Professional Documents
Culture Documents
2.charaka Nidana
2.charaka Nidana
p[qmo?y;y"
aq;to Jvrnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
h %lu hetu nRmm;ytn' kt;R k;r,' p[Tyy" smuTq;n' nd;nmTynq;RNtrm(
tT]v/m(--as;TMyeN{y;qRsy' og" p[D;pr;/" pr,;meit 3
atS]v/; Vy;/y" p[;du.vR Nt a;ey;" s*My;" v;yVy; iv/;;pre-r;js;" t;ms; 4
t] Vy;/r;myo gd a;to y+m; Jvro vk;ro rog Tynq;RNtrm( 5
tSyoplB/nRd;npUv
R plopxys'p;[ it" 6
t] nd;n' k;r,mTyu_mg[e 7
pUv
R p' p[;guTp' l=,' Vy;/e 8
p[;du.tRU l=,' punlRm(
t] lm;itlR=,' c' s'Sq;n' Vyn' pmTynq;RNtrm( 9
pxy" punhetR Vu y;/vprIt;n;' vprIt;qRk;r,;' c*W/;h;rvh;r;,;mupyog" su%;nubN/" 10
s'p;[ ij;Ritr;gitrTynq;RNtr' Vy;/e" 11
s; s':y;p[;/;Nyv/vkLpblk;lvxeWw .Rte 1
241
[Charaka 31]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 1
[Charaka 31]
[Charaka 31]
crk s'iht;
gmnm.vOv;R .u_Sy vd;hk;le m?yNdne/Rr;]e xrid v; vxeWe, k$uk;Syt; `[;,mu%k<#*t;lup;k" tO,; mdo .[mo mUCz;R pCzdRnm( atIs;r" aW" sdn' %ed" p[l;p" r_ko#;.nvOR " xrIre
hrth;r{Tv' n%nynbdnmU]purIWTvc;m( aTyqRmU m,StIv[.;v"
aitm;]' d;h" xIt;.p[;yt; nd;no_;nupxyo vprItopxyeit
pJvrl;n .vNt 24
G/gum/urpCzlxIt;Mllv,idv;SvhW;RVy;y;me>yoitsevte>y" Xlem; p[kopm;pte 25
s yd; p[k pt" p[vXy;m;xymUm,; sh mI.Uy;m;h;rpr,;m/;tu' rsn;m;nmTvveTy rsSvedvh;n ot;'s p/;y;muphTy p_Sq;n;dUm;,' bihnRrSy p[pI@yn( kvl' xrIrmnupp[ te td; Jvrm.nvRtyR it 26
tSyem;n l;n .vNt tq;--yugpdev kvle xrIre JvrSy;>y;gmnm.vO/v;R .u_m;]e pUv;Re pUvrR ;]e vsNtk;le v; vxeW,e gug;]Tvm( an;.l;W" Xlemp[sk
e " mu%m;/uy| Ll;s" dyoplep"
StmtTv' zidR" mOt; n{;/Ky' StM." tN{; k;s" ;s" p[itXy;y"
xwTy' wTy' c n%nynvdnmU]purIWTvc;m( aTyq| c xItp@k;
.Oxm>y Nt ,;.p[;yt; nd;no_;nupxyo vprItopxy it XlemJvrl;n .vNt 27
vWm;xn;dnxn;dprvt;RtuVy;pers;TMygN/op`[;,;iWophtSy
codkSyopyog;re>yo grI,;' copXleW;t( ehSvedvmnvrecn;Sq;pn;nuv;snxrovrecn;n;myq;vTp[yog;t( mQy;s'sjRn;; S]I,;' c
vWmp[jnn;t( p[j;t;n;' c mQyopc;r;d( yqo_;n;' c hetnU ;' mI.;v;q;nd;n' N;n;mNytm" sveR v; ]yo doW; yugvt( p[kopm;pNte
te p[k pt;Stywv;nupVU y;R Jvrm.nvRtyR Nt 28
244
ind;nSq;nm( 1
[Charaka 31]
[Charaka 31]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 1
[Charaka 31]
247
