Keith Dowman. Chan Su Thu An

OI NET VE SOAN GIA
rong Phat giao Tay Tang, ai thu an

(Mahamudra) tieu bieu cho mc o thanh
tu cao nhat cua Chan e. o la s ket hp bat
kha phan ly gia bi va tr, gia tanh khong va
phng tien.
Tam mi t v Thanh tang trong tac pham
nay la nhng v ao s tieu bieu a tu tap en mc
thanh tu. Ho song t khoang the ky 8 en the ky
12 tai An o.
Trong so cac bac thay v ai nay, co nhng
v song mot loi song vt thoat ra khoi tap tuc
truyen thong nh Tilopa, Naropa va Marpa.
Sau nhieu nam day cong nghien cu, Keith
Dowman a su tap va dch ra Anh ng nhng bai
ao ca va cac truyen thuyet ve cac v ao s nay.
Nh s ho tr va ch dan cua cac bac thay, Keith
Dowman cung a viet chu giai ve cuoc i va cach
tu tap, hanh tr cua cac v ao s nay.
5
Trong phan gii thieu, Dowman a trnh

bay mot so y niem c ban ve ai thu an. Bang
mot giong van song ong, giau anh tng, Keith
Dowman a giai ma nhng oan van ky b cua
Mat tong, giup oc gia de dang hn trong viec
tham nhap vao the gii cua huyen thuat.
Keith Dowman a co nhng tac pham thanh
cong va gia tr nh: Thien N (Sky-Dancer), Cuoc
i b an va nhng bai ao ca cua n ao s Yeshe
Sogyel (The secret and songs of the Lady Yeshe
Sogyel), Truyen thuyet ve ai Thanh ng (The
Legend of the Great Stupa)...
Hien nay tac gia ang song va tu tap tai
Kathmandu thuoc quoc gia Nepal.
CAC BAC CHAN S AI THU AN

Tap sach nay trong nguyen ng Tay Tang c
bien soan t quyen Truyen thuyet ve 84 v Thanh
tang (Grub thob brgyad bcu tsa bzhii lo rgyus)
do ngai Mondup Sherab ghi chep t li ke cua
ngai Abhayadatta Sri (the ky 12th) va quyen Tam
chng cua 84 v Thanh tang (Grub thob brgyad
bcu rtogs pai snying po rdo rjei lu) cua ngai Vira
Prakash, a c Keith Dowman va Bhaga Tulku
Pema Tenzin dch sang Anh ng. Phan gii thieu
va cac chu giai, nhan xet la cua Keith Dowman,
hnh minh hoa la cua H. R. Downs. Sach a c
phat hanh tai Hoa Ky vao nam 1985 (The State
University of New York Press, Albany, NY., 1985)
vi o day 454 trang. Sach cung a tng c dch
sang tieng c vao nam 1991 vi nhan e Die
Meister der Mahamudra (Diederichs, Munchen,
1991).
Ban dch Viet ng c gii thieu lan nay la cua
Nguyen Thanh Le Trung Hng, c dch t ban
tieng Anh Masters of Mahamudra of the Eightyfour Buddhist Siddhas cua Keith Dowman.
7
Knh dang
Mot con ngi luon luon hoan hy tuy thuan
chung sinh trong niem an lac; ngi ma moi li
noi ra la mot s khai th thch hp vi trnh o
can c cua ngi nghe; ngi ma moi c ch, thai
o, oai nghi eu la nguon thong tin dien at chan
phap; ngi ma biet ro tam mnh va tam ke khac;
ngi ma co kha nang truyen s an lac cua mnh
en cac bang hu va khach quen, khien cho tat ca
eu hoan hy en cung tot nh len en c cac v
sao e hoa mnh vao ieu mua cua vu tru. Ngi
o chnh la mot v Lat-ma. Trc het toi cung
knh anh le mot con ngi nh the. Con ngi
ky dieu ay la Lat-ma Kanjur. Ngai sinh ra mien
ong Tay Tang, tr thanh mot nha s bac hoc va
uyen ao thuoc tu vien Riwoche, tnh Amdo, Tay
Tang. Ngai ket thuc cuoc i nh mot ke di tan
en vung Djeering nc An o tuoi tam mi t.
Nguyen cau cho nhng li chu nguyen cua Ngai
trc truyen en tam chung ta va xin hoi hng
cong c nay en tat ca chung hu tnh khien ho
thoat vong sinh t luan hoi, ong chng vao phap
gii.
8
LI TA
Mahamudra la mot thuat ng e ch phap tu
toi thng cua Mat tong nham at ti ao qua vo
thng, tc Phat tnh; t than phap mon nay la
cu canh rot rao. Theo ngha cua t nguyen, Maha
la to ln, Mudra la dau an. Nh vay, Mahamudra
tc ai thu an. ai thu an va la phng tien
thien xao, va la cu canh rot rao.
Tam mi t v ai s trong tac pham nay la
nhng v to s cua phai ai thu an truyen thong,
song trong thi ky t the ky th 8 en the ky 12.
Nhng thien s nay aahnh thanh va sang tao
nhng phng cach thien nh ac thu e t tu
tap va giac ngo. Ve sau, cac mon o cua ho cung
a thanh cong khi ap dung nhng phng cach
thien nh nay. Cac bac thien s ai thu an khi
ngo c chan tnh th c goi la ai thanh tu
gia (Mahasiddha).
9
Cac v Chan s ai thu an

Tac pham nay c rut ta t kinh van Tay
Tang, goi la Truyen thuyet ve tam mi t v
thanh tang (Grub thob brgyad bcu tsa bzhii lo
rgyus) c anh gia rat cao v tnh s lieu va
cu the cua cac phng phap tu tap ma nhng ai
thien s nay a ap dung va thanh tu.
Trc het, ve mat lch s co mot so mau chuyen
ke ve cac thien s kiet xuat va co that trong lch
s Phat giao nh cac ngai Nagarjuna, Sahara,
Luipa, Virupa... vi phap lc, than thong va tr
tue xuat chung cua cac ngai. Nhng mau chuyen
thu v co tnh cach giai tr nay lai la mot kieu
sach giao khoa cua cac dong tu Mat tong An o,
c bac thay truyen lai cho cac mon o t the ky
nay sang the ky khac.
Th hai, thong qua nhng truyen thuyet ve cac
ao s nay, chung ta co the lanh hoi cac mau
chuyen o nh nhng phung du (allegory) ma
trong o cac giai thoai (anectote) co nhng net
tng ong va tnh an du dung lam phng tien
khai tam cho mon o thuoc cac dong tu mat. Mot
so truyen thuyet c thu gon lai ch bao gom cac
chi tiet ve tieu s va cac phap thien nh.
Th ba, bi v cac truyen thuyet nay c viet
lai sau cai chet cua v ao s cuoi cung trong so 84
10

v nen co nhng sai sot ve loi chnh ta trong cac
ban sao luc va cac di ban khac go. Du vay, chung
ta van co mot lch s tng oi tron ven ve tam
mi t v thanh tang kiet xuat nay.
That vay, chung ta co tam mi t truyen thuyet
ang tin cay, tam mi t khuon mau phng cach
thien nh, tam mi t nhan cach ma mot so
mang tnh lch s va mot so mang tnh tieu ban,
song An o trong giai oan t the ky th 8 en
the ky 12.
Ta e cua tam mi chng trong tac pham
nay eu la ten cua cac v thanh tang. Di nhng
ta e la cac bai ke goi la Chng ao ca (songs of
realization) c dch t mot tai lieu Tay Tang, co
ten la Tam chng cua tam mi t v thanh tang
(Grub thob brgyad bcu rtogs paii snying po rdo
rgei glu). Cac ao ca nay do mot hoc gia co ten
Prakasa thu thap va bien soan. ay la nhng bai
hat mieu ta ban chat chng ngo cua cac bac thay
va con ng ma ho a i qua e at en ch. Tat
ca eu c dien at bang ngon ng cua Phat giao
va giau hnh anh cua phap mon ai thu an truyen
thong. Ben di moi bai ke la truyen thuyet ve v
ao s va oan gia la phep hng dan thien
11

nh cua ao s ay. Cac truyen thuyet nay do mot
hoc gia ngi An o la Abhayadatta, ke lai cho
mot nha s Tay Tang co ten Mondrup Sherb vao
the ky th 12.
Phan gii thieu tac pham nay cung la phan
gii thieu va giai thch can ban ve Mat tong Phat
Gao, co the giup cho ngi oc tham nhap vao
noi dung cua tac pham va cac phng cach thien
nh cua ai thu an, cung nh tham nhap vao
cac y niem va thuat ng cua phap thien trong
cac truyen thuyet. Sau moi cau chuyen la li bnh
danh cho nhng oc gia co y muon xem cac truyen
thuyet la khuon mau e tu tap, phng cach thien
nh trong Tantra goi la Sadhana, tam goi la s
hanh tr.
Sadhana co ngha la s no lc va phep tu luyen
e ton tai mot cach co chu ch (the endeavour
and method of intentional existential praxis). Tai
lieu trong phan nay chu yeu la nh ngha cac t
ng va noi ve y ngha cua giao phap c e cap.
Cac t lieu soan thao c rut ta t nhieu nguon
khac nhau: t cac kinh van truyen khau Tay
Tang do mot Lat-ma tai sinh cua tu vien Arunachal
Pradesh An o, ten la Bhaga Tulku thuoc dong
12

tu Nyingma; t mot hoc gia c s ten la Se Kusho
Chompel Namgyel; t cac phng phap thien nh
tng t c khau truyen trong cac dong tu, ac
biet la ai thu an do co Lat-ma Gyelwa Karmapa
va cac lat-ma khac cua dong Kahgyu; t cac giai
oan tu tap phat sinh va thanh tu c giang
day trong dong Nyingma va giao ly cua ai cu
knh (dzogchen); t cac Tantra goc, ac biet la cua
cac dong Mat giao Samvara, Guhysamaja, Hevajra
va Candamaharosama; t cac nghi thc thien nh
cua Kim cng Du-gia Thanh n (Vajra Yogini)
trong nhieu hoa than; va t nhng ao ca (doha)
cua cac bac thanh tang.
Nhng du chung ta co c nhng khau quyet
va ly thuyet, nhng nghien cu kinh vien va oc
phan tch, cung khong the da vao o e tu tap
co ket qua, v hau het cac phng thc thien quan
trong Mat tong eu c day mot cach tom lc va
tuy can c khac nhau cua tng mon o.
Viec c phap tu tap Mat tong, s iem ao e
nhap vao an phap (mandala) va viec truyen trao
cac phng thc thien nh ch la nhng giai oan
s c e hanh gia co nhng bc chuan b can
thiet, trong o co viec quan tng mot hnh anh
13

(Im). Viec nhan ra cac thc the tam linh va kch
xuc chung c minh th bang nhng bieu tng
phc tap ni hnh anh cua mot v Ho than (Deva),
v du nh viec nhan ra cac trang thai tnh giac
khac nhau cua tam. ieu o ch co the thc hien
trong thien quan, ngha la trong nhng ieu kien
toi u. Do o, phan bnh luan phan anh nhng
kinh nghiem trong truyen thong tu thien cua cac
bac ao s ma ban than ngi phe bnh cung a
co c sau 12 nam tu tap.
Cac hanh gia s c phng Tay tm kiem ban
chat cua tam qua trung gian cua Tantra thng
khong gap tr ngai ve kha nang tu tap, nhng
viec giai thch sai lech y ngha cua cac bieu tng
thieng lieng va anh tng cua v thu than (Yidam)
khien ho khong the tham nhap vao chan ngha
cua cac thuat ng va cac y niem cua Mat tong cung
nh nhng van e cua the gii luan (the realm of
hermeneutics) tao ra cho ho nhng tr ngai ln
nhat.
Do o, viec nghien cu cac ban dch cua kinh
van Mat giao ma khong co li bnh giang hay
thieu s khau truyen cua mot bac thay a chng
ngo chnh bang phng phap ke tren se tao ra cac
14

ket qua trai ngc, neu khong muon noi la mot
moi nguy hiem that s oi vi s lanh manh.
Phan minh chng cho cac luan giai va cac ban
sao dch c tm thay Tay Tang va An o trong
thi ky giao ly Mat tong bat au c truyen ba
mot cach rong rai va cong khai, nhng phng
thc quan trong cua phap mon nay cung c cong
bo lai bang cac phng ng (idioms) cua hai quoc
gia o.
Ngon ng trong phan gii thieu va li bnh oi
khi e cap en nhng y niem phng Tay kha
xa la vi cac oc gia cua truyen thong Tay Tang.
Chang han, oc gia a tng quen thuoc vi phep
ong lng v can (homeopathy) mi co the lanh
hoi cac phng phap tu tap cua Mat Giao thong
qua ly thuyet c co ong bang cac ngan ng
goc La-tinh vi ngha rong cua no nh oc tr
oc (the poison is the panacea) hay lieu lng
nho, hieu qua cao, hoac cum t giao hp na
vi (coitus interruptus) rat quen thuoc vi ngi
phng Tay vi ngha rong cua cum t nay, no am
ch nhng net tng ong trong cach tu thien nh
cua Mat Giao. ay la phng tien e dien at y
ngha.
15

V du sau cung la hnh anh cua mot nha s hay
ao s i xuyen tng, bay gia h khong, hay an
at, an a, khong xa la g vi cach ngh cua ngi
phng ong, nhng nghe chng co ve rat kho
chap nhan oi vi nhng ngi phng Tay co au
oc duy ly.
Trong y ngh cua ngi phng ong, tam
khong oi khang vi vat. Mot quan niem nh the
tat nhien se co hieu qua hn trong viec giai thch
cong dung cua tam. Tai sao nhng con ngi sung
tn ao Phat phng Tay lai phai chong chat
them vao au oc ho nhng quan niem cua phng
ong va cach suy ngh rap khuon, trong khi ho a
san co ay u t lng e i vao ca ao? Nhng
bang cach nao i na, ho cung phai t bo chnh
ban than mnh, neu khong muon noi la tr sach
chap nga, mi co the en chon ao trang.
Do o, mac du phng thc can ban ve giao
phap c ap dung trong phan bnh luan, von
c truyen tha tren 1.200 nam, nhng ay li
bnh pham phan anh nhng kinh nghiem ca nhan
bang mot th ngon ng de lanh hoi.
Sau phan bnh luan ve phng thc thien nh
(sadhana) la phan s lieu.
16

Tat ca cac t lieu lch s co lien he xa gan
vi mot ao s (siddha) nh a v trong dong tu
hay khoang thi gian tru the cua ngai... c viet
chung trong phan bien nien s. Ngoai ra con co
nhng truyen thuyet hay giai thoai ve cac ao s
loi lac c su tap t cac nguon khac, cung c
a vao phan nay e lam sang to them van e.
phan nao khong co u tai lieu tham khao ve mot
ao s, chung toi ch e cap en danh hieu cua v
ay ma thoi.
Ten cua cac v ao s trong tac pham nay co
nguon goc Sanskrit va a c xac minh qua cach
phan tch t nguyen e thay cho Tang ng va tho
ng Apabharamsa, va nhieu t sai sot trong mot
so t lieu co lien quan en nguon goc tieng Tay
Tang a c ieu chnh.
Thong thng mot v ao s co nhieu danh hieu
khac nhau, nhng do s hiem hoi ve cac t lieu co
gia tr lch s nen chung ta ch at c ket qua
mot mc o nhat nh nao o trong viec giai quyet
tnh chat a dien cua van e lch s co lien he ti
cac ao s va thi ai cua cac ngai.
Ngoai viec kiem tra t lieu mot cach toan dien
va tai tham nh cac nguon t lieu pho bien co
17

nguon goc Tang ng, cac kham pha mi cung quan
trong khong kem trc khi cay pha he co the c
xem nh mot cong cu e xac nh nien hieu va
moi quan he truyen tha gia cac ao s.
Phap hieu cua cac ao s c lay lam tieu e
cho tam mi t truyen thuyet, giup cho ngi oc
de nh. Tuy nhien, cung co mot so phap hieu sai
sot ve mat t nguyen ngay trong nguyen tac hay
do vay mn t Tang ng. Hau to pa ng sau
ten cua cac ao s la rut gon cua Phan ng pada.
ay la hnh thc ton vinh mot bac thanh hay mot
ao s, hoac e ch chung cho phai nam trong
ngon ng Tay Tang. e xac nh a v cua mot
v ao s, chu yeu phai da tren can ban phng
phap tu tap cua v ay, ch khong da vao a v
trong tong phai.
Ngoai ra, cac danh hieu ai ao s hay ai
thanh tu gia (Mahasiddha) that ra cung co y
ngha nh ao s ma thoi. Theo ng phap cua
tieng Sanskrit th t giong cai cua Mahasiddha la
Mahsiddh, nhng cac chi tiet ng phap nh the
nay khong c dch sang Tang ng.
Phan phu luc gom nh ngha va chu giai cac
Phan ng s dung trong tac pham. Rieng cac t
18

trong ngoac v ch s dung mot lan nen khong
c chu giai.
Bi v cac v ao s eu dung tieng Phan
(Sanskrit) hoac tho ng Prakit hay tho ng
Apabhramsa nen chung toi cho rang Phan ng la
ngon ng thch hp trong viec mo ta cac thuat ng
Phat giao. Tuy nhien, Tang ng la ngon ng c
s dung e ghi lai cac truyen thuyet nen ngi
viet cung chua them vao sau cac t Sanskrit e
tien oi chieu.
Cac bc phac hoa chan dung trong tac pham la
do hoa s Hugh R. Downs thc hien, xuat phat t
nhng cam hng khi ong ta nghien cu nen hoi
hoa co truyen Tay Tang mo ta cac hanh gia tu
chng. Thong thng, khi tao mau cac hoa s co
nhng net ve gop y nhng phai gi lai bo cuc cua
nguyen tac nham khong lam mat i y ngha chnh
hay nhng net ac trng cua tac pham.
Trong cong viec chuyen dch cac ac iem lch
s, chung toi man phep m rong pham vi e tai
ch khong ch trnh bay cac nguyen tac vat ly sieu
hnh co hu trong khi mo ta hnh tng, do vay
co the co nhng net ve c sa oi mot cach tinh
te. Viec sa oi mot vai net nho trong hnh anh
19

cua mot so cac ao s la e cho phu hp vi yeu
cau cua nhng he phai ac biet thuoc Mat tong.
Chung toi cung co mot so net thay oi trong cac
bc hoa va phan nay la trach nhiem cua hoa s
Hugh R. Downs.
Hoa s Hugh R. Downs tng theo hoc mon hoi
hoa truyen thong Tay Tang di s hng dan cua
mot nha s hoa s Du-gia la Sherpa Au Lashe. Ong
ta co kinh nghiem trong viec dien at cac hnh
anh c mo ta trong kinh van Mat tong. ieu
nay a c xac nhan qua tac pham Nhp ieu
lang Hy-ma (Rhythms of a Hymalayan village),
an hanh nam 1980 tai San Fransisco, Hoa Ky.
Phan trnh bay cua ong mo ta phong thai uy
nghi nhat cua mot ao s, lai nhan manh vao yeu
to tu tap kho hanh, tnh tham my va nhng net
an vui tinh te trong phong thai cua ngai. Phan
chu thch ben di cac bc minh hoa c trch
dan t cac tac pham Tay Tang nhng khong ro
nguon goc nguyen thuy.
Toi mang n s giup cua nhieu ngi e co
c nhng thuan duyen hoan thanh tac pham
nay trong thi gian mi nam, ac biet la mon n
20

tch luy nhieu nam oi vi cac Lat-ma cua toi. V
vay, tat ca cong c cua viec thc hien quyen sach
nay toi xin cung knh hoi hng en quy ngai.
Toi cung vo cung biet n Lat-ma Kalzang a
giup toi trong viec an hanh tac pham, ngai la
ngi ban cho toi nguon cam hng; ngai Chatral
Rimpoche chu bien, ngai Dujom Rimpoche a ban
phep lanh cho tac pham va cho phep toi co tham
quyen dch thuat, ngai Bhga Tulku truyen khau,
cac ngai Taklung Rimpoche va Sekusho Chomphel
Namgyel a giup toi dch nhng oan van kho va
tat ca nhng ai a ong gop phan hieu biet ve
truyen thong cua cac ao s.
Toi cung chan thanh cam n Roger Dean,
Donald Lehmkuhl, Noel Cobb, Peter Cooper
(Ngawong Tenzin), Peter Hansen qua co, Georgie
Downes, Keith Redman va ac biet la Meryl, v
toi, ve nhng giup thc tien, nhng ong gop
ca cong sc va tien cua cung nh s yem tr tinh
than.
Toi cung cam ta Tony Luthenherger, Fred
Lane, Stuart Hammil va nhng ngi a giup toi
co nhng tien nghi sinh hoat trong luc di chuyen
21

t ni nay en ni khac, th vien Mimi Church ve
t lieu cac ao s.
Cuoi cung toi cam ta y kien anh gia cao cua
Michele Martin ve giao phap va cac phng thc
tu tap trong tac pham, cung nh nhng gop y quy
gia e tac pham c an hanh mot cach thuan li.
o chnh la ieu biet n nhat cua toi.
KEITH DOWNMAN
Chabahil Ganeshantan
Kathmandu - Nepal
Thang Chap 1984
22
LI GII THIEU
c phat trien cua bo mon Tantra tai An o

thien ve tam lc xay ra ong thi vi moi
e doa huy diet ngay mot ln bien gii tay bac
An o. Ngay t au the ky 8, khi the lc hung
manh cua ngi A Rap trai dai t Morocco en x
Sindh (Pakistan) th tai An o, phan ln nhng
ngi ke v e quoc vinh quang Gupta lai ban ron
vi cuoc chien tranh huynh e tng tan, va nen
van hoa An o bat au i vao thi ky ruong nat.
C che ton giao cu mat dan hieu lc kiem soat,
nen xa hoi phai nng vao cac luat le rat khat khe
ve ang cap. Do o, nghi le va nen triet hoc kinh
vien thong lanh i song xa hoi. Khong co mot
sc manh xa hoi oan ket thong nhat e oi pho
vi s e doa cua cac ao quan Hoi giao cuong tn
i en au cp pha va tan sat en o.
Trong khi quan Hoi tien hanh cuoc chien tranh
huy diet Phat giao Trung A th phap mon Tantra
gia tang anh hng, ac biet la Oddiyana thuoc
khu vc ranh gii ong bac An o. Tai ay, trieu
ai Phat giao Pala ang thi cc thnh.
23

Phai chang do ngau nhien ma trong thi ky
chm hoang tan ngi An a nng ta vao phap
mon Tantra, mot mon vat ly sieu hnh vi giao
thuyet bat nh tuyet oi va giai thoat cung vi
hnh anh cac v than d tn an tht, uong mau?
Phai chang v vo tnh ma qua nhieu the ky phng
Tay choi bo Tantra nay quay lai tha nhan gia tr
sieu viet cua no, em long tn mo va ong thi lo
ngai s that truyen cua phap mon Tantra nay.
Gan 4 the ky troi qua ke t gia nam 711,
khi x Sindh b xam lc, cho en the ky 12 giao
phap cua c Phat Thch-ca Mau-ni b quan xam
lc Tho huy bang, mao pham. Nhng cung chnh
trong giai oan t the ky th 8 en the ky 12 lai
la thi ky choi loi nhat cua nen van minh thuan
tuy Hindu.
Suot thi ky nay, quoc gia Tay Tang a kp
thi nam bat tinh tuy cua Tantra Phat giao va cac
kinh ien Mat tong chnh yeu eu c dch sang
Tang ng, nh vay a tranh c s that truyen
v cac ai tu vien va th vien cua An o b quan
thu ot pha.
Khi thu phu Java tr thanh thuoc a th ong
thi mot ai tu vien c xay dng Borobohur.
24

Mac du nhng thanh qua nghe thuat que nha b
quan Hoi giao huy diet, nhng cac kinh ien Mat
tong cua e quoc Pala (gom Bengal, Bihar, Orissa
va Assam ) van c bao ton.
Cac di tch en ai tu vien do cac hoang e
trieu ai Pala xay dng a chng minh gia tr
nghe thuat tuyet vi cua Mat tong. Nen nghe thuat
chu anh hng am a cua Tantra a mieu ta cac
ac iem cua nen van minh An o thuoc thi ky
nay. Nhng con ngi bieu trng cho ac tnh,
muc ch va ly tng cua mot nen van hoa. Ho la
ong c, la lc lng ieu hng nhng nang lc
ay sang tao e lam chuyen bien ca mot dan toc
va thay oi nen mong xa hoi An, lam mau mc, va
la nhng ngoi sao sang tren bau tri huyen thuat
cua phap mon Tantra. Nhng con ngi ay c
ton vinh la ao s (Siddha).
Tam mi t v ao s nay la nhng v tieu
bieu, ai dien cho hang ngan v khac thong suot
ve phap mon huyen thuat. ieu ang lu tam la
cac ao s nay xuat than t nhieu giai cap, tang
lp xa hoi khac nhau. Ho co the xuat than t hang
vua chua, quan lai, thay te le, cac nha Du-gia,
thi s, nhac s, th thu cong, nong dan hoac mot
25

phu n noi tr, tham ch co the la mot co gai lau
xanh.
Tam mi t v ao s ma cuoc i va cac
phng phap tu tap cua quy ngai c mo ta trong
cac truyen thuyet c a vao tac pham nay la
nhng ao s Mat tong Phat giao, hoan toan khac
han vi cac mon huyen thuat (tantra) cua than
Siva va giao phai th ai Mau.
Trong 84 v ay, lng danh nhat la cac ao
s Tilopa, Naropa, Saraha, Luipa, Ghantapa,
Dombipa... Ho la nhng bac chng ngo, nhng
nha Du-gia khat thc, song lan lon va hoa nhap
vao tang lp bnh dan ngheo kho tan cung ay
xa hoi. Cac ao s nay giao hoa quan chung bang
chnh hanh vi, thai o, cung cach cua cac ngai va
s dung cac phng phap gay chan ong tam linh
hn la thuyet giang suong ve giao ly.
Mot so trong cac v ay la nhng ngi chu
trng bai tr me tn, ap o tng th va khong
chu ep mnh vao nhng khuon kho cng nhac. Ho
anh o cac hu tuc va tap quan xau a co t lau
i e tao mot luong sinh kh mi va song ong
cho xa hoi. Che o ang cap va cac nghi thc
26

thuan tuy ton giao theo chu ngha kinh vien t
ong huy diet khi cac v ao s nay the hien giao
phap bang loi song phong khoang ay giai thoat.
V vay, cac ngai khong vien dan th ngon ng
kinh vien e giao hoa, ma bang nhng ngon t
gian d, bnh dan, dung tho ng e viet len nhng
bai ao ca trac tuyet co noi dung anh o nhng
t tng sai lech, nhng ieu xau xa cua xa hoi,
cung nh nhng ta kien ve tn ngng.
Cac ngai giao hoa nhng g co lien quan en
thc tai nhieu hn la nhng y niem sieu hnh.
Cac ngai giao hoa ly tng cua cuoc song ch
khong phai cach ep xac, kho hanh hay xa lanh
gia nh.
Khong mot nguyen tac chnh thc nao va cung
khong co mot s ong nhat nao ve hnh tng, ve
cung cach giao huan. o chnh la ac iem cua cac
ang ao s nay.
Di s bao tr cua cac hoang e Pala vung
ong An, ni ma ai a so cac ao s sinh song,
mot cuoc cach mang a manh nha hnh thanh.
Nhieu ai tu vien c xay dng hoac c
trung tu tr lai hay m rong. Tuy nhien, thai o
27

ch trch cong khai cua cac ngai ve hnh thc le
nghi rong tuech cua ton giao, chu ngha kinh vien,
s bp bm va thoi ao c gia cung nh nhng
phe phan ve che o ang cap cua thi ay co phan
nhe nhang hn so vi thi ky cua ngai Naropa
the ky 11.
Mat tong c pho bien rong rai trong xa hoi
nh mot so ao s thuoc cac the he sau nam gi
quyen hanh the tuc. Ho tao anh hng sau rong
trong i song nhan dan va co nhng hoat ong
gan lien vi nhng bien co lch s nhieu mc o
khac nhau. Ngoai ra, tnh chat uyen chuyen linh
ong cua Mat tong cho phep cac ao s khai ngo
va truyen tam an cho mot mon o khi ngi nay
van gi a v the tuc cung nh tai san va cac thu
vui ngu duc, nh trng hp cua ao s Lilapa
chang han.
Nguyen tac rong rai bao dung nay chnh la yeu
to c ban co sc hut va tnh thuyet phuc manh me
cua phap mon Tantra trong Phat giao. Bi mot ly
do de hieu la tai An o trai qua hang chuc the
ky, chu ngha khoai lac thng c xem nh mot
phng thc e giai phong tinh than.
28

Tnh chat vo to chc cung thai o khai tr cac
nghi thc ton giao a chiem u the trong B mat
phap. Tuy nhien, Mat tong van gi c s chan
truyen cho en ngay nay.
Von la mot phap mon b mat nen trai qua nhieu
the ky Tantra mi c truyen ra ngoai. Lai lch
cua no cung ch la nhng phong oan nh da vao
nien ky cua cac phap s Mat tong. Ban au, Tantra
c nguy trang di hnh thc cau ao cua cac bo
toc th ai Mau, sau o lan dan xuong cac ang
cap thap hn trong xa hoi Hindu. Mot ban sao luc
ve phap thuat vi nhieu muc ch khac nhau nh
cha benh, tr ta tr thanh mot bo phan cua cac
giao phai b mat. Qua nhieu the ky, khi cac ban
sao luc c Phan hoa va thng la nguy tao hn
la chnh ban goc, cac giao phai b mat lan lt xoa
bo cac v than cua ao Ba-la-mon cung cac nghi
thc va cac nguyen tac cua mat chu. Cho nen cang
ve sau triet hoc cua Ao ngha th, cac kinh ien
cua khoa Du-gia cung nh cac giao phap cua Phat
giao ai tha cung ri vao mot so phan tng t.
Tuy nhien, co mot s chuyen hoa quan trong la c
cau nghi thc Mat giao tr thanh mot he thong
sieu hnh vi muc ch giai phong con ngi ra
29

khoi kho au. Va Kapalika, mot giao phai tng
t nh dong Tantra cua Saiva, do nhieu tu s Phat
giao hnh thanh. ay la dong Mat tong au tien.
Nhng mai en the the ky 4 hoac 5, do nhu cau
truyen tha e gi vng moi ao, cac kinh ien
Mat tong mi c chep lai tren la co. Trc o
chung ch c truyen khau.
Bo kinh Manjusri Mulakalpa bao gom cac t
tng ai tha lan Kim cng Man-a-la cua Ngu
Phat Thien nh, nhng Guhyasamaja Tantra
lai c xem la tac pham au tien trong so cac
Tantra goc mo ta khoa Du-gia, gom cac man-ala, mat chu va cac nghi thc e trieu thnh mot
v than ac biet nao o cung vi quyen thuoc cua
ngai. ay chnh la trng hp cua Guhyasamaja.
Co le mon Tantra nay c bien soan vao the ky
6 hoac 7, nhng mai en the ky 8 mi c ngai
Indrabhuti truyen ra ngoai.
The ky 8 va 9 a chng kien mot s khai huyen
(revelation) cua cac mon Tong tr (Major Tantras),
ac biet la Thai tang tha cua Phat giao pha lan
mot so yeu to cua giao phai th ai Mau (Sakta).
Khi kinh van Tantra c viet ra th khong
con gi b mat c na. Co le co nhieu ly do e
30

gi b mat, nhng ly do quan trong nhat la tranh
s thu ch oi vi ao Ba-la-mon, von la mot ton
giao ln vao bac nhat thi ay.
Mot trong nhng kha canh co tnh thu hut
cua Tantra Phat giao la viec truyen trao rong rai
phap tu cho moi tang lp quan chung, ca nam
lan n, khac vi s oc quyen truyen tha cho
mot giai cap c u ai trong xa hoi. Hn na,
phep tu co phan phong khoang do khong chu anh
hng cua Tantra Sakta (ai Mau) nen cho phep
dung ru tht va tnh giao gia tang lp quy toc
vi giai cap ha tien. ay la nhng ieu cam k oi
vi ao Ba-la-mon.
Mot trong nhng thanh cong ln nhat cua cac
nha s Phat giao la bien mon Tantra thanh mot
cai g o ma xa hoi ng thi co the chap nhan
c, va mac du cac hnh thc Tantra Phat giao
c pho bien vao thi ay co phan thoa hiep vi
ton giao ln (Ba-la-mon) nhng ve hoc thuyet c
ban van co s oi ch cho en ngay nay.
Chnh nh s thoa hiep ay ma Phat giao a thu
hut c nhng tam hon v ai, nhng hoc gia ao
s thong thai va uyen bac co kha nang trc tac
nhieu bo luan quan trong ve Tantra, cung nh chu
31

giai ranh mach nhng iem toi ngha cua Tantra
bang chnh giao phap va cac nguyen ly cua Phat
giao ai tha. Cac ngai con lc bo nhng dau vet
tho thien cua phap mon nay e tao thanh mot dau
an ln.
Trc khi mo ta cac phap Du-gia va phng
thc tu luyen cua nhng phap s a dang nay, co
le can nh ngha mot so t Sanskrit ma ay
chung toi se gi nguyen khong dch v khong co
thuat ng tng ng.
Trc het la t siddha. Ve mat ngon ng, siddha
la ngi tu phap mon Mat tong hay Tantra va a
thanh tu ao qua, nen cung c dch la thanh
tu gia (ngi a thanh tu). S thanh tu nay
c goi la siddhi. T siddhi co hai ngha: mot
la than thong, hai la Phat tr, hay tr giac ngo.
Do vay siddha thong thng co the dch la thanh
tang, phap s, ao s hay kim cng s. Nhng
nhng t nay khong u sc dien ta het mat hanh
cua cac ngai. oi vi mot ngi bnh thng cha
c khai tam th siddha trc het am ch mot
con ngi co cac phep than thong quang ai. Neu
mot hanh gia Du-gia co the i xuyen qua tng,
bay tren khong trung, cha lanh cac benh tat,
32

bien ru thanh nc, oc c y ngh cua ngi
khac... v ay c phong tang danh hieu Siddha.
Nhng cung v s Du-gia ay, neu co tia nhn lap
lanh ve ien dai trong oi mat, bun at tret ay
than the, hat len nhng li ngo nghe khien ngi
nghe phai ri le... s xuat hien bat ng cua v ay
khien cho mot am ong ang au a phai cham
dt ngay lap tc; v ay co the khien cho mot phu
n hien thuc oan trang t bo mai am gia nh,
dung bnh bat la chiec so ngi, chuyen tro vi
cac loai chim choc, ngu chung vi ngi benh hui,
qu mang nhng ke m dan va nhng ngi co
hanh vi trai vi luan thng ao ly, gia bui toc
ben dai hang thc co nh mot vien kim cng
- bieu tng cho s kien co va tanh bat hoai: v ay
chnh la Mahasiddha. Cho nen neu ch can c vao
hnh tng ben ngoai cua cac v nay, pham phu
khong the nhan biet c muc ch cua ho qua
nhng hanh ong c ch d thng.
Cac v siddha, hay Kim cng s Mat tong
co the xuat hien trong nhieu hnh tng hoac
nhng a v xa hoi khac nhau. Co the o la mot
ke ban rong, mot v quan, mot ong hoang, tu s,
ay t, no le, hay mot ke co cuoc song lang thang
ay o, tham ch co the la mot co gai lau xanh.
33

Tiep en la t saddhana, co the dch la tu
phap. o la hanh ong hp nhat gia than, khau
va y do nguyen lc cua v Bo Tat. Saddhana con la
gii luat tu tap cua mot hanh gia Du-gia c thay
truyen trao. Saddhana cung la nghi thc thien
nh cua mot tu s a c truyen gii. Nh vay,
saddhana rat quan trong oi vi mot Tantrika, tc
hanh gia tu Mat tong. Trong thc te, saddhana
chnh la toan bo cuoc i cua hanh gia. V nay se
khong the tham nhap vao saddhana mot khi con
vi pham li the nguyen luc mi c khai tam.
Viec thc hien saddhana phai hoan toan da
tren can ban vo nga e cong hien toan bo cho s
giac ngo va em tri kien giai thoat nay ma thanh
tu ao qua cho ngi khac.
Trong ngon ng Tay Tang, saddhana c dch
la Sgrub Thabs, ch co ngha la thanh tu phap,
tc la phap mon tu tap e at ti ao qua.
Tuy theo nhan cach cua tng v ma saddhana
cua moi v co phan khac nhau. Du y ngha han
che nhng tu trung th cac saddhana la nhng
phng cach thien nh hoan b va sang tao. Muc
ch rot rao cua saddhana la Mahamudrasiddhi,
ngha la Than thong ai thu an.
34

Siddhi bao gom hai ngha la than thong va s
giac ngo. T giac ngo ay c nh ngha la
nam hieu rot rao tanh nhat quan cua cac phap,
tc la tri kien bat nh ve that tanh cua cac phap.
Tr phat sinh cung luc vi Bi. S hoi nhap gia
Bi va Tr chnh la Mahamudrasiddhi. Nhap vao
Ba than, co u T tr th goi la Mahamudra.
Mahamudra la mot thuat ng sieu hnh kho hieu.
Trong Tantra Me (mother tantra), mahamudra la
bieu tng cua chan e.
Theo he phai Ao Vai (Kargytpa) hay la dong
ai thu an, ma tieu bieu la cac ao s Tilopa,
Naropa va Marpa, th Mahamudrasiddhi gom 8
ai than lc. Nhng truyen thuyet noi rang ngai
Bo Tat Long Thu truyen cho ngai A-xa-le Long Tr
6 mon thanh tu nh sau:
1. Thau suot cac phap.
2. Tr hue thien xao.
3. Bien hoa than thong.
4. Phng tien thu thang.
5. Than tuc.
6. Phep luyen an dc trng sinh bat t.
35

Nhng phap thuat nh the co the c dien
dch mot cach hnh tng ve mat van chng tuy
theo c tin va tr tue cua moi chung sinh. Do
o s hien lo than thong cua mot v ao s nh
i xuyen tng chang han, ch la phng tien e
em lai niem tin vao phap lc oi vi ke kem tr,
nhng ong thi cung chng minh rang ban chat
cua thc tng cung ch la hnh bong, la ao anh,
la anh sang, la h vo.
Chung ta can hieu rang tat ca cac phap thuat
than thong ay eu da tren mot nguyen ly c ban:
Cac phap eu do tam tao. oi vi mot ao s
khong co s phan tach rieng biet gia than va
tam, gia tinh than va vat chat, gia ta va ngi
khac.
V the nen cac ngai co the trc nhan c au
kho cua ngi khac va co the thc hien cac phep
la bang cach van hanh cac nguyen to at, nc,
la, gio nh nhng phng tien cu o.
Ngay ca mot hanh gia con s c cung co the
at c mot so than thong trong luc thien nh,
nhng quan trong nhat la sau khi xa thien cac
than thong ay khong b mat. o mi chnh la dau
hieu cua s chng ac.
36

