Hat Giong Tam Hon - Tap 11 - Nhung Trai Nghiem Cuoc Song (Truongkienthuc - VN)

Stephen R.
Covey tuyn chn v gii thiu
11
Nhng tri nghim

cuc sng
Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.
Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

ting Vit ca cng ty First News - Tr Vit vi s ti tr c quyn ca cng ty TNHH
Samsung Electronics Vit Nam. Tc phm ny khng c chuyn dng sang bt k
hnh thc no hay s dng cho bt k mc ch thng mi no.
Original title:
EVERYDAY GREATNESS: INSPIRATION FOR A
MEANINGFUL LIFE
by Stephen R. Covey, David L. Hatch
Copyright 2006 by FranklinCovey Co.,

and The Readers Digest Association, Inc.
Vietnamese Edition Copyright 2010 by First News - Tri Viet.
All rights reserved. This licensed work published under license.
EVERYDAY GREATNESS
HT GING TM HN: NHNG TRI NGHIM
CUC SNG
Cng ty First News Tr Vit gi bn quyn xut bn v pht
hnh n bn ting Vit trn ton th gii theo hp ng chuyn
giao bn quyn vi Thomas Nelson, Inc.
Bt c s sao chp no khng c s ng ca First News v
Thomas Nelson u l bt hp php v vi phm Lut Xut bn
Vit Nam, Lut Bn quyn Quc t v Cng c Bo h Bn
quyn S hu Tr tu Berne.
CNG TY VN HA SNG TO TR VIT - FIRST NEWS
11 H Nguyn Th Minh Khai, Qun 1, TP. H Ch Minh

Tel: (84.8) 38227979 - 38227980 - 38233859 - 38233860
Fax: (84.8) 38224560; Email: triviet@firstnews.com.vn
Website: www.firstnews.com.vn
Nhiu tc gi
Stephen R. Covey
tuyn chn v gii thiu
Nhng Tri Nghim Cuc Sng
11
Bin dch:
Thu Trang - Minh Ti
First News
NH XUT BN TNG HP TP. H CH MINH
Thn tng tt c nhng ngi ang trn tr, ang

vt qua nhng kh khn, th thch tinh thn v lun
gi vng nim tin tm c hnh phc cuc sng,
t c c m ca mnh.
- First News
Cc sng tc bi dch cng tc ca bn c v cc

ch Sng p (tm hn cao thng, gng vt
kh, nhng cm xc su sc v cuc sng, tnh bn,
tnh yu...) cho cc tp Ht Ging Tm Hn tip
theo xin gi v:
ht ging tm hn - first news
11H Nguyn Th Minh Khai, Q.1, TP. HCM
Tel: 38227979 - 38227980
Fax: (08) 38224560
Email: firstnews@firstnews.com.vn
Web: www.firstnews.com.vn
Li gii thiu
Ti l mt ngi may mn!
Sng trong mt th gii y bin ng, vi
nhng cuc khng hong, cht chc v th than,
ti thy mnh tht may mn khi hng ngy c
gp g vi rt nhiu c nhn trn khp th gii. H
l nhng ngi dng cuc sng ca mnh
chng minh rng th gii quanh ta vn tht ng
qu, ng yu.
Gia lc chng ta phi nghe qu nhiu nhng
v b bi ca cc doanh nghip v tnh trng suy
i o c trong kinh doanh, ti thy mnh tht
may mn khi quen bit nhiu nh lnh o cp
quc gia, ch tch cc tp on v cc t vn vin
o c, lim chnh.
Sng trong th k khi m ti c, chin tranh,
thin tai v dch bnh lun rnh rp, e da, ti cm
thy mnh tht may mn khi c lm vic cng cc
nh hnh php, cc chuyn gia trong lnh vc qun
s, cc nh lnh o, cc gio s bc s sn lng
cng hin cho mi ngi.
Sng trong thi i khi m tnh ph t v mi
5
Ht ging tm hn
rng buc gia nh ang b e da nghim trng,

