5.17: Diga e Radoniqit , kulla pr marrjen e ujit ............................................................................ 35
Fig. 5.18: Diga e Radoniqit, kaprderdhja ............................................................................................ 35
Fig. 5.19: Diga e Radoniqit, shtrirja e kaprderdhjes ............................................................................ 36
Fig. 5.20: Diga e Radoniqit, gjendja e rrjedhs s poshtme .................................................................. 36
Fig. 5.21: Diga e Ujmanit/ Gazivoda , prerja trthore ........................................................................... 38
Fig. 5.22: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, kurora e digs ............................................................................ 38
Fig. 5.23: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, pamja e rrjedhs s siprme ...................................................... 39
Fig. 5.24: Diga e Ujmanit/ Gazivoda , shkallt pr matjen e nivelit t ujit n rezervuar ...................... 39
Fig. 5.25: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, pamja e ans s poshtme ........................................................... 40
Fig. 5.26: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, kaperderdhsi ............................................................................ 40
Fig. 5.27: Diga e Ujmanit / Gazivoda, Kulla e marrsit / shkarkuesi fundor ....................................... 41
Fig. 5.28: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, marrsi pr gjenerim t energjis .............................................. 41
Fig. 5.29: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, gjendja n ann e poshtme s poshtme ..................................... 42
Fig. 5.30: Diga e Prilepnics, plani ....................................................................................................... 43
Fig. 5.31: Diga e Prilepnics, prerja trthore......................................................................................... 44
Fig. 5.32: Diga e Prilepnics , kurora .................................................................................................... 44
Fig. 5.33: Diga e Prilepnics, pjerrtsiae eprme .................................................................................. 45
Fig. 5.34: Diga e Prilepnics, pjerrtsia e poshtme ............................................................................... 45
Fig. 5.35: Diga e Prilepnics, kulla e marresit ...................................................................................... 46
Fig. 5.36: Diga e Prilepnics, kaprderdhsi ......................................................................................... 46
Faqe 5
Fig. 5.37: Diga e Prilepnics, pjesa e munguar e kaperderdhsit .......................................................... 47

Fig. 5.38: Diga e Prilepnics, gjendja e rrjedhs s poshtme ................................................................ 48
Fig. 5.39: Diga e Prilepnics, lokacioni i piks kulluese....................................................................... 48
Fig. 5.40: Diga e Prilepnics, galeria afr bazs s kulls pr marrjen e ujit ........................................ 49
Fig. 5.41: Diga e Prilepnics , korrozioni i sistemit t gypave .............................................................. 50
Prmbledhja Ekzekutive
N Kosov ekzistojn pes diga t larta. Ato jan shtylla e furnizimit me uj pr Kosov. Pr shkak t
ngjarjeve q nga mesi i viteve 1990 monitorimi dhe mirmbajtja e digave pjesrisht sht ndrprer.
Task Forca e Ujrave pran Zyrs s Kryeministris dshiron t ket pasqyr mbi kushtet e siguris s
pes digave t larta n mnyr q t krijoj baz pr nj plan veprimi pr t arritur nj standard sigurie
t mjaftueshme legjislative, organizacionale dhe teknike pr digat.
Gjat rishikimit t siguris s digave jan kryer kto detyra:
Rishikimi i raporteve dhe dokumenteve relevante ekzistuese pr sigurin e digave. Ka qen e
nevojshme asistenca pr t marr informata relevante
Vizit secils dig dhe takime me palt e interesit
Inspektimi i secils dig dhe strukturave prcjellse, si dhe vlersimi i gjendjes prfshir edhe
akumulacionin
Vlersim bazuar n prvoj sa i prket rrezikut t vales vrrshiuese, rrezikut seizmik dhe stabilitetit t konstrukcionint
Vlersimi i kushteve t siguris pr seciln nga pes digat
Rekomandimet pr masat riparuese me kostot e prafrta duke i caktuar prioritetet
Propozimi i sistemit t monitorimit (prfshir instrumentet e nevojshme) pr seciln dig,
duke llogaritur rekomandimet elementare nga ICOLD n lidhje me sigurin dhe operimin e
digave
Nj kopje e raportit prfundimtar do t dorzohet n Anglisht dhe prmbledhje n gjuhn
Shqipe si dhe n formatin elektronik
Prezentimi i raportit prfundimtar si dhe gjetjet dhe rekomandimet pr palet e interest
Digat jan struktura t thjeshta mirpo masive. Megjithat, akumulojn sasira t mdha t ujit, t cilat
nse nuk kontrollohen mund t shkaktojn humbje jetsh dhe pasurish.
Siguria e digs mvaret nga 4 shtylla, t cilt jan:
Korniza e qart legjislative duke definuar prgjegjsin e pronares s digs dhe sistemit kontrollues t autoritetit qeveritar.
Projektim modern duke marr parasysh rreziqet natyrale dhe teknologjike, przgjedhjen e
materialit t duhur dhe ndrtim t kujdesshm dhe me mbikqyrje.
Monitorim t kujdesshm t sjelljes s digs dhe krahasim t vazhdueshm t vlerave t matura me parashikimet.
Mirmbajtje dhe operim t vazhdueshm si dhe koncepte emergjente t duhur dhe alarmim
mir t organizuar
Situata e tanishme mund t prshkruhet si n vijim:
Inspektimi vizuel i digave ekzistuese dhe rishikimi i shkurtr i vizatimeve dhe ekzistimi i
dokumentacionit (vizatimet, documentet pr materialin dhe analizat) tregojn se digat pr momentin
jan n gjendje stabile. Mirpo mungojn informacione t rndsishme n lidhje me sigurin:
Nuk ka korniz legale q definon prgjegjsit, mbikqyrjen, sankcionet n rast t neglizhencs s shtjeve n lidhje me sigurin, etj.
Pjesrisht nuk ka monitorim t digave q nga viti 1997 si dhe observim dhe vlersim t
vazhdueshm t sjelljes s digave.
Faqe 6
Baza e t dhnave t projktit sht 40 deri 50 vjet e vjetr, ndrsa gjat ksaj periudhe kan
ndryshuar n mnyr t konsiderueshme metodat dhe kriteret e vlersimit. Nuk ka re-evaluim
t projekteve duke marr parasysh kto ndryshime.
Disa diga kan magsi n lidhje me sigurin t cilat duhet t korrigjohen
Prandaj, disa veprime urgjente jan t nevojshme pr t pasur pasqyr t drejt pr kushtet e
siguris:
Ndrtimi i kornizs ligjore pr diga n kuadr t qeveris dhe krijimi i autoritetit i cili do t
mbikqyr dhe kontrolloj digat ekzistuese dhe t reja.
Krijimi n kuadr t Kompanive Rajonale t Ujsjellsit nj trup i cili do t jet prgjegjs pr
monitorimin dhe vzhgimin e sjelljes s digave
raportimin (vjetor dhe 5 vjear) e rezultateve organizatave qeveritare mbikqyrse
arkivimin e dokumenteve t ndrlidhura me sigurin
pregaditjen e planit emergjent t veprimit
Rishikimi i siguris n thelb pr seciln dig duke marr parasysh:
Ndryshimet n bazn e t dhnave dhe t rregullave dhe kritereve t reja
Metodat e reja pr vlersim
Kjo duhet t bhet n fushat si n vijim:

Re-vlersimi i PMF (Vals Vrrshuese Maksimale t Mundshme) dhe vlersimi i kapacitetit t
kaprderdhsit
Vlersim i ri i siguris ndaj trmetit duke marr parasysh analizat pr hazardin probabilistik
seizmik dhe metodat moderne t analizave t siguris.
Ri-vlersim i planit emergjent t veprimit, prfshir prdatsimin e Manualeve pr Monitorim dhe Operim
Ri-vlersim i studimeve pr shembjen e digave dhe definimi i siprfaqeve potenciale q
vrrshohen n rast t shembjes
Instalimi, operimi dhe testimi vjetor i Sistemeve Alarmuese.
Mnjanimi i t metave t identifikuara n lidhje me sigurin pr seciln dig
Sikur q sht cekur m lart, digat jan n gjendje t mir, mirpo monitorimi sht ndrprer 15 vjet
m par. Q nga koha e ndrtimit, kushtet e projektimit dhe vlersimet pr sigurin kan ndryshuar
dhe nuk ka pasur ri-evaluim q nga ajo koh. Prandaj gjendja e tanishme e siguris s digave sht
e pasigurt.
Tabela prmbledh veprimet e propozuara dhe t nevojshme pr t arritur standarde bashkkohore pr sigurin e digave n Kosov. Prioritet t par (1) kan veprimet urgjente q ndrlidhen me
sigurin e digave. Ndryshimi kohor pr ti filluar ato, ka parasysh parakushtet q nevojiten pr tia
nisur punen.
Ku
prgjithshm
prgjitshm
prgjithshm
Batllava
Mas e propozuar
Zbatuar nga
Kostoja e
vlersuar
Korniza ligjore, Sekcioni pr Mbshtetje
(Back- 30000
Sigurin e Digs
stoping) nga ekspert
(shiqo Aneks 10.1, 10.2)
ndrkombtar
Rifillimi i monitorimit, Re- Vendort; trajnim dhe 30000
port Vjetor
mbshtetje
nga
(shiqo Aneks 10.10)
ekspert ndrkombtar
Hazardi probabilistik seiz- Kompani ndrkom- 70000
mik
btare
(shiqo Aneks 10.5)
Prioritetet
Koha e fillimit
1
I
menjhershm
1
I
menjhershm
1
I
menjhershm
Faqe 7
Analiza t reja thelbsore pr

sigurin statike dhe dinamike
(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vala Maksimale e Mundshme Vrshuese) dhe kapacitetit t
kaprderdhsit (shiqo Aneks
10.6)
Studim i shembjes s digs
(shiqo gjithashtu Aneks 10.7)
Instalimi i Sistemit Alarmues
(hiqo gjithashtu Aneks 10.8)
Kompani
btare
ndrkom- 70000
1
Mbrenda nj viti
Kompani
btare
ndrkom- 40 000
1
Mbrenda nj viti
Kompani
btare
Kompani
btare
ndrkom- 40'000
1
Mbrenda nj viti
1
Mbrenda
dy
viteve
Punt e mirmbajtjes:
Vendort

(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals
Maksimale t Mundshme)
dhe kapacitetit t kaprderdhsit (shiqo Aneks 10.6)
Kompani
btare
ndrkom- 70 000
1
Mbrenda nj viti
Kompani
btare
ndrkom- 40 000
1
Mbrenda nj viti
Kompani
btare
Kompani
btare
ndrkom- 40'000
1
Mbrenda nj viti
1
Mbrenda
dy
viteve
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
ndrkom- hapur
vendor
2
I menjhershm
Badovc
Ur pr t mundsuar qasje Vendort

n kurorn e digs
ndrkom- hapur
vendor
70000
2
I menjhershm
1
Mbrenda nj viti
Radoniqi
(shiqo Aneks 10.9)
dhe kapacitetit t kaprderdhsit (shiqo gjithashtu Aneks
10.6)
Kompani
btare
ndrkom- 70 000
Kompani
btare
ndrkom- 40 000
Kompani
btare
ndrkom- hapur
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
1
Mbrenda nj
viti
1
Mbrenda nj
viti
1
Mbrenda dy
viteve
vendor
Gazivoda/
Ujman
Analiza t reja thelbsore Kompani
pr sigurin statike dhe btare
ndrkom- 70 000
1
Mbrenda nj
dinamike
(shiqo Aneks 10.9)
dhe
kapacitetit
t
kaprderdhsit
(shiqo
gjithashtu Aneks 10.6)
(shiqo gjithashtu Aneks
10.7)
Instalimi i Sistemit Alarmues (shiqo gjithashtu
Aneks 10.8)
Faqe 8
viti
Kompani
btare
ndrkom- 40 000
1
Mbrenda nj
viti
Kompani
btare
ndrkom- 40'000
Kompani
btare
ndrkom- hapur
1
Mbrenda nj
viti
1
Mbrenda dy
viteve
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
vendor
2
Mbrenda nj
viti
Analiza t reja thelbsore

pr sigurin statike dhe
dinamike
(shiqo Aneks 10.9)
dhe
kapacitetit
t
kaprderdhsit
(shiqo
gjithashtu Aneks 10.6)
(shiqo gjithashtu Aneks
10.7)
Instalimi i Sistemit Alarmues (shiqo gjithashtu
Aneks 10.8)
Kompani
btare
ndrkom- 70 000
1
Mbrenda nj
viti
Kompani
btare
ndrkom- 40 000
1
Mbrenda nj
viti
Kompani
btare
ndrkom- 40'000
Kompani
btare
ndrkom- hapur
1
Mbrenda nj
viti
1
Mbrenda dy
viteve
Evaluimi i rrjedhjes s ujit
Vendort
vendor
Punt e mirmbajtjes I:
Vendort
vendor
Punt e mirmbajtjes II
Vendort
vendor
Prilepnica
Ndrtimi i pjess q mun- Vendort

gon t kaprderdhsit
80000
1
I menjhershm
3
Mbrenda dy
viteve
3
Mbrenda dy
viteve
2
Mbrenda dy
viteve
Diskutimi rreth prioriteteve

Pr t arritur standarded moderne pr sigurin e digave sipas ICOLD, duhet zbatuar t gjitha shtjet
m prioritare t lartcekur. N prezantimin q u mbajt me 4 tetor 2012, u parashtrua pyetja nse mjetet
financiare nuk jan t mjaftueshme, cilat aktivitete do t mund t spostohen pr nj periudh t
mvonshme.
Rregulloret e ICOLD-it jan rekomandimet q rrjedhin nga eksperiencat n prmasa botrore pr
sjelljen e digave, shembjen e tyre dhe t studimeve krkimore. Ato nuk jan kod ligjor, por vetm
Faqe 9
rekomandime. Vendosja e standardeve t siguris n princip sht nj vendim socio-politik, rrezik t

cilin shoqria sht e vullnetshme ta pranoj. Definimi i standardeve m t ulta t siguris do t thot
q shoqria sht e vullnetshme t pranoj probabilitet m t lart t ndonj dmtimi m t madh dhe
humbje t ndonjjete n rast t shembjes s digs.
Lista e mposhtme jep disa informata pr aranzhim shtes t prioriteteve:
Krijimi i kornizs ligjore dhe definimi i entitetit mbrenda qeveris q do t ishte prgjegjs pr
sigurin e digave nuk duhet vonuar.
Rifillimi i menjhershm i monitorimit t digave dhe raportimi nuk duhet vonuar
Rishikimi thelbsor i siguris statike dhe seizmike nuk duhet vonuar. Kjo gjithashtu prfshin
vlersim t ri t hazardit seizmik
PMF duhet rishqyrtuar menjher, s paku pr ato diga me siprfaqe m t madhe ujmbledhs (p.sh. Ujmani), dhe digat me siprfaqe ujmatse m t vogl ku operimet e kaprderdhsve jan vzhguar.
Sistemi i alarmimit p ujra me sirena pr popullatn posht digs n rast t problemeve me
sigurin e digs sht praktik n disa shtete, mirpo disa shtete si Gjermania nuk i kan ato
sisteme.
Sistemi i alarmimit pr ujra me sirena mund t mos vendoset nse:
o rishiqimi thelbsor i siguris s digs ka treguar margjina t mjaftueshme t siguris
pr t gjitha rastet e ngarkesave dhe sht vendosur vzhgimi i vazhdueshm i digave
o sht vendosur sistemi i alarmimit nga pronari i digs pr policin dhe sistemin e
mbrojtjes civile q testohet rregullisht dhe ekziston plani emergjent i detajuar duke
prfshir vlersimin e prafrt e siprfaqes potencialisht t vrshuar
Hyrje
1.1
N prgjithsi
Faqe 10
N Kosov ekzistojn pes diga t larta. Ato jan shtylla e furnizimit me uj pr Kosov. Pr shkak t
ngjarjeve q nga mesi i viteve 1990 monitorimi dhe mirmbajtja e digave pjesrisht sht ndrprer.
Task Forca e Ujrave pran Zyrs s Kryeministris dshiron t ket pasqyr mbi kushtet e siguris s
pes digave t larta n mnyr q t krijoj baz pr nj plan veprimi pr t arritur nj standard sigurie
t mjaftueshme legjislative, organizacionale dhe teknike pr digat.
1.2
Prshkrimi i detyrave
Gjat rishikimit t siguris s digave jan kryer kto detyra:

Rishikimi i raporteve dhe dokumenteve relevante ekzistuese pr sigurin e digave. Ka qen e
nevojshme asistenca pr t marr informata relevante.
Vizit secils dig dhe takime me palt e interesit.
Inspektimi i secils dig dhe strukturave prcjellse, si dhe vlersimi i gjendjes prfshir edhe
akumulacionin.
Vlersim bazuar n prvoj sa i prket rrezikut t vales vrrshuese, rrezikut seizmik dhe stabilitetit t konstruksionit.
Vlersimi i kushteve t siguris pr seciln nga pes digat.
Rekomandimet pr masat riparuese me kostot e prafrta duke i caktuar prioritetet
Propozimi i sistemit t monitorimit (prfshir instrumentet e nevojshme) pr seciln dig,
duke llogaritur rekomandimet elementare nga ICOLD n lidhje me sigurin dhe operimin e
digave.
Nj kopje e raportit prfundimtar do t dorzohet n gj.angleze dhe prmbledhje n gjuhn
shqipe si dhe n formatin elektronik
Prezentimi i raportit prfundimtar si dhe gjetjet dhe rekomandimet pr palet e interesit
1.3
Struktura e raportit
Struktura e raportit sht organizuar si n vijim:

Kapitulli 2 shqyrton kapacitetin institucional n fushn e siguris s digave n Kosov;
Kapitulli 3 e jep nj prshkrim t shkurt t cnueshmris s digave pr arsye t rreziqeve
nga natyra dhe atyre teknologjike;
Kapitulli 4 shqyrton rreziqet natyrale dhe relevancn e tyre n lidhje me sigurin;
Kapitulli 5 dhe 6 jep nj prshkrim t rezultateve t inspektimit vizuel t secils dig dhe
evidentimi i tyre. N fund jepet nj deklarat e shkurtr mbi sigurin;
Kapitulli 7 diskuton gjendjen e rrymave dhe nevojn pr nj koncept emergjent;
Kapitull 8 n kombinim me shtojcat i shqyrton masat riparuese pr t arrit nj standard t
perditsuar t siguris s digave .
1.4
Misioni n Kosov n korrik 2012
Aktivitetet e zbatuara dhe lista e personave t takuar gjat misionit n Kosov jan paraqit n tabeln
n vijim.
Dita
Personi i takuar, ndrlidhja
Tema e diskutuar
8. korrik 2012
Fluturimi Zurich Pristine, dep. ; ardhja 17 00,