Hanh gia phai kheo van dung cac phng tien
thien xao e an tam mnh va ngi khac, giup cho
cac phap lanh tang trng va lam bien oi y thc
mot cach t phat. V than thong se mat i khi
hanh gia b vong tng che lap, con trc giac nhay
ben do thien nh lau ngay se phat sinh.
Trong Mat tong cac than lc c tng trng
bang hnh tng cua bon thien n (dakini) cai
quan bon ai (at, nc, la, gio).
37
ai s th nhat
Luipa - Nha s Du-gia an long ca thoi
Nh cho dai dnh mat ong ni mui
Cuong ien tm v ngot khap ni ni
Hay tiet lo b mat cua mot Lat-ma
Cho ke dai kh kia hieu ro
Vi mot con ngi nhay cam
Ngo c chan ly vo sinh
Tia nhn thoang qua cua mot Lat-ma
La tia chp thanh tnh
Soi sang va huy diet ao anh
Nh con voi on nga quan thu
Bang chiec voi ta gm ao
Truyen thuyet
hu no, tai ao quoc Tch Lan (r Lanka),

sau khi quoc vng bang ha, theo truyen
thong, thai t th nhat se ke v vua cha. Nhng
cac quan thien van xet thay rang muon at nc
c an bnh th can phai trao ngoi bau cho ngi
con th. V vay, v hoang t tre tuoi nghiem nhien
thanh ngi tr v ca vng quoc Tch Lan.
Mac du song trong canh long lay xa hoa, c
cung phung ay u cac mon ngon vat la, nhng v
38

vua tre van cam thay chan chng quyen lc va
s giau sang. Bi xet cho cung th nha vua chang
c g them ngoai hai th ay! Va niem khao khat
duy nhat cua ngai la thoat khoi canh rang buoc
nay.
Rui thay, trong lan au bo tron, nha vua tre b
bat lai va b xieng chat vao chiec ngai bang mot
si xch vang. Sau o, nh ut lot cho lnh canh,
nha vua lai thoat ra khoi hoang cung cung mot
ngi hau.
Ngai a tng thng mot cach hao phong cho
ngi hau can trung thanh trc khi ri bo Tch
Lan e tm en Ramesvaram, ni c vua Rama
ang tr v. Tai ay, ngai a oi chiec vng mien
bang vang e lay mot da de va bo vng phuc qu
gia e lay mot bo quan ao rach nat. Ke t o, ngai
tr thanh mot ao s du phng.
V ao s von la cu vng nay than tng oai
nghiem ep e nen khong may kho khan trong
viec khat thc o than.
Du hanh khap x An o, cho en mot hom tnh
c ngai at chan en vung Phat tch Vajrasana,
ni xa kia thai t Tat-at-a tu thanh chanh
39

qua. Tai ay, ngai c gap cac n Du-gia hanh
gia (Dakini) truyen cho tam phap.
Ri Vajrasana, ngai i en Pataliputra (thanh
Hoa-th), kinh o cua nha vua nam ven b song
Hang. Ban ngay ngai i khat thc, em ve ngh
ngi ni mo a.
Mot ba no, trong khi i khat thc ngai tnh
c dng chan trc ngng ca cua mot thanh lau.
Chnh nghiep lc cua ngai a dun rui a en s
ky ngo nay.
Mot co ky n lau xanh ma trong tien kiep tng
la mot dakini cham chu nhn v ao s mot hoi
lau roi thot len rang: Cac can cua ong qua la kha
thanh tnh, ch hiem mot noi tnh kieu man vi te
ve dong doi hoang toc van con phang phat trong
ong.
Noi xong, co o mot t chao oi thiu vao bnh
bat cua ngai.
i c mot quang, v ao s trut th chao long
bong a hoi thoi khong con an c na xuong
mot ranh nc ven ng. Co gai nhn theo thay
vay ben quat len mot cach gian d: Lam the nao
40

ong co the at en Niet-ban khi tam ong con phan
biet s d sach cua thc an?
Nghe li trach mang nh the, v ao s cam
thay xau ho va cht nhan ra rang ngai cha hoan
toan dt tr het cac phien nao trong tam. Va ngai
nhan thc c rang tam suy lng phan biet la
tr ngai chnh khien ngai kho at ti Phat tnh.
Ngai lien i ve pha song Hang, lien tuc thien
quan rong ra suot 12 nam e diet vong niem phan
biet va cac kien chap.
Hang ngay, ngai i quanh b bien lm cac ruot
ca ma ng dan vt bo rai rac. Phap tu cua ngai la
van tam quan tng th ruot ca tanh hoi en tm
lm ay tr thanh mot loai tien dc thanh khiet.
Ngai quan chieu cac phap the gian la duyen hp,
ban chat cua chung ch la mot s rong khong.
Bi hanh tu ay, nhan dan quanh vung goi ngai
la Luipa, co ngha la ngi an ruot ca.
Sau 12 nam tinh can tu luyen, ngai Luipa a
chng ac than thong va giac ngo. Ngai tr thanh
mot v Guru noi tieng, va trong cac truyen thuyet
ve Darikapa va Dengipa cung co nhac en ngai.
41

Hanh tr
Truyen thuyet ve ngai Luipa a khoi phuc lai

mot so s kien trung lap gan giong nh trng
hp cua c Phat Thch-ca Mau-ni. Luipa la mot
v vua t bo ngai vang va cac thu vui ngu duc e i
tm s giac ngo, va ngai cung a ra i trong mot
em toi cung vi mot ngi hau, e roi sau o tr
thanh mot tu s. Ca hai eu anh oi vng mien
va hoang bao e lay mot bo y phuc toi tan cua dan
ngheo. ieu ay noi len quyet tam t bo a v cao
sang e i tm chan ly giai thoat.
Co ieu la Luipa a sinh ra vao thi ky Phat
khong con tai the. Do o ngai khong gap Phat e
c ngi trc tiep trao truyen gii luat va c
hng dan cac phap tu n gian nhng co hieu
qua ln.
e co the oan tr tap nhiem vi te, v Kim
cng Thanh n a a ra phng phap giai tr
cac kien chap phan biet trong tam cua Luipa, v
o la nguyen nhan a hanh gia tr lai sau neo
luan hoi. Tuy nhien, muon thoat khoi sinh t luan
hoi trong hien kiep can phai co phap mon thu
thang khe hp vi can c cua hanh gia.
42

Luipa c xem la bac thay cua Tantra Me,
nhng khai ngo cho ngai lai la mot ky n ma
trong tien kiep von la mot n Du-gia hanh gia
(Dakini).
V Dakini a thau suot c tam kieu man vi
te ve dong doi, chung toc, ang cap con ong lai
trong tam cua Luipa, nen qua cach cung dng
chao thiu ba a gian tiep ch cho ngai phap mon
oi tr: Phap mon dung thc an bat tnh.
e at ti tam sieu xuat, can nuoi dng va
ket than vi cai ma ta cam ghet nhat. Cach tu tap
nay hnh thanh tam bat nh, khong phan biet, bi
v phai bien moi kieu hanh, phan biet, nh kien
thanh nhng hanh lanh, giong nh ngai Luipa
bien ruot ca tanh hoi thanh tien dc.
Neu hanh gia khong lanh hoi c chan tnh
rong khong thng hang trong tng xuc niem lien
lap tc ri vao oi ai phan biet, ma canh gii nh
phan la canh gii cua sau neo luan hoi.
e at ti canh gii Niet-ban bat nh, can phai
at c tam bat nh. Bi nh ni tam bat nh ma
hanh gia co the nhan ro c mui v chung cua tat
ca cac phap. Mui v ay la mui v giai thoat thanh
tnh.
43

Xem xet phap tu cua ngai Luipa, ta se thay
c ro hn neu hieu c ca bieu trng cho ieu
g trong xa hoi cua thi ay.
Trc het, ca cung la mot chung sinh hu tnh.
oi vi ao Ba-la-mon, an ca ong ngha vi s
choi ao v ruot ca la thc an ch danh cho cho ma
thoi. Va trong Vat to giao (Totem), cho la giong
thap hen nhat.
Thc hanh mot phap tu nh vay vao thi ay,
Luipa tr thanh mot hang ngi d ban, ha tien,
khong ai co the en gan hay tiep xuc. An ruot ca
la mot cach t s nhuc mnh nham xoa bo tat ca
nhng vet tch ve dong doi, s giau sang va cac
ac quyen trc kia trong sau tham cua hien hu
kieu man vi te nup mnh trong o, cai ma hanh
gia Luipa can phat hien.
Mac du phap mon tu tap cua ngai Luipa khong
c mo ta ay u ay nhng ta thay rang nh
lc cua ngai a bien chuyen c the gii rieng
cua ngai. Luipa la chu te cua cai the gii ma ngai
kien lap.
S lieu
Truyen thuyet va ke la can c duy nhat xac

nh ngai Luipa a sinh ra Tch Lan, va nh
44

vay le ra cac van ban cua Singhaladvipa nhat
nh phai co e cap en. Nhng vao thi ay co
nhieu vng quoc nam tren vung tieu luc a goi la
Singhaladivpa, trong o co mot vng quoc giap
ranh vi Oddiyana ma nhieu nguon t lieu khac
cho la ni ngai Luipa a sinh ra.
Trong mot tai lieu khac do hoc gia Buston chep
lai, Luipa la con cua c vua Lalitacandra cua x
Oddiyana. Khi con la mot thai t, ngai Luipa co c
duyen gap c ao s Savaripa, von la e t cua
ngai Saraha. ao s Savaripa truyen tam an cho
ngai Luipa trong mot buoi le tra ty (le thieu xac).
Sau khi c truyen tam an, Luipa ri Oddiyana
va thc hanh hanh au a. Cuoi cung ngai en b
song Hang, suot ngay thien nh ben canh mot
ong ruot ca thoi. Ngai tru tam vao mot iem duy
nhat (sustained one pointed meditation) cho en
luc ac phap.
Hai nhan vat noi tieng khac la Darikapa va
Dengipa a mo ta ngai Luipa nh mot ai s vo
uy, vo ngai, va la s to cua phap mon Tantra An
o. Theo hai v s hoc gia nay, ngai Luipa von
la quan van kinh o Maharaja, x Bharendra,
di trieu vua Dharmapala. Thuyet nay noi rang
45

khi ao s Savaripa du hoa tai kinh o Maharaja,
ngai nhan ra Luipa la ngi hoi u ieu kien lanh
hoi huyen mon cua ngai nen ngai a truyen phap
Kim cng Man-a-la cho Luipa.
Theo chng c lch s, ngai Luipa sinh cung
thi vi hoang e Dharmapala (770-810) Neu ngai
Luipa tho phap vao cuoi the ky 8 hoac vao au the
ky 9, ta co the c tnh nien hieu cua cac ao s
khac nh Darikapa, Dengiea, Dombi Heruka v ho
eu la mon o cua Luipa.
Nhng neu ngai Luipa sinh vao the ky 8 th khong
the ong thi vi Minapa va Macchendrannath,
mac du co nhng s kien trung lap, chang han
nh ten cua cac v ay theo Phan ng eu co ngha
la ca. Ca hai v eu thuoc he phai Yogini Tantra
(Luipa thuoc chi phai Samvara, ngai Minapa thuoc
chi phai Yogini Kanda).
That ra Minapa xuat than t phai Naith Saiva
(th than Siva) va at danh hieu adi-guru, con
ngai Luipa khong lien quan g en giao phai
Hindu mac du mon thien quan cua ngai co ac
tnh cua phai Sakta (ai Mau).
S d ten tuoi cua ngai Luipa c a vao au
46

danh sach cua 84 v ai s ai thu an v tac gia
cho rang ngai Luipa chnh la v phap s au tien
cua phai ai thu an.
V th hai ng vao v tr nay la Saraha. Theo
tuoi tac th Luipa sinh ra sau Saraha. Mat khac,
xet theo a v va phap lc, uy danh cua Saraha
rat lng lay trong lanh vc van chng, nhng ten
ngai Luipa lai gi len y ngha ai tr lc. Chnh
ai tr lc ay tao cho ngai sc than thong quan
chung.
Ca Saraha va Luipa eu xuat than t phai
Samvara Tantra, nhng chnh Luipa c nhan
danh hieu Guhyapati, tc la B mat Phap s, a
ngai vao a v cua mot adi-guru trong he phai
Samvara Tantra. Mon o cua dong tu nay eu tu
tap theo phng phap cua Luipa. Hn na, Luipa
c Kim cng Thanh n (Dakini Vajra Varahi)
trc tiep khai ngo.
Neu ngai Luipa nhan c s thien khai co
nguon goc t Samvara Tantra tai Oddiyana, von
la vung at san sinh ra nhieu chi phai Tantra
thuoc Tantra Me, th chnh ngai co nhiem vu
hoang dng phap mon nay vung ong An.
47

Cho du nguon goc cua chi phai Tantra nay nh
the nao th Luipa cung van la bieu tng cua ieu
ma ngai Sahara ton th. ieu nay a c khang
nh trong cac bai ao ca do Sahara trc tac.
Chnh phng phap tu tap cua ngai Luipa a
tr thanh nguon cam hng va khuon mau tu tap
cho nhng ao s lay lng khac nh Kambala,
Ghantapa, Indrabhuti, Jalandhara, Krsnacarya,
Tilopa va Naropa. Tat ca cac v ao s nay eu
tho tr phap mon cua Luipa, va Marpa Dopa a
truyen dong Tantra nay vao Tay Tang ma phai
Kahygu van con gn gi tu tap cho en ngay nay.
Mac du Luipa theo Tang ng ngha la ngi
an ruot ca (Nya Ito zhabs), nhng co le t nay
co nguon goc t ch lohita trong tieng Bengal
co, la ten cua mot loai ca. Va v the Luipa cung
ong ngha vi cac t nh Minapa va Macchendra,
Matsyendra. Ngoai ra, ten goi nay con co nhieu
dang khac na nh la Luhipa, Lohipa, Luyipa,
Loyipa.
48
ai s th 2
Lilapa - c vua an s
Trong cai vut nhanh
cua bon trang thai tam cao thng,
c vua - Nha Du-gia - Con s t chon rng gia
Vng mien la nam chom long mau lam ngoc
Con nha Du-gia kia
Vng mien la nam thc thanh tnh
Vi mi vuot sac
Con manh s xe nat tht con moi
Mi hanh tot cua nha Du-gia
Ben nh gm ao
chat t nhng quyen nang tieu cc
V ngo c chan ly nay nen Lilapa giai thoat
Truyen thuyet
ot ngay no, trong khi v quoc vng vung

Tay An ang ta lng be rong, cht co
lnh canh tau rang co mot v ao s muon vao bai
kien.
Nhn ve c han va net phong tran cua ao s,
nha vua to ve ai ngai va thng xot, vua phan:
Song ray ay mai o, han la thay kho lam?
49

Tau be ha, toi khong he lay o lam kho nao.
Co chang chnh be ha mi la ke au kho, ang
thng. ao s ung dung ap.
C sao thay noi vay? Nha vua sng sot hoi.
Trc het, be ha luon song trong noi lo mat
ngoi, mat nc. Long cua be ha luc nao cung canh
canh lo s cn thnh no cua than dan de a ti
viec tao phan. V the nen be ha au kho. Con nh
toi ay, vao nc khong chm, vao la khong chay,
oc khong hai c, lai biet thuat trng sinh bat
t, ra khoi luan hoi.
Nghe qua li ao s noi, nha vua boi hoi than
rang: Bach thay, lam the nao qua nhan co the bat
chc nep song ray ay mai o c cc nh thay.
Cui xin thay t bi ban cho dieu phap. Co cach tu
nao phu hp vi hoan canh cua qua nhan, khong
la ngoi bau, v ep con xinh, cung ien nguy nga
ma van tu thanh chanh qua c chang?
Bach xong, vua phu phuc nam voc sat at khan
cau ao s truyen phap.
ao s hoan hy nhan li, ben trao tam phap
cho nha vua. Nghe xong phap t, vua lien vao
nh.
50

Ke t o, nha vua thng tu tap thien nh
ngay tren ngai vang va tham ch trong khi cung
cac phi t thng thc vu nhac. Nha vua c
menh danh la Lilapa v tnh a lac thu va yeu
thanh sac cua ngai.
Cach tu cua Lilapa la chu muc bat ong vao
chiec nhan ngai eo ban tay phai.
Sau khi ac nh, vua ben quan than tng cua
thu than (Yidam) Hevajra cung quyen thuoc cua
ngai. Lilapa ngo c chan ly rot rao va ac than
thong ai thu an sau khi thanh tu phap quan
nay.
Hanh tr
Qua truyen thuyet cua ngai Lilapa, ta thay mot

khi giao phap cua mot bac thay khe hp vi can
c cua ngi e t th ngi ay khong nhat thiet
phai la bo i song gia nh, t bo cac thu vui
ngu duc, ma van co the tu tap tap at ti cu canh
Niet-ban.
Kim cng tha tr nen ngay cang cc thnh,
trc het la do khuynh hng chung cua xa hoi
An o thi ay, khi ma quyen lc cua giai cap Ba51

la-mon bat au suy sup, a than giao phat trien
rong rai trong cac giai tang thap hn, loi tu kho
hanh khong con sc thu hut quan chung va chu
ngha hng lac xuat hien.
Kim cng tha va la nhan va la qua cua
mot s ket hp gia duc lac va giai thoat.
Trong giao phap Kim cng tha, triet hoc nhat
nguyen (Van phap duy tam tao) cua An o a at
en cho cung tot cua no. o la xem ban chat cua
hanh vi con ngi cung ong vi cac bac thanh.
Tuy nhien ke cau ao phai co u sc dung
manh tinh tan, dam tha nhan mnh von la Phat
va canh gii quanh mnh von la coi Phat.
ieu quan trong nhat la hanh gia phai gap
c chan s. V chan s nay se xem xet can c
ma truyen phap khe hp vi ke cau ao, hng
v nay en chan ly giai thoat rot rao e cu o
chung sinh vi tam vo nga ch khong hng en
duc lac.
Ngoai ra, can c cua hanh gia can phai vao
giai oan chn mui, ngha la v ay phai doc mot
long cau chan ly giai thoat.
52

Ngai Lilapa co nhng u c duyen ay, nen sau
khi c iem ao ngai a say me tu tap phap
thien nh tru tam vao mot iem duy nhat (onepointed samadhi).
ay la viec kho lam oi vi nhng ai co i
song ban ron hay ang chm am trong duc lac.
Bi ngay cac hanh gia Mat tong (tantrika) muon
nhat tam quan iem nh the cung phai tm ni an
tnh nh mat that hay hang ong heo lanh e tu
luyen.
Nhng trong Kim cng tha, mot khi hanh
gia hoi u cac duyen va c chan s khai ngo th
viec xuat gia khong theo ngha thong thng la
ly gia cat ai, ma c hieu nh la mot trang thai
cua tam - trang thai dt bo moi vong tng va
phan biet oi ai. Tam an tnh ay la mat that. An
tru trong tam an tnh ay, hanh gia t do quan sat
canh gii di chuyen ben ngoai ma tam van khong
b thoi thuc xo ay. Hanh gia lien nhan biet rang
khong khong la khoi sac.
ay noi tru tam vao mot iem tc la tham
nhap vao oi tng. Tru tam vao mot iem ch la
giai oan s khi, v nh the hanh gia cung ch
53

mi nhap vao an phap (mandala). Luc ay, tng
cua thu than Heruka va quyen thuoc cua ngai cha
hien ro. Hanh gia phai tiep tuc quan tng cho
en luc than tng cua v than nay xuat hien ay
u, ro rang en tng chi tiet, mau sac phai phan
minh.
Sau o, quan tng hai v thu than nhap vao
nhau gia trung tam an, ong thi quan mi
sau v Kim cng thu vay quanh, moi moi hien ra
ay u vi cac mau sac khac biet.
Thanh tu giai oan nay tc thi hanh gia ac
phap.
Phep quan nay goi la phep quan ve tnh h
vong cua sac, v sac ay tc la tng cua thu than
cung quyen thuoc von t h khong ma hien ra.
Tren mat nhan cua ngai Lilapa von khong co
tng cua cac thu than, v van tam quan tng ma
co nen goi sac ay la t ni khong. V nghch ly ay,
nen noi sac tc la khong.
ay la Hevajra man-a-la. Hevajra con co ten
la Heruka. Hevajra tantra tc Yoginitantra, chnh
la Tantra Me.
54

Trong bai ke xng tan e nhat ngha e, Lilapa
tan dng con tuyet s (s t tuyet) la chu te b
mat cua muon loai. Con s t cai cho mot th sa
ma ai uong vao th c trng sinh bat t. Nhng
loai sa ac biet nay ch c ng trong bnh ngoc
ma thoi. Nam chom long xanh tren bm con s t
c tng trng cho nam thc thanh tnh. Mi
vuot chan tng trng cho Mi Ba-la-mat. Thanh
tr bat kha xam pham la Bon tam vo lng.
Theo mot so cac tng thng thay th tng
thu than Hevajra mau xanh co tam mat, bon tay
va bon chan trong t the om choang minh phi
cua ngai la Nairatma co khuon mat trang, hai tay
va hai chan. Ca hai eu trong t the nhay mua,
mot chan co, mot chan duoi. Co tng ve ngai
mi sau tay, moi tay cam mot cai au lau, con
Nairatma th mot tay cam au lau, mot tay cam
cau liem, trong dang ng uy vu chong lai phap
thuat cua bon quy than gom Pham Thien, Visnu,
Siva va Sakra (e thch).
Hnh Pham Thien mau vang, tng trng cho
ngu ma.
Hnh Visnu mau xanh, tng trng cho nhuc
cam.
55

Hnh Siva mau trang, tng trng cho s huy
diet.
Hnh Sakra mau trang, tng trng cho kieu
man va tham dam.
ai s th 3
Virupa - Chan s cua cac thien n
Chan ly hien nhien thuoc ve ta
Ch can an tru trong thc tng
Chang ngh, chang suy, chang nam bat
Chang phai cua ta, chang la ta
Khong co chap
Khong cau tnh giac
Changphai thng hang
Chang phai hang
Giai thoat rot rao va vien man
Truyen thuyet
gai Virupa von sinh trng mien ong x

Triputa thuoc vng quoc Bengal di thi
vua Devapala.
Ngay t thu thieu thi ngai a qui y tu hoc
tai tu vien Somapuri. Khong lau sau o, ngai nam
56
mong thay Kim cng n Bo Tat trao cho tam

phap. Vi long mong muon mau thanh tu, ngai
gia cong tr tung Kim cng chn ngon hai mi
trieu bien trong suot thi gian 12 nam, nhng ngai
van khong thay co dau hieu chng ac.
Mot hom, qua that vong, ngai nem xau chuoi
vao ho x va rua tham: May cai hat vo tch s
nay, chang lien quan g en niem an lac cua ta.
Tuy nhien, vao mot em trong khi ang hanh
tr cong phu, s bng ngo xay ra trong tam thc,
ngai cht nh en xau chuoi a mat. Tc th Kim
cng n Bo Tat hien ra trao lai cho ngai xau
chuoi va day rang: Ngi ch phien nao. Ta se
luon ben ngi e ho tr. Hay loai bo cac kien
chap phien nao ma gang cong tu tap.
Sau o, ngai Virupa tu tap Kim cng tam
phap them mi hai nam na th ngai thau triet
57

e nhat ngha e, va ke t ay ngai vt thoat ra
ngoai vong sinh t.
Mac du vay, Virupa la ngi von quen ru
tht. Hang ngay, ngi hau thng i ra ngoai
kiem ru tht e dang cho ngai. Cho en mot
hom ngi hau len bat trom nhng con chim cau
cua tu vien lam tht.
Thay bong dng mat nhng con chim cau, v
giam vien rung chuong hop tang chung lai tra hoi:
Ai trong cac ngi a an tht nhng con chim cau
cua tu vien?
Chung tang ong thanh ap: Bach thay, viec
nay von cha tng xay ra. Co ieu chac chan la
khong ai trong chung toi lai co the sat hai nhng
con chim cau ay.
Cht mot v tang nhn vao ca so phong cua
Virupa, thay ngai ang dung tht chim cau vi
ru.
Lap tc Virupa b truc xuat ra khoi tu vien.
Gi lai chiec bnh bat ni ban th, Virupa anh
le lan cuoi cung trc tng c The Ton, bac ao
S ma ngai a th phung hn 24 nam qua, roi ra
i.
58

Luc ri cong tu vien, mot ong tang chan lai
hoi: Thay se i ve au?
Ngai ap: Ta i theo con ng cua rieng ta.
Gan tu vien Somapuri co mot ho sen ln,
quanh nam phu ay la. Khi en gan ho, Virupa
lien m th chan tren mot la sen e xem no co
chm khong. oan ngai niem danh hieu Phat, roi
bc thoan thoat tren nhng canh sen e i qua
ben kia b ho.
Chng kien canh Virupa hien lo than thong
nh the, chung tang eu kinh hoang, long tran
ay hoi han.
Ho tien lai gan, nam voc sat at, anh le va s
vao chan ngai vi niem cung knh vo bien: Ngai
that co phap lc vo bien. C sao lai nhan tam giet
hai nhng con chim cau cua chung toi?
Virupa mm ci ap: Nhng g cac ong thay
biet cung ch la ao anh, giong nh cac hien tng
thong thng khac trong the gian ma thoi.
Noi xong, s sai ngi hau mang lai nhng mau
xng, tht vun cua chim, bo vao long ban tay trai
a len cao, tay phai khe khay mong may cai.
59

Nhng con chim cau lien song lai va bay i,
trong chung to ep va khoe hn trc.
T bo loi song cua mot nha s trong tu vien
Somapuri, Virupa tr thanh mot nha Du-gia khat
thc. Lang thang en b song Hang, ngai xin v
n than song nay mot t vat thc, nhng v n
than nay to ra kieu ky t choi khien s noi gian,
rong len mot tieng roi tach nc song lam oi e
i qua.
Ngai i mai en th tran Kanasata. Tai ay
ngai ghe lai mot tu quan e dung cm va uong
ru. Cm trang va ru nong la hai th ma ngai
a thch nhat.
Thay Virupa uong ru lien mien, chu quan co
y nh oi tien trc. Virupa ci bao: Ta se ra i
khi tri toi. Luc ay tra tien cung khong muon.
Noi xong, tay trai ngai cam dao quam ch thang
vao mat tri, dung phep nh than chan ng
mat tri, chia bau tri lam thanh hai phan: mot
ben toi va mot ben sang. C nh the trai qua suot
may ngay, ngai tiep tuc uong va dung la tam
muoi thieu ot nam tram ngan quy than trong
vung, khien cho han han xay ra trong vung.
60

c vua x Kanasata lay lam kinh hoang ve
viec la cha tng co at nc cua ngai nhng
khong ro duyen do g. Ca trieu nh cung bo tay
khong biet tai hoa t au ma en.
Cuoi cung, n than Mat Tri hien ra bao cho
nha vua biet, s d co viec la nh the la do mot
hanh gia Du-gia n tien cm, ru, va lam cho
chnh v n than nay cung ang phai khon on.
Nha vua ben sai ngi en tra tien cho chu
quan. Virupa bien mat.
t lau sau, Virupa du hanh en Indra. ay la
vung at co nhieu tn o Ba-la-mon rat cuong tn.
Virupa tnh c i ngang qua mot tng than Siva
bang a cao en hn 20 met. Nhng tn o Bala-mon ang canh gi tng than buoc ngai phai
vai chao thanh tng iva. Ngai choi t, hoi rang:
Bac trng thng ma phai vai chao ke di hay
sao?
Vua x Indra cung co mat o, ben len tieng
benh vc cho cac ao s Ba-la-mon. Nha vua phan:
Neu ngi khong vai chao thanh tng, ngi se
phai toi chet.
61

Ngai noi: Nhng neu ta anh le v than nay,
ta se mac toi ln hn toi chet.
Vua ap: Ngi c lam. Hay e toi ay tram
ganh chu.
Virupa lien chap tay cung knh. Tc th, tng
than Siva nt oi, mot giong noi ren vang nh
sam set t coi tri vong xuong: e t co mat!
Bach thay co ieu g day bao?
Ngai Virupa noi: Nay ta qui y cho ngi. Hay
phat nguyen ho tr chanh phap.
Than Siva hien ra, phat nguyen ung theo li
day. Roi tng a khep lai nguyen ven nh cu.
T Indra, Virupa lai van du en Devikota thuoc
mien ong An. Hau het c dan vung nay eu la
phu thuy an tht ngi, uong mau nong. Ho thng
rnh rap bo bua me cac khach bo hanh tnh c qua
lai vung nay e bat em ve te le.
Mot ngay no Virupa cung mot thieu nien i vao
vung nay. Ca hai dng chan mot ngoi en th
cuoi lang e ngh qua em. Trong cuoc tng ngo
nay, Virupa co ban cho chu be mot cau than chu
e ho than. Ca hai lan ra ngu vui v qua met moi
62

sau chang ng dai.
Luc ay, bon phu thuy ang tu tap e te le. Ho
a co tht thu vat nhng con thieu mau ngi e
c hanh ung nghi thc cua cuoc te. Ga phu thuy
cam au a bo bua Virupa va cau be vao buoi
sang, ben sai thuoc ha en ngoi en e bat hai
nan nhan cua chung.
Nh mat chu ho than, c the cua cau be nh
dnh chat xuong mat at khien bon phu thuy dung
het sc cung khong tai nao nhac len noi. Chung
anh khieng mot mnh Virupa ang con say ngu
ve ni cua chung.
Bon phu thuy ti ru len khap than hnh cua
Virupa, tay cam dao, mieng ci ru len mot cach
ma quai. Tieng ci moi luc mot ln, nhng khi
chung cha dt tieng ci, Virupa lien ngoi choang
day cat tieng ci. Lan nay, tieng ci cua Virupa
to hn gap ngan lan tieng ci cua bon phu thuy,
am thanh chan ong en tam thien ai thien the
gii, khien bon chung mat het y thc.
So vi tieng ci cua Virupa, tieng ci cua bon
phu thuy ch nh tieng khoc cua tre s sinh.
63

Qua kinh s, bon phu thuy khan nai xin ngai
tha toi. Sau khi dung than lc nhiep phuc bon phu
thuy, Virupa lam le qui y cho chung. Ngai day:
Neu cac ngi mot long ch tn, quy ngng Tam
bao th ta luon ke can cac ngi e ho tr, tranh
khoi moi s ton hai. Ngay ngay cac ngi phai
chuyen can tu tap hanh Bo Tat. Neu cac ngi giai
ai, t than se b mat i mot coc mau. Va neu cac
ngi quay lng lai vi chanh phap ma tr ve vi
loai quy than th chiec a nay se chem la au cac
ngi. Luc bay gi, Bac Phng Quy Vng se en
hut can mau cua cac ngi.
Bon phu thuy nhat mc vang li day cua ngai
Virupa.
Tng truyen, ngay nay ngi ta van con thay
hnh dang chiec a nay va Bac Phng Quy Vng
trong dai Ngan ha.
Sau khi nhiep phuc bon phu thuy, Virupa lai
van du sang x khac.
t lau sau, ngai lai tr ve vieng tham vung
Dekikotta. Luc bay gi, v ai Pham Thien va th
gia cua ngai la Umadevi dung than thong tao ra
mot thanh pho gom bon trieu c dan e ton vinh
va th phung ngai.
64

Tat ca vat thc danh cho buoi le cung nghinh
ngai Virupa tr lai Dekikotta c ch thien mang
en t 33 coi tri trong Duc gii.
Co truyen thuyet noi rang ngai tho en 700
tuoi mi vien tch.
Hanh tr
Chng ngai cua Virupa cung chnh la phien

nao cua cac hanh gia Mat tong luc con s c. Tr
lc ay co le do ngai qua em tam duc cau khien
sac y bot phat trong giai oan tu nh va cung
bi kien chap ay cua ngai (preconception) oi vi
chan tnh (nature of reality).
Kim Cng Thanh N hien ra nh mot thc
the noi tai vo bien a pha v cai vong luan quan
ma Virupa b ket trong o suot 12 nam va giai
thoat ngai ra khoi s be tac cua tam thc.
Khong da vao s vat ben ngoai, vat bo xau
chuoi e i vao ban tam, o la nhan thc ay tnh
dt khoat cua Virupa.
Trong kinh day rang: Ban tam thanh tnh th
goi o la hat chau nh y. Ban tam von la khong,
65

cac phap lu xuat thanh niem la do co cac can.
Trong khi thien nh, thng th cac kien chap se
tao nen vong tng roi bien thanh phien nao.
S lieu
Ni ngai Virupa trai qua 12 nam tu hoc chnh

la ai tu vien Somapuri, mot trong nhng tu vien
ln nhat vung ong An, c xay dng di
trieu ai Pala (gom x Bengal va Bihar). Cac vua
thuoc trieu ai nay von la nhng ai th chu cua
Mat tong.
Nha s hoc gia Taranatha cho rang vua Devapala
(810-840) a xay dng tu vien nay, nhng co le no
a c tao dng trc o nhieu nam do cong cua
vua Dhamlapaka (770-810), mot nhan vat song
cung thi vi Virupa.
en nay, ngi ta van cha xac nh c v tr
chnh xac cua tu vien nay, nhng co the o la khu
vc Ompur Bengal.
Co mot ieu ang noi la thanh qui chi phoi
tang chung ay a c s Santaraksita truyen
sang Tay Tang va van con c ap dung cho en
bay gi.
66

Tripura, sinh quan cua ngai, gom nhng khu
vc khac nhau nh Radhakisorapura, Assam
Devikotta. Cac a danh nay cung la ten cua cac
en th Mau than (Sakta) toa lac trong nhng
khu rng sau kho vao c. Ni o, cac bo toc theo
giao phap ai Mau co tap tuc te ngi nh theo
chuyen ke Kamarupa ma Virupa a cai ao cho
cac bo lac nay.
T witch theo Tang ng la Phra Men (vetala),
o la mot loai ma t thi chuyen an tht ngi
e hoan sinh (a resurrected flesh-eating corpse),
nhng theo kinh van Tay Tang th ay la nhng
n phu thuy bac thap chuyen ve ma thuat va s
dung linh phu.
Co mot mau chuyen khac ke rang Virupa c
cac thien n (dakini) dang cung hoa sen va oc tien
(hai bieu tng cua am dng).
Vi s giup cua mot Phat t, Virupa en
c nui Sri Parvata. Tai ay, ngai A-xa-le Long
Tr Bo Tat a truyen thu cho ngai cac phap thuat
cua Tri Da Ma (Yama). Vi cac phap thuat nay,
Virupa quay lai Devikotta hang phuc cac phu thuy
va khien ho qui y Tam bao.
Lai co thuyet noi rang Virupa la ngi lap ra
phap mon Rakta Yamari Tantra va mot so cac
phng phap thien nh o lien quan en bo mon
67

Tantra nay.
Xet theo cung cach ma Virupa cai ao cho
dan chung vung Devikotta cung nh cach hang
phuc Tri ai Pham Thien Indra, chung ta lien
tng en v ao s Mat tong Lien Hoa Sanh, mot
nhan vat cung thi vi ngai, cung a dung nhng
phng cach tng t e nhiep phuc va cai ao cho
nhng ngi theo ao Bon Tay Tang. Theo kinh
van cua dong tu Yogini Candika (the Mystic Heat)
th ngai Virupa chnh la nha s Sridramapala, va
Nalanda la tu vien ma Virupa co lan en tu hoc
va sau o b truc xuat. Orissa chnh la ni ngai thi
trien tu lng.
Ngoai ra, co mot iem phu hp vi cau chuyen
than Siva nt ra khi Virupa chap tay tai Somanath,
v tai Samrastra co mot tng a cua ai Pham
Thien (Mahadeva). Bc tng a khong lo rat
noi tieng nay b quan Hoi giao pha huy vao nam
1015.
ai s th 4
Dombipa - Ngi ci cop
Vien a cua nha triet hoc
Bien sat tr thanh vang
Nang lc t nhien cua vien a qu
Bien am me tr thanh thc thanh tnh
68

Truyen thuyet
ombipa von la quoc vng x Ma-kiet-a

(Magadha). Ngai c ao s Viupa khai
ngo va truyen tam an.
V quoc vng ngo ao nay thng yeu than
dan cua ngai nh con o. Tuy nhien dan chung
van khong biet ngai la mon o cua Mat tong, ma
ch biet ngai la v vua het long thng yeu va
cham lo i song nhan dan.
e at nc co mot cuoc song an lac, ngai cho
vi vien ai than en va day rang: V nghiep qua
i trc nen at nc ta thng xay ra dch benh
va nan ao tac. Nay e tranh tai hoa cho muon
69

dan, ngi mau uc mot cai chuong ong ln treo
len mot cay ai thu. Moi khi thay co hien tng
nguy bien th anh chuong ay len, tc nhien tai
hoa tieu tr.
Vien ai than y lenh. Ke t o trong nc bt
nan trom, cp va dch benh. Cho en mot ngay
no, co mot oan hat rong t phng xa en e
trnh dien cho nha vua xem. Trong am ngi
thap hen ay co mot thieu n 12 tuoi, xinh ep
diem le, ai thoat nhn cung khong khoi em long
yeu thng. Nha vua ben to y nhan nang ve lam
bau ban. Ngai b mat ra lenh cho bon ho dang
nang cho ngai.
Mot ngi trong bon tau rang: ai vng!
Ngai la bac cao qu, chung toi ch la ke toi t ha
tien ma moi ngi khinh khi xa lanh. C sao ai
vng lai ngh en mot viec ket hp khong tng
xng nh the?
Nhng nha vua c khang khang lam theo y
mnh va ban thng vang bac cho oan hat rong.
Sau o, vua b mat giau nang trong hau cung
suot 12 nam. Sau o moi ngi mi phat hien ra
s co mat cua nang.
70

Tieng on loan i khap ni. Ngi ta noi vi
nhau rang: Nha vua a chung song vi mot phu
n thuoc tang lp ha tien. ieu nay that kho dung
th.
Trc ap lc cua than dan va trieu nh, nha
vua buoc phai thoai v va giao quyen bnh lai cho
thai t.
Sau o, nha vua ri hoang cung va cung nang
phi ay i vao rng e song. Tai ni hoang da,
ca hai cung nhau tu luyen mon Du-gia mat phap
(Tantric Yoga) trong 12 nam.
Mot dao sau ay, ke t khi vua thoai v, at
nc lam vao canh roi ren. Trieu than hop lai
va quyet nh thnh cau cu vng quay ve chap
chnh.
Cac s gia cua trieu nh i vao rng sau e
tm ngai va khi gan en ni, ho nhn thay cu
vng ang ngoi thien nh di mot goc cay ai
tho, con v phi n cua ngai ang bc tren nhng
canh sen e lay nc sng mai ve cung dng
chu nhan cua ba.
Ho ngac nhien quay ve tau vi trieu nh.
Sau khi nghe cac s gia thuat lai s viec ma ho
a chng kien, quan than cung nhan dan trong x
lien keo nhau i on cu vng.
71

Nhan li thnh cau cua dan chung, nha vua
cung ngi thiep ci tren mnh mot con bach ho,
tay roi la mot con bach xa, ri khoi khu rng ram.
Tat ca moi ngi nhn thay canh ay eu khong
khoi khiep s.
Chao hoi moi ngi xong, nha vua phan: Ta
a phai mat i a v cao qu ch v s ket hp vi
ngi phu n tang lp ha tien. Nay cac ngi
yeu cau ta tr lai ngai vang la mot ieu khong
thch hp. Ch co cai chet mi mong xoa bo c
nhng thanh kien ve giai cap. Vay cac ngi hay
hoa thieu chung ta.
Theo tap tuc An o, e xoa bo nhng dau vet
toi loi hoac e chng minh s vo toi cua mnh,
ngi ta a nan nhan len gian hoa va ot trong
bay ngay, neu ngi ay con song th se c tha
nhan la vo toi.
Le hoa thieu nha vua cung ngi thiep dien ra
trong suot bay ngay em.
en khi la tan, moi ngi en gan quan sat.
Ho thay quanh than the cua hai ngi dng nh
co mot man sng mong manh, y phuc tren ngi
cua ho van y nguyen khong mot vet chay xem.
72

Moi nghi ng ve nha vua eu tan bien trong long
moi ngi.
Khi ay, nha vua troi day, bc ra khoi ong
tro tan va goi moi ngi lai bao: Hi dan chung
men yeu cua ta. Neu cac ngi noi c gng tu
tap cua ta, th ta se lai tr v cac ngi. Neu nh
cac ngi khong the t tu tap e t cu lay ban
than mnh, th s co mat cua ta phong co ch g?
Quyen lc ch la mot chut t li loc nho nhoi. Cong
c tu hanh mi la to ln. Va lai, vng quoc cua
ta khong phai la vng quoc cua quyen lc, ma la
vng quoc cua chan ly.
Noi xong, vua lien t biet.
Hanh tr
An o, ngi ta tin rang tieng chuong co kha

nang xua uoi ta ma va lam thanh tnh tam tr.
Chiec chuong ma Dombipa cho dng len co nhieu
cong nang nh e canh giac nan ao tac, bao ong
moi nguy ve thien tai, dch hoa, hoac xua uoi cac
quy than, ta ma, ue trc khi co dch benh, lam
thanh tnh tam tr va tang trng thien nghiep.
Tieng chuong ngan la bieu tng cua s tnh
giac, va khi nghe tieng chuong ngan, tam thc co
73

the dt het cac niem tran e tham nhap vao canh
gii tch tnh tc khong tnh (Emptines).
Ngoai ra, cuoc hon nhan khong cung ang cap
la mot ieu cam k cua xa hoi thi bay gi, ke vi
pham se b moi ngi khai tr khoi giai cap va co
khi b trng phat nang ne.
Trong Phat giao va ac biet oi vi Mat tong,
khuynh hng chong lai giai cap khong phai la s
oi khang gay gat nham lat o giai cap hay cai
tao xa hoi nh cac hoc thuyet khac. Vua bo ngoi,
quan t chc e i tu chnh la hanh ong t bo
giai cap cua mnh - mot cach chong oi quan iem
giai cap.
Nhng oi vi quan chung thi ay, s chong oi
nay khong b ghep toi v ay la s mien tr oi
vi than thanh. Hn na, oi vi ngi tu hanh,
muon at ti Phat tnh th ieu can ban la can
phai diet het cac kien chap ve giai cap.
Chnh v vay ma cac hanh gia Du-gia thng
chon ngi ban i, ke ao hu cua mnh t giai
tang thap hn trong xa hoi, e trng dng tam
vo phan biet (awareness of non-discrimination).
74