ti cm thy mnh tht may mn khi bit nhng
ngi cha tn ty, nhng ngi m bao dung ang
tng ngy tng m n lc ht sc mnh cho s
ln khn c v th cht ln tm hn ca con ci.
V trong mt k nguyn ni trng hc v gii
tr tn ti y nhng t nn x hi, ti cm thy
mnh tht may mn khi c gn gi nhng gio
vin nhit tm, nhng thanh nin ti nng, tt c
u giu c c v tri thc v tm lng, hng ngy
h vn ang mit mi to nn s thay i - theo
mt cch ring.
Qu thc, ti cm thy mnh may mn khi c
c hi gp g nhng con ngi nh th trn mi
no i. Chnh h mang n cho ti nim tin
rng bt c ni u trn tri t ny vn lun
hin din nhng con ngi giu lng nhn hu,
khng ngng dn thn, cng hin cho i. H
chnh l ngun cm hng bt tn ca ti. V ti
ang mun truyn ngun cm hng n bn
qua tp sch ny.
M rt c th, bn cng l mt ngi trong s
h.
- STEPHEN R. COVEY
Nhng tri nghim cuc sng
Bi hc
trong giy lt
Khng c g ng qu hn
mt i tai lng nghe ng cm.
- Frank Tyger
L mt bc s phu thut chnh hnh, ti
khng thuc mu ngi bit ni nng ngt

ngo, bay bm. Ti c th hn gn mi th
bng i tay nhng ni ra bng li, vi ti
chng d cht no.
C l mt phn cng l do tnh cht ngh

nghip ca ti. Trong bn nm lm vic ti bnh
vin Mayo Rochester, Minnesota, nhng th
chim trn tm tr ti l con dao m, phng
m, nhng ca cp cu, nh n h gic lin
hi. Chng ti phc hi li u gi, ni li cc
on xng gip ngi bnh lnh ln tr li.
7
Ht ging tm hn
V ti - Patti, hiu rng ti la chn ngh y

l v mun gip ngi khc. Tuy nhin, trong
qu trnh lm vic, chnh nhng bnh nhn li
mang n cho ti nhiu bi hc bt ng.
Ti vn cn nh mt ca cp cu trong phin
trc m vo nm o to th ba ca ti. Mt
thng b nm tui b gy c tay do ng t
ging ng xung. Ti lm bm: Sao khng
phi l mt tai nn khc!. Dng nh nm
nay Rochester ton nhng trng hp tr em b
gy tay th phi. T phng trc, ti chm chp
l bc xung phng cp cu, cm tm bng
ghi tn bnh nhn ln ri i thng ti ni bnh
nhn ang ch.
Thng b nm trong lng cha v rm rt
khc. N mc b ng in hnh Vt Donald,
trong lng m kh kh mt con th bng
sn rch trng ging nh ch ch Goofy. C tay
bn tri ca n b b ngot v sau thnh mt
gc bn mi lm . Ti t gii thiu mnh vi
cha thng b ri quay sang hi n v chuyn
xy ra, nhng thng b khng tr li v thm
ch cng chng thm nhn ti. N ch rc su
hn vo cnh tay cha.
8
Ti l ngi khng my kin nhn. Ti bit