17 00 takimi me Shukun
- Arberor Prekazi, Iber-Lepenc
Faqe 11
Programi pr finalizmin e
punve.
9. korrik 2012
- T dhnat dhe qasja n digwn
e Gazivods
- Ramadan Sejdiu, Ministria pwr Zhvillim - Siguria e Digave, Ligji mbi
Ujin
Ekonomik
- Ardiana Efendija Zhuri, Swiss Cooperation
Office
- Programi, qasja n Gazivod
10.korrik 2012 - Vizita n dign e Radoniqit,
- Inspektimi vizuel
- Agron Tafarshiku,
-shqyrtimi
i
vizatimeve,
- Nehru Maloku
raportet, monitorimi
11.korrik 2012 - Giuseppe Razza, Prkrahje Institucionale n - Ligji mbi Ujin
Minsitrin e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor T dhnat mbi dign e
- Ilir Abdullahu, Kompania Rajonale e Ujit , Batllavs dhe dign e Badovcit
Prishtin
- Inspektimi vizuel
- vizita n dign e Batllavs
12.korrik 2012 - Baton Begolli,Task Forca e Ujit
- Kontaktimet e bra, rezultatet,
programi, qasja n dign e
- vizita n dign e Prilepnics
Ujmanit
- Skender Ramadani, RWC Hidromorava
- Inspektimi vizuel, diskutimi i
- Ramadan Gajtani, RWC Hidromorava
vizatimeve n dispozicion dhe i
t dhnave, monitorimi
13.korrik
- Vizita n Dign e Badovcit; Ilmi Seclimi, - Inspektimi vizuel,
2012
Milaim Shala
- Sani Berisha, KEK
disponueshmwria e t
dhnave, skicat e digs s
Batllavs
14. July 2012
Prgatitja e raportit, diskutime me Shukun
15. July 2012
Prgatitja e raportit
16. July 2012
- Arberor Prekazi, Iber Lepenc
- qasja n dign e Gazivodws
- Hajrir Selim, Qendra Emergjente
detyrat dhe personeli i
qendrs emergjente
17. July 2012
- Syle Tahirsylaj, Instituti Hidrometeorologjik i detyrat, aftwsitw dhe
Kosovws
perosneli i Institutit
- Arberor Prekazi, Iber Lepenc
- qasja n dign e Gazivods
- KFOR HQ Veri dhe Qendra Kryesore
- qasja n dign e Gazivods
- Baton Begolli, Task Forca e Ujit
- access to Gazivoda Dam
- Hamdi Gashi, KEK
- skicat dhe t dhnat e digs s
Batllavs
- vizita n dign e Gazivods , takimi me - inspektimi vizuel
personin prgjegjs
18. July 2012
- Shaqir Shaqiri, Qendra e Situatave
- detyrat, aftsit dhe personeli i
qendrs s situatave
- Baton Begolli, Task Forca e Ujit
- raportim, rezulatet, hapat e
metejshm
Kthimi i Studer n Zurich
Faqe 12
Kapacitetet institucionale n Kosov n lidhje me Sigurin e Digave
Ky kapitull i prshkruan prgjegjsit aktuale t institucioneve t prmendura. Duhet t prmendet se ato

jan n proces t zhvillimit.
2.1
Rregulloret dhe Direktivat n lidhje me Sigurin e Digave n Kosov
Legjislacioni ekzistues nuk e adreson n mnyr shprehimore shtjen e siguris s digave n Kosov.
Ligji pr Ujrat e Kosovs nr. 2004/24, i adoptuar m 8 korrik 2004 nga Kuvendi i Kosovs, i mbulon
disa aspekte t siguris.
N baz t nenit 10 t Ligjit t MMPH sht prgjegjse pr menaxhimin e resurseve t ujit, i cili
prfshin t gjitha objektet hidro-teknike, duke prfshir edhe digat.
Neni 26 parasheh Planin pr Administrimin e Prmbytjeve , i cili duhet t miratohet nga Kuvendi. N
kt rast, prmbytja nuk ndrlidhet vetm me ato prmbytje t shkaktuara nga akumulacioni , por
prmbytjet e shkaktuara nga sistemet tjera t ujit gjithashtu. Megjithat, me kt Plan duhet t
prcaktohet harta me nivelin e prshtatshm t zonave t rrezikuara nga prmbytjet, shtrirja e vals s
prmbytjes dhe nivelet m t larta t liqeneve/akumulacioneve, sistemi i alarmimit t prmbytjes,
masat zbutese nga vrrshimet, si dhe masat tjera t zbutjes nga prmbytjet n situata emergjente. Plani
pr Adminsitrimin e Prmbytjeve, parasheh detyra pr mbrojtje nga prmbytjet n rajon apo n
ujmbledhs. Ky Plan nuk sht hartuar ende.
N nenin 34 krkohet q t arrihet nj siguri konstruktive, ekonomike dhe funksionale e digave. Nn
kt nen MMPH sht e obliguar q t hartoj nj akt ligjor i cili i prcakton krkesat teknike t
dizajnit, konstruksionit dhe operimit t digave.
Neni 35 parasheh vrojtimin dhe shfrytzimin
dokumentacionin teknik dhe kushtet e lejs ujore.
e digave, i cili do t kryhet n pajtim me
Neni 36 parasheh alarmimin n rast rreziku, personi juridik i cili e administron dign, detyrohet q:
a) ta ruaj projektin pr pasojat n rastet e shkatrrimit t papritur ose t kaprderdhjes s digs;
b) t instaloj dhe mirmbaj pajisjet pr lajmrim dhe alarmim;
c) t organizoj dhe siguroj lajmrimin dhe alarmimin n rast rreziku; dhe
d) sistemin e lajmrimit dhe alarmimit t digs ta ndrlidh me sistemet komunale, territoret e t cilave
jan potencialisht t rrezikuara n rast t shkatrrimit ose kaprderdhjes s papritur t digs.
Neni 78 parasheh monitorimin nga inspektimi i zbatimit t Ligjit dhe dispozitat e nxjerra prmes
Inspektorit t Ujit. N mes tjerash, Inspektori ka pr detyr monitorimin dhe kontrollimin e Planit pr
Administrimin e Prmbytjeve dhe zbatimin e tij, kontrollimin e mbushjes dhe zbrazjes s
akumulacionit , se a sht br n pajtim me normat ndrkombtare, p.sh. lejen e ujit dhe kryerjen e
monitorimit t digave dhe objekteve tjera t sistemit t ujit;
Me kt ligj gjithashtu parashihen edhe gjobat pr moszbatimin e neneve t ktij Ligji. T gjith
personat t cilt veprojn n kundrshtim me kt Ligj apo dispozitat e ktij Ligji, do t konsiderohen
t ken kryer shkelje administrative.
Legjislacioni nuk parasheh nevojn pr inspektim t rregullt nga individt e pavarur apo kompanit e
licencuara pr t prcaktuar sigurin e digave n fom t auditimit. Gjithashtu nuk jan parapar
metodat pr kryerjen e inspektimeve nga cilido autoritet i zbatimit t ligjit nse nuk jan t knaqura
me operimin e digs.
Sidoqoft , Ligji pr Ujrat ekzistues nuk ofron asnj siguri direkte pr persona dhe pasuri t cilat
ndodhen nn diga, n rast t ndonj rreziku t shembjes s digs. Ekziston nj numr i dispozitave,
Faqe 13
ligjeve apo udhzimeve administrative mbi kt shtje, t cilat nuk jan nxjerr ende. Por edhe me
zhvillimin e tyre , siguria e digave nuk do t jet n nivelin e dshiruar, por zhvillimi i thjesht i nj
ligji q qndron vet dhe ku t gjitha shtjet e siguris do t ishin n nj vend do t ishte m e
arsyeshme.
2.2
Qendra Emergjente n Ministrin e Punve t Brendshme
Qendra emergjente sht autoriteti prgjegjs pr sistemin e integruar pr administrim t emergjencave

n Kosov. Ndodhet n Minsitrin e Punve t Brendshme.
Qendra e Emergjencave ka elaboruar dokumentet n vijim:
1. Parashikimi i Rreziqeve n Kosov (2009)
2. Sistemi i integruar i Administrimit Emergjent
3. Plani i Reagimit Kombtar (2010), duke prfshir 15 veprime emergjente me anekse
pr incidente specifike. Prej ketyre 15 veprimeve , vetm 3 jan realizuar. Njri prej
ketyre 3 veprimeve ka t bj me Forcn e Siguris s Kosovs. Sipas ktij plani,
koordinator prgjegjs sht Minisitria e Punve t Brendshme , deri sa nuk t shpallet
Gjendja Emergjente. Posa t shpallet Gjendja Emergjente , prgjegjegjsia i bartet
Kshillit t Siguris. Qendra Emergjente i raporton Zyrs s Kryeminsitrit .
Pr momentin qendra sht duke punuar n nj material adminsitrativ pr t zhvilluar sistemin e
alarmimit, paralajmerimin e hershm dhe koordinimin. Gjat lufts, jan shkaterruar t gjitha sistemet
e paralajmerimit.
2.3
Qendra e Situatave
Qendra e situatave ndodhet n Zyrn e Kryeministrit, por planifikohet q t transferohet n Zyrn e

Presidentit. Detyra e Qendrs sht q t mbledh t gjitha informatat dhe ti procesoj t gjitha
informatat n vend n mnyr q ti mundsoj Qeveris marrjen e vendimeve t duhura n raste
emergjente dhe t informoj publikun. Informatat dorzohen nga Policia dhe komunat.
Qendra e Situatave sht themeluar m 2005 dhe organizimi i saj daton q nga viti 2008. N kt
qendr jan t punsuar 12 punonjs me orar t plot t puns.
N rast t shembjes s ndonj dige, Qendra e Situatave do t mblidhte t gjtiha informatat n
dispozicion, por nuk ka mandat t koordinimit. Pr momentin nuk ekzistojn harta t zonave me
prmbytje potenciale n rast t shembjes s ndonj dige. Rekomandohet q hartat n dispozicion t
ruhen n Qendren e Situatave.
Si na sht thn, ushtrimet pr t testuar punn nuk jan parapar n mandatin e Qendrs s
Situatave. Rekomandohet q nj ushtrim i till t kryhet s paku nj her n vit. Nj organizat e
ngjashme, Swiss Nationale Alarmzentrale, ka disa ushtrime t tilla n nj vit.
2.4
Prmbledhja dhe Rekomandimet
Gjendja
Kosova sht duke i ndrtuar isntitucionet e saja, prandaj sht e kuptueshme q korniza ligjore pr
sigurin e digave t mos jet e disponueshme ende.
Na sht thn q Ministria e Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor sht duke i prgatitur dokumentet e
tilla. Dy institucionet tashme ekzistuese Qendra pr Administrimin e Emergjencave dhe Qendra e
Situatave jan dy elemente t rndsishme t cilat jan n gjendje t prgjgigjen me efikasitet ndaj
katastrofave n rast t ndonj shembjeje potenciale t digave.
Faqe 14
Cnueshmria e Digave
Digat kan struktura t thjeshta dhe masive. Sidoqoft ato ruajn sasi t mdha t ujit, e cila sasi nse
nuk kontrollohet mund t shkaktoj humbjen e jets dhe pasuris.
Siguria e digave varet prej 4 shtyllave. Ato jan:
Korniz e qart legjislative e cila prcakton prgjegjsit e pronarit t digs dhe sistemit kontrollues t autoritetit qeveritar.
Koncepti i dizajnit modern duke marr parasysh rreziqet natyrale dhe teknologjike, przgjedhjen e materialit t duhur dhe ndrtimet e monitoruara me kujdes.
Vrojtimi i kujdesshm i sjelljes s digs dhe krahasimi i vazhdueshm i vlerave t matura me
sjelljet e parashikuara.
Konceptet e duhura emergjente dhe organizimi i alarmimit.
Inspektimi vizuel dhe rishikimi i dokumenteve n dispozicion pr pes digat, ka treguar se ekzistojn
kushte t papranueshme pr arsye se plani original dhe ndrtimi kan qen n praktikn e ndrtimit n
kohn kur jan ndrtuar.
Duke marr parasysh q 15 vjet nuk jan kryer vrojtime dhe mbikqyrje nga ekspertt e pavarur, siguria e digave duhet t konsiderohet si e paknaqshme. Nj mangsi tjetr sht se nuk sht kryer asnj rishikim i thelbsishm me metoda moderne. Kjo sht me rendsi pasi q disa metoda, t cilat
kan qen adekuate n kohn e ndrtimit t digs, sot konsiderohen metoda t vjetra. Me rendsi t
veant jan vlersimi i vals vrrshuese maksimale t mundshme (PMF) duke prfshir edhe kapacitetin e kaprderdhjes dhe vlersimi i rrezikut seizmik i cili e definon dizajnin seizmik t trmetit.
Konceptet e emergjencave jan elaboruar pjesrisht dhe organizmi i alarmimit nuk sht n funksion.
.
Faqe 15
Vlersimi i Rrezikut Gjeologjik
Vlersimi i rrezikut gjeologjik varet prej bazs s t dhnave ekzistuese n shtet. Prandaj sht me
rndsi q t ekzistojn institucione kompetente t monitorimit dhe vlersimit t t dhnave.
Gjithashtu, shkmbimi intenziv i informatave n nj rrjet rajonal dhe ndrkombtar sht i
detyrueshm.
4.1
Vlersimi i Institucioneve
4.1.1 Analiza gjeologjike

Instituti gjeologjik sht themeluar q nga marsi 2012 dhe ende nuk sht duke operuar me kapacitetin
e tij t plot. Ndonse ekziston si institut, nuk sht kompletuar personeli ende dhe sht duke u
ballafaquar me munges t pajisjeve, lokaleve dhe laboratoreve t duhura. Ekzistojn katr
departamente: Gjeologjik, Sedimentologjik, Gjeoteknik dhe Gjeoinformativ. Momentalisht institucioni
sht duke kryer vetm inspektime vizuele , por nuk sht duke kryer hulumtime apo hetime.
Institucioni disponon me harta gejokimike, gjeohazarde, gjeotermale dhe tektonike.
4.1.2 Seismologjia
Zyra e seizmologjis ka filluar punn e saj q nga viti 2005 brenda Ministris s Energjis dhe
Minierave. N vitin 2007 zyra sht transferuar n Institutin Seizmologjik . N vitin 2009 ka
prfunduar s funksionuari si institut dhe ka filluar t veproj si Divizion Seizmologjik brenda
Departamentit pr Miniera. Q nga gushti 2012 sht transferuar n Divizionin Gjeofizik brenda
Institutit t Gjeologjis. Jan implementuar disa projekte mbi themelimin e rrjetit seizmologjik n
Kosov. Krejt territori sht hulumtuar dhe jan definuar pikat seizmologjike.
N vitin 2008 sht themeluar rrjeti seizmologjik n Kosov dhe q nga muaji korrik 2008 ka filluar
me monitorimin e ngjarjeve seizmologjike n vend dhe n rajon.
N vitin 2009 sht kryer mikrozonimi i Ulpians n Prishtin dhe n qytetin e Gjilanit.
N vitet 2009-2009 sht krijuar rrjeti i rrezikut seizmologjik pr tr territorin e Kosovs. N
ndrkoh jan themeluar 6 stacione seizmike (Smrekovnices n Vushtrri, Zatrave n Pej, Prizren,
Rahovec, Livoc t Gjilanit, dhe Germis afr Prishtins).
Monitorimi bhet pr 24 or dhe t dhnat jan elektronike. N tre stacione ekzistojn seizmometrat
pr nj periudhe t gjat pr regjistrim t ndodhive seizmologjike n bot.
Ekistojn tre pika aktive n Kosov: pjesa veriore (Leposavic), Peje-Prizren dhe Ferizaj-Viti-Gjilan.
Digat nuk jan t mbuluara me akselerator.
4.1.3 Instituti Hidrometeorologjik
Instituti i Hidrometeorologjis n Kosov sht prgjegjs pr masat hidro-meteorologjike n tr
territorin e Kosovs. Aktvitetet e para t ktij Instituti jan t njohura q nga viti 1922. Sot ky Institut
vepron n kuadr t Ministris s Mjedisit dhe Planifikimit Hapsinor dhe prbhet nga tre sektor:
Hidrologjik, Meteorologjik dhe Laboratori. Instituti ka t punsuar 30 punonjs si personel i
prhershm dhe 64 bashkveprues t jashtm t cilt monitorojn rreshjet n baza vullnetare.
I tr territori i Kosovs sht i mbuluar me rrjet monitorues i cili prbehet prej 27 stacioneve t
pozicionuara sipas ujndarjes. Instituti sht n gjendje q t parashikoj rrjedhn maksimale t
prodhuar n grumbullimin e ujit n reservuar (akumulacion) pr periudhe 1000 dhe 10000 vjeare.
4.2
Faqe 16
Rreziqet natyrale q i afektojn digat
Rreziqet natyrale mund t krijojn ndodhi ekstreme t cilat mund t afektojn integritetin e digs. Ato
mund t jen si n vijim:
Rreziku Seizmotektonik
Prbhet prej:
o Rrezikut seizmik
o T metat aktive potenciale t cilat ndikojn drejtprdrejt n dig dhe strukturat
prcjellse.
Rreziqet seizmike i afektojn t gjitha komponentet e digs dhe sistemit t furnizimit me uj
njkohsisht. Digat dhe strukturat prcjellse afektohen nga dridhjet e forta dhe defomrimet e
mundshme n zonn e themelit. Dridhjet nga trmeti mund t prodhojn gjithashtu val n
rezervuar dhe val t shkaktuara n rezervuar t prodhuara nga rrshqitja e toks n rezervuar.
Fig. 4.1 dhe Fig. 4.2 paraqesin trmetet prreth Kosovs dhe brenda. Kosova tregon nj
seizmicitet m t vogl megjithat , n krahasim me shtetet fqinje. Por duhet t merren parasysh
se n njrn an seizmiciteti nuk sht nj proces stabil, mund t ndryshoj me koh dhe
katalogu paraqet situatn vetm n 50 vitet e fundit. Shumica e trmeteve shfaqen me madhsi
t vogla (mw me e vogl 3). Trmetet e mesme me madhsi n mes t 5 dhe 7 jan frekuente
dhe trmetet e mdha prej 7 e m shum jan t rrall.
Fig. 4.1: Trmetet m t mdha se M4 pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu)
Faqe 17
Fig. 4.2: Trmetet e rndsishme pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu)

Ndodhit m t mdha n shekullin 20 jan paraqit n tabeln n vijim:
Data
Shtator 10, 1983
Maj 18, 1980
Shtator 7, 1984
Korrik 26, 1963
Shkurt 25, 1983
Madhsia
5.0
5.8
5.3
6.9
4.8
Lokacioni
30 km n veri t Ujmanit
Shkup
Shkup
Digat jan ndrtuar n vitet 1960 deri n 1980 prandaj edhe mund t themi se nuk jan ndrtuar
sipas standardeve t ditve t sotme. Esht e qart se dizajni pr trmet sht sigurisht
joadekuat dhe siguria seizmike e sistemit t digs sht i pasigurt.
Hapat n vijim rekomandohen pr do dig:
Prcaktimi i parametrave dizajnues t besueshm seizmik
Ri-vlersimi i siguris seizmike dhe rehabilitimi i digave t pasigurta me nj shkall
rreziku t papranueshm.
Instalimi i instrumeteve t lvizjes n diga pr monitorim t siguris seizmike.
Lvizjet masive
o Rrshqitja e dheut dhe rnia e gurve n diga dhe strukturat prcjellse
o Erozion i shtratit dhe kodrs ndikojn drejt pr drejt n dig dhe strukturat prcjellse
o Rrshqitje t mdha t dheut dhe rnia e gurve n rezervuar
Vrrshimet katastrofike
o Rreshje ekstreme n pikn e grumbullimit t ujit mund t ojn n mbushjen e shpejt
t rezervuarit dhe nse kapacitetit i kapderdhjes nuk sht i prshtatshm ather kjo
mund t oj drejt mbi vrrshimit t digs duke e prcjellur me erozion n kuror dhe
Faqe 18
thyerjen e digs. Ky rrezik sht njri prej arsyeve t shembjes s digave n tr botn.
Parametri kryesor pr t prshkruar vrrshimin maksimal sht PMF (vala vrrshuese
maksimale e mundshme).
Sedimentimi i rezervuarit
o Sedimentimi i drejtprdrejt
o Sedimentimi prjashtues nga furnzimi prej lumenjeve dytsor n rezervuar
Sedimentimi e redukton nivelin e rezervuarit dhe paraqet nj problem ekonomik.
Shumica prej rreziqeve jan t ndrlidhura. Rreziku mund t krijoj ndikime t cilat e afektojn
performancn e sigurt t sistemit t digs, si:
Dmtimi i strukturs , p.sh nga trmetet
Erozioni nga rrshqitja e dheut i nxit valt
Dmtimi i strukturs pr arsye t rrshqitjes s dheut dhe rnies s shkmbinjve
Erozioni i cili e afekton dign, strukturat prcjellse dhe rrjedhn e poshtme.
Pasojat jan:
Humbja e furnizimit me uj
Humbja me vler ekonomike
Humbja nga mbrojtja ndaj vrrshimit (per arsye t kapacitetit t reduktuar t rezervuarit)
N kapitullin n vijim, paraqiten rreziqet natyrale pr seciln dig.

Rreziku nga trmeti:
Gjithashtu edhe n zona me seizmicitet t ult apo t mesm mund t paraqiten trmete m t mdha
papritmas, kudo, n fardo kohe. Prandaj, n praktiken e sotme, nj analiz bashkohore e rrezikut t
mundshem t nj trmeti do t ishte i domosdoshm. Krkesat jan t paraqitur n ICOLD (2012).
Llogaritja e seizmiks do t jet funksioni ngarkues pr tu vlersuar siguria e digs nga seizmika. Pr
vlersim duhet prdorur metoda bashkkohore
Rreziku nga vrrshimi:
N tr botn rreziku nga vrrshimi sht njri prej faktorve m t shpesht t shembjes s digs.Q
nga kjo koh vlersimi original i metodave t PMF dhe i t dhnave jan zhvilluar. Prandaj edhe sht
e arsyeshme q t ri-vlersohet rreziku nga vrrshimi. Kjo pun prfshin ri-vlersimin e parashikimeve
t bra n vlersimin origjinal dhe sipas nevojes t behet ri-vlersimi i PMF dhe kapacitetit t
kaprderdhjes.
Levizjet n rrethinn e rezervuarit:
Duke u bazuar n inspektimin vizuel, pjerrtsit n rrethinn e rezervuarit nuk jan shum t rrpirta
dhe jan nga materiali shkembor, n prgjithsi n gjendje t mir. Prandaj edhe rreziku pr val t
shkaktuara pr arsye t jostabilitetit t rrethins s diges me potencial t mbivrrshimit t digs sht
shum i vogl. Gjithashtu nuk ka rrezik q jostabiliteti t rrezikoj pjes t tjera t digs.
Sedimentimi:
Sedimentimi nuk sht shtje q i prket siguris por konsiderohet si nj problem pr operim.
Shkarkuesi fundor shfrytzohet pr shprlarjen e sedimentit.
Rreziku nga trmeti:
Faqe 19
N tr botn rreziku nga vrrshimi sht nj ri prej faktorve m t shpesht t deshtimit t digs.Qe
e arsyeshme q t ri-vlersohet rreziku nga vrrshimi. Kjo pune prfshin ri-vlersimin e parashikimeve
t bra n vlersimin origjinal dhe sipas nevojes q t bhet ri-vlersimi i PMF dhe kapacitetit t
kaprderdhjes.
Sedimentimi:
Sedimentimi nuk sht shtje q i perket siguris por konsiderohet si nj problem pr operim.
Shkarkuesi fundor shfrytzohet pr shprlarjen e sedimentit.
Rreziku nga trmeti:
vlersim duhet prdorur metoda bashkkohore.