itIyo?y;y"
aq;to r_pnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h.gv;n;]ey" 2
p' yq;.Ut' loihtpmit s'D;' l.te td( Vy;:y;Sy;m" 3
yd; jNtuyvR ko;lkkordUWp[;y;<y;n .u .Oxo,tI+,mp c;Nydj;t' np;vm;WklTqsUp=;rops'iht' d/d/m<@odTk$(vr;Mlk;kopsek v; v;r;hm;ihW;vkm;TSygVypxt' p<y;kp<@;luxu kx;kopiht' mUlksWRplxunkrxg[u m/uxg[u %@yUW
.UStO,sumu%sursk#rkg<@Irk;lm;lkp,;Rs=vkf,JZkopd'x'
sur;s*vIrtuWodkmwrye medkm/Ulkxu_kvlbdr;Mlp[;y;nup;n' v;
p;or.Uym( ,;.to v;itm;]mitvel' v;m' py" pbit
pys; smXn;it r*ih,Ik k;,kpot' v; sWRptwl=;rs' klTqp<y;kj;MbvlkcpKvw" x*_kv;R sh =Ir' pbTyu,;.t" tSywvm;crt" p' p[kopm;pte loiht' c Svp[m;,mitvtRte
tSmn( p[m;,;itvOe p' p[k pt' xrIrmnuspRdev yTPlIhp[.v;,;'
loihtvh;n;' c ots;' loiht;.yNdgu, mu%;Ny;s; p[itN/
y;t( tdev loiht' dUWyit 4
s'sg;RLloihtp[dWU ,;LloihtgN/v,;Rnu v/;n; p' loihtpmTy;c=te 5
tSyem;n pUv
R p;, .vNt tq; -- an;.l;W" .u_Sy vd;h"
xu_;MlgN/rs ;r" zderR .I+,m;gmn' zidRtSy bI.Tst; Svr.edo
g;];,;' sdn' prd;h" mu%;m;gm v lohloihtmTSy;mgN/Tvmv c;SySy r_hrth;r{Tvm;vyvxNmU]Svedl;l;s;,k;Syk,Rmlp@kolk;p@k;n;m( avedn; loihtnIlpItXy;v;n;m248
ind;nSq;nm( 2
[Charaka 32]
[Charaka 32]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 2
[Charaka 32]
251
tOtIyo?y;y"
aq;to guLmnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
h %lu p guLm; .vNt tq;--v;tguLm" pguLm" XlemguLmo
ncyguLm" xo,tguLm it 3
Ev'v;idn' .gvNtm;]eymvex v;c kqmh .gvn( p;n;' guLm;n;'
vxeWm.j;nImhe nvxeWv{og;,;m*W/vdp .Wk p[xmnsmqoR .vtIit 4
tmuv;c .gv;n;]ey"--smuTq;npUv
R plvednopxyvxeW>e yo vxeWvD;n' guLm;n;' .vTyNyeW;' c rog;,;mvex tu %lu guLmeWCU ym;n' nbo/ 5
yd; puWo v;tlo vxeW,e Jvrvmnvrecn;tIs;r;,;mNytmen kxRnne
kxRto v;tlm;h;rm;hrit xIt' v; vxeW,e ;itm;]m( aehpUvRe v;
vmnvrecne pbit anudI,;| v; zidRmdu Iryit dI,;Rn( v;tmU]purIWveg;, aTyxto v; pbit nvodkmitm;]m( aits'=o.,; v;
y;nen y;it aitVyv;yVy;y;mmxokcv;R a.`;tmOCzit v;
vWm;snxynSq;ncm,sevI v; .vit aNy; ik'cdev' v/'
vWmmitm;]' Vy;y;mj;tm;r.te tSy;pc;r;;t" p[kopm;pte 6
s p[k pto v;yumhR ;otonup[ vXy r*+y;t( ki#nI.Utm;PluTy p<@tovSq;n' kroit id bSt* p;Ryon;R>y;' v; s xUlmupjnyit g[NqI'
;nekv/;n( p<@t;vitte s p<@tTv;d( guLm Ty./Iyte s
mr;/mit murLpTvm;pte anytvpul;,uvde n .vit clTv;;yo" mu" ppIlk;s'pc[ ;r v;Wu tod.edSfr,;y;msocsuihWRp-[
252
ind;nSq;nm( 3
[Charaka 33]
[Charaka 33]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 3
[Charaka 33]
255
ctuqoR?y;y"
aq;t" p[mhe nd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
i]doWkopnm; v'xit" p[mhe ; .vNt vk;r;;preprs':yey;"
t] yq; i]doWp[kop" p[mhe ;n.nvRtyR it tq;nuVy;:y;Sy;m" 3
h %lu nd;ndoWdUyvxeW>e yo vk;rv`;t.;v;.;vp[itvxeW; .vNt
yd; ete ]yo nd;n;idvxeW;" prSpr' n;nubNTyqv; k;lp[kW;RdblIy;'soqv;nubNt n td; vk;r;.invOR " cr;;Py.nvRtNR te
tnvo v; .vNTyyqo_svRl; v; vpyRye vprIt;" it svRvk;rv/;t.;v;.;vp[itvxeW;.nvOR het.u vR Tyu_" 4
t]eme ]yo nd;n;idvxeW;" Xlemnm;n;' p[mhe ;,;m;.nvOR kr;
.vNt tq;-h;ynkyvkcInko;lknwW/eTk$mukN dkmh;v[Iihp[modksugN/k;n;' nv;n;mitvelmitp[m;,en vopyog" tq; sipRmt;' nvhre,mu ;WsUPy;n;' g[;My;nUp*dk;n;' c m;'s;n;' x;kitlpllp;p;ysxr;vlepI=uvk;r;,;' =IrnvmmNdkdv{vm/urt,p[;y;,;' copyog"
mOj;Vy;y;mvjRn' Svxyn;snp[s" y ki/rNyop XlemmedomU]s'jnn" s svoR nd;nvxeW" 5
b{v" Xlem; doWvxeW" 6
bb' medo m;'s' xrIrjKled" xu xo,t' vs; m; lsIk; rs*j" s':y;t it dUyvxeW;" 7
]y;,;meW;' nd;n;idvexWe ;,;' sp;te =p[' Xlem; p[kopm;pte p[;256
ind;nSq;nm( 4
[Charaka 34]
[Charaka 34]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 4
[Charaka 34]
25
te W@.rev =;r;Mllv,k$ukvo,w" pgu,"w pUvvR u_; .vNt
26
svR Ev te y;Py;" s'sO doWmed" Sq;nTv;iopmTv;eit 27
t] Xlok;" pp[mhe vxeWvD;n;q;R .vNt 28
gN/v,RrsSpxwyR qR ; =;rStq;v/m(
pkop;ro mU]' =;rmehI p[mhe it 29
msIv,Rmj' yo mU]mu,' p[mhe it
pSy prkope, t' v;t( k;lmeihnm( 30
c;Wp=n.' mU]mMl' mehit yo nr"
pSy prkope, t' v;Ilmeihnm( 31
v' lv,mu,' c r_ mehit yo nr"
pSy prkope, t' v;{_meihnm( 32
modks'k;x' .Ox' v' p[mhe it
pSy prkop;' v;Nm;meihnm( 33
hr{odks;x' k$uk y" p[mhe it
pSy prkop;' v;;r{meihnm( 34
Tyete W$( p[mhe ;" pp[kopnm; Vy;:y;t; .vNt 35
kW;yk$uit_=l`uxItVyv;yVy;y;mvmnvrecn;Sq;pnxrovre
cn;ityogs'/;r,;nxn;.`;t;tpogxokxo,t;itWekj;gr,vWm
xrIrNy;s;nupsevm;nSy tq;v/xrIrSywv =' v;t" p[kopm;pte
259
[Charaka 34]
crk s'iht;
36
s p[k ptStq;v/e xrIre vspRn( yd; vs;m;d;y mU]vh;n ot;'s
p[itpte td; vs;mehm.nvRtyR it yd; punmR;n' mU]bSt;v;kWRit td;
mmehm.nvRtyR it yd; tu lsIk;' mU];xye.vhNmU]mnubN/'
Cyotyit lsIk;itbTv;i=ep,; v;yo" %LvSy;itmU]p[vO s'
kroit td; s m v gj" =rTyj' mU]mveg' t' hStmeihnm;c=te
aoj" punmR/ru Sv.;v' td( yd; r*+y;;yu" kW;yTven;.s'sJO y mU];xye.vhit td; m/umhe ' kroit 37
m;'tur" p[mhe ;n( v;tj;ns;?y;n;c=te .Wj" mh;TyykTv;iopmTv;eit 38
teW;mp pUvvR u,vxeW,e n;mvxeW; .vNt tq;--vs;meh m;meh hStmeh m/umhe eit 39
t] Xlok; v;tp[mhe vxeWvD;n;q;R .vNt -- 40
vs;m' vs;.' v; mumehR it yo nr"
vs;meihnm;Stms;?y' v;tkopt" 41
m;n' sh mU],e mumehR it yo nr"
mmeihnm;Stms;?y' v;tkopt" 42
hStI m v;j' mU]' =rit yo .Oxm(
hStmeihnm;Stms;?y' v;tkopt" 43
kW;ym/ur' p;<@ =' mehit yo nr"
v;tkop;ds;?y' t' p[tIy;Nm/umie hnm( 44
Tyete cTv;r" p[mhe ; v;tp[kopnm; Vy;:y;t; .vNt 45
260
ind;nSq;nm( 4
[Charaka 34]
[Charaka 34]
crk s'iht;
262
pmo?y;y"
aq;t" kind;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
s {Vy;, k;n;' p[itvRitm;p;n .vNt
tq;--]yo doW; v;tpXlem;," p[kop,vt;" dUy; xrIr/;tvSTv;'sxo,tlsIk;tu/;R doWop`;tvt; it
Ett( s;n;' s/;tukmevtm;jnn' k;n;m( at"p[.v;<y.nvRt-R
m;n;n kvl' xrIrmuptpNt 3
n c ikdSt kmekdoWp[kopnmm( aSt tu %lu sm;np[tIn;mp k;n;' doW;'x;'xvkLp;nubN/Sq;nv.;gen vedn;v,RsS' q;np[.;vn;mcikTstvxeW"
s sv/o;dxv/oprs':yeyv/o v; .vit
doW; ih vkLpnwvRkLPym;n; vkLpyNt vk;r;n( aNy];s;?y.;v;t(
teW;' vkLpvk;rs':y;neitp[sm.smI+y sv/mev kvxeWmupde+y;m" 4
h v;t;idWu i]Wu p[k pteWu Tvg;dI'tur" p[dWU yTsu v;te/ktre kp;lkm.nvRttR e pe Tv*duMbr' Xlem, m<@lk' v;tpyoARyj' pXlem,o" pu<@rIk Xlemm;tyo" s?mk' svRdoW;.vO*
k;k,km.nvRttR e EvmeW sv/" kvxeWo .vit
s cwW .UyStrtmt" p[t* vkLPym;n;y;' .UysI' vk;rvkLps'
:y;m;pte 5
t]ed' svRk nd;n' sm;senopde+y;m"-xIto,VyTy;smn;nupVU yoRpsevm;nSy tq; s'tpR,;ptpR,;>yvh;yR263
[Charaka 35]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 5
[Charaka 35]
pW;<y,v,;Rn bihrNt"Xy;v;n nIlpItt;m[;v.;s;Ny;xugitsmuTq;n;NyLpk<@UKledmI, d;h.ednStodp;kbl;n xUkophtopmvedn;NyuTsm?y;n tnupyRNt;n kkxp@k;ct;n dI`Rprm<@l;NyOyj;tI Ayj;nIit v;t( 4
xuKlr_;v.;s;n r_pyRNt;n r_r;jIsr;sNtt;NyuTse/vNt bbhlr_pUylsIk;n k<@Umd;hp;kvNTy;xugitsmuTq;n.edIn pu<@rIkpl;xs'k;x;n pu<@rIk;,Iit v;t( 5
pW;,;n vxI,RbihStnUNyNt"G/;n xuKlr_;v.;s;n bNySpvedn;NyLpk<@Ud;hpUylsIk;n l`usmuTq;n;NyLp.edmI<yl;bupu ps;x;n s?mk;nIit v;t( 6
k;k,Ntk;v,;RNy;d* p;u svRk lsmNvt;n p;pIys; svRkls'.ven;nekv,;Rn k;k,;nIit v;t(
t;Nys;?y;n s;?y;n punrtr;, 8
t] yds;?y' tds;?yt;' n;itvtRne s;?y' pun" ik'ct( s;?yt;mitvtRte
kd;cdpc;r;t(
s;?y;n ih W$( k;k,kvJy;RNycikTSym;n;Nypc;rto v; doWwr.yNdm;n;Nys;?yt;mupy;Nt 9
s;?y;n;mp up+e ym;,;n;' Tv;'sxo,tlsIk;koqKleds'Svedj;"
myo.mUCzNt te .=yNtSTvg;dIn( doW;" pundUWR yNt m;nup{v;n(
pOqk pOqguTp;dyNt--t] v;t" Xy;v;,v,Rm( pWt;mp c r*+yxUlxoWtodvepquhWRsoc;y;sStM.sui.ed.;n( p' d;hSvedKledkoq;vp;kr;g;n( Xlem; TvSy wTyxwTyk<@USqwygR *rvoTse/opehoplep;n( myStu Tvg;dI'tur" sr;" ;yU;SqINyp c t,;Ny;ddte 10
aSy;' cwv;vSq;y;mup{v;" kih' SpOxNt tq;--p[v,m.ed"
265
[Charaka 35]
crk s'iht;
266
Wo?y;y"
aq;t" xoWnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
h %lu cTv;r xoWSy;ytn;n .vNt tq;--s;hs' s'/;r,' =yo
vWm;xnmit 3
t] s;hs' xoWSy;ytnmit ydu_ tdnuVy;:y;Sy;m" yd; puWo dub-R
lo ih sn( blvt; sh vgO
;it aitmht; v; /nuW; Vy;yCzit jLpit v;Pyitm;]m( aitm;]' v; .;rmuhit aPsu v; Plvte c;itdUrm(
Ts;dnpd;`;tne v;itp[g;!m;sevte aitp[' v;?v;n' &tm.ptit a.hNyte v; aNy; ik'cdev' v/' vWmmitm;]' v; Vy;y;mj;tm;r.te tSy;itm;]e, kmR,or" =<yte
tSyor"=tmupPlvte v;yu"
s t];vSqt"Xlem;,mur"Sqmups'gO p' c dUWyn( vhrTyU?vRm/StyRk c
tSy yo'x" xrIrsN/In;vxit ten;Sy jOM.;mdoR Jvropj;yte
ySTv;m;xym>yupiw t ten rog; .vNt rSy; arock y" k<#m.p[pte k<#Stenod?v'Syte Svr;vsIdit y" p[;,vh;n ot;'SyNveit
ten ;s" p[itXy;y j;yte y" xrSyvitte xrStenophNyte tt"
=,n;wvorso vWmgitTv; v;yo" k<#Sy cod?v'sn;t( k;s"
sttmSy s'j;yte s k;sp[s;durs =te xo,t' Ivit xo,t;gmn;;Sy d*bRLymupj;yte Evmete s;hsp[.v;" s;hskmup{v;" SpOxNt
tt" s pxoW,wrte w p{vwp&t" xnw" xnwpxuyit
tSm;t( puWo mitm;n( blm;Tmn" smI+y tdnup;, km;R<y;r.et
ktu| blsm;/;n' ih xrIr' xrIrmUl puW it 4
267
[Charaka 36]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 6
[Charaka 36]
STv;t( tq;Sy v;yuVy;RyCzm;nxrIrSywv /mnIrnup[ vXy xo,tv;ihnISt;>y" xo,t' p[Cy;vyit tCz=y;dSy pun" xum;ge,R xo,t' p[vtRte v;t;nustO lm(
aq;Sy xu=y;Czo,tp[vtRn; sN/y" xqlI.vNt r*+ymupj;yte .Uy" xrIr' d*bRLym;vxit v;yu" p[kopm;pte s p[k pto vxk
xrImnuspRdu IyR Xlempe prxoWyit m;'sxo,te p[Cy;vyit Xlempe s'jit p;eR avmOdn;Ty's* k<#mud?( v'sit xr" Xlem;,mupTKleXy p[itpUryit Xlem,; sN/I' p[pI@yn( kroTymdRmrock;vp;k* c pXlemoTKlex;t( p[itlomgTv; v;yuJvRr' k;s' ;sm(
Svr.ed' p[itXy;y' copjnyit s k;sp[s;durs=te xo,t' Ivit
xo,tgmn;;Sy d*bRLymupj;yte tt" s pxoW,wrte w p{vwp&t"
xnw" xnwpxuyit
tSm;t( puWo mitm;n;Tmn" xrIrmnur=Hzmnur=et(
pr; eW; flnvOR r;h;rSyeit 8
.vit c;]-a;h;rSy pr' /;m xu t{+ym;Tmn"
=yo Sy bn( rog;Nmr,' v; nyCzit 9
vWm;xn' xoWSy;ytnmit ydu_ tdnuVy;:y;Sy;m"--yd; puW"
p;n;xn.+yleopyog;n( p[itkr,s'yogr;xdexk;lopyogs'SqopxyvWm;n;sevte td; tSy te>yo v;tpXlem;,o vwWMyp;pNte te
vWm;" xrIrmnusTO y yd; ots;mynmu%;n p[itv;y;RvitNte td;
jNtuyR d;h;rj;tm;hrit tdSy mU]purIWmevopj;yte .Uy' n;NyStq;
xrI/;tu" s purIWopM.;tRyit tSm;Czyto vxeW,e purIWmnur+y'
tq;NyeW;mitxdubl
R ;n;' tSy;n;Py;ym;nSy vWm;xnopct; doW;"
pOqk pOqgup{vwyRu Nto
.Uy" xrIrmupxoWyNt
t] v;t" xUlmmd| k<#od?v'sn' p;Rs' jnm's;vmd| Svr.ed' p[itXy;y' copjnyit p' JvrmtIs;rmNtd;Rh' c Xlem; tu p[itXy;y' xrso
269
[Charaka 36]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 1
[Charaka 36]
271
smo?y;y"
aq;t Nm;dnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
h %lu poNm;d; .vNt tq; v;tpkfsp;t;gNtunm;" 3
t] doWnm;Tv;r" puW;,;mev' v/;n;' =g[m.nvRtNR te tq;.I,;mupKlsv;n;muTsdoW;,;' smlvtopiht;Nynuct;Ny;h;rj;t;n vwWMyyu_nopyogv/nopyu;n;n;' tN]p[yogmp vWmm;crt;mNy; xrIrce; vWm;" sm;crt;mTyup=I,deh;n;' Vy;/vegsmud. [ mt;n;muphtmns;' v; k;mo/lo.hWR.ymoh;y;sxokcNtog;id..UyR o.`;t;>y;ht;n;' v; mnSyuphte bu* c p[clt;y;m>yudI,;R doW;" p[k pt; dymupsOTy mnovh;n ot;'Sy;vOTy jnyNTyuNm;dm( 4
Nm;dm( punmRnobus'D;D;nSmOit._xIlce;c;rv.[m' v;t( 5
tSyem;n pUv
R p;, tq;--xrs" xUNyt; c=uWor;klt; Svn" k,Ryo" Czv;sSy;/Kym( a;Sys'v,m( an;.l;W;rock;vp;k;" dgh[ " ?y;n;y;ss'mohog;;Sq;ne stt' lomhWR" Jvr;.I+,m(
NmcTvm( didRTvm( aidRt;itkr,' c Vy;/e" Sve c;.I+,' dxRn'
.[;Ntclt;nvSqt;n;' p;,;mp[xSt;n;' c itlpI@kc;/roh,
v;tk<@lk;.oNmqn' nmn' c kluW;,;mM.s;m;vteR c=uWo;pspR,mit doWnm;n;muNm;d;n;' pUv
R p;n .vNt 6
ttonNtrmevmuNm;d;.nvOR rev
t]edmuNm;dvxeWvD;n' .vit tq;--prsr,mjm( a=.[vu *;'shNvg[hStp;d;v=ep,mkSm;t( sttmnyt;n;' c gr;muTsgR" f272
ind;nSq;nm( 7
[Charaka 37]
[Charaka 37]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 7
[Charaka 37]
.vNt 14
i]v/' tu %lUNm;dkr;,;' .Ut;n;muNm;den p[yojn' .vit tq;--ih's;
rit" a>ycRn' ceit
teW;' t' p[yojnvxeWmuNm;c;rvxeWl=,wvR;t(
t] ih's;qRnoNm;m;no' p[vxit aPsu nmit Sql;Czv.[e v;
ptit xS]kx;k;lomui.hRNTy;Tm;nm( aNy p[;,v/;qRm;r.te
ikt( tms;?y' v;t( s;?y* pun;Rvtr* 15
tyo" s;/n;n-mN]*W/m,mlbLyuph;rhomnymv[tp[;yopv;sSvSTyynp[,p;tgmn;dIn 16
Evmete poNm;d; Vy;:y;t; .vNt 17
te tu %lu nj;gNtuvxeW,e s;?y;s;?yvxeW,e c p[v.Jym;n;" p
sNto ;vev .vt"
t* c prSprmnubIt" kd;cqo_hetsu s' g;Rt(
tyo" s'sO mev pUv
R p' .vit s'sO mev c lm(
t];s;?ys'yog' s;?y;s;?ys'yog' c;s;?y' v;t( s;?y' tu s;?ys'yogm(
tSy s;/n' s;/ns'yogmev v;idit 18
.vNt c;]-nwv dev; n gN/v;R n px;c; n r;=s;"
n c;Nye SvymKlmupKlXnNt m;nvm( 19
ye TvenmnuvtRNte KlXym;n' SvkmR,;
n s tetk
u " Xlexo n St tTyt; 20
p[D;pr;/;t( s'.tU e Vy;/* kmRj a;Tmn"
275
[Charaka 37]
crk s'iht;
276
amo?y;y"
aq;topSm;rnd;n' Vy;:y;Sy;m" 1
it h Sm;h .gv;n;]ey" 2
h %lu cTv;ropSm;r; .vNt v;tptkfsp;tnmt;" 3
t Ev'v/;n;' p[;,.Ot;' =p[m.nvRtNR te tq; rjStmo>y;muphtcets;mud. ;[ NtvWmbdoW;,;' smlvtopiht;NyxucINy>yvh;rj;t;n
vwWMyyu_nopyogv/nopyu;n;n;' tN]p[yogmp c vWmm;crt;mNy; xrIrce; vWm;" sm;crt;mTyup=y;; doW;" p[k pt;rjStmo>y;muphtcets;mNtr;Tmn" etmm;ytn' dymupsOTyopr itNte
tqeN{y;ytn;n c
t] c;vSqt;" sNto yd; dymN{y;ytn;n cert;" k;mo/.ylo.mohhWRxokcNtog;id." shs;.pUryNt td; jNturpSmrit 4
apSm;r' pun" SmOitbusvs'Plv;I.Tscem;vSqk tm"p[vx
e m;c=te 5
tSyem;n pUv
R p;, .vNt tq;--.[VU yud;s" sttm+,ovw
R tmxBdv,' l;l;s;,p[v,mn;.lW,mrockvp;k* dyg[h"
k=re ;$opo d*bRLymSq.edomdoR mohStmso dxRn' mUCz;R .[m;.I+,' Sve c mdntRnVy/nVyqnvepnptn;dInIit 6
ttonNtrmpSm;r;.nvOR rev 7
t]edmpSm;rvxeWvD;n' .vit tq;--a.I+,mpSmrNt' =,en s'D;'
p[itl.m;nm( Tp<@t;=m( as;; vlpNtm( mNt' fnm( atIv;?m;tg[Ivm( a;vxrSk vWmvnt;lm( anvSqtp;,p;dm(
a,pWXy;vn%nynvdnTvcm( anvSqtcplpW=pdxRn'
277
[Charaka 38]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 8
[Charaka 38]
[Charaka 38]
crk s'iht;
ind;nSq;nm( 8
[Charaka 38]
[Charaka 38]
crk s'iht;
282