vic sp ti mnh phi lm l g v s tn bao
nhiu thi gian. Cn rt nhiu vic khc ang
ch i ti. V th, ti chng bun tm n
vic ni chuyn tip vi thng b m ngay lp
tc a n i chp X quang.
Nm pht sau, chuyn vin chp X quang
c mt. C y ngi xung trc mt thng b
v nh nhng hi n: i Danny, chu b au
h chu ngoan?.
Khi thng b ngc mt nhn c y, i mt
n rng rng: Chu b ng khi ging.
C y a tay nng nh vo m thng b ri
ni: i, vy th tht l t. c ri, by gi c
s chp tay cho chu ri v bc s tt bng ny
s gip chu lm n lnh li. Chu c mun c
chp cho chu mt bc hnh ca Goofy khng?.
Danny lin gt u.
Ti ng gc phng, lng bn khon ti
sao a tr ny li ni chuyn vi chuyn vin
chp X quang m khng phi l ti - bc s
chnh ca n. Trong khi c nhn vin tip tc
ngt ngo vi thng b, ti thm ngh Tht l
lng ph thi gian!. Mt lc sau, c y mi i
9
Ht ging tm hn
chun b my mc v bt u chp. Ri c y
t Goofy ln mt chic hp ng phim v chp
lun cho con th bng .
Trong lc ch i kt qu chp X quang, ti
a thng b ti phng m ri gi cho Bonnie bc s gy m v John Ski Kowalski - bc s b
bt, v bo anh y gp ti trong phng b bt.
Kt qu chp X quang cho thy tay thng b
b gy v trt khp xng nghim trng. Nhng
thng b c v khng my quan tm n iu
. N ang chm ch nhn ng tm hnh chiu
ch mt mu xm nht ca con Goofy c t
i din vi tm phim mu en. Ti bo cha
m cu b rng ch gy ca n phi nn li mi
c. V cch t au n nht lm vic l
phi gy m hon ton. Ti cng ni rng, theo
ti th khng cn thit phi m. Ti c th a
nhng khp xng y tr li nh c, sau b
bt cho thng b.
Chng ti a Danny ln phng b bt v
ch mi lm pht chuyn vin gy m ti.
Ski vn lng l v thnh tho nh mi khi, anh
y d vt dng ra ri bt u la cun thch
cao m chng ti cn. C Bonnie cng ti
10
gip thng b ng thip i, ri c y gt u ra

hiu cho ti bt u.
Ti ng c tay thng b xung chn mi
, ri p dng phng php iu tr bng cch
ko gin tay lin tc dui phn b gy ra,
trong khi Ski cm cnh tay thng b. Sau ,
ti tng lc nng phn xng ang b trt
ti c th lun ngn tay ci bn tri ca
mnh xung bn di cc khp xng, sau
y phn xng b gy pha trn, ri y tt c
ln cng lc. Ti nghe thy ting ku rng rc
khi cc khp xng tr li v tr ban u.
Ca nn xng ca ti din ra tht hon ho.
Ti qu thnh tho trong nhng trng hp
th ny. C nh th ti mi c mt y ch.
By gi ti ch cn b bt cho thng b na l
xong.
Ski nng cnh tay thng b ti bt u
b bt xung quanh ch gy. Bng nhin ti bt
gp mt vt xm mu xanh bn di chic o
ca Ski. Ny Ski, s 28 c ngha l g vy? Ti hi v ch vo vt xm.
l tn trung on ca ti. B binh 28.
Ti tng l y t qun y Vit Nam. - Ski
11
Ht ging tm hn
lng l tr li. Trc nay anh cha bao gi ni

v iu ny.
Trong khi ti tip tc p thch cao ht lp
ny ti lp khc vo cnh tay cho thng b, Ski
k cho ti nghe v thi gian anh y Vit
Nam.
- Ni chng khc no a ngc, bc s
. Ti chng kin rt nhiu ngi b thiu
sng, b nh p d man hoc b bn tan xc.
Ngy ny qua ngy khc, ti thng xuyn phi
bng b v np xng. Sau mt thi gian, ti c
th lm nhng vic ny rt chuyn nghip. Ti
khng mun ngh v n mt cht no na. Ti
ch mun lm cho xong v v nh thi.
- , ti hiu anh mun ni. - Ti th thm.
- Nhng ti sai bc s . Ti qun
rng nhng bnh nhn ny khng ch cn s
cu gip ca ti m cn mun ti quan tm ti
h. Cng vic khng ch gi gn trong vic bng
b vt thng hay nhng vic chng ta ang
lm y ngy hm nay - phc hi nhng khp
xng.
D nhin, cng vic ca chng ti l phc
hi nhng khp xng ri. Khng phi l l
12
do ngi cha ny a cu con trai ti phng

cp cu sao? khng phi l cng vic chnh
ca ti sao?. Ri ti cht hiu ra. Khi tay ti
lt trn b mt lp thch cao ph trn tay
thng b vut phng lp cui cng, ti
xc ng t nh: My qu l ngc. My
qun mt iu quan trng nht!.
Chc hn Ski rt bn khon rng chuyn
g ang xy ra vi chuyn gia lnh lng l ti
khi ti vn ng bc cao su ln lp bt
kh thay v chy ti phng k thut hon tt
cc phim chp. Ti im lng khi Ski xut
chp X quang cho thng b thm ln na
chc chn l ch gy c nn li hon ho.
Khng bit t lc no, ti t bin bn
thn thnh ci my v cm ch bit lm vic
theo nguyn tc m qun lng tm ca ngi
thy thuc. Ti s thc dng ln t cm
xc ca mnh. Thm ch, mt chuyn vin chp
X quang cng bit cch lm cho mt a b
b thng hiu rng n c quan tm. Trong
khi , tt c nhng vic ti lm ch l gic gi
thng b mau ln a n i thc hin cng
on k tip.
13
Ht ging tm hn
Chng ti nhn c phim chp sau nm

pht v cng kim tra li vt thng trn tm
hnh chiu.
- V tr khp rt hon ho bc s - vn nh
mi khi.
Cu ni ca Ski khin ti khng khi chnh
lng. Ti sao trc kia ti li khng nhn ra s
chm chc trong ging ni ca anh y nh?
- C khng cn nh thc thng b dy u,
Bonnie . - Ti ni nh vi bc s gy m.
Khi Danny bt u thc gic, chng ti gip
thng b cm thy d chu hn. Ti ly con
Goofy v bc mt ming thch cao nh quanh tay
ca ch ch bng. Ti to hnh mt ci dy nh t
mt vi mu giy ri qung ln c con ch.
- ng s, Danny . Chng ta xong ht
ri. Cnh tay ca chu cng khi ri. V nhn
ny, chng ta ang cha tr cho Goofy na y!
- Ti ni khi mi mt thng b dn m ra v
chm chm nhn quanh.
Thng b nng cnh tay lnh ln ln. N
ly con Goofy li t tay ti.
- Chu mun gp m. - Thng b ni m i
mi run run.
14
- Chu n ri m, chu ngoan. Ch mt lc

na thi l ta c th cho chu v Goofy v nh.
- Ti lp li.
Ti ly bng ghi tn bnh nhn v ln
tm tn thng b. Daniel Oestmann, Byton,
Minnesota. Trc , ti khng bit h tn
y ca n. Ti lau kh vt thch cao cn
dnh trn tay mnh, cm ln kt qu chp X
quang ri i gp cha m thng b.
- Cho ng b Oestmann, Danny n ri.
Mi th u tt. Ch xng gy c nn
li ng v tr. Thng b c th v nh vo ti
nay. - Ti ni.
- Bc s c cn phi m khng?
- Khng ng . Ti nn li xng m
khng cn m.
Gng mt cha m thng b gin hn ra. T
khi no ti khng nhn ra nhng nim hnh
phc ngt ngo m bnh d nh th? T khi no
ti tr nn thiu nhn ni khi thng bo tin tc
cho thn nhn ngi bnh v ch mun mau
chng quay lng bc i?
- Mi ng b ngi. - Ti ni ri ch vo bng
gh ng sau h.
15
Ht ging tm hn
Ti ngi cng gia nh Oestmann khong

mi lm pht. H k vi ti rng h c hai a
con na, mt a 10 tui cn mt a 12 tui.
- Vy Danny l con t nh ? - Ti hi b
Oestmann.
- Vng tha bc s. Nancy ngh l tri t
thay i tng ngy cng s ln ln ca thng
b. - ng Oestmann ni trc khi v kp tr li.
B ch mm ci xu h.
Ti nhc h nhng iu nn trnh, ch dn
h phi chp X quang ln na, ng thi cn
dn h c gi in ti nu c iu g thc mc.
Ri ti bo l ti s hi cc y t xem c th cho
h gp Danny mt lt khng. H ng dy v
nm ly tay ti. B Oestmann ni: Cm n bc
s. Cm n anh nhiu lm!.
n lc , ti mi thanh thn ni li cho
tm bit cha m thng b.
Ca trc m ny cho ti mt bi hc gi
tr. Sau khi ni chuyn vi cc y t, ti i ti
phng b bt. , ti cn n li cm n vi
mt ngi.
- Michael J. Collins, M.D.
16
Thng ip t
vn cy thch
Nghch cnh l c hi
kim nghim bn thn.
Khng c nghch cnh,
ngi ta kh c th bit mnh
l ngi nh th no.
- Henry Fielding
Ti bit ng l mt ngi thng thi, nn
vic ng sn sng cho n nu ti ti New

England nh ng ni th qu thc l iu ti
khng ng ti.
Nhiu nm trc, ti tng tham d cc bui
thuyt ging ca ng v gn y ti cng c
mt s sch ca ng. Mc ch ln nht trong
chuyn ving thm ln ny l ti hy vng rng
s thng thi ca ng s gip ti du bt ni
su mun ang giy v khin cuc sng ca
17
Ht ging tm hn
ti chm trong tm ti. Nhng mt mt v ti

chnh cng s bt lc ca tui gi mang i
ht thy nhng hng v tuyt vi trong cuc
sng ca ti.
Vo mt ngy cui ng, tit tri trong
lnh, ti gp ng trang tri gn Corinth,
Vermont. Ngi n ng y sng chan ha gia
nhng cnh ng v vng rng ni ph y
tuyt trng. Sau nhiu nm mit mi vit sch,
thuyt ging v gip mi ngi vi cng
v mt bc s tm hn, gi y, Edgar N.
Jackson ang vn dng ngh lc v s hiu bit
vo cuc sng ca chnh mnh. Sau mt tai nn
khng khip, ng b lit na ngi bn phi v
khng th ni.
Cc kt qu chn on ban u ca ng u
rt xu. Ngi ta bo cho Estelle - ngi v 53
tui ca ng rng ng s khng bao gi ni c
na. Nhng ch trong vi tun ngn ngi, bng
ngh lc phi thng, kh nng ni ca ng
c ci thin ng k. Khng dng li ,
ng quyt tm phi vt qua nhng hn ch
ca chnh mnh.
Khi trng thy ti, ng vui v tip n. ng
18
c chiu cao trung bnh nhng ngi i din

c th cm nhn t ng mt iu g rt khc
bit. ng i li chm chp vi s tr gip ca
chic gy cm tay, tuy nhin mt ng vn rt
tinh tng. ng dn ti ti phng lm vic.
Trong phng xp y nhng sch, mi c c c,
tt c u xp xung quanh mt chic bn, trn
cn c mt chic my vi tnh, nhng tp giy
v tp ch.
ng ni rt vui khi bit nhng cun sch
ca ng c th gip ch cho ti. Ti cng tha
nhn chng cho ti nhng bi hc qu gi,
gip ti vt ln nhng kh khn trong cuc
sng. Tuy nhin, ni au c cha qua, nhng
phin mun mi li n. Chng khin ti ri
vo b tc v mt mi, khng sao thot ra c.
- Xt mt gc no , cu l mu ngi
t y bn thn vo ci bng ca nhng chuyn
bun. - ng ni. - Tm trng bi quan chnh l
mu cht trong vn ca cu. i din vi
nhng iu khng theo mun, cu c th than
khc hay tic nui nhng sau , cn phi bit
chp nhn. Ch c nh vy, cu mi thanh thn
vt qua.
19
Ht ging tm hn
ng cng ni thm rng nu qu c chp,

ngi ta s cng b vi lp trong ni bun, v
ri cuc sng s ch cn l mt chui nhng
thng ngy chn nn, tm tr bt an. Ngc
li, nhng ngi bit bin mt mt thnh hnh
ng s tm thy cho mnh s nhy bn v nim
tin mnh lit.
- l l do ti sao ngi ta vn khuyn
rng bn nn chia s cm xc v by t suy
ngh ca mnh. C nh th, bn mi sm du
bt bun au tm hn c khuy kha. Ti
cho cu xem th ny.
ng ni ri ch v hng nhng cy thch
tr tri ngoi ca s. Nhng t gi thi mnh
nh mun b gy nhng cnh cy cn ci. m
tuyt dy bao ph t hm qua ri xung l t.
Ngi ch c trng nhng cy thch ny
ro quanh ng c rng ba mu.
Chng ti bc tng bc chm chp ra
ngoi ng c, tuyt lo xo di chn. Vo
ma h, di t ny tri rng nhp nh si
v ngp trn hoa c di; nhng gi y, ht thy
c cy u khoc mu o a vng v kh ho do
s tn hi ca sng gi. V ri ti bng nhn
20
ra trn mi thn cy thch to ln l nhng si

dy thp gai c ca vo su n gia thn.
- Su mi nm trc, ngi ch trng loi
cy ny ct lm hng ro cho ng c v
cng l tit kim cng sc o h chn ct
hng ro. Vi nhng cy non, dy thp gai bm
cht ri chc vo lp v mm yu qu l ni au
khng g snh c. Mt s cy hc cch thch
nghi trong khi mt s cy khc li tm cch
chng chi. Cu thy y, dy thp gai c
chp nhn v tr thnh mt phn cuc sng
ca chng - nhng vi cy ng kia th li khc.
ng ch tay v pha mt cy thch gi b
bin dng trm trng v dy thp gai.
- Ti sao cy ny chng li hng ro thp
gai ri t chuc ly n au vo mnh, trong
khi n c th lm ch thay v l nn nhn ca
m dy thp y?
Trong lc chng ti quay vo nh, ng im
m ni:
- Ti ngh rt nhiu v vn cy ny. Sc
mnh no gip chng vt qua ni au b dy
thp gai m xuyn ch khng bn thn b
bin dng? Tng t, lm th no ngi ta c
21
Ht ging tm hn
th bin ni bun au thnh sc mnh thay v

n hy hoi c cuc sng ca mnh?
Edgar tha nhn rng ng khng th gii
thch ni nhng chuyn xy n vi vn
cy thch. ng ni tip:
- Nhng vi con ngi, mi chuyn c th
gii thch d dng hn nhiu. C rt nhiu cch
gip ngi ta vt qua nghch cnh v gii ta
ni bun. Trc ht, hy c gng gi cho mnh
mt thi lc quan. Sau , hy r b nhng
th on him khch cht cha trong lng. V
c l iu quan trng nht l phi c gng yu
thng chnh mnh. iu khng n gin.
Ngi ta c rt nhiu thi gian cho bn thn,
cng bi vy m h thng c xu hng soi xt
mnh thi qu. i khi, chng ta cn phi bit
t hi lng v bit tha th cho nhng lm li
ca bn thn.
Nu chng ta bit cch kim sot ni au
ca mnh, nu chng ta gip bn thn gii ta
hon ton nhng phin mun th nhng dy
thp gai kia s khng th chin thng. Chng
ta c th vt qua bt c ni au no v lc
quan tn hng cuc sng ny.
22
Estelle xut hin vi mt ming bnh to

v mt tch c ph trn tay. Edgar nhn v mm
ci v ni:
- Ti s c gng tn hng ht nim vui ca
cuc i, tm kim tri thc mi, bn b mi, tri
nghim mi.
Ni ri, ng lic nhn chic my tnh mi
v mt chng sch mi t trn bn. ng ang
thc hin iu trong chnh cuc sng ca
mnh. D vn bun v b lit mt na ngi
nhng ng khng mun mnh l ngi thua
cuc.
- Chng ta c th vin c nhng iu khng
may mnh gp phi b cuc, hoc chng ta
c th chp nhn n tm cho mnh mt c hi
mi - mt s hi sinh.
ng li lic nhn ng c ph y tuyt
trng bn kia con ng, trm ging:
- Cu c vn ca cu. Ti c ni bun ca
ti. Ti s tip tc cng vic ca ti nu cu tip
tc cng vic ca cu.
- Cm n ng, ti s lm nh th! - Ti ha
ri chng ti bt tay nhau. l tha thun
gia chng ti. Bng nhin, ti cm thy nh
23
Ht ging tm hn
mnh va c n nhn thm mt iu g

tht mi m. V gi y ti c nh hng
vt qua tt c.
Khi li xe xung thung lng, ti nhn lt
qua trang tri ca Edgar gia ng c ph y
tuyt trng. Gi ang a nghch trn nhng
ngn cy thch. V chnh nhng rng cy b
n y, ti tm c bi hc gi tr cho mnh.
- Edward Ziegler
24
i th ng gm
Th gii y nhng kh khn
nhng cng c bit bao con ngi ngh lc,
sn sng vt qua nhng kh khn y.
- Helen Keller
Kyle Maynard ang ra sc c gng
khng thua nhn vin ca Six Flags(1). Trong

nhiu nm qua, cu pht trin c mt s
k nng rt ng n, t biu din ngh thut
ti vic th hin k tch v sc mnh nh ht
t tht nhiu ln. Nhng nhn vin iu hnh
trt vn khng thay i kin. Bng mi cch,
anh ta khng th Kyle ln ng trt bi v
khi nhn Kyle, anh ta chng thy cu t cht
(1) Six Flags, Inc. l mt trong nhng cng vin gii tr ln nht
th gii nu xt trn cht lng ca cc thnh vin. Cng ty ny
ang duy tr 21 cng vin nh t khp Bc M, gm cng vin
gii tr, cng vin nc v trung tm gii tr gia nh.

25
Ht ging tm hn
no ca mt vn ng vin ngi sao hay mt

vn ng vin c k nng. Anh ta ch thy mt
v kin tng ang hin ln trc mt v trong
danh sch cc b n, ngay di tn ca cng
vin gii tr, anh ta thy tn ca chnh mnh. V
th, Kyle ng hy vng l c c hi.
Trc mt hn 200 khn gi ti cng vin
lc by gi, Kyle thch thc: Qu v hy
tm gip ti nam nhn vin vm v nht y
v nu anh ta c th ngn ti khng ln ng
trt ny th ti mi khng ln.
Nu l nhng ngi hon ton xa l, c th
li thch thc y tht l bch, thm ch ngi
ta cn hon ton ng tnh vi quyt nh ca
nhn vin Six Flags.
D th no chng na, Kyle Maynard cng
ch cao cha y 90 centimet. Cu ang ng
k chic xe ln. Cnh tay cu b ct t khuu
tr xung, cn i chn th teo tp. Mt ngi
c hnh dng nh th lm sao c th ngi an
ton trong dy bo him?
Nhng, nu bn l Kyle Maynard hoc mt
trong nhng ngi bn ca cu y th chng c
g bun ci hn khi bn cho rng Kyle khng
26
th i tu trt. V bn s hy vng rng th

thch ny s khng c thc hin v thng
cho chnh nhn vin phi ra thi u vi Kyle
kia. Bi mt khi bn bc vo th gii ca
Kyle Maynard, bn s nhn ra rng khuyt tt
khng ng ngha vi bt lc.
Khi Anita Maynard mang thai a con u
tin, bc s cnh bo vi v chng c rng
h khng thy chn a tr trong hnh siu
m. Tuy nhin, trong ln khm thai th hai, h
khng nh li vi nh Maynard rng a tr
vn c y t chi, nhng cc chi ca n u
ngn hn ngi bnh thng. Ri Kyle cho i.
iu bc s cnh bo ha ra l mt i chn
d hnh ch di mt mu di hng ca a tr.
Thng b cng khng c bn tay. Cnh tay ca
n ch bng mt na bnh thng. Tuy nhin,
Anita vn nh: Thng b rt xinh. Gng mt
n tht p v khu khnh. Mi tc vng, i
mt xanh cn ln da mn mn nh o t.
Cp v chng tr khng bit mnh nn
mong ch g a con ny. H cha tng thy
ai c thn hnh nh Kyle, v th h lun c gng
chp nhn n tng cht mt. V rt nhanh
27
Ht ging tm hn
chng, h qun mt Kyle l mt a tr tt

nguyn. Scott - cha ca Kyle ni rng: Thng
b c th lm mi th nh nhng a tr bnh
thng khc. B trn. Chi chi. Khc mu.
Ci vui.
Khi khng nh chnh xc l th trng
ca Kyle khng phi do di truyn, v nhng
a con tip theo chc chn khng mang nhng
d tt tng t, Scott v Anita tip tc sinh
thm ba a con, tt c u l con gi. V v
Kyle chng khc no a tr bnh thng trong
mt cha m nn nhng khc thng ca cu
b cng chng khin cc em gi s hi hay xa
l. Cu chi a vi em nh nhng ngi anh
trai khc, c bn a tr rt vui v chi tr
bt mt trn tm hay bn sng nc vi tr con
hng xm.
Trc khi i hc, cha m trang b cho
Kyle t chi gi. ang nhanh nhn nh ngi
bnh thng, lc ny, cc chi gi gy nhiu
phin toi cho Kyle. i chn gi khin cu
khng th ng ln t v tr c t ngi trn
sn nh. Cnh tay gm nhng l latex ti nch
v phn m cho lng khin cu chng lc
no c thoi mi. Vo gi k chuyn nh
28
tr, Kyle cng cc bn ngi trn thm, v n

lc phi tr li ch ngi, cu chng th lm g
ngoi vic ngi li ng sau ch ngi ln a
cu ngi ln.
- M i, con khng mun mang nhng th
ny na. Con mun ngi xung v chi vi cc
bn. - Kyle nhn nh ni vi m.
l ln cui cng cu phi than phin v
cc chi gi. Anita bo:
- Chng ta s tho b nhng th ny. Ri
thng b li c th nhy xung, nho ln, bng
tay v ngi xung trong gi k chuyn ri sau
quay tr li ch ngi nh cc bn.
Kyle c gng lm mi iu m khng cn
n chi gi. Khi cc bn cng lp hc cch t
mu theo hng, cu cng tp luyn, hai mu
tay cu sit cht ly bt mu.
n lc tp vit ch, cu cng luyn tp
vit ch p chng km g cc bn. i li cc
khong cch xa v khng b bn, Kyle c
b m trang b cho mt chic xe ln in nhng
cu thng b n sang mt bn khi nh hoc
bt c ni no cu c iu kin s dng c th
c t nhin ban tng.
29
Ht ging tm hn
Kyle cng hc cch t n cm bng mung

gia hai u cnh tay (u tay ny chng ln
u tay khc), xc ng cc hay nhng mn m
cu mun n ri quay ngc mung li v cho
thc n vo ming. Nhng vic chng c g
ng k, tt c u i hi s tp trung nh
khi bn thc hin cc thao tc tng t. Ch
c iu, c ln Kyle thc hin nhng hnh
ng