N tr botn rreziku nga vrrshimi sht nj ri prej faktorve m t shpesht t dshtimit t digs. Q
e arsyeshme q t ri-vlersohet rreziku nga verrshimi. Kjo pun prfshin ri-vlersimin e parashikimeve
t bra n vlersimin origjinal dhe sipas nevojs q t bhet ri-vlersimi i PMF dhe kapacitetit t
kaprderdhjes.
Sedimentimi:
N baz t operatorit t digs, deri m tani sedimentimi nuk sht konsideruar si nj problem i madh
pr rezervuar. Operatori ka vendosur barriera n rrjedhen e siprme t lumit n mnyr q t mbaj
sedimentin. Puntort e mirmbajtes jan duke u kujdesur pr pastrimin e barrierave koh pas kohe.
Rreziku nga trmeti:
Faqe 20
vlersim duhet prdorur metoda bashkkohore.
e arsyeshme q t ri-vlersohet rreziku nga verrshimi. Kjo pune prfshin ri-vlersimin e parashikimeve
t bera n vlersimin origjinal dhe sipas nevojes q t behet ri-vlersimi I PMF dhe kapacitetit t
kaprderdhjes.
Sedimentimi:
Pronari i digs konsideron se sedimentimi nuk paraqet problem; prandaj nuk ka masa kundr
sedimentimit.
Rreziku nga trmeti:
e arsyeshme q t ri-vlersohet rreziku nga verrshimi. Kjo pun prfshin ri-vlersimin e parashikimeve
t bra n vlersimin origjinal dhe sipas nevojs q t behet ri-vlersimi i PMF dhe kapacitetit t
kaprderdhjes.
Sedimentimi:
Sedimentimi paraqet nj problem serioz pr dign e Prilepnics. Pavarsisht prej rrjedhs s siprme
prgjat lumit t Prilepnics jan vendosur disa barriera t betonit pr mbajtjen e sedimentit, mirpo
sedimentimi mbetet ende si problem.Shkarkimi i ujit prmes shkarkuesit fundor sht nj mas e zakonshme e cila ndrmerret nga KRU pr t reduktuar sedimentimin. Si kan deklaruar KRU e bjn
shkarkimin nj her n muaj, por kjo nuk e zgjidh problemin me sedimentimin.
Digat dhe Strukturat Prcjellse: Punt ndrtimore
5.1
Hyrje
Faqe 21
Secila dig sht inspektuar gjat nj dite. Pr arsye t buxhetit t limituar, sht kryer vetm inspektimi vizuel. Jan inspektuar kurora e digs dhe strukturat prcjellse.
5.2
Gjendja dhe Vlersimi i Dmit

sht kryer nj vizit nj ditore n dig dhe n zyren e Kompanis Regjionale t Ujit.
5.2.1.1 Prshkrimi
Reservoari sht krijuar nga nj dig rrethanore dhe ka filluar punn m 1960. Ekziston kaprderdhsi
dhe kulla pr marrjen e ujit. Pronari i digs sht KEK u (Korporata Energjetike e Kosovs). Rezervuari shfrytzohet nga kompania regjionale e ujit n Prishtin.
Ekzistojn vendbanime n ann e poshtme t digs. Nuk sht br asnj studim i shembjes s digs
dhe nuk ka sistem t alarmimit.
Pronari
Lloji i digs
Qllimi
Fillimi i puns
Lartsia
Gjatsia e kurors
Niveli i kurors
Lartsia mbi uj
Niveli i rezervuarit
Zona e ujmbledhsit
Gjendja n rrjedhn e poshtme
Instrumentimet
Gjeodezik
Pika kulluese
Pjerrtsi matsi
Ekstensometr
Totali i presionit
Presioni i ujit n pore
Seizmik
Raportet vjetore
Inspektimi i jashtem 5 vjear
Manuali i mirmbajtjes dhe
operimit
Studim pr shembjen e digs
Plani i veprimit emergjent
5.2.1.2 Inspektimi
KEK
Dig rrethanore me brtham
argjilore
Furnizimi me uj
Afro 1960
46.45 m
288m
638.45 masl
3.45m
40 000 000 m3
226 km2
Fshatrat
Po
Po
Po
?
?
Po
Jo
Deri m 1997
Deri m 1997
Jo
Jo
Jo
Faqe 22
Diga
Diga e Batllavs sht nj dig rrethanore. Fig. 5.1 paraqet prerjen trthore t digs, e dukshme sht
berthama e pjerrt, filtri dhe elementet e drenazhimit. Fig. 5.2 paraqet pamjen e situacionit.
Diga sht e formuar nga lidhzat dy pjesshe n pikn e mesme , t cilat formojn nj struktur konkave n rrjedhn e poshtme. (Fig. 5.3)
Fig. 5.1: Prerja kryqzore e Digs s Batllavs
Fig. 5.2: Situacioni i Digs s Batllavs
Faqe 23
Fig. 5.3: Diga e Batllavs. Pjesa e siprme.

Pamja e siprme (Fig. 5.3) sht e mbuluar me gur s paku deri n nivelin e ujit dhe n prgjithsi
sht n gjendje t mir, disa dmtime t vogla (gurt individual n pjerrtsi) jan t dukshm dhe
duhet t riparohen. Ekzistojn matsi n tubat vertikal (piezometri) n bermn e par filimisht me
murin n pjesn e pasme, i cili sht i dmtuar.
Pamja e poshtme (Fig. 5.4) prbehet prej 4 bermave , secila prej tyre nj metr e gjer. E tr pamja
e rrjedhs s poshtme sht e mbrojtur me gur t renditur, e cila sht e ngjashme me ann e siprme.
Ekzistojn drunj dhe shkurre n siprfaqen e pjerrta. Ato duhet t mnjanohen pr t evituar dmet e
mtejshme. Ekzistojn disa pika t nivelimit dhe pika gjeodezike. Shkallt n rrjedhn e poshtme nuk
jan n gjendje t mir prandaj duhet t prmirsohen.
Kurora e digs sht n gjendje t mir dhe nuk ka shenja t uljeve. N disa lokacione shtyllat e rrethojs n ane e poshtme t digs jan rrotulluar dhe ulja locale sht e dukshme. sht e qart se
mbulesa e shkmbit n rrjedhn e poshtme ka disa rrshqitje t poshtme (Fig. 5.4). Rotacioni i shtyllave duhet t monitorohet dhe nse rotacioni vazhdon, ato duhet t rikthehen n gjendjen fillestare.
Muri n ann e eprme t kurors i ka 2 arje pr shkak t uljeve dhe zhvendosjeve t pabarabarta. Fig.
5.5).
Fig. 5.4: Pjesa e poshtme dhe kurora e Batllavs
Fig. 5.5: Diga e Batllavs, rrshqitja e poshtme dhe animi i shtyllave t rrethojs.
Faqe 24
Faqe 25
N trsi diga sht n gjendje t mir dhe nuk ka shenja t jostabilitetit. Nevojitet nj pun minore e
mirmbajtjes.
Kulla pr marrjen e ujit
Kulla pr marrjen e ujit sht i pozicionuar n pjesn e djatht t rezervuarit n pjesn e siprme t
kaprderdhsit. Kjo pjes sht e lidhur me nj ur t betonit (Fig. 5.6). Pjesa e dukshme e strukturs
sht n gjendje t mir. Brenda kulls, eliku i ndryshkur ka nevoj t mirmbahet. Ekziston vetm
ndriim i pjesrishm.
Fig. 5.6: Diga e Batllavs: Kulla pr marrje t ujit dhe kaprderdhsi. Gjithashtu jan me
vizibilitet t qart animet e shtyllave t rrethojs.
Kaprderdhsi
Kaprderdhsi ka nevoj pr mirmbajtje n pjesn e betonit, pjest e eroduara t strukturs duhet t
riparohen me llaq epoksid dhe vegjetacioni duhet t largohet dhe dmi t riparohet. (Fig. 5.7)
Fig. 5.7: Diga e Batllavs, Kaprderdhsi
Faqe 26
Instrumentimi
Jan disa pika gjeodezike n kurorn e digs dhe bermat n pjesn e poshtme. Kullimi dhe presioni i
ujit n pore n fillim jan matur por funksionaliteti i instrumenteve nuk dihet.
Qasja pr Mirmbajtje dhe Veprimet Emergjente
Rruga ofron qasje n kuror pr kamion dhe gjithashtu mund t qaset edhe n pjesn e poshtme t
digs.
Kontrollimi i infiltrimit
Nuk ka kontrollim t infiltrimit. Jan disa diga t vogla n hyrje t rezervuarit t cilat e mbajn larg
sedimentin nga infiltrimi. Por ato nuk jan funksionale pasi q ato tashme jan mbushur me sediment
dhe nuk jan pastruar.
5.2.1.3 Prmbledhje
Duke u bazuar n inspektimin vizuel diga sht n gjendje t mir, nevojiten disa pun t vogla t
mirmbajtes. Dokumentacioni i cili ekziston n KEK, sht pak a shum i kompletuar (pasurit materiale, skicat kryesore, metodat e projektimit) por leximi sht i vshtir pr shkak t zbehjes s dokumentit pr arsye t vjetrsis.
Montorimi sht ndalur q 15 vite m par dhe duhet t ri-fillohet menjher.
Q nga periudha e dizajnimit, disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashm nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve
t siguris nuk sht br q nga periudha e dizajnit.
Prandaj edhe gjendja aktuale e siguris sht e paqart.

5.2.2.1 Prshkrimi
sht kryer nj vizit nj ditore n dig dhe n zyren e kompanis regjionale t ujit.
Rezervoari sht krijuar nga nj dig rrethanore dhe ka nisur punn m 1963. Ekziston kaperderdhsi
n ann e majt t digs dhe kulla e marrsit t ujit i cili sht i zhytur n uj.
Ekzistojn fshatra n pjesn e poshtme t digs. Nuk sht br asnj studim pr shembjen e digs dhe
nuk ka sistem t alarmimit.
Lloji i digs
Qllimi
Nisja e puns
Lartsia
Gjatsia e kurors
Zona e rezervuarit
Kushtet n pjesn e poshtme t
digs
Instrumentimet
Dig rrethanore
Furnizimi me uj
1960
45.0 m
289 m
32 Mio.
1'563'000 m3
fshatra
Faqe 27
Gjeodezike
Kanali kullues
Pjerrtsi mates
Ekstensometr
Totali i shtypjes
Presioni i ujit n pore
Seizmik
Raporti vjetor
Pp
?
?
?
?
Po
Jo
Pr m shum se 10 vite nuk ka
raport
Inspektimi i jashtm 5 vjear
2002
Manuali i mirmbajtjes dhe Jo
operimit
Studim pr shembjen e digs
Jo
Jo
5.2.2.2 Inspektimi
Diga
Diga e Badovcit sht nj dig rrethanore me brtham argjilore (Fig. 5.8).
Fig. 5.8: Diga e Badovcit, prerja kryqzor

Kurora sht 7 m e gjer dhe siprfaqja sht e sgtruar me zhavorr. Kurora sht n gjendje t mir pa
asnj shenj t uljeve. Nj dru i madh ndodhet n mes. Ky dru, si dhe vegjetacioni tjetr n kuror
dhe n pjesn e poshtme duhet t largohen dhe lokacioni t riparohet. Drunjt dhe shkurret e
shtendosin siprfaqen, prandaj edhe e rrezikojn stabilitetin lokal (Fig. 5.9).
Faqe 28
Fig. 5.9: Diga e Badovcit , kurora dhe pamja e rrjedhes se siperme

Pjesa e poshtme e argjinaturs sht e ndar n 3 berma secila prej tyre me 1m gjrsi. Segmenti m i
lart i pjerrtsis sht i mbrojtur me gur t renditur dhe sht n gjendje t mir (Fig. 5.10). Nj
kanal i drenazhimit gjendet n bermn e par, i cili sht i zn me mbetje dhe dh. Pjesa e poshtme
sht e mbrojtur me bar dhe duket t jet n gjendje t mir pa shfaqur shenja t deformimit apo
kanalit kullues.
Fig. 5.10: Diga e Badovcit, ana e poshtme

Tatpjeta e digs sht e mbrojtur me hapje t gurve s paku deri n nivelin e rezervuarit.
Faqe 29
Pjesa e poshtme e digs sht e terur dhe nuk ka kanal kullues.

Kulla pr marrje t ujit
Kulla pr marrje t ujit sht zhytur prandaj edhe nuk mund t inspektohet.
Kaprderdhja
N pjesn e majt t digs sht nj kanal i kaprderdhjes (Fig. 5.11). sht nga betoni me lakore t
ndryshme deri n pjesn e poshtme t digs me nj puseta pr shuarjen e energjis.Ekziston nj ur e
vogl e dmtuar pr hekurudhen n miniera e cila kalon neper kanalin e kaprderdhjes dhe mund t
veshtiresoj rrjedhn e kaperderdhjes. Prandaj kjo ur duhet t largohet.
Fig. 5.11: Diga e Badovcit, kaprderdhja

Qasja n Dig
Rruga kryesore prej Graanics kalon n ann e majt t digs. Nuk ka qasje pr automjete pr n
kurorn e digs. Qasja e kurors n kmb sht e mundur vetm kur niveli i ujit n rezervuar sht i
ult. Duhet t ndrtohet nj ur pr t pasur qasje drejtprdrejt pr automjete t vogla. Qasja n ann e
poshtme sht e undur nga toka e miniers kur kaprderdhsi sht jasht operimit.
Lugina n rrjedhn e poshtme t digs
Fshati n vazhdim ndodhet disa km n rrjedhn e poshtme. Nuk sht br asnj studim pr shembjen
e digs dhe nuk ka sistem t alarmimit.
5.2.2.3 Prmbledhje
Duke u bazuar n inspektimin vizuel, diga sht n gjendje t mir. Nevojiten t bhen disa pun t
vogla t mirmbajtjes. Aq m tepr duhet t ndrtohet nj ur pr t mundsuar qasjen n kurorn e
digs n mnyr q automjetet t ken qasje n kurorn e digs pr raste emergjente.
Faqe 30
Neve na sht then se dokumentaioni (skicat, pasurit material, etj) ekzistojn por Kompania Regjionale e Ujit nuk ka mundur t na ofroj dokumentacionin brenda nj periudhe prej m shume se 10
ditsh. Kjo sht e papranueshme, n ndonj rast emergjent dokumentacioni duhet t sigurohet menjher.
Monitorimi sht nderprer q 15 vjet dhe duhet t rifilloj menjher.
Q nga periudha e dizajnimit, disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashm nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve

sht kryer vizit nj ditore n dig dhe n zyren e Kompanis Regjionale t Ujsjellsit.
Fig. 5.12: Diga e Radoniqit, prerja kryqzore
Faqe 31
Fig. 5.13: Diga e Radoniqit, situacioni
Fig. 5.14: Diga e Radoniqit , pamja nga ajri

5.2.3.1 Prshkrimi
Rezervuari sht formuar nga nj dig rrethanore dhe ka filluar punn n 1960. Ekziston
kaprderdhjesi dhe kulla pr marrjen e ujit.
Diga e Radoniqit, e pozicionuar 9km n veri t Gjakovs n Kosov, sht n nj struktur nga materiali rrethanor, me nj lartsi maksimale prej 61 metrave dhe nj gjatsi t kurors prej 770 metrave
(Fig. 5.12, Fig. 5.13, Fig. 5.14). Diga prbhet prej dy segmenteve t ndryshme. Segmenti i par sht
Faqe 32
i pozicionuar n mbajtsen e djatht dhe ka nj lartsi maksimale prej 61 metrave dhe nj gjatsi t
kurors prej afro 200 metrave. Segmenti i dyt sht afr segmentit t pare, q zgjerohet n mbajtsen
e majt dhe karakterizohet nga nj lartsi strukturore mesatare prej afro 3 metrave dhe gjatsine e kurors prej 570 metrave.
Kurora e digs sht n nj ngritje prej 458.0 metra dhe ka gjersin prej 7 metrave. Diga ka nj ramje
n ann e siprme me raport 1:1.9 dhe nj ramje n ann e poshtme prej 1:1.75.
Diga sht ndrtuar me brthame prej argjile me nj gjersi e cila ndryshon prej 27 metrave n baz t
digs dhe 3 metrat gjrsi n kuror. Brthama argjilore kshtV i mbuluar me filtra t dyfisht i mbrojtur me gur. Diga sht ndrtuar me nj grup t gjer t instrumenteve t monitorimit. Instrumentimi
ka perfshir 25 piezometra me tel vibrues, 29 celula t dheut me presion, 6 ekstensometra, 5 matsa t
pjerrtsis, 5 piezometra pneumatik dhe 46 pika gjeodezike. Instrumentet nuk jan lexuar q nga viti
1997 dhe gjendja e tyre sht e panjohur.
Deponimi: Kapaciteti i deponimit t rezervuarit me uj sht 113,000,000 metr kub n nivelin e
akumulacionit prej 456.4 metrave. Niveli i operimit t zakonshm t akumulacionit sht 456.0 metra
me kapacitet t deponimit prej 102,000,000 metrave kub. Rezervuari, si sht paraqit n hartn topografike t regjionit, sht prafrsisht 5 km i gjer n nj siperfaqe prej disa kilometrave n katror.
Madhesia e pellgut drenazhues sht e panjohur.
Kaprderdhsi: Kaprderdhsi sht nj struktur e betonit e pozicionuar brenda digs prafrsisht
300 metra nga mbajtesja e majt (Fig. 5.18, Fig. 5.19). Kurora e kaprderdhjes aht n lartsi prej
456.4 metrave. Kaprderdhja sht 5 metra e gjer dhe raportohet t ket kapacitetin e rrjedhjes prej
14 metrave n kub pr sekond.
Shkarkuesi: Punt shkarkuese prfshijn kulln marrse disanivelsh nga betoni dhe nj gyp t diverzionit me nivel t ult. Kulla marrse e drgon ujin deri t fabrika pr prpunimin e ujit q ndodhet
prafrsisht 1 km larg prej rrjedhes s poshtme t digs. Objekti sht ndrtuar me aftsi pr t operuar nga distanca me kulln marrse, dhoma e kontrollit t digs apo nga qendra e shperndarjes s ujt
n fabriken e prpunimit t ujit. Komunikimi dhe sistemet pr operimin e ports jan dmtuar apo
larguar dhe hyrja e ujit mund t operohet vetm manualisht. Gypi i diversionit me nivel t ult prdoret pr t mirmbajtur rrjedhjet minimale n rrjedhn e poshtme t digs. Gypi n dalje i nivelit t
ult operohet manualisht.
Sistemet e paralajmerimit: Sistemi i paralajmerimit sht instaluar si pjes e konstruksionit original
t digs. Sistemi i paralajmerimit sht i prbr prej sistemit automatik t instrumentimit dhe monitorimit dhe nj seri prej 11 sirenash t vendosura n rrjedhn e poshtme t digs brenda drenazhimit
prgjat rrugs s vrrshimit. Ky sistem sht shkatrruar gjithashtu dhe nuk sht riparuar.
Lloji i digs
Qllimi
Fillimi i puns
Lartsia
Gjatsia e kurors
Zona e rezervuarit
Zona e ujmbledhsit
Kushtet e rrjedhs s poshtme
Instrumentimi
Gjeodezik
Pika kulluese
Pjerrtesi matesi
Ekstensometri
Presioni total
Presioni n poret e ujit
Dig rrethanore, brtham qendore

Furnizimi me uj dhe ujitja
1982
61 m
770 m
113 M m3
573 ha
180 km2
Po
Po
Po
Po
?
?
Seizmik
Raportet vjetore
Inspektimi i jashtm 5 vjear
operimit
Studimi i shembjes s digs
Faqe 33
Jo
Jo
2002
Jo
Ekzistues
5.2.3.2 Inspektimi
Diga
Kurora e digs sht shtruar me asfallt dhe shrben si rrug pr qasje n objektin e prpunimit t ujit.
Rruga sht n gjendje t mir dhe nuk ka shenja t rregullimit t saj apo plasaritjes s teprt. Plasaritjet trthore t verejtura n rrug n nj hapsir prej 10 metrash jan hapur prej 5 deri n 10 milimetra
Harku i kurors sht i qart me asnj mbetje t dukshme apo zhvendosje ansore.
Fig. 5.15: Diga e Radoniqit, kurora e digs

Pjerrtsia e eprme e digs dukej q sht n gjendje t mir dhe pa ndonj evidentim t gungave n
siprfaqe, rrnies apo erozionit (Fig. 5.16). Aty kishte mbeturina por nuk kishte copza n ann e
eprme.
Faqe 34
Fig. 5.16: Diga e Radoniqit, rrjedha e siprme

Pjerrtsia n ann e poshtme nuk ka shfaqur shenja shqetsuese; megjithat gurt m t mdhenj se 1
meter n diameter jan shprndar n siperfaqe duke ja dhn pjerrtesis nj forme t parregullt Fig.
5.20 jan vrejt kullime, rnie t gurve apo strofulla t shtazve n pjerrtsin e rrjedhs s poshtme.
(jan vrejt disa shkurre t cilat jan duke u rritur n t dy ant e rrugve n rrjedhen e siperme dhe
t poshtme t digs.
Pjesa e poshtme e digs
Pjesa e poshtme e digs nuk sht inspektuar. Pronari i digs ka then se nuk ka shenja t piks kulluese.
Kulla pr marrjen e ujit sht vendos n ann e djatht t digs (Fig. 5.17).
Fig. 5.17: Diga e Radoniqit , kulla pr marrjen e ujit

Dalja n pjesn e poshtme
Dalja n pjesn e poshtme operohet nga kulla pr marrje t ujit. Kulla sht n gjendje t mir.
Kaprderdhsi
Fig. 5.18: Diga e Radoniqit, kaprderdhja
Faqe 35
Faqe 36
Fig. 5.19: Diga e Radoniqit, shtrirja e kaprderdhjes