Vi cac phng thc tu tap ac biet cua Du-gia,
hanh gia co the bien duc tng thanh tr hue.
oi vi mot hanh gia Du-gia th ngi v tinh
than (mystic consort) hay ao hu ay la sac tng
cua nghiep an (karma mudra) e an chng cac
giai oan tu tap ba nghiep (than, khau, y). Ngi
v tinh than cua Dombipa chnh la hoa than cua
Kim cng Bo Tat. Phap tu cua ho la ket hp
gia duc lac (pleasure) va khong tnh (emptiness).
Phng phap nay dung e kch ong luong hoa hau
(kundakini) trung tam tnh duc (sexual chakra)
khien no lam lu thong cac luan xa (yeu huyet)
trong c the.
S lieu
Theo tai lieu cua Taranatha th Dombipa von

la vua x Tripura, que hng cua ao s Virupa,
v thay te o cua Dombi.
Tng truyen rang sau khi hoan thanh nhiem
vu giao hoa than dan trong nc, Dombipa cung
v ngai van du khap ni dung than thong e li
lac quan sanh, nhiep phuc ngoai ao va khai ngo
cho nhng ke co c duyen.
75

Co lan ngai ci cop bay ngang qua thanh
Radha e nhiep phuc v quoc vng x nay. Va tai
Karmataka, mien nam An o, Dombipa a truyen
giao phap cho nam tram mon o.
Dombipa con c biet di mot danh hieu
khac la Dombi Heruka. Dombipa ngha la chua
cua Dombi. Va Dombi la ten cua v ngai. Heruka
la tieng ghep gia Samvara va Hevajra, o cung la
phap hieu cua mot ao s (Siddha). V the, Dombi
la Hevajra. Dombi Heruka tao len nhieu bo luan
co lien quan en Tantra Me. Tac pham tieu bieu
nhat la Ekavira -Saddha.
Ngai song vao cuoi the ky 8 en au the ky 9.
ai s th 5
Savaripa - Ngi th san
Trong khu rng hoang vu
Mot con nai an nau
Con nai co ten la chan bo
Keo canh cung cua phng tien la tr tue
Buong chiec ten chan ly
Con nai chet
, t tng chet
76

Tht xng ay la ba tiec cua bat nh
Thuan mot v thanh tnh ma thoi
Va muc ch ta a at en roi
Truyen thuyet
ai vung nui Vikrama, co mot ngi th san

ten la Savaripa. Ong giet hai muong thu
e song va song e giet hai muong thu, bi o la
nghe nghiep khong mong muon cua ong.
Bo Tat Quan The Am ong long muon giai
thoat cho ong khoi cai vong luan quan ay, ben
dung than thong hoa thanh mot ngi th san
on ong gia ng.
77

Ong la ai? Ngi th san Savaripa hoi.
Ta cung la th san nh ong.
Ong t au ti?
Rat xa.
The vi mot mui ten, ong co the ban ha bao
nhieu con nai? Savaripa hoi vi ve t hao ve tai
thien xa cua mnh.
Bo Tat ap: Khoang chng 300 con hoac hn
na.
The th ta muon xem tai cua ong.
Bo Tat nhan li thach thc cua Savaripa.
Sang sm hom sau, y hen, Bo Tat a Savaripa
en mot ni co san 500 con nai do ngai dung sc
than thong hien ra.
Ngi th san va trong thay bay nai, ben a
tay ch: Ka! Ca bay nhieu nh the, ong co kha
nang ha c bao nhieu con?
Ta se ha mot luc 500 con.
Savaripa co ve khong hai long, e ngh: Sao
ong khong ban trc 100 con th xem?
Bo Tat lien ban mot mui ten, 100 con nai cung
nga lan ra chet. Bo Tat bao Savaripa mang mot
con ve nha. Nhng khi cui xuong e vac mot con
78

nai, Savaripa van het sc lc van khong tai nao
nhac len. Luc ay, long kieu hanh cua y bien mat.
Tren ng ve, Savaripa khan khoan xin Bo
Tat day cho y cach ban cung ky dieu ay. Ngai
nhan li nhng buoc Savaripa phai chay tnh
trong vong mot thang.
Nh vay, hai v chong Savaripa bt c nghiep
sat sanh trong thi gian mot thang.
Sau thi gian ay, Bo Tat quay lai va bao
Savaripa rang: Neu ong thc long muon hoc
thuat ban cung vi dieu cua ta, th trc het ong
phai khi long thng xot tat ca chung sinh, t bo
ru tht, th viec hoc mi mau chong thanh tu.
Savaripa ong y ngay khong mot chut ngan
ng. Thi gian an nh troi qua, khi Bo Tat tr
lai, Savaripa nong nhiet on chao. Nhng Bo Tat
chang a ong g en viec day do.
Ngai ve mot vong tron Man-a-la roi rai mot
lp hoa ti len vong ay. Roi Bo Tat bao hai v
chong ngi th san: Cac ngi th nhn vao
xem!
Khi nhn vao vong tron ky dieu ay, ca hai thay
hnh anh cua ho ang b la thieu ot trong a
nguc. Qua kinh hoang, ho khong thot nen li.
79

Cac ngi thay nhng g? Bo Tat hoi.
Chung toi thay ban than mnh b thieu ot
trong a nguc. Cuoi cung, Savaripa gang gng
tra li.
Cac ngi co s khong?
D nhien, chung toi rat s.
Cac ngi co muon tranh khoi nan ay
khong?
Chung toi rat muon, nhng biet phai lam
sao?
Chnh cac ngi co the t cu lay mnh.
Bo Tat lien giang ve nghiep qua cho hai ngi
nghe. Sau o la thuyet ve bon tam vo lng va sau
phap Ba-la-mat. Ngai noi: Hau qua i sau cua
nghiep giet hai la thac sinh vao a nguc, hien
thi thng gap nan tai bat ng, tho mang ngan
ngui. Neu ngi t bo ac nghiep, tu tap hanh lanh,
tch luy cong c, th khong nhng tho mang lau
dai ma con co the tu thanh qua Phat.
Nhan thay Savaripa ngo c chanh phap, Bo
Tat lien dung phep than thong a Savaripa len
en nh nui an-ti e tu tap thien nh trong 12
nam.
80

Sau thi gian dai tu tap, Savaripa xuat nh,
xuong nui i tm thay mnh.
Bo Tat hien ra bao: Nay, thien nam t! Canh
gii Niet-ban vi dieu ma ngi a chng chang
phai la canh gii cua hang Thinh van, Duyen giac.
i song the gian nh la rm mau chay, chong
tan. Vo so chung sinh con luan quan trong vong
vo minh. Nay ta phu chuc cho ngi thay ta lu lai
the gian ma te o chung hu tnh.
Savaripa vang menh, quay ve que cu tiep tuc
thien nh ch cho en khi v Phat ng lai ha
sinh la ngai Di Lac ra i e cung ngai giao hoa
chung sinh trong mot thi ky mi.
ai s th 6
Saraha - ai Ba-la-mon
Nay hien hu, khac ghi tam tr
Tuyet oi kia von co san ay
C sao quanh quan suot ngay
Tm au cho thay? Ch hoai cong thoi!
Li b mat tren moi
V chan s ay, v sao khong cau?
Phep rot rao that nhiem mau
Nhan ra chan ly, t sinh sa g!
81
Truyen thuyet
araha von la mot nha qu toc thuoc giai cap

Ba-la-mon Roli, mien ong An o. Bam
sinh ngai a co phep than thong v ngai von la
mot Daka, tc la con cua mot thanh n (Dakini).
Mac du c day do theo khuon phep cua ao
Ba-la-mon nhng ngai lai i theo con ng Phat
phap. Saraha c cac nha s Phat giao mat truyen
tam phap. Ban ngay ngai hoc giao phap cua ao
Ba-la-mon, nhng em en ngai lai nghien cu
Phat ly.
Tuy vay, ngai van la ngi hay uong ru. ieu
nay vi pham giao luat cua ao Ba-la-mon nen ho
82

ket toi ngai va thnh cau nha vua tc bo a v
cua ngai.
Bon ngi Ba-la-mon tau rang: Tau c vua
anh minh! Ngai co trach nhiem bao ve quoc giao.
Ga Saraha nay, chua cua 15.000 ho dan thanh
Roli, lai bang bo giao luat. Hay trng phat han e
lam gng.
Vua phan: Tram khong the lu ay mot v
chua cua 15.000 ho dan.
Sau o, vua ch than en vieng Saraha va
khuyen ngai bo ru. Saraha khong tha nhan
nen tau vi vua: Than khong co uong ru. Neu
be ba ng vc, xin mi dan chung hop lai, than se
chng minh la mnh vo toi.
Khi tat ca moi ngi te tu ong u, Saraha
tuyen bo: Ta vo toi. Neu ta co toi th tay ta ay
b se chay bong.
Noi xong, Saraha lien nhung ca canh tay vao
mot vac dau ang soi hng hc, nhng tay van
khong he han g. Thay the, nha vua quay lai hoi
nhng ngi ba-la-mon: Cac ngi con cho rang
Saraha co toi hay khong?
Nhng ngi ba-la-mon chong che: Chnh ong
ta that co uong ru.
83

Lan nay, Saraha bng lay mot bat ong soi
ang nau chay ke mieng uong ngon lanh.
Nhng ngi ba-la-mon lai gao len: Chnh
chung toi chng kien ong ta uong ru.
Saraha ben thach thc bon giao s: Bay gi, ta
va mot trong cac ngi nhay vao bon nc nay, ke
nao chm la co toi.
Mot ngi trong bon ho tnh nguyen cung
Saraha nhay vao bon, nhng chnh y b chm
xuong tan ay. Ngay lap tc, Saraha tuyen bo:
Ta vo toi neu nh lan nay ta chm xuong, ngi
noi len.
The la Saraha lai chm xuong ay nc, con
ngi kia noi len mat nc.
Chng kien canh Saraha hy long than thong
nh the, vua ben phan: Neu Saraha phap lc cao
cng th c e cho ngai uong ru.
Luc ay, moi ngi lay lam ngng mo, tien en
vai chao Saraha va xin ngai truyen phap.
Saraha ng khau oc ba bai ke, mot cho c
vua, mot cho hoang hau va mot cho tat ca moi
ngi.
t lau sau, Saraha ket duyen cung mot thieu n
xinh ep o tuoi trang tron. Ngai cung v ri
84

que nha i sang mot x khac.
Ngay ngay, Saraha tu tap thien nh, con ngi
v tre i xin vat thc ve e cung dng cho chu
nhan cua ba.
Mot ngay no, Saraha ngo y muon an mon ca-ri
cai. Ngi v lien i nau mon ca-ri nay mang en
cho ngai.
Khi ba mang mon an en th Saraha ang
nhap nh nen ba at bat ca-ri ben canh roi lang
le rut lui.
Saraha nhap nh trong 12 nam. Khi va xuat
nh, ngai ben ln tieng keu v mang mon ca-ri
en.
Ngai a nhap nh suot 12 nam, bay gi khong
phai la mua cai, lay g ma nau?
Saraha ngng ngung khi nghe v trach nh
the. Ngai nh bo i len nui cao e tiep tuc hanh
thien. Biet the, ngi v lien khuyen: Nui cao,
hang sau au chac a that la canh thanh tnh. S
thanh tnh chan chnh la t bo kien chap cua tam
hep hoi. Ngai nhap nh suot 12 nam, vay ma van
con bam lay y muon an mon ca-ri cai cua 12 nam
trc, th cho du len nui cao hay vao hang sau,
phong co ch g?
85

Nghe v noi the, Saraha cht tnh ngo.
V vay ngai khong i na ma lai o tiep tuc
tu tap. Ngai quan xet le cac phap von thanh tnh
cho en luc lieu ngo hoan toan.
Hanh tr
Saraha a vt len tren ca hai pham tru ung

va sai. Ngai chng minh rang tat ca cac hien tng
ma chung ta ang cam nhan bang giac quan eu
la h vong (delusory).
ieu ay khong ngu y rang khong co chan ly,
khong co ung, sai, ma ch chng to rang nh lc
cua mot v ao s co the hoan chuyen va kiem soat
cac nguyen to cau thanh moi hien tng trong vu
tru (t ai).
ai s th 7
Kankaripa - Ke goa v
Oi! Thien n, Dakini cua long ta
Nang dung mao my mieu
Ma ch co mat thanh tnh cua ta
Mi u kha nang chiem ngng
Tng ay khong la ta
86

Nhng khong phai thuoc ve ta
Cac phap hien tng cua mot vu tru rong khong
Thien n i! Nang chang co g sanh bang
V ta khong u li dien ta
Truyen thuyet
ot thu no, tai Magaddha co mot thanh

nien thuoc giai cap ha tien. Ln len, anh
ta ket duyen cung mot thieu n co nhan sac man
ma cung cung tang lp xa hoi.
Anh ta tnh tnh chn chat va cung khong phai
la hang ngi thieu ao c. Tuy nhien, anh ta
thng khong quan tam en cuoc song c hanh
va nhng gia tr cua tam linh. V the, sau khi trai
qua lac thu cua la oi, anh ta co cam giac rang
ch co cuoc song thc tai mi em lai cho anh ta
nhng lac thu hoan toan. Con tat ca nhng ieu
khac ch la vo ngha.
Rui thay, cho en mot ngay cua nh menh
khac nghiet, ngi v tre lam bao benh va qua
i!
au kho en mat ca ly tr, anh ta om chat lay
thay ma ma khong chu buong ri na bc.
87

Mot nha s Du-gia thay anh ta trong tnh trang
vo cung tuyet vong va au kho ay ben dng chan
e hoi duyen c.
Ngai khong thay toi ang au n nh b ca
xe ay sao? Nang chet i la mot mat mat to ln,
la ket thuc moi niem hanh phuc, khoai lac cua i
toi. Qua that khong ai tren i nay au kho bang
toi.
Nha s khuyen: Tat ca cai g sinh ra eu phai
ket thuc bang cai chet. Co sinh th co t. Co tu
thi co tan. Gap g roi phai chia ly. Trong coi the
gian vo thng nay, ai cung phai trai qua nhng
chang ng au kho ay. o la qui luat t nhien,
c sao ngi lai phai vat va ma om gi cai thay ma
kia, khac nao om gi mot ong bun? C sao ngi
khong tu tap e cho vi bt noi sau kho kia?
Nghe v s noi, anh ta choang tnh cat tieng
nai n: Xin ngai xot thng day cho toi cach thoat
khoi noi au kho nay.
V s hoan hy nhan li, khai th cho anh ta. Ke
o, ngai day cho anh ta phng phap thien nh
e tr tam sau nao va nhng y ngh van v ve cai
chet cua ngi than yeu. Ngai day cho anh ta cach
quan tng hnh anh v mnh nh mot Kim cng
88

Thanh n (Dakini), mot bieu tng cua khong tnh
va tnh lac. ong thi, ngai cung day cho anh ta
quan cac phap von khong co t nga.
Sau 6 nam tu tap, khi thay ro cac phap eu do
duyen sinh, Kankaripa hot ngo chan ly.
Hanh tr
H khong (space) va thanh tnh quan

(pureawreness) la hai-trong-mot (two-in-one).
Dakini va la sac tng cua mot ngi n va la
tng cua thanh tnh thc. Vu khuc cua Dakini la
s chuyen ong cua nguyen ly am dng. o la s
van hanh cua cac phap the gian.
ai s th 8
Minapa - Con ngi xui xeo
Ngi ng phu bam chat vao chiec can cau
Troi dat ra bien ca cua so phan
Song sot trong bung ca
Tu tap phep Du-gia
Ma than Siva day cho Uma
Ngi ng phu ay la Minapa
Va sau o tr lai at lien
Ngay ca a
cung khong chu noi bc chan cua ngai
89

Truyen thuyet
inapa von lam nghe chai li vung

Bengal. Chan s cua ngai chnh la ai
pham thien vng.
Minapa thng ngay van dong thuyen ra khi
anh ca em ve ch ban e o than.
Mot hom, Minapa vo tnh dung tht lam moi
cau, mot con knh ng noi len p moi lam am ca
thuyen va nuot tron than mnh Minapa vao trong
bung. Nhng v so kiep cha het nen Minapa tiep
tuc song trong bung cua no.
Trong khi ay, Thanh n Umadevi la v cua ai
pham thien (Mahadeva) cau xin chong ba truyen
cho phap thuat. ai pham thien khong muon
truyen phap b mat nhng ni ma ngi khac co
the len nghe, ben bao vi Umadevi cung i xuong
ay bien sau.
Luc bay gi, con thuy quai cha Minapa trong
bung lai nam ngh gan ni ai pham thien ang
truyen phap cho Umadevi.
V n than nay ngu guc trong khi ai pham
thien giang phap, nen chnh Minapa lai la ngi
hoc c tron ven phap thuat cua Thien vng.
90

en khi ai pham thien vng ngng noi phap
th Umadevi tnh giac, lai bao: Ngai noi tiep i.
Nhng ta va mi noi xong. Vay th t nay gi
ai a oi dap cung ta? ai pham thien noi vi
ve ngac nhien.
Ngai lien dung thien nhan xem khap, cht thay
Minapa ang trong bung con thuy quai nam gan
o, ben ngh tham: Chnh ngi nay mi thc s
la mon o cua ta.
c c may hiem co, Minapa thien nh suot
12 nam trong bung con thuy quai.
Ve sau, ng dan trong vung bat c con thuy
quai va mo bung no v tng co chau bau. Nh
the, Minapa thoat ra c.
Moi ngi chng kien canh Minapa chui ra t
bung ca eu kinh hai. Ai cung sng sot khi nghe
ten v vua di thi Minapa cha b nan, mi biet
ngai trong bung ca c 12 nam.
V vay ho goi ngai la Thay Ca va tat ca eu
anh le cung dng vat thc cho ngai.
Vui mng ve s thanh tu ay, Minapa nhay
nhot khien chan ngai lun sau vao mat at a y
nh ngi ta cho chan xuong bun.
Tng truyen, ngai tho en 500 nam.
91

Hanh tr
Con ca khong lo trong truyen la bieu trng cua

i song tinh than. B ca ay nuot vao bung ma
khong chet la do cong c i trc cua Minapa.
Khac vi cac v Du-gia kia, Minapa khong t
nguyen ma la tnh c mot cach may man hoc c
phap thuat. S may man sau cung la sau 12 nam
thien nh di nc, Minapa c ve lai at lien.
ay, y noi Minapa khong b tu ay, troi buoc
trong phap mon tu tap ma vt thoat ra ngoai,
khong chap vao phap tu cua mnh.
oi vi mot hanh gia Mat tong (tantrika), ca
tng trng cho s giai thoat v no t do bi loi
khong can phai no lc, khong can phai ngu ngh
va khong b t (ai nhiem, tnh giac).
S lieu
Minapa con goi la Macchendra hay Mina. Ngai

von la bac e nhat chan s (Adi Guri) cua giao
phai Sakta tc dong tu Yogini Kaula hay con goi
la Siddhamarta.
Kinh Kaulajrana Nimaya co ghi phan giao phap
ma ai pham thien truyen cho Umadevi.
Cung co tng truyen rang Minapa a nhat c
kinh nay ngoai bien, v con trai cua than Siva hoa
chuot anh cap kinh nay, sau o nem ra bien. Cho
92

nen mi co s tch Minapa hoc c phap thuat
nay Nepal. Ngi ta con cho rang chnh Bo Tat
Quan The Am day cho than Siva mon Du-gia, va
Minapa vo tnh hoc c khi than Siva truyen lai
phap nay cho Parvatte tc Umadevi.
Cung co thuyet noi rang khi nan oi kem v
thien tai han han xay ra Nepal th ch co Minapa
mi u kha nang cau ao. Vua Narendradeva a
sai s gia en tm. Ngai Minapa nhan li va bao
s gia ve trc, con ngai hoa than thanh mot con
ong nghe xuat hien bay quanh cho vua. Nha vua
va a tay tom bat th tri o ma.
Cam ong cong c ay, vua cho ve chan dung
cua ngai e th phung khap ni nh mot v than
thu ho cua x Nepal.
Ngay nay, ngi ta con thay tai mot trong
nhng ngoi en chnh cua thu o Kathmandu co
tng th ngai Minapa.
ai s th 9
Goraksa - Ke chan bo bat t
Cho du sinh ra giai cap nao
Ngi cung co c hoi i ti giai thoat rot rao
Ma khong co chng ngai nao
co the ngan loi ngi i
93

Ta! Goraksa cung chop lay c hoi ay
Ta gieo hat giong giac ngo
Bang cach phuc vu cho Caurangi mot cach vo t
Va Acinta a ban cho ta
nhng giot ru trng sinh
Goraksa a chng ac
Rieng ta ng ni ay
Uy nghiem nh mot v vua cua ba coi
Truyen thuyet
oraksa sinh ra trong mot gia nh tieu

thng di i vua Devapala. Thu thieu
nien, ong a chan trau e giup gia nh.
Mot hom theo le thng, Goraksa ang cung lu
muc ong no ua th ai s Minapa en cho bon
tre. Ngai noi: Nay cac chau, cac chau co nhn
thay lu ken ken bay ln quanh ay khong? Gan
ay co mot hoang t gap nan. Ngai b chat la
chan tay va ang nam ch chet. Co chau nao giup
ta en cu mang hoang t khong?
Nghe nha s noi, Goraksa ap ngay: Chau
thay a! Nhng trong khi chau i cu ong hoang,
xin ong giup chau trong chng an trau.
The la, Minapa canh bay trau, con Goraksa i
tm hoang t gap nan. Theo hng bay ln cua
94

bay ken ken, Goraksa tm thay mot hoang t ang
nam ngat ben than mot cay to.
Goraksa quay lai bao vi nha s: Qua nhien
ung nh li ong noi.
S hoi: The con a lam g?
Tha ong, con a cho hoang t phan na phan
thc an ma con mang theo.
Tot lam! Vay con hay cham soc hoang t cho
en khi ngai lanh benh nhe!
Noi xong, nha s t biet.
Cau be vang li, i chat nhng canh la to e
dng leu co roi vc hoang t vao ben trong.
Ngay ngay Goraksa mang thc an en cung
phung, lai con tam ra cho ngai mot cach chu
ao. Goraksa phuc vu va an ui v hoang t trong
12 nam.
Bay gi, Goraksa a tr thanh mot chang thanh
nien cao ln.
Mot ngay no, theo thng le, Goraksa en cho
ong hoang, cau ngac nhien en sng s khi thay
v hoang t nay ang ng thang tren oi chan.
95

Trong giay lat, Goraksa hieu ra rang lau nay
v hoang t a tu tap phep Du-gia cua s Minapa
truyen cho. Nay viec hanh tr a em lai ket qua
nen t chi cua hoang t lanh lai nh cu.
oan, ong hoang van than thong bay ln gia
khong trung va hoi vong xuong: Ngi co muon
hoc phep thien nh cua ta khong?
Goraksa ap: Toi khong can phai hoc vi ngai.
Toi cung co mot chan s. Chnh thay toi sai toi
cham soc, nuoi dng ngai bay lau nay.
Noi xong, Goraksa quay i chan trau va ch
s Minapa en. Chang bao lau th s Minapa lai
xuat hien, Goraksa thuat lai s viec, s lay lam
hai long. Ngai iem ao cho chang va truyen cho
phap thuat.
Goraksa y phap tu hanh mai cho en khi thay
co hien tng s ac, ngai ben i tm Minapa.
Nhng s lai bao Goraksa se khong the ai
triet ai ngo neu ong khong hoa o c vo so
chung sanh thoat khoi luan hoi.
Goraksa lai bat au van du khap ni e hoang
phap o sinh. Nhng ai pham thien vng hien
ra khuyen rang: Ngai ch nen truyen phap cho
96

nhng ke ch tam cau ao, ch co trao phap cho
ke thieu tn tam va nhng ke ngu on.
Nghe vay, t o Goraksa ch truyen phap cho
nhng ai hoi u cac duyen va can c khe hp vi
giao phap cua ngai.
Hanh tr
Cac hanh gia Du-gia thuoc giao phai Nath tu

tap mon Hatha-yoga, mot loi tu kho hanh. Ho tm
cach chan ng y thc va nghiep gay ra t s hoat
ong cua t chi, tap trung moi nang lc vao cac
luan xa (chakra) hoac vao cu khieu (nine bodily
orfius).
Cong phu lau ngay, ho co the be gap cac khp
xng e xep sat vao than nh b chat tay chan,
giong nh con rua rut vao trong cai mai cua no.
ai s th 10
Caurangipa a tre lac loai
T thu hoang s khi cha co s bat au
Nhng cai re cua cay vo danh
c vun ti bang nhng cn ma
Cua thoi quen vong tng
97

Chung ln manh thanh nhng nhanh vo minh
Hom nay ta on cay vo minh ay
Bang chiec ru giao phap cua chan s
Ban i! Hay ngh suy, can nhac ma tu tap
Truyen thuyet
Caurangipa nguyen la hoang t con vua

Devapala. Khi ngai c 12 tuoi th hoang
hau qua i v mot chng benh nan y.
Trc khi nham mat la i, ba goi ngai en
e troi trang: Nay con, tat ca niem vui hay noi
buon eu co can nguyen. Moi moi eu lu xuat t
cac nghiep thien ac. Con hay nh li me day, cho
du phai gap nguy nan, con ch co lam nhng ieu
xau ac.
Noi xong ba trut hi th cuoi cung.
Sau le an tang hoang hau, trieu nh thuc duc
vua lap hoang hau khac theo tuc le ba-la-mon.
Nha vua van con thng tiec ngi v yeu nen t
hom sau ngay tai gia, nha vua i vao rng sau e
xua uoi noi buon trong long.
Mot ngay kia, sau khi nha vua ri cung thanh,
ba hoang hau mi treo len mai cung ien e ngam
canh. Trong tam mat ba hien ra hnh bong cua
98

mot thanh nien khoi ngo tuan tu. o la hoang t
Caurangipa.
Ba hoang lap tc say me hnh anh ngi con
trai cua chong. Ba lenh cho hoang t vao hau
nhng ngai t choi. ieu nay khien ba tc gian
ien cuong, ben ngh en chuyen tra thu: Han
a khinh thng ta. Han la ke thu cua ta. Ta can
phai loai tr han.
Ba lien ra lenh cho lnh canh am sat hoang t.
Ho khong ong tnh vi ba: Tau lenh ba! Hoang
t khong ang toi chet. Ngai vo t nh tre con.
Chung toi khong the ra tay sat hai tre con.
V vay, ba hoang ngh ra mot mu ke.
Cho en mot hom, nha vua tr lai cung ien.
Ngai bat gap v mnh tran truong, ao quan ti ta
va than the ay nhng vet cao xc.
Vua keu len: Chuyen g a xay ra vi nang?
Hoang hau khoc loc: Hoang t a li dung luc
ai vng i vang e lam nhuc thiep.
Nghe qua, nha vua noi cn thnh no: Neu vay,
no phai chet e en toi.
Nha vua lap tc ra lenh cho th ve mang hoang
t vao rng chat bo tay chan e trng phat. Nhng
nhng ngi th ve ay von knh trong va thng
99

yeu hoang t, ben ngh cach cu chang. Ho quyet
nh hy sinh mot trong nhng a con cua ho.
Nhng khi ho e ngh cach nay vi hoang t th
ngai quyet liet t choi: Khong the nh the c.
Ta a ha vi mau hau du nguy bien en au ta
cung khong lam ieu xau ac. Cac ngi phai thi
hanh menh lenh cua phu vng.
Thay chang qua cng quyet, ho ben mang
chang vao rng chat bo tay chan em ve trnh
c vua.
Ngay luc ay s Minapa xuat hien hoi han.
Hoang t em noi oan tnh ke cho nha s nghe.
Ngai thng xot chang nen em phap thuat truyen
cho phng phap th bung (Pot-bellid breathing).
S noi: Neu con co gang tu luyen, khong bao lau
tay chan cua con se tr lai ay u.
Ke o, nha s tm en cho bon tre chan trau
nh chung cham soc hoang t (mot a trong bon
tre ay la s Goraksa trong truyen trc).
Y theo phap, hoang t tu tap thien nh suot
12 nam.
Vao mot em toi, co am thng nhan i gan
en cho hoang t tru ngu. e tranh s dom ngo
100

cua ke cp, ho em vang bac chau bau chon giau
trong rng roi mi ngu ngh.
Tnh c ho i ngang qua cho cua hoang t,
chang nghe tieng chan i ben len tieng hoi: Ai
o vay?
Bon thng nhan nghe tieng keu ln, ngai rang
gap phai ke cp, ben ong thanh tra li: Vang!
Chung toi la dan lam than, on cui.
Than a! Hoang t noi.
Bon thng nhan quay lai cho ngh cua ho,
nhng khi ao lay cua cai cat giau di at th
thay tat ca ch toan la than va than.
Ca bon kinh s, hoi nhau: C sao lai the
nay?
Mot ngi co ve thong thai nhat trong bon oan
rang: Khi nay co ngi keu hoi bon ta. Chac chan
o la mot bac thanh nen moi li noi ra eu co kha
nang bien thanh hien thc. Tot nhat, chung ta
nen en cho ay xem th.
Ho do dam tng bc chan trong em toi di
ngon uoc bap bung e en cho hoang t. Khi en
ni, ho nhn thay mot than ngi khong co tay
chan, ang ta vao mot goc cay to.
101

Bon ho ke cho hoang t nghe chuyen la va
khan cau ngai thu lai phap thuat. Caurangipa bao
vi ho: Ta thc tnh khong biet ieu ay. Neu qua
thc nh the xin than tr lai thanh vang bac nh
cu.
Bon thng nhan quay ve lai thay vang bac
nh cu, ho vui mng nhay nhot. Sau o, ca bon
quay lai cung dng cho Caurangipa va ton th
ngai nh mot bac thanh.
Qua s kien nay, Caurangipa nh lai li thay.
Ngai chu nguyen cho tay chan lanh lai nh cu.
Lap tc ieu la xay ra.
Va buoi sang hom sau, Goraksa chng kien s
bnh phuc cua ngai.
Sau khi ac phap, ngai noi: Neu at la me cua
muon loai thao moc, th h khong la chat lam nen
t chi cua ta.
oan ngai bay ln gia h khong.
Tng truyen rang ai s Caurangipa la mot
nha s kho tnh va khong he truyen phap cho ai,
nhng ngi ta noi rang cay ai thu chng kien
s tu hanh giac ngo cua ngai van con song en
hom nay.
102

Hanh tr
H khong va vu tru la hai-trong-mot. o la

mot kha canh cua Phap than (Dharmakaya), mot
thuat ng e ch tr vo phan biet. Dharmakaya con
la mot s hp nhat gia vu tru va anh sang tam
linh.
Bang phap th bung, Caurangipa ot nhien
nem c v chung cua cac phap. o la khong giai thoat. Ngai a the nhap vao canh gii h vo
khong tch bang chnh phap than thanh tnh (a
pure appritional body).
Mot ao s Mat tong co kha nang bien hoa
hnh tng cua oi tng ma ngai tham nhap.
Phep tu can ban ay cua Caurangipa la quan mot
than ngi vi ay u t chi, cai than bien hoa
cua Caurangipa chnh la phap than.
Than ay khong the h hoai c, v o la tng
cua tr hue va thanh tnh thc. Tng nay (Phap
than) bat kha phan ly vi cac tng t tam cua
hanh gia. Sac than ay c hnh thanh bang y
tam hay niem tng (mental concept).
Canh gii ben ngoai ch la anh chieu cua tam.
H khong dung cha tat ca cac phap, v vay mot
103

khi tam tng ng vi h khong th cac phap chu
s chi phoi cua tam hanh gia.
Am thanh va o rung la phan chung cua tng
va sac (The plane of sound and vibration is the
interface between thought and appearances). V
vay, chn ngon la am thanh vi dieu rot rao tao
nen cai khong gian ba chieu.
Mot hanh gia Du-gia chng ac khong the noi
doi, v ngay mot niem mong khi trong tam cua
ngai eu t nhien bien thanh hien thc.
Noi ro hn, the gii nay c tao nen bi vong
tng cua tat ca chung sanh, ma tr lc cua mot
hanh gia tu chng ch co kha nang bien oi mot
phan trong tong the vong tng ay.
V ly do o ma ch Phat, Bo Tat phat nguyen
cu o tat ca chung sanh.
ai s th 11
Vinapa - Nhac s
104

Truyen thuyet
inapa von la hoang t con vua x Gauda.

ao s cua ngai la Buddhapa. La con duy
nhat, nen Vinapa rat c cha me cng chieu.
Thu nho, Vinapa a to ra say me am nhac va rat
co nang khieu ve bo mon nghe thuat nay. Ngai
chi an vina rat thanh thao va am me en noi
khong con quan tam en viec hoc hanh.
Trieu nh cung hoang toc lay lam lo lang cho
c o cua giang sn xa tac, v Vinapa la ngi se
ke v ngai vang. Ngai can phai hoc cach cai tr
than dan hn la tr nen mot nhac s.
e giai quyet chuyen nay, nha vua mi ao s
Buddhapa phap thuat cao cng, tai tr vo song
en e cha tr chng say me am nhac cua hoang
t.
Qua nhien, phong cach va ao hanh cua v
thanh tang nay lam cho hoang t co phan lung
lac. Sau mot thi gian gan gui, tiep xuc vi hoang
105

t, ai s thay a en luc hoa o cho Vinapa,
ben gi y ve chuyen tu tap. Hoang t ap: Thay
noi rat ung. Nhng oi vi ta, am nhac la thien
nh. Va lai ta rat ban hoc chi an vina, ta lai
con me am thanh cua an tambura na. Neu thien
nh cua nha Phat vi dieu th can g buoc ta phai
t bo am nhac?
ai s noi: Ta se day con thien nh bang am
nhac. Con khong can phai t bo am nhac ma se
dung am nhac nh mot phng tien e e thien
nh.
Hoang t nghe the lien hoan hy nhan li.
S ben iem ao va khai tam cho hoang t.
Ngai day cho hoang t cach chu tam vao tieng
an. Dng lai tat ca s can thiep cua tam tng
vao am thanh. Cham dt tap niem e chu tam
thng thc am thanh thanh tnh.
Hoang t tuan theo giao phap, tu luyen trong 9
nam th dt c vo minh, tam tr tr nen thanh
tnh. Anh sang bung len trong tam ngai nh mot
ngon en. Chnh luc ay hoang t ac ai thu an
va cac than thong t nhien hien lo.
Hanh tr
Vina la mot loai nhac cu co 7 day, thung an

lam bang qua bau kho, pha cuoi can an lai gan
106

mot qua bau th hai e khay len am thanh phat
ra ln va vang lau. Con tambura la nhac cu co
4 day dung e an em theo an vina. Trong co
nhac An o, ngi ta quan niem rang am thanh
tram bong cua an tambura chnh la am thanh
cua vu tru. o la am om. Tieng an vina la giong
am va tieng an tambura la giong dng.
S ket hp am thanh cua hai nhac cu nay ham
cha tat ca am thanh trong vu tru.
Tat ca am thanh cua vu tru hp lai thanh am
sabda, tc am choi vi am nada c phat ra t
thanh quan. Tay Tang khong co s phan biet
nh the, v am sgra trong Tang ng bao ham ca
hai nguyen ly nay.
ai s th 12
Santipa - Nha truyen giao
107

Truyen thuyet
Santipa con c goi la Ratnakasanti,

von la mot v giao tho noi tieng uyen bac
ve Ngu minh mon (five arts and sciences) thuoc
Tu vien Vikramasila x Magadha.
Thu ay, r Lanka (Tch Lan) nam di quyen
tr v cua vua Kapina, mot bac minh vng co ay
u pham hanh va cong c.
Nha vua tng nghe noi en phap vi dieu cua
Phat va tieng tam lng lay cua ai s Santipa,
nhng ao Phat luc bay gi cha c truyen sang
nc ngai.
Ngng mo ao hanh cua s, vua sai s mang
vo so vat thc en cung dng cho tu vien, ong
thi gi mot iep van cho s, ai y nh sau: Tram
va dan chung trong nc lau nay ngng mo oai
c cua ai s. Nay cui xin ai s ru long bi man
chieu soi en phap vao bong toi vo minh, doi cn
ma phap dap tat la tham, be gay gm san ma
cu vt chung sinh ngu muoi. Tram ngay em
108

mong i c ke can thanh tang, nh con o
mong me hien. Cui mong ai s mot lan di bc
en te quoc cho thoa long quy ngng.
Chap nhan li thnh cau cua quoc vng r
Lanka, s va mot tang oan gom 2.000 v ty-kheo
mang theo Tam tang kinh ien khi hanh en r
Lanka.
oan ngi i qua cac vung Nalanda, Odantapuri,
Rajagrha, Vajrasaha (tc Bo-e ao trang) va cuoi
cung en vung bien thuoc r Lanka.
Nha vua cung trieu nh va toan the dan chung
vui mng ra on tiep tang oan. Ho cung dng
ay u tat ca vat dung can thiet e ch tang co
the lu lai trong thi gian ba nam e truyen ba
giao phap ai tha.
Sau ba nam giao hoa, s cung ai chung quay
ve co hng. Chuyen tr ve lai theo mot lo trnh
khac, dai hn, bang ngang qua nhieu x, nen khi
ve en tu vien th s Santipa a gia yeu. Cac mon
o phai di chuyen ngai bang xe bo.
Khi c 100 tuoi, s nhap that e thien nh
trong 12 nam. Cung trong khoang 12 nam ay, mon
o cua ngai la Kotapila cung nhap that tu luyen.
109

Trong Tam tang kinh ien chia lam kinh, luat
va luan th Santipa uyen bac ve luan.
Trong thien quan, ngai dung tr phan biet e
quan sat cac phap. Trai lai, mon o cua ngai la
Kotapila lai dung tr vo phan biet e quan sat cac
phap.
Kotapila tu tap 12 nam th chng ngo. Khi ngai
ac ai thu an (Mahamuddra) th ch thien hien
ra chung quanh ri ma hoa ca tung cong c cua
ngai. Cac thien vng khan cau ngai cai quan 33
coi tri Duc gii nhng ngai t choi.
Ngai bao ch thien: Nay ta vao c ao trang
cua ch Phat la nh oai c day do cua chan s.
Ta can phai van an thay ta trc het. Bi trong
kinh noi rang chan s la Phat, chan s la Phap,
chan s la Tang-gia, chan s la Tam bao.
Noi xong, s dung hoa than i en Magadha
trong thi gian nhanh nh khay mong tay.
en ni, ngai anh le thay mnh va chao hoi
cac ao hu nhng khong ai ap li v ho khong
the nhn thay phap than vo tng cua ngai.
Cuoi cung Kotapila phai hien nguyen hnh e
110

anh le ai s Santipa. S lay lam la, hoi: Ngi
la ai?
e t von la mon o cua ngai.
Ta co vo so mon o, lam sao nh het.
Kotapila ben thuat lai t s. S nh ra lay lam
hoan hy. Thay tro han huyen tam ac. oan, s
hoi: Ket qua tu tap bay lau cua ngi ra sao?
Bach thay! e t thay cac phap von do duyen
sinh, khong co t tanh, khong d, khong sach,
nen vao c canh gii cua ai thu an.
S nga mat than rang: Ay la ta day ngi!
Tiec thay, ta cha he than chng canh gii ay.
Nay ngi hay v ta ma noi lai phap tu tap keo ta
quen i mat.
Vang menh thay, Kotapila noi lai nhng g ma
s Santipa trc ay a day ngai.
Sau o ai s Santipa thien nh them 12 nam
na th chng ac.
Hanh tr
Truyen thuyet nay neu len mot s phe phan

nghiem tuc ve s nghiep tu hanh cua mot bac giao
tho. No nham ch trch tat ca nhng no lc tu hoc
111

co tnh chat kinh vien, loi tu lan man, phng
phap thieu thc tien, long t man va thieu quan
tam en mon e cua mot bac thay.
Tuy nhien, no khang nh mot chan ly mi.
Mot bac thay khong nhat thiet phai ngo hay than
chng mi co the truyen phap cho mon o. Bi v
mot bac s au can phai mac mot can benh nao
o roi mi co the rut kinh nghiem e cha tr cho
ngi benh?
Cung the, cac nha khoa hoc khong can phai
ch than bay len vu tru xem xet e ve ng bay
cho cac con tau vu tru.
ai s th 13
Tantipa - Ngoi th det gia
Ngi th det tng khung vai
Ta det bang giao phap cua chan s
Ta det nhng tao day cua tri kien
Si la s rong khong cua nam tnh thc
Thoi la giao phap cua chan s
Khung ci la tr tue Bat nha
Vai phap gii kia a det xong
San pham cua h khong cung tri kien
112

Truyen thuyet
ai Sendhonagar co mot ngi th det suot

i lao ong cc nhoc, chat chiu tien bac e
gay dng s nghiep. Ket qua la ong ta tr thanh
mot trong nhng ngi giau co trong lang th.
Khi ong c 90 tuoi th ngi v qua i, va v
gia yeu ong khong con lao ong c nen cac con
phai nuoi dng va cham soc ong hang ngay.
Nhng chang bao lau, s gia nua lam cam cua
ong khien cho cac nang dau lay lam kho chu. Ho
cho rang s co mat cua ong cu la ieu phien nhieu
moi khi co khach sang trong en vieng.
V the, ho cung nhau dng mot tup leu trong
ngoi vn roi a ong cu ra song ay, hang ngay
em cm nc en.
Cho en mot ngay no, s Jalandra tnh c du
hoa sang mien Sendhonagar. Ngai dng chan
trc ngoi nha ngi th det xin thc an.
Con trai cua ngi th det nhan li nhng bao
s ch v cm con ang nau. Khi cm chn, ngi
con thnh s vao trong e dung ba.
Sau o, anh ta mi s ngh chan qua em nhng
s bao khong quen nam ging cao chieu rong. V
the, ho a S ra vn e ngh ngi.
113

Nghe tieng ong la, ngi th det gia cat giong
hoi: Ai ay?
Ban tang la ke qua ng, tam dng chan em
nay. Chang hay cu la ai?
Trc ay toi tng la chu nhan ngoi nha nay,
quan xuyen moi viec lam an buon ban. Nay tuoi
gia sc yeu khong the lao ong c na, nen cac
con toi oi x te bac vi toi. That la tui nhuc.
Chung s ngi khac thay cai gia nua, lam cam,
hom hem cua toi nen em toi giau ni nay. Cuoc
song sao ma gia doi!
ai s noi: Tat ca nhng g chung ta ong gop
cho cuoc song nay ch la nhng vai dien trong v
kch a qua. Con song la con phai nem mui cay
ang, au kho. Ch co Niet-ban la coi tnh lac. Cu
co muon chuan b cho mnh mot cai chet thanh
than khong?
Ngi th det gia ap: Tha vang.
S iem ao va truyen phap thien cho cu, roi
ra i.
Ngi th det gia bat au hanh tr giao phap
c trao. Mac du hoan canh song cua cu khong co
114

g tien bo hn trc nhng ch co mot ieu la cu
khong con than van ve con chau na.
Sau 12 nam tu tap trong s cam lang, ong cu
ac c cac phap than thong. S tu tap thanh
cong cua cu van cha b kham pha, cho en mot
ngay, khi nang dau mang cm nc en sm hn
thng le.
ng ben ngoai tup leu, nhn vao ben trong,
ngi con dau trong thay mot canh la thng. Co
mi lam thieu n mac y phuc xinh ep, tay cam
nhng a thc an ay cao lng my v ng vay
quanh mot ngon en ln ang toa sang rc r. Y
phuc va trang sc cua cac thieu n ep e, sang
trong nh khong he co the gian!
Nang dau lay lam la lung chay ngay ve bao
lai vi chong. Ngi con trai voi va en cho cha
th thay cu gia ang hap hoi. Nghe chuyen la,
moi ngi en xem, ho bao nhau: Ngi thng
khong co kha nang lam nhng viec nh the. Lao
gia nay chac chan la toi t cua quy d.
Sang hom sau, dan chung thanh Sendhonagar
nghe c tin on, ho ru nhau en xem, vai ngi
trong bon cung knh vai chao.
115

Khi ay than the ong gia bien thanh dang mot
thieu nien 16 tuoi, t o chieu ra mot th anh
sang rang r, choi loa khien moi ngi ang hien
dien phai lay tay che mat. Canh gii chung quanh
tr nen hoan toan thanh tnh trang nghiem.
Ke t o, ngi th det gia c ton vinh la
ao S Tantipa.
Hanh tr
Ban au, s Jalandra ch day cho Tantipa

phng phap tu luyen e on mot cai chet an lac,
nhng sau o nh cong tu tap Tantipa a oi gia
hoa tre.
Theo ay, co le Tantipa a quan tng than
tng cua Kim cng Thanh n (Vajvayogini) ng
tr trong tam ong, nen khi thanh tu phap nay, 15
quyen thuoc cua Dakini a hien ra e cung dng
Tantipa.
Mot hanh gia Mat tong khi ac phap, than
pham phu hoa thanh linh quang, v luc ay chnh
la luc tham nhap vao Phap gii (Dharmakaya)
Mot s hoa nhap gi h khong va anh sang.
Vao gi phut lam chung, hay con goi la giai
116

oan can t, khi anh sang xuat hien cuoi ng
ham th tuy nghiep lc ma thc b cuon hut vao
mot trong cac coi. S chon la canh gii e tai
sinh cua hanh gia c quyet nh ngay luc nay.
Tuy mc o hanh tr, thc tam phan huy thanh
anh sang e hoi nhap vao anh sang cua canh gii
nghiep.
S lieu
Trong mot truyen thuyet khac noi rang Tantipa

la th det thanh Arati thuoc x Malara.
S tho phap Quan anh (Abhiseka) t Kim
cng thanh n khi v Bo Tat nay at tay len
nh au ong.1
Sau khi ac than thong, Tantipa van tiep tuc
lam nghe th det nh cu, nhng luon mieng ca hat
vui ti, mai cho en khi gap c s Krsnacarya
truyen cho phap mon Bat nh (Non-discrimination).
o la phng phap an phan cung thay ngon nh
an banh m vi b va an tht ngi nh an tht
soi.
1
Co bon phep quan anh: Tho minh Quan anh, S nghiep Quan anh,
B mat Quan anh va Cam lo Quan anh. (Chu thch cua ngi dch)
117

Cung co truyen thuyet noi rang chnh ai s
Tantipa a thanh cong trong viec huy bo le te
tht song cho n than Durga bang cach bien hang
ngan con de dung trong le te thanh nhng con
linh cau. ieu nay khien nhng ke ta kien hoang
s am ra nghi ng phap lc cua v n than nay.
Ngai cung nhiep phuc c v than n nay va buoc
khong cho nhan o te le bang mau.
ai s th 14
Camaripa - Ngi th sa giay
Ta, Camaripa th sa giay than thanh
ap tam da kien chap quanh chiec khuon t bi
Mui khau la tr giac
Ta khau bang si ch tng tuc
Thoat khoi tam noi am anh cua the gian
Ta sa xong oi giay phap gii
Truyen thuyet
hu pho Visnunagar mien ong An o co

mot th giay ten la Camaripa. Cong viec
thng ngay cua ong ta la ong nhng oi giay
mi va sa nhng chiec giay cu.
Cong viec n ieu, te nhat va nham chan, nen
oi khi ong co y ngh rang mnh sinh ra khong
118

phai e lam th giay ma la e lam mot ieu g o
khac hn.
Cho en mot hom, tnh c co mot v s Du-gia
i ngang qua ca hieu, anh ta lien vat bo dung cu
e chay theo nha s. Anh ta gieo mnh xuong at,
khan khoan nha s: Bach thay! Con a qua chan
ngan cuoc song ay day ngu si, ham muon va cc
nhoc nay. Cui mong thay t bi ch giao.
Ta san long ban cho giao phap neu ngi xet
thay co the tu tap thien nh.
oi n thay! Thnh thay dung ba cm am
bac ni chon ngheo hen.
c, ta se en vao luc hoang hon.
ung hen, v s en nha ngi th giay va sau
khi dung cm xong, s bao: Tu tap cung chang
khac g cong viec lam giay. Ch co ieu, thay v
lam ra nhng oi giay tam thng th nay ngi
lam nen lam mot oi giay phap (Dharmakaya).
oan s oc mot bai Phap ke:
T bi lam khuon
Kim la giao phap
Khau ch vui, buon
Th thanh giay phap.
119

Nghe xong, ngi th giay vui mng v nam
bat c y ch cua s, lai hoi: Bach thay, khi con
tu tap phap nay, ieu g se xay ra?
Trc tien, ngi se thay vong luan hoi
(Samvara) xoay ngc. Ke o, ngi se thay tng
thc cua cac phap the gian.
Noi xong, v s bien mat.
Ngi th giay sau khi tho phap ben tm ni
vang ve e tu tap trong 12 nam. Trong thi gian
12 nam ay, v than cai quan nghe thu cong cung
quyen thuoc hien ra lam thay cong viec thng
ngay cua ngi th giay.
ai s th 15
Khadgapa - Ten trom vo uy
Ngi chien binh
khong trang b vu kh khi ra tran
ai bai la le thng tnh
Cho du y co ngoan cng trong chien au.
V the
Ta luon luon mang theo li gm tnh thc
Chien au e dep giac thu trong ba coi
Nhiem vu a hoan thanh
Ta vui on vinh quang
120

Truyen thuyet
ia nh cua Khadgapa t i ong en i

cha chang eu lam nghe nong, nhng en
i chang th Khadgapa lai tr thanh mot tng
cp.
Mot hom sau mot vu anh cp ln, Khadgapa
may man thoat khoi cuoc truy bat lien tm en
chon mo hoang e an mnh. Tai ay, Khadgapa
tnh c gap mot nha s Du-gia ten la Carpaty
ang thien nh. Anh ta lien hoi: S lam g ni
chon hoang a nay?
Ta ang tu tap thien nh. V ta s vong luan
hoi sinh t.
Ten cp ngac nhien: S lam nh vay th at
c g?
Ta se c an vui mai mai. Neu ngi lam theo
nh ta th ngi cung c hanh phuc vo bien.
Toi co nghe Phat phap vi dieu, nhng ranh
roi au ma ngoi suot ngay lim dim oi mat? Va
lai, quan quan ngay em san lung toi. oi khi toi
phai chong choi kch liet mi c toan mang. Tot
nhat la ngai day cho toi phap thuat e t bao ve
lay than.
121

V s ong y, iem ao va truyen phap thuat cho
anh ta. Sau o, v s dan: Trong thanh Magadha
co mot ngoi en ten la Gauri Sankak. Trong en
ay co mot tng Bo Tat Quan The Am. Ngi hay
en va cau nguyen trc pho tng ay trong 21
ngay em khong c ngng ngh. Cho en khi
nao ngi nhn thay mot con ran xuat hien t
trong pho tng chui ra. Hay manh dan, khong
c ngan ng hay s hai, phai chop ngay au con
ran ay. Neu ngi lam ung li ta dan th se tr
thanh ke vo ch thien ha.
Ten cp vang theo li v s day.
Sau 21 ngay em cau nguyen, mot con ran en
to ln trn mnh ra khoi pho tng, Khadgapa
bnh than chop lay au no.
Con ran tr mnh bien thanh mot thanh
gm. Khadgapa nhn lai, thay mnh ang cam
cay gm Tr Tue. Ba nghiep cua Khadgapa tr
nen thanh tnh, toan than nhap vao phap gii
(Dharmadhatu).
ai s th 16
Nagarjuna - Hien triet va nha luyen kim
Khi mot con ngi si me cha giac ngo
M ho tng mnh la bac thanh
122
Y hanh s nh mot ten ao chch

Len vao hoang cung anh cap ngoc nga
Khi mot ngi con si me cha giac ngo
Y nh con voi b ket gia am bun lay
Truyen thuyet
gai Nagarjuna tc Bo Tat Long Thu, xuat

than t dong doi ba-la-mon thuoc vng
quoc Can-ch (Kanci), mien ong An o.
Thu thieu thi ngai la mot con ngi gan d,
thng hay nhung nhieu, cng oat tai san ngi
khac. So nan nhan len en 25.000 gia nh. Dan
123

chung trong vung oan than va cac thay t te bala-mon cung kinh hai di cho .
Ve sau, Nagarjuna thay hoi han ve nhng hanh
vi tac te cua mnh, ngai em tra lai tai san a
cng oat va phan chia tai san rieng cua chnh
mnh cho nhng ke ngheo kho, roi t lu ay mnh
sang x khac.
Ri Kahora, ngai en tu vien Nalanda e tu
hoc. Tai ay ngai tr thanh mot hoc tang kiet
xuat ve Ngu minh mon. Nhng chang bao lau ngai
chan ngan mon nay, quay sang tu thien.
Ngai thng tr tung than chu Long N (Tara
mantra). Do s cam ng, v n than nay tuan theo
s nguyen cua ngai nen khien tu vien luon co ay
u vat thc cho 700 v tang cua tu vien.
Nhng ban than ngai thch song cuoc i du
hanh khat thc. Moi em khi nga lng nam xuong,
ngai lai suy ngh: Ta that la vo tch s. Ta phai
tm phng tien kheo e giup chung sinh.
V vay, ngai en vung Rajagrha e nhap that
va dung than chu e trieu thnh 12 n da-xoa ai
tng, tc 12 v than chu quan cac nguyen to at,
nc, la, gio.
124

Khi ngai nhap an khi tr than chu, th ngay
th nhat ong at xay ra, ngay th hai han han,
ngay th ba co bao la, ngay th t gio to, ngay
th nam ma gm ao, ngay th sau co vo so kim
cng t h khong ri xuong.
en ngay th bay, 12 v n da-xoa hp lc tan
cong ngai d doi, nhng ngai van khong ong
tam.
Sau o, ngai dung Hang phuc phap (Kuyo) e
nhiep phuc cac n da-xoa. Chung n da-xoa hien
ra anh le, cung knh tha: Bach ton s, chung
e t co mat.
Ngai day: Cac ngi ngay ngay hay mang cho
ta mot t vat thc.
Chung than lanh menh lui i. Roi moi ngay ho
eu mang en cung dng cho ngai mot nam cm
va mot nam rau trong suot 12 nam.
Sau o ngai lai thu nhiep them 108 than n
dc-xoa. e giup chung sinh, ngai nh dung
than thong bien nui Gandhasila thanh nui vang.
Trc tien, ngai dung nh lc bien ngon nui ln
nay thanh nui sat, roi t sat bien thanh ong,
nhng khi ngai nh tiep tuc bien no thanh vang
125

th Bo Tat Van-thu hien ra ngan lai: Ch co lam
the? Neu ton gia bien ngon nay nui thanh vang
th cung ch tao ra s tranh gianh gia cac chung
sanh ma thoi, khac g tao nghiep ac cho ho? Chi
bang ton gia ra sc giao hoa cho chung thoat khoi
ba ng ac, at en Niet-ban giai thoat.
Vang li Bo Tat, ngai Nagarjuna thoi khong
thi trien phap thuat. V vay, cho en ngay nay
ngon nui Gandhasila van con gi nguyen mau tia
ta cua chat ong.
Ri chon ay, Nagarjuna i ve pha nam. Ni ay
co mot con song ln chan ngan. Ngai nh nhng
ngi chan cu quanh ay ch giup ngai cho can
nhat e ngai co the loi qua b kia. Nhng ho lai
a ngai en khuc song sau va ay ca sau.
May thay, mot ke tot bung tnh nguyen cong
ngai bi qua song. en gia song, Nagarjuna dung
than thong hoa ra mot bay ca sau ra ve nh e
doa ca hai. Ngi an ong tot bung van gi ve
iem nhien: Ngai ng s. Mien la ta con song,
ta se co a ngai an toan sang song.
Nghe noi the, s lay lam cam phuc, thau phep
lai va noi: Ta la Arya Nagarjuna. Ngi nhan ra
ta chang?
126

Toi co nghe ai danh cua ton s nhng lau nay
cha tng gap.
Ngi co cong mang ta qua song an toan. Vay
ngi c nguyen ieu chi, ta se bien thanh hien
thc.
Vay xin ton s cho toi c lam vua.
S toe nc vao mot than cay sala, lap tc cay
ay hoa thanh con voi trang cho vua ci.
Nhng con binh lnh?
Khi nao voi rong, tc th co binh lnh hien
ra.
c vua ay lay hieu la Salabandha, cai tr tam
trieu bon tram ngan ho dan tren mot vung at
nguy nga ten la Bhabitan. Vua lap nang Sindhi
lam hoang hau.
Sau mot vai nam tr v vng quoc Bhabitan,
vua Salabandha am ra chan ngan cuoc i lam
vua cua mnh, ong lai tm en Sriparvatta e tm
s khuay khoa.
Nha vua tm en thay mnh va khan nai: Bach
thay! Lam vua ch c mot t lac thu ma qua
127

nhieu phien nao. Con muon t bo ngai vang e
c ke can ben thay.
Ngi ch t bo vng quoc cua mnh. Hay gi
lay xau chuoi nay. No se bao ve vng quoc cua
ngi, ban cho ngi th ru vo uy khien tam
ngi khong kinh hai khi oi mat vi than chet.
Mac du khong muon tr ve nhng nha vua phai
vang li thay.
Tat ca moi th trong vng quoc Bhabitan t
cay coi en chim muong eu ti tot khoe manh
khien quy than ghen t. Cho en mot ngay no,
anh sang mat tri, mat trang t dng bien mat,
hoa qua cha en ky m bong ket trai a la
canh, dch benh hoanh hanh, rng kho, co ua...
Chng kien nhng hien tng la thng
nh the, vua Salabandha oan biet thay mnh
gap nan. Ngai lien trao quyen bnh cho thai t
Cindhakumara roi em theo mot t tuy tung en
van an thay.
S Nagarjuna hoi: Nay con! V sao con en?
Nghe thay hoi, c vua cat tieng hat ai oan:
nh menh oi tr treu,
Phat phap sao kho bay
128

Bong toi che anh sang
May mu che trang ram
Thanh tang con phai luy
Sinh t chia oi ng
Con en ay ch v
Cht thay iem bat tng
Cui mong thay t bi
Ban cho cam lo v
S oc ke ap:
Co sinh th co diet
Tu tan le thng tnh
Tran gian la huyen mong
Ch buon rau, sau kho
Ru vo uy! Can ly!
Vua buon rau hoi: Tha ton s, neu nh ton s

khong con co mat tren i nay na, th ru vo uy
kia nao co v chi?
Biet a en luc phai tra nghiep i trc, ngai
Nagarjuna phat nguyen bo th tat ca nhng th
ma ngai s hu. Pham Thien ben hoa thanh mot
ngi ba-la-mon en xin thu cap cua ngai. Bo Tat
hoan hy nhan li.
Vua Salabandha khong n chng kien cai chet
cua thay, ngai ta au vao chan s roi tat th.
129

Dan chung thay vay, nguyen rua khong tiec li
y muon oc ac cua ke kia. Nhng vo ch, S a ha
cho au cua mnh.
Ngai dung ngon co sula t cat lay au roi trao
cho ngi ba-la-mon kia. Tc thi, muon thu keu
vang tham thiet, cay coi heo tan. Tam n daxoa ai tng hien ra canh gi nhuc than cua s,
khong ri giay lat.
T thi the cua s phat ra mot luong anh sang
bay vut len cao, nhap thang vao ngai Nagabhodi
(Long Tr).
Truyen thuyet con noi rang khi c Phat Dilac ra i trong tng lai th ngai Nagarjuna se
tai sinh e cu o chung sinh.
S lieu
Theo truyen thong Mat tong, cac bac thanh va

cac ao s thng mang chung mot ten. ay la s
khe hp gia tam va tam cua v trc va v sau.
Viec nay rat thong thng oi vi bac tai sinh
(tulku). Chnh v vay, ngi i sau thng nham
lan.
Co hai v ao s mang ten Nagarjuna, tc Long
Thu. V Long Thu th nhat sinh vao khoang the
130

ky th 2 mien nam An o (150-250), thng
c xem nh Phat Thch-ca tai the. Ngai la mot
triet gia v ai, a trc tac cac bo luan va he
thong bien chng ve Trung quan (Madhyamika).
V Long Thu th hai sinh vao the ky th 9, von
la v to cua he phai Guhyasamaja Tan-tra, mon e
cua ngai Saraha.
Tieu s cua ngai Long Thu th nhat c dch
sang Han van vao nam 405, do cong cua mot nha
s truyen giao ten la Kumarajiva (Cu-ma-lathap).
Thu thieu thi, ngai Long Thu a chng to
tr tue phi pham. Cha ay 20 tuoi, ngai a noi
tieng uyen bac cac kinh ien truyen thong cua ao
Ba-la-mon. Nhng sau o ngai chan ngan va lan
mnh vao cac thu vui ngu duc.
Tng truyen rang co mot ao s a day ngai
phep tang hnh, co the i lai t tai ma khong ai
nhn thay. Ngai a cung ba ngi ban xam nhap
vao cung cam e treu gheo cac cong nng.
Chang may s viec b phat giac, ba ngi ban
b quan quan giet chet. Rieng ngai thoat c nh
phep an than ng ngay ben canh nha vua.
131

An han v cai chet cua nhng ngi ban,
en Nalanda xuat gia hoc Phat. Tai ay,
nhanh chong quan triet yeu ngha cua Tam
kinh ien (Tripitaka), ke ca cac bo kinh ai
(mahayana-sutra).
ngai
ngai
tang
tha
Nhng v khong thoa man vi kien thc ay,

ngai lai van du khap ni e su tap cac kinh ien
b that truyen.
Trong cac cuoc tranh bien, ngai luon luon anh
bai ly luan cua oi phng, nen to ra rat kieu
hanh.
Ngai phat minh cac luan thuyet mi va sang
lap ra mot he phai rieng da tren can ban thc
tai (non-rejection). Chnh v quan iem sai lech
nay, v ai long vng cam thay thng hai nen
a ngai xuong Tang kinh cac long cung. Ni
ay co mot so kinh ien ma c Phat Thch-ca a
pho thac cho ai long vng gn gi e trao lai
cho ngai Long Thu.
Vi tr tue phi pham, trong vong 90 ngay ngai
a nam bat c yeu ngha cua tat ca nhng kinh
ien nay. Tuy nhien, ngai hieu rang s than chng
giao phap mi goi la s ac rot rao.
132

Do o ngai nhap nh e tu phap mon Nhan
nhuc Ba-la-mat. Khi xuat nh, ngai trc tac bo
luan Trung quan (Madhyamika) va no lc hoang
dng ao phap.
Ngai ket thuc cuoc i sau khi mot ao s Bala-mon thach thc ngai thi trien phap thuat.
Nagarjuna hoa thanh con bach tng chup lay ke
kia va a thng y, nhng khi nhn lai thay ao s
van iem nhien ngoi tren canh sen trong mot cai
ho thieng lo ve khinh miet.
That bai, ngai t nhot mnh trong thien that
va en khi mot e t cua ngai pha ca xong vao
th chang thay g ngoai mot con ve sau vut bay
thoat ra ngoai.
Ve v Long Thu th hai, co thuyet noi rang
chnh ai s Saraha a lam le th phat va iem
ao cho ngai, khien ngai co the nhap vao Mana-la cua Phat Vo Lng Tho, ong thi day ngai
than chu e nhiep phuc than chet.
ai s Saraha con day ngai Guhyasamaya tantra
va cac mon huyen thuat (Tantra) khac trc khi
ngai c giao tho cua ngai la s Rahuhabhadra
truyen tam phap.
133

S nghiep tu hoc cua ngai b t oan va b truc
xuat khoi tu vien v pham vao qui cu cua thien
vien. o la khi Nagarjuna kham pha ra cach cat
ru t vang e phuc vu tang oan trong thi ky
oi kem. Khi ay ngai la v tang phuc vu trong nha
bep cua tu vien.
ai s th 17
Kanhapa - V ao s trong man em
Neu ch v long ghen t
Ra sc hanh tr cac phap mon
No lc tch luy cac cong c
Tat ca eu vo ch ma thoi
V ngi khong the nao at ti than thong
134

Neu ngi khong co c
s du dat cua mot chan s
Nh chiec xe kia thieu banh
Chang the nao lan i tren ng
Ch co bac thay mi co the
Chap cho ngi oi canh rong
e ngi co the vut bay tren tri cao
Truyen thuyet
ao s Kanhapa con c biet di cai ten

khac la Krsnacarya, von la con trai cua
mot quan van.
Ngai tho phap tai ai tu vien Somapuri.
ay la mot trong so nhng tu vien ln c vua
Dharmapala xay dng nen. Chan s cua ngai la
ai thanh tu gia Jalandhara.
Ngai Kanhapa tu tap thien nh trong 12 nam
th bat au thay co nhng hien tng chng ac.
Mot hom khi ang trong nh, ngai thay hao
tng ro rang cua thu than Hevajra cung cac
quyen thuoc cua v than nay th at di cho ngai
ngoi rung chuyen manh.
Thay the, Kanhapa lay lam t man. Nhng
Kim cng Du-gia Thanh n (Dakini) hien ra bao
135

cho ngai biet rang o ch la s chng, ch cha
phai la cu canh rot rao.
Kanhapa lai tiep tuc cong phu cho en mot
ngay no ngai nay sinh y nh th xem nh lc
cua mnh at ti mc nao.
Ngai at ban chan len a, chan ngai lien lun
sau nh ap vao bun, e lai ca dau chan.
Mot lan na, v thanh n hien ra khuyen ngai
phai tiep tuc no lc tu tap.
Mot hom va xuat nh, ngai thay than the
benh bong bay la a cach mat at khoang bon
nam tac. V thanh n lai hien ra, bao ngai can
tiep tuc chuyen can hn na.
Kanhapa lai no lc cong phu cho en mot hom
khi va xuat nh, ngai nhn thay bay cai long
che au ngai va bay cai trong damaru1 bay ln
quanh t keu vang khap tri, ngai Kanhapa bao
vi mon e rang: Nay a at muc ch. Ta se i
Lankapuri, thuoc ao quoc r Lanka.
Luc en gan ao, Kanhapa muon chng to than
lc cua mnh ben van than thong ap xe nc e
i qua.
1
Damaru la mot loai phap kh bang so ngi hay so thu dung trong nghi
le e trieu thnh qu than.
136

Va i ngai va ngh tham: Ngay ca thay ta
cung cha chac lam c nh the nay.
Niem ay va khi len trong tam cua Kanhapa,
ngai lien b chm ngay xuong bien. Ke o, mot
ngon song ln anh dat ngai vao b.
Va khi ay, ngc mat nhn len tri, Kanhapa
thay thay mnh bay l lng tren au. V s phu
hoi: Kanhapa! Ngi i au ay? Co chuyen g
ma trong thay tham thng vay?
Bach thay! e t ang tren ng i en
Lankapuri e o ngi. Chang may v mat than
thong nen ri xuong ay.
Hoang phap o sinh la viec tot. Nhng tot hn
ngi nen en Pataliputra tm cho ra ai e t cua
ta. Y lam nghe det thanh pho nay. Neu ngi
muon thanh tu ao qua, hay tuyet oi vang li
cua y.
Nghe li thay, Kanhapa lai i ve hng thanh
pho Pataliputra.
La thay, than lc cua ngai t nhien hoi phuc.
Nhng cai long va nhng trong damaru lai xuat
hien tren au. Ngai i en au chung theo en
ay. en Pataliputra, ngai e lai 3.000 mon o
137

ben ngoai thanh, roi mot mnh i vao thanh pho
e tm ngi th det.
Ngai i t au pho en cuoi pho, thay nha nao
co khung det th ngai dng lai, dung than nhan
dt t si ch trong guong. Neu ngi nao dung
tay e noi si ch t th Kanhapa hieu rang ngai
con phai tiep tuc tm kiem.
The roi, rot cung ngai cung tm thay con ngi
ma ngai can tm thay, khi ngai nhn thay si t
ma ngai dung than thong bt t t nhien noi
lien lai.
Kanhapa en vai chao ngi th det va cau
phap. Ngi th det hoi: Ngi mot long qui
thuan ta chang?
Tha vang, e t xin phuc tong moi menh lenh
cua chan s.
Vay hay i theo ta.
Ca hai cung i ra mo a, ni ay co mot cai
thay ma con ti. Ngi th det hoi: Ngi an
xac chet c chang?
Kanhapa qu goi, rut dao, xeo mot mieng.
Khong phai vay! Hay lam nh the nay.
138

Roi ngi th det hoa thanh con soi nhay en
canh xac chet, xe thay ma ra an ngau nghien.
oan bien tr lai thanh ngi, y bao: Ngi
ch nen an tht ngi khi ngi bien thanh thu
ma thoi.
Noi xong, ngi th det ran bung loi ra ba cuc
phan. Y cam mot cuc a cho Kanhapa: Nao, an
i!
Khong the the c. Neu toi an th nay, moi
ngi se nhao bang toi.
Khong noi li nao, ngi th det cam lay cuc
phan a vao mom an, ch thien hien ra chia
nhau an mot cuc khac.
Con cuc phan th ba b mot con rong bay en
tha i.
Ke o, ho quay ve thanh pho, ngi th det a
cho Kanhapa nam xu e mua ru va thc an.
Bay gi, ngi hay i goi cac e t cua ngi
en ay e cung ta d tiec Phap.
Kanhapa va i va nhu tham: Ch co ngan
nay tien, khong u cho mot ngi an, lam sao ma
thay bao ai ca bon ta?
139

Va khi moi ngi te tu ong u, ngi th det
tac phap cung dng, lap tc vo so thc an, vat
uong hien ra la liet, toan la sn hao my v.
Ba tiec keo dai bay ngay bay em.
Moi ngi khong sao an het, Kanhapa lay lam
bc boi, tham ngh: An the nay th biet bao gi
mi xong? Ta phai i thoi.
Kanhapa nem phan thc an tha cho nga quy
roi goi e t len ng ma khong mot li t biet.
Ngi th det cat tieng mang theo:
Nay lu tre ang thng
Cac ngui t huy mnh
Cac ngi la nhng ke
Dt la tr hue ln
Ra khoi tam t bi
Bo i, ngi c g?
Long, trong la chuyen nho
Chan e mi tot cung
Nhng Kanhapa khong muon nghe, tiep tuc

lam lui dan mon o ra i cho ti vung Bhadhokura
cach tu vien Somapuri khoang nam tram dam ve
pha ong.
140

Dng chan ni ay, ngai gap mot co gai ang
ngoi di goc cay vai sum xue nhng qua, ngai hoi
xin: Nay n th chu, cho ta xin t qua.
Kanhapa van than lc nhn len cay, qua lien
rung xuong. Nhng co gai ch liec nhn, cac trai
vai lai dnh tren canh nh cu.
S tc gian dung than chu a thng co gai.
Nang au n quan quai guc au xuong at.
am ong chng kien canh ay lay lam cam
phan: e t Phat luc nao cung t bi, nhng ga ac
tang nay lai la mot ke sat nhan.
Nghe ho qu trach, Kanhapa bng tnh, nguoi
cn gian, thau phep ve va cha thng cho co
gai.
Tha c hoi nha s khong chu y, co gai niem
chu anh lai khien s tho huyet va ri vao tnh
trang rat nguy kch.
Kanhapa lien goi mot trong cac n than kim
cng en cu giup. V thanh n vang menh i
tm dc thao e cu thay.
Sau bay ngay vat va, ba tm c c thao
nhng tren ng ve ba lai gap mot cu gia ng
141

gia ng khoc loc. Thanh n dng lai hoi
nguyen c. Cu gia meu mao tra li: Toi khoc v
ngai Kanhapa a qua i.
Nghe tin d, v thanh n vat thuoc i v cho
rang khong con can en na.
Nhng khi ve ti ni, ba thay Kanhapa cha
chet ma ch trong tnh trang nguy kch. S hoi
thuoc au th ba lap bap ke lai chuyen mnh b
la. Do khong co thuoc cha nen s phai la i.
Sau cai chet cua thay, v dakini nay quyet tm
cho ra co gai no.
Ba i khap moi ni t coi tri cho en coi nhan
gian va cho ti mot hom ba bat gap co gai no ang
an mnh trong than cay sambhila. Ba loi co gai
ra ngoai va dung linh phu anh cho mot tran nh
t.
Hanh tr
Kanhapa trc tien a khong nghe theo li

khuyen cua Kim cng Thanh N, sau o lai khong
vang menh thay, lai to ra kieu ngao va khinh
suat. Ngai a b san han va kieu man sai x. V
vay, ngai a nhan mot hau qua bi tham.
142

Ngi th det tuy la bac ton tuc nhng cung
a that bai khi ch dung than thong e giao huan
ngi, thieu s hai hoa gia Bi va Tr.
ai s th 18
ryadeva - oc nhan ai s
Ch Phat trong ba i
Ch co mot ieu b mat
Trc giac c ieu nay
Th ngi hieu c tam ngi
Hay i lai t tai
Hay am mnh trong chan ly
Xoa bo u t va phien nao
Ngi chnh la mot hanh gia Du-gia
Truyen thuyet
ruyen thuyet ke rang ngai ryadeva sinh

ra t mot oa sen. Ngay khi u tuoi, ngai
thu phap tai tu vien Sri Nalanda va ve sau tr
thanh Tu vien trng ay.
Ngai tng la giao tho cua hang ngan tang
chung, la bon s cua vo so cac nha hoc gia, tr
thc ng thi, tuy nhien ngai van cha chng
ac. V the, ngai ben tm en Bo Tat Long Thu.
143

Ri Nalanda, ngai i ve pha nam. Khi ngang
qua mot cai ho nc rong menh mong, ngai gap Bo
Tat Van-thu (Manjuri) ang gia dang lam ngi
cau ca.
ryadeva vai chao va hoi ni cua Bo Tat Long
Thu. Bo Tat Van-thu bao rang v thanh ay trong
mot canh rng gia gan ay va ang luyen thuoc.
Theo hng ch cua bo tat, ryadeva tm en
ni th thay Bo Tat Long Thu ang ieu che oc
dc thanh thuoc trng sinh.
ryadeva anh le v chan s va xin c thu
nhan lam e t.
Bo Tat Long Thu nhan li thnh cau, iem ao
cho ryadeva va cho phep ngai lai e tu tap
thien quan.
Hang ngay, hai thay tro ri khu rng i en
cac khu lan can e hoa duyen.
Trong khi, ngai Long Thu vat va mi xin c
thc an th ryadeva thng tr ve vi rat nhieu
thc an ngon.
Thay the, ngai Long Thu qu mang: Vat thc
cua ngi kiem c ch thuan do may con mu
144

dam ang trao cho, that la bat tnh. V vay, t ay
tr i ngi ch c phep dung vo chuoi thay cho
bnh bat, kim nhon e gap thc an ma thoi.
ryadeva vang li thay, moi ngay khi an ngai
dung mui kim gam tng hat cm a vao mieng.
Thay the, am phu n cang ngng mo, lai lam
u th banh ngon dang len ngai.
Nhng ngai nhat mc khong dung en, lai em
cung dng cho thay.
Cho en mot hom. ryadeva bao vi thay rang
ngai a ac phap.
Bo Tat Long Thu ben ra lenh cho ryadeva
phai lai trong leu khong c ra ngoai khat
thc.
ryadeva vang lenh thay. Nhng lan nay, Moc
than nh en cung dng.
N quai an van h hang, e lo nhieu phan da
tht non na en gap ngai. Sau o, a gia v lan la
tro chuyen cung ryadeva.
ryadeva mang thc an ma n quai cung dng
ngai dang len cho thay va ke lai s viec.
145

Bo Tat Long Thu nghe ke chuyen ben i en
ni n quai an mnh. Nghe goi ten, n quai hien
len, tho au ra ngoai, con than the van giau ben
trong than cay.
S hoi: Tai sao ngi khong pho than ngi
cho ta xem ma lai lam the vi e t cua ta?
N quai ap: Toi lam the la v e t cua ngai a
oan tr c tham ai vi te, con ngai th khong.
T o, Long Thu at ten cho ngai la ryadeva
(Thanh tnh thanh nhan).
Sau khi Long Thu Bo Tat ieu che xong ru
trng sinh, ngai nem th vai giot roi a ca bat
cho ryadeva uong.
Nhng ryadeva nem ca bat ru trng sinh
vao goc cay. Lap tc ru ay bien thanh mot chiec
la dnh lien vao than cay.
Ngai Long Thu bao: Ngi lam ph ru cua ta
nh the. Hay lam lai cai khac cho ta.
ryadeva lay mot bnh cha nc, tieu vao
trong o roi dung que khuay len, oan a cho
thay mnh.
146

Bo Tat Long Thu bao: Nhieu qua!
ryadeva lien o bt phan na bnh nc tieu
vao mot than cay, tram hoa hot nhien n ro.
Bo Tat Long Thu noi: Nay ngi a giac ngo.
ng i vao luan hoi na.
Nghe nhng li nay, ryadeva cat mnh bay len
khong trung. Nhng ngay khi ay co mot ngi an
ba tien en gan cung knh anh le ngai. Ngi
an ba nay lau nay van i theo ngai nh bong vi
hnh. Thay vay, ryadeva hoi: V sao ngi luc
nao cung i theo ben ta?
Ba ay ap: Toi theo ngai v toi can mot con
mat cua ngai.
ryadeva ben moc con mat ben phai trao cho
ba. Ke t o ngai c goi la ao S oc nhan
(Kamaripa).
Hanh tr
Thac sinh t hoa sen co ngha la sinh ra t s

giac ngo. Tuy nhien, trc khi nhan ra tanh Phat,
hanh gia can phai trai qua con ng tu tap t the
hoc en ao hoc.
147

S lieu
Theo Phat s co hai v Long Thu. Moi v cung

eu co mot e t mang ten ryadeva. Ca hai v
ryadeva eu la truyen nhan cua thay, ong thi
la nhng bac van tai loi lac.
V ryadeva th nhat rat noi tieng nh vao
nhng tac pham luan ve Bo Tat ao. Tac pham
Catuhsataka c coi la bo luan ve Bo Tat ao noi
tieng nhat cua ngai. Bo luan giai thch Bo Tat nen
hanh s nh the nao trong giai oan s chng.
ay, can minh nh rang v ryadeva thuoc the
ky th 8 khong he viet luan thuyet ve Rasayana,
ma chnh v Long Thu the ky th 10 a viet cac
bo luan ve Satuspitha Tantra. V nay von la chan
s (guru) cua mon Rasayana.
V ryadeva trong truyen thuyet ke tren von
sinh ra t mot oa sen trong vn thng uyen
cua c vua x r Lanka. Sau khi c truyen ngoi
bau, ngai thoai v e xuat gia.
Sau khi nam c yeu ch cua Tam tang kinh
ien, ngai hanh hng sang An o va gap c
Long Thu Bo Tat ay.
ryadeva xay dng rat nhieu tu vien mien
nam An o. Ngai lu lai mien nam cho en luc
148

than Mahakala hien than thnh cau ngai i ve
pha bac e nhiep phuc mot ao s Ba-la-mon.
Sau khi nhiep phuc va khai ao cho v ao s,
ngai ryadeva e lai bai ke nh sau:
Than Siva co ba mat
nhng khong nhn thay chan ly.
Indra co ngan mat
nh ke mu loa.
Ta, ryadeva,
ch co mot mat
nhng thay suot cac phap.
ai s th 19
Thaganapa - Ke doi tra
Nho nc vao trong tai
Nghieng tai nc ra ngoai
Cac hien tng ng thi
Cung ch la h doi
S that la nh vay
Ngi a thay ay thoi.
Truyen thuyet
haganapa sinh ra mot gia nh ngheo kho

mien ong An o. Anh ta kiem song bang
cac thu oan la ao, gat gam ke khac.
149

Mot ngay no, trong khi anh ta ang ngoi ben le
ng suy tnh mu ke hai ngi, th cht co mot
nha s i ngang qua cho cua y.
S hoi: Chang hay hien hu lam g ma ngoi
ni ay?
Bach ai c! Xin ngai ch hoi. Toi khong
quen noi s that.
Nay hien hu! ng doi tra! Neu hien hu noi
nhng li khong that, khi nghiep en, ngi se
oa vao a nguc. Cang doi tra, cang nang nghiep,
hau qua la hi th luon co mui hoi ham, chang ai
tin tng mnh. Ruong vn cua hien hu khong
con ph nhieu, mau m, hat giong khong the nay
mam. Khi oa xuong a nguc, li cua hien hu
se b cay xi.
Nghe s noi, Thaganapa hoang kinh: Tha
thay! Ngi ta goi toi la Thaganapa v toi la mot
ke luon noi doi. T lau nay a thanh thoi quen, e
rang kho sa oi.
Ngi co the tu tap thien nh khong?
Tha thay! Thoi quen ay xem chng kho bo.
Khong he g! Neu biet quay au ve vi chanh
phap, ke nang nghiep cung co the tu tap.
150

Thaganapa vui mng khan khoan: e t cui
au xin thay t bi te o.
S day: Tat ca cac phap trong the gian nay
von la h huyen, khong that, giong nh nhng li
doi tra cua ngi tng thot ra. Cung the, nhng
g ngi cam tho, thay, biet, noi, nghe bang giac
quan eu h vong, khong co thc tnh. Vay t nay,
ngi hay tap quan tng tat ca cac phap cua the
gian ong vi s h doi. The gian nay c cau
thanh bang s h doi.
Sau khi lanh tho giao phap, Thaganapa tu tap
thien nh suot bay nam th ngo c cac phap
von la duyen hp, h doi, khong ben, ben tm en
thay mnh xin an chng.
Nhng s bao: Cac phap von khong that,
khong gia. Chan ly la chan ly. Khong ai co the
tao ra chan ly hay xac lap chan ly. V the, ngi
hay quan rang cai ma ngi t cho la chng ngo
cung ch la mot s rong khong. Mot s rong khong
t trong ban the, nh vay mi vao c ao.
ai s th 20
Naropa - Con ngi bat khuat
Ta nh vua ba coi
Cai quan khap ni ni
151
Nha Du-gia nem c

V giai thoat thanh tnh
Chinh phuc ch luan hoi
Hng lac thu thanh tnh
Truyen thuyet
aropa sinh trng vung ong An. Mac du

than phu lam nghe nau ru nhng Naropa
lai khong thch noi nghiep cha.
Hang ngay, ngai vao rng kiem cui e sinh
nhai. Tuy vay, ngai khong tm thay niem vui nao
trong cuoc song te nhat nay.
Nghe ai danh cua s Tilopa, ngai quyet nh
ri Patalaputra e tam s hoc ao. Khi ngai en
152

xu Visnunagar th ai s Tilopa a ri khoi chon
nay.
Khong gap c chan s, Naropa buoc long
phai du hanh giong ruoi khap nc An e tm cho
ra s Tilopa.
Cuoi cung ngai cung gap c s Tilopa tren
bc ng i quang ba chanh phap. Mng r,
Naropa rap mnh gia bui ng anh le ai s
Tilopa va cung knh tha ngai: e t lau nay
hang nghe ai danh cua thay, nay a gap c
that thoa long mong i.
Nghe qua, s Tilopa ung ung noi gian: Ta
nao phai la s phu cua ngi. Ngi cung chang la
mon o cua ta. Ch co ho o.
S va quat thao va thuan tay chan am a
vao ngi Naropa.
Du mi hoi ngo lan au a b x bac, nhng
Naropa van iem nhien khong lo mot chut oan
han, lai cang quyet tam i theo s Tilopa.
Hang ngay, Naropa i khat thc e cung dng
s Tilopa. Moi lan nh the, S van nhan vat thc
do Naropa hien cung nhng an xong S lai anh
ap, la mang Naropa.
153

Tuy the, Naropa van mot long phung dng
thay, hng chu nhng cn thnh no vo c, va an
cac thc an tha cua thay.
Naropa ke can ben thay trai qua 12 nam,
nhng s Tilopa khong he quan tam ngo ngang
en. Nhan mot hom, Naropa xin c mon ca-ri
rat ngon mot tiec ci, mang ve dang len s
phu.
An xong, s Tilopa hoi: Nay con, mon ca-ri
au ma ngon qua! Hay kiem them cho ta mot t.
Lan au tien c thay sai bao, lai nghe Tilopa
goi la con khien Naropa boi hoi sung sng khac
nao mot Bo Tat vao ngoi s a. Ngai tham ngh:
Ta ben chan thay rong ra 12 nam. T trc en
nay, thay cha he hoi ta: Ngi la ai? Nay thay
goi ta la con. Oi! That sung sng biet dng
nao!
The la Naropa i en cho tiec ci bon lan e
xin mon ca-ri ma thay mnh a thch.
S Tilopa lay lam hai long ve Naropa, S truyen
phap va lam le quan anh cho ngai. Sau thang
sau o, Naropa at than thong ai thu an.
Ngai van du khap ni e hoang phap.
Tng truyen, anh sang t than ngai phat ra
xa hang tram dam.
154
ai s th 21
Syalipa - Linh cau ai s
Ngi hoa s thien tai
Ve nhng bc tranh co hnh anh khung khiep
Khi ngam nhn cac tac pham nay
Long ta dang len mot noi kinh hoang
Nhng hay nhn lai i!
Hay nhn cho ro
Nhng hnh anh ay
phan anh nhng ieu khong that
Roi cuoi cung ta cung phat hien ra
Truyen thuyet
yalipa la mot nong dan ngheo song gan ke

mot bai tha ma. Ve em, co mot an linh
cau thng en e lung suc nhng mau xng tha
cua ngi chet trong am tro tan.
Tieng tru gao cua chung dng nh ma keu qu
khoc, nh xe toat ca bong em tch mch, quyen
vao khong gian en nght, khien ngi nghe phai
rung mnh sn gay. Chung la noi kinh hoang cua
Syalipa, am anh trong tam tr cua chang ngay lan
em.
155

Cho en mot hom, tnh c co mot ao s en
khat thc vung nay, Syalipa voi mang thc an
cung dng. Nha s lay lam hoan hy va giang
thuyet ve li ch cua cong c cung dng, nhng
Syalipa buon rau noi: Tha thay! Bai thuyet phap
cua thay that hay. Nhng neu c, mong thay
day toi lam cach nao co the vt qua noi s.
Nay hien hu! Ngi s g? Gia? Chet? Hay
luan hoi sau neo?
Tha, o ch la nhng lo s thong thng. Toi
co mot noi s ac biet hn. Toi s tieng tru cua
loai linh cau thng en kiem moi bai tha ma
gan ay. Xin thay t bi day toi cach tr noi s
ay.
Thoi c V ngi chang s g khac ngoai
tieng tru cua loai linh cau. Vay cach hay nhat la
ngi nen dng leu trong bai tha ma, song chung
vi loai thu nay. ong thi, hay luon tam niem
rang tat ca am thanh tren the gian nay ong vi
tieng tru cua chung. Lau dan, noi s se t huy
diet.
Syalipa vang li day, tu tap trong 9 nam th
at c tam vo uy, ac ai thu an, t xng la
Phap s Linh cau, thng ap mot tam da linh
cau tren than.
156
ai s th 22
Tilopa - Ke xuat the
Con chim ay ngu tren nui Tu-di
Dng nh no c lam bang vang
Bac tr gia biet rang
Nang lc thanh tnh la tat ca
Nen ngai t bo the gii vat chat
e bc vao canh gii Niet-ban
Truyen thuyet
ilopa von la quoc s cua x Visnuagar vao

the ky th 10. Ngai c c vua va trieu
nh rat mc ton knh. Nhng ngai to ra chan
chng nhng biet ai cua nha vua. Ngai thng
bao: i ta that vo ngha?
157

Sau o ngai xin t chc quoc s nhng trieu
nh khong thuan. Cuoi cung, ngai phai am tham
ra i.
Ri khoi trieu nh trong mot em khuya,
Tilopa i ve vung Kanci, tru than ni mot bai tha
ma heo lanh. Ngay i khat thc, em ve tu tap
thien nh ben canh nhng thay ma.
ai s Tilopa thng cho rang the gian o trc
nay chnh la coi thanh tnh cua ngai.
ai s th 23
Catrapa - Hanh khat gap may
Bat c cai g ma nha Du-gia nhn thay
eu hien lo giao phap cua chan s.
Tat ca
Ma ngi nhn thay la thc the bat sinh
Thc the bat sinh la v ao s cao ca nhat
Vo t la cach nhan biet khong hai
Bi the, c lanh hay thoi xau cung la mot
Truyen thuyet
atrapa la mot ngi hanh khat nhng luc

nao tren lng cung mang theo mot so kinh
sach. Mot ngay no, do phc duyen nen ngai tnh
158

c gap c mot nha s thong thai khai th tri
kien giai thoat va truyen cho giao phap.
S noi:
Xau ac bi vo minh.
Than nay do nghiep trc.
Hien tai tc v lai
No lc tu thien nh
Chng ac trong i nay.
Nghe thoang qua bai ke, Catrapa khong hieu

c y. S ben giang: Sai lam la do khong co tri
kien. Thieu tri kien th ta vay trong tam khi len.
Tam ta vay khi len dan theo hanh ong sai lam.
C the ma xoay chuyen lun sau vao ac nghiep. Ch
co thc chng cac phap von h huyen, do duyen
sanh ma co, tu tap thien nh vao Tam-ma-a
th mi het sai lam. Lai thay chung sanh troi lan
trong sau neo ma khi tam thng xot, dung Bi
quan ma pho o. Nhng khong e tam hng ve
qua kh, vng mac hien tai, tru tnh ve tng
lai. Kho lac von do tam sinh. Tu tap mien mat lau
ngay th Phat tnh t hien lo.
Catrapa lu lai Sendhonagra e tu tap thien
nh, sau 6 nam ngai ac than thong ai thu an.
159
ai s th 24
Bhadrapa - Ke oc nhat vo nh
Ngo c tanh khong
th vo minh la thanh tnh
Chiem nghiem long t
th hanh vi hoan thien
Hieu c tnh nhat quan
cua vo so phng tien
Ay la thien nh
Muc ch rot rao
thuan mot v giai thoat ma thoi
Truyen thuyet
Manidhara co mot ngi ba-la-mon giau

co, song cuoc song het sc xa hoa. Dou vay,
trong tam anh ta luc nao cung au lo.
Thng ngay, anh ta giao du quen biet vi rat
nhieu ngi, nen trong nha luc nao cung ong uc
ban be.
Mot ba no, trong luc anh ta nha mot mnh
v tat ca ban be a i d le tay tran, co mot nha
s Du-gia en khat thc.
Khi thay nha s rach ri bc vao san, anh ta
160

voi va keu len: Bat tnh, bat tnh! Ngi lam o ue
nha ta. Hay ri khoi ay trc khi ban be ta tr
ve trong thay, keo ho trach ta a cho ngi vao.
Ngai noi bat tnh ngha la sao, tha ngai?
Khong tam ra, khong thay y phuc, mang bnh
bat bang au lau, an thc an khong sach, sinh
giai cap ha tien la bat tnh. Gi th i nhanh i!
Nha s nghe xong van ng yen, khe ap: Nh
the khong phai la bat tnh nh ngai ngh. Ue tap
do than, khau, y mi thc la bat tnh. Lam the
nao ngai co the tay ra s ue tap trong tam cua
ngai bang le tay tran? Ch co tam trong giao phap
cua chan s, ngai mi co the hoan toan thanh
tnh, khong con cau nhiem.
Ngi ba-la-mon nghe thay co ly ben xin S
day them. S noi: Hay cung dng thc an cho
ta.
Nhng ngai khong the lu lai ay lau c. V
ngi nha va ban be cua toi khong tin ngai. Toi
se en ni ngai e nghe phap.
Ta song ni bai tha ma. Khi en gap ta nh
mang theo ru tht.
161

Ru tht ? Ngi ba-la-mon chung toi cam
khong c nhac en nhng th ay.
Tuy ngi. Neu muon hoc giao phap th phai
lam theo li ta dan.
Nhng toi khong the gap ngai vao luc ban
ngay v moi ngi se nhn thay toi. V vay toi se
en vi ngai vao luc ban em.
Sau khi nha s bo i, ngi ba-la-mon cai trang
roi i ra ch e mua ru tht. Khi em en, y tm
ng en ni mo a. en ni, y gap nha s, ben
dang thc an cho s va c iem ao.
e hoan cai tam kieu man ve giai cap, Bhadrapa
hang ngay phai quet don ho x va lam ve sinh
quanh ni s .
Sau 6 nam tu tap thien nh, Bhadrapa ac
than thong ai thu an.
ai s th 25
Dukhandhi - Phu quet ng
Ket hp qua trnh sang tao tng oi
Vi phep thanh tu rot rao
o la phep thien nh ai thu an
Khi len trong ta thc thanh tnh
o la tr tue cua Ba than.
162

Truyen thuyet
ukhandhi sinh trng vung Gandhapur,

thng ngay i lm gie rach em ve giat
sach, roi va lai thanh tng tam ao quan e mac.
Mot ngay no, ngai gap c mot nha s Du-gia
truyen cho tam an.
Ngai co gang tu tap, nhng tam tr luon luon
b chi phoi bi viec lm gie va may va, nen ngai
khi tam nghi hoac cho rang khong the tu hanh
thanh tu.
au oc ngai luc nao cung van v vi cong viec
thng ngay khien khong the nhat tam quan
tng hay tr tung chan ngon.
Dukhandhi em tr ngai ay trnh bay vi ton
s cua mnh. S day:
Chan phap khong ngan me.
Khong co phap may,
khong co phap ngi may.
Chan ngon la nh th.
Hay quan tng v than.
Tr tung chu mien mat
T nhien tam thuan thuc
Thay cac phap eu khong.
163

Nng theo li day cua chan s, Dukhandhi tu
tap 12 nam th at than thong ai thu an.
ai s th 26
Ajogi - Ngi b ruong ray
Vang li day cua bac thanh tang
Ta quan mot iem khong ni chop mui
Buoc chat tam nay vao vu tru
Mot vu tru trong mot vu tru.
Truyen thuyet
thanh pho Pataliputra co mot gia nh giau

co, sinh c a con trai oc nhat, v the
moi ngi rat yeu qu.
Tuy nhien, khi a be ln len, ngay cang tr
nen map beo en noi khong the ngoi day e an
uong, tieu tien hay i lai bnh thng nh nhng
a tre khac.
Bo me cua a be cam thay qua that vong ben
em no ra bo gia bai tha ma.
Mot mnh ni hoang vang, a be s hai keu
khoc mot hoi lau th co mot nha s tnh c i
ngang qua. Thay hoan canh toi nghiep cua no,
lien cho no mot t thc an.
164

Nhng tham ch no khong ngoi day c e
a thc an vao mieng.
Ngi khong the t ngoi day an th con lam
c cai g?
Toi that la vo tch s. o la ly do tai sao bo
me toi em bo toi ay cho en chet.
Ta khong chac rang nam nga nh ngi co
the tu thien c hay chang? V s an o noi.
Tha thay! Toi ngh toi co the tu tap c neu
co ngi bang long day toi.
Nghe a be noi, s hoan hy truyen tam phap
cho no, khien no co the nhap vao an phap cua
Thu than Hevajra.
S day: Hay quan tng mot qua cau ch bang
hat cai nam ngay tren chop mui cua ngi. Sau o
quan tng co mot tram trieu the gii trong hat
cai ay.
Tha thay, tu tap nh vay se mang lai ket qua
g?
Hay lam theo ta day, ngi se thay.
Sau 9 nam thien nh, cau be ac than thong
ai thu an va c moi ngi goi la chan s Ajogi,
theo Phan ng (Sanskrit) co ngha la Vo tac.
165
ai s th 27
Kalapa - Ngi ien phong nha
Nhng con ngi vo minh t nguyen thuy
Ngu ng cho ta ke ien ro
Giao phap cua chan s la e-ho
Thuoc chuyen cha tr benh ho o
Truyen thuyet
alapa von la mot con ngi co hnh dung

cc ky tuan tu, do i trc ngai tu phep
nhan nhuc va thien nh cho nen than the cua
ngai cng trang va co nhng net ep ay sc thu
hut, khien bat c ai gap ngai cung eu muon dng
lai ngam nhn.
Ngai cam thay rat kho chu v s chu y qua
mc cua moi ngi, ben t bo pho th e an c
mot ni gan khu mo a.
Tai ay, ngai gap c mot nha s Du-gia
truyen cho tam an.
Sau mot thi gian tu tap, ngai ngo c chan
ly, thng van du ay o, va co tai xuat khau
thanh th, nhng hanh vi ky b nen moi ngi eu
goi la Phat khung.
166
ai s th 28
Dhobipa - Ngi th giat
Chang biet t thu nao
Ta tng giat sach bao vet ban
Nhng khong the nao giat than en thanh trang
Ch co giao phap cua chan s
mi got ra c tam ta
Truyen thuyet
hu no, tai vng quoc Pataliputra co mot

gia nh lam nghe giat ui.
Mot hom, anh th giat ang ban bu vi cong

viec thng ngay th mot nha s Du-gia cht en
e khat thc.
Anh th tre du ang ban ron cung to ra hoan
hy cung dng vat thc cho v s, ong thi hoi
nha s co can giat ho th g khong.
S ben a ra mot mau than: Hien hu co the
giat tay cai nay chang?
Tha ngai, toi khong the lam cho cuc than en
thanh trang c.
Hien hu noi ch phai. Cung the, khong the
dung th g e tay sach vet nh trong tam. Nhng
ta co mot b quyet ch can giat mot lan la tinh
khiet mai mai.
167

Nghe s noi the, ngi th giat lay lam vui
mng khan khoan xin s truyen cho b quyet ay.
S lam phep iem ao roi truyen phep Tam
mat (Mat an, Mat chu va Mat tng) cho chang.
Trai qua 12 nam tu tap, dung Mat an (Mudra)
e thanh tnh than, dung Mat chu (Mantra) e
thanh tnh khau, va dung Mat tng (Samadhi)
e thanh tnh y, ngi th giat chng ac than
thong ai thu an (Mahamudra).
S day:
Nc hoa an tay tr than nghiep
Nuc chan ngon tnh hoa khau pham.
T o ve sau, ai a giat th g, ngi th ay

eu giat sach mot cach nhanh chong, va la thay,
vat ay khong he b vng ban tr lai, khien moi
ngi lay lam ngac nhien.
Mai ve sau, moi ngi mi phat hien ra ngi
th giat ay a chng qua thanh va thng c
ngi goi la Chan s Dhobipa.
ai s th 29
Kankana - Nha vua tu s
Vien ngoc nh y Chan e
Phat ra anh sang giac ngo
168

Thoa ap tat ca nhu cau
Thong qua hanh vi ao dieu
Ke nao nem c v nay
Tc thi thanh tu vien man
Truyen thuyet
c vua x Visnunagar cai tr mot vng

quoc giau co, thnh vng. Nha vua luon
tm cach e thoa man nhng thu vui ngu duc.
Mot ngay no, co mot nha s Du-gia en hoang
cung e khat thc, nha vua cung dng vat thc
cho s mot cach rat hao phong.
ap lai tam long hao hiep cua nha vua, s
khuyen: Tau be ha! Vua va vng quoc thc ra ch
la nhng danh t rong tuech. Cho du a v the tuc
cua ngai nh the nao i na cung vo ch. Bi v tat
ca chung sinh eu phai chu au kho nh nhau. T
roi sinh, sinh roi t noi tiep nhau khong dt, noi
kho au lai co vo so muon van hnh tng. Ngay
ca cac vua coi tri, mot khi phc bao a can con
phai chu kho au sinh t, huong chi a v pham
phu cua ngai. Mong be ha t bo thu vui ao anh v
chung giong nh nhng giot sng mai, va hay tu
tap thien nh.
169

Thay noi ch phai! Nhng ta khong the mac
gie rach i xin an. Thay co cach g khien ta co the
tu tap thien nh ma khong can t bo thu vui ngu
duc va ngai bau hay khong?
Cach tot nhat la be ha nen t bo tat ca.
Khong! Khong! Cai canh tng an cm bang
bnh bat au lau, mac gie rach, an thc an tha
lam ta phat khiep.
Neu be ha khong thay oi thai o, niem t hao
va s lam dung quyen lc se tao nen nghiep bao
khien ve sau be ha phai tai sinh ni ha tien. Cach
song pham hanh a mang lai cho toi mot niem
vui vo tan. Tuy nhien, toi co mot phng phap ac
biet giup ngai co the tu tap thien nh ma khong
can phai t bo nhng thu vui thng ngay.
Neu vay, xin thay t bi ch giao cho qua
nhan.
Be ha hay quan tng anh sang cua vien ngoc
c eo co tay be ha va tam khong tham duc
cua be ha la mot.
Hay cham chu nhn
Anh sang ni mat ngoc
170

e thay c
Niem vui chan that
San co trong tam ngi
Tat ca trang phuc
Cua bau ngoc nga
Nha ca en ai
Vo so mau sac
eu hien ra trong mat ngoc
Nhng ban chat cua ngoc
Khong he thay oi
Tat ca cac phap
Van tng sum la
Tat ca sac y
Khi len trong ngi
eu vong T tam ngi khong lay ong
Van sang choi nh mat ngoc kia.
Nha vua thc hanh thien nh bang cach chu

muc vao mat ngoc va ngo c chan ly. Sau thang
sau o, nha vua at c than thong ai thu an.
Mot hom, nhng ngi hau can nha vua nhn
qua ca phong thay nha vua ang thien nh tren
ngai vang va quanh ngai la vo so cac thien n.
Trieu than biet rang nha vua a tu hanh thanh
tu ben en cau phap. Nha vua day rang:
171

Niem vui thanh tnh la vng quoc
Thay biet chan ly la c vua
Cac ngi cung se la hoang e
Neu nh tu phap thien nh nay.
T o vua lay phap hieu la Kankanapada, o

cho dan chung vung Visnunaga tu tap phap thien
nh va tho en 500 tuoi.
ai s th 30
Kambala - Ke lam li
Trong cai sau rong cua ai dng
An cha mot kho tang
o la niem vui,
s thnh vng cua cac Long vng
T khi thuy
Tat ca anh sang va am thanh
T no la phap gii
Lanh thay! Bac thanh a thay ro ieu nay
Truyen thuyet
uoc vng x Kankarama ha sinh c hai

hoang t. Khi quoc vng bang ha, trieu
nh a hoang t ca len ngoi.
V Hoang t nay von la mot con ngi c hanh
va thao lc, nen ke t khi ngai len ngoi, at nc
172
luon song trong canh thai bnh, va dan chung tr

nen giau co sung tuc. Ho giau en noi ch dung
toan chen vang a bac trong cac ba an.
Tuy nhien trong suot nam tr v au tien, vua
khong gap c hoang thai hau, v ba trong thi
gian chu tang. en nam sau, hoang thai hau mi
vao trieu, gap mat nha vua.
Nha vua tre thay mau than khoc loc co ve
khong vui, ben hoi: C sao mau hau lai khoc?
Ta khoc v thay con tren ngai vang luc nao
cung ban bu viec trieu chnh.
173

Tau mau hau! Con hieu. Con se thoai v,
nhng ngoi lai cho em con va con se xuat gia
theo Phat.
Theo li ha, nha vua tre e lai ngai vang cho
em, roi cung 300 tuy tung en tu tap mot tu
vien.
Nhng chang bao lau me ngai lai xuat hien
trc mat, ba lai khoc loc. Ngai chao hoang thai
hau va hoi duyen c.
Ba noi: Ta khoc v hien nay con a la mot nha
s ma van con ke hau ngi ha nh mot ong vua.
Hay t bo tu vien nay va mot mnh i an c ni
rng sau e tu tap.
Vua nghe li i vao rng gia tu tap, nhng do
phc bao i trc dan lang thng en cung
dng ngai vo so vat thc.
Me ngai lai xuat hien khoc loc, va noi: Mot
bac thanh tang th can g nhng th ay?
Nghe me mang, nha vua ci bo nhng trang
phuc tot, bnh bat bang bac va nhng th qu gia
khac e chon loi tu kho hanh.
Ngai lang thang ay o, t thanh pho nay sang
thanh pho khac.
174

Mot hom ngai thay me xuat hien gia bau tri,
trong than tng cua mot Dakini va day ngai
phng phap thien nh.
Sau 12 nam tu tap, mot hom ngai hoat nhien
chng ac than thong, bay len h khong, va bat
ng oi mat vi me. Ba qu trach: Sao con khong
lo pho o chung sinh ma hy long than thong e
tieu dao?
c vua luc nay a tr thanh mot thanh tang,
vang li me ap xuong at, i lan ve thanh pho
Mangalapur, mot thanh pho co ong c dan,
khoang chng hai tram nam chuc ngan ho.
Cach o th khong xa, ngai phat hien co mot
hang ong vang ve goi la ong Ba Cay Co, phu
hp e thien nh.
am n phu thuy chon ay nghe tin ai s en
tru tai x s cua chung lien bao cho mu phu thuy
cam au la Padmadevi. Ca bon tm cach quay pha
viec tu tap cua s.
Mot ngay no, khi ngai i vao thanh, tren mnh
quan mot chiec men bang len mau en, th bon n
phu thuy bam theo sau ngai nai n: Tha thay,
mong thay hoan hy en nha chung toi e dung
mot ba cm.
175

Nhng S khiem ton choi t: Ta khong the
dung cm t gia.
Thay khong the mi s, bon chung nai n gi ho
chiec men cho s trong khi s con trong thanh.
Khong tien t choi lan na, S anh phai giao
chiec men cho chung roi tran i vao thanh.
S i roi, bon phu thuy tu hop lai va khao vi
nhau rang: Vat g s hu cua mot nha s ac ao
eu co than lc. Chung ta phai an cai men nay.
The la bon chung chia nhau an moi ngi mot
manh, phan con lai c nem vao bep. Khi s
quay lai, bon phu thuy a ngai mot cai men khac
mi hn, nhng s van mot mc oi lai chiec men
cu cua mnh.
Nai n mai khong c, bon phu thuy ben lay
vang cung dng nhng s khong nhan.
Ngai tc gian i thang en trieu nh, tau vi
vua: Ngai la bac minh quan, c sao lai khong the
bao ve than dan cua mnh tranh khoi bon phu
thuy trom cap kia?
Sau khi nghe s giai thch s viec, nha vua cho
goi bon phu thuy en va ra lenh cho ho phai hoan
176

lai chiec men cu. Nhng bon chung thu that rang
chiec men ay khong con na.
S anh tran quay lai hang ong e thien
nh.
Sau o bon phu thuy dung phep lam tat dong
nc ni hang ong cua ngai. S lam phep Ho ma
(Tonna) trieu thnh Thu than Heruka khien cho
dong nc chay tr lai.
Nhan mot dp, bon n phu thuy t cac ni ve tu
hoi tai Oddiyana, s dung than thong bien tat ca
bon chung thanh mot bay cu oan xen long au
cua chung, khien Padmadevi n chua phu thuy
phai quy phuc, cau s giai thoat cho chung.
Va khi c s cho tr lai hnh ngi, au cua
cac phu thuy eu troc nen chung khoc loc tham
thiet.
Chang bao lau, tai ong Ba Cay Co, cac n
than nhuc cam co am hai s bang cach lan mot
tang a nui khong lo xuong au ngai, nhng that
bai.
Cuoi cung c vua x ay phai can thiep: Khong
ai trong cac ngi co the hai c nha s ay. Vay
tot hn cac ngi nen quay ve vi chanh phap.
177

Mac du nha vua khuyen ln, nhng bon n phu
thuy van khong them e tam en. Thay vay, S
bao: Ke t ay ta kiem soat cac ngi, neu cac
ngi khong cai ta qui chanh, ta se bat giao cac
ngi cho Diem chua, va neu cac ngi tai pham,
ta se bien cac ngi thanh nga.
Bon phu thuy kinh hai, ben cau xin s thu nhan
lam e t va tu tap phap thien nh cua ngai.
Sau khi c s lam phep tnh nghiep, bon phu
thuy oi ra tam men ma chung a nuot trc o.
S gom cac mau vun lai thanh chiec men nhng
nho hn trc o. S c goi la Kambala, tc s
men.
ai s th 31
Dengipa - No le chon lau xanh
Niem hanh phuc v ai
Khoe nh nga, voi, sau nh ai dng
Chan ly nh con kh, nh tre th,
nh ch viet tren dong nc
S bat kha phan nh dong song,
nh mat tri, nh y dc
S thanh tu nh bui toc,
nh con mat, nh banh xe
178

Truyen thuyet
engipa von la giao s ba-la-mon cua trieu

nh Pataliputra. Do nghiep duyen i
trc, c vua Indrapala va Dengipa quyet nh
cung nhau i tu. Ho tm en chan s Luipa va
c s truyen cho tam phap.
Theo truyen thong, ho phai co mot vat g o e
cung dng cho s Luipa, nhng ho chang mang
theo g, va cuoi cung ho i ti quyet nh cung
dng ban than.
S Luipa dan ho en Orissa, ke o i bay ngay
na th en Japantipur. en mot lau xanh, s
Luipa hoi ngi gac ca: Chu nhan cua ngi co
can mua no le khong?
Tc th, mot giong noi t trong vang ra: Gia
bao nhieu?
Mot tram lng vang.
Cuoc nga gia a xong, nhng vi hai ieu kien.
Mot la ngi ba-la-mon phai c ngu mot mnh,
hai la sau khi lam u cong lao ong, ngi ba-lamon phai c tra t do.
S Luipa e ngi ba-la-mon lai.
Ke no le ngi ba-la-mon kia luon luon lam
hai long n chu nhan va c moi ngi qu men.
179

Mot ngay no, sau khi ong ta lam xong cong viec,
ngi chu quen sai ngi mang thc an en, ong
ben i ra vn ni ong thng ngh ngi sau khi
lam viec.
Ngi chu cht nh ra, voi sai cac ngi lam
khac em thc an en cho ong va ho vo cung ngac
nhien khi thay mi lam thieu n ep ang phuc
vu ong va than ong phat anh hao quang choi loi.
N chu nhan c bao tin chuyen la, ba lay
lam ay nay, ben en noi rang: Toi that la can
quay v a oi x vi ngai nh mot ke no le suot
12 nam nay. Qua that toi co mat nh mu, cau xin
ngai t bi tha th va cho phep toi c hau ha
ngai nh bac thay.
Dengipa khong chap nhan li thnh cau nay,
nhng ngai truyen phap cho ba ta va nhan dan
thanh Japantipur, roi van du ni khac.
ai s th 32
Bhandepa - V than ghen t
Khong quyen luyen, ay la tnh thng cao ca
T bi la nhan ra ban chat cua luan hoi
Vui thong cam la niem vui khong b ben
Xa bo hoan toan la v giai thoat thanh cao
180

Truyen thuyet
handepa la mot v than ngu c tren am

may thuoc vung tri x Sravasti.
Mot ngay no, ngai thay xuat hien mot dang

ngi mnh mac ao ca-sa, mot tay mang bnh bat
con tay kia cam tch trng, bay l lng ngang
qua, va toan than bao boc bi mot luong hao quang
rc r.
Bhandepa lay lam la, hoi v thien chu cac coi
tri: V than nao va mi bay thoang qua vay,
tha ngai?
ay la mot bac A-la-han a dt tr cac lau
nghiep.
Bhandepa t lau khao khat c tu hanh thanh
tu nh the nen ngai quyet nh ha gii e tm chan
s. Ngai tm thay s Krsnacarya va c s truyen
cho phep thien nh Man-a-la Guhyasamaja va
Bon tam vo lng e bao ve than mang.
Khi v thien chu cac coi tri thay Bhandepa
quay lai coi tri lien an can hoi tham ve cong phu
tu tap cua ngai.
Bhandepa noi bai ke nh sau:
181

Ta at en canh gii
Canh ay khong thc the
Thien nh khong gian oan
T bi lam phng tien
Cu canh lam h khong
Bon tam hoa lam mot
Tham duc khong cho tru
Bac chan s cao qu
Ke tr nen ton th
Bhandepa hoang dng chanh phap c bon

tram nam, o vo so ngi dan sau thanh pho
ln cua Aryavarta la Sravasti, Rajagrha, Vaisali,
Varanasi, Pataliputra va Kanyakubja.
ai s th 33
Tantepa Ke anh bac
Tat ca y niem
Tat ca nhng phan anh cua tinh than
a lui tan roi tan vao h vo
Va moi kinh nghiem thoang qua
cua the gii hien tng
Cung bien mat dan trong s tng tuc
S tng tuc cua vang lang
182
Truyen thuyet
antepa la mot con ngi am me c bac.

Ong anh bac ca ngay lan em va thua het
sach nhng g ong co. Du vay, e co tien chi tro
sat phat ay, ong a vay mn khap ni.
en ky han tra n, Tantepa khong u kha
nang chi tra. Cac chu n xum lai anh ong en
suyt chet. Cuoi cung, ong anh phai ra khu mo a
e an than.
Tai ni nay, Tantepa gap mot nha s Du-gia,
S hoi tham hoan canh cua Tantepa.
Tha ngai, toi von la mot con bac, b thua en
183

sat nghiep. V khong co tien tra n, nen ho anh
ap toi suyt chet.
Vay sao ngi khong tu tap thien nh?
C bac la nghiep cua toi. Neu nh co phap
nao tu nhng khong phai t bo c bac th toi thc
hanh ngay.
ieu ay khong kho, mien la ngi sieng nang
tu tap.
S truyen phap va khai tam cho Tantepa. S
day: Ngi hay quan ba coi Duc gii, Sac gii
va Vo sac gii eu rong khong nh cai tui khong
tien cua ngi vay. Lai quan ban tam cua ngi
cung rong khong nh ba coi ay, lau ngay at thanh
tu.
Tantepa vang li S, tu tap 20 nam th chng
ngo va ac than thong ai thu an.
ai s th 34
Kukkuripa - Ngi yeu cho
Th phung, cung dng bang nghi thc
Ben ngoai loe loet co ch chi
No lc, tinh tan la hien dien
Thng thay ch Phat lai vang xa
S chng ac nam trong li chu nguyen
cua mot chan s
184
Truyen thuyet
ukkuripa von la ngi Ba-la-mon nhng rat

tin tng vao huyen thuat (Tantra). Ngai
cho rang huyen thuat co the giai quyet nhng van
e hien hu, do o ngai chon con ng xuat gia,
song nh mot nha s Du-gia.
Ngai van du ay o, tren ng ngai gap mot
con cho cai b oi. No quan quyt ben chan ngai
khien ngai ong long t bi mang no theo khap
chon. Ngay ngay ngai e no lai trong mot hang
ong roi i khat thc.
Sau 12 nam tu tap, Kukkuripa ac than
thong.
Ch thien ba mi ba tang tri Duc lac mi
ngai d tiec, Kukkuripa nhan li. Ngai c ch
185

thien ai ang vo so mon ngon vat la. Trong khi
ay con cho cai trong hang ong t tm lay thc
an con sot lai.
Kukkuripa ang ngon mieng, bong nh en con
cho, ngai bao vi ch thien rang ngai phai tr ve
e cham soc no.
Con cho ay ang trong hang. Ngai ch voi
ve v tiec van cha tan. Va lai chung ta ang vui
ve vi nhau. Mac cho ch thien nai n, Kukkuripa
voi va quay ve.
Con cho cai mng r khi gap lai s. Ngai vo
au au yem no, lap tc con cho cai ay bien thanh
mot n Dakini va len tieng noi vi ngai:
Lanh thay cho ngi
Vt qua cam do
ac ai than thong
Nay ngi phai hieu
Phap thuat ch thien
La tro huyen ao
Bi v chnh ho
Nga chap con vng.
Lac thu nh sng
Tan theo nang sm
Nay ta truyen lai
Chan ngha nhiem mau.
186

Roi v Thien n Dakini khai th va truyen b
phap cho S.
ai s th 35
Kucipa - Ngi b bu co
Cai tuyet oi bam sinh mang nhieu au kho
Nha Du-gia ban tnh phan ng d doi
nh tia nhn cua mot con voi
Nhng khi xa bo,
ngai i vao trang thai xuat than
Khong rang buoc, thoat ra ngoai tham duc
Trong anh sang li day cua mot chan s
Ta a anh mat cai vo cung
cua phu nh va xac nh
Nhng cai thc the kho nam bat nay
Lai tr thanh cai vo cung tan
Nhan ra cai vo cung tan nay
Ta hieu ra chan ly
Truyen thuyet
ucipa la mot nong dan vung Kahari, rat

au kho v cuc bu ni co ngay mot ln.
Cam thay xau ho v tat bnh cua mnh, Kucipa
thng tranh xa cho ong ngi ma tm en nhng
ni heo lanh e an c.
187

Mot ngay no, co ai s Nagarjuna i ngang
qua. Ngay khi va nhn thay ngai, Kucipa a co
long men mo ben chap tay anh le va tha: Cuoi
cung roi thay cung en. Con xa nay au kho v
nghiep cu. Cui xin thay t bi te o.
S Nagarjuna nhan thay con ngi benh tat
kia co the tu tap phep thien nh cua ngai do co
duyen i trc, nen ngai hien lo Man-a-la cua
Guhyasamaja va a Kucipa vao an phap.
oan S day: Nay ngi hay lay cai bu ni
co cua ngi lam phap quan tng. Hay tng
tng cai bu ay moi luc mot ln hn.
Kucipa thc hanh thien nh y theo li ch bao
cua s, quan cai bu moi luc mot ln hn trc khi
s kho au kp en. Khi Nagarjuna tr lai, Kucipa
bao rang phng phap tr lieu co hieu qua.
S nghe the lien day rang: Lan nay, ngi
hay quan tng ca the gii nay hien hien trong
cai bu ay.
Kucipa thien nh lien tuc va cuc bu t nhien
nho lai, teo dan va bien mat.
ai s th 36
Dharmapa - Ke khong ngng hoc hoi
De xuc cam vi noc oc nh phan
Tam thong thai b anh oc bi s phan tch
188

Li chu nguyen cua mot chan s
Cha lanh benh luan hoi trong ba coi
Truyen thuyet
harmapa la mot th sinh cham ch. Ong

oc sach khong biet chan, nhng tiec mot
ieu la ong khong co oc phan tch va tnh nhay
ben trong viec tiep thu cac kien thc cua thay
day.
V vay ong khong the ap dung nhng ieu a
hoc vao cuoc song thc tien. Ngoai ra, ong va hoc
xong th lai quen ngay.
Ngay no, ong gap mot nha Du-gia va tho lo tr
ngai ay. S thng tnh iem ao va truyen noi
lc cua mot chan s cho Dharmapa va day:
Hay nh th ren kia
Nau kim loai sat, thep
Tan chay thanh mot khoi
Hay ot chay kien thc
Tan vao tam h vo.
Dharmapa nghe qua cht hieu y cua s. Ngai

nhan biet rang nhng ieu ngai a hoc cung san
co ngay trong chnh ban tam.
189
ai s th 37
Mahipa - Con ngi v ai
Ngon nui kieu hanh vo minh
Chon vui vien ngoc nh y
Gi ay
S mau nhiem cua hanh vi giac ngo
a thoa ap nhng ieu mong c
Ke nao nem c v giai thoat nay
Ngha la hoan toan thanh tu
Truyen thuyet
ahipa la c dan vung Magadha (Ma-kieta). Ong co mot than hnh cng trang,
lc lng va sc khoe. V vay, ong thng t ca
ngi ban than: Ta la ngi khoe nhat ma khong
ai tren i nay co the ch lai.
Mot ngay no, Mahipa tnh c gap mot nha s
Du-gia tren ng i vao thanh. S dng lai nhn
ong mot cach cham chu va hoi: Ngi ang ngh
g trong au vay?
Khong! Khong! Toi chang suy ngh g ca!
Mahipa thoi lui mot bc.
Khong au! Ta biet ngi ang tham ngh: Ta
la ke bat kha chien bai.
190

Nghe s oan ung y ngh cua mnh, Mahipa
cht rung mnh, tam t bang hoang, tr nen khiem
cung va rap mnh anh le s. S day: Hay t bo
long kieu man!
Vang. Cui xin ai s ch day.
Nha s lam phep iem ao va khai tam cho
Mahipa, roi oc bai ke nh sau:
Cac phap t tam sinh
Thien nh khong ngng ngh
Tc thi tam khong sinh
Niet ban thng tch tnh
Trng tam la toi hau
Nghe xong, Mahipa tha: Bach thay, con

khong hieu.
S lai noi: Khong tnh la sc manh vo bien.
Ngi co sc manh vo bien la ngi thau at
khong tnh.
Mahipa ngh rang nhng li day cua s chang
gi len mot van e g la kho khan ca. Nhng moi
lan ong muon nam bat oi tng cua thien nh
th lai that bai, va muon nam bat y thc th no
trn tuot.
Sau cung, Mahipa mi hieu c rang chan ly
khong ngan me, bao la nh bau tri.
191
ai s th 38
Acinta - An s tham lam
Trong Thu an khong co oi tng,
khong co hnh anh
Mi ngan vong tng cung la khong
Bi v cac phap la tnh thc
Tnh thc cho nen ngo ly nay.
Truyen thuyet
cinta la mot tieu phu x Dhanirupa. V

s ngheo kho bc bach cua cuoc song hang
ngay nen ong luon luon m c en s giau sang
phu qu, bat luan ngay em. Trong tam tr ong luc
nao cung ngh en cach lam the nao e c giau
co.
Kho thay! Lc bat tong tam. Acinta cam thay
au kho tuyet vong va khong muon tiep xuc vi
ngi i v mac cam ngheo kho. Ong i en mot
ni heo lanh e an c. Nhng chnh ni ay, ong
gap c ai s Kambala. ai s hoi: Ngi ang
ngh g ma lai xa lanh moi ngi nh the?
Tam tr toi luon b am anh bi s giau sang
nen khong thanh than c.
Co mot cach e t bo s tham am ay. Neu
ngi phat nguyen tu tap ta se truyen cho.
192

Acinta lay lam hoan hy, cau xin: Mong Ton s
t bi hoa o cho e t.
S noi:
Tham am ma lam chi
Khac g gai l th
Hay gan loc tam, y
Quan than nh coi tri
Quan y la tinh tu
Tai than t hien ra
Cung dng bac hien gia.
Acinta vang theo li day ma tu tap. Nhng y

tng tham am vat chat the gian bien thanh anh
sang cua cac tinh tu, va cac tinh tu ay tan bien
vao bau khong gian vo tan. Ngai ngo c chan ly
va em trnh bay s ac ay vi chan s cua mnh.
S day:
Ban chat cua bau tri
La h vo, khong tan
Lam sao ngi nam bat
Cai khong tan, h vo?
Chang sac, mau, hnh tng
Ma ngi mai tham am
i tm kiem quan quanh.
193
ai s th 39
Babhaha - Ke khao khat t do
Oi niem vui! Niem vui
Niem vui khong ngan ngai
Niem vui khong tham duc,
niem vui khong si me
Moi niem tng chnh la niem vui o
Oi niem vui ky ao, niem vui b mat,
Niem vui khong nam bat c.
Truyen thuyet
abhaha von la hoang t x Dhanjur, mot

con ngi tham am sac duc. Mot hom,
nhan mot nha s Du-gia en hoang cung e khat
thc, v hoang t tre tuoi em long ngng mo
v s thong thai nay va hoi rang vi ban tnh a
thch lac thu duc tnh nh ngai th co the tu tap
thien nh c chang.
S noi: Tam Bo-e hay ai nguyen (Samayas)
la nguon goc can ban e co the chng ac cac
phap b mat. Chan s la nguon goc e thanh tu
cac phap. Nay, Hoang t phat nguyen tu tap tc
la gieo nhan lanh, at se thanh tu. Trong khi tan
hng duc lac the gian, ngai hay luon quan niem
194

rang moi lac thu khong tach ri khoi tnh khong
(nyata).
Ke o, S lam phep khai tam cho hoang t va
truyen cho tam phap.
Hoang t y theo li day cua S tu tap trong
12 nam th s am muoi trong tam dan dan bien
mat.
ai s th 40
Nalinapa - Ke t lc canh sinh
oa sen ni nh au
An cha mam tnh lac
luan xa ni co
la niem vui sieu tuyet
luan xa ni tim
la niem vui xa bo
Luan xa ni an ien
la niem vui t tai
Va ta a at ti
Cai bat kha at.
Truyen thuyet
alinapa la mot ong hoang b that sung nen

cuoc song tr nen kho khan, en noi ong
phai kiem song bang cach nhat cu sen mot cai
ho.
195

Mot ngay no, Nalinapa tnh c gap mot nha
s Du-gia va c s giang giai ve noi kho sinh
t, cung ch ro s vi dieu cua canh gii Niet-ban,
Nalinapa ong tam lien cau s day cho con ng
giai thoat. S hoan hy nhan Nalinapa lam mon e
va truyen cho tam phap.
Hay quan ch ham
Mot man trang thanh tnh
Xuat hien tren vng mien
Va yet hau mot ch bam
Sang choi lam tan chay ch ham tren au.
Va hanh gia tam mnh
trong niem an lac vo bien,
Bo lai cau ue cua sau coi,
Va ch con la niem vui thanh tnh
ay giai thoat ma thoi.
Nalinapa tu tap trong 9 nam th ac ai than

thong, tam tr khong con b phien nao khuay ong,
giong nh mot oa sen a vn len khoi mat ho.
Ngai hoa o vo so chung sinh thanh
Pataliputra, tho 400 nam, sau o cung 450 mon
e en tru canh gii cua n kim cng Du-gia.
ai s th 41
Bhusuku - Thay tu giai ai
Ta nem mui cay ang
Cho en khi nhan ra s that nay
196
Trong luan hoi, ta cach xa Phat vo van

Nay to ngo biet Niet-ban cung la ni ay
T ay ta tr thanh vien ngoc qu
Toa sang trong long ai dng menh mong
Truyen thuyet
i thi ky tr v cua vua Devapala, bay

tram o chung cua ai tu vien Nalanda
c nha vua cung cap ay u cac vat thc, y phuc,
thuoc men va nhng th can thiet khac. Trong so
tang chung nay co mot ong hoang cung theo tu
hoc.
197

Ngai tu vien trng thng lay lam hai lomg
ve s tien bo trong viec tu hoc cua tang chung.
Tuy nhien, trong khi cac ban ong mon tu tap
nghiem tuc th v tu s von dong hoang toc ch lo
an ngu va i dao chi loanh quanh chang lam g.
Theo noi qui cua tu vien, moi tu s eu phai
luan phien tung niem nhng bai kinh ma ho a
hoc thuoc t trc. Nhng Bhusuku khong he nh
mot oan kinh nao, lai thng tre nai trong viec
cong phu.
Tu vien trng ben canh cao Bhusuku va bao
rang neu ong con vi pham Thien qui th se b truc
xuat.
Bhusuku khong nhan loi lam lai con chong
che: Bach thay! Toi nao co pham loi g. Neu toi
b uoi th that la ieu bat cong. Ly do n gian
ch la toi khong phai ngi nhai lai nh con vet.
Tuy nhien, ngai tu vien trng van kien quyet
rang neu Bhusuku con tai pham se b truc xuat
ngay.
S giai ai cua Bhusuku t lau a b cac tang
chung phe phan nen lan nay ho rat mong i cai
giay phut ma Bhusuku nhan lanh hnh phat.
198

Mot em trc khi en thi cong phu cua
Bhusuku th ngai tu vien trng en cho cua
Bhusuku khuyen bao: Lau nay ngi an ngu qua
nhieu, ma le ra ngi phai tinh tan tu tap mi la
ieu tot. Neu ngi khong the hoc thuoc kinh e
cau nguyen th at phai b truc xuat ra khoi thien
mon. Ta giup ngi lan cuoi. em nay ngi nen
tr tung chan ngon Van-thu, than chu cua v Bo
Tat ai Tr, khong c ngu ngh.
Noi xong, ngai truyen mat phap Van Thu thien
nh cho Bhusuku.
Sau khi ngai vien trng lui ve, Bhusuku cot
co ao len tran nha e khoi b nga va e khoi ngu
quen. Bhusuku khi s tr chu Van-thu suot em,
en gan sang th lieu phong cua ong tran ngap
anh hao quang rc r va Bo Tat ai Tr Van-thus-li hien ra hoi ong: Muc ch cau nguyen cua
ngi la g?
Ngay mai en lt cong phu cua toi nhng toi
khong thuoc dong kinh nao. V vay toi tr chu nay
e mong c Bo Tat giup toi.
Ngi khong nhan ra ta sao?
Tha, that tnh toi khong nhan biet ngai la
ai.
199

Ta chnh la Bo Tat Van-thu.
Cui xin Bo Tat ban cho toi tr hue thien xao
cua ngai.
Ta chap nhan. Vay, ngay mai ngi c thc
hien nhiem vu cua mnh.
Noi xong, Bo Tat Van-thu bien mat.
Sang hom sau, en lt Bhusuku hanh le. Theo
le thng c vua Devapala cung quan than va
dan chung mang hng hoa en e dang cung
trong buoi le. Moi ngi eu thap thom ch xem
s that tho cua ong tang thng ngay von to ra
giai ai.
Khi Bushuku en ni, s yeu cau moi ngi
mang en cho s mot cai long cai e che au roi
bc len phap toa mot cach t tin.
Ngay khi s va nhm chan bc, toan than t
nhien bay bong va phat ra anh sang, ong thi
ca chanh ien t ong khep lai khien moi ngi
eu rung ong tinh than.
S xoay ngi hoi c vua: Cac ngi muon
ta oc kinh nhat tung hay muon nghe ta thuyet
phap?
200

Cac nha thong thai, c vua cung quan than
nghe s hoi nh the lien bat ci. Vua phan: Thoi
quen an uong, ngu ngh cua ai s that la thng.
Qua nhan cho rang ngai nen oc bai kinh rieng
cua ngai.
Bhusuku lien oc mot hi mi pham trong bo
kinh Con ng giac ngo (Boddhicanjavatra). oc
xong, toan than s bay bong gia khong trung.
Moi ngi tung hoa tan than cong c cua s.
Ho bao nhau: ay khong phai la mot Bhusuku
giai ai, li bieng, ham an, me ngu. ay la mot
v thanh tang. Chung ta nen ton vinh ngai lam tu
vien trng.
Nhng Bhusuku t choi li e ngh. S cung
dng nhng th mnh co cho tu vien, roi bo i
en mot thanh pho khac.
en Dhokiri, mot thanh pho co hai tram nam
chuc ngan ho dan c, s t lam cho mnh mot
thanh gm bang go, ben ngoai ma vang trong
giong nh mot bao kiem thc s. S den hoang
thanh xin c lam lnh canh, nha vua ong y va
tra cho ngai tam ong tien vang moi ngay. Vao
thi ay, so tien lng nay rat co gia tr, va ngai
lu lai cung ien nay suot mi hai nam.
201

Mac du a v lnh canh nhng Bhusuku van
luon luon tu tap.
Bay gi tri a vao thu, la luc dan chung trong
vung on mng le hoi ai Mau Umadevi nen
Bhusuku thng cung cac ong lieu i tuan canh
e gi gn trat t.
Mot hom, am lnh canh ang lau chui vu kh,
mot ngi trong bon ho phat hien ra vu kh cua
Bhusuku, nay co ten la Shantideva, dng nh
c lam bang go.
Ho trnh tau moi nghi ng cua ho len nha vua.
Nha vua cho vi Shantideva en va ra lenh: Ten
lnh canh kia! Hay a gm cua ngi cho ta
xem.
Tau be ha! ieu nay rat nguy hiem.
Hay lam theo lenh cua ta. Ta se chu trach
nhiem neu co ieu g xay ra.
Cuoi cung Santideva anh phai tuan lenh. Ngai
noi: Vay xin be ha va tat ca moi ngi hay dung
tay che mot con mat.
Moi ngi lay lam la nhng eu nghe theo,
Santideva a tay tuot gm. Tc th, mot luong
anh sang rc r choi loa phat ra t thanh kiem
202

lam cho tat ca moi ngi co mat o eu mu i
mot mat.
Bon ho kinh hai, khoc loc qu xuong trc
Santideva, cau xin ngai tha toi.
Santideva dung tay xoa nhe len mat ho, lap tc
ho trong thay nh cu. Nha vua lay lam cam kch,
thnh cau ngai lai hoang cung lam quoc s.
Nhng mot lan na nha s choi t a v cao
qu ay va gia t x Dhokiri e i en tru ngu tai
mot hang ong xa xoi heo lanh tren mot day nui
cao.
Mot hom, nhng ngi on cui bat gap ngai
ang giet nhng con nai e an tht ben ve tau lai
vi nha vua.
Lay lam ngac nhien, vua cung mot so quan hau
en ni Santideva tru ngu e tm hieu s tnh.
Ngai la bac ao hanh, c sao lai con ra tay sat
hai chung sinh.
Ta khong phai la ke hang tht. Ta ch cha
benh cho chung ma thoi.
Noi xong, s m ca hang, bay thu chay ua ra
ngoai nang am, trong chung to ln gap boi nhng
con nai bnh thng.
203

Chung chay nhay tung tang khap ni roi bien
mat sau day oi. S quay lai bao: Cac ngi nen
hieu rang, tat ca nhng g cac ngi thay biet,
cam tho cung ch la mong huyen va ao tng. Cac
phap khong co t the. Neu cac ngi thong at ly
ay th c giai thoat.
oan Santideva cat tieng hat:
Con thu ma ta giet lay tht
Khong he hien hu tren the gian nay
Khong he en, khong he i
Cung nh cac hien tng khac
Thc tng cua ke i san va con moi la g?
Than oi! Cac ngi that toi nghiep
a goi ta la ong s giai ai
Santideva lam le quy y cho nha vua va oan

tuy tung, day phep thien nh va truyen cho ho
chan ngon Van-thu.
ai s th 42
Indrabhuti - Ong hoang giac ngo
Ngay luc thuan duyen nhat
Y cung khong the giac ngo
Neu nh khong co s cu o
Cua mot bac ao s
204
Khong co mot vat g trong hay ngoai

Co the lam cho mot nha Du-gia tnh thc
Khong co s phan biet gia Niet-ban va Phat
Hay cat t nhng he phc
Th nhan ra ban chat cua Niet-ban.
Truyen thuyet
ung Oddiyana thi ay chia lam hai

vng quoc: Sambhola va Lankapuri. c
vua Indrabhuti ng au x Sambhola, con x
Lankapuri do c vua Jalendra cai tr.
Vua Indrabhuti co ngi em gai len bay tuoi,
ten goi la Laksminkara. Tuy co con be nhng dung
nhan my mieu nen ong vua x lang gieng Jalendra
muon xin ci cho con trai cua mnh.
205

Jalendra gi s iep sang vng quoc Sambhola
noi ro y nh cua mnh. Sau khi tiep nhan iep
van cua vua x Lankapuri, ca trieu nh luan ban
rang tr ngai duy nhat cua cuoc hon nhan la s
khac biet ve tn ngng: mot ben th Phat con
ben kia th th Pham Thien, cho nen cach tot
nhat la e oi ben trai gai co c hoi tm hieu va
can co thi gian e san bang cac d biet.
Tuy nhien, Indrabhuti van cho phep ho nh
hon vi nhau.
Nam nam sau, hoang t x Sambhola en vieng
tham hon the cua mnh, Laksminkara. Trc khi
v hoang t tr lai co quoc, vua Indrabhuti ban cho
chang rat nhieu vang, bac, nga, voi.
Vua Jalendra lay lam ngac nhien khi khong
thay co dau theo ve cung, nhng ngai cung to ra
hai long khi hoang t giai thch rang co dau con
qua nho e co the ri bo gia nh.
Vua Indrabhuti co rat nhieu the thiep va tat ca
cac ba phi nay eu la tn o ao Phat.
Nhan mot hom chan s Kambala du hanh
en x Sambhola, cac ba phi cung quan chua
Laksminkara ra on tiep ngai e c thu phap.
206

Sau khi c iem ao, quan chua tu tap rat
mien mat cho ti tuoi mi sau th vua Janlendra
sai ngi sang on ve nha chong.
Nhng khi en x Lankapuri, quan chua a
tm cach thoat than va tron vao mot hang ong e
tu tap cho ti luc hoan toan chng ac.
Vua Indrabhuti nghe tin em gai bo tron, ngai
t nhu tham: Em gai ta non dai ma con giac ngo
Phat phap mot cach sau sac nh vay. Ta ngh that
la ho then cho ban than.
Suy ngh nh the, vua ben thoai ngoi, giao lai
ngai vang va cong viec trieu chnh cho ngi con
ca, con ban than ngai i en mot lau ai nho e tu
tap trong 12 nam th ac than thong ai thu an,
nhng khong mot ai biet c s thanh tu nay.
Mot ngay no hoang t cung oan tuy tung en
van an vua cha, khi ho nh m ca th mot giong
noi t tren cao vong xuong: Khong can vao! Ta
tren nay.
Moi ngi nhn len, thay c vua ng tren ngai
vang gia h khong.
Ho sung sng rap mnh anh le. Ngai
Indrabhuti ng gia khong trung suot bay ngay
207

e thuyet giang dieu phap cho con trai va oan
tuy tung.
ai s th 43
Mekopa Ngi co tia nhn d doi
Chan s truyen:
Hay nhan ra ban chat cua tam ngi
oan ngai noi: Ch phan biet cac phap
Hay ket ban vi ke khong hai
Hay song ni mo a
Ngi se nhan ra nguyen ly nhat nh
Hay i vao cuoc i
Khat khung nh bac thanh
Truyen thuyet
ekopa lam nghe ban cm, nhng ong tot

bung va thng ngay hay cung dng cho
mot nha s du-gia.
Mot ngay no, nha s du-gia hoi ly do v sao
Mekopa oi x vi ong nh vay. Mekopa ap: Toi
ang tch luy cong c e mong i sau c kha
hn.
Neu muon the, ngi nen tu tap thien nh.
208

Roi S lam phep hoan nghiep, iem ao cho
Mekopa va truyen tam phap. S noi:
Tam ngi la ngoc nh y
Niet-ban, a nguc la ay.
Biet va khong biet la hai,
Ca hai von t au ti?
Ka! Vu tru trong tam ngi
Khong tang khong giam
V cac phap la ao anh
Me muoi cho la that
Nen b troi buoc mai.
Mekopa lien nhan ra rang tat ca cac hien tng

ch la nhng manh vun trong tam, ma tam cua
ngai la khong gian bao la vo tan, khong mot vat
en va khong mot vat i.
Ngai tru trong trang thai nh tng nh the
suot sau thang.
Sau khi xuat nh, Mekopa i lang thang khap
ni, khi mo a, khi trong noi thanh, hanh vi
b hiem, oi mat luc nao cung lap lanh anh sang
d doi.
Ngai hoang phap khap ni va hoa o vo so e
t.
209
ai s th 44
Kotalipa Ngi ban rong
Tat ca niem vui va au kho phat xuat t tam
Hay vang li chan s ao xi manh at tam
Ngay ca mot bac tr con kho nhoc
Lao ong quen mnh tren nui a
Nhng chang he nhan ra Niet-ban ni tam
mnh
Giac thc nam mot goc trong tam
Sau tran canh la mot dong lac thu
Cac anh tng m ho la vo ch
Chung ch la nguyen nhan cua au lo
V vay hay xa thien
Va ngh ngi trong gio mat cua thien nhien
Truyen thuyet
otalipa gap c chan s Santipa trong khi

ong ang khai hoang v at mot vung
nui cao. Luc ay ai s Santipa ang tren ng t
r Lanka tr ve que nha Ma-kiet-a.
Ri khoi vung Ramesvaram bon ngay ng
th Santipa gap Kotalipa. Ong nay dng tay lam
viec, nhn v ai s i ngang qua.
Santipa cung nhn thay, lien goi Kotalipa en
gan va hoi tham. Kotalipa chap tay vai chao va
210

ap: Toi la ngi dan ngheo, v chien tranh nen
troi dat en vung nay. Ngay ngay khai hoang v
at e trong trot song qua ngay.
ai s noi: Ta co mot cau than chu dung e
ao nui, lap song. Ngi co muon nhan lay e tu
tap khong? Kotalipa vui sng nhan li.
S nga mat len tri noi: Bi v tat ca kho
vui eu t tam ngi sinh ra, nen phai luon gi
cho tam c thanh tnh. Ban chat thanh tnh
trong tam ngi cung khong he thay oi nh ngon
nui kia vay. Niem vui va noi buon ch la nhng
chc nang cua tam. Ngi co the xe nui, lap song,
nhng co the khong bao gi ngi nhan ra c
ban chat thanh tnh an lac cua tam.
Kotalipa thien nh theo li day cua s sau 12
nam th chng ac.
ai s th 45
Kamparipa Ngi th ren
Than ta la be ren
ot hon than vong tng
Thoi hi vao hai ong
Nham mach va oc mach
Nhom la thanh tnh thc
ot chay sat ba oc
211

Ta ren c phap gii
Chan ly la ay roi.
Truyen thuyet
oi vi Kamparipa, nghe ren von la mot

cong viec cha truyen con noi, nen t khi
ln len ong a kiem song bang nghe ay.
Nhan mot hom co nha s Du-gia en vieng
tham, Kamparipa tam s: Toi ang lam cong viec
ma t i ong en i cha toi a lam.
V s hoi: Ngi co cam thay sung sng va
hai long vi cong viec thng ngay khong?
Lam the nao ma sung sng c! Suot ngay
sc nong cua than hong lam rat bong ca mat mui
tay chan. Toi chang qua bat ac d phai lam nghe
nay e kiem song qua ngay ma thoi.
Vay ngi co the cho ta mot t thc an c
chang?
Hai v chong ngi th ren cam thay ngac
nhien khi thay v s xin thc an t nhng ngi
giai cap ha tien nh ho, nhng ho cung vui ve
cung dng cho s.
212

An xong, s hoi ho co muon nhan lanh Phat
phap hay khong. Ho cung knh tha: Khong ai ha
mnh truyen trao giao phap cho nhng ngi dan
ngheo kho ban cung nh chung toi, tha ai s.
Khong sao, neu cac ngi phat nguyen tu tap,
ta se truyen cho giao phap ai tha.
Nghe noi, hai v chong vui mng anh le v
ao s cua ho. S lam phep khai tam iem ao,
truyen cho ho phng phap thien nh va cach
thc e khai m cac luan xa.
S noi: Cac ngi co the s dung cac vat
thng ngay lam oi tng thien nh. Hai ong
thut la hai luong hoa hau. Tim la trung tam lc, y
thc la th ren, giac thc thanh tnh la la, sac y
la than. ap sat ba oc cho en khi chung tr nen
niem vui thanh tnh.
Hay lay viec lam thng ngay lam thien nh
Hai ong thut la hai luong hoa hau
Lalana nam ben phai
Rasana nam ben trai
ot sac y cho tan chay
Rot vao huyet ao Avadhuti
La giac ngo lam tan chay ba thanh sat oc
Tan vao phap gii vo tan
213
ai s th 46
Jalandhara - Ngi c chon
Hay t ban phep lanh
Gom ca ba the gii
Nhot vong tng vao trong
Lalana ben phai
Rasana ben trai
Di cung Avadhuti
Truyen thuyet
alandhara la ngi thuoc giai cap ba-lamon, v chan ghet canh i nen thng hay
ra ni mo a ngoi tram t ve cuoc i.
Mot hom, trong luc mai t duy trong mot trang
thai thanh tnh, Jalandhara cht nghe giong noi
cua Kim Cng Thanh N t tren khong vong
xuong: Nay con! Ta chuc con co the hieu c
chan ly rot rao.
Jalandhara lay lam vui mng, lien no lc niem
danh hieu cua Thanh N cho en luc ba hien ra
trc mat va truyen cho ngai tam phap.
Thanh n day rang: Trc het con hay gom ba
coi va tat ca cac phap hu vi cung nh vo vi, co
tng va khong tng, nhot chung trong cai long
214
lam bang ba nghiep (than, khau, y). Bien tat ca

thanh mot khoi tan chay vao cac luan xa. Chuyen
hai luong hoa hau (lalana va rasana) vao trung
tam lc (Avadhuti) va cho thoat ra cong thanh
tnh tren nh au. Sau o, quan tanh bat kha
phan ly cua cac phap va khong tanh, nh tanh t
khong la khoi nc.
Nhng li day an du that la kho hieu oi vi
mot ngi bnh thng, nhng Jalandhara c
thien n khai quang iem nhan nen ngai mau
chong hieu ngha cua phap mon.
Sau 7 nam tu tap mien mat th ngai chng ac
215
ai s th 47
Rahula - Con ngi lan than
Rahula, con ngi ky dieu
La hanh tinh rong che khuat anh sang trang
Rahula cua tri kien giai thoat va bat nh
Che khuat vang sang cua hien tng tng oi
Truyen thuyet
ahula sinh ra va ln len vung Kamarupa.

Tuoi gia khien Ong tr nen lam cam va
thng au yeu. ieu nay khien moi ngi trong
gia nh thng phan nan va xem ong nh mot
ganh nang.
Rahula cam thay khon kho va lo lang ve viec
hau s. Ong thng hay lang thang khu mo a
vi hy vong tm c mot chan s e giup ong tu
tap hau sau khi tai sinh co c mot cuoc song tot
ep hn.
Va dp may a en, Rahula tho lo noi long vi
v s Du-gia: Tha thay! Thi thanh xuan cua
toi a qua, cai gia song soc keo en, benh tat luc
nao cung e doa, cai chet cha biet en luc nao.
am con chau cua toi lai to ra khinh nhn, lao
xc. Gi toi ch mong c bnh yen on ch cai
chet.
216

V s noi: ung vay! ung vay! Nay ong a
gia. Ba dong thac sinh, gia, benh a cuon ong
i. Khong bao lau na, cn bao chet se dt mang
song cua ong. Chang hay ong co muon em theo
g vao coi chet?
Tha thay, neu c th ieu con muon la s
bnh an.
V s lien oc ke:
Tam khong gia, khong chet
Tam khong mat, khong con
Tam khong en, khong i
Muon ngo c ban tam
Y phap ta tu tap
Roi s khai tam cho Rahula va day: Hay van

tam quan tng mot ch A ngay tren nh au cua
ngi.1 T ch A ay lu xuat mot vang sang nh
trang ram va hay tng tng cac phap eu i vao
vang sang ay.
Rahula nghe xong cung knh anh le s.
T o, ong sieng nang tu tap cho en khi at
1
ay noi en ch A trong Phan ng (Sanskrit).
217
ai s th 48
Dharmapa - Hoc gia uyen bac
Hay rot dau cam xuc
Vao ngon en hien tng
Thap ngon bac sau tran
La thanh tnh bat nh
ot y tng vu v
Truyen thuyet
harmapa la mot nha hien triet x

Bhodhinagar, a danh tron cuoc i e
nghien cu va quang ba phng phap thien nh
cua rieng ong.
Nhng khi tuoi a xe chieu, ong cam thay hnh
nh ban than ong van con thieu sot mot ieu g.
Va co le o la mot v chan s.
Ong c u t mai ve chuyen ay. Mot em nam
mong, Dharmapa thay mot v Kim Cng Thanh
N day cho phng cach thien nh.
T iem lanh ay, ong no lc cau nguyen va
quan tng hao tng cua v thanh n ay cho en
luc ba hien hnh trc mat ong.
V thanh n lam le quan anh cho ong va oc
bai ke nh sau:
218

Cac phap la ngon en
Sac y la dau,
Cam tho la bac
ot ngon la tr hue
Rot dau vong tng vao en y
ot bac cam tho bang la hue
Ngoc nh y la ay
Sau sau nam tu tap th Dharmapa chng ac

ai s th 49
Dhokaripa - Ngi mang bnh bat
Tri at menh mong
Cha ay trong bnh bat
Tri giac la cac phap
Cac phap bat kha phan
Chan nh la tue giac.
Truyen thuyet
hokaripa la hanh khat thanh Hoa Th

(Pataliputra). Ong luon mang theo ben
mnh mot chiec bnh bat. Moi khi xin c th g,
Dhokaripa eu bo vao trong ay.
Mot hom, i khat thc suot buoi nhng
Dhokaripa van khong co g e bo vao bnh bat.
219

Ong chan chng, dng chan ngoi ngh i mot
goc cay. Ni ay xuat hien mot nha Du-gia en
gan yeu cau ong chia se mot t vat thc e lot da,
nhng Dhokaripa lay lam tiec v khong co g e
cung dng. Du vay, nha s van hoan hy day:
Nay Dhokaripa!
Hay bo tat ca kien thc cua ngi
Vao trong bnh bat rong
Va quan tng
Ca hai la mot.
Dhokaripa nhan c chan ly ay. Ngai tu tap

theo li day trong 3 nam th chng ac. T o,
ngai van luon mang theo ben mnh chiec bnh bat,
va moi khi co ai hoi en, ngai eu ap:
ay la chiec bnh bat rong
Ta ch nhan cua cung dng thanh tnh
V thanh tnh la niem vui cua ta
Lanh thay! Ngi biet c b mat
B mat cua Dhokaripa
Ch la chiec bnh bat rong
220
ai s th 50
Medhini - Ngi nong dan met moi
Thong qua tue giac cua s hieu biet bam sinh
Va phng tien thien xao cua giao phap
V nen tang ay la ban chat that cua chung sanh
Niem tnh lac khi len, ngha la en ch
Truyen thuyet
edhini la nong dan thanh Hoa Th, tnh

c gap c chan s cua mnh tren canh
ong ma ong ang cay ba.
S truyen phap cho ong, nhng v cuoc song
ban ron khien ong khong the thc hanh thien
nh nh y muon. Medhini ben tm en thay bay
to tr ngai.
S noi:
Y thc la cai cay
Cam tho la bo keo
Cay canh ong nhan duyen
Gieo hat giong tr hue
Thu hoach vui thanh tnh.
Medhini lanh hoi c y thay, ben quay ve tu

tap. Sau 12 nam th chng ac.
221
ai s th 51
Pankajapa - Ba-la-mon thac sanh t hoa sen
B v gia cuoc i
Khong mot chut kien thc
Lam sao phan biet c
a qu vi thuy tinh
Nhng vi s nhan thc
Va c s hng dan cua mot chan s
Chung cung chang khac g nhau
V anh sang cua mat trang, mat tri
Cung ch la tia chp cua loai om om
Truyen thuyet
ac du Pankajapa thuoc giai cap ba-lamon, nhng tng truyen ong sinh ra t
mot oa sen trong mot cai ho ln vung xa xoi
heo lanh.
Cach ho ay khong xa co mot bc tng cua
c Bo Tat Quan The Am. Nhng nhng ngi
ba-la-mon lai lam tng la tng cua ai Pham
Thien Vng, nen ho thng lui ti e le bai cung
dng.
Theo phong tuc ban x, moi tn o eu mang ba
nhanh hoa en cung dng trc tng, sau o lay
222

mot nhanh at len au e c ban phuc.
Mot ngay no, ai s Long Thu i ngang qua
en. Ngai ghe lai va cung dng le bai thanh
tng cua Bo Tat.
c Quan The am Bo Tat th hien thau nhan
le vat va lay mot canh hoa at len au ai s
Long Thu. Pankajapa chng kien viec la ay, lay
lam ngac nhien va ganh t.
Ong bao vi ngai Long Thu: Ta le bai cung
dng bc tng nay suot 12 nam nhng cha he
c an hue nh the. Le nao ngi ch le bai co
mot lan duy nhat ma a c ban phuc.
Ngai Long Thu ap: Y ngh cua ngi that bat
tnh. ieu nay khong phai loi ta.
Pankajapa cht hieu rang mnh a sai, ben dap
au xuong at cau ngai Long Thu thu nhan lam
e t.
ai s nhan li va iem ao cho ong:
T bi la niem vui sng vo bien
V vay, bac thanh nhan khong phan biet
Ke than hay ngi s
Nh cn ma ln ti khap muon ni
o la tr tue cua c Quan The Am Bo Tat
223
ai s th 52
Ghantapa - Ngi rung chuong
T ban phep lanh cho chnh mnh
Bang cach buoc tam ba ni
Kinh lalana ben phai
Kinh rasana ben trai
Avadhuti ruot cung
e nam bat c chan ly
Ke tr gia can quan tam en ba ieu:
Chan s - tam - va hien tng
Truyen thuyet
hantapa von la tu s cua mot ai tu vien

thuoc vung Sri Nalanda. Ngai noi tieng la
ngi gi gn gii luat tinh nghiem va thong thao
ve Ngu minh mon.
Chang bao lau, ngai ri Nalanda i van du ay
o e hoang dng chanh phap, lam li lac quan
sanh va thc hanh hanh vo nga, cung la e m
rong tam hieu biet ve moi mat.
Vao thi o, hoang e Devapala do cong c
i trc nen cai tr mot vng quoc giau co va
thnh vng gom mot trieu tam tram ngan ho
dan, cung vi hai nc ch hau khac la Kamapura
va Bengal.
224
X Kamapura co chn tram ngan ho, x Bengal

co bon tram ngan ho, tong cong ngai cai tr ca
thay ba trieu mot tram ngan ho dan.
Thu phu Pataliputra la ni ma ao s Ghantapa
en truyen ba ao phap. Thng ngay ngai i khat
thc va ve ngh ngi di mot bong cay ai thu.
Mot hom, hoang e ban vi hoang hau rang:
Tat ca cac phap eu vo thng. Tat ca chung
sinh eu phai chu kho au. Tat ca nhng thay
biet, cam tho trong cuoc song that la vo ngha.
oi vi cong viec trieu chnh, ta a chu toan trach
nhiem, ta a trai rong bien cng, lo cho dan lanh
mot cuoc song bnh yen, no u. Vay chung ta co
225

nen cung dng nhng th vat thc can thiet cho
tang chung e tch luy them cong c cho i sau
chang?
Hoang hau nghe qua ben tau: Trong nhieu i
thuoc qua kh, be ha a tng cung dng cho cac
thanh tang, nen i nay mi c hng phc
bao. C sao chung ta lai khong tiep tuc tao dng
cong c cho i nay lan i sau? Than thiep nghe
noi rang hom nay co mot du tang t phng xa
en. Co li on rang ngai la mot bac ao hanh, tr
hue thong suot nh mot bac thanh. Ngai chang co
g qu gia ngoai nhng vat dung can thiet va mot
tam toa cu. Thng ngay ngai i khat thc loanh
quanh. Vay, ta nen thnh ngai en hoang cung e
d ai tiec. Chung ta se thet ai ngai tam mi
bon mon an chnh, mi bon loai tht ngon, ru
bo ao va nam loai thc uong khac. Chung ta se
thay chiec en cu ky cua ngai bang anh sang lap
lanh cua nhng vien kim cng. Va roi, chung ta
se dang ngai tat ca nhng th giai tr ma vng
quoc cua chung ta co the mang lai.
Nha vua nghe qua nhng li cua hoang hau
lien hoan hy chuan y.
Sang hom sau, vua sai quan hau en thnh s.
226

Nhng ngai t choi, s gia anh phai quay ve bao
lai vi c vua.
Hom sau na, c vua ch than i thnh s.
Khi nha vua en ni, ngai cui mnh anh le s
va muon biet ly do v sao s t choi li mi en
hoang cung. S ap: Be ha bat tat phai phien lu
en the.
Qua nhan v knh tn ai s nen mi than
hanh en ay. Mong ai s qua bc en hoang
cung.
Vng quoc cua be ha ay ray nhng ieu tac
te. Ta khong en au.
Cui mong ai s hoan hy lu lai vi chung toi
mot nam thoi.
Mac cho c vua nai n, Ghantapa van mot mc
t choi khong chu en vieng hoang cung, du ch
mot ngay. S bao: Nha vua i, ng, nam, ngoi
eu khong tranh c toi loi. That bat tnh, nen
ta dt khoat khong nhan li mi.
The la, nha vua anh phai quay ve. Nhng roi
ngay nao ngai cung en van an s, vi hy vong s
se oi y. Va c nh the trong suot bon mi ngay
nhng khong em lai ket qua g.
227

Cuoi cung nha vua va hoang hau cam thay b
xuc pham qua ang. Ngon la san han bung chay
trong tam thc ho.
Vua ha chieu rao truyen khap ni rang, ngi
nao co the pha c pham hanh cua s Ghantapa
se c trao cho na vng quoc va c thng
mot tram can vang.
Luc bay gi kinh thanh Hoa Th (Pataliputra)
co mot mu iem gia ten la Darina luon mong moi
co mot cuoc song giau sang. Khi hay tin ay ben
tm en hoang cung e hien ke.
Mu khang nh vi nha vua rang mu co the
thoa man yeu cau cua nha vua va lam cho nha s
kieu man kia phai than bai danh liet The la vua
chap thuan ke sach cua mu.
Darina von co mot thi oanh liet chon lau
xanh, mu biet u tram phng nghn ke e quyen
ru an ong, lai co mot co con gai vo cung xinh ep
tuoi va mi cap ke.
Nang hay con rat trong trang, cha he b nhiem
o bi cuoc i. Nang co mot khuon mat ta trang
ram, dang i uyen chuyen, li noi du dang, khon
ngoan, mot than hnh kheu gi va mot khuon ngc
228

tron ay. Mu quyet nh: Ta se khien con gai ta
em ong tang nay tr lai vi the gii cua duc vong
va ta se pha huy ao hanh cua y trong mi ngay
lien tuc.
The la mu gia i en cho cua Ghantapa e
cung dng. Moi lan en nh the, mu eu to ra rat
cung knh anh le trc ngai. en ngay th mi,
mu tien lai gan ben s tha: Bach thay! Xin thay
cho phep toi c phuc vu trong suot mua an c
nay.
Ghantapa khong he quan tam en mu. Nhng
t ngay nay sang ngay khac, mu c theo nai n xin
c phuc vu ngai va cuoi cung mu cung c s
ong y cua s.
Darina lay lam vui mng lien bay ra mot cuoc
tiec e an mng cai goi la s thanh cong bc au
cua mnh. Mu ngam nga luon mieng:
Manh khoe cua mot co gai
giup nang thc hien c m.
Sc quyen ru cua nang
la vu kh vo cung li hai.
Mu nhu tham: Bang mu meo ta co the la

phnh ca the gian nay, sa chi mot nha s.
229

The la mu iem gia co tm cach pho trng nang
lc cua mnh. Khi mua an c bat au, Ghantapa
bao vi mu rang ch nen sai cac ngi nam mang
vat thc en cung dng. Tuy nhien, s khong e
cap vi mu viec khong cho ngi n en phuc vu.
Darina ben ng thuan.
Trong hai tuan le au, mu sai toan nhng
thanh nien mang vat thc gom gao va nc suoi
en cung dng.
Nhng en ngay th mi lam, mu chuan b
mot ba tiec ln. Mu sa sang, trang iem cho co
con gai an van long lay nh mot nang cong chua,
oan sai nang cung nam mi thanh nien mang
that nhieu vat thc en cung dng s.
Mu can dan con gai khi en ni phai ng t
xa quan sat v tr tup leu cua s. Co gai vang theo
li me va co gang ghi nh nhng li me dan.
Sau khi am thanh nien ra ve, co gai tm cach
len vao ben trong can leu cua Ghantapa.
Khi nha s t trong rng tr ve, ngai thay vang
i nhng ngi hau nam va ngai lay lam ngac
nhien khi thay mot thieu n an van sang trong
nh mot cong nng ang trong cho cua ngai.
230

S thac mac hoi co gai: Chuyen g a xay ra
vi cac chang trai vay?
Tha thay, ho khong co thi gian lu lai nen
tien thiep phai lai e phuc vu ngai.
S an xong ba, nhng co gai van c nan lai
khong chu ra ve.
Mai en khi s nghiem khac xua nang ve, co
gai lien ap: Tren tri co nhng am may ngu
sac, thiep e rang tri sap o ma, v vay thiep
phai nan lai.
Co gai lu lai cho en khi mat tri lan khuat
chan tri. Cuoi cung co noi: Mat tri a tat nang
ma toi khong co ngi i cung e ho ve. E rang
i mot mnh gia em tam toi se b cp mat t
trang va thiet hai en tnh mang.
en luc nay khong the t choi c nen s
ong y cho co ngu lai ben ngoai can leu.
Nhng khi em en, co gai gia v hoang s keu
khoc am . Khong biet lam sao hn, s anh e
cho co vao ben trong e ngu.
Tup leu lai qua nho danh cho hai ngi nen tat
nhien than the hai ngi phai cham vao nhau.
231

Cho en na em, than the hai ngi quyen
vao nhau lam mot va ho cung nhau trai qua bon
tng lac thu.
Sang hom sau, Ghantapa yeu cau co gai lai
va ho tr thanh mot oi v chong. Mot nam sau,
a con cua ho cat tieng khoc chao i.
Trong thi gian ay, nha vua cang tr nen mat
kien nhan hn. Ngai c luon hoi tham mu Darina
ve viec thc hien quy ke cua mu a thanh cong
en au nhng mu c ne tranh mai.
Cho ti ba nam sau, mu mi en bao cho nha
vua biet ket qua cua am mu lam hai nha s
Ghantapa.
c tin, nha vua lay lam hai long phan: Hay
bao vi con gai nha ngi, trong ba ngay na ta se
en vieng tham nang va nha s.
ung ngay hen, vua tap trung dan chung roi
khi hanh i en cho s Ghantapa.
Khi ay Ghantapa ban vi ngi v: Chung ta
nen ay hay nen i sang mot x khac?
Co gai muon ra i, v co s moi ngi se qu
mang va s nhuc co. V vay, Ghantapa dau a be
232

trong tam ao choang, kep theo mot bnh ru
nach roi dan v ra i.
Rui ro thay, tren ng i ho gap nha vua
ngay gia ng. Nha vua ngoi tren mnh voi
cat giong de bu: Cai g di lp ao cua thay vay?
Va co gai xinh ep nay la ai?
Ta mang theo bnh ru va a be trong tam
ao choang la con cua ta. Ghantapa ap, mat van
nhn thang vao c vua.
Khi ta mi thay en hoang cung, thay t choi,
lai con che ta la ke toi loi. Bay gi thay hay nhn
lai xem! Mot thay tu lai co v, co con. Ro rang nh
nam vi nam la mi. Thay la mot con ngi ay
toi loi.
S than nhien ap: Ta vo toi. Ngi ch s
nhuc ta.
Khi nha vua lap lai li cao buoc mot lan na,
Ghantapa hat tung a be va bnh ru xuong
di at. N than at luc bay gi ca kinh voi dung
than thong phut mot dong nc cc manh len cao
hng lay a be va bnh ru, at l lng gia
khoi nc.
233

a be tr thanh sam set va bnh ru bien
thanh mot cai chuong (ghanta). Nha s Du-gia va
ngi v cung bien thanh hai v than Samvara va
Varahi trong t the am dng giao hoa.
Ca hai bay len tren khong trung, con nha vua
va oan tuy tung b ngap trong lan nc.
am ngi sap b chet uoi s hai nhn au
au len tri, gao khoc, van xin mong cu giup:
Chung toi xin quy y thay.
Nhng luc ay, Ghantapa ang trong Phan no
bat ong ai nh (Samadhi of immutable wrath)
nen ngai van gi im lang.
Khi moi ngi sap nguy khon th Bo Tat Quan
The Am hien ra, dung mot ban chan chen ni cho
at nt va lam cho nc tr ve cho cu. The la moi
ngi c cu song.
Ho mng r cui lay cau xin s tha toi.
Bay gi, co mot tng Quan The Am bang a
bong hien ra ngay cho ay, va cho en ngay nay
v tr ni chan cua bc tng nay van con phun ra
mot tia nc nho cao en sau thc.
S xuat nh, day rang:
234

Mac du dc thao va thuoc oc
tao ra ket qua trai ngc nhau,
Nhng trong ban chat rot rao cua chung,
ca hai eu nh nhau.
Giong nh nhng thuan duyen va nghch duyen
tren con ng tu tap,
Chung hu ch nh nhau.
V vay ch nen phan biet
Bac tr gia chang choi bo ieu chi
C sao a con tinh than lai khong tha nhan?
Neu ngi b anh oc en nam lan,
Th cung b lac loi trong luan hoi vay.
Qua li giai thch cua s, nha vua cung moi

ngi t bo cac kien chap va y tng sai lam. Ho
thay c niem tin va ong long quy y phap.
T o, Ghantapa c menh danh la Ngi
gi chuong. Danh tieng cua ngai vang doi khap
ni.
Trong sau kiep thuoc i qua kh, co gai luon la
ngi khien cho s phai t bo Pham hanh thanh
tnh. Nhng trong i nay, v tam phan biet cua
s khong con na; cau truc nh phan trong tam
cua ngai a tan bien trong canh gii vo tan cua
tanh khong, nen dong tam thc cua ngai a phat
trien en mc cung tot.
235

Ghantapa at ten cho con trai cua ngai la
Vajrapani tc Kim Cng Thu. Con co gai, v cua
ngai, do cong c phuc vu ngai trong nhieu i
nen nay co cung thoat khoi vo minh.
Ghantapa co quyen nang va pham tnh cua mot
v Phat.
Hanh tr
Mot ban dch khac lien quan en ao s

Ghantapa cang lam sang to nhng cho con m ho
trong truyen thuyet va ke tren.
Theo ban dch nay, Ghantapa von la con trai
cua c vua Nalanda. Ngai khong chu noi ngoi
cha lai i xuat gia tho gii cu tuc vi hoa thng
Jayadeva Subhadra. Sau o ngai tr thanh quoc
s cua vua Nalanda.
Ngai gap Darikapa va c v nay iem ao va
truyen cho man-a-la Samvara, roi bao ngai vao
rng tu tap.
Cho en mot hom ngai nghe mot giong noi
vong xuong t tren khong trung bao ngai phai i
en Oddiyana.
V n chan s cua ngai von lam nghe chan ln.
236

Ban au ngai to y t choi v ba nay dung mao cc
ky xau x, nhng sau o ngai nhan ra ba chnh la
mot Dakini.
Va mot lan na, v n chan s nay truyen cho
ngai man-a-la Samvara .
Tai canh rng gia Oddiyana, ngai a xuc
pham en c vua khi ngai t choi i cung vi
nha vua vao kinh thanh.
Co gai c sai en e quyen ru ngai chnh la
yeu to con thieu trong thien nh cua ngai.
Ghantapa a iem ao cho co va nhan co nh
la mot Dakini cua ngai.
Mac du nha vua tm cach nhao bang nhng
chnh thc la Ghantapa von vao thanh e hoa o
dan chung.
Tng truyen ngai dung than thong hoa hien
ra hai a be, mot trai va mot gai. oan dung mot
cai muong ln chiet ru ra, roi sai chung i o
ay cac bnh ru cua moi nha trong kinh thanh.
Sau o ngai vat cai muong xuong at, khien
nc phut len t mot khe nt. Hai a be bien
thanh sam chp va mot cai chuong.
237

Ngai cung v bien thanh hai v than Samvara.
ieu nay giai thch ly do v sao Omsa la ni ma
Kim cng tha c truyen ba rong rai.
Truyen thuyet a ra mot chu e ln e cap
en s mong muoi cua mot hang ngi t cho rang
cach t duy cua mnh la ung.
Ho chap chat vao nhng nguyen tac luan ly
hu han e ket toi ngi khac dam co mot loi
song vt thoat khoi cai thng tnh cua nhng
quy c xa hoi.
Co gai Dakini trong tien kiep a tng quyen
ru, cam do Ghantapa. Va trong nhng kiep ay,
ngai eu b troi buoc bi nhng menh lenh cua
luan ly.
Trong i nay, tam ngai a thuan thuc nen
ngai chap nhan giao phap cua mot Dakini, ong
thi at ti giai thoat sau khi trai qua bon trang
thai an lac.
Tam thanh tnh cua ngai a c an chng bi
ai thu an nen nha vua au the hieu rang Tam
hoan hy khong bao gi o nhiem.
Nha vua t cho mnh co ly khi ket toi mot
ngi an ong va mot ngi an ba song trong toi
238

loi v nha vua khong chap nhan cac thanh tnh
kha hu ni ngi khac.
Neu truyen thuyet neu ro rang thien nh ai
thu an ngan khong cho Ghantapa chap nhan li
mi cua nha vua th ay thieu van e tra nghiep
khi nha vua tm moi cach e lam nhuc ngai.
Trong giao phap s day cho nha vua va moi
ngi, ngai a truyen lai cai ma ngai a chng
nghiem: Ch a thch ieu tot, ch ghet bo ieu
xau. Hay chap nhan moi th nh t than cua
chung. Hay tham nhap vao thc the e nem c
v chung cua cac phap.
Nhng chnh ieu nay Ghantapa a khong
nhan ra trong sau kiep qua kh. ay co hai cap
pham tru ao c. Cuoc song ban au cua ngai la
mot bac tu hanh ay u gii c va song pham
hanh, va ve sau la cuoc song cua mot nha Du-gia
phong khoang. Hai phng tien khac nhau nhng
cung mot ch en.
ieu nay hi nguy hiem khi cac bac thay rao
giang truyen thuyet nay cho mot ngi ang bam
vu vao cac tieu chuan ao c nh phan e tu
tap tm s thanh tnh va tnh giac, v y se nhanh
239

chong cam thay b hut hang, ri vao ho tham cua
nghi ng va lam lan.
Tuy nhien, khong co mot s trung lap nao cho
thay nhng con ngi b xa hoi ruong ray v phi
ao c lai co the c khai tam trong mon Tantra
nay.
Nhng y niem luan ly oi khi cung la nhng tr
ngai kho vt qua e thanh tu Bo Tat nguyen, v
oi khi nhng nguyen tac nay co tnh quyet oan
va khong thoa hiep vi hanh ong t bi.
S lieu
Ve mat lch s, Ghantapa la ngi ong thi

vi e nh hoang e Devapala (810-830) Nhng
hnh nh ay khong phai la v vua ma Ghantapa
a xuc pham.
Devapala la mot ai th chu rat hao phong cua
tu vien Nalanda. Vao thi ay, x Bengal c goi
la Bengala. No gom ca ong va tay x Bengal hien
nay, khong ke nhng phan at cua Bihar.
Kamapara chnh la thanh pho tiep giap vi
thung lung Brahmaputra ma thu phu la Pataliputra,
gom ca ong va nam Bihar.
Ghantapa rat noi tieng Tay Tang v s
nghiep khai sang dong tu Samvara Pancakrama.
240

Pancakrama bao gom cac phng phap luyen tap
than the c Ghantapa e cap trong mi tam
tac pham noi tieng cua ngai va hau het nhng tac
pham nay ieu lien quan en Samvara Tantra.
Ngai nhan c s khai huyen ve Samvara
man-a-la t Kim Cng Thanh N, ma co le ba
nay chnh la ngi phu n chan ln Oddiyana,
nhng cung co the la n Du-gia Vilasyavajra, e
t cua s Dombipa Heruka.
Trong dong Mat tong Tay Tang, oi khi ngi
ta gac bo ten cua Dengipa qua mot ben, nhng
lai e cap en Darikapa nh la mot chan s cua
Samvara. Dong Kalacakra cung gom Ghantapa.
ieu nay khien ngai tr nen la mot trong nhng
ngi An o au tien c truyen mon Tantra
nay.
Do o, co the ket luan rang mon Tantra nay a
xuat hien tai ong An vao khoang the ky 9.
ai s th 53
Jogipa - Ke hanh hng
Hay kien tr chu muc vao anh sang trong tam
Toa sang rc r nh au mot ngon la
Tat ca cac hien tng tnh va ong
Tan chay va chm vao h vo
241

Truyen thuyet
ogipa la mot ngi co nang lc va co c

duyen vi mon Tantra nhng lai la mot
ngi kem tr hue. Mac du c chan s Savanpa
truyen cho phap thuat va phng cach thien nh,
ong van khong he co mot chut tien bo nao trong
viec tu tap. Jogipa em thac mac cua mnh trnh
vi ton s.
S bao ong phai i hanh hng en 24 thanh
a va trong luc i hanh hng phai tr tung than
chu Kim Cng Tat oa.
242

Jogipa y phap tu tap trong 12 nam th ac than
thong ai thu an.
Sau khi ac phap, ngai van du khap ni e
hanh ao, hoa o vo so e t va tho c nam
tram nam.
ai s th 54
Celukapa - Ke bieng nhac
Sau nhieu nam thc hanh li day cua chan s
Ta bong thay...
at nc, la, gio khong ton tai
Tat ca hien tng eu la ai an
Truyen thuyet
elukapa sinh ra trong mot gia nh ha tien

vung Mangalapur. Von la mot ke li
nhac, luc nao cung to ra ue oai v chng ngu gat,
nhng Celukapa rat s sinh t luan hoi va nghiep
bao.
Mot hom ong ang ngoi di goc cay th co mot
nha s Du-gia la Maitripa i ngang qua, cat tieng
hoi: Chang hay hien hu lo au chuyen g?
243

Tha thay, toi ang suy ngh lam cach nao e
thoat khoi nghiep bao. Toi mong gap c chan
s truyen thu giao phap nhng v qua li nen
khong i tm. Nay c duyen a en, mong thay t
bi nhiep tho.
ai s Maitripa bao: Neu ngi c khai tam,
iem ao th dt c benh hay ngu, lai con co
kha nang thoat khoi luan hoi. Nhng ngi nhat
thiet phai no lc tu tap.
e t xin vang li thay.
ai s Maitripa truyen cho ngai giao phap
cua Samara, day cach thien nh e khai thong
cac trung tam lc. Ngai dan: Hay tap trung cac
phap hien tng vao ba nghiep: than, khau va y;
dan hai luong hoa hau (Lalana va Rasana) i vao
trung tam lc (Avadhuti), quan tng thanh mot
cai ho ln ma cam tho la mot con thien nga trong
cai ho ay. Khi don tat ca nang lc vao Avadhuti
thi ngi co the vt qua s met moi, hon tram
va nh the se tru trong mot trang thai vo niem
va tch tnh.
Celukapa tu tap nh vay trong 9 nam th dt
cac vo minh va at than thong ai thu an.
244
ai s th 55
Godhuripa - Ngi bay chim
Cac hien tng ben trong hay ben ngoai
eu t tam ma ra
Khi nhan ra ban chat cua tam la anh sang
Th ngu ngh, i lai, m mong va thien nh
eu hien hien trong phap gii
Hieu c tron ven nh vay
nen ta nhan ra Phat tnh
Truyen thuyet
odhuripa la dan x Disunagar, song bang

nghe bay chim.
Mot hom ong ang dung tam li ln e bay

chim th gap mot nha s Du-gia. S hoi tham ve
nghe nghiep. Godhuripa bao rang: Do nghiep bat
thien i trc nen kiep nay toi phai lam nghe
bay chim e song. Dau biet rang ay khong phai
la mot nghe tot, nhng khong co cach nao khac
hn, tha ai s.
ai s noi: Neu vay, i sau cua ngi lai cang
te hai hn na. Sao ngi khong tu tap phap Phat
e tm thay s an lac?
245

Xin thay xot thng ma day cho phap giai
thoat.
ai s lien lam phep khai tam, iem ao cho
Godhuripa roi day rang: Ngi hay quan sat tat
ca am thanh trong the gian nay eu la tieng chim
hot. Hai th ay eu la mot th chng vao phap
gii.
Godhuripa tu tap c 9 nam th dt vo minh,
chng ac ai thu an. Ngai tho c mot tram
nam va hoa o tren ba tram e t.
ai s th 56
Lucikapa - Ke ao tau
T vo thuy en vo chung
Ta am mnh trong be tram luan
Li cua chan s la con tau vng chai
Giup ta vt qua bao ai dng
en ben kia b giai thoat
Truyen thuyet
ucikapa la mot ngi thuoc giai cap ba-lamon. V thay canh chet choc cua nhng
ngi chung quanh, ong sinh ra chan nan khong
246

muon song ni chon phon hoa o hoi ma tm en
an c mot vung xa xoi heo lanh.
Lucikapa rat muon tu tap phap Phat, nhng
cha tm c cho mnh mot chan s.
Mot hom, nhn thay mot v tang i ngang qua
cho , ong voi ra vai chao va anh le rat cung
knh.
V s hoi: V sao ngi vai chao ta?
Tha, bay lau toi mong c tu tap phap Phat
nhng cha gap c chan s. Nay duyen may a
en, xin thay xot thng truyen cho dieu phap.
S hoan hy lam phep quan anh va khai tam
cho Lucikapa. Ngai y phap tu tap, sau 12 nam th
ac phap.
Sau khi ac phap, ngai oc mot bai ke ngan
noi len s giac ngo cua mnh:
Luan hoi va niet ban la hai
Rieng ta thay ay hai ma mot
Giai thoat chnh la niem an lac
Chang da vao mot vat g,
Th kho khan may cung qua c b kia
247
ai s th 57
Nirgunapa - Tre th giac ngo
Giao phap cua chan s
Dan ng ta i en chon bnh an
Ni ay,
Khong co cho cho cam xuc d doi
hay t tng mau thuan tru ngu
Li day cua mot chan s
Lam tan nhng cn song d
Nhng cn song quay ray ta trong thien nh
Truyen thuyet
irgunapa sinh trng vung Purvadesa.

S ra i cua ong that s la mot niem vui
sng ln oi vi ca gia nh.
ieu khong may la khi ln len, Nirgunapa
khong the ngoi day hay c ong bnh thng nh
bao a tre khac. ieu nay khien cha me cua
Nirgunapa that vong.
Hn na, tuy ln tuoi nhng tr oc cua cau chang
khac nao a tre len nam. Cha me cau thng noi
vi nhau: Thang Nirgunapa nha ta that la vo tch
s. Le ra chung ta chang nen sinh no.
248

Tuy kh khao nhng nghe nhng than phien
cua li bo me Nirgunapa cung buon tui lam.
Cho en mot hom Nirgunapa t lan mnh ra
khoi nha en mot ni vang ve. ay, cau gap mot
nha s Du-gia. S bao: Ngi hay ng day, vao
thanh ma kiem cm. C sao c nam ra ay?
Nirgunapa ap: Toi khong the ngoi day
c.
Thng hai cho hoan canh cua Nirgunapa, s
nhng cho cau mot t thc an va hoi: Ngi co
biet lam nghe g khong?
Tha thay, toi khong biet lam g ca.
Nhng ngi con phai an, ngi khong s chet
oi a?
Tha co, nhng toi biet phai lam g ay?
Neu ngi co the gang cong tu tap thien nh,
ta se day cho.
Tha thay, neu nam ma thien nh c th
toi xin vang li thay.
S lam phep khai tam cho Nirgunapa va day:
Ngi giac ngo va phap c ngo eu la vo minh
ca. Ke nao khong nhan hieu c chan ly ay th
se b phien nao sai khien. Khi tam thc vang lang
249

th phien nao khong co cho tru. Khong co s tach
biet gia cac phap va tanh khong. Neu nam bat
c chan ly nay, ngi co the i lai t tai.
Nirgunapa tuan theo li day cua s, va khat
thc o than va tu tap thien nh cho en khi
giac ngo c cac phap va tanh khong la s hp
nhat cua anh sang t tam.
Khi co ai gap ngai hoi ve lai lch xuat than
cua ngai, Nirgunapa thng nhn vao mat ho vi
anh mat t bi khien ke o phai ong long ri le
khoc.
ai s th 58
Jayanada V ieu s
Vao ai nh, ta nau mnh trong thanh tnh
Thoat khoi bua vay cua s phan biet suy lng
Nhan biet rang ta a thoat tai ng
V vong tng a khong con theo uoi kp
Truyen thuyet
ayanada la mot quan nhan x Bengal

theo ao Ba-la-mon. c vua x nay cung la
ngi cua ao Ba-la-mon. Tuy vay, Jayanada rat
250

ham mo ao Phat va ngai a b mat cai ao, tu
tap phap mon Mat tong.
Ngai co nhng s ac tam linh, nhng khong
mot ai biet c ieu b an nay.
Trong khi ngai tu tap phap bi ien, mot phap
tu cung dng thc an bang cach gia tr mat chu
roi tung len khong trung e hien cung cho ch
than, co ngi biet c ben tau len nha vua.
c vua ra lenh giam ngai vao nguc toi. Ngai
noi: Tau be ha, cung dng than thanh au phai
la toi loi. Xin be ha xet lai.
Nhng nha vua van khong thay oi quyet
nh.
Khi vao trong nguc, Jayanada van tiep tuc tu
tap va bt phan thc an nem ra ben ngoai ca so
e cung dng.
Moi lan nh the co mot bay qua en e an
nhng thc an o. Thay hien tng la ay, vua ra
lenh cho di Jayanada en mot trai giam khac.
Thay khong co thc an nh thng le, an
qua tu tap thanh mot an ln, ong vo so ke bay
en hoang cung, can mo tat ca moi ngi. Chung
251

cho rang c vua a cam tu Jayanada, ngi nuoi
dng chung.
Khi ay nha vua mi nhan ra rang Jayanada vo
toi, ben tha ngai ra va yeu cau ngai xua an chim
ay i, ong thi ban cho hai mi au gao e ngai
cho chim an hang ngay.
ai s th 59
Pacaripa Ngi ban banh
ng nhn quanh quan
Chu muc vao tam
Thien nh thc hanh
c vui thanh tnh
Truyen thuyet
acaripa lam nghe ban banh m dao thanh

Campa. V ngheo kho, ong ch co mot bo
quan ao duy nhat mang tren ngi. Ong thng
nhan banh m cua mot chu hieu roi em i ban
dao khap ni e kiem song.
Mot ngay no, ong khong ban c o banh nao
ma bung th oi meo nen anh phai an mot o
banh. Cha an c phan na th mot nha s en
252

khat thc. Pacaripa khong the nao biet c rang
nha s nay chnh la hoa than cua c Bo Tat
Quan The Am. Tuy nhien, ong vui ve nhn phan
an cua mnh e cung dng cho v s ay.
Nhng trc khi trao banh, Pacaripa cung knh
anh le v s va noi that rang banh ay khong phai
cua mnh.
V s ci noi: Neu qua vay th ngi ung la
ai th chu cua ta. Co le ta nen truyen phap cho
ngi.
Pacaripa lien chuan b mot man-a-la va dang
hoa len cho s. Nha s lam le qui y, truyen gii
Bo Tat cho ong cung vi chan ngon Luc t ai
minh.
Mot ngay no, Pacaripa gap lai ong chu hieu
banh m. Ong nay oi khoan tien banh ma
Pacaripa con thieu lai. Pacaripa noi rang mnh
qua that khong co vat s hu nao ang gia e tr
vao mon n ay. Ngi chu hieu banh tc gian,
xong vao anh ap Pacaripa.
Khi ay, Pacaripa lien keu len: au ch mot
mnh ta an banh, con co thay ta an na.
Tieng keu cua Pacaripa vang doi nh tieng sam
khien ong chu banh hoang s dng tay, noi: Ta
253

anh ngi nh the cung a u tr n. Bay gi
ngi hay i cho khuat mat ta.
Pacaripa i vao mot ngoi en th c Quan The
Am, ong ng trc tng oi tien na o banh m.
Lap tc co ba mi lng vang hien ra trc mat
ong. Pacaripa lien tra het n cho ong chu banh.
Khi ay, Pacaripa tham ngh: Han c Quan
The Am chnh la thay cua ta.
V vay, ong khi hanh i ve pha nui Potala,
la ni Bo Tat tru ngu. Tren ng, Pacaripa phai
bang qua mot rng gai, co luc b gai nhon am vao
da tht, chan tay en rm mau. au n, Pacaripa
keu ln danh hieu cua Bo Tat. c Quan The Am
ben hien ra va noi: ung, ta chnh la chan s
cua ngi. Ngi khong can phai en Potala na
ma hay quay ve Campa e hoang dng chanh
phap.
Pacaripa qua oi vui mng, bay bong len khong
roi quay ve x cu.
254
ai s th 60
Campaka - c vua yeu hoa
Thanh quang hien hien
o la s ket hp
Cua bi va tr
Tuyet oi bam sinh (Sahaja)
la cay nh y
Hoa trai cua no
la Ba than Phat
Truyen thuyet
d c vua x Campa lay vng hieu la

Campaka la v x nay co mot loai hoa gom
hai mau vang trang, rat thm va ep.
Ngoai noi vui thu quyen lc, nha vua rat yeu
thch loai hoa ac biet nay. Trong vn thng
uyen cua cung ien mua he luon co mot chiec ngai
ket bang hoa Campaka vang.
Mot hom, nha vua ang ng tren chiec ngai
ac biet ay th mot nha s en e khat thc. Vua
t tay ra chan cho s va sai ngi mang en
mot chiec em e s an toa, oan cung dng vat
thc.
Sau o, vua cung trieu than nghe s thuyet
phap. Sau o, vua hoi nha s: Tha thay! Ngai a
255

van du khap ni, ngai co bao gi thay loai hoa nao
ep nh hoa ay khong? Va co v vua nao nh
qua nhan khong, tha ngai?
Nha s ap: Tau be ha! Hng cua loai hoa
Campaka that la ky dieu, kho co loai hoa nao sanh
bang. Nhng mui phat ra t than cua be ha that
kho ngi. That vay, tuy vng quoc cua be ha giau
co, hung manh, nhng roi ay ngai cung phai bo
lai tat ca e ra i vi oi ban tay trang.
Nhng li le cua nha s khien nha vua cht xet
lai ban than mnh. Ngai cau xin nha s day them
Phat phap. Nha s ben day cho vua ve luat nhan
qua, la nh luat chi phoi moi hoat ong cua con
ngi.
Ke o, s truyen cho vua phep thien nh.
Nhng nha vua lau nay co thoi quen thng
ngoan hoa va tam tr luc nao cung nh en hoa
nen that kho tu hanh tinh tan.
S biet vay, ben day:
Cac phap von khong
ay la hoa cua giao phap
Tam tr la ong
256

Hut nhuy khong he can
Ong, hoa, phan, la mot
Niem an lac la mat
Ay la li Phat day
Hay tu ch nghi ng
Campaka nghe li day nam c yeu ly cua

phap tu. Ngai thc hanh 12 nam th chng ac.
ai s th 61
Bhiksanapa - Lng x ao nhan
Con ng trn trt
ma ngai a i qua
kho mot ai theo c
S giac ngo ay khong co g sanh bang
V pham phu khong the nao hieu c
Nha Du-gia toi thng
co quyen nang can bang hoan hao
at ti chan ngha
nh li day cua Bon s
Truyen thuyet
hiksanapa la mot ngi hanh khat vung

Pataliputra. Ngay no, sau mot buoi sang i
lang thang khap ni trong thanh nhng chang co
ai ban cho mot chut thc an nao, Bhiksanapa cam
257

thay oi va met lien ngoi ngh ben ve ng.
Cht mot v Thanh n (Dakini) xuat hien trc
mat ong ta.
V Thanh n an can tham hoi v c sao
Bhiksanapa buon rau nh the. Bhiksanapa lien ke
vi Thanh n ve noi kho cua mnh.
Ba noi: Ta co mot cach giup ngi thanh tu
c nguyen.
Vang, xin ba ch bay cho toi.
Nhng ngi co g e dang tang ta chang?
Bhiksanapa nghe hoi vay lien dung tay, lay het
sc bnh sinh nho mot cai rang tren va mot cai
rang di dang cho v Thanh n.
Biet rang a gap c bac phap kh, v Thanh
n lien lam phep khai tam va truyen phap cho
Bhiksanapa.
Sau o, ngay ngay i khat thc e o than,
Bhiksanapa tinh can tu tap thien nh trong 7
nam th chng ac than thong ai thu an.
258
ai s th 62
Dhilipa - Con ngi hng lac
Khi ta nhan ra
ban chat nguyen thuy la Phat,
Phat tr thanh ban chat cua tat ca thc the
Nh nang lc cua Tuyet oi bam sinh
Ta nhap vao Kim cng nh
Truyen thuyet
ai Satapuri co mot ngi ban dau ten goi

la Dhilipa. Cong viec kinh doanh nay em
lai cho ong ta mot so li nhuan rat ln, v vay ong
ta tr nen mot trong nhng ngi giau co nhat
trong vung.
Chnh v vay ma cuoc song cua Dhilipa rat xa
hoa. Moi ba an, ong dung en 84 cai a, 12 loai
tht va 5 loai thc uong. ay la cach dung ba cua
mot bac vng gia thi ay.
Mot ngay no, ao s Bhahana en vieng
Dhilipa. Sau khi nghe S thuyet phap, Dhilipa lay
lam cam ong, ngo y muon mi S lu lai mot thi
gian tai nha cua mnh va S ong y.
Mot hom nhn Dhilipa ang lam cong viec trch
ly dau ra khoi nhng hat me (vng), S nhan xet
259

rang cong viec nay co the ngay mot phat at hn
nhng kho co the at ti s giai thoat.
Dhilipa lien xin S truyen phap. S noi:
Than ngi la hat vng
Dau chnh la vong tng
Ban tam la ngon en
Bac la phap the gian
ot en bang la tue
Xua i bong vo minh
An tru trong thanh tnh
Niem vui chang ngh ban
Dhilipa nghe xong bng tnh ngo. T o tinh

tan tu tap trong 9 nam th chng ac than thong
ai thu an.
ai s th 63
Kumbharipa Ngi th gom
Banh xe tap quan quay nhanh
Tao nen bai ca va vu ieu cua s hien hu
Nhng gi ay ngon la tri kien bng chay
ay lui bong toi cua vo minh
Truyen thuyet
K
260
umbharipa lam nghe th gom Jomanasri.

Cong viec n ieu hang ngay khien ong

am ra met moi va muon co mot s thay oi e
cuoc song bt te nhat hn.
Ngay kia, co mot nha s Du-gia en lo gom e
khat thc, Kumbharipa noi: Bach ai c! Lam
cai nghe nang nhoc nay toi cung ch kiem c
mot t thu nhap e song qua ngay. Va toi cam
thay chang co mot chut hng thu g. That la kho
nao!
O! Hien hu, ong nen biet rang tat ca chung
sinh eu chu phien nao vo tan, nao phai ch rieng
mnh ong? Nay ta day ong mot phap nay:
at set la am me
Y tng c chuan b
at cat la vo minh
Lan tren xe tham ai
Sau can la san pham
Tr tnh lam la nung
Cho chn gom luc nhap
Ngi th gom nhan hieu c li day cua S,

tu tap thien nh trong 6 thang th tam tr thanh
tnh, dt c tham ai.
Kumbharipa va lam viec va thien nh nen
nhng san pham do ong lam ra eu tinh xao va co
nhng net ep ky dieu.
261
ai s th 64
Carbaripa Ngi chet sng
ai nguyen cua ch Phat
Chnh la nhan ra t the
Nhng ai nhan ra s thanh tnh cua ban tam
Th ngi o co con mat Phat
Truyen thuyet
ai mot lang que thuoc x Magadha (Makiet-a), co mot gia nh lam nghe chan
nuoi gia suc. Ho s hu hang ngan con bo, vo so
cu va nga.
262

Khi ngi cha qua i v gia benh, ngi con
m tiec ln thet ai toan bo dan chung trong vung.
Ba tiec nay keo dai trong nhieu ngay vi ay u
nhng mon ngon, vat la.
Vao hom sang sm trc khi buoi tiec ket thuc,
ca gia nh cung thc khach keo nhau ra b song
Hang e tam ra tay tran, ch con lai ngi v va
a be con lam nhiem vu trong nha.
Luc nay ai s Carbaripa ot nhien xuat hien
e khat thc. Nhng ngi v tre s chong qu
trach nen khong dam cung dng. ai s lien noi:
Neu ch v ngi cung dng thc an cho ta ma
chong ngi hoac me chong qu mang, th hay
en vi ta. T ni ay, ngi co the nhn thay anh
la ben kia ngon oi, o chnh la ni ta tru ngu.
Neu ho khong tc gian th co le tot hn nhieu. Gi
th hay cho ta mot t thc an.
Ngi thieu phu lien mang cho S mot t vat
thc va lang nghe S noi chuyen mot cach vui
ve.
Sau khi v S ri khoi nha, ba me chong quay
ve, nhn thay mot t thc an con sot lai tren nhng
chiec a. Ba hieu chuyen va bat au s nhuc nang
dau.
263

Lan nay, ngi thieu phu tr nen gian d
that s, nang be a con nho tm en cho ai s
Carbaripa.
Lanh thay! Lanh thay! S noi xong lien dung
tnh thuy ray vao ngi hai me con. Ho lien hoa
thanh hai tng Phat bang a.
Ngi chong khi quay ve khong thay v con
ben tm en cho S. S lai dung nc sai tnh bien
ong chong thanh tng Phat a.
Sau o, gia nh, ho hang cua ho en tm eu
b ri vao so phan tng t. Tat ca eu b bien
thanh nhng tng Phat a ng sng sng gia
ni hoang vang.
a be trai con cua ngi thieu phu tot bung
at c tam than thong. T oi tinh hoan cua
a be lu xuat mot th e-ho co kha nang bien
cac kim loai thanh vang, t hau mon xuat ra mot
th ru trng sinh, va t oi mat phat ra hai
luong hao quang.
Dan chung trong vung on ai viec la lung cha
tng co nay en tai c vua x Campa. Nha vua
hieu c s viec, cho xay mot ngoi en ln e th
tat ca nhng tng Phat a nay.
264

Tng truyen rang nhng nha tu Du-gia thng
en ay e tu thien nh. Va trong luc ho thien
nh, neu tam khi len vong tng th cac tng
a se hoa thanh ngi that, dung gay ap vao
lng hanh gia.
ai s th 65
Manibhad - Ba noi tr hanh phuc
Khi tam ta b khi che bi vo minh
Y duyen theo tran canh
Khi thc the sang to nh ban chat cua ta
Ban chat ay hien ra nh thc the
Truyen thuyet
h tran Agaru co mot gia nh giau co. Gia

nh nay co mot co con gai tuoi 13 ten
la Manibhadra, c ha ga cho mot chang trai
cung cung ang cap xa hoi. Theo tuc le th chang
trai phai en re, ch cho en khi co gai u tuoi
ket hon.
Trong thi gian nay, mot hom co ai s
Kukkuripa en nha co gai Manibhadra e khat
thc. Nhn thay nha s, co gai thot len: Ngai
trong that ep e! C sao lai phai ap tam vai
265

rach ma i xin an, trong khi ngai co the t mnh
kiem song va ci mot ngi v?
Tha th chu, toi s vong sinh t luan hoi va
toi ang tm thay niem an lac ay giai thoat trong
cuoc song nh the nay. Than ngi kho c, Phat
phap kho gap. Nay toi phai nam bat lay c hoi co
mot khong hai nay ma tu tap. Neu toi lay v, co
con, that la ban bu, lam the nao ma tu tap? Va
nh the, i sau se cang te hai hn. Do o ma toi
t bo viec theo uoi phu n.
Co gai to ra rat cam phuc nha S, sau khi cung
dng vat thc, co nai n: Xin thay ch cho toi con
ng giai thoat.
Ta song ni mo a, neu can, th chu co the
en gap ta.
Sau khi nghe nhng li thuyet phap cua ai s,
Manibhadra tr nen u t ve than phan con ngi
trong cuoc i ay bat trac nay, va cuoi cung co
quyet nh tm en vi ai s.
ai s Kukkuripa quan xet thay trnh o tam
linh cua co gai phat trien cao, ben truyen cho co
phap thien nh va than thong.
Sau o, co tm cho vang ve t tu tap mot mnh
266

trong bay ngay em. Sau thi gian ay, co tr ve
nha th b cha me la ray, anh ap.
Co noi: Khong ai trong the gian nay la cha
hay me cua toi ca. Mot gia nh giau co ch co the
nuoi dng nhng khong the giai thoat cho mot
co gai ra khoi sinh t luan hoi. V vay, toi phai
nng ta vao Chan s e tu tap thien nh hau
mong giai thoat khoi luan hoi.
Li le xac ang cua co khien cha me co lay lam
la nhng khong the oi ap lai.
Manibhadra tu tap nh tam vao mot iem duy
nhat. Va sau o mot nam, v hon phu en on co
ve nha rieng. Co vui ve theo chong khong mot
chut phan khang.
Trong cuoc song mi, co luon to ra am ang
viec nha, noi nang khiem ton, c ch hoa nha.
Chang bao lau, co sinh ha c mot be trai va mot
be gai. Co nuoi nang va day do chung theo cach
rieng cua co.
Mi hai nam troi qua ke t ngay Manibhadra
gap c Chan s. Mot buoi sang, co ra suoi e lay
nc, v mang mot bnh ay lai vap phai mot goc
cay, co nga xuong lam chiec bnh v tan.
267

Chieu en ngi chong khong thay v, voi i
tm. Khi en ni ong thay v mnh nam di at,
oi mat m to am am nhn vao chiec bnh v.
Ong en gan hoi han, nhng co van c nhn
tran troi vao chiec bnh nh khong nghe thay g.
Moi ngi en tm cach vc co ngoi day nhng vo
ch. Co van nam bat ong mai.
en luc em xuong, co ng day hat:
Chung sinh hu tnh
ap v chiec bnh cua ho,
Cuoc song ket thuc.
Nhng tai sao?
Tai sao ho tr ve nha
Ngoi nha luc thu?
Hom nay ta ap v
chiec bnh cua ta
Nhng ta khong quay ve
ngoi nha ay na
Ta i ti mem vui thanh tnh
Thay ta that tuyet vi.
Neu ngi muon?
Hay nng vao bac Thanh.
Hat xong, Manibhadra bay vao h khong.

268
ai s th 66
Mekhala - Ngi ch dang thu cap
Tat ca cac hien tng
Ben trong lan ben ngoai
Ca thay la do tam
Tat ca chung mot v
Trong thien nh thu thang
Khong can phai no lc
Ta tm thay niem vui
Thanh tnh va bat nh
Truyen thuyet
ai vung Devikota, mot gia nh no co hai co

con gai ten la Mekhala va Kanakhala. Hai
co gai c gia nh ga cho cac chang trai con cua
mot ngi dan chai.
Hai ngi chong nay rat tho lo, thng hanh
ha, anh ap va chi mang ho khien nhng ngi
lang gieng hay em cau chuyen bat hoa trong gia
nh ho ra lam e tai ban tan, mac du ho chang
lam ieu g sai trai.
Mot hom, ngi em gai gi y: Ch i! Co le
chung ta nen thoat khoi s bat cong nay va tron
sang mot ni khac.
269

Nhng ngi ch khong ong y. Co noi: Chung
ta b s nhuc la v chung ta thieu c hanh. Va nh
the, song ni nao cung co khac g nhau. Chung
ta phai lai ay.
Mot ngay no, ai s Krsnacarya du hanh qua
vung Devikota. i theo ngai la 700 mon o, tren
au la mot chiec long bay l lng, nhng chiec
trong bang so ngi dung e trieu thnh quy than
keu vang khap khong trung va nhng dau hieu ky
la khien bat c ai nhn thay canh tng nay eu
phai tha nhan ay la mot v a tu chng.
Hai ch em ru nhau ra nghenh on ai s va
cau xin ngai truyen phap. S iem ao cho ho va
truyen cho Kim cng tam phap, roi bao ho lui ve
tu tap.
Sau 12 nam tu tap, hai ch em eu ac phap.
Ho quay lai chon cu tm gap Chan s cua ho. ai
s tiep hai ch em mot cach nong nhiet, nhng
ngai khong nhan ra e t cua mnh. S hoi ho la
ai. Ca hai nhac lai s viec cu. S nh ra va noi:
Neu la e t cua ta, le ra cac ngi phai mang le
vat en cung dng ta.
Chung con co the cung dng nhng g?
270

Hay cho ta thu cap cua cac ngi.
Vang, chung con xin vui long.
Hai co gai lien ha mieng ln, mot thanh kiem
tue giac thoat ra khoi mieng ho. Ho dung kiem ay
t chat au dang len ai s.
Trc khi t chat au, ho hat:
Nh giao phap cua Chan s
Chung con khong con phan biet
Luan hoi va Niet-ban
Chap nhan va t choi.
Ta va ngi.
e lam chng c cho s giac ngo
Chung con xin dang ngi mon qua nay.
S ap lai:
Lanh thay! Hai n thanh
a en b ben kia
Hay quen niem vui rieng
Hay song v ke khac.
Roi S at au cua ho len vai, tc th au gan

vao co nguyen ven nh cu khong e lai mot vet
seo nao.
271
ai s th 67
Kanakhala Ngi em dang thu cap
Mac ao giap nhan nhuc
oi chiec mu c hanh
Ta lai con thuyen tam
Vi niem tin kien co
Vt qua cn bao bung.
Truyen thuyet
(c ke chung trong truyen thuyet ve ai s

Mekhala.)
ai s th 68
Kilakilapa - Ke rong mom
Tren bau tri trong treo
Cua phap gii
Tieng sam cua nang lc thanh tnh
no rung chuyen
Khien tat ca cac chng nghiem
ve the gii hao huyen
a bien oi
va c to iem
bi giac thc thanh tnh cua Ba Than
272

Truyen thuyet
ai Bhiralipa co mot anh chang ha tien ten

la Kilakilapa, c rat nhieu ngi biet en
v tnh cach on ao va a cai va.
V anh ta a tranh chap, gay han, nen dan dan
moi ngi eu sinh ra ac cam va cung nhau xua
uoi anh ta ra ngoai thanh.
Kilakilapa i en khu mo a vi mot trang
thai buon ba. Mot nha s Du-gia thay tnh canh
tham thng cua anh ta, ben en hoi nguyen c.
Kilakilapa thanh thc ke le noi tnh. S thng
tnh khai tam cho y va truyen phap tu thien
nh:
Li cua ngi va li cua moi ngi khac
Cung ch la am vang
Ma am vang th cung ch la am vang
Hay quan tng tat ca am thanh
eu bien mat trong bau tri kia
Giong nh s bien mat cua mot cn sam set
Chung ri vao mot am ma.
Kilakilapa lanh hoi c giao phap va chuyen

can tu tap cho en khi chng ac.
273
ai s th 69
Kantalipa - Th khau gie vun
Chan s la kim khau
T bi la si ch
Ta va ba coi lai
Thanh tam vai tuyet vi
Truyen thuyet
antalipa lam nghe khau gie vun, song

vung Manidhara.
Mot ngay no, khi ang lam cong viec may va,
Kantalipa s y e cho kim am vao tay chay mau,
ong cam thay au nhoi tan trong tim. Ong cht
buon cho so phan cua mnh, nam lan ra at khoc
than.
Mot Thanh n (Dakini) hoa than thanh ngi
thng hien ra noi: Ngi ng than khoc na!
ay la qua bao i trc, do nghiep bat thien cua
ngi. Nghiep qua nh bong vi hnh. Neu nh
ngi khong tu tap, i sau ngi cung se con phai
chu ng noi au ay.
Vay xin ngi hay ch cho toi cach thoat
kho.
274
Ngi co the tu tap thien nh c chang?

Tha c, khong g co the ngan c quyet
tam cua toi.
Thanh n lien iem ao cho Kantalipa va giang
ve Bon tam vo lng (t, bi, hy, xa). Ba noi:
Gie vun la h vo
Kim may la tr tue
Hay dung ch t bi
Khau y phuc ma mac
Che ch cho ba coi
Kantalipa lanh hoi c giao phap, tinh tan tu

tap cho en khi chng ngo.
275
ai s th 70
Dhahulipa Ngi ben day thng
Trong bau tri Bat Nh
An cha mot kho tang tr tue
Kho co mot ai tm ra
Hay an tru trong Vo tac tng
Th niem vui chan that se en gan
Truyen thuyet
hahulipa sinh trng vung Dhokara, lam

nghe ben day thng bang co kusa roi mang
ra ch ban e sinh song qua ngay.
Mot ngay no, sau khi lao ong qua nhieu, oi
tay cua ong b tray xc r mau nhieu cho v loai
co nay rat sac ben.
Qua au nhc, ong tm en mot ni vang ve
ngoi khoc than mot mnh. Mot nha s Du-gia nhn
thay ve buon tui cua ong, ben hoi tham c s va
Dhahulipa lien ke le noi niem.
Ch mot vai vet tray xc ni tay ma ngi
con thong kho nh vay th lam the nao ngi
chu ng c noi au kho ln hn canh gii
thap?
Cui xin thay t bi m loi cho con.
276

V s lien khai tam va lam phep iem ao cho
Dhahulipa, roi day phep thien nh.
Theo li day cua thay, Dhahulipa tu tap 12
nam th chng ac.
ai s th 71
Udhilipa - Ngi muon hoa chim
Theo uoi vong niem la ro dai
Kham nhan chu nghiep la giai nghiep
Chang tru vao au.
Tam la chnh
Tm kiem van v ch ph cong
277

Truyen thuyet
h cong c bo th cua i trc nen

Udhilipa c tha hng mot gia tai o
so. Ong song xa hoa trong mot lau ai trang le.
Mot hom, ong ang ngam nhn canh vat qua
khung ca so, cht thay co nhng ang may ngu
sac ta hnh dang nhng con thu va mot con seu
hien ra roi bay mat hut vao bau tri. Ong nhu
tham Gia ma ta bay c nh con chim kia th
that vui thu biet bao.
Va y tng ay luon am anh tam tr Udhilipa.
Khi ai s Karnaripa en lau ai cua ong e khat
thc, ong cung dng S nhng th tot va ngon
nhat ma ong co. e ap lai, ong khan cau S day
cho ong phap thuat e co the bay bong nh loai
chim.
S Karnaripa truyen cho ong mon Catuspitha
Hagogim va bao ong phai hanh hng en 24
Thanh a e xin cua 24 v Dakini 24 loai dc
thao, va phai tr tung chan ngon Kim cng Thanh
n 10.000 lan tai moi ni Thanh a.
Sau khi cuoc hanh hng dai ang ang ay ket
thuc, Udhilipa at en trang thai khong con vong
278

tng, nhan biet ban chat thc s cua cac phap va
chng ac than thong. Qua nhien ong a co the
bay c nh chim.
ai s th 72
Kapalapa - Ngi mang bnh bat au lau
Tat ca hien tng von khong hai
Ao quan, trang sc ben ngoai
Lng eo bnh bat bang xng so
Co khoac day chuyen lay t xng
Ban nga t no la khong that
Tm kiem lam chi ch ph cong
Truyen thuyet
apalapa la mot thng dan x Rajapuri,

co mot v va nam con trai. Chang may
ngi v mat sm, Kapalapa mang xac v ra ni
mo a.
Trong khi ang than khoc ve cai chet cua ngi
v yeu dau, ong nhan c tin nam ngi con trai
cua ong cung ot nhien qua i.
Kapalapa lai mang xac nam a con at canh
thi the cua v.
279

Trong hoan canh au thng ay cua Kapalapa,
chan s Krsnacarya xuat hien, hoi ong ve nguyen
do cua s au buon ay.
Bach ai c! V con toi nay a chet ca. Toi
khong con cho nng ta. Toi ch mong c chet
theo ho e khoi phai chu ng noi au kho nay.
Nay hien hu! Tat ca chung sinh trong ba coi
eu b am may t than bao phu, khong ch rieng
mnh ngi chu noi kho sinh ly t biet. Neu ngi
ch ngoi than khoc ma khong lam c g e vi
i noi sau th that la vo ch. V than chet cung
ang rnh rap ngi tng giay, tng phut, tot hn
het ngi nen tu tap thien nh e dt tr phien
nao.
Cui xin ngai t bi thng xot ch day cho
toi.
Krsnacarya lam phep a ong ta nhap vao
Man-a-la cua Thu than Hevajra va truyen cho
giao phap. e ho tr cho phap tu cua Kapalapa, S
lay xng cua nam ngi con xau lai thanh vong
eo ni co cua Kapalapa va dung xng so cua
ngi v lam bnh bat.
280

Hay quan tng chiec bnh bat nay va h
khong la mot. S the nhap cua ca hai chnh la
cach thien nh cua ngi.
Theo li day cua Chan s, Kapalapa tu tap
trong 9 nam th giac ngo c chan ly. e noi len
s giac ngo cua mnh, ngai oc ke:
Ta la mot nha s Du-gia
Bnh bat bang xng so
Va ta a nhan ra
Ban chat cua chiec au lau nay
Va thc tnh cua cac phap la mot.
Vi tr giac nh the, ta i lai t tai
Khong mot ieu g co the ngan ngai.
ai s th 73
Kirapalapa - Ke chinh phuc
T thu vo minh phu lay ta
Sinh tam phan biet ngi vi ta.
Ngay luc nhan ra le that ay
Bao nhieu vong tng khuat dan xa
Ca ten goi Phat cung ch la nhan hieu
em dan lam chi khap ha sa?
Khi biet ban tam la trong rong
Hnh thu khong co, tm au ra?
281

Truyen thuyet
irapalapa cai tr mot vng quoc rong ln

va hung manh. Nhng nha vua khong bao
gi thoa man vi s giau co cua mnh nen thng
em quan anh pha cac nc lang gieng e v vet
cua cai.
Tuy vay, nha vua khong he co y niem g ve
canh tan khoc cua chien tranh. Co mot lan, nha
vua cung quan lnh i tiep quan mot thanh pho a
b anh chiem hoan toan, va nha vua lan au tien
tan mat nhn thay nhng canh tng hai hung sau
cuoc chien. Phu n, tre con, ngi gia, ngi benh
b bo lai trong thanh v tat ca an ong, thanh
nien eu a chay tron. Tat ca cac nan nhan eu
tieu tuy, hoc hac va oi khat. Ho lang thang, vat
vng khap tren ng pho.
Chng kien s tan pha cua chien tranh, nha
vua ong long t bi, xuong chieu tha toi cho cac
trai trang e ho co the tr ve oan tu cung gia
nh.
T o, hang ngay nha vua eu to chc chan
ban, bo th cho ngi ngheo oi.
Mot hom, co nha s Du-gia en kinh thanh e
282

khat thc. Vua hoan hy cung dng cho S nhng
th tot nhat va khan cau S giao hoa.
S lam le qui y cho nha vua, truyen gii Bo Tat
va day cho vua ve Bon tam vo lng cung vi phep
thien nh.
Nhng nha vua van khong thoa man, ngai
muon c tho lanh phap mon toi thang e co the
chng ngo trong i hien tai.
S nguyen nh vay, nhng cong viec trieu chnh
khien vua that kho long tu tap tinh tan. Ngai lien
trnh bay tr lc vi ton s.
V chan s noi: Ngi hay quan tat ca chung
sinh trong ba coi la ke thong soai cac chien binh
kieu hanh. Trong vo tan cua ban tam lu xuat
hang ha sa so cac anh hung hp lc anh bai ke
thu kia, e roi ngi, c vua v ai, tam mnh
trong s vinh quang ay.
Nha vua lanh hoi c y ngha li day cua
chan s, co the tinh tan tu tap ngay trong khi giai
quyet nhng cong viec trieu chnh. Nh o at
en s giai thoat.
283
ai s th 74
Sakara Ngi sinh t hoa sen
Long vng Basuka
che ng nhng con ngi au kho
bang nhng tran ma dam de.
Ni co quyen nang cao nhat cua Nh Lai.
Long vng cua tr tue
Ban nhng cn ma xuan mat me cua B mat
phap
Cho nhng ai may man hieu c ly am dng.
Truyen thuyet
ndrabhuti cai tr vng quoc Kanci gom mot

trieu bon tram ngan ho, nhng cha co con
noi nghiep.
Ngai cung hoang hau ngay em cau khan Tri,
Phat ban cho ngai mot hoang t.
Sau thang sau, hoang hau nam mong thay ba
nuot tron ngon nui Meru, uong can nc cua mot
ai dng, got hai cua ba dam nat ca ba coi the
gii.
c vua khong u kha nang e giai thch giac
mong. Ngai ban lenh se thng cho nhng ai co
the giai oan c. Mot ao s en noi vi ngai:
284

ay la iem bao trc s ra i cua mot bac ai
tr, mot v Bo Tat, hay mot bac Minh quan, mot v
vua cua Vng quoc chan ly. Ngay luc ngai sinh ra
se co mot tran ma vang bac ti eu khap ni.
Qua nhien sau o hoang hau thu thai. Va ung
nh li tien oan, en ky khai hoa n nhu lien co
mot cn ma vang bac o xuong ni ni.
Sau khi cn ma dt, ngi ta phat hien ra mot
hai nhi nam tren oa sen ln trong vn thng
uyen.
V hoang t s sinh c at ten la Saroruha.
Do cong c i trc cua hoang t nen t khi
ngai sinh ra, dan chung luon c song trong s
sung tuc.
t lau sau, hoang hau lai sinh them mot hoang
nam.
Khi c vua bang ha, Saroruha t choi viec ke
v ngai vang, trao vng quyen cho em. Ban than
ngai tr thanh mot tu s.
Ri khoi hoang cung, Saroruha i ve pha Sri
Dhanyakataka e tm Chan s. Tren ng i tam
s hoc ao, Saroruha a gap c Chan s. ay
chnh la hoa than cua Bo Tat Quan The Am.
285

e th thach Saroruha, Bo Tat noi vi Saroruha
rang ngai cung co the hien lo phap than. Nhng
Saroruha thanh thc tha vi thay rang ngai
khong the t mnh i en giai thoat.
Saroruha cung knh anh le v Chan s e cau
phap. Bo Tat lien hien than truyen phap thien
nh Hevajra cho Saroruha roi bien mat.
Saroruha tiep tuc i en Sri Dhanyakataka e
tu tap thien nh.
Mot hom, co mot v du tang t xa en ni ngai
Saroruha ang tu tap e tm hieu giao phap. V
nay xin lam th gia cho ngai vi ieu kien la khi
nao ngai ac qua th truyen phap cho ong ta.
S ong y. V du tang lien lu lai trong hang
ong e phuc vu ngai trong suot 12 nam.
Ngay vao luc ngai Saroruha bat au nhap that,
nan oi hoanh hanh khap ni v nang han, ngi
chet nhieu vo ke.
S bien co nay lam kinh ong en Chan s, tr
ngai viec thien nh cua thay, nen ngi th gia
im lang khong tiet lo.
286

Vao ngay cuoi cung cua thien that trai qua 12
nam, ngi th gia en khat thc tai hoang cung,
nhng ngay ca tai ay ngi ta cung ch co the
cung dng cho ong mot chen gao nho.
Ong can than mang ve dang len v Chan s.
Rui thay, khi ve en ni, luc bc qua ngng ca
th v nay vap te, lam ri bat gao vung vai khap
ni.
S thay the, ben hoi: Ngi say a?
Tha khong! e t ch v qua oi bung nen i
khong vng.
Ngi khong tm c thc an a?
Ngi th gia thu that rang ong a giau thay
ve nan oi. S qu trach: C sao ngi khong cho
ta biet? Ta co the lam ma e cu dan lanh.
Saroruha nhat nhng hat gao b o di at
roi i ra mot dong song. Tai ay, ngai tac phap
cung dng cho cac Ho phap Long vng, oan
dung an chu trieu thnh tam v Long vng en
qu trach cho en khi au cua bon ho sap v tung.
Ngai mang rang: Nan oi nay la do cac ngi gay
ra. Cac ngi phai chu trach nhiem. Hom nay
cac ngi phai lam mot cn ma thc pham, ngay
mai la ma ngu coc, ngay ke tiep lai la ma thc
287

pham, sau o phai ma vang, bac trong ba ngay.
en ngay th bay, hay ma nh bnh thng.
Cac v Long vng vang lenh lam theo li S.
Sau o S truyen tam phap cho Rama, ten cua
v th gia, va dan do e t: Ngi khong c
hanh ong v li ch cua ban than ma hay v li
ch cua chung sinh. Neu khong, ngi se khong
bao gi at ti cu canh giai thoat. Sau khi ta i
roi, ngi nen en Sri Parvata ma tu tap.
Noi roi, nh co oi canh, S bay vut vao khong
trung.
Sau khi Rama en Sri Parvata th lay mot nang
cong chua lam v, nhng ca hai v chong eu t
bo cung ien vao song trong mot khu rng gia cho
en khi tu chng.
ai s th 75
Sarvabhaksa - Ke hau an
Trong vo minh tat ca mui v eu khac nhau
Trong giac ngo moi th eu mot v
Khi con vo minh, Niet-ban va Luan hoi la hai
Khi giac ngo, ca hai la mot
288

Truyen thuyet
arvabhaksa la than dan cua c vua

Singhacandra thuoc Vng quoc Abhira.
Ong ta co mot cai bung rat to va an khong biet
no, co the an bat c mon g ma ong v c.
Mot hom khong tm c u thc an, bung con
cao d doi, Sarvabhaksa en ngoi mot cai hang
a, au oc suy ngh mien man en cai an.
Chan s Saraha gap ong ta chon nay ben hoi
han. Ke hau an noi: Bung toi luc nao cung con
cao nh la, an rat nhieu nhng chang he biet no.
Toi ang oi lam.
Neu ngi khong chu ng c cai oi, khi
tai sinh trong loai nga quy th ngi biet lam
sao?
Nga quy la g?
ai s Saraha lien giai thch ve ban chat cua
loai quy oi nay va nguyen nhan phai thac sinh
vao o.
Nghe xong, Sarvabhaksa rung mnh kinh s,
voi tha: Lam sao toi co the tranh khoi b oa
vao ac ao? Xin thay m long t bi cu giup.
289

S iem ao va truyen phep thien nh ma
Chan s Bhusuku a tu tap: Hay quan tng
bung ngi la bau tri, sc nong trong bao t la
mot am chay ln, thc an uong la tat ca cac phap
the gian. Khi an, hay nuot ca vu tru vao.
Sarvabhaksa tu tap mot cach mien mat. Trong
thien nh, ong nuot ca mat trang, mat tri va nui
Meru, khien the gian chm trong bong toi.
Dan chung kinh hoang trc viec la ay. Cac
Thien n tm en cau xin ngai Sahara. S bao
vi e t: Hay quan tng nhng g ngi an eu
khong rot rao.
Sarvabhaksa vang li thay tiep tuc tu tap en
khi at than thong ai thu an. Khi ay, mat trang,
mat tri lai hien ra toa sang nh trc.
ai s th 76
Nagabodhi - Ke trom
o la mot gia tai ln danh cho chung ta
Va cho nhng ai song tren trai at
e chung ta t giai thoat khoi oi ngheo
Khi ta nam li gm tr tue
Vi niem tin se chien thang ma quan
Sau cuoc chien ta vui vay cung ban
290
Truyen thuyet
rong thi gian ai s Arya Nagarjuna

(Long Thu) con lu tru tai vung Suvama
Vihara, co mot ke trom ng rnh rap ben ngoai
can nha.
ng ni ngng ca, ten trom thay ai s
ang dung ba bang nhng bat vang. Y mong tam
nh vao anh cap. ai s oc c y ngh trong
au ke trom, ben ra cho han mot cai coc bang
vang.
Thay hanh vi la ky cua S, ten trom phan van
t hoi: Lao troc nay lam g the nh? Chang le ong
ta biet c y ngh cua ta?
291

Ga trom lien keu len: Tai sao ngai lam nh
vay! Toi khong can anh cap no au.
Ta la Arya Nagarjuna. Tai san cua ta cung la
cua ngi. C an uong thoai mai va lai ay bao
lau cung c. Khi nao chan, muon ra i, ngi co
the mang theo nhng g ma ngi thch.
Cung cach la thng cua nha S chang khac
nao mot nhat gm chem manh vao tam thc cua
ke trom kia. Anh ta rap mnh cung knh anh le
va cau xin ai s thu nhan lam e t.
ai s Nagarjuna truyen cho y phep thien nh
Guhyasamaja:
Gi tam khong khi niem
Quan tng mot canh gai
An tru ni nh au
Anh sang mau hong nhat
Soi roi khap chau than.
oc bai ke xong, ai s van than thong hoa ra

vo so cua cai ngoc nga chau bau khien ke trom kia
vui thch khong con muon ra i.
Anh ta quyet tam tu tap thien nh theo li
S day. Sau 12 nam kho luyen, mot cay gai ln
ot nhien nho ra t xng so cua Nagabodhi lam
292

cho ong au n en tot cung. Ong mang viec nay
tha vi Chan s Nagarjuna.
S ci ln, oc ke:
Gai kia la sac y
Gay thng tch chung sinh
ien ao cho la that
Phien nao khong he vi.
Cac phap von khong that,
Tan hp nh may tri
May khong em li lac
May chang nao hai ai.
Qua li day cua ai s, Nagabodhi thau hieu

c tnh duyen hp cua cac phap. Ngai tiep tuc
tu tap trong 6 thang th ac phap, gai nhon kia t
bien mat.
Sau o, S truyen cho Nagabodhi tam ai than
thong va ch nh ngai la ngi ke tha giao
phap.
ai s th 77
Darikapa - Ong vua no le
Canh gii thanh tnh
san co trong moi chung ta
Nhng vo minh che phu
293

khien ta khong nhn thay
Hay tch luy cong c va quan chieu.
Cho du chung ta no lc trong nhieu kiep
Nhng khong co Chan s
chung ta cung kho nhn ra
Truyen thuyet
au mot cuoc san ban, c vua Indrapala

tren ng quay ve hoang cung. Ngai i
ngang qua mot khu ch luc gia tra.
c vua nhan ra ao s Luipa trong am ong
ang vai chao ngai. Vua bao vi s Luipa: Ngai
la mot trang nam t tng mao khoi ngo tuan
tu. ng an nhng th n thoi na. Ta se cung
phung ay u cho ngai tat ca nhng th can thiet,
tham ch ca vng quoc cua ta, neu ngai muon.
Neu be ha co the cung dng s trng sinh
bat lao, ban tang se vui long on nhan.
Ta khong co ieu ay, nhng ta co the tang
ngai vng quoc lan cong chua, con cua ta.
Tau Be ha! ieu o chang mang lai ch li g
cho ban tang.
c vua cam thay phan van, ngai xoay ngi
lai bao vi v ai than ba-la-mon cua ngai: Qua
294

that ung nh li nha s kia noi. Ngai vang, ien
ngoc ch mang lai cho ta nhng phien toai. Tren
i nay, ta cha he thieu thon mot th g, ke ca
nhng mon ngon, vat la, y phuc sang trong, phu n
my mieu. Nhng moi th eu lam ta chan ngat!
Sau cuoc ky ngo ay, vua Indrapala thoai v,
nhng ngoi lai cho thai t. Ngai cung mot v
quan ai than tm en ni s Luipa an c e hoc
ao.
S an can tiep on va theo c nguyen cua hai
ngi, Luipa truyen cho Samara an phap.
Ca hai khong co vat g cung dng cho S nen
ho i en quyet nh cung dng chnh ban than
ho nh nhng ngi no le.
Ke o, S dan hai mon e nay en vung at
Orissa, bang qua x Bhiraputi e ti Jantipur.
ay la mot thanh pho ln co ba tram ngan ho
gia nh. Trong thanh pho nay co mot ngoi en
ln. Song trong ngoi en la bay tram n vu cong
chuyen trach ve nghi thc cung te.
S Luipa tm en gap ba chu ngoi en ten
la Darima, hoi xem ba ta co can mua no le hay
khong.
295

Darima nhn thay tng mao nha vua, ben
bang long ngay va trao cho s Luipa mot tram
ong tien vang, sau khi thoa thuan hai ieu kien:
Mot la nha vua c phep ngu rieng, hai la nha
vua se c tra t do sau khi phuc vu u thi gian
tng xng vi so tien a ban.
Nhan tien xong, s Luipa cung v ai than ra
i.
Nha vua phuc vu ba chu ngoi en trong 12 nam.
Hang ngay, ong ra chan, don dep va lam u moi
th cong viec vat vanh khac.
Tuy vay, nha vua khong he xao lang li day cua
Chan s. Nha vua luon luon to ra t te lam thay
cong viec cho nhng no le khac, nen rat c moi
ngi thng men.
Mot hom no, co mot nha vua ten la Kunci mang
theo 500 ong tien vang en ngoi en e giai tr.
Moi lan c phuc vu, vua Kunci thng cho
nha vua trong lot no le bay ong tien vang.
Vao mot em tri nong, vua Kunci cam thay
kho chu trong ngi, ong i ra ben ngoai e dao
chi. Cht nghe co mui hng thm ky dieu va
296

nhn thay anh sang phat ra t mot lum cay, nha
vua to mo tm en. Va that ngac nhien, nha vua
thay ke no le kia ang ngoi tren mot ngai vang,
chung quanh la 15 thieu n ve ep nh tien nga
ng hau. Vua lap tc bao cho ba chu Darima.
Ba nay chay voi en ni, quy goi tha: Chung
con ngi pham mat tht nen khong nhan biet
ngai la bac Thanh tang. Xin ngai tha th cho
chung con toi bat knh a khien ngai phuc vu nh
ke toi t.
S ch mm ci, lang le bay vao khong trung.
ai s th 78
Putalipa - Ke mang anh tng
Phat tnh nam trong moi chung sinh
ng theo con ng chap thu
ma tr giac a t bo
Co gang quay ve neo Phat tam
Hien nhien ngi se chng c ao
Ai c Chan s ban phap lc
Ngi ay tham nhap vao phap gii
Nem c v chung cua Tuyet oi
Dau an Kim cng an len ngi
297

Truyen thuyet
utalipa sinh trng vung Bangala, do c

duyen i trc nen c mot nha s Dugia truyen cho phep thien nh Hevajra.
V Chan s trao cho Putalipa mot bc hoa Mana-la, trong o co tng cua Thu than Hevajra va
can dan: Ngi hay eo bc hoa nay trc ngc
tren ng hanh ao.
Putalipa vang li thay, tu tap trong 12 nam th
chng ac, nhng khong mot ai co the nhan biet
ieu ky dieu nay.
Mot hom, Putalipa en khat thc tai hoang
cung, c vua bong e y thay v Thu than Hevajra
trong bc hoa ng tren v than ma nha vua lau
nay th phung.
Hnh anh nay khien nha vua cam thay b xuc
pham, ngai quat ln: Co ung la v than cua
ngi ngoi len tren v than cua ta nh ngoi tren
mot chiec ngai khong?
S t ton ap: Bc hoa nay khong do toi ve.
No la kiet tac cua mot nghe s ch thc. Co le
hnh ve nay pham thng, nhng s that ung la
nh vay.
298

Nha vua co ve nguoi gian, noi: Bc hoa rat
ep va ng net tinh xao, nhng c sao v than
cua ngi lai s dung v than cua ta nh mot cai
ngai?
Tau Be ha! V than cua toi cung la v than cua
Be ha.
Ngi co the chng minh cu the phap lc vo
bien ni v than cua ngi chang?
Tau Be ha! ieu nay khong kho. Ch can Be
ha sai ngi ve mot bc hoa ma trong o v than
cua Be ha ngoi ben tren v Thu than cua ban tang.
Trai qua mot em, v tr cua hai Thu than se ao
ngc.
Neu s viec ung nh li, tram the se qui y
Phat phap.
oan vua cho vi hoa s en ve mot bc hoa
theo li e ngh cua S. Qua nhien, sang hom sau
v tr cua cac Thu than a ao ngc lai.
Qua cam phuc phap lc cua nha s, Vua cung
trieu than eu xin quy y Tam bao.
299
ai s th 79
Upanaha - Th ong giay
Nhng mau khuon cua mot trai tim thanh tnh
Khong phai c tao bi vong tng,
ma no t hien hien
Nen thc the luon luon sinh ong
e ap ng nhng nhu cau va khat vong cua ta.
Truyen thuyet
ai Sendhonagar co mot ngi th giay ten

goi la Upanaha. Mot ngay no, ong tnh c
gap mot nha s Du-gia i khat thc trong thanh.
Upanaha sinh tam ngng mo nen i theo nha s
ra tan ni mo a.
S nhan thay ngi th giay co ay u tn can
nen giang ve T dieu e va nhng li ch cua s
giai thoat.
Ke o, S khai tam cho y bang bai ke:
Nhng cai chuong do ngi tao ra
e gan len oi giay em ban
Am thanh reo vui tren oi chan cua ke khac
Tieng chuong rung tren bc chan
Khac nao tieng am vang cuoc i.
300

Hay quan niem rang.
Khong co s phan ly gia am thanh ay.
Upanaha tu tap trong 9 nam th tr dt vo

minh va at than thong ai thu an.
ai s th 80
Kokilipa - Ke sanh ieu
Vo tac tng la giao phap b mat
Khong rang buoc la nhan ra ngha ln
Niem vui khong chu ch la thien nh
Khong at cai g la muc ch toi thng
Truyen thuyet
ao nhng thang mua he nong nc, c vua

Kokilipa thng ri hoang cung e en
mot khu rng nho gan o thng ngoan ve ep
cua thien nhien.
Ngai thng ngoi tren nhng tam em c
boc bang vai lua, trong khi cac cung n vay quanh
ca hat, nhay mua cho nha vua giai tr.
Mot lan, trong khi nha vua ang vui ua vi
cac cung n, mot nha s Du-gia en gan e khat
thc nhng lnh canh xua uoi ngai i.
c vua nghe thay ben qu mang am lnh roi
cho mi nha s en ben canh.
301

Vua an can tiep ai va cung dng vat thc cho
S, oan hoi mot cach t man: Cach song cua S
va loi song cua ta, cai nao mang lai nhieu vui thu
hn?
V s ap: Tau be ha, mot a tre se tra li
rang loi song cua ngai la vui thu nhat, nhng mot
bac tr gia se cho rang cach song cua ngai la mot
loai oc dc oi vi tam hon.
Y ai s muon noi g?
Neu Be ha pha tron quyen lc the tuc vi ba
oc (tham, san, si) th cuoc i cua Be ha se ket
thuc mot cach tham hai, chang khac nao uong
ru oc vi thc an ngon.
c vua Kokilipa von thong minh nen nhanh
chong lanh hoi li day cua S.
Ngai quy y vi S va c truyen cho phep
thien nh Samvara.
Khong bao lau, ngai nhng ngoi lai cho con e
co ieu kien tu tap.
c vua thng en mot khu rng e thien
nh, nhng tam ngai hay xao ong bi tieng hot
cua loai chim Kohila.
Biet c tr ngai cua e t, v ton s day:
302

Nh nhng am may en,
van vu tren bau tri im vang.
Tao cn ma tham nhuan cay co
Sam no trong tai ngi
va ma vong tng ri len niem cam xuc
Cay ba oc n hoa
Nhng oa hoa phien nao
Ke nhu hang yeu thch.
Trong vo tan ban tam
Bau tri thng tch tnh
Khong sam set
Khong am thanh cuong no
Ch co may an lac
Mang lai nhng giot nc ngot ngao
Nuoi dng cay nam thc
ay chnh la phep la
Cua mot bac tr gia.
c vua nghe theo li day cua Chan s, thc

hanh thien nh sau thi gian 6 thang th ac
phap.
303
ai s th 81
Anangapa - Ke ng ngan
Luan hoi la giac mong
Sac than ta cau vong
Tham duc la ten oc
Cam sau da tht ngi
Me loan cho la that
Nh om gia h khong
Tnh giac tan mong ao
Truyen thuyet
rong nhieu kiep qua kh, Anangapa a tu

hanh t bi va nhan nhuc, do vay khi tai
sinh vao kiep nay, ong co c than tng ep
e va trang nghiem. Moi khi so sanh mnh vi
ke khac, Anangapa thng to ra rat t man, cao
ngao.
Mot hom, co mot nha s Du-gia en cho
Anangapa e khat thc. Ong hoan hy ngo y mi
nha s lu lai t gia cua ong t hom.
S chap nhan. Anangapa ra chan cho S va
chuan b cho ngh ngi, oan cung dng vat
thc.
304

Sau o, Anangapa hoi: C sao ngai t oa ay
ban than mnh nh the?
e t mnh giai thoat khoi vong sinh t.
Ve c ban, co s khac biet nao ve tnh cach
gia ngai va toi?
Nha s noi: Co khac biet rat ln. Kieu man
la tnh cach hien hu. Long kieu hanh khong co
nang lc sang tao. Tn tr la tnh cach cua toi, va
ch niem xac tn mi co the tao ra nang lc vo
tan.
Nang lc g, tha ai s?
Trc het la nang lc tu tap Phat phap e hoa
giai nhng phien nao trong coi luan hoi, nhng
rot rao hn ca la nang lc thanh Phat da tren
can ban tn tr.
Ke pham phu nh toi co the at ti nang lc
ay khong?
Nghe nghiep chuyen mon cua hien hu la
g?
Toi khong co nghe nghiep chuyen mon nao
ca.
Vay hien hu co the ngoi yen e tu tap thien
nh chang?
305

Tha ai s, toi ngh viec ay toi co tha kha
nang.
Lanh thay!
S lien truyen phap thien nh Samvara cho
Anangapa. Nh can tnh thuan thuc nen ch sau
6 thang tu tap, Anangapa giac ngo thau ao c
chan ly.
ai s th 82
Laksminkara - Nang cong chua ien loan
Th nhat, bac tr gia tao hnh anh giac ngo
Th hai, bac tr gia
thien nh mot cach kien tr
ve tnh rong khong cua cac phap
Th ba, bac tr gia t biet
mnh phai lam nhng g can lam
Truyen thuyet
aksminkara la em gai cua vua Indrabhuti

thuoc vng quoc Sambhola. T thu be,
v cong nng nay van thng en d cac buoi
thuyet phap, va co co tam hieu biet sau rong ve
Mat tong (Tantra).
Nhng hoang huynh cua co la c vua Indrabhuti
a ha ga ba cho hoang t x Jalendra, con vua
Lankapuri.
306

en ky han rc dau, co phai ri que hng
e ve nha chong. Nhng khi en ni, co t choi
khong chu vao hoang cung. Co noi: Hom nay la
ngay xau, ta khong the nhap cung.
Khi i dao quanh ben ngoai hoang cung,
Laksminkara cam thay that vong ghe gm v dan
chung x nay khong phai la tn o ao Phat.
Lien sau o, mot v hoang t tre cung am tuy
tung i ngang qua. Ho va tr ve t mot cuoc san
ban vi nhieu xac thu treo lung lang tren yen
nga. Mot ngi tuy tung cua Laksminkara do hoi
va biet rang v hoang t va mi i qua chnh la
chong sap ci cua co.
La mot Phat t thuan thanh, Laksminkara cam
thay mnh nh mot ke b phan boi. Ba than khoc
vat va en ngat xu: Anh ta cung la con nha Phat,
v sao lai gi than ta en chon ac trc nay!
Khi Laksminkara hoi tnh, co em tat ca cua
hoi mon phan phat cho dan ngheo trong thanh
pho trc khi vao hoang cung. en ni, co t giam
mnh trong can phong ma hoang t danh rieng
cho co dau mi va t choi khong cho ai vao trong
mi ngay.
307

Laksminkara xe rach ao quan roi lay lo noi,
bun at tret len khap ngi, toc e bu xu va gia
v ien dai.
Vi tng mao be ngoai gm ghiec nh mot ke
ien nhng trong tam Laksminkara van luon chu
muc thien nh.
That vong, v hon phu cua co cho vi cac ng
y en e cha tr, nhng khong mot ai co the en
gan c Laksminkara.
Co gia v gian d tan cong ho, nem vao ho bat
c th g ma co v c.
Roi thi gian qua i, ngi trong hoang cung
khong con quan tam en ba hoang ien dai nay
na. C hoi thuan tien e cho Laksminkara co
the tron thoat a en. Ba nhanh chong tron khoi
hoang cung.
Ban ngay, Laksminkara i nhat nhng thc an
d tha ma ngi ta vat cho nhng con cho hoang.
Ban em, ba ra chon mo a e ngh ngi.
Bay nam sau, Laksminkara chng ac than
thong ai thu an. Co truyen tam phap cho mot
v e t. Ngi nay ch la ke quet don cac ho x
308

trong hoang cung, nhng ong ta nhanh chong at
ti muc ch tu tap.
Cho en mot ngay no, c vua Jalendra trong
mot cuoc i san b lac loi. Ngai dng chan e ngh
ngi nhng ngu quen trong cn met moi.
Khi vua tnh giac th bong em a buong xuong
khien ngai khong tm thay loi ve. Khi i ngang
qua hang ong ni v n Du-gia Laksminkara tru
ngu, vua to mo nhn vao ben trong. Ngai thay mot
v n Du-gia toan than phat sang va chung quanh
co vo so thien n ng hau.
Mot niem ngng mo khi len trong tam nha
vua, ong khong ngh en chuyen tm ng quay
ve hoang cung na. Nha vua bc vao cung knh
anh le trc v Thanh n va xin nng theo giao
phap cua ba.
Laksminkara bao: Ngi khong nhat thiet
phai tr thanh mon e cua ta. Chan s ch thc
cua ngi la mot trong nhng ngi phu trach
quet don ho x trong hoang cung. V ay la mot bac
chng ac.
Trong hoang cung co rat nhieu ngi lam cong
viec nay. Lam sao co the nhan biet v Chan s
ay?
309

V ay chnh la ngi sau khi hoan tat bon
phan cua mnh thng hay bo th vat thc cho ke
ngheo kho.
Theo li ch dan o, c vua tm thay v Chan
s cua mnh. Nha vua mi v ay en be rong, at
ngai len ngai vang va cung knh anh le, cau xin
c truyen phap.
Vua c lam phep quan anh e khai tam va
lanh tho phap thien nh Kim cng Varahi.
ai s th 83
Samudra - Th mo ngoc trai
Nhan ra cai khong sinh
ma khong trai qua tu tap
Nha Du-gia kia la mot ke an tht ong loai
vi a be am tren tay
Neu phap thien nh cua y
la ban chat cua chnh mnh
Khac nao con voi kia ket di vung lay
Truyen thuyet
amudra lam nghe th lan Sarvatira.

Thng ngay, ong dong thuyen ra tan khi
xa, lan sau xuong ay ai dng e mo trai lay
ngoc roi em ra ch ban.
310

Mot ba no, sau mot ngay ngam mnh di lan
nc sau lanh leo, Samudra khong tm c mot
vien ngoc trai nao, ong ta i th than en ni mo
a, long buon bc va than tham cho so phan.
ai s Acintapa thay ngi th lan ang buon
rau nen an ui ong ta: Tat ca chung sinh eu b
chi phoi bi luat nhan qua. Kiep trc ngi gieo
hat giong g, kiep nay ngi hng loai trai cay
ay. Hay cam chu!
Nhng Samudra nai n: Tha thay! Cau mong
thay ru long t bi ch cho toi loi thoat ra khoi tnh
canh nay.
S giang giai cho Samudra ve Bon tam vo
lng va Bon s an lac:
Long t bi che chan tam gio,
Vui hoa hp khien tam thanh than
au lu xuat mot luong an lac
Bon niem vui tu bon luan xa
Quan khong tnh chang ri an lac
Th kho au khong the en gan.
Samudra hieu c yeu ly cua li day. Ngai

thien nh trong 3 nam th ac than thong ai
thu an.
311
ai s th 84
Vyalipa - Nha luyen kim thuat
Hnh anh cua thc the rot rao
La hnh anh cua v Chan s
co quyen nang vo song
Ni tch tnh nhat la e ngam nhn khong tnh.
Hoa hp tron ven la nhan ra
ban chat cua s chng ac
Va khi ban noc mot hi can het sa tri
Ngha la ban ang ton tai ay
Truyen thuyet
gi ba-la-mon giau co kia ten goi la

Vyalipa, nuoi c vong muon c trng
sinh bat t. Ong ta mua mot lng thuy ngan rat
ln, oan them cac dc thao vao thuy ngan e
nau thanh mot th cao ac set.
Nhng v con thieu mot loai dc lieu nen th
cao dang d ay khong co cong hieu. Trong cn gian
d, ong ta nem quyen cam nang bao che thuoc
trng sinh xuong dong song Hang.
Luc bay gi, Vyalipa luyen tap phap thien nh
cua ao Ba-la-mon c 13 nam nen dng vat teo
lai nh cha tng co. Ong song nh mot ke hanh
khat lang thang khap ni.
312
Mot ngay no, ong thay mnh ang trong mot

ngoi lang ben b song Hang. Gan ay la ngoi en
Ramacandra.
Tai ay ong gap mot co gai lau xanh. Co ky n
nay khoe vi ong mot quyen sach ma co a nhat
c khi i tam tren song. Vyalipa ci ngat khi
xem no, v o chnh la quyen sach trc ay ong
a nem xuong dong song Hang.
oan ong ke lai moi chuyen cho co gai nghe.
Co cam thay b cuon hut bi y tng c song
lau, ben co nha y tang cho Vyalipa ba mi lng
vang e tiep tuc cong viec ieu che thuoc.
Ban than Vyalipa van con ho nghi va khong
dam tin rang cong viec nghien cu se mang lai
ket qua. Nhng co gai to ra het sc khch le, va
mot lan na Vyalipa mua thuy ngan ve e tiep tuc
ieu che thuoc.
Sau mot nam miet mai lam viec, van khong co
mot dau hieu nao noi len s thanh cong, v con
thieu mot loai ao hong (Myrobalan).
Tuy nhien, mot hom khi co gai i tam ve, mot
canh hoa be t ngau nhien dnh tren au ngon tay,
va khi co ta vay nhe, no ri vao bnh thuoc cua
Vyalipa. Lap tc co nhng dau hieu cua s thanh
cong. Co voi vang bao cho Vyalipa.
313

Ong lo ngai la b mat nay lo ra ngoai, nhng co
gai oan chac cha he e tiet lo ieu quan trong
nay cho mot ai.
em hom ay, co gai ri mot t co chat (Chiraita)
len thc an cua Vyalipa. Trc ay, Vyalipa khong
the an c loai rau chat ngat nay, nhng gi ay
ong co the thng thc mot cach ngon lanh. Co
cho rang ay la hieu qua cua tien dc.
Vyalipa giai thch: Dau hieu thanh cong can
ban cua cong phu ieu che tien dc gom co tam
iem lanh, ket tu thanh hnh tron xoay chuyen t
trai sang phai, bay lieng tren khong trung. Nhng
iem lanh ay la: mot cai long quy, hai con ca
vang, mot bnh ng ngoc, mot oa hoa Kamala,
mot tam em trang, mot vien kim cng, mot la
phn va mot luan xa co tam nan hoa.
Vyalipa cung co gai va mot con tho ong uong
tien dc, va ca ba tr nen bat t.
Vi tnh ch ky, Vyalipa t choi khong cho ai
khac biet en cong thc che bien loai tien dc
nay.
Sau o, ho len cac coi Tri e tru ngu, nhng
ch thien xua uoi khong cho ho vao Thien gii.
314

V vay ho anh phai quay ve tran gian va song tai
x Kilampara.
Tai ay ho dng mot ngoi nha tren nh nui a
cao chot vot, bao boc xung quanh la mot am lay.
a the vo cung hiem tr nen khong mot ai co the
ben mang en ni ho .
Khi ngai Arya Nagarjuna tc Bo Tat Long Thu
ac phep than tuc, ngai phat nguyen tm cho ra
phep luyen thuoc trng sinh a that truyen t
lau tai at An.
Ngai lien van than thong bay len tren nh nui
a, giau bt mot chiec giay, roi en vai chao v
ao s Ba-la-mon Vyalipa.
Vyalipa sng s v s xuat hien cua ke la. Arya
Nagarjuna noi vi ong rang nh co chiec giay ma
ngai mi co the en c chon nay. Va ngai ong
y anh oi chiec giay ay e lay cong thc bao che
thuoc trng sinh.
Sau cuoc trao oi vi Vyalipa, ngai Nagarjuna
cung truyen day phap thien nh cho ong nay e
tu tap tr thanh mot nha s Du-gia giai thoat.
Con ngai tr ve An o vi chiec giay con lai va
tren vung nui Sri Parvata, tiep tuc tu tap e cu
o chung sinh.
315

Keith Dowman. Chan Su Thu An

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Keith Dowman. Chan Su Thu An

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Keith Dowman. Chan Su Thu An

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

OI NET VE SOAN GIA

rong Phat giao Tay Tang, ai thu an

Trong phan gii thieu, Dowman a trnh

CAC BAC CHAN S AI THU AN

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

c phat trien cua bo mon Tantra tai An o

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

hu no, tai ao quoc Tch Lan (r Lanka),

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Truyen thuyet ve ngai Luipa a khoi phuc lai

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Truyen thuyet va ke la can c duy nhat xac

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

ot ngay no, trong khi v quoc vng vung

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Qua truyen thuyet cua ngai Lilapa, ta thay mot

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an

gai Virupa von sinh trng mien ong x

Cac v Chan s ai thu an

mong thay Kim cng n Bo Tat trao cho tam

Cac v Chan s ai thu an

Cac v Chan s ai thu an