T.C.

MLL ETM BAKANLII

MAKNE TEKNOLOJS

PERYODK BAKIM TALMATI 1

521MMI360

Ankara, 2011

Bu modl, mesleki ve teknik eitim okul/kurumlarnda uygulanan ereve

retim Programlarnda yer alan yeterlikleri kazandrmaya ynelik olarak
rencilere rehberlik etmek amacyla hazrlanm bireysel renme
materyalidir.

Mill Eitim Bakanlnca cretsiz olarak verilmitir.

PARA LE SATILMAZ.

NDEKLER
AIKLAMALAR .................................................................................................................... ii
GR ....................................................................................................................................... 1
RENME FAALYET-1 ..................................................................................................... 3
1. BAKIM TAKVM OLUTURMA..................................................................................... 3
1.1. Bakm ve Onarm .......................................................................................................... 3
1.2. Periyodik Bakm............................................................................................................ 4
1.2.1. Gnlk Bakm........................................................................................................ 4
1.2.2. Haftalk Bakm ...................................................................................................... 4
1.2.3. Aylk Bakm .......................................................................................................... 5
1.2.4. 6 Aylk Bakm ....................................................................................................... 5
1.2.5. Yllk Bakm .......................................................................................................... 5
UYGULAMA FAALYET ................................................................................................. 8
LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 10
RENME FALYET2 ..................................................................................................... 11
2. BAKIM TALMATI OLUTURMA................................................................................. 11
2.1. Makinelerin Bakm Katalog ve Kullanm Klavuzlar ................................................ 11
2.2. Elektrik-Elektronik Sistemleri..................................................................................... 19
2.3. Basnl Hava retimi ve Tketimi ............................................................................ 19
2.4. Atlye Planlar ............................................................................................................ 23
2.5. Atlye Tesisat Planlar ................................................................................................ 25
UYGULAMA FAALYET ............................................................................................... 30
LME VE DEERLENDRME..................................................................................... 32
MODL DEERLENDRME .............................................................................................. 33
CEVAP ANAHTARI ............................................................................................................. 35
KAYNAKA ......................................................................................................................... 36

AIKLAMALAR
AIKLAMALAR
KOD
ALAN
DAL/MESLEK
MODLN ADI
MODLN TANIMI
SRE
N KOUL
YETERLK

MODLN AMACI

ETM RETM
ORTAMLARI VE
DONANIMLARI
LME VE
DEERLENDRME

521MMI360
Makine Teknolojisi
Makine Bakm ve Onarm
Periyodik Bakm Talimat 1
Makinelerin periyodik bakmlarn yapabilmek iin
bakm takvimi ve bakm talimat oluturma ile ilgili
bilgilerin verildii renme materyalidir.
40/32
Makinelerin periyodik bakmn yapmak
Genel Ama
Gerekli ortam, ara ve gereler salandnda
makinelerin bakm takvimini ve bakm talimatlarn
oluturabileceksiniz.
Amalar
1. Makinelerin bakm takvimini oluturabileceksiniz.
2. Makinelerin bakm talimatn oluturabileceksiniz.
Ortam: Makine atlyesi
Donanm: Makinelerin bakm ve kullanm klavuzlar,
atlye planlar, atlye tesisat planlar
Modl iinde yer alan her renme faaliyetinden sonra
verilen lme aralar ile kendinizi deerlendireceksiniz.
retmen modl sonunda lme arac (oktan semeli
test, doru-yanl testi, boluk doldurma, eletirme vb.)
kullanarak modl uygulamalar ile kazandnz bilgi ve
becerileri lerek sizi deerlendirecektir.

ii

GR
GR
Sevgili renci,
Teknolojik gelimeler ve iletmelerle ilgili organizasyonda, retimde kullanlan
makineleri faal durumda tutmak nemli bir yer tutmaktadr. Bylece ok daha hzl, dzenli
ve en az hata ile retim yaplabilmektedir. Endstrinin ihtiya duyduu hz ve
performanstaki retimleri yapabilmek iin kullanlan makinelerin faal durumda olmas
gerekir. Makinelerin faal durumda olabilmesi iin periyodik bakmlarnn mutlaka
zamannda yaplmas gerekir.
Bu modl ile makinelere ait bakm takvimi ve periyodik bakm talimat
oluturabileceksiniz. Makinelerde oluabilecek arzalar hzl ve etkili bir ekilde bulup
giderebileceksiniz.

RENME FAALYET1
AMA

RENME FAALYET-1

Makinelerin periyodik bakm takvimini oluturabileceksiniz.

ARATIRMA

altnz blgede retim atlyelerindeki atlye planlarn, makinelerin bakm

takvimlerini ve bakm talimatlarn inceleyiniz.

nternet zerinden niversite ve eitim kurumlarn aratrnz.

Makinelerin kullanm klavuzlarn inceleyerek ilgili ksmlar aratrnz ve

inceleyiniz.

1. BAKIM TAKVM OLUTURMA

1.1. Bakm ve Onarm
letmelerin daha verimli alabilmesi iin makine, takm, alet ve tezghlarn her
zaman almaya hazr durumda olmas; ksacas arzasz durumda olmas gerekmektedir.
Teknolojik gelimeler ve iletmelerle ilgili organizasyon deiiklikleri, makineleri faal
durumda tutmann nemini artrmaktadr. Ayrca piyasa rekabeti, makine ve tesislerin daha
verimli kullanlmas iin iletmeleri zorlamaktadr.
Faal durumda tutmada nemli faktr vardr. Bunlar; bakm, arza tespiti ve
onarmdr.

Bakm: Makinelerin verimli almas iin belirli periyotlarla kontrol edilmeleri

gerekir. Belirli periyotlarla yaplan kontrol almalarna bakm denir.
Arza tespiti: Makinede oluan arzann hangi ksmda meydana geldiinin
tespit edilmesidir.
Onarm: Makinelerin bakmlarnn yaplmas sonucunda belirlenen arzalarn
giderilmesi veya belirli aralklar sonunda makinelerin baz elemanlarnn
deitirilmesi ilemine bir baka deyile makinenin tekrar iler hle
getirilmesine onarm denir.

1.2. Periyodik Bakm

retim ilerinde kullanlan makinelerin zellikle seri retim iinde grevlerini
aksaksz olarak yapabilmeleri gerekir. retim srasnda makinede oluan bir arza sonucunda
makine grevini yapamaz hle gelir. Bu durum, retimin aksamasna yol aar ve iletme
retim kaybna, zaman kaybna ve maddi kayba neden olur.
Makineden beklenen maksimum retim performansnn elde edilebilmesi iin
kullanm klavuzlarnda belirtilen direktifler dorultusunda belirli aralklarla bakmlarnn
mutlaka yaplmas gerekir. te bu belirli aralklarla yaplan bakm ilemine periyodik bakm
denir.
Periyodik bakm yntemi, bugn endstride en ok kullanlan bakm yntemidir. Bu
bakm ynteminde bakm ekibinin deneyimi ve makinelerin gemiteki performans ve
alma artlar gz nnde bulundurularak makinenin hangi zaman aralklarnda,
durdurularak bakma alnaca belirlenmitir. Ayn ekilde, denetime dayal olarak bakma
alnan makinede hangi paralarn deitirilecei belirlenir ve bu paralar stokta hazr
bulundurulur.
Periyodik bakm; gnlk, haftalk, aylk, alt aylk ve yllk bakm olarak planlanr ve
yaplr.

1.2.1. Gnlk Bakm

Makinenin bir gnlk almas sonunda bakmnn yaplmas demektir.
Gnlk bakmda:

Makinenin genel bakm, alma alan, kan tala ve soutucu artklar

temizlenmelidir.
Hedef motorlarn alma sesi ve ss kontrol edilmelidir.
Merkez yalama deposu, pnomatik bakm birimi ve hidrolik ya deposu
kontrol edilmeli ve gerekli durumda doldurulmaldr.

1.2.2. Haftalk Bakm

Makinenin bir haftalk almas sonunda bakmnn yaplmas demektir.
Haftalk bakmda:

Tm makinenin muntazam genel bakm yaplmaldr.

zellikle alterler kontrol edilmelidir.
Makinenin hareketli ksmlarndaki muhafazalarnn geveyip gevemedii
kontrol edilmelidir.
Makinenin gzetleme pencereleri ve esas hareketli paralar kontrol edilmelidir.
Tala deposu boaltlmal, temizlenmeli ve soutucu depo ve szgeci
temizlenmelidir.
Soutucu pompasnn szgeci kontrol edilmeli, temizlenmeli ya da
deitirmelidir.
4

1.2.3. Aylk Bakm

Makinenin bir aylk alma sresi sonunda bakmnn yaplmas demektir.
Aylk bakmda:

Avadanlklar, takm sap gibi makine paralar kontrol edilmelidir.

Soutucu svs deitirilmelidir.

tme milleri, alet haznesi ve srgl kap (Kzaklar) yataklar yalanmaldr.

Vantilatr motoru kontrol edilmeli ve temizlenmelidir.

1.2.4. 6 Aylk Bakm

Makinenin 6 aylk almas sonunda bakmnn yaplmas demektir.

Elektro motorlarn kmr ve kolektrleri kontrol edilmeli, temizlenmeli ve

yenilenmelidir.

Durdurma alteri ve acil kapama alterinin (butonu) fonksiyonu kontrol

edilmelidir.

Koruma rle kontaklarnn kumanda dolaplarndaki sigortalar kontrol

edilmelidir.

Hidrolik soutucu madde ve yalama sistemlerinin hortum balantlar kontrol

edilmelidir.

1.2.5. Yllk Bakm

Makinenin bir yllk almas sonunda bakmnn yaplmasdr.

Hareket kzaklarnn anma ve ya tabakas oluumu kontrol edilmeli ve

ayarlanmaldr.
Hareket ettiren dzenin dili kaylar kontrol edilmeli, geveklii alnmal ve
gerdirilmelidir.
Merkez yalama sisteminde ve hidrolikte ya deiimi gerekletirilmelidir.
Anan paralar deitirilmelidir.

yerlerinde bulunan tm makinelerin her birine ait kullanm ve bakm klavuzunda

(Kitaplar, kataloglar) nerilen veya bir atlyedeki bakm onarm teknisyeninin kiisel
bilgi, beceri ve deneyimlerine gre belirleyecei birer bakm takviminin olmas gerekir. Bir
makineye ait bakm takviminde gnlk, haftalik, aylk, 6 aylk ve yllk olarak makinelerin
nerelerinin kontrol edilecei belirlenir ve bir izelge hline getirilir. Tablo 1.1de Resim
1.1deki bir CNC freze tezghna ait rnek bir bakm takvimi gsterilmitir.

Resim 1.1: CNC freze tezgh

PERYODK BAKIM TAKVM

GNLK BAKIM
tablasnn yzeyi su ve talalardan temizlenmelidir.
Pnomatik sistemi altran hava basncnn 6 kg/m2 olup olmad kontrol
edilmelidir.
Pnomatik montaj tablas zerinde bulunan artlandrcnn younlama filtresi
iinde biriken suyun pnomatik sistem iine hava ile girmesini nlemek iin
boaltlmaldr.
HAFTALIK BAKIM
Otomatik yalaycnn (ya pompasnn) ya seviyesi kontrol edilmelidir.
Ya seviyesi minimuma dm ise maksimum 2 litre uygun kzak ya ilave
edilmelidir. Kullanlacak yalar ve muadilleri aada verilmitir.
Petrol Ofisi : Kzak ya D veya G
Mobil
: Vactro No 4
Shell
: Tona T220
artlandrc zerindeki tp iinde bulunan pnmatik sistemi yalayan trbin
ya seviyesi kontrol edilmeli, ya seviyesi minimuma dm ise uygun ya
ilavesi yaplmaldr. Kullanlacak yalar ve muadilleri aada verilmitir.
Petrol Ofisi : P.O. Regal oil 68 (Trbin Ya)
Mobil
: DTE Oil Heavy Medium HM
Shell
: Turbo T68
Teleskopik kapaklarn balama cvatalarnn geveyip gevemedii kontrol
edilmelidir. Geveyen cvatalar var ise yeniden sklmaldr.
AYLIK BAKIM
Kzak yollar ve ball-scerew millerinin otomatik yalayc ile yalanp
yalanmad, teleskopik kapaklar sklerek elle ve gzle kontrol edilmelidir.
Ayn ekilde plastik ya hortumlarnn iinin ya ile dolu olup olmad,
kopukluk veya ak reglatrlerinde tkanma olup olmad gzle kontrol
edilmelidir. Bu olumsuzluklardan birinin olmas hlinde tezgh derhl
durdurulmal ve servis eleman arlmaldr.
Teleskopik kapaklar sklerek lineer kzaklara giden talalar hava tutulmadan
fra veya emili sprge ile talalardan temizlenmelidir. Teleskopik kapaklar
montaj edilmeden nce makinede kesinlikle allmamaldr.
6

AYLIK BAKIM
Yatay ve dikey pnomatik silindirlerin kee ve yastklama ayar cvatalar
kontrol edilmeli, yastklama ayar bozulmu ise yeniden ayar yaplmaldr.
Keeler grev yapmyor veya yastklama ayar tutmuyorsa silindir
deitirilmelidir.
Silindirin keesi kontrol edilmeli; karyorsa deitirilmelidir.
Pnomatik ve yalama sisteminde kaak olup olmad kontrol edilmelidir.
6 AYLIK BAKIM
Soutma svs tank tamamen boaltlp temizlenmeli ve tekrar yerine
yerletirilmelidir.
mili motor kaynn gerginlii ve deforme olup olmad kontrol
edilmelidir.
Proxmity switch alglama yzeyi temizlenmelidir.
YILLIK BAKIM
Lastik polyamidden yaplm olan mekanik snrlayclarn grevlerini tam
olarak yapp yapmad, krlma veya bozulma olup olmadn kontrol
edilmelidir.
ATC ve takm skme silindiri zerindeki dmelerin (switch) ayarlarnn
bozuk veya krk olup olmad kontrol edilmelidir. Ayar bozulmu
dmeler yeniden ayarlanmal ve krk olanlar yenisiyle deitirilmelidir.
ATC takm deitirme sistemindeki doglarda kaymalar var ise yeniden
ayarlanmaldr.
ok emici ayar bozulmu ise yeniden ayarlanmaldr.
ATC magazindeki takm pozisyonlama trna ve i mili kamas anm ise
deitirilmelidir.
Eksenlerin kaplin cvatalar kontrol edilmelidir. Geveyenler varsa
sklmaldr.
Tablo 1.1: Periyodik bakm takvimi

Not: Atlyedeki tm almalar, mutlaka i gvenlii ile ilgili kurallar erevesinde

yaplmaldr.

UYGULAMA FAALYET
UYGULAMA FAALYET
Aadaki ilem basamaklar ve nerileri dikkate alarak atlyenizdeki bir makinenin
periyodik bakim takvimini oluturunuz.
lem Basamaklar
Makinede gnlk bakm
yaplacak ksmlar belirleyiniz.
Makinede haftalk bakm
yaplacak ksmlar belirleyiniz.
Makinede aylk bakm yaplacak
ksmlar belirleyiniz.
Makinede 6 aylk bakm
yaplacak ksmlar belirleyiniz.
Makinede yllk bakm yaplacak
ksmlar belirleyiniz.

neriler

Bir bakm takvimi ile izelge oluturunuz ve

izelgeye belirlenen kontrolleri yaznz.

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.

Deerlendirme ltleri
1
2
3
4
5
6
7
8
9

Evet Hayr

nl veya i elbisesi giydiniz mi?

Gerekli i gvenlii tedbirlerini aldnz m?
Makineye ait kullanm klavuzunu incelediniz mi?
Makinenin haftalk bakmnn yaplaca ksmlarn belirlediniz mi?
Makinenin aylk bakmnn yaplaca ksmlarn belirlediniz mi?
Makinenin 6 aylk bakmnn yaplaca ksmlarn belirlediniz mi?
Makinenin yllk bakmnn yaplaca ksmlarn belirlediniz mi?
Periyodik bakm takvimi izelgesi hazrladnz m?
Belirlediin bilgileri izelgeye yazdnz m?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

LME VE DEERLENDRME
LME VE DEERLENDRME
Aadaki cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz.
1.

Makinelerin bakmlarnn yaplmas sonucunda belirlenen arzalarn giderilmesi

ilemine .. denir.

2.

Makinelerin verimli almas iin belirli periyotlarla kontrol edilmesi ilemine

.. denir.

Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.

3.

Belirli aralklarla yaplan bakm ilemine .. denir.

4.

Makinelerin genel bakm aadaki periyotlardan hangisinde yaplr?

A) Gnlk bakm
B) Haftalk bakm
C) Aylk bakm
D) Yllk bakm

5.

Aadakilerden hangisi aylk bakmda kontrol edilmez?

A) Soutucu svsnn deitirilmesi
B) Vantilatr motorunun kontrol edilmesi
C) Hidrolik yann deitirilmesi
D) Avadanlklarn kontrol edilmesi

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz
sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki renme
faaliyetine geiniz.

10

RENME FAALYET2
AMA

RENME FALYET2

Makinelerin bakm kataloglarna ve kullanm klavuzlarna gre bakm talimatlarn

oluturabileceksiniz.

ARATIRMA

altnz blgede bulunan retim atlyelerinden makinelerin kullanm

klavuzlarn inceleyiniz. Gerekli firmalardan katalog isteyiniz.
nternet zerinden makine bakm onarm ile ilgili sanayi kurulularn,
niversite ve eitim kurumlarn aratrnz.
Makine bakm onarm konulu kitaplardan bakm talimat oluturma ile ilgili
ksmlar aratrnz ve inceleyiniz.

2. BAKIM TALMATI OLUTURMA

2.1. Makinelerin Bakm Katalog ve Kullanm Klavuzlar
Makine reticileri; rettikleri makinelerin nasl kullanlaca, periyodik kontrollerinin
ne zaman yaplaca ve makine ile ilgili birok bilgiyi ieren kataloglar hazrlarlar ve her
tezghla birlikte bu kataloglar verirler.
Makinelerin imalat, montaj ve demontaj iin bakm katalog ve kullanm
klavuzlarnda aadaki bilgiler bulunur.

Komple resimler
Para listeleri
Montaj plan veya toplu bir grn
Bakm plan
Kullanma klavuzu
Firmalarn kataloglar
izelgeler
Fotoraflar

Yukardaki bilgilerin verilmesinde ama, makineyi atlyeye kurup uygun bir ekilde
iletmeye almak ve retim faaliyetlerinde sorunsuz ve verimli bir ekilde almasn
salamaktr.

11

Makine kataloglarnda verilen bilgilerden birincisi olan komple resim, ok nemlidir.

Komple (montaj) resimleri: Bir makinenin montaj hlindeki durumunu

gsteren resimlere komple resim ad verilir.

Bir komple resim incelendiinde aadaki hususlarda bilgi sahibi olunur:

Paralarn ekil ve saylar

Paralarn montaj ve demontajlar

Birlikte alacak paralar

Makinenin grevi

Ayrca paralarn imalat resimlerini izebilme olana

Tamir, bakm iilii, kullanma klavuzu ile ilgili yararl bilgiler

Resim levhalar zerinde yukardaki bilgileri verecek ekilde para listeleri, balklar,
normlar vb. dzenlemeler yaplr ve resimler izilir. Bunlarn tamam komple resmi meydana
getirir.
Komple resmi montaj ve demontaj asndan ele alp inceleyerek paralarn birbirine
gre olan birleme durumlar dikkate alnr ve karmza yeni bir terim ortaya kar. Bu da
montaj resmidir.
Birok grubun, blmn veya parann birletirilmesinden oluan komple resmin her
grubunun, blmnn veya parasnn bu komple iindeki yeri, bu yere nasl taklaca ve ne
i grdn belirtmek zere btn paralarn yerine taklm olarak gsterildii resme
montaj resmi denir.
ekil 2.1'de rnek olarak bir makinenin konik dili arkl anzmann montaj resmi ve
aklamas verilmitir.

12

Konik dili arkl anzmann montaj

ekil 2.1: Konik dili arkl hz kutusu-grup montaj resmi ve para listesi

13

Konik dili ark anzmannn (ekil 2.1) iki yap grubu (kismi komple) hlinde n
montaj yaplr.
Yap grubu A

ekil 2.2: Konik dili arkl anzmann yap grubu-A

Yap grubu A, nihai montajdan nce mil (15) ile birletirilmesi gereken sz konusu
yap paralarn kapsar. Bunlar 12131516172022 numaral paralardr (ekil 2.2).
Konik dili arkn montaj: lk nce mil kamas (16) mil kama kanalna preslenir. Bu
montaj iin mil, amaca uygun olan iki adet prizmaya konur. Mil kamas ile kama kanal
yzeyleri arasnda bir miktar boluk olabileceinden mil kamasnn hafif eki darbeleri ile
kanaln iine oturtulmas gerekebilir. Bu srada milin kama yuvas yzeylerinin hasar
grmemesine dikkat edilmelidir.
Mil (15) hafife yalandktan sonra konik dili ark (17) milin stndeki rulman
oturma yuvasna kadar srlr, sonra kanal ve mil kamas birbirini hizalayacak ekilde
konumlandrlr. Bundan sonra konik dili arkn n yz mil zerindeki kademeye
dayanncaya kadar mil oturma yeri stne bir pres ile bir dereceye kadar bastrlr.
Rulmanlarn montaj: Konik dili arkl anzmann iinde bulunan btn
rulmanlarda i bileziklerin evre ykn karlamas gerekir. Bundan dolay altrmalarn
dar ve bileziklerin montaj kuvvetleri byk olduundan rulmanlar, ilk nce millerin stne
monte edilir. Her rulman montajnda sabrl, zenli ve temizlik asndan titiz olunmaldr.
14

ekil 2.3: ndksiyonla stma cihaz

ndksiyonla stma cihaz (ekil 2.3) ile ilk nce (13) eik bilyeli rulman yaklak
olarak 100Cye kadar stlr; sonra ykleme ynne dikkat edilerek milin rulman oturma
yzeyine doru srlr. Ayn ekilde oynak rulman (20) monte edilir ve bir emniyet bilezii
(22) vastasyla emniyete alnr. Bu srada emniyet bilezii bir ac zel pense ile esnetilerek
alr ve radyal ynde hissedilebilen bir boluu bulunan mil kanalnn iine eksen ynnde
kaydrlr.
ok byk mil altrma aplar ile nceden stlan yatak soutulduktan sonra
rulmann iindeki mevcut boluk sfr mertebesine gelinceye hatta muhtemelen bir fazlalk
meydana gelinceye kadar geriye gidebilir. Bundan dolay monte edilen rulmanlar, bu
durumda d bilezikleri hissedilir derecede dndrlmek suretiyle kolay dnebilirlik
bakmndan kontrol edilir.
Yatak gvdesinin montaj: Yatak gvdesi (12) delii hafife yalandktan sonra eik
bilyeli rulmann (13) d bileziinin zerine deliin dz yzeyleri d bilezie dayanncaya
kadar srlr. Bunun iin gerekli olan montaj kuvveti kktr nk d bilezik ile gvde
delii arasnda biraz boluk vardr.

15

Yap Grubu B

ekil 2.4: Konik dili arkl anzmann yap grubu B

Yap grubu B, yatak gvdesi (2)nin monte edilmesi gereken paralarn kapsar.
Bunlar 2, 6, 8, 9, 10, 11 numaral paralardr (ekil 2.4). Nihai montajda dier bir disk ile
deitirilen disk (11) in yerine taklmasndan sonra yivli bilyeli rulman (10); 10, 11, 12
numaral paralar arasnda boluk kalmayncaya kadar srlr.
anzmann iinde eik bilyeli rulmann i bileziine eksenel kuvveti aktaran ara
bilezii (9); deliin iine srlen eik bilyeli rulmann yardmyla kabaca merkezlenir.
Pinyon konik dili ark (6) n iine preslenmesi iin eik bilyeli rulmann i bilezii
bir kovan ile desteklenir.

16

Son (Nihai) Montaj

ekil 2.5: Konik dili arkl anzmann kesiti

Yap grubu Ann montaj: anzman gvdesi (1) zerindeki yatak gvdesi (12) nin
dayama yzeyleri sv szdrmaz bir tabaka oluturduktan sonra yap grubu A, oynak rulman
(20) ile anzman gvdesi iine yerletirilir. Bu srada yatak gvdesi deliinin iine srlr
ve yatak gvdesinin geme delikleri anzman vida dili delikleri ayn hizaya gelecek ekilde
dndrlr (ekil 2.5). Silindirik bal cvatalar (19) n iine vidalanmas ve hafife sklmas
suretiyle yatak gvdesi ve anzman gvdesi birbirine balanr. Bir yayl ara mesafe diski
(21) nin yatak gvdesi (18) nin iine yerletirilmesinden sonra bu dz yzeylerin zerine sv
conta maddesi srlr. Sonra anzman gvdesinin iine ve ayn zamanda oynak bilyeli
rulman (20) nn d bileziinin zerine srlr.
Yatak gvdesi konumunun dzeltilmesinden sonra her iki taraftan silindirik bal
cvatalar (19) doru skma momenti (tork) deerinde sklr. Bundan sonra (15) rahat
dnebilirlii kontrol edilir.
Yap grubu Bnin montaji: lk nce yatak gvdesi (2) nin dz yzeyine sv
szdrmazlk (conta) maddesi srlr. Yap grubu Bnin anzman gvdesi iine
yerletirilmesi srasnda di konumuna dikkat edilmelidir.
Birbirinin iine gemi olan konik dili arklarda, deneme montaj yapmak suretiyle
doru montaj ara mesafesi aratrlp bulunur. Bu srada pinyon konik dili ark (6) n
durumu, eksenel ynde karlk gelen uygun kalnlktaki bir disk (11) vastasyla aratrlr.
17

Her eyden nce yatak gvdesi (2), doru olan gvde tarafnn dz yzeylerine radyal
olarak eit lde dalm yaplm olan rnein, 0,8 mm 3 adet aralk mastarna
dayanncaya kadar srlr. Bu durumda rahat ettirebilirlik veya konik dili arklarn dileri
arasndaki mevcut boluk, pinyon konik dili ark (6) n ksa ve hzl ileri geri dndrlmesi
suretiyle tespit edilir. Daima daha ince aralk mastarlar ile yoklamak suretiyle doru montaj
ls aranp bulunur. rnein; 0,4 mmlik bir aralk mastar kalnlnda rahat hareket
edebilirlik zellii mevcut ise yap grubu B anzman gvdesinden ekilir, arka arkaya
sklr. nk disk (11) in bu durumda 0,4 mm kalnlnda olan bir dieri ile deitirilmesi
gerekir. Yap grubu Bnin yeniden yaplan montajndan sonra bu silindirik bal cvatalarla
anzman gvdesine tespit edilir. Disk (7) in doru kalnlnn belirlenmesi, bundan sonra
salanr. Bu srada iine yerletirilen henz ok kaln olan bir diskin aralk mastarlar
(sentilleri) ile yatak gvdesi (2) nin ve yatak kapa (3) nn karlk gelen dz yzeyleri
arasndaki ara mesafe tespit edilir. Aralk mastar lsnden daha ince olan bir disk (7) in
monte edilmesi suretiyle 6 adet silindirik bal cvata (4) nn sklmasndan sonra dz
yzeyler arasnda artk hibir boluk kalmayacak duruma eriilir.
Bu durumda her iki radyal mil, conta bilezikleri (5 ve 14) yerlerine monte edilir.
Bunlarn gvdenin iine conta aln ksmlarnn her zaman ieriye doru dnk durumda
oturmas gerekir. Mil conta bileziklerinin montaj iin her iki ucunda uzun d koniklie
sahip ve az cidar kalnl olan kovanlar kullanlr.
Mil conta bilezikleri bu kovanlarn zerinden milin stne srlr. Bu yardmc vasta
olmadan mil conta bileziinin mil kama kanalnn zerinden taklmas srasnda conta aln
ksmlarnn hasara uramas olasl vardr. Conta bilezii-d ap ile yatak delii arasnda
basn olduundan conta bileziklerinin kovanlarn yardmyla kenarlar katlanmadan
dayanma yzeylerine kadar bastrlr (srlr).
Ya doldurma
Dz conta bilezikle (24) beraber vidal tapann (23) yerine taklmasyla ieriye
doldurulmas iin anzman gvdesinin n hazrl yaplr. Dilerin yan yzeyleri zerindeki
byk yzey basncndan dolay mutlaka daha nceden talimat verilmi yan kullanlmas
zorunludur. Vidal tapann (25) ya seviye ubuu zerinden ya seviyesinin doru olup
olmad grlebilir.
Deneme almas
En sonunda saatlerce srecek deneme almas yaplarak konik dili arkl anzman
yk altnda kontrol edilir. Deneme almas srasnda her eyden nce gvdenin iinde
srtnmeyle meydana gelen scaklk artnn, daha nceden talimat olarak verilen snrlar
arasnda kalp kalmad tespit edilir. Deneme almasndan sonra muhtemelen anma
paracklar bulunan anzman ya boaltlr. Bundan sonra ya boaltma tapas tekrar
kapatlr. Konik dili ark, yan yzeylerinin tayc profilini kontrol etmek iin btn yap
grubu B imdilik anzman dna karlr. Yap grubu Bnin yeniden yaplanma
montajndan sonra anzman gvdesi tekrar ya ile doldurulur. Bu durumda konik dili arkl
anzman kullanlmaya hazr durumdadr.

18

2.2. Elektrik-Elektronik Sistemleri

Makinelerin kullanm klavuzlarnda elektronik ve elektrik sistemlerine ait emalar yer
alr. Bu emalar, o makinede oluabilecek arzann giderilmesinde nemli bilgiler verir.
Makineler zerinde elektrik motorunun ve elektrik balantsnn periyodik bakm
aadaki gibi yaplr:

Pano zerinde bulunan l aletlerinin sfr ayarlar yaplmaldr.

Sinyal lambalar kontrol edilerek bozukluklar giderilmelidir.
Gzle grlebilen elektrik kablolarnn fiziki durumlar kontrol edilmelidir
(Syrlma, ezilme, kopma, yanma).
Panolarn n kapaklarn skerek elemanlarn (Sigorta, alter, kontaktr vb.)
terminal balantlarn gzlemleyerek kopma, snma sonucu izolasyon
deformasyonu olan; yal, ar kirli elemanlar ve bozuk olanlar sistemin
enerjisini keserek temizlenmeli ve bakm yaplmaldr.

Not: Yaplan her trl deiiklik Atlye Elektrik Tesisat Planna yanstlmaldr.

Tesiste bulunan ve elektrik plannda belirtilen makinelerin bir sra dhilinde

elektrik motorlar, kumanda butonlar, emniyet dmeleri, besleme niteleri vb.
kontrol edilmelidir.
Elektronik kartlardaki normal alma gstergeleri (ledlerini) kontrol
edilmelidir.

2.3. Basnl Hava retimi ve Tketimi

Basnl havann eitli elemanlar yardmyla retildii ve tketildii devrelere
pnomatik devre denir. Bir pnomatik devre ana ksmdan oluur.

Basnl havann hazrland ksm (Kompresrler)

Kumanda ve kontrol yaplan ksm (Valfler)
Basnl havann kullanld yani tketildii ksm (Silindirler)

Bir pnomatik devrenin belli bal elemanlar unlardr:

Kompresrler
artlandrclar
Manometreler
Susturucular
Basn anahtar
Borular
Pnomatik silindirler
Pnomatik motorlar
Pnomatik valfler

Kompresrler: Pnomatik devre iin gerekli olan basnl havay reten elemanlardr.
Kompresr, hareketini elektrik motoru veya iten yanmal motorlardan alr. En ok ve
19

yaygn kullanlan kompresr eidi, genellikle hava tank zerine montaj edilerek elektrik
motoru ile altrlan seyyar kompresrlerdir.

Resim 2.1: Kompresr

ekil 2.6: Kompresr elemanlar

letmelerde kompresr seimi iin cinsine ve kapasitesine gre nem kazanr.

Kompresr seimi yaplrken devredeki pnomatik elemanlarn says, birim zamanda
tketilen hava miktar dikkate alnmaldr. Kurulacak sistemin hava ihtiyacn
karlayabilecek kapasitede seilmelidir.
Atlyelerde kompresrlerde retilen basnl hava; tketilecei yani kullanlaca
birimlere boru tesisatyla iletilir. ekil 2.7de bir pnomatik devre elemanlar, alma
prensibi ve sembolleri gsterilmitir.

20

ekil 2.7: Pnomatik devre elemanlar, alma prensibi ve sembollerle gsterilmesi

ekil 2.7de 2 numaral kompresrden retilen hava, 7 numaral artlandrclardan

geerek yalanr ve temizlenir. 6 numaral manometrede basn deeri okunur. 7 numaral
artlandrcdan geen hava, 8 numaral yn kontrol valfine gelir. 8 numaral ynlendirici
valfden ynlendirilen basnl hava, yn kontrol valfinin A konumunda 9 numaral
borulardan geerek 11 numaral A silindirine gelir ve pistonu iterek paray skar.
8 numaral valf B'ye konum deitirilince 9 numaral boruya giden basnl havann
yolu kesilerek 12 numaral boruya ynlenmi olacaktr. 12 numaral borudan geen hava, 15
numaral B silindirine gelerek i parasn istenilen biimde bker.
21

Atlyelerde retilen basnl hava iki ekilde tketilir:

Makinelerde talal retim sonucunda ortaya kan talalarn temizlenmesinde

Makine zerindeki pnomatik devrenin altrlmasnda (rnein; silindirlerin
hareket ettirilmesinde, pnomatik motorlarn altrlmasnda).

ekil 2.8: Basnl hava datm

Pnomatik devrelerde kullanlan elemanlar reten firmalarn bakm nerilerine uygun

olarak bakmlarnn yaplmasyla sistemin verimli almas ve alan elemanlarn uzun
mrl olmalar salanr. mrn tamamlam paralarn yenileriyle deitirilmesi gerekir.
Pnmatik sistemlerin bakmlarnda aadaki hususlara dikkat edilir:
Gnlk bakim

Sistem gzden geirilmelidir.

Birleim yerlerindeki szntlar kontrol edilmelidir.
Yalaycnn ya seviyesi kontrol edilmelidir.
Filtrelerde pislik varsa temizlenmelidir.
Yalanmas gereken yerler yalanmaldr.
Temizlii gnlk olarak yaplmaldr.
Sistem ve cihazlarda retici firmalarn nerilerine uyulmaldr.

Haftalk bakim

Sistem tmyle kontrol edilmelidir.

Valflerin hareketli blgelerinin temizlii yaplmaldr.
Makaralarn temizlii ve bakm yaplmaldr.
Manometreler kontrol edilmelidir.
Yalayclarn grev yapp yapmad gzden geirilmelidir.
Hortumlar ve ek yerleri kontrol edilmelidir.
Borularda sznt ve kaaklar kontrol edilmelidir.
Bozulan almayan devre elemanlar deitirilmelidir.
Kompresr kaylarnn gerginlik kontrol yaplmaldr.
Filtre kirlilik gstergesi kontrol edilmelidir.
22

Aylk bakim

Sistem tmyle gzden geirilmelidir.

Filtrelerin aylk bakmlar yaplmaldr.
Kaak ve szntlar varsa gzden geirilmelidir.
Valflerdeki kayplar sistem alrken gzlenmelidir.
Filtreler ters ynde hava verilerek iyice temizlenmelidir.
Silindirin giri ve k yerleri gzden geirilmelidir.
Sznt ve kaaklar varsa contalar deitirilmelidir.

Alt aylik bakim

Hareketli alan elemanlarn yatak ve burlarnn anp anmad kontrol

edilmeli ve ananlar deitirilmelidir.
Szdrmazlk contalar zelliklerini yitirmise deitirilmelidir.
Filtrelerin bakmlar yaplmaldr.
Susturucular gzden geirilmeli, susturucu filtreleri deitirilmelidir.
Devre elemanlarnn verimi ve g kontrol takip edilmelidir.

Not: Tm bu bakmlar retici firmann nerilerine uygun olarak yaplmaldr.

2.4. Atlye Planlar

Atlye planlar; bir retim atlyesinde kullanlan tm makinelerin yerlerinin
gsterildii planlardr. Bu planlar hazrlanrken veya atlyedeki makineler yerletirilirken
ynlendirme (Sevk) teknikleri uygulanr. Ynlendirme teknikleri; btn nakil, tama,
retim, montaj ve kontrol aamalarndan oluur. Ynlendirme metotlar araclyla malzeme
ak salanmaktadr. Yani retim iin malzemenin, donanmlarn, i takmlarnn, aletlerin
temin ve hazr edilmesi demektir (ekil 2.8).
ekil 2.9da bu yntem gz nnde bulundurularak hazrlanm bir atlye makine
yerleim plan grlmektedir.

ekil 2.8: Malzeme aknda ynlendirme metodu

23

ekil 2.9: Atlye makine yerleim plan

24

2.5. Atlye Tesisat Planlar

Atlye tesisat planlar, atlyede bulunan makinelerin elektrik balantlarn gsteren
planlardr. Bu planlarda atlyede bulunan tm makinelerin elektrik balantlar, ayrntl
olarak gsterilir. ekilde rnek bir atlye tesisat plan grlmektedir. Bu planlara atlye
kuvvet projeleri de denmektedir.

ekil 2.10: Bir atlyeye ait kuvvet projesi

25

ekil 2.11: Kolon emas (Enerji datm emas)

26

ekil 2.10 ve ekil 2.11 incelendiinde:

Kuvvet tesisinde 1 adet ana tablo ve makine yerleimine uygun 2 adet ikincil
(tali) tablo kullanlmtr.
Her makine iin ayr bir linye ayrlm ve bu linyeler bir kablo kanal iinden
tanmtr.
Toplam tesis gc 47,5 kW getii iin aktif, reaktif ve kapasitif lm
yapabilen elektronik saya kullanlmtr.
Ana giri iin 4x16 mm2 NYY kablo kullanlm ve tesisin giriine koruma ve
kontrol amal 80 amperlik termik manyetik alter kullanlmtr.
l aletleri 75/5 akm trafosu kullanlarak 3 adet ampermetre balanmtr.
Tesisin kompanzasyon projesi de izilerek enerji datm emasnda
gsterilmitir. 7 kademeli reaktif g kontrol rlesi kullanlmtr.
Her alc iin uygun standartlarda sigorta ve iletken kesitleri belirlenerek
zerlerine yazlmtr.

Makinelerin kullanm klavuzlar ve bakm kataloglar gz nnde bulundurularak

ayrca makinelere ait periyodik bakm talimatlar dzenlenir. izelge 2.1de rnek bir
periyodik bakm kart grlmektedir. alma younluu gz nne alnarak baz kontrol ve
bakm sreleri, bir nceki sreye indirgenebilir (rnek: Tala deposunu boaltma sresi
haftalk periyottan gnlk periyoda drlebilir).

27

ELEKTRK MOTORU
Kablo balantlarn kontrol et
Motorun alma sesini ve ssn kontrol et
V kay kasnann balantsn ve kayn gerginliini kontrol et
Motor tespit vidalarn kontrol et
FENER ML KUTUSU
Ya gstergelerini kontrol et
Ya deitir
Yatak szdrmazlklarn kontrol et
st kapak contalarn ve balant vidalarn kontrol et
Devir deitirme kollarn kontrol et
Dililerin alma sesini kontrol et
Fener mili yataklarnn (Rulmanlarnn) alma sesini kontrol et
Torna aynasnn balant vidalarn kontrol et
Ayna koruyucusu balant vidalarn kontrol et
TORNA ARABASI
Arabann ya gstergelerini kontrol et
Ya deitir
Tala ve ana milinin pimini ve balant vidalarn kontrol et
Kremayeri kontrol et
El tekerinin boluunu kontrol et
Enine hareket mekanizmasnn ve sportun kzaklarnn boluunu
kontrol et ve ayarla
Kalemlik skma kolunu kontrol et
Kater vidalarn kontrol et
GEZER PUNTA
Gezer punta skma vidasn ve sabitleme vidasn kontrol et
Gezer puntann kamasn kontrol et
Gezer puntann eksen kakln kontrol et ve dzelt
SOUTMA TERTBATI
Soutma tertibat pompasn temizle
Soutma tertibat pompasnn filtresini temizle
Soutma svsn deitir
Soutma sistemi hortumlarn kontrol et
GENEL
Tornann talalarn temizle
Tornann hareket eden (Kzak ve kaytlar) yala
Elektrik motorlarnn kmr ve kolektrlerini kontrol et ve temizle
gerekirse yenile
Durdurma alteri, acil kapama butonunun fonksiyonunu kontrol et
Tala deposunu boalt
izelge 2.1: Periyodik bakm talimat

28

YILLIK

6 AYLIK

AYLIK

HAFTALIK

NVERSAL TORNA TEZGHI

PERYODK BAKIM KARTI

GNLK

PERYODK BAKIM

Bu kartlarn dzenlenmesindeki ama, makinenin retim iinde grevini aksaksz

yerine getirmesini yani faal durumda bulunmasn salamaktr.
Makineleri faal durumda bulundurabilmek iin periyodik kontrollerinin mutlaka
yaplmas gerekir. Periyodik kontrolleri yaparken ayn zamanda arza tespiti de yaplm
olur.

Makineyi gzle kontrol etmek: Makinenin genel grntsn gzle kontrol

ederek olmas gereken fakat yerinde olmayan bir elemann gzlenmesidir
(rnein, makinenin koruyucu kapaklarn yerinde olup olmad gibi)
Makineyi elle kontrol etmek: Makinenin hareketli ksmlarnn hareket edip
etmediinin kontrol edilmesi (rnein, torna arabasnn hareket edip etmedii
gibi...)
Makinenin titreimini kontrol etmek: Makinenin gzle grlmeyen dnen
ksmlarnda (rnein, rulmanlar) oluabilecek bir arza; makinenin titreimli,
vuruntulu almasna neden olur. Bu durum, titreim ler aralarla kontrol
edilir.
Balant elemanlarn kontrol etmek: Makine zerinde makine elemanlarn
birbirine balayan balant elemanlarnn geveyip gevemediini kontrol
etmek (rnein, cvata ve somunlarn gevek olup olmad gibi)
Ya ak kontroln yapmak: Makinelerin dili ksmlarnn mutlaka
yalanmas gerekir. Bu yalama ilemi, dili kutularnn iinde deiik
sistemlerle yaplr. Dili kutularnn iindeki yalar makineni zerindeki ya
kontrol gzleri araclyla kontrol edilir. Buralarn mutlaka kontrol edilmesi
gerekir.
Szdrmazlk elemanlarn kontrol etmek: Makinelerdeki dili kutularndan
hareket; i miline miller araclyla iletilir. Milleri desteklemek ve daha iyi
dnmelerini salamak amacyla rulmanlar kullanlr. Dili kutularnn iindeki
yalarn rulmanlarn takl olduu yerlerden dar szmasn engellemek iin
szdrmazlk elemanlar ad verilen rnein; keeler kullanlr. Baz durumlarda
bu szdrmazlk elemanlar grevini yapamaz hle gelir ve dili kutusundaki
ya, dar szar. Bunun iin buralarn kontrol edilmesi gerekir.

29

UYGULAMA FAALYET

UYGULAMA FAALYET
Aadaki ilem basamaklar ve nerileri dikkate alarak atlyenizdeki bir freze
tezghnn (makinesinin) periyodik bakm talimatn oluturunuz.
lem Basamaklar
Periyodik bakm talimatn oluturacak
izelgeyi yapnz.
Freze tezghna ait kullanm
klavuzunu ve bakm kitabn
inceleyiniz.
Makinenin elektrik balant plann
inceleyiniz ve bakm talimatn
oluturunuz.
Makinenin montaj resimlerini
inceleyerek bakm talimatn
oluturunuz.
Makinenin soutma sisteminin bakm
talimatn oluturunuz.
Oluturduunuz bu bakm talimatlarn
periyodik bakm talimat izelgesine
ileyiniz.

neriler

lk nce i nl veya i elbisesi giyiniz,

gvenlik nlemlerini alnz.
Periyodik bakm talimatn oluturacak
izelgeyi yapnz.
Freze tezghna ait kullanm klavuzunu
ve bakm katalounu inceleyiniz.
rendiiniz bilgiler nda bakm
talimatlarn belirleyip bunlar periyodik
bakm kartna yaznz.

30

KONTROL LSTES
Bu faaliyet kapsamnda aada listelenen davranlardan kazandnz beceriler iin
Evet, kazanamadnz beceriler iin Hayr kutucuuna (X) iareti koyarak kendinizi
deerlendiriniz.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14

Deerlendirme ltleri
Evet Hayr
nl veya i elbisesi giydiniz mi?
Makineye ait kullanm klavuzunu incelediniz mi?
Makineye ait elektrik sistemini incelediniz mi?
Pnomatik sistem planlarn incelediniz mi?
Atlye planlarn incelediniz mi?
Atlye tesisat planlarn incelediniz mi?
Makinenin montaj resimlerini incelediniz mi?
Makinenin gnlk bakmnn yaplaca yerleri belirlediniz mi?
Makinenin haftalk bakmnn yaplaca yerleri belirlediniz mi?
Makinenin aylk bakmnn yaplaca yerleri belirlediniz mi?
Makinenin alt aylk bakmnn yaplaca yerleri belirlediniz mi?
Makinenin yllk bakmnn yaplaca yerleri belirlediniz mi?
Periyodik bakm talimat izelgesi hazrladnz m?
Belirlediiniz bakm talimatlarn periyodik bakm talimat izelgesine
yazdnz m?

DEERLENDRME
Deerlendirme sonunda Hayr eklindeki cevaplarnz bir daha gzden geiriniz.
Kendinizi yeterli grmyorsanz renme faaliyetini tekrar ediniz. Btn cevaplarnz
Evet ise lme ve Deerlendirmeye geiniz.

31

LME VE DEERLENDRME

LME VE DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1.

Makine kullanm klavuzu ve bakm kataloglarnda aadaki bilgilerden hangisi

bulunur?
A)
Makinenin teknik zellii
B)
Makinenin yalama sistemi bilgileri
C)
Makinenin montaj resmi
D)
Hepsi

2.

Aadakilerden hangisi pnomatik devrenin elemanlarndan biri deildir?

A)
Kompresr
B)
Manometreler
C)
Transistr
D)
Susturucular

3.

Pnomatik devre iin gerekli olan basnl havay aadakilerden hangisi retir?
A)
Hidrolik pompa
B)
Kompresr
C)
artlandrclar
D)
Pnomatik pompalar
Aadaki cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz.

4.

Makine zerindeki btn paralar yerine taklm olarak toplu hlde gsteren resme
.. denir.

5.

Atlyede bulunan makinelerin elektrik balantlarn gsteren planlara .

denir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz
sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise Modl
Deerlendirmeye geiniz.

32

MODL DEERLENDRME
MODL DEERLENDRME
Aadaki sorular dikkatlice okuyunuz ve doru seenei iaretleyiniz.
1.

Makine kullanm klavuzu ve bakm kataloglarnda aadaki bilgilerden hangisi

bulunmaz?
A)
Makinenin teknik zellii
B)
Makinenin yalama sistemi bilgileri
C)
Makinenin montaj resmi
D)
Sat fiyat

2.

Makinede oluan arzann hangi ksmda meydana geldiinin belirlenmesine ne denir?

A)
Bakm
B)
Onarm
C)
Arza tespiti
D)
Periyodik bakm

3.

Haftalk bakm ka i saatinden sonra yaplr?

A)
200
B)
8
C)
40
D)
500

4.

Aadakilerden hangisi 6 aylk bakmda yaplmaz?

A)
Elektromotorlarn kmrlerinin kontrol
B)
Durdurma alterinin kontrol
C)
kan talalarn temizlii
D)
Hidrolik balant hortumlarnn kontrol

5.

Aadakilerden hangisinde basnl hava kullanlr?

A)
Makinede kan talalarn temizlendiinde
B)
Silindirlerin hareket ettirilmesinde
C)
Pnomatik motorlarn altrlmasnda
D)
Hepsi

6.

Aadakilerden hangisi atlye planlarnda bulunur?

A)
Elektrik balant emas
B)
Makinelerin balant emas
C)
Pnomatik devre plan
D)
Komple resimler

33

Aadaki cmlelerde bo braklan yerlere doru szckleri yaznz.

7.

Makinelerde belirli periyotlarla yaplan kontrol almalarna . denir.

8.

Basnl havann eitli elemanlar yardmyla retildii ve tketildii devrelere

. denir.

9.

Makine zerindeki btn paralar yerine taklm olarak toplu hlde gsteren resme
.. denir.

10.

Atlyede bulunan makinelerin elektrik balantlarn gsteren planlara .

denir.

DEERLENDRME
Cevaplarnz cevap anahtaryla karlatrnz. Yanl cevap verdiiniz ya da cevap verirken tereddt ettiiniz
sorularla ilgili konular faaliyete geri dnerek tekrarlaynz. Cevaplarnzn tm doru ise bir sonraki modle
gemek iin retmeninize bavurunuz.

34

CEVAP ANAHTARI
CEVAP ANAHTARI
RENME FAALYET-1N CEVAP ANAHTARI
Onarm
Bakm
Periyodik
Bakm
A
C

1
2
3
4
5

RENME FAALYET-2NN CEVAP ANAHTARI

1
2
3

D
C
B
Montaj
resmi
Atlye
tesisat plan

4
5

MODL DEERLENDRME CEVAP ANAHTARI

1
2
3
4
5
6
7

D
C
C
C
D
B
Bakm
Pnomatik
devre
Montaj
resmi
Atlye
tesisat plan

8
9
10

35

KAYNAKA
KAYNAKA

KK Mehmet, Hidrolik Pnomatik, stanbul, 2006.

Mill Eitim Bakanl Yaynlar, 2918 Metal Meslek Bilgisi, stanbul, 1995.

EN Zeki, Nail ZLNGR, Makine Meslek Resmi II, stanbul, 2001.

Yardmc ve Kaynak Kitaplar Dizisi: 114 ISBN 975-11-1008-4 Yayn Hakk:

VERLAG EUROPA-LEHRMITTER. Nourney, Vollmer GmbH&Co. Dsselbergen
Stabe 23. Postfach 2160. 5657 Haan-Guiten Trke Yayn Hakk Mill Eitim
Bakanlna aittir.

36