Gjendja e rrjedhs s poshtme
Fig. 5.20: Diga e Radoniqit, gjendja e rrjedhs s poshtme

5.2.3.3 Prmbledhje
Duke u bazuar n inspektimin vizuel, diga sht n gjendje t mir, nevojiten disa pun t vogla t
mirmbajtjes. Dokumentacioni sht pak a shume i kompletuar (pasurit materiale, skicat kryesore,
Faqe 37
metodat e dizajnimit, raportet e mhershme t monitorimit) por pr shkak t vjetrsis nuk mund t
shihen qart.
Monitorimi sht nderprer q 15 vjet dhe duhet t ri-filloj menjeher.
Q nga periudha e dizajnimit , disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashme nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve
Prandaj, edhe gjendja aktuale e siguris sht e paqart.

sht kryer vizit nj ditore n dig dhe n zyren e Kompanis Regjionale t Ujsjellsit.
Rezervuari formohet nja nj dig rrethanore dhe sht lshuar n pun.
5.2.4.1 Prshkrimi
Pronari
Lloji i digs
Qllimi
Fillimi i puns
Lartsia
Gjatsia e kurors
Zona e rezervuarit
Zona e ujembledhesit
Instrumentimi
Gjeodezik
Pika kulluese
Pjerrtesi matesi
Ekstensometri
Presioni total
Seizmik
Raporti vjetor
Inspektim i jashtm 5 vjear
operimit
Studimi i shembjes s digs
HS Iber-Lepenc
Dig rrethanore, brthame qendrore
Uj
1979
101m
519m
370 000 000 m3; n realitet 350 000
000 m3
11.9 km, prej t cilave 9.2 km i
takojn Kosovs dhe 2.7 km I takojn Serbis
1100km2
Fshatra n rrjedhen e poshtme
Po
?
Po
?
?
?
?
2002 raporti i fundit
Jo
Jo
Jo
5.2.4.2 Inspektimi
Diga
Diga sht n nj zone me mbushje t gurve me brtham qendrore t argjils dhe n t dy ant e
brthams jan filtrat dhe shtresat e drenazhimit. (Fig. 5.21).
Faqe 38
Fig. 5.21: Diga e Ujmanit/ Gazivoda , prerja trthore

Kurora sht 10 m e gjer dhe sht e mbrojtur me nj shtres t asfalltit (Fig. 5.22).
Fig. 5.22: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, kurora e digs

Rrjedha e siperme ka nj prbrje t przier prej 1V / 1.7H mbi 1V / 1.5H (Fig. 5.23). Ekzistojn
berma n nj interval prej 10 m. Dy berma t siprme jan t mbrojtura me gur t rrpirt.
Faqe 39
Faqja e rrjedhs s poshtme ka nj pjertsi prej 1V / 1.4H dhe nuk ka material mbrojts n mbushjen
me gur (Fig. 5.25).
Fig. 5.23: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, pamja e rrjedhs s siprme
Fig. 5.24: Diga e Ujmanit/ Gazivoda , shkallt pr matjen e nivelit t ujit n rezervuar
Faqe 40
Fig. 5.25: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, pamja e ans s poshtme
Pjesa e poshtme e digs nuk sht inspektuar.

Ekziston nj galeri me konstruksion t betonit dhe ka nj diametr prej 4 m, niveli m i ult i kthimit
sht 589.14m. Nj gyp i drenazhimit e cila na on tek rrjedha e poshtme ka nj hyrje n nivelin prej
597.5 dhe ekziston n nivelin prej 595.5. N galeri nuk ka pasur ndriim prandaj edhe nuk sht inspektuar.
Kaprderdhsi
Kaperderdhsi sht pozicionuar n ann e majt t digs dhe prbhet prej nj rrpire t asfalltit t
gjer 15 m, i gjat rreth 360m me nj zvoglues t energjis n form t krcimores n fund (Fig.
5.29). Nuk ka pellg t batics dhe zbatics. Rrjedhja jashte skajeve sht e llojit t kanalit ansor dhe
prbhet prej 4 portave (t llojit me kapak), secila e gjer 20m dhe operohet nga hidrauliku. Portat jan
t operueshme. N 10 vitet e fundit kaperderdhja ka operuar vetm nj here. Nga 4 portat vetm nj
sht prdorur pr kaprderdhje.
Fig. 5.26: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, kaperderdhsi
Faqe 41
Hyrja e ujit dhe kulla e daljes n pjesn e poshtme

Kulla sht e pozicionuar n pjesn e rrjedhs s siprme n anen e djatht t digs. Nuk ishte e mundshme q t inspektohet pjesa e poshtme e digs.
Shiko Fig. 5.28 marrsit pr gjenerimin e energjis
Fig. 5.27: Diga e Ujmanit / Gazivoda, Kulla e marrsit / shkarkuesi fundor
Fig. 5.28: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, marrsi pr gjenerim t energjis

Qasja n dig
Qasja n dig mundsohet prmes rrugs.
Shtepit e para jan 1300 m larg nga diga dhe fshati i par quhet Velji Breg (Fig. 5.29).
Faqe 42
Fig. 5.29: Diga e Ujmanit/ Gazivoda, gjendja n ann e poshtme s poshtme

5.2.4.3 Prmbledhje
mirmbajtjes. Dokumentacioni ekzistues sht pak a shum i kompletuar (pasuria materiale, skicat
kryesore, metodat e dizajnit) por nuk mund t shihen qart pr arsye t vjetrsis.
Q nga periudha e dizajnimit, disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashme nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve

sht kryer nj vizit nj ditore n dig dhe n zyren e Kompanis Regjionale t Ujit.
5.2.5.1 Prshkrimi
Rezervuari sht i formuar nga nj dig rrethanore dhe ka filluar punn m 1960. Prerja kryqzore
shiko Fig. 5.31 Ekziston kperderdhja dhe hyrja e ujit n anen e djathte t digs.
Lloji i digs
Qllimi
Fillimi i puns
Lartsia
Gjatesia e kurors
Zona e rezervuarit
Dig rrethanore me brtham argjilore

Uj
1982
40 m
165 m
4 200 000, n realitet 3 300 000 m3
18.24
Zona e ujembledhesit
Gjendja e rrjedhes s poshtme
Instrumentimi
Gjeodezik
Pika kulluese
Pjerrtsi matsi
Ekstensometri
Presioni total
Seizmik
Raporti vjetor
Inspektimi 5 vjear i jashtm
operimit
Studimi i shembjes se digs
55 km2
Fshati 2km larg
Po
?
po
Jo
?
Po
Jo
I fundit n1997
I fundit n 1997
Jo
Jo
Jo
Fig. 5.30: Diga e Prilepnics, plani
Faqe 43
Faqe 44
Fig. 5.31: Diga e Prilepnics, prerja trthore

5.2.5.2 Inspektimi
Diga
Prilepnica sht e mbushur me shkmbinj me berthame qendrore nga argjila. Berthama sht e gjer
1.2m n pjesn e siprme dhe 15 m n pjesn e poshtme (shiko Fig. 5.30 dhe Fig. 5.31).
Kurora sht e gjer 6m dhe e mbrojtur me gur. Jan 5 monumente gjeodezike dhe disa puseta pr
matjen me instrumete n kurore (shiko Fig. 5.32). Gjithashtu sht nj zon ku jan br testet me
vibrime. Do t duhej t ishte br nj raport mbi kt, por nuk ka pasur raport t till.
Fig. 5.32: Diga e Prilepnics , kurora

Pjerrtsia e eprme ka s paku nj berm t gjer 1 m (Fig. 5.33). Pjesa e siprme sht me gur t
hapur; pjesa e poshtme sht e mbrojtur me gur t thyer. Pjerrtsia sht afro 1V / 1.4H. Jan disa
shkurre t cilat duhet t largohen.
Faqe 45
Fig. 5.33: Diga e Prilepnics, pjerrtsiae eprme

Pjerrtsia e poshtme prbhet prej 4 bermave me lartsi t njjt si faqja e eprme (Fig. 5.34).
Pjesa e siprme sht e mbrojtur me gur t hapur, ku pjesa e poshtme mbrohet me gur t thyer.
Fig. 5.34: Diga e Prilepnics, pjerrtsia e poshtme

N pjesn e poshtme sht stacioni i pompimit, i cili e on ujin tek stacioni i filtrimit.
Ekziston nj galeri e cila e lidh gypin me kulln pr marrjen e ujit .Galeria sht 2.5 m e gjer dhe 3.5
m e lart.Prbhet prej dy gypave (Fig. 5.40). Njri sht n pjesn e poshtme n dalje ; tjetri i siguron
Faqe 46
uj fabriks se prpunimit t ujit. Dyshemeja sht e mbuluar me 1 deri 2 cm uj dhe balt. jan disa
rrjedhje, nj rrjedhje e vogl n galeri dhe disa rrjedhje tjera tashme jan riparuar dhe rrjedhje tjera ka
n valvula (Fig. 5.40).Tubacioni dhe valvulat jan shum t ndryshkura dhe duhet t pastrohen dhe t
ngjyrosen.
Kulla pr marrjen e ujit ndodhet n pjesn e djatht t digs. Qasja pr n kull nuk ekziston. Nga
jasht, kulla duket t jet n gjendje t mire (Fig. 5.35).
Fig. 5.35: Diga e Prilepnics, kulla e marresit

Kaprderdhsi
Kaperderdhsi ndodhet n ann e djatht t digs (Fig. 5.36). Shkarkimet barten n nj kanal trapezoid
t betonit n rrjedhn e poshtme. Nj segmnt n pjesn e mesme nuk sht ndrtuar (shiko Fig. 5.37).
N fund ndodhet nj shuajts i energjis n form t krcimores. Nuk ka pellg t batics dhe zbatics
s ujit.
Fig. 5.36: Diga e Prilepnics, kaprderdhsi
Faqe 47
Fig. 5.37: Diga e Prilepnics, pjesa e munguar e kaperderdhsit

Rrjedhje n ann e djatht n pjesn e poshtme
sht detektuar nj vend me ca rrjedhje, shih Fig. 5.39. Kullimi paraqitet vetm kur niveli i ujit n
rezervoar sht i lart. sht prmendur se n nivel m t lart t ujit sikur q isht gjat dits s inspektimit, mund t vrehen disa pika t kullimit. Kjo dukuri duhet t monitorohet dhe t dokumentohet
n mnyr t rregullt. sht me rndsi nse kullimi rritet dhe / apo prmban copza t imta. Kjo do
t thot se diga sht kapluar nga erozioni i mbrendshm.
Nj gjeolog duhet me kujdes t hulumtoj burimin e kullimit dhe duhet instaluar nj system t thjesht
monitories
Qasja
Qasja n kurorn e digs sht prmes nj rruge t zhavorrit nga Prilepnica. Rruga pr n dig sht
pjesrisht e dmtuar dhe duhet t rehabilitohet.
Fshati i Prilepnics ndodhet 900 m prej rrjedhs s poshtme (shiko Fig. 5.38). Nuk ka studim t
shembjes s digs apo sistem t alarmimit.
Fig. 5.38: Diga e Prilepnics, gjendja e rrjedhs s poshtme
Fig. 5.39: Diga e Prilepnics, lokacioni i piks kulluese
Faqe 48
Fig. 5.40: Diga e Prilepnics, galeria afr bazs s kulls pr marrjen e ujit
Faqe 49
Faqe 50
Fig. 5.41: Diga e Prilepnics , korrozioni i sistemit t gypave

5.2.5.3 Prmbledhje
mirmbajtjes. Dokumentacioni ekzistues sht pak a shum i kompletuar (pasuria materiale, skicat
kryesore, metodat e dizajnit) por nuk mund t shihen qart pr arsye t vjetrsis.

Q nga periudha e dizajnimit , disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashme nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve
Faqe 51
Digat dhe strukturat prcjellse: Monitorimi
6.1
Hyrje
Monitorimi i sjelljes s digs sht nj pjes e rndsishme e cilido concept t siguris s digave.
Monitorimi zbatohet duke i vlersuar vzhgimet vizuale dhe rezultatet nga regjistrimet e instrumenteve dhe duke i krahasuar me sjelljen e pritur t digs duke u bazuar n parashikimet e dizajnit
apo vlerave t regjistruara n t kaluarn. Problemet mund t shfaqen jo vetm nga fillimi i puns por
edhe m von kur diga dhe themeli i saj ndikohen nga vjetrsia. Procedurat tipike t monitorimit pr
digat e rrethuara jan prmbledh n tabeln 5.1.
shtja
Instrumentimi tipik
Uji n pore, kullimi
Kullimi apo rrjedhja
Vzhgimi visual, matsit e rrjedhjes t kalibruar, vzhgimi i

puseve, piezometrat.
Kullimi apo deprtimi i ujit
Vzhgimi vizual, diga, piezometri
Presioni n pore
Puset e vzhgimit, piezometrat
Erozioni i brendshm, shprbrja e Vzhgimi vizual, testet e ujit
shtress s themelit
Lvizjet, stabiliteti
Lvizjet totale apo te siprfaqes
Lvizjet e brendshme n dig
Stabiliteti i pjerrtsis
Tensioni
Regjistrimet seizmike
Vzhgimi vizual, analiza gjeodezike, matsit e animit

Mbetjet, nivelizimi i lngjeve, sensort vibrues pr mbetje,
matsit e pjerrtsis, matsit e siprfaqs, matsit e animit.
Inspektimi visual, analiza gjeodezike, matsit e pjerrtsis,
matsit e siprfaqs.
Tensioni
Celulat e presionit nga dheu, matsit e tensionit
Akselerometri
Monitorimi i digs siguron t dhna t cilat nevojiten pr t vlersuar se a sht sjellja e digs ashtu si
sht pritur dhe t sigurohen paralajmrimet e zhvillimit apo ndryshimit t kushteve t cilat mund t
rrezikojn sigurin e digs dhe t njerzve t cilt jetojn n rrjedhn e poshtme.
Shpeshher sht e dobishme po q se instalohen instrumente shtes dhe t zbatohen hetime t detajuara pr t vlersuar sjelljen e mtejshme t digs. Por n nj gjendje t rnd rekomandohet q t
shkohet me masat e riparimit n vend se t instalohen instrumentet shtes t cilat vetm do t tregonin
se shembja sht n progres.
6.2
Qllimi Kryesor i Monitorimit t Digs
Monitorimi ka qllimet n vijim:
Verifikimet e parashikimeve t dizajnit
T dhnat e marra nga instrumentet e monitorimit pajtohen pak a shum me parashikimet e

bra n procesin e dizajnimit. Nse jo ather duhet t vlersohet nse parashikimet e dizajnit
(mbushjet, parametrat e materialit, modelimi i digs, etj) jan t pasakta apo nuk jan t
prshtatshme apo duhet t merren parasysh faktort shtes.
Monitorimi i sjelljes afatgjate
Faqe 52
Prgjegja e nj dige n ngarkesat e jashtme dhe proceset t cilat marrin pjes n themel ndryshojn gradualisht me kalimin e kohs pr shkak t procesit t vjetrsis. Monitorimi afat gjat
do t detektoj proceset e tilla t cilat zhvillohen ngadal.
Pr digat ekzistuese, sjellja afat gjate sht objektiva kryesore. Ajo mund t klasifikohet n
kategorit si n vijim:
o
Deformimet n dig dhe themelin e saj, duke prfshir zhvendosjet vertikale, horizonatle, rotacioneve lokale, lvizjet e plasaritjeve dhe lidhjeve.
Presioni i ujit n pore n mbushjen me rr dhe n themel
Presioni dheut dhe presioni nga kontakti n mes t mbushjes nga materiali rrethanor
dhe strukturave t betonit
Rrjedhja e ujit prmes mbushjes nga materiali rrethanor dhe themelit (kullimi)
N digat ekzistuese m t vjetra deformimet m t pritura do t kishin ndodhur dhe presionet e

brendshme t ujit n pore do t zvogloheshin n nivel ekuilibrues. Sasia m e rndsishme e
monitorimit sht kullimi dhe uji q rrjedh. Ndryshimet n sasi t ktyre mund t tregojn nj
process t erozionit n themel.
6.3
Metodat e Monitorimit t Digs
6.3.1 Vzhgimi vizual

Rndsia e inpektimit vizual shpesher nnmohet. Shum prej digave t vejtra jan ndrtuar pa instrumentim adekuat. Inspektimi visual ofron mundsin e par pr t vlersuar integritetin, lvizjet
dhe rrjedhjet.
Inspektimet vizuale me intervale t rregullta nga personat e trajnuar shpeshher do t detektojn kushte t jashtezakonshme, si jan rritje e papritur e kullimit, r kulluese, lvizjet dhe deformimet n
dig. Nj inspektim visual tipik prbhet prej ecjes prgjat kurors, pjess s poshtme t digs, mbajtesve n mnyr q t identifikohen dhe dokumentohen kushtet. Nj ndihm e madhe do t ishte dokumentacioni i bazuar n listen kontrolluese dhe fotografimet e pikave kritike t bra nga e njjta pik
e vezhgimit.
Inspektimi visual sht vendimtar. Prandaj n mnyre q t marrim infomacione kuantitative shtese,
nevojitet nj sistem i matjes.
6.3.2 Sistemet e instrumentimit
Llojet e instrumentimit varen prej llojit t digs. Secili instrument duhet t shqyrtohet pr nga lokacioni i tij, thellesia, prshtatshmria pr t siguruar informacionet e duhura dhe konfidencn se instrumenti ofron lexime valide. Numri i prgjithshm i llojeve dhe numri i instrumenteve rishikohen pr
t prcaktuar se a majftojn pr t vlersuar sjelljen e digs. Nse ka nevoje pikat kritike do t ken nj
rrjet m t dendur t instrumenteve. Frekuenca e leximeve varet nga niveli i rezervuarit, kushtet klimatike dhe operimit.
Personeli i cili merret me lexime duhet t trajnohet mir pr t prcjell me kujdes procedureat e
leximit dhe vetdijsimin e tyre pr disa veprime t cilat duhet t ndrmerren. T dhnat duhet t
shqyrtohen pr korrektsi dhe afatet kohore. Ato duhet t paraqiten n tabela dhe t grumbullohen n
mnyre t duhur, q t japin nj pasqyre t qart t t dhnave. sht me rndsi q paraqitja e tyre ta
Faqe 53
prcjell leximin. Kjo sht me rendesi pr t zbuluar anomalit. Personeli duhet t trajnohet edhe pr
t kuptuar rndsin e leximit dhe t prmirsoj procedurn e puns.
Situacionet dhe prerjet trthore t cilat tregojn lokacionin dhe llojin e intrumentit duhet t
procesohen. Instrumentet me defekte duhet t identifikohen qart.
Jetgjatsia e instrumenteve duhet t vlersohet. Rekomandohet q t kalibrohen instrumentet kur t
instalohen. Instrumentet t cilat shfaqin shenja t funksionimit t pazakonshm duhet t vlersohen
kundrejt t dhnave t teprta. Instrumenti i prishur duhet t eliminohet nga tabelat e instrumenteve.
6.3.3 Krahasimi i t dhnave t monitoruara me vlerat e parashikuara apo t specifikuara
T dhnat n kufi dhe limitet e veprimeve duhet t zhvillohen dhe kriteret e prdorura pr zhvillim
duhet t evidentohen. Vlera n kufi sht nj vler e prdorur n analiza apo dizajne apo n
prcaktimin nga t dhnat historike. Niveli i veprimit sht leximi i instrumentit i cili e nxit nj
monitorim t shpesht apo nj veprim emergjent. T dhnat n kufi dhe limitet e veprimeve
prcaktohen duke u bazuar n rrethanat specifike.
T gjitha t dhnat do ti prcjellin trendet, p.sh rriten apo zvogelohen me koh apo thellsi, variacion i
drejt pr drejt me nivelin e ujit n rezervuar, etj, apo nj kombinim i trendeve t tilla. Trendet
zakonisht jan evidente n t dhnat e prmbledhura. Analizat statistikore t t dhnave mund t jen
t dobishme n vlersimin e trendeve t cilat jan prhapur si t paqarta. Nse trendet apo ndrlidhjet
n mes t dhnave jan t paqarta, ndoshta sht me e prshtatshme q t merren t dhna m shpesh
apo t grumbullohen t dhna plotesuese shtes. Leximi me gabim duhet t raportohet n bazen e t
dhnave por duhet t largohet nga tabelat prmbledhse. Nse nuk zbulohet ndonj sjellje e
pazakonshme apo ndonje evidentim i problemit, t dhnat duhet t regjistrohen pr referenca n t
ardhmen.
Nse monitorimi i t dhnave devijon nga sjellja e pritur apo vlersimi i dizajnit, duhet t ndrmerren
veprime. Veprimi varet nga natyra e problemit dhe duhet t percakohet rast pr rast. Veprimet e
mundshme jan:
Kryerja e inspektimeve vizuale t detajuara
Prsritja e matjeve pr t konfirmuar sjelljet
Verifikimi se instrumentet dhe aparaturat e leximit punojn mir,
Ndryshimi i frekuencs s matjeve
Instalimi i instrumentimit shtes
Ri-vlersimi i stabilitetit duke prdor t dhnat e reja
Hulumtimet speciale
Dizajnimi dhe ndrtimi i masave t riparimit
Operimi i rezervuarit me nivel me t ult
Te gjitha veprimet duhet t ndrmerren n konsultime me pronarin/operatorin.
6.4
Instrumentimi minimal
Instrumentimi minimal nevojitet pr t plotesuar standardet e siguris. Instrumentimi minimal bazohet

n nj dig t thjesht n themel t mir. Prve instrumentimit shtes , instrumentimi shtes i
prshtatur pr kushtet specifike n terren duhet t shtohet nse kushtet e caktuara mund t ndikojn n
sigurin e digs. Prvoja na tregon se nj perqindje e caktuar e instrumenteve dshtojn disa vite pas
instalimit t tyre. Prandaj sht me rndesi q gjat instalimit t instrumente n fillim t merret
parasysh nj teprica e instrumeteve n mnyre q t kemi nj instrumentim minimal punues.
Rekomandohet gjithashtu q teprica e instrumeteve t arrihet n instrumentimin e zonave kritike sa i
prket siguris s digave.
Faqe 54
N nj dig rrethanore, duhet t kemi parasysh:
Rrjetin e prdatsuar gjeodezk i cili mundson vezhgimin e deformimeve siprfaqesore t

strukturs s digs dhe t terrenit prreth. Rrjeti duhet t lidhet me rrjetin gjeodezik n galeri
nse ekzistojn.
Grumbullimi i duhur i kullimit dhe rrjedhs s drenazhimit. Rekomandohet q t instalohen
pika t veanta t matjeve. Perparsia e tyre sht q zonat me rrjedhje t ngritur mund t
identifikohen leht.
Instrumentimet minimale t rekomanduara pr digat rrethanore ekzistuese (duke u bazuar n

Udhzimet pr Vlersimin e Projekteve pr Hidroenergji, FERC)
Lloji i matjes
Digat me potencial t Digat me potencial t Kaprderdhja

e
ult t rrezikut
lart t rrezikut
veant dhe apo dalja
Inspektimi vizual
X
X
X
X
X
Uji n fund
X
X
Rrjedha e drenazhimit,
X
X
kullimi, rrjedhja
Presioni n pore
X
X
Lvizja e themelit
X
X
Regjistrimet seizmike
X
X
6.5
Rishikimi i instrumentimit ekzistues

6.5.1.1 Prmbledhje
Pikat gjeodezike jan n kuror dhe n rrjedhn e poshtme. N dispozicion sht instrumenti pr
matjen e kullimit. Piezometrat jan t instaluar n trupin e digs, n pjesen e siprme. Piezometrat nuk
shfrytzohen dhe funksionalitetit i tyre duhet t kontrollohet. Kulllimi dhe presioni n pore nuk jan
matur pr se paku 15 vjet.

6.5.2.1 Prmbledhje
Pikat gjeodezike jan n kurorn e digs dhe n rrjedhn e poshtme. Nuk ka instrumente tjera n
dispozicion, prandaj kullimi, presioni n pore dhe deformimet nuk maten.

6.5.3.1 Prmbledhje
Pikat gjeodezike jan prgjat kurors. Matsit e pjerrtsis jan t instaluar n dig, t cilt jan
jasht prdorimit. Diga sht e pajisur me piezometra pneumatik, gjendja e t cileve nuk sht e qart,
pasi q nuk jan prdor q nga viti 1996 kur sht br edhe matja e fundit n diga. Kullimi dhe
presioni i ujit n pore nuk maten.
Faqe 55

6.5.4.1 Prmbledhje
Pikat gjeodezike jan n kuror, n rrjedhn e siprme dhe t poshtme t digs. Piezometrat jan
instaluar n dig me gjasa t mos funksionimit. Matsit e pjerrtsis jan instaluar n trupin e digs
por ato jan t t prishura dhe nuk prdoren. Kullimi nuk monitorohet n kt dig. Matja e fundit
gjeodezike sht br n vitin 1996.

6.5.5.1 Prmbledhje
Pikat gjeodezike jan t vendosura n kuror, rrjedhn e poshtme dhe n dy pika monitoruese t
rrjedhs s siprme. Dy piezometra jan n rrjedhen e siprme dhe t tjerat jan n ann e majte dhe
djatht t digs. Vetm disa piezometra jan funksional. Presioni i ujit n pore matet por jo t gjith
piezometrat jan n gjendje t mir. Kullimi nuk matet kurr. Raporti i fundit sht br n vitin 1996.
6.5.6 Rekomandimet pr ri-fillimin e monitorimit
Monitorimi dhe inspektimet vizuale duhet t rifillohen menjeher.

T pes digat jan t pajisura me monumente pr matje gjeodezike. Rekomandohet q n tre
vitet e para pas rifillimit t monitorimit, t bhet nj matje gjeodezike e plot. M von kur t
vrtetohet se digat jan n gjendje stabile periudha n mes t matjeve t plota gjeodezike
mund t zgjatet pr 3 vjet. Por nj analiz e reduktuar gjeodezike duke e nivelizuar kurorn,
rekomandohet t bhet do vit.
Piezometrat duhet t vihen n funksion. N minimum 3 Piezometra t llojit Casagrande n
rrjedhn e poshtme pr t monitoruar presionin e ujit n pore dhe siperfaqen e tij.
Niveli i ujit n rezervuar duhet t monitorohet n baza ditore si dhe konsumimi i ujit.
Vlerat e matura duhet t vlersohent krahasohen me parapraket dhe me sjelljet n t kaluaren
dhe me ato t parashikuara duke u bazuar n vlerat e dizajnit dhe perfundimisht duhet t
paraqiten me shifra pr t marr nj pamje m t qart.
Gjendja e rrjedhs s poshtme dhe masat pr zbutjen e rrezikut
7.1
Hyrje
Faqe 56
Nse diga sht dizajnuar n mnyr t duhur dhe sht mirmbajtur dhe sjellja e saj sht vzhguar
dhe monitoruar, nj ndodhi e papritur nuk duhet t prjashtohet asnjher, edhe nse ka shume pak
gjasa t ndodh. Prandaj sht e arsyeshme q t sigurohen masa pr t kontrolluar ndikimet e nj
ndodhie t till dhe t minimizohet dmi potencial.
7.2
Situatat e rrjedhs s poshtme dhe masat e propozuara pr zbutjen e rrezikut
Fshatrat gjenden n rrjedhn e poshtme t t gjitha pes digave t inspektura. Shembja e digs mund t
shkaktoj humje jetesh dhe pasurish. sht me rndsi q n Manualin pr Mirmbajtje dhe
Operim t jipen udhzimet e qarta se si t parashikohet nj shembje potenciale dhe se cilat
veprime duhet t ndrmerren pr t shmangur nj shembje apo t minimizohet rreziku i
humbjes s jets s nj rezve. Vlersimi i zons me potencial t vrrshimit n kombinim me
sistemin e alarmimit mund t reduktoj rrezikun e humbjes s jetrave. N disa shtete studimet e
shembjes s digs n kombinim me sistemin e alarmimit jan standarde pr t reduktuar rrezikun e
humbjes s jets .

Gjendja :
N nj distanc prej 0.5 km gjenden shtpit e para. Fshati n vazhdim sht Orllani dhe prcjellet me
disa fshatra tjer. Shembja e digs mund t shkaktoj dm dhe humbje jetsh.
Studimi i shembjes s digs:
Gjat inspektimi vizual nuk sht gjetur ndonje studim pr shembjee e digs.
Sistemi i alarmimit :
Nuk ka sistem t alarmimit funksional.

Gjendja:
N nj distanc prej 1.7 km ndodhet fshati Gracanic i prcjellur prej disa fshatrave tjer. Shembja e
digs mund t shkaktoj dme dhe humbje jetsh.
Studim i shembjes s digs :
Gjat inspektimit vizual nuk sht gjetur ndonj studim i shembjes s digs.

Gjendja :
N nj distance prej 0.5 km ndodhet fshati Zhdrell i prcjellur prej disa fshatrave tjer. Shembja e
Faqe 57
Studimi i shembjes s digs n testet model sht kryer n periudhen e dizajnit dhe ndrtimit. Zonat
potenciale t vrrshimit jan shenjuar me shtiza.
Sistemi i alarmimit:

Gjendja:
N nj distance prej 1.3 km, ndodhen shtepit e para. Fshati n vijim sht Velji Breg i prcjellur prej
disa fshatrave tjer. Shembja e digs mund t shkaktoj dme dhe humbje jetsh.
Gjat inspektimit vizual nuk sht gjetur ndonje studim i shembjes s digs.

Gjendja:
N nj distanc prej 0.9 km ndodhet fshati Prilepnic i prcjellur prej disa fshatrave tjer. Shembja e
Studimi i shembjes s digs :
Gjat inspektimit vizual nuk sht gjetur ndonje studim i shembjes s digs.
7.3
Konkluzionet dhe Rekomandimet

Konkluzionet:
Duke u bazuar n inspektimin vizual dhe diskutimet me prfaqesuesit e Kompanis Regjionale t Ujit
sht konkluduar se masat pr t minimizuar rreziqet n rast t shembjes s digs nuk jan adekuate
standardeve t kohs, prandaj ato duhet t prmirsuar. Rekomandohen masat n vijim:
Rekomandimet:
Rishqyrtimi dhe prdatsimi udhzimeve ekzistuese t veprimit n Manual pr Mirmbajtje
dhe Operim t cilat prmbajn udhzime t qarta se si t operohet me rezervuar/sistemin e
digs n rast t ndodhive potenciale apo tashme ekzistuese ekstreme si p.sh. rreshje ekstreme
pr nj periudh t gjat kohore, pas trmeteve, rritja e kullimit prmes trupit t digs apo
situatat tjera t rrezikimit t siguris.
Vlersimi i vrrshimit potencial me ndihmen e studimit pr shembjen e digs. Shenjimi i
zons potenciale t vrrshimit n terren.
Instalimi dhe operimi i nj sistemi t alarmimit , testimi i tij n baza vjetore dhe udhzimi i
popullats n rrjedhn e poshtme se si t veprojn n rast t alarmimit.

Konkluzionet:
Faqe 58
Duke u bazuar n inspektimin vizuel dhe diskutimet me prfaqesuesit e Kompanis Regjionale t Ujit
sht konkluduar se masat pr t minimizuar rrezikun n rast t shembjes s digs nuk jan adekuate
dhe sipas standardeve t sotme prandaj edhe duhet t prmirsohen. Rekomandohen masat n vijim:
Rekomandimet:
Rishqyrtimi dhe prdatsimi i udhzimeve ekzistuese t veprimit n Manualin e
Mirmbajtjes dhe Operimit t cilat prmbajn udhzime t qarta se si t operohet me
rezervuar/sistemin e digs n rast t ndodhive potenciale apo tashme ekzistuese ekstreme si
p.sh. rreshje ekstreme pr nj periudhe t gjat kohore, pas trmeteve, rritja e kullimit prmes
trupit t digs apo situatat tjera t rrezikimit t siguris.
zons me potencial t vrrshimit n terren.
popullates n rrjedhen e poshtme se si t veprojn n rast t alarmimit.

Konkluzionet :
Duke u bazuar n inspektimin vizuel dhe diskutimet me prfaqesuesit e Kompanive Regjionale t Ujit
Rekomandimet:
Mirmbajtjes dhe Operimit t cilat prmbajn udhzime t qarta se si t operohet me
p.sh. rreshje ekstreme pr nj periudh t gjat kohore, pas trmeteve, rritja e kullimit prmes
Rishikimi nse zona me potencial t vrrshimit sht shenjuar plotsisht.
Instalimi dhe operimi i nj sistemi t alarmimit , testimi i tij n baza vjetore dhe udhezimi i
popullates n rrjedhen e poshtme se si t veprojn n rast t alarmimit .

Konkluzionet :
Duke u bazuar n inspektimi vizuel dhe diskutimet me prfaqesuesit e Kompanive Regjionale t Ujit
Rekomandimet:
Mirmbajtjes dhe Operimit t cilat permbajn udhzime t qarta se si t operohet me
zones potenciale t vrrshimit n terren.
Instalimi dhe operimi i nj sistemi t alarmimit , testimi i tij n baza vjetore dhe udhezimi i

Konkluzionet :
Faqe 59
Duke u bazuar n inspektimin vizuel dhe diskutimet me prfaqesuesit e Kompanive Regjionale t Ujit
Rekomandimet:
Mirmbajtjes dhe Operimit t cilat permbajn udhzime t qarta se si t operohet me
zones potenciale t vrrshimit n terren.
Faqe 60
Plani i Veprimit t Masave Riparuese
Situata aktuale
Inspektimi vizuel i digave ekzistuese dhe rishikimi i shkurtr i vizatimeve dhe ekzistimi i dokumentacionit (skicat, dokumentet pr materialin dhe analizat) tregojn se digat pr momentin jan
n gjendje stabile. Mirpo mungojn informacione t rndsishme n lidhje me sigurin:
Nuk ka korniz ligjore q definon prgjegjsit, mbikqyrjen, sankcionet n rast t neglizhencs s shtjeve n lidhje me sigurin, etj.
Pjesrisht nuk ka monitorim t digave q nga viti 1997 si dhe observim dhe vlersim t
vazhdueshm t sjelljes s digave.
Baza e t dhnave t projektit sht 40 deri 50 vjet e vjetr, ndrsa gjat ksaj periudhe kan
ndryshuar n mnyr t konsiderueshme metodat dhe kriteret e vlersimit. Nuk ka re-evaluim
t projekteve duke marr parasysh kto ndryshime.
Disa diga kan magsi n lidhje me sigurin t cilat duhet t korrigjohen.
Nevojiten veprime pr t arrit standarde t prdatsuara t siguris.

Prandaj, disa veprime urgjente jan t nevojshme pr t pasur pasqyr t drejt pr kushtet e
siguris:
Ndrtimi i kornizs ligjore pr diga n kuadr t qeveris dhe krijimi i autoritetit i cili do t
mbikqyr dhe kontrolloj digat ekzistuese dhe t reja.
Krijimi n kuadr t Kompanive Rajonale t Ujsjellsit nj trup i cili do t jet prgjegjs pr
monitorimin dhe vzhgimin e sjelljes s digave, raportimin (vjetor dhe 5 vjear) e rezultateve
organizatave qeveritare mbikqyrse, arkivimin e dokumenteve t ndrlidhura me sigurin dhe
pregaditjen e planit emergjent t veprimit.
Rishikimi i siguris n thelb pr seciln dig duke marr parasysh:
o
o
Ndryshimet n bazn e t dhnave dhe t rregullave dhe kritereve t reja

Metodat e reja pr vlersim
Kjo duhet t bhet n fushat si n vijim:

o Re-vlersimi i PMF (Vals Vrrshuese Maksimale t Mundshme) dhe vlersimi i kapacitetit t kaprderdhsit
o Vlersim i ri i siguris ndaj trmetit duke marr parasysh analizat pr hazardin probabilistik seizmik dhe metodat moderne t analizave t siguris.
o Ri-vlersim i planit emergjent t veprimit, prfshir prdatsimin e Manualeve pr
Monitorim dhe Operim
o Ri-vlersim i studimeve pr shembjen e digave dhe definimi i siprfaqeve potenciale q
vrrshohen n rast t shembjes
o Instalimi, operimi dhe testimi vjetor i Sistemeve Alarmuese.
o Mnjanimi i t metave t identifikuara n lidhje me sigurin pr seciln dig.
8.1
Temat legjislative
8.1.1 Rndsia e Kornizs Legjislative pr Sigurin e Digave

Korniza Ligjore prcakton prgjegjsit , t drejtat e organizatave prgjegjegjse dhe procedurat pr t
mirmbajt diga t sigurta dhe ekonomike, prandaj edhe sht shtylla kryesore e siguriss s digs.
Faqe 61
8.1.2 Masat e propozuara

Propozohet q t hartohet nj korniz ligjore e cila e definon punn e organizatave prgjegjse pr t
mbikqyr sigurin e digave brenda qeveris, duke definuar pergjegjsit e pronarit t digs, veprimet
e tyre pr t vlersuar sigurin e digs, procedurat pr digat e reja dhe ekzistuese si dhe dnimet nse
nj dig paraqet mangesi t siguris.
N aneksin 10.1 , struktura dhe temat e ligjeve t rishikuara mbi sigurin e digs n Zvicr, i cili hyn
n fuqi 1. 1. 2013 sht dhn si shembull. Ky ligj i prcakton t gjitha hapat e nevojshme pr digat e
reja dhe ekzistuese. Duhet t adaptohet sipas kushteve n Kosov duke marr parasysh strukturn
organizative t Kosovs dhe numrin relativisht t ult t digave n Kosov.
Aneksi 10.2 paraqet udhzimet administrative n zbatim t ligjit. E prkufizon n hollsi:
Autoritetin Qeveritar prgjegjs pr sigurin e digave n Kosov
Brenda qeveris duhet t themelohet nj autoritet pergjegjs. Ky autoritet do t jet prgjegjs pr:
Vlersimin e kornizs ligjore ekzistuese sa i prket nivelit t siguris, procedurave duke marr
parasysh konsideratat e duhura ekonomike dhe nse ka nevoje t jap propozime pr
prmirsime.
Aprovimi i planifikimit, mbikqyrjen e ndrtimit dhe mbikqyrjen e mbushjes s rezervuarit t
digave t reja.
Mbikqyrja e digave ekzistuese.
Mbikqyrja e mirmbajtjes.
Mbikqyrja e koncepteve emergjente n bashkpunim me autoritetin pergjegjs pr
administrim t situatave emergjente.
Hollsit jan dhn n Aneksin 10.2.
Aktivitet e zakonshme jan:
Ekzaminimi dhe miratimi i dokumenteve
o Dorezuar nga operatori i digs apo autoritetet tjera,
o Miratimi i rregulloreve , kontrollimi duke br krahasime dhe uniformitet
Vlersimi periodik i siguris :

o Krkesa pr vlersim t zgjeruar t siguris(p.sh t gjitha 15 vitet)
o Pjesmarrja n inspektime
o Mbikeqyrja e prezantimit t rezultateve nga ekspertt,
o Konkluzioni i veprimeve n vazhdim.
Inspektimet vjetore, pjesemarrja e departamentit pr siguri t digave do vit .
Dokumentet e zakonshme t nevojshme pr inspektim dhe miratim jan:

Tab. 8.1: Mbikqyrja e autoriteteve - dokumentet e nevojshme
Krkesat
Dokumenti
Periudha
Inspektimi vjetor (eksperti)
Analizat vjetore t matjeve
(eksperti)
Krkesat e udhzimeve pr siguri
t strukturs
Monitorimi dhe mirmbajtja
Inspektimi vizuel (operatori)
Raporti vjetor i siguris

Raporti vjetor i matjeve
vjetor
vjetor
Reagimi i
autoritetit
Prgjigje
Prgjigje
Raporti i zgjeruar periodik i 15 vjear

Prgjigje
vlersimit t siguris
Rregullorja e monitorimit
15
vjet,
n miratim
vazhdim e sipr
Protokollet dhe lista e konto- javor
Prgjigje
Faqe 62
trollimit
Testet funksionale t pajisjeve Protokollet dhe lista e konto- vjetor
Prgjigje
operuese (operatori)
trollimit
Matjet (operatori)
Protokollet
Bazohet n ske- Prgjigje
men e monitorimit
Inspektimet perjashtuese
Protokollet, raportet
Pas ndodhive
Prgjigje
Kopjet e raporteve duhet t arkivohen n departamentin pr siguri t digs dhe n zyren kryesore t
operatorit si dhe n vendin ku ndodhet diga.
Koncepti emergjent :
Qllimi: kujdesi m i madh n mnyr q t administrohet situata emergjente
baza: harta e vrrshimit
8.1.3 Vlersimi i kostos
sht propozuar q t asistohet n prgatitjen e kornizs lgjislative, njsia e cila sht prgjegjse pr
mbikqyrjen e t gjitha aktiviteteve t digave t reja dhe ekzistuese nga nj ekspert mbshtets
ndrkombtar. Mbshtetsi duhet t prkrah personin i cili sht prgjegjs pr hartimin e kornizs
legjislative me kerkesa teknike n mnyr q t definohet puna e organit pergjegjes pr mbikqyrje t
t gjitha aktiviteteve q ndrlidhen me diga.
Vlersimi i kostos:
15 dit pune t ekspertit nderkombtar (mbshttsit), duke prfshir punn e pjesrishme n
Kosov
30000
8.2
Veprimet e prgjithshme pr t gjitha Digat
8.2.1 E prgjithshme
Elementet q parashihen pr sigurine e digave jan:
1. Siguria e strukturs
a. Stabiliteti i pjerrtsis
b. Koncepti i duhur i drenazhimit
c. Dokumentacioni i prdatesuar
d. Analiza t gjera t siguris do 15 vjet
2. Monitorimi
a. inspektimi frekuent vizuel
b. matjet e deformimit dhe kullimit, ujit n pore
c. vlersimi i rezultateve n karahasim me rezultatet e mhershme dhe shqyrtimi
d. raportet vjetore dhe raportet 5 vjeare
e. testimet vjetore t pajisjeve operuese (p.sh. portat , etj)
f. analiza t zgjeruara t siguris do 15 vjet
3. Koncepti i Planit t Veprimit Emergjent
a. Masat e operimit
b. Njohja e zonave me potencial t vrrshimit
c. Sistemi i alarmimit , duke prfshir testimin vjetor t sistemit
Inspektimet e jashtezakonshme duhet t kryhen pas ngjarjeve n vijim:
Trmetet
Vrrshimet ekstreme
Periudhat e ngrirjes - inspektimi ditor i ports hidraulike t rrjedhjes
Sjellja e pazakonshme e digs
Faqe 63
8.2.2 Gjendja e siguris s digave

Duke u bazuar n inspektimin vizuel dhe kontrollimin e shkurtr t dokumentacionit ekzistues, pes
digat jan n gjendje t mir.
Monitorimi sht nderprere q 15 vjet dhe duhet t rifillohet menjeher.
Q nga periudha e dizajnimit, disa krkesa pr t vlersuar sigurin e digs kan ndryshuar dhe metodat e shfrytzuara n periudhen e dizajnit tashme nuk jan t prshtatshme. Nj ri-vlersim i kushteve
8.2.3 Ri-fillimi i Monitorimit t t gjitha Digave
Brenda Kompanive Regjionale t Ujit rifillimi i monitorimit dhe raportimit dhe dokumentacioni i
matjeve dhe vzhgimi vizuel (raportet vjetore, etj) kan prioritetin m t lart dhe mund dhe duhet t
zbatohet nga personeli i Kompanis Regjionale t Ujit . Kjo prbhet prej hapave n vijim:
Themelimi i nj njsie brenda kompnais e cila sht prgjegjse pr sigurin e digs.

Drejtori i saj(shiko PuRr 10.4) duhet t organizoj t gjjitha veprimet e nevojshme dhe
procedurat.
Matjet e nivelit t rezervuarit, t piezometrave, nivelizimit t kurors s digs, vzhgimin
vizuel, vlersimi i matjes dhe raportimi duhet t bhet nga personeli.
Matjet gjeodezike mund t kushtojn dhe nevojitet instrumentimi. Rekomandohet q t
vlersohet se a sht me e arsyeshme q t kryhet nga nj kompani private n Kosov apo nga
nj ra prej Kompanive Regjionale t Ujit pr t gjitha digat
Rezultatet nga vlersimet duhet t paraqiten n raportin vjetor (Aneksi 10.10)
do Kompani Regjionale e Ujit duhet t cakttoj nj inxhinier prgjegjs pr kt aktivitet. Ky person

mund t kryej edhe detyra tjera por prioriteti i tij sht prgjegjsia pr monitorim t digs.
Rekomandohet q t asistohen dhe mbikqyren Kompanit Regjionale t Ujit n vitin e par t
procedurs raportuese nga nj ekspert ndrkombtar. Kjo mund t bhet pr t gjitha 4 kompanit n
nj mandat.
Vlersimi i kostos :
1 puntori (2 ditor n Prishtin, plus dy dite udhtimi) n 4 Kompani Regjionale t Ujit duke e
prgatitur shabllonin e raportit , diskutimi i pyetjeve t hapura.
Prkrahja me Skype dhe email t puns n do dig, miratimi se bashku me prgjegjsit n
qeveri. 2 dit pr nj dig (totali 10 dit)
Totali (duke perfshir shpenzimet e udhtimit )

30000
8.2.4 Rishikimi i Siguris seizmike , hapi i par sht vlersimi i rrezikut seizmik
N kohn kur jan ndrtuar digat me metodat e vlersimit t sigurise seizmike, tani nuk praktikohen
m sipas standardeve t reja. Prandaj siguria seizmike duhet t rivlersohet. Baza pr ri-vlersim sht
analiza e probabilitetit t rrezikut seizmik. PuRr jan dhn n Aneksin 10.5 pr t kryer analizat e
probabilitetit t rrezikut seizmik pr pes digat n nj studim.
Parashikimi i kostos :
Faqe 64
Duke u bazuar n eksperienc, kostot jan prej 70000 pr nj studim t kombinuar i cili i
vlerson parametrat dizajnues pr pes digat.
8.2.5 Rishikimi i PMF dhe kapacitetit t kaprderdhjes

Shiko Aneksin 10.6
8.2.6 Ngritja e sistemeve t alarmimit duke prfshir vlersimin e zons s vrrshyer.

Shiko Aneksin 10.8
8.3
Veprimet e propozuara pr Digat individuale
Duke marr parasysh kohn e gjat q nga projektimi origjinal, ndryshimi n ndrkoh i krkesave dhe
metodave t analizave si dhe pr shkak t ndrprerjeve n monitorim, rekomandohet fuqishm q pr
seciln dig t ndrmirret nj analiz e thell t siguris pr seciln dig.
Masat Riparuese t Rekomanduara dhe Kostoja e Prafrt:
Analiza t reja thelbsore pr sigurin statike dhe dinamike
o Termat e Referencs shih Aneks 10.9
o Kostoja: bazuar n prvoj
70000
o Krkesat: analiza probabilistike pr hazardin seizmik, shih Aneks 10.5
o T fitohet pasqyr adekuate pr metodat moderne t evaluimeve te deformimeve rreth
siguris s digave (p.sh. Metoda e Newmark-ut) q duhet prdorur.
Rishikimi i vershimeve (PMF) dhe kapacitetit t kaprderdhsit (shih Aneks 10.6)

o Kostoja: bazuar n prvoj pr analiza t thjeshta
40'000
Studim i shembjes s digs (shih Aneks 10.7)

o Kostoja: bazuar n prvoj pr studim t thjesht lineare
40'000
Instalimi i sistemit alarmues (shih Aneks 10.8)

hapur
Analizat e Kost-Benefitit t Masave t Rekomanduara:

Studimet e lartprmendura jan t domosdoshme pr t arritur vlersim t prdatsuar pr sigurin e
digave. Nse do t ndrmirreshin analizat moderne, rezultati i analizave t siguris me siguri do t
tregoj se margjinat e siguris jan t mjaftueshme dhe me siguri nuk do t nevojitet ndonj ndrtim
shtes pr faktin se metodat moderne t vlersimit i marin m mire parasysh rezervat e fshehura.
Masa specifike shtes pr diga:
Punt e mirmbajtjes:
o Pastrimi i pjerrtsive t eprme dhe t poshtme t digave nga shkurret dhe drunjt
shtjet kritike:
Nuk ka ndonj ndonj shtje kritike
Faqe 65
Krahasimi ndrmjet Investimeve t nevojshme dhe Dmtimeve t mnjanuara:

Mjetet financiare pr vlersimin e siguris s digave dhe pr instalimin e sistemit alarmues sht disafish m e vogl krahasur me dmtimet e mundshme dhe jett q do t mund t kishin humbur nga
shembja e digs. Gjithashtu dmtimi i reputacionit dhe humbja e besimit n aftsit e qeveris do t
ishte e konsiderueshme.
70000

40'000

40'000

hapur

Ur pr t ofruar qasje n kurorn e digs n rast t emergjencs dhe pr mirmbajtje:
o Kapaciteti 10 ton, nj korsi
o Kostoja
70000
o Pastrimi i kurors dhe i pjerrtsive t eprme dhe t poshtme t digave nga shkurret
dhe drunjt
shtjet kritike:
ishte e konsiderueshme.
o
o
o
Faqe 66
Kostoja: bazuar n prvoj

70000
Krkesat: analiza probabilistike pr hazardin seizmik, shih Aneks 10.5
T fitohet pasqyr adekuate pr metodat moderne t evaluimeve te deformimeve rreth

40'000

40'000

hapur

Punt e mirmbajtjes:
shtjet kritike:
ishte e konsiderueshme
8.3.4 Diga e Ujmanit/ Gazivods
70000

40'000

40'000
o
o
Termat e Referencs shih Aneks 10.8

Kostoja: bazuar n prvoj
Faqe 67
hapur

shtes pr faktin se metodat moderne t vlersimit i marrin m mire parasysh rezervat e fshehura.
Punt e mirmbajtjes:
shtjet kritike:
70000

40'000

40'000

hapur

shtes pr faktin se metodat moderne t vlersimit i marrin m mire parasysh rezervat e fshehura.
Mungon nj pjes e kaprderdhsit
o Kostoja: vlersim bazuar n prvoj
80000. -
Faqe 68
o Mund t bhet nga personeli i kompanis, nuk ka kosto shtes

Punt e mirmbajtjes II:
o Largimi i korozionit nga gypat n galeri dhe ngjyrosja e tyre
o Mund t bhet nga ndonj kompani vendore
Ka nj rrjedhje t ujit n krahun e djatht t digs. Kjo rrjedhje sht m e madhe kur niveli i
ujit sht i lart. Ndonj gjeolog duhet t vlersoj burimin e ksaj rrjdhjeje. A sht nga trupi
i digs apo sht rrjedhje ansore? Gjendja duhet monitoruar me kujdes nse rrjedhja rritet dhe
nse prmban grimca. Kjo do t indikonte erosion t brendshm. sht propozuar q rrjedhja
t drrejtohet n ndonj basen t vogl pr tu kontrolluar m leht.
shtjet kritike:
8.4
Prmbledhje e Masave t propozuara
Sikur q sht cekur m lart, digat jan n gjendje t mir, mirpo monitorimi sht ndrprer 15 vjet
m par. Q nga koha e ndrtimit, kushtet e projektimit dhe vlersimet pr sigurin kan ndryshuar
dhe nuk ka pasur ri-evaluim q nga ajo koh. Prandaj gjendja e tanishme e siguris s digave sht
e pasigurt.
Tabela prmbledh veprimet e propozuara dhe t nevojshme pr t arritur standarde bashkkohore pr sigurin e digave n Kosov. Prioritet t par (1) kan veprimet urgjente q ndrlidhen me
sigurin e digave. Ndryshimi kohor pr ti filluar ato, ka parasysh parakushtet q nevojiten pr tia
nisur punen.
Ku
prgjithshm
prgjithshm
prgjithshm
Mas e propozuar
Korniza ligjore, Sekcioni pr
Sigurin e Digs
(shiqo Aneks 10.1, 10.2)
Rifillimi i monitorimit, Report Vjetor
(shiqo Aneks 10.10)
Hazardi probabilistik seizmik
(shiqo Aneks 10.5)
Zbatuar nga
Kostoja e
vlersuar
Mbshtetje (Backstoping)
nga
ekspert
ndrkombtar
Vendort; trajnim dhe
mbshtetje nga ekspert
ndrkombtar
Kompani
ndrkombtare
30000
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-
Prioritetet
Koha e fillimit
1
I menjhershm
30000
1
I menjhershm
70000
1
I menjhershm
70000
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
Batllava
(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals Vrshuese Maksimale t Mundshme) dhe kapacitetit t
kaprderdhsit
40 000
40'000
1
Mbrenda
viti
nj
nj
nj
Faqe 69

(hiqo gjithashtu Aneks 10.8)
Kompani
btare
ndrkom-
hapur
Punt e mirmbajtjes:
Vendort

(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals Maksimale t Mundshme) dhe kapacitetit
t
kaprderdhsit
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-

Kompani
btare
ndrkom-
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
vendor
Ur pr t mundsuar qasje n
kurorn e digs
Vendort
70000

(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals Maksimale t Mundshme) dhe kapacitetit
t
kaprderdhsit
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-
Kompani
btare
ndrkom-
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
1
Mbrenda
viteve
dy
vendor
2
I menjhershm
70 000
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
Badovc
40 000
40'000
hapur
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viteve
nj
nj
nj
dy
2
I menjhershm
1
Mbrenda
nj
viti
Radoniqi
70 000
40 000
hapur
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viteve
nj
nj
dy
vendor
Gazivoda/
Ujman
(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals Maksimale t Mundshme) dhe
kapacitetit t kaprderdhsit
Kompani ndrkombtare

Kompani ndrkombtare
Punt e mirmbajtjes:
Vendort
Kompani ndrkombtare
Kompani ndrkombtare
70 000
40 000
40'000
hapur
vendor
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viteve
2
Mbrenda
nj
nj
nj
dy
nj
Faqe 70
viti
Prilepnica
8.5

(shiqo Aneks 10.9)
Rishiqimi i PMF (Vals Maksimale t Mundshme) dhe
kapacitetit t kaprderdhsit
Kompani ndrkombtare

Kompani ndrkombtare
Evaluimi i rrjedhjes s ujit
Vendort
vendor
Vendort
vendor
Punt e mirmbajtjes II
Vendort
vendor
Ndrtimi i pjess q mungon

t kaprderdhsit
Vendort
80000
Kompani ndrkombtare
Kompani ndrkombtare
70 000
40 000
40'000
hapur
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viti
1
Mbrenda
viteve
nj
nj
nj
dy
1
I
menjhershm
3
Mbrenda
dy
viteve
3
Mbrenda
dy
viteve
2
Mbrenda
dy
viteve
Diskutime pr prioritetet
Pr t arritur standarded moderne pr sigurin e digave sipas ICOLD, duhet zbatuar t gjitha shtjet
m prioritare t lartcekur. N prezantimin q u mbajt me 4 tetor 2012, u parashtrua pyetja nse mjetet
financiare nuk jan t mjaftueshme, cilat aktivitete do t mund t spostohen pr nj periudh t
mvonshme.
Rregulloret e ICOLD-it jan rekomandimet q rrjedhin nga eksperiencat n prmasa botrore pr
sjelljen e digave, shembjen e tyre dhe t studimeve krkimore. Ato nuk jan kod ligjor, por vetm
rekomandime. Vendosja e standardeve t siguris n princip sht nj vendim socio-politik, rrezik t
cilin shoqria sht e vullnetshme ta pranoj. Definimi i standardeve m t ulta t siguris do t thot
q shoqria sht e vullnetshme t pranoj probabilitet m t lart t ndonj dmtimi m t madh dhe
humbje t ndonjjete n rast t shembjes s digs.
Lista e mposhtme jep disa informata pr aranzhim shtes t prioriteteve:
Krijimi i kornizs ligjore dhe definimi i entitetit mbrenda qeveris q do t ishte prgjegjs pr
sigurin e digave nuk duhet vonuar.
Rifillimi i menjhershm i monitorimit t digave dhe raportimi nuk duhet vonuar
Rishikimi thelbsor i siguris statike dhe seizmike nuk duhet vonuar. Kjo gjithashtu prfshin
vlersim t ri t hazardit seizmik
PMF duhet rishqyrtuar menjher, s paku pr ato diga me siprfaqe m t madhe ujmbledhs (p.sh. Ujmani), dhe digat me siprfaqe ujmatse m t vogl ku operimet e kaprderdhsve jan vzhguar.
Faqe 71
Sistemi i alarmimit pr ujra me sirena pr popullatn posht digs n rast t problemeve me

sigurin e digs sht praktik n disa shtete, mirpo disa shtete si Gjermania nuk i kan ato
sisteme.
Sistemi i alarmimit pr ujra me sirena mund t mos vendoset nse:
o rishiqimi thelbsor i siguris s digs ka treguar margjina t mjaftueshme t siguris
pr t gjitha rastet e ngarkesave dhe sht vendosur vzhgimi i vazhdueshm i digave
sht vendosur
o sistemi i alarmimit nga pronari i digs pr policin dhe sistemin e mbrojtjes civile q
testohet rregullisht dhe ekziston plani emergjent i detajuar duke prfshir vlersimin e
prafrt e siprfaqes potencialisht t vrshuar
Faqe 72
Referencat
ICOLD (2012) Selecting seismic parameters for large dams - Guidelines. (revision of Bulletin 72).
International Commission on Large Dams, Bulletin 148.
UNMIK (2002) Kosovo irrigation rehabilitation project, Phase 1, Volume 1 and 2. DHV Consultants.
10 Anekset
Faqe 73
Faqe 74
10.1 Ligji per Sigurine Struktures se Diges

Si shembull sht dhn Ligji Zvicerran e cila do te hyj n fuqi me 1.1.2013. Ajo prmban rregulloret
e nevojshme. Ajo duhet adoptuar kushteve n Kosov.
Federal Act on Water Retaining Facilities
(Water Retaining Facilities Act)
of 1 October 2010
The Federal Assembly of the Swiss Confederation,
on the basis of Article 76, paragraph 3 of the Federal Constitution,
and having considered the Dispatch of the Federal Council dated 9 June 2006.
Chapter 1: General Provisions

Art. 1
Purpose
This Act regulates the safety of water retaining facilities and the liability for damage caused by the release of water from
water retaining facilities.
Art. 2
1
Scope
This Act applies to water retaining facilities which meet the following specifications:
a.
the storage height above the low-water level of the reservoir or above ground level is at least 10 metres;
b.
the storage height is at least 5 metres and the reservoir has a storage capacity of more than 50,000 cubic metres.
The federal supervisory authority (Art. 22) may:
Art. 3
a.
declare water retaining facilities that are smaller than specified above to be subject to this Act if they have a particular risk potential;
b.
exclude water retaining facilities from the scope of this Act if it is demonstrated that they do not have a particular risk potential.
Definitions
Water retaining facilities are installations designed to dam or store water or mud. They are also structures intended to retain
sediment, ice and snow or for the temporary retention of water (retention basins).
Large water retaining facilities are installations:

a.
with a storage height of at least 25 metres;
b.
with a storage height of more than 15 metres and a storage capacity of more than 50,000 cubic metres;
c.
with a storage height of more than 10 metres and a storage capacity of more than 100,000 cubic metres;
d.
with a storage capacity of more than 500,000 cubic metres.
Art. 4 Water retaining facilities on bodies of water bordering neighbouring countries

1
For water retaining facilities on bodies of water bordering neighbouring countries, the Federal Council may stipulate special
provisions or agree special provisions with the neighbouring countries.
2
For this purpose, the Federal Council may deviate from the provisions on the applicable legislation and place of jurisdiction
specified in federal legislation or international treaties.
Chapter 2: Safety of Water Retaining Facilities

Section 1: Construction and Operation
Art. 5
Basic principles
Water retaining facilities must be designed, constructed and operated in accordance with the state of the art in science and
technology so that their safety is guaranteed for all foreseeable operating and loading cases.
For the purpose of specifying measures, special attention must be paid as far as possible to the economically viable utilisation of hydropower. Measures shall be specified by the supervisory authority in consultation with the owner of the facility
Faqe 75
and, insofar as the measures concerned are of a structural nature and no agreement can be reached with the owner of the
facility, following consultation with recognised specialists in the engineering and energy industries.
3
It must be possible to empty the reservoir in order to carry out inspections and maintenance operations and it must be possible to lower the level of water therein if there is any imminent threat. For this purpose, water retaining facilities must at least
be equipped with a bottom water outlet of adequate dimensions, or with bottom sluice gates of adequate dimensions. The
Federal Council may permit exceptions for special categories of water retaining facilities.
It must be possible to divert floods safely when the reservoir is filled to its maximum capacity.
Art. 6
Planning approval and construction
Any person wishing to construct or modify water retaining facilities shall require planning approval from the relevant licensing authority.
When the construction or modification of an installation has to be approved on the basis of other legal provisions, at the
same time as the decision on approval in accordance with those legal provisions a decision shall be made on whether to grant
planning approval under this Act.
Planning approval must granted if the technical safety requirements are complied with.
The application for planning approval must include all the information required to carry out the technical safety assessment.
The supervisory authority shall examine the application. If the supervisory authority is not the licensing authority, it shall
inform the latter about the result of its technical safety assessment. If deemed necessary for ensuring the technical safety of
the installation, the supervisory authority shall specify conditions concerning its construction.
6
When making its decision, the licensing authority shall consider the result of the technical safety assessment and the requested conditions for ensuring the technical safety of the installation.
The licensing authority shall order special structural measures if these are required to protect the installation against acts of
sabotage.
During the construction phase, the supervisory authority shall verify whether the specified technical safety requirements are
complied with.
Art. 7
Putting into operation
In order for a water retaining facility to be put into or put back into operation, a licence must be obtained from the supervisory authority.
2
Applications for a licence must include all the information required to carry out a technical safety assessment.
The supervisory authority shall examine the information provided by the applicant and verify whether the technical safety
requirements are complied with. If deemed necessary to ensure the technical safety of the installation, the supervisory authority shall specify conditions concerning its putting in operation and its operation.
Art. 8
1
Operation
The operator must ensure that:

a.
the safety of the population and environment is guaranteed;
b.
the emptying and relief systems are adequate and functional.
The operator shall carry out all inspections, measurements and tests that are required to assess the condition and behaviour
of the water retaining facility, and shall have the results evaluated without delay. The operator shall submit all corresponding
reports to the supervisory authority.
3
The operator must:

a.
maintain the water retaining facility properly, repair damage and rectify safety defects without delay;
b.
retrofit or modify the facility if the supervisory authority requires such action in order to rectify safety defects;
c.
permit the installation and use of national monitoring and measurement systems, and grant inspection bodies access
to such systems.
The supervisory authority shall evaluate the reports and verify whether the technical safety requirements have been complied with. It shall also carry out periodical inspections of the facility.
5
If deemed necessary for ensuring the technical safety of the facility, the supervisory authority shall specify conditions for
the continued operation of the facility.
Water retaining facilities must be monitored and maintained until such time as they are no longer able to retain or confine
water, mud and other materials. If there is no operator, the owner of the land shall be responsible for these obligations.
Art. 9
Influence of other structures and installations on safety
Before an authority may decide on the construction or modification of a building or installation which could have a negative
impact on the safety of an existing water retaining facility, it shall consult the supervisory authority.
Section 2: Emergency Concept
Art. 10
Faqe 76
Precautionary measures in the event of an emergency
The operator shall take precautions for the event that the safe operation of the water retaining facility can no longer be
guaranteed as the result of behaviour anomalies, natural events or acts of sabotage.
2
In the event of an emergency it must take all necessary measures to avoid endangering persons, property and the environment.
Art. 11
Water-alarm system
The operator of a water retaining facility with a storage capacity of more than 2 million cubic metres must operate and
maintain a water-alarm system in the near zone.
2
The operator of a water retaining facility with a storage capacity of less than 2 million cubic metres which represents a high
potential risk within its inundation area must operate and maintain a water-alarm system in the near zone insofar as he is
ordered to do so by the supervisory authority.
The term near zone refers to the area that would be flooded within two hours following a sudden total collapse of the
facility.
Art. 12
Protection of the population in the event of an emergency
In the event of an emergency, with the aid of the available civil protection instruments and structures, the federal government, cantons and communes shall be responsible for distributing instructions to the population concerning the behaviour it
should adopt and, if necessary, for its evacuation.
In the event of a military threat, the authority designated by the Federal Council may issue special instructions.
Chapter 3: Liability
Art. 13
Exemption from the scope of application of this Act
The provisions of this Chapter do not apply to water retaining facilities that serve the sole purpose of protecting against natural hazards.
Art. 14
Liability on the part of operators
The operator of a water retaining facility is liable for damage to persons and objects that are caused when risks associated
with the flow of large quantities of water, mud or other materials materialise.
The operator is also liable for costs, with the exception of loss of income, that are incurred as the result of measures ordered
by the authorities to prevent or reduce an imminent threat.
Liability as operator applies to anyone who owns, constructs or operates a water retaining facility. If the operator is not the
owner of the facility, the latter shall be held jointly and severally liable with the operator.
4
The federal government, cantons, communes or other public bodies or institutions are also liable in accordance with the
provisions of this Act if they operate water retaining facilities.
Art. 15
Exemption from liability
If the operator of a water retaining facility proves that the damage was due to force majeure, gross negligence on the part of
the injured person, sabotage, acts of terrorism or acts of war, he shall be exempted from liability.
Art. 16
Applicability of the Swiss Code of Obligations
Insofar as this Act does not contain any special provisions, liability is governed by the provisions of the Swiss Code of Obligations governing unlawful actions.
Art. 17
1
Securing of evidence in the event of major damage
In the event that major damage is caused, the Federal Council shall order an investigation.
The Federal Council shall make a public announcement requesting everyone who has suffered damage to report the damage
within three months, citing the date and location. In its public announcement, the Federal Council shall state that failure to
comply with the specified deadline does not rule out any claim for compensation, but may hamper the subsequent assessment
of the causal connection between the damage incurred and the release of water from a water retaining facility.
Art. 18
Coverage for liability risk
The cantons may stipulate that liability under this Act be covered, in part or in full, and in line with the type and extent of the
associated risks, through the conclusion of insurance contracts or in another equivalent manner.
Art. 19
Faqe 77
Large-scale damage
In the event of the occurrence of large-scale damage, the Federal Assembly may issue a compensation plan in the form of an
ordinance.
2
There is large-scale damage if, as the result of a disaster, it has to be anticipated that:
a.
the funds available to the persons who are liable and are required to cover liability risks to cover the damage are insufficient to meet all claims for compensation; or
b.
it is not possible to carry out ordinary compensation proceedings due to the large number of claimants.
In its compensation plan, the Federal Assembly shall define the principles for the just distribution of all available funds for
settling claims.
In its compensation plan, the Federal Assembly may:

a.
deviate from the provisions of this Act or from other provisions governing compensation claims;
b.
provide that the Federal Government will pay additional contributions to compensate uncovered damage and that
payment thereof shall be made dependent on payments effected by the canton in which the water retaining facility is
located;
c.
regulate the procedures for the enforcement of its compensation plan and appoint an independent panel against whose
rulings an appeal may be filed with the Swiss Federal Supreme Court.
The Federal Council shall take precautionary measures.
Art. 20
scale damage
Modification of payment obligation and apportionment contributions following large-
If an emergency situation should arise due to large-scale damage, the Federal Council has the power to issue specific regulations relating to private insurance, social insurance and public insurance concerning:
a.
modification of payment obligation on the part of insurers;
b.
the collection of apportionment contributions from insured persons;
c.
the deduction of apportionment contributions from payments by insurers.
This authorisation does not apply to liability insurance.
Art. 21
Costs of measures taken by authorities
The costs of measures taken by the relevant authorities in order to protect against or reduce an imminent threat may be passed
on to the operator and to the owner.
Chapter 4: Supervision and Legal Protection

Art. 22
Supervision by the Federal Government
The Federal Supervisory Authority shall supervise the enforcement of the provisions of this Act.
Large water retaining facilities shall be subject to direct supervision by the Federal Government.
The Federal Council shall designate the Federal Supervisory Authority.
Art. 23
Supervision by the cantons
The cantons shall supervise water retaining facilities that are not subject to direct supervision by the Federal Government.
The cantons shall designate their own supervisory authority.
Art. 24
Special circumstances
In special circumstances, the Federal Supervisory Authority may conclude a supervision agreement with the canton concerned, the provisions of which deviate from those cited in Articles 22 and 23 above.
In the event that several water retaining facilities should form an operational unit and one of the facilities should be subject
to direct supervision by the Federal Government, then all facilities governed by that operational unit shall be subject to direct
supervision by the Federal Government.
Art. 25
Co-operation requirement
In order to ensure that the supervisory authority is able to perform its duties, operators of water retaining facilities shall:
a.
provide all requested information and all documentation;
b.
place the necessary personnel and material at its disposal free of charge;
c.
Faqe 78
grant the supervisory authority free access at all times.
Art. 26
Reporting obligation
Persons responsible for the construction or operation of water retaining facilities must report all occurrences of relevance to
safety to the supervisory authority without delay.
Art. 27
Assistance by third parties
The supervisory authority may call on the services of external specialists for assistance in performing its duties.
The associated costs shall be borne by the operator of the facility.
Art. 28
Supervision fee
To cover the costs of its supervisory activities that are not financed through direct charges, the federal supervisory authority
shall collect an annual supervision fee.
The fee shall be paid by the operators of large water retaining facilities.
The amount of the supervision fee shall be based on the average costs for supervisory activities during the previous five
years.
The Federal Council shall regulate the details and specify the recoverable supervisory costs, and shall also designate the
facilities that are not required to pay the fee.
Art. 29
1
Right of appeal
Appeals against decisions that are issued under this Act may be filed with the Federal Administrative Court.
The Federal Supervisory Authority may exercise the rights of appeal under federal and cantonal law against rulings by
cantonal authorities in application of this Act and its implementing provisions.
Cantonal courts shall notify the supervisory authority, immediately and free of charge, about its decisions that are subject to
appeal.
Chapter 5: Criminal Provisions and Data Processing

Art. 30
1
Violation of safety regulations
Any person who:

a.
wilfully constructs a defective water retaining facility, in particular by ignoring the required safety measures;
b.
continues to operate a water retaining facility despite being aware that it has significant safety defects
shall be liable to custodial sentence not exceeding 3 years.

2
The custodial sentence must be combined with a monetary penalty.
An offender who acts through negligence shall be liable to a custodial sentence not exceeding 3 years or to a monetary
penalty.
Art. 31
Prosecution
Prosecution is the responsibility of the Federal Government.
The Federal Act of 22 March 1974 on Administrative Criminal Law applies.
The Federal Council shall designate the administrative authorities responsible for prosecution and adjudication.
Art. 32
Processing of personal data
The authorities responsible for enforcement shall process the personal data required for the application of this Act, including
data concerning criminal prosecutions and sanctions.
2
They may store such data electronically, and may exchange data among themselves insofar as this is necessary for the uniform implementation of this Act.
Chapter 6: Final Provisions

Art. 33
Implementation
The Federal Council shall issue the implementing provisions.
Art. 34
Faqe 79
Repeal of current legislation
The Federal Act of 22 June 1877 on the Hydraulic Engineering Inspectorate is repealed.
Art. 35
Referendum and commencement
This Act is subject to an optional referendum.
The Federal Council shall specify the commencement date.
Council of States, 1 October 2010

President: Erika Forster-Vannini
Secretary: Philippe Schwab
National Council, 1 October 2010

President: Pascale Bruderer Wyss
Secretary: Pierre-Herv Frelchoz
Date of publication: 12 October 2010

Expiry
Cost estimate:
Back stopping by international expert, cost estimate:
30'000
Faqe 80
10.2 Strukturimi dhe Prmbajtja e Urdhresave pr Sigurin e Digave

Kapitulli n vijim si shembull tregon urdhresat e Ligjit Zviceran pr Ujra. Ajo definon m detalisht
paragrafet individuale t Ligjit pr Ujra.
Faqe 81
Faqe 82
Faqe 83
Faqe 84
Faqe 85
Faqe 86
Faqe 87
Faqe 88
Faqe 89
Faqe 90
Faqe 91
Faqe 92
10.3 TeR Njsia prgjegjse pr mbikqyrjen e siguriss s digs brenda Administrats

Brenda administrats s qeveris duhet t themelohet nj Njsi e cila do t jet prgjegjse pr
mbikqyrjen e digave t reja dhe atyre ekzistuese.
1.
Kjo Njsido t duhej t ekzistonte brenda nj ministrie, mundsisht e cila merret me menaxhim t ujrave (qllimi primar i digave ekzistuese sht furnizimi me uj)
2.
Personeli
1.
3.
1 apo 2 inxhinier
TeR pr Njsin
1.
Vlersimi i kornizs ligjore ekzistuese sa i prket nivelit t siguris, procedurat t

cilat marrin parasysh konsideratat e duhura ekonomike dhe nse ka nevoj brja e
propozimeve pr prmirsime;
1.
miratimi i planifikimit, mbikqyrjes s ndrtimit dhe mbikqyrjes s mbushjes s rezervuarit t digave t reja;
2.
mbikqyrja e siguriss s digave ekzistuese;
3.
mbikqyrja e mirmbajtjes;
4.
mbikqyrja e koncepteve emergjente n bashkpunim me autoritetin prgjegjs pr

veprime emergjente.
Aktivitetet e zakonshme jan:

1.
Ekzaminimi dhe aprovimi i dokumenteve
2.
1.
1.
E dorzuar nga operatori i digs apo nj autoritet tjetr,
2.
Aprovimi i rregulloreve, kontrollimi prmes krahasimeve dhe kontrollimi i

uniformitetit.
Vlersimi periodik i siguris s digave ekzistuese:

1.
Krkesa pr vlersim t zgjeruar t siguris (p.sh t gjitha 15 vitet)
2.
Pjesmarrja n inspektime
3.
Mbikqyrja e prezantimit t rezultateve nga eksperti ,
4.
Konkluzioni i veprimeve n vazhdim,
5.
Inspektime vjetore, pjesmarrja e departamentit pr siguri t digave do vit.
Aprovimi i digave t reja :

1.
Aprovimi i lokacionit t digs s re
2.
Aprovimi i dokumenteve t dizajnit
3.
Aprovimi i konceptit t emergjencs
4.
Aprovimi i nisjes s ndrtimit
5.
Inspektimi i rregullt i procesit t ndrtimit
6.
Aprovimi pr mbushjen e rezervuarit
7.
Aprovimi i operimit
8.
Vlersimi periodik i siguris
Faqe 93
Dokumentet e nevojshme pr inspektim dhe aprovim jan:

Krkesat
Dokumentet
Periudha
Reagimi i
autoritetit
prgjigje
prgjigje
Inspektimi vjetor (eksperti) Raporti vjetor i siguris vjetor

Analiza vjetore e matjeve Raporti vjetori i matjeve vjetor
(eksperti)
Krkesat e siguriss s Raporti i zgjeruar i 15 vjetor
prgjigje
strukturs, udhzimet
vlersimit vjetor t siguris
Monitorimi dhe mirmba- Monitorimi i rregulloreve 5 vjetor, n vazhdim prgjigje
jtja
Inspektimi vizuel (opera- Protokolli dhe lista e kon- javor
prgjigje
tori)
trollit
Testet funksionale t pajis- Protokolli dhe lista e kon- vjetor
prgjigje
jeve t operimit (operatori) trollit
Masat (operatori)
protokolli
Duke u bazuar ne prgjigje
skemn e monitorimit
Inspektimet prjashtuese
protokolli, raportet
Pas ngjarjeve
prgjigje
Kopjet e raporteve duhet t ruhen n departamentin pr siguri t digave n zyrn e operatorit

kryesor dhe n vendndodhjen e digs n terren.
4.
TeR pr Drejtorin e Njsis

1.
2.
Optimale
1.
Master n inxhineri t ndrtimtaris
2.
Specializim n inxhinieringun gjeoteknik
3.
10 vjet prvoj pune n kompani t dizajnit inxhinierik (5 vite prej tyre n dizajnimin e digs)
Minimale:
1.
Master n inxhineri t ndrtimtaris
2.
Specializim n inxhinieringun gjeoteknik
3.
7 vjet prvoje pune n nj kompnai pr dizajn inxhinierik
Faqe 94
10.4 TeR pr Personin prgjegjs pr Sigurin e Digs brenda Kompanis Regjionale

t Ujit
Kompania Regjionale e Ujit sht prgjegjse pr:
1.
Sigurin e rezervuarit /sistemit t digs me standarde t prdatsuara
2.
Mirmbajtjen e duhur dhe operimin e duhur t rezervuarit/sistemit t digs
3.
Monitorimi adekuat dhe i prhershm i sjelljes s digs
4.
Informata mbi popullatn n rrjedhn e poshtme t digs dhe qeveris n rast t ndonj situate
kritike sa i prket siguris s rezervuarit/sistemit t digs
5.
Siguri dhe qasje t leht n dokumentacionin e dizajnit, planin original t ndrtimit, rezultatet
e sjelljes dhe monitorimit.
6.
Trajnimi i personelit pr t operuar me kujdes dhe n mirmbajtje t duhur t rezervuarit/sistemit t digs
Brenda Kompanis Regjionale t Ujit duhet t krijohet n pozit e Personit Prgjegjs pr Sigurin
e Digs. Ky person i prgjegjet drejtprdrejt drejtorit teknik t Kompanis Regjionale t Ujit.
TeR pr Personin Prgjegjs pr Sigurin e Digs:
Edukimi:
1.
Preferohet:
1.
2.
Inxhinier i ndrtimtaris, nivelin master, specializim n mekanikn e dheut, 10 vjet

prvoj pune n nj kompnai inxhinieringu, s paku 3 vjet pune me dizajnin e digave
prej shkmbinjve dhe digat e dheut.
Minimumi, duke marr parasysh situatn aktuale n Kosov:

1.
Inxhinier i ndrtimtaris, nivelin bachelor, specializim n mekanikn e dheut, 5 vjet

prvoj pune n nj kompani t inxhinieringut, s paku 2 vjet prvoj pune me dizajnin e digave prej shkmbinjve dhe digat e dheut apo problemet me stabilitetin e
pjerrtsis.
Detyrat:
1.
Punt :
2.
1.
Doracak pr monitorime t duhura (periudhat, vlersimet, dokumentacioni, arkiva,

etj).
2.
Stuktura pr inpektim vizuel (ka, periudha, etj)
3.
Prgatitja e udhzimeve pr inspektime shtes dhe masa pr situata emergjente dhe

rastet ekstreme.
Trajnimi i personelit pr mirmbajtje t duhur t instumenteve dhe leximin e duhur t instrumenteve.
Faqe 95
3.
Mbikqyrja e monitorimit dhe kryerja e vleresimeve t vazhdueshme t leximeve dhe krahasimi me leximet e mhershme.
4.
Informimi i drejtorit teknik n rast t sjelljes s pazakonshme t rezervuarit/sistemit t digave.
5.
Prgatitja e raportit vjetor t sjelljes s digs dhe dorzimi i tij tek autoritetet qeveritare. Informimi i ekspertit t jashtm n rast t sjelljes s paqart apo t papritur t rezervuarit/sistemit t digs dhe prgatitja e nj plani t veprimit s bashku me drejtorin teknik.
6.
Prgatitja e bazs s raportit 5 vjear dhe shqyrtimi i tij me nj ekspert t jashtm t pavarur.
7.
Prgatitja dhe prkrahja e inspektimit vjetor t rezervuarit/sistemit t digs nga autoriteti

qeveritar.
8.
Bashkpunimi dhe prkrahja e organizats n krye t rishikimit thelbsor t siguriss s rezervuarit/sistemit t digs.
9.
Prmirsimi i prapavijs tuaj profesionale n lidhje me temat e siguriss s digave.
Faqe 96
10.5 TeR Vlersimi I Rrezikut Seizmik

Tabela n vijim na jep nj pamje t prgjithshme t strukturs dhe termat e references s nj vlersimi
t rrezikut probalistik seizmik, i cili vleresim i ploteson krkesat e prbashkta ndrkombtare.
Duke marr parasysh resurset e disponueshme n Kosov, ky studim duhet t kryhet nga nj kompani
ndrkombtare me prvoj n analizn e rrezikut probalistik seizmik. sht e rekomandueshme q t
kryhet nj vlersim i parametrave t dizajnit n nj studim t prbashkt pr t mundsuar sinergjin n vleresimin e zonave t burimit seizmik dhe przgjedhjen e ligjeve.
Rezultatet nga ky studim do t shrbejn si baz pr nj Vlersim thelbsor t siguris s digave.
Tab. 10.1: struktura dhe termat e referens pr vlersim t rrezikut seizmik
Pos
Struktura dhe prmbajtja e TeR
Hyrje
Prkufizimi i detyrave dhe prshkrimi i metodave pr vlersim t rrezikut seizmik.
Analizat seizmike
Detyra e pare sht prgatitja e nj katalogu pr trmete duke pfshir informacionet pr
ndodhin e trmetit sa i prket dats, lokacionit t epiqendrs, thellsin e hipoqendrs dhe
madhsin. Baza e t dhnave t trmetit duke prfshir t dhnat n tr botn, rajonale dhe
lokale kan nevoj q t vlersohen. Ndodhit e dyfishta duhet t eliminohen. Katalogu i
puns duhet t homogjenizohet sa i prket madhsis s trmetit. Ndodhit e trmetit duhet
t konsiderohen n nj radius prej afro 300 km prreth terrenit.
Analizat tektonike dhe gjeologjia

Detyra e dyt sht analiza e regjimit regjional tektonik n nivelin kontinental brenda nj
radiusi prej 300 km prreth terrenit t projektit. Gjeologjia lokale dhe situate tektonike
brenda nj radiusi prej 20 km dhe n terren duhet t vlersohen vemas dhe n hollsi. T
gjitha mangsit e njohura duhet t vlersohen sa i prket aktivitetit t tyre dhe rrezikut potencial n at terren. Kushtet gjeoteknike t terrenit duhet t vlersohen pr supozimet e
mundshme n llogaritjen e rrezikut seizmik. Mangsit t cilat e kalojn themelin dhe n
afrsi duhet t vlersohen n veanti dhe n hollsi.
Zhvillimi i modelit t zones s burimit seizmologjik

Duke u bazuar n seizmicitet, t dhnat tektonike dhe gjeologjike, modelet e zones s burimit
seizmologjik duhet t zhvillohen. Pasigurit n regjimin seizmotektonik mund t merren
parasysh nga modelet e ndryshme t zonave t burimit seizmologjik. Pr do model t zons
s burimit, gjeometria dhe parametrat e zones s burimit duhet t prcaktohen. Supozimet
duhet t diskutohen.
Przgjedhja e raporteve preventive

Pr vlersimin e rrezikut, duhet t przgjidhen disa marrdhnie zbutse. Marrdhniet
zbutse duhet t paraqesin regjimin tektonik, mekanizmat kryesor, gjeologjin, token nntoksore dhe kushtet topografike. Nse t dhnat mbi raportet preventive duke u bazuar n t
dhnat regjionale jan n dispozicion, kto duhet t prfshihen n vlersimin e rrezikut.
Przgjedhja e raporteve preventive duhet t diskutohen dhe vrtetohen.
Faqe 97
Analiza e rrezikut seizmik

Vlersimi i rrezikut seizmik sht e preferueshme q t kryhet me metodat e probalitetit,
p.sh nga metoda e Cornell & McGuire. Pasigurit e parametrave hyrs, p.sh modelet e zones
s burimit seizmologjik, raportet preventive apo kushtet e toks, mund t merren parasysh
duke e br nj analiz t degzimit (drurit) logjik. Faktort ndikues t modeleve individuale
t supozimeve duhet t shpjegohen.
Lakesat e rrezikshme pr periudhat relevante spektrale duhet t sigurohen. Mos grumbullimi
pr periudha te ndryshme t prurjeve duhet t sigurohet. Duhet t prezantohet ndikimi i
zonave t burimit seizmologjik.
Prve ksaj, nj vlersim prcaktues i rrezikut seizmik duhet t bhet duke u marr parasysh
modelet e zonave t burimeve seizmologjike si dhe mangsit lokale dhe regjionale. Spektri
percaktues prgjegjs duhet t krahasohet me spektrin probalistik prgjegjs.
Rezultatet e analizave t rrezikut seizmik duet t shqyrtohen. Spektri prgjegjs duhet t
krahasohet me studimet tjera te pavarura mbi rrezikun seizmik, p.sh.pr kontrollim t
besueshmris.
Prcaktimi i parametrave inxhinierik

Parametrat inxhinierik duhet t prcaktohen sipas udhzimeve t ICOLD (ICOLD Buletini
148, 2012). Spektri uniform i rrezikut duhet t llogaritet pr propabilitet t tejkalimeve t
ndryshme duke paraqit Vlersimin e Siguris s Trmetit dhe Bazn Operative t Trmetit t digs dhe strukturave prcjellse.
Llogaritja e historikut t nxitimit t kohs pr analiza jolineare

Duke u bazuar n spektrin uniform t rrezikut, historiku i nxitimit t kohs duhet t llogaritet
pr analiza jolineare t digs. Historit e nxitimit t kohs duhet t prfaqsojn rrezikun
seizmik n terren. Historit e nxitimit t kohs duhet t riprodhojn nxitimin e kepit dhe
spektrin prgjegjs t nxitimit sa i prket spektrit uniform t rrezikut pr probabilitetin e
tejkalimit specific. Prve ksaj kohzgjatja e levizjes s fuqishme dhe prmbajtja e energjis (p.sh intenziteti arias) duhet t refelektojn rrezikun seizmik n terren pr probabilitetin prgjegjs t tejkalimit.
Historit e nxitimit t kohs mund t derivojn nga historit e regjistruara t kohs prmes
modulimit ose mund t gjenerohen n mnyr artificiale. Tri drejtimet hapsinore t historive
t nxitimit t kohs duhet t jen t pavarura prej njra tjetrs.
Prshkrimi i procedurave t analizave, krahasimi i spektrit prgjegjs pr t shenjuar spektrin
si dhe karakteristikat kryesore t historive t nxitimit t kohs duhet t evidentohen.
Prmbledhja dhe konkluzioni.
T gjith hapat e puns s vleresimit t rrezikut seismik duhet t dokumentohen n mnyr gjithprfshirse, e cila mnyr do ti mundsonte shqyrtuesit t pavarur q t prcjell dhe kontrolloj
vlersimin e kryer.
Parashikim i kostos:
Parashikimi i kostos pr nj studim t rrezikut seizmik pr t gjitha 5 digat s bashku:
70'000
Faqe 98
10.6 TeR Vlersimi i PMF duke prfshir Kapacitetin e Kaprderdhjes

Prkufizimi i PMF (vala vrrshuese maksimale e mundshme):
Vrrshimi m i madh mund t pritet me arsye se mund t shfaqet n nj pike t caktuar t rrjedhs apo
n kaprderdhje t rezervuarit nga kombinimi m i rend i kushteve kritike meteorologjike dhe
hidrologjike t cilat jan t mundshme n nj ujndars t caktuar. Ky term i identifikon parashikimet
e karakteristikave hipotetike t vrrshimit (shkarkimi n maje, niveli dhe forma hidrografike) t cilat
konsiderohen t jen forma m t rnda t mundshme n nj vend t caktuar, duke u bazuar n
analiza hidro-meteorologjike relativisht gjithprfshirse t rrjedhjes kritike e cila prodhohet nga rreshjet (dhe shkrirja e bors, nse lidhet me shtje) dhe faktort hidrologjik t favorshm pr valn vrrshyese maksimale t mundshme. Rrjedhja maksimale, e cila rezulton nga kombinimi m i rend i kushteve meteorlologjike dhe hidrologjike, konsiderohet si e mundshme pr nn studimin e pellgut t
drenazhimit. PMF zakonisht merret si periudha 10000 vjet e kthimit.
TeR:
1.
Parashikimi pr 10 000 vjet, duke u bazuar n zonn e ujmbledhsit t rezervuarit dhe t

dhnave nga rreshjet e shiut (historike dhe matjet) n Kosov.
2.
Vlersimi i kapacitetit t kaprderdhjes dhe krahasimi i tij me PMF, duke marr parasysh kushtet e operimit t Kompanis s Ujit dhe potenciali i mbetur i drenazhimit dhe rezervuarit.
3.
Rekomandimet pr prmirsimin e koncepteve t operimit apo kapacitetit t kaprderdhjes

nse sht e nevojshme.
Parashikimi i kostos:
Parashikimi i kostos s PMF:
40 000
Faqe 99
10.7 TeR Studimi i Shembjes s Digs

Llogaritja e Valve Vrrshyese pr 5 Diga n Kosov:
Grumbullimi i t dhnave:
Digjitalizimi i strukturave relevante t digave dhe topografia n luginat prkatse. Topografia e bazuar
n harta 1:25000.
Llogaritjet:
Prkufizimi i skenarve pr shembjen e digs. Llogaritja e vales me metodologji t thjeshtzuar
(CTGREF) dhe 1d-Modeleve (Podrumit).
Raportimi:
Raportimi me hapa t zons dhe thellsia dhe koha e arritjes n rrjedhn e poshtme t digs.
Parashikimi i kostos pr dig:
40'000
Faqe 100
10.8 TeR Sistemi i Alarmit

TeR pr nj sistem t alarmimit mund t zhvillohen vetm pasi t kryhet studimi pr shembjen e digs
dhe zona potenciale e vrrshimit sht e njohur.
sht i hapur, varsisht prej populates s ndikuar dhe numrin e sirenave t cilat kan nevoj t instalohen.
Faqe 101
10.9 TeR Rishikimi thelbsor i siguris s digave

N dekadat e kaluara krkesat e siguris dhe procedurat e dizajnimit kan ndryshuar. Disa prej metodave t vleresimit t siguris si.psh. Analizat e siguris nga trmeti, sot jan t vjetruara. Prandaj edhe
sht br standard n disa shtete q t rishikohen n koh t caktuar t shtuarjes, dizajnimi dhe sjelljet
e digs. N Kosov digat jan dizajnuar para 30 deri 40 vitesh me metoda t cilat jan praktikuar nga
shteti para 40 deri 50 vitesh. Prandaj edhe rekomandohet q t rishikohet siguria e digave me metodat
bashkkohore.
Qllimi:
1.
Prdatsimi i vlersimit t siguris duke marr parasysh :
1.
Rregulloret e reja
2.
Rishikimi i supozimeve pr dizajnin (ende sht adekuate?)
3.
Rishikimi i sistemit monitorues dhe raportimit
Prmbajtja:
vlersimi i situats s tanishme
prmbledhja e ndodhive prjashtuese n periudh
ekspozimi ndaj vrrshimeve n periudh
analiza e sjelljes afatgjate
vrtetimi i llogaritjeve t parashikuara
vlersimi i instrumenteve t matjeve
rekomandimet
prdatsimi i raportimit
Vleresimi i par i siguris ,
1.
Fokusim specifik n :
1.
hidrologji
2.
hidraulik(sistemin e gypave)
3.
themeloret e dizajnit, statiks
4.
siguria nga trmeti
5.
siguria e pajisjeve dhe operimi
6.
matjet dhe instrumentimi
do 15 vjet nj Vlersim thelbsor i Siguris i ri:

2.
Fokusim specifik n temat e njejta si m lart, por prqendrim m i madh n:
1.
A ekzistojn rregullore t reja t cilat ndikojn n krkesa?
2.
A ka ndryshuar baza e t dhnave thelbsisht?
3.
A kan ndryshuar metodat e vlersimit thelbsisht?
Nse prgjigjet jan Jo, raporti prqendrohet n temat me ndryshime thelbsore.
Faqe 102
10.10 Struktura Raporti Vjetor i Siguris s Digave

Qllimi:
Vlersimi i gjendjes aktuale
Prmbajtja:
3.
Prmbledhja e inspektimeve vizuele :
Analiza e matjeve n vitet e fundit dhe interpretimi afat gjat, synimi: analizat n baz t sjelljes
Prshkrimi i instrumenteve t matjes, procedura e analizave, metodat e aplikuara, ndryshimet
Komentet mbi testet e funksionimit
Prshkrimi i ndodhive prjashtuese, p.sh. vrrshimi, trmeti
Rekomandimet
Autori:
1.
Inxhinieri pr siguri t digs brenda Kompanis Regjionale t Ujit .
Struktura n vijim e jep nj shembull t prmbajtjes s nj raporti vjetor pr nj dig t mbushur me
dhe apo me shkmbinj n vitin 2012. Raporti e bn prmbledhjen dhe interpreton t dhnat e matjeve
t digs.
Raporti
1
1.1
2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
5
6
7
8
9
10
11
11.1
12
13
14
15
16
16.1
16.2
16.3
Hyrje
Karakteristikat e digs
Matjet e kryera n vitin 2012
Matjet e nivelit t rezervuarit, hyrja e ujit, reshjet e shiut dhe temperatura
Nivelet e rezervuarit
Ndryshimi i temperatures s ambientit
Hyrja e ujit n rezervuar
Reshjet e shiut
Matjet me pjezometr
Hyrje
Pjezometri elektrik
Pjezometri n form t gypit
Pjezometri nga shkmbinjt
Prmbledhja e matjeve me pjezometr
Pika kulluese dhe rrjedha e drenazhimit
Puset e vzhgimit dhe niveli i ujit n tok
Matsi i pjerrtsis
Matjet e mbetjeve (fundrrins)
Matsi i kyeve
Totali i celulave toksore me presion
Matjet gjeodezike - analiza e 12-t gjeodezike
Krahasimet e matjeve gjeodezike me ato t matsit t pjerrtsis dhe matjet e mbetjeve
Akselerometri
Testimi i pjesve hidromekanike
Inspektimi visual i digs, mbajtset dhe strukturat prcjellse n 2012
Puna e kryer n vitin 2012
Konkluzionet dhe rekomandimet
Sjellja dhe gjendja e digs
Rekomandimet dhe aktivitetet t cilat duhet t kryhen n vitin 2013.
Programi i matjeve
Faqe 103
Lista e Anekseve
Aneksi 1.1
pamja e prgjthshme e planit t vendodhjes s digs
Aneksi 1.2
lokacioni i instrumenteve n sekcionet e gjatsis dhe shikimi i planit, sekcioni i zakonshn i digs
Aneksi 1.3
instrumentimi n sekcione
Aneksi 1.4
lista e instrumenteve n dispozicion dhe gjendja
Aneksi 2.1
Frekuenca e leximit t digs
Aneksi 3.1
Variacioni i nivelit t liqenit
Aneksi 3.2
variacioni i temperatures s ambientit
Aneksi 3.3
variacioni i hyrjes s ujit n liqe
Aneski 3.4
variacioni i reshjeve t shiut
Aneksi 4.1
nivelete e pjezometrit elekrik
Aneksi 4.2
nivelet e pjezometrit n form t gypit
Aneksi 4.3
nivelete e pjezometrit nga shkmbinjt
Aneksi 4.4
distribuimi i presionit t ujit n pore n sekcione
Aneksi 5.1
pika kulluese dhe matjet e drenazhimit
Aneksi 5.2
rrjedha e drenazhimit t kanaleve individuale t drenazhimit
Aneksi 5.3
totali i rrjedhs s drenazhimit
Aneksi 6.1
lokacioni i puseve t vzhgimit
Aneksi 6.2
niveli i puseve t vzhgimit
Aneksi 7.1
matjet me matsin e pjerrtsis, lvizjet radiale dhe tangjencionale
Aneksi 7.2
lvizjet radiale dhe tangjencionale n siprfaqe n funksion t kohs
Aneksi 8.1
matjet e mbetjeve mbi ngritjet n sekcionet kryesore
Aneksi 8.2
mbejtjet e matura: siprfaqe dhe maksimumi
Aneksi 9.1
prshkrimi , skica e matsit t kyeve me bosht
Aneksi 9.2
hapja e lvizjeve t kyeve n drejtimin x : gjatsor
Aneksi 10.1 tensioni vertikal i dhn nga celulat me presion
Aneksi 10.2 tensioni vertikal n sekcionet kryqzore
Aneksi 11.1 mikro-gjeodezia: e shtrirjes s gypit kryesor t rrjetit t digs
Aneksi 11.2 fushata e 12-t e vzhgimit t vektorve horizontal zhvendoss t rrjetit t digs
Aneksi 11.3
lvizja radiale dhe tangjecionale n siprfaqn e digs, mikro-gjeodezia dhe matjet me
mates t pjerrtsis
Aneksi 11.4
mikro-gjeodezi: nivelimi I 12-t i galerive t inspektimit, zhvendosja vertikale
Aneksi 12.1
shtrirja e stacioneve pr matje seizmologjike
Aneksi 12.2
regjistrimet e seizmometrit
Aneksi 15
programi i matjeve pr periudhat e ardhshme
Trajnimi dhe prkrahja nga eksperti nderkombtar pr nj raport vjetor .
Totali i kostos s parashikuar :
30'0000
Faqe 104
10.11 Struktura e Rishikimit 5 vjear t Siguris s Digave

Qllimi:
Vlersimi i sjelljes afat gjate dhe gjendja aktuale
Prmbajtja:
2.
Prmbledhja e inspektimeve vizuale
Analize e zgjeruar e matjeve n vitin e fundit dhe interpretimi afat gjat, qllimi: analiza n baz t
sjelljes
Prshkrimi i instrumenteve t matjes, procedura e analizave, metodat e aplikuara, ndryshimet
Komentet n testet e funksionalitetit
Prshkrimi i ndodhive prjashtuese, p.sh. vrrshimi, trmeti
rekomandimet
Autori prgjegjs:
1.
Eksperti i pavarur (nga Kompania Regjionale e Ujit dhe Autoriteti Qeveritar).
2.
Kualifikimi: inxhinier i digave me prvoj
Prkrahje:
1.
Inxhinieri pr Siguri t Digave brenda Kompanis Regjionale t Ujit. Ai i grumbullon dhe i
prgatit t gjitha dokumentet e monitorimit.
Struktura n vijim e jep nj shembull t prmbajtjes pr raportin 5 vjear t nj dige t mbushur me
dhe apo me shkmbinj n vitin 2012. Dallimi kryesor me nj raport vjetor sht periudha m e gjat e
monitorimit dhe nj analiz m e detajuar e t dhnave nga matjet duke prfshir parashikimin e sjelljes s digs n t ardhmen, n veanti sa i prket deformimit, zhvillimit t presionit t ujit n pore dhe
pika kulluese.
Raporti:
1
1.1
2
3
3.1
3.2
3.3
3.4
4
4.1
4.2
4.3
4.4
4.5
4.6
5
6
7
7.1
8
8.1
9
10
11
11.1
Hyrje
Karakteristikat e digs
Matjet e kryera n periudhn 2007 - 2012
Matjet e nivelit t rezervuarit, hyrja e ujit, reshjet e shiut dhe temperatura
Nivelet e rezervuarit
Ndryshimi i temperatures s ambientit
Hyrja e ujit n rezervuar
Reshjet e shiut
Matjet me pjezometr
Hyrje
Pjezometri elektirk
Pjezometri n from t gypit
Pjezometri nga shkmbinjt
Analizat e matjeve me pjezometr
Prmbledhja e matjeve me pjezometr
Pika kulluese dhe rrjedha e drenazhimit
Puset e vzhgimit dhe niveli i ujit n tok
Matsi iI pjerrtsis
Analizat dhe parashikimet e matsit t pjerrtsis
Matjet e mbetjeve
Analizat dhe parashikimet e mbetjeve
Matsi i kyeve
Totali i celulave toksore me presion
Matjet gjeodezike
Mikro gjeodezia
11.2
11.3
12
13
14
15
16
16.1
16.2
16.3
Faqe 105
Parashikimi i mbetjeve nga matjet gjeodezike

Krahasimet e matjeve gjeodezike me ato t matsit t pjerrtsis dhe matjet e mbetjeve
Akselerometri
Testimi I pjesve hidromekanike
Inspektimi visual i digs, mbajtset dhe strukturat prcjellse n periudhn 2007 - 2012
Puna e kryer n periudhn 2007 - 2012
Konkluzionet dhe rekomandimet
Sjellja dhe gjendja e digs
Rekomandimet dhe aktivitetet t cilat duhet t kryhen me urgjenc dhe aktivitetet afta gjate
Programi i matjeve
Lista e Anekseve
Aneksi 1.1
shikimi i prgjthshm i planit t vendodhjes s digs
Aneksi 1.2
lokacioni i instrumenteve n sekcionet e gjatsis dhe shikimi i planit, sekcioni i zakonshn i digs
Aneksi 1.3
instrumentimi n sekcione
Aneksi 1.4
lista e instrumenteve n dispozicion dhe gjendja
Aneksi 2.1
Frekuenca e leximit t digs
Aneksi 3.1
Variacioni i nivelit t liqenit
Aneksi 3.2
variacioni i temperatures s ambientit
Aneksi 3.3
variacioni i hyrjes s ujit n liqe
Aneski 3.4
variacioni i reshjeve t shiut
Aneksi 4.1
nivelete e pjezometrit elekrik
Aneksi 4.2
nivelet e pjezometrit n form t gypit
Aneksi 4.3
nivelete e pjezometrit nga shkmbinjt
Aneksi 4.4
distribuimi i presionit t ujit n pore n sekcione
Aneksi 5.1
pika kulluese dhe matjet e drenazhimit
Aneksi 5.2
rrjedha e drenazhimit t kanaleve individuale t drenazhimit
Aneksi 5.3
totali i rrjedhs s drenazhimit
Aneksi 6.1
lokacioni i puseve t vzhgimit
Aneksi 6.2
niveli i puseve t vzhgimit
Aneksi 7.1
matjet me matsin e pjerrtsis, lvizjet radiale dhe tangjencionale
Aneksi 7.2
lvizjet radiale dhe tangjencionale n siprfaqe n funksion t kohs
Aneksi 8.1
matjet e mbetjeve mbi ngritjet n sekcionet kryesore
Aneksi 8.2
mbejtjet e matura: siprfaqe dhe maksimumi
Aneksi 9.1
prshkrimi , skica e matsit t kyeve me bosht
Aneksi 9.2
hapja e lvizjeve t kyeve n drejtimin x : gjatsor
Aneksi 10.1 tensioni vertikal i dhn nga celulat me presion
Aneksi 10.2 tensioni vertikal n sekcionet kryqzore
Aneksi 11.1 mikro-gjeodezia: e shtrirjes s gypit kryesor t rrjetit t digs
Aneksi 11.2 fushata e 12-t e vzhgimit t vektorve horizontal zhvendoss t rrjetit t digs
Aneksi 11.3
lvizja radiale dhe tangjecionale n siprfaqn e digs, mikro-gjeodezia dhe matjet me
mates t pjerrtsis
Aneksi 11.4
mikro-gjeodezi: nivelimi I 12-t i galerive t inspektimit, zhvendosja vertikale
Aneksi 12.1
shtrirja e stacioneve pr matje seizmologjike
Aneksi 12.2
regjistrimet e seizmometrit
Aneksi 15
programi i matjeve pr periudhat e ardhshme

Shqyrtimi I Sigurise Se Digave Te Kosoves Tetor 2012

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Shqyrtimi I Sigurise Se Digave Te Kosoves Tetor 2012

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Task Forca pr Uj

H:\_6000 Studer Projekte\6300.00 SKAT Dam Safety Kosovo\Bericht\Dam_safety_Kosovo_Albanian_2012_10_15.docx

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

4.2 Rreziqet natyrale q i afektojn digat

5 Digat dhe Strukturat Prcjellse: Punt ndrtimore

6 Digat dhe strukturat prcjellse: Monitorimi

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

6.2 Qllimi Kryesor i Monitorimit t Digs

6.4 Instrumentimi minimal

7 Gjendja e rrjedhs s poshtme dhe masat pr zbutjen e rrezikut

7.3 Konkluzionet dhe Rekomandimet

8 Plani i Veprimit t Masave Riparuese

Rndsia e Kornizs Legjislative pr Sigurin e Digave

8.2 Veprimet e prgjithshme pr t gjitha Digat

8.3 Veprimet e propozuara pr Digat individuale

8.4 Prmbledhje e Masave t propozuara

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

10.2 Strukturimi dhe Prmbajtja e Urdhresave pr Sigurin e Digave

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Fig. 5.37: Diga e Prilepnics, pjesa e munguar e kaperderdhsit .......................................................... 47

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Kjo duhet t bhet n fushat si n vijim:

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Analiza t reja thelbsore pr

Analiza t reja thelbsore pr

Ur pr t mundsuar qasje Vendort

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Analiza t reja thelbsore

Evaluimi i rrjedhjes s ujit

Ndrtimi i pjess q mun- Vendort

Diskutimi rreth prioriteteve

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

rekomandime. Vendosja e standardeve t siguris n princip sht nj vendim socio-politik, rrezik t

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Gjat rishikimit t siguris s digave jan kryer kto detyra:

Struktura e raportit sht organizuar si n vijim:

Misioni n Kosov n korrik 2012

Personi i takuar, ndrlidhja

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Fluturimi Zurich Pristine, dep. ; ardhja 17 00,

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Kapacitetet institucionale n Kosov n lidhje me Sigurin e Digave

Ky kapitull i prshkruan prgjegjsit aktuale t institucioneve t prmendura. Duhet t prmendet se ato

Rregulloret dhe Direktivat n lidhje me Sigurin e Digave n Kosov

e digave, i cili do t kryhet n pajtim me

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Qendra Emergjente n Ministrin e Punve t Brendshme

Qendra emergjente sht autoriteti prgjegjs pr sistemin e integruar pr administrim t emergjencave

Qendra e situatave ndodhet n Zyrn e Kryeministrit, por planifikohet q t transferohet n Zyrn e

Prmbledhja dhe Rekomandimet

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Vlersimi i Rrezikut Gjeologjik

4.1.1 Analiza gjeologjike

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Rreziqet natyrale q i afektojn digat

Fig. 4.1: Trmetet m t mdha se M4 pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu)

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Fig. 4.2: Trmetet e rndsishme pr Kosov dhe rrethin (USGS katalogu)

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

4.2.1 Diga e Batllavs

WTF Projekti - Rishikimi i Sigurise se Digave ne Kosove

Rreziku nga vrrshimi: