Univerzitet u Tuzli

Farmaceutski fakultet
Edina Ibrahimovi

Med i proizvodi na bazi meda

Seminarski rad

Tuzla, juni 2014

Univerzitet u Tuzli
Farmaceutski fakultet
Edina Ibrahimovi

Med i proizvodi na bazi meda

Seminarski rad

Tuzla, juni 2014

Naziv predmeta: Bromatologija

Voditelj: Dr.sc.Midhat Jai, vanr.prof.
Broj stranica: 14
Broj slika: 6
Broj tabela: 5
Broj literaturnih referenci: 8

Saetak:
Med je koncentrovana punovrijedna bioloka hrana koja sadri preko 300
za ljudski organizam vanih materija: ugljikovodici, organske kiseline i
njihove soli, azotna jedinjenja, aminokiseline, bjelanevine, amidi, amini,
minerali, vitamini, hormoni, fermenti i dr. eeri u medu imaju niz
prednosti u odnosu na fabriki eer koji se smatra neprijateljem broj 1
modernog ovjeanstva. Kao preventiva za brojne bolesti srca i krvnih
sudova uzrokovanih holesterolom preporuuje se zamjena fabrikog eera
medom. Bjelanevine koje sadri med igraju ulogu konstruktivnih materija
u organizmu i uestvuju u stvaranju hormona i enzima. Zahvaljujui
uzajamnim odnosima minerala sa nizom fermenata, hormona i vitamina,
oni utiu na osjetljivost nervnog sistema, na tkivno disanje, procese
formiranja krvnih elemenata, imunoloku zatitu itd. Fermenti koji se
nalaze u medu potpomau procese varenja u organizmu, sekretornu
funkciju eluca i crijeva. Kada se koristi kao hrana, med se u organizmu
iskoritava 100%. Pomou meda mogu se konzervirati kompoti, voe,
demovi, marmelade, sokovi itd.

Sadraj
1.UVOD.....................................................................................................................
...............................1
2. MED I NJEGOVE
OSOBINE...................................................................................................................
.2
2. 1. Hemijski sastav
meda...................................................................................................................2
2.2. Fizika svojstva
meda.................................................................................................................... 3
2.3. Antialergijska svojstva
meda.........................................................................................................3
2.4. Nutritivna vrijednost
meda...........................................................................................................3
3. VRSTE
MEDA........................................................................................................................
................4
3.1. Med prema tehnologiji kako je
dobijen.....................................................................................4
3.2. Med prema
konzistenciji..............................................................................................................
4
3.3. Kategorije
meda........................................................................................................................
...5
4. PROIZVODI NA BAZI
MEDA..................................................................................................................6
4.1.
Polen.........................................................................................................................
....................6
4.2.
Propolis.....................................................................................................................
....................8
4.2.1. Osobine
propolisa..............................................................................................................8
4.2.2. Sastav
propolisa.................................................................................................................8
4.2.3. Aktivni sastojci
propolisa....................................................................................................9
4.2.4.
Uloga........................................................................................................................
...........9
4.3. Matina
mlije........................................................................................................................
....10
4.3.1.
Sastav.......................................................................................................................
.........10

4.3.2.
Osobine....................................................................................................................
.........10
4.3.3.
Uloga........................................................................................................................
.........11
4.4.
Vosak........................................................................................................................
...................11
4.5. Pelinji
otrov.........................................................................................................................
......12
5.
ZAKLJUAK...............................................................................................................
..........................13
6.
LITERATURA..............................................................................................................
.........................14

1.UVOD
Med je ovjeku stoljeima hrana, sladilo i lijek. Ima veliku nutritivnu
vrijednost, specifian miris i okus, proizvode ga pele medarice i ne moe
se industrijski proizvesti. Med ima preko 180 razliitih tvari, mnogobrojnih
organskih kiselina, razliitih vitamina, minerala, voska, peludnih zrnaca i
eterinih ulja.
Zbog skladnog sastava, med je bioloki vrijedna hrana za djecu i odrasle.
Med spada meu najvanije prehrambene proizvode i prirodan je izvor
energije. Redovnim konzumiranjem stiemo tjeselnu izdrljivost i mentalnu
stabilnost. Vijekovima je koriten kao sladilo, a zbog svoje nekvarljivosti i
kao sredsto za konzerviranje hrane, sve dok se u kulinarstvu nije pojavio
eer. Meutim, u pokuaju povratka prirodi i pravilnoj prehrani, med
sve vie postaje svakodnevna namirnica.

Med je sladak i gusti sok to ga pele medarice tvore od nektara koji

skupljaju na cvjetovima ili slatkim izluevinama (medene rose)
nekih kukaca. Med je i najsavreniji proizvod prirode, u njemu se nalaze
gotovo svi sastojci koji grade ljudski organizam.
Nektar koji pele skupljaju iz cvijea glavni je izvor ugljikohidrata koje
pele pretvaraju u lako probavljivi slador glukozu i fruktozu, koji je glavni
sastojak meda.
Zreli med ne sadri vie od 15% vode, a pele ga u sau
pokrivaju votanim poklopcima i tako uvaju od upijanja vlage i kvarenja.
U medu se nalaze minerali, aminokiseline, visoko vrijedne organske
kiseline kao to su mravlja, jabuna,
limunska, octena, jantarna kiselina, pigmenti, razni
derivati hlorofila, vosak, inulin te elementi kompleksa vitamina B.
Med medljikovac sadri 13 puta vie mineralnih tvari od cvjetnog meda, a
osobito eljeza.
Svi dosadanji pokuaji mijeanja industrijske proizvodnje meda, uprkos
silnoj tehnologiji i uloenim ogromnim sredstvima, dali su poraavajue
rezultate.

Tajnu proizvodnje pravog prirodnog pelinjeg meda pele nose u svom

tijelu i organima za probavu, koji taj proizvod pretvaraju u lijek, gotovo
nezamjenjiv u ljudskoj prehrani.
Nema na svijetu pele koja proizvodi lo med, lo med rezultat
je industrijskog punjenja meda ili loeg ,nesavjesnog i
neobrazovanog pelara. (1)

2. MED I NJEGOVE OSOBINE

2. 1. Hemijski sastav meda

Med se sastoji od eera (oko 76%), vode (oko 18%) i ostalih sastojaka koji
ine oko 6%. Glavnu karakteristiku medu daje eer (slatkou), zatim voda
(da je tekuina), a sastavni dijelovi koji se nalaze u manjim koliinama
odreuju razlike izmeu raznih vrsta meda. Te razlike su boja, aroma i
okus.

eeri
eer u medu nije jedne vrste, nego se sastoji od tri vrste eera. To
su voni eer (fruktoza), kojeg ima najvie u medu (oko 41%),
groani eer (glukoza), kojeg ima oko 34% i obini eer
(saharoza) kojeg ima izmeu 1 i 2%. Omjer jedne vrste eera prema
drugoj zavisi o izvoru, tj. cvijetnoj pai, a donekle i o enzimu
invertazi koja razlae obini eer na groani i voni. Taj enzim
nalazi se u cvijetu iz kojeg pele sakupljaju nektar, ali je on prisutan i
u samom organizmu pele.
Ostali sastojci
U ostale sastojke spadaju: minerali, proteini, kiseline i neodreene
tvari. Omjer ovih sastojaka razlikuje se od jedne vrste meda do
druge.
Minerali
Minerala ima oko 3,68%. Iako to u ukopnom sastavu meda ne ini
veliki iznos, minerali u medu podiu vrijednost meda za ljudsku
ishranu. Med sadri uglavnom ove minerale: kalij, hlor, sumpor, kalcij
natrij, fosfor, magnezij, silicij, eljezo, mangan i bakar. Kada se
posmatraju prosjene vrijednosti, tamnije vrste meda su bogatije
mineralima nego svijetlije. Naravno, pojedinano mogu se nai
tamnije vrste koje su siromanije od nekih svjetlijih vrsta.
Proteini
Kao sastavni dijelovi baljaka dolaze u med iz naktara i polena.
Proteini u medu mogu biti u vidu vrlo sloene grae ili u obliku
jednostavnih spojeva, tj. amino-kiselina.
Kiseline
2

Kiseline su takoer sastavni dijelovi meda. Prije se smatralo da pele

eludcem ubacuju pelinji otrov u eliju saa sa medom i da ga tako
konzerviraju. S obzirom da je jedan od glavnih sastojaka pelinjeg
otrova mravlja kiselina, smatralo se da u medu ima i mravlje
kiseline. ak su neki ljudi odvraali druge da ne troe med radi toga.
Istraivanja su pokazala da su sasvim druge kiseline koje se nalaze u
sastavu meda, uglavnom jabuna i limunova kiselina.
Vitamini
Vitamina u medu ima u vrlo skromnim koliinama, nedovoljnim za
potrebe organizma. U medu se nalaze vitamn C i neki vitamini B
kompleksa (riboflavin, pantotenska kiselina, piridoksin, biotin,
nikotinska kiselina).
Eterina ulja
Eterina ulja daju medu karakteristinu aromu. Te su tvari vrlo
labilne i brzo ispare grijanjem meda.(2)

2.2. Fizika svojstva meda

Konzistencija
Svjei med je gusta prozirna polutena masa koja postepeno kristalie do
stvrdnjavanja. Gui med ima manji sadraj vode (14-16%). Brzina
kristalizacije zavisi od vrste eera i njihove strukture. Kristaliu glukoza i
saharoza, a fruktoza ostaje tena. Med koji sadri veu koliinu glukoze
eeri se bre i prelazi u velike njene kristale, a med sa veim udjelom
fruktoze kristalie sporo i formira male kristale.
Higroskopnost
Med ima svojstvo da upija vlagu i ukoliko sadri 17,5% vode, tada se
nalazi u ravnotei sa vazduhom koji ima relativnu vlanost 58%.
ilavost
Med ima visoku ilavost i vue se sporo, to zavisi od procenta vode.
Specifina teina: Varira od 1,420 do 1,440.
Boja i miris: Zavisi od vrste biljaka od kojih je sakupljen nektar.
Ukus: Med ima prijatan, sladak okus koji zavisi od vrste meda.(3)

2.3. Antialergijska svojstva meda

Alergija je promijenjena sposobnost organizma da reaguje normalno na
spoljanje i unutranje uticaje (alergene). Svega 0,08 % ljudi je alergino
na med. Posmatrano je preko 40.000 ljudi koji su lijeeni medom i niti
jedan nije bio alergian na med. Ustanovljeno je da do alergije prema
medu dolazi usljed jednokratnog uzimanja vee koliine meda, preko 5g po
kg tjelesne teine. Pored ovih zakljuaka, ustanovljeno je da med
posjeduje antialergijska svojstva i moe se koristiti kao specifino i
nespecifino hiposenzibilitivno ljekovito sredstvo.(3)

2.4 Nutritivna vrijednost meda

Jedna lica meda (21 g) sadri:
Proteini: 0,06 g
Ugljikohidrati: 17,3 g
Ukupne masti: 0,0 g
Prehrambena vlakna: 0,042 g
Energetska vrijednost: 64 kcal
Ovisno o vrsti nektara iz kojeg se dobiva, postoje razliite vrste meda, koje
se razlikuju po boji, sastavu, okusu i mirisu. Tako je tamniji med bogatiji
mineralima od svjetlijeg. Svaka vrsta meda dobra je za odreene tegobe.
Poznate vrste: bagremov, kestenov, livadni, lipov, kaduljin, vrijeskov.(5)

3. VRSTE MEDA
3.1. Med prema tehnologiji kako je dobijen
Vrste meda

Nain dobijanja

Vrcani med

Centrifugiranjem

Topljeni med

Zagrijavanjem
zdrobljenog saa

Muljani med

Hladnim gnjeenjem

Med u sau

Med u prirodnom
jestivom pakiranju

Med s komadima saa

Tabela 1. Med prema tehnologiji dobijanja

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,

2014))

3.2. Med prema konzistenciji

Redn
i
broj

Vrste meda

Opis

Nektarni med

Postoji oko 100 biljnih vrsta koje su posebno

zanimljive pelama. Iako je to mali broj u
odnosu na ukupno biljno carstvo koje inae
posjeuju pele, u njima se nalaze
najznaajnije kultivirane biljne vrste.

Med medljikovac

Prema porijeklu, medljikovac potjee od

crnogorinog (jela, smreka, bor, ari) i
bjelogorinog (hrast, bukva, lipa) bilja.
Medljika je proizvod kukaca iz reda
jednakokrilaca (Homoptera), od kojih su za
pelarstvo najznaajnije lisne i titaste ui. U
odnosu na nektarni, med medljikovac ima
veu obojenost ,te vei sadraj mineralnih
tvari.

Kremasti med

Dobiva se kontroliranom kristalizacijom tekueg

meda. Kremasta se konzistencija postie
jednostavnim mijeanjem, ime su ouvana
sva prirodna svojstva. Postignuta
konzistencija uvijek ostaje takva, to olakava
koritenje, jer med ne curi, te se kao takav
koristi kao namaz.

Ekspresni med

Ekspresni med dobiva se hranjenjem pela

odreenim sirupom.

Tabela 2. Med prema konzistenciji

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

3.3. Kategorije meda

Redn
i broj

Opis

Kategorija

Peludom siromaan med. U ovu vrstu spadaju npr. lavandin

med, lipov med, narandin med i lucerkin med.

II

Med koji sadri srednju koliinu biljnih partikula. Ta kategorija

obuhvata veinu na higijenski nain dobivenih vrsta vrcanog
meda raznih cvjetnih pelinjih paa, ali i veinu meda od
medljike. U ovoj kategoriji med ima 20.000 - 100.000 biljnih
estica na 10 grama meda.

III

III. kategoriju predstavljaju vrste ekstremno bogate biljnim

esticama na 10 grama od 100.000 - 500.000

IV

IV. kategoriju predstavljaju vrste sa 500.000 - 1.000.000 biljnih

estica na 10 grama meda. To je na primjer kestenov med,
neke vone vrste umskog meda i sl. U njima je koliina
peludnih zrnaca odreene vrste 90 i vie posto.

V. kategoriju predstavljaju ekstremno bogati medovi koji se

dobivaju postupkom preanja.

Tabela 3. Kategorije meda

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

4. PROIZVODI NA BAZI MEDA

Najvaniji pelinji proizvodi su: polen, propolis i matina mlije, a pored
njih su jo znaajni vosak i pelinji otrov.

4.1. Polen
Pelud ili cvjetni prah su muke stanice pranika cvjetova koje pele
sakupljaju sa biljaka i gomilaju u koarice zadnjih nogu. U konici istovaraju
prah u stanice saa, te ga presaju udarcima glave uz dodatak sline i meda.
Na taj nain prah je zatien od prodora zraka i kvarenja, te preputen
potrebnim hemijskim promjenama.
Cvjetni prah sadri visokovrijedne bjelanevine, slobodne amonokiseline,
eere, mineralne tvari (kalij, magnezij, kalcij, bakar, eljezo, silicij i dr.),
masti, eterina ulja i hormone. Od vitamina su najzastupljeniji vitamini B
kompleksa, te vitamini C, E i D. Ovakav sastav daje peludu izvanrednu
vanost u dijetoterapiji (rekovalescenti) mnogih bolesti, naroito kad se
primjenjuje s medom (utjecaj na probavu i metabolizam, vraanje
6

izgubljene fizike snage nakon napornog fizikog rada, nervoza,

premorenost).
Radovi o ljekovitim osobinama peluda svjedoe da pelud vrlo dobro djeluje
protiv malaksavosti, da normalizira rad probavnih organa, popravlja apetit
i poveava sadraj hemoglobina u krvi. Pri tretiranju bolesti eluca
(gastritis) i dvanaesterca medom i peludi, nerijetko se dobivaju vrlo dobri
rezultati.(5)
Za jedan izlet polenarica obie oko 500 cvjetova i sakupi od 8-22
miligrama polena. U jednoj loptici ima oko 100.000 polenovih zrna.

Slika 1. Sakupljanje polena

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

Oblik i boja polenovih zrnaca su specifini za svaku vrstu biljke. Polen

posjeduje veliku otpornost, ne oteuje ga vrenje, baze i kiseline.
Sadri preko 50 enzima.
U polenu koji se nalazi u elijama saa preovladava glukoza i laktoza. (4)

Slika 2. Polenova zrnca

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

Amerika agencija za hranu i lijekove

(FDA): Nije pronaen bilo koji tetni efekti potronje polena, osim uobiajenih
alergije. FDA ne dozvoljava marketing polena u Sjedinjenim Amerikim Dravama
(da se deklariu tvrdnje o zdravlju za Proizvode od polena, jer nema naune
osnove-nikada nije dokazano). Osim toga, postoje mogue opasnosti ne samo od
alergijskih reakcija, ali i od zagadjivaa kao to su pesticidi i od gljivica i bakterija
u vezi sa nehigijenskim procedurama za skladitenje. Tvrdnja proizvoaa da
prikupljanje polena pomae pelinje zajednice je takoe kontroverzna.

Preventivno djeluje na oboljenja srca i pripadajuih krvnih sudova. Dovodi

do poboljanja cirkulacije. Preporuuje se bolesnicima koji su bili izloeni
zraenju ili bili dugotrajno podvrgnuti dejstvu antibiotika. Utie povoljno i
popravlja vitalnost organizma. Najee se koristi u kombinaciji sa medom.
(4)

1957. godine otkrivene su antibakterijske materije u polenu, kada su

izdvojene 2 interesantne materije: jedna je antibiotik a druga ubrzava
rastenje. Najjae je antiprotozojno dejstvo polena iz elija, najvjerovatnije
zbog toga to pele obrauju polen enzimima, to je pomijean sa medom
i to ulazi u proces mlijeno-kisele fermentacije pri emu postaje
propustljiv za elijski sadraj. Po sadraju kalorija i hranljivih materija,
polen je poput obinih prehrambenih materija biljnog porijekla, zavisno od
vrste biljke sa koje potie. Ovo govori da polen nije superhranljiv proizvod i
da ne moe zadovoljiti potrebe organizma za hranljivim materijama. Ako
se uzima u dozi 10-15g dnevno, polen obezbjeuje organizmu potrebne
aminokiseline.(3)

4.2. Propolis
Propolis je pelinji proizvod koji se posljednjih godina sve vie ispituje i
primjenjuje u medicini. Otopine propolisa djeluju antivirusno,
antibakterijski i lagano anestetski. Propolis se kod tretiranja odreenih
bolesti i stanja obino primjenjuje sa medom ili drugim pelinjim
proizvodima U ljudskom organizmu propolis djeluje kao biostimulator jer
potie specifina antitijela. Propolis se preporuuje za unutarnju upotrebu,
sam s medom ili ostalim pelinjim proizvodima koji jaaju otpornost
organizma, a zasigurno e se sve vie primjenjivati. Propolis se takoer
upotrebljava i u stomatologiji kao sredstvo u lijeenju paradontoze i
jaanju zubnog mesa.(5)
Propolis je smolasta smjesa koju pele prikupljaju sa: pupoljaka stabala,
biljnih sokova ili drugih biljnih izvora.
Glavni izvor propolisa su pupoljci: bor, smreka, jove, vrbe, kesten, breze,
ljiva, jasen, hrast, topola.
4.2.1. Osobine propolisa
Konzistentnost propolisa varira sa promjenama temperature:
-15 C - teak i krt
-30 C - mek i kovan
-30 C do 60 C - lepljiv
Taka topljenja od oko 70 C.
Boja varira, od svetlo-ute kroz itav niz braon do gotovo crne boje.
Ukus : Ima gorak, opor ukus.
Miris Zavisi od biljke izvora, prijatan i sladunjav, meavina meda, voska i
drugih mirisa
4.2.2. Sastav propolisa

Hemijski sastav
propolisa

Smola

55

Vosak

30

Eterina ulja

10

Polen

Tabela 4. Hemijski sastav propolisa

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

Propolis sadri preko 60 prirodnih hemijskih supstanci, a ni danas nije u

potpunosti istraen.
4.2.3. Aktivni sastojci propolisa

Flavonoidi: koji imaju funkciju spreavanja tumora elije za reprodukciju,

Cafe-fenetilester kiselina koji pomae protiv bolesti izazvanih slobodnim
radikalima koji izazivaju rak
Chlerodan Diterpeni: ova jedinjenja mogu zaustaviti proces reprodukcije
elija tumora
Artepelin C: koja deluje kao pomo u osnaivanje imunolokog sistema (4)

4.2.4. Uloga
Poznato je da propolis ima:

irok spektar svojstva antibiotika koji pokrivaju brojne bakterijskih grupe

Moan anestetik, superioran u odnosu na mnoge druge, ukljuujui i
kokain, bez tetnih sekundarnih efekata
Izuzetan ljekovita svojstva zbog stimulativnih efekta na rast tkiva.
Pozitivno utie na imuni sistem, antitumorski uinak
Protuupalno djelovanje: imunomodulrajue, mikorbicidno
Brojne studije pokazale su da djeluje protiv bakterija, gljivica, virusa
Bakterije na njega ne stvaraju otpornost to je mana sintetskih antibiotika
Uspjeno suzbija viruse gripe i herpes
Izuzetne rezultate postie u lijeenju infekcija, opeklina, otvorenih rana, te
ireva probavnog sistema
Uklanja otekline kod zubobolje.(6)

Slika 3. Propolis, preventivno djeluje kod upale grla i paradentoze

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

10

4.3. Matina mlije

Matina mlije se stvara u lijezdi pela radilica, a proizvode je samo
mlade pele radilice prvih 14 dana poslije leenja. Gusta je poput vrhnja,
okusa kiselastog i pomalo trpkog te je ukaste boje. U suhoj tvari mlijei
ima bjelanevina (koje se u mlijei sastoje od 20 amino-kiselina), masti,
ugljikohidrata i mineralnih tvari. U matinoj mlijei naeni su i vitamini B1,
B2, B6, pantotenska kiselina, biotin, inozitol, B12, niacin i acetilholin.
Matina mlije ima baktericidna svojstva te djeluje kao prirodni
biostimulator, a preporuuje se za jaanje apetita, suzbijanje senilnosti,
iznemoglosti, bronhijalne astme, ivanih poremeaja i dr. Najee se
uzima kao 50%-tna otopina mlijei u alkoholu ili pomijeana sa medom uz
to due zadravanje ispod jezika.(5)

4.3.1. Sastav
Sastav matine
Mlijei

Svjeem
stanju
(%)

Suhoj tvari
(%)

Vode

68,07

16,86

Bjelanevina

11,15

34,90

Masti

5,61

17,50

Ugljikohidrata

8,94

27,90

Mineralne tvari

0,81

2,84

Tabela 5. Sastav matine mlijei

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

4.3.2. Osobine

Najbolja u prirodnom obliku ali je jako nestabilna

Aktivni sastojci su nepostojani
Mora se uvati na niskim temperaturama, na mranom mjestu
Ne smije doi u doticaj sa zrakom
Ne smije se uzimati metalnom licom ve drvenom ili plastinom
11

4.3.3. Uloga

Poboljava rad endokrinih lijezda i stimulie obnavljanje krvnih

elija
jaa imunitet
Smanjuje umor i malaksalost
Postoje pozitivna iskustva u pogledu normalizacije krvnog pritiska
Matini mle je imunomodulatorni agent(7)
Stimulie rast elija(8)

Slika 4. Matina mlije

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

4.4. Vosak
Podloga i sastojak raznih melema i pripravaka za lijeenje rana, razliitih
konih oboljenja, za jaanje desni i slino.Sastojak mnogih kozmetikih
preparata.

12

Slika 5. Vosak
(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

4.5. Pelinji otrov

Pelinji otrov-Apitoxin
Glavni aktivni sastojak Apitoxina je Melittin (peptid koji se sastoji od 26
aminokiselina).

Gorak
Bezbojna tekuina
Aktivni dio otrova je sloena mjeavina proteina
Uzrokuje lokalnu upalu i djeluje kao antikoagulans
pH 4,5 - 5,5
Pele izbacuju 0,1 mg otrova putem svojih aoka
Slian toksinu koprive
Etanol kao zatita

Otklanja bolove, sniava krvni pritisak i sniava holesterol u krvi, povoljno

utiui na proces ateroskleroze i usporava proces starenja krvnih sudova.
Najee se primjenjuje za lijeenje bolnih zglobova, reumatinog artritisa,
a postoje pozitivna iskustva u primjeni kod astmatiara. Uveim dozama
moe biti tetan, pa i smrtonosan.
Posebno treba biti obazriv ukoliko postoji preosjetljivost ili alergija na
pelinji otrov.(4)

13

Slika 6. Pelin ubod

(Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ; http://www.hranomdozdravlja.com/ (Maj,
2014))

5. ZAKLJUAK
Med je izuzetno znaajan u ljudskoj prehrani, i moe se koristiti i kao hrana
i kao lijek. Pogodan je za prevenciju i lijeenje mnogih bolesti, te se
preporuuje njegov unos u dozvoljenim koliinama.
Med poboljava rad svih organa, potie umnu i fiziku aktivnost, poveava
imunitet i daje snagu itavom organizmu, brzo i potpuno se apsorbira.
Poboljava otpornost organizma na infekcije i zaraze jer ima antiseptiko
djelovanje. Hidroskopan je te vee i izbacuje suvinu vodu iz organizma.
Odlian je protiv hunjavice, prehlade i suhog kalja. isti krv od toksina i
pomae kod slabokrvnosti jer stimulira produkciju hemoglobina. Poboljava
apsorpciju lijekova i ini ih djelotvornijim te titi organizam od tetnih
ostataka istih. Takoer ima pozitivan uinak na otklanjanje zubnog plaka.
Veliki je znaaj meda za normalan razvoj djeijeg organizma. Savremene
hemijske i bioloke analize meda pokazuju da povoljna kombinacija
hranljivih materija u njemu ne optereuje i ne angauje probavni sistem
djeijeg organizma . Za djecu med predstavlja gotovu hranu koja se 100%
iskoritava u organizmu i ukljuuje se u njegove ivotne funkcije. Med se
brzo resorbuje u tankom crijevu i sprjeava alkoholnu fermentaciju a
njegove slobodne kiseline potpomau usisavanje masnoa i
iskoritavanje kalcija. On poboljava varenje, unitava patogenu floru
crijeva, poveava hemoglobin, izbacuje crijevne parazite, prekida
povraanje, uklanja zatvor.
Neki pedijatri preporuuju zaslaivanje mlijeka medom kako bi se vratili
vrijedni sastojci mlijeka koji su izgubljeni zbog visoke temperature kuhanja.
Poznato je da se nakon uzimanja meda javlja osjeaj krepkosti, nestaje
umor i pojavljuje se elja za fizikom aktivnou. Kroz istoriju se vjerovalo
da redovna upotreba meda vodi do produenja ljudskog ivota i prevencije
oboljenja. Veliki filozof i matematiar Pitagora pie da je dostigao prilinu
starost zahvaljujui stalnoj upotrebi meda.
14

Zadatak bijelih krvnih zrnaca je da hvataju bakterije i druga strana tijela

koja ulaze u organizam, i da ih unitavaju unutar elija, tj. ona vre
funkciju zdravstvenih vojnika. Med uveliko utie na poveanje broja
leukocita sposobnih da fagocitiraju. Normalizuje se broj trombocita, kao i
vrijeme zgruavanja krvi i krvarenja.
Redovno konzumiranje meda poveava imuno-bioloku reaktivnost
organizma i ini ga otpornim na infekcije: normalizuje hematopoezu, ima
vidljivo frofilaktino dejstvo i obezbjeuje dug ivot. Med se preporuuje
kod dekompenzacije srca, aritmije, hipertonije, edema usljed poremeaja
rada srca ili jetre kao tonizirajue sredstvo. Med postaje vrijedno
detoksino i antisklerotino sredstvo.

6. LITERATURA
1.

http://hr.wikipedia.org/wiki/Med (Juni, 2014)

2.

Memievi M, Matina mlije; http://www.mmm.ba/mati%C4%8Dna-mlije

%C4%8D/Sastav-meda.html ( Juni, 2014)

3.
4.

http://www.pcelicamedina.com/portal/vijesti1_1/?id=36 (Maj, 2014)

Jai M., Med i ostali pelinji proizvodi ;
http://www.hranomdozdravlja.com
(Maj, 2014)
5. http://www.medikus.hr/gastro/605-ljekovitost-meda.html (Juni, 2014)
6. http://www.beekeeping.com/info/produits/propolis_us.htm (Juni, 2014)
7. Erem C, Deger O, Ovali E, Barlak Y. The effects of royal jelly on autoimmunity
8.

in Graves' disease. Endocrine. 2006 Oct;30(2):175-83.

Hashimoto M, Kanda M, Ikeno K, Hayashi Y, Nakamura T, Ogawa Y, Fukumitsu
H, Nomoto H, Furukawa S. (2005) Oral administration of royal jelly facilitates
mRNA expression of glial cell line-derived neurotrophic factor and
neurofilament H in the hippocampus of the adult mouse brain. Biosci
Biotechnol Biochem. 2005 Apr;69(4):800-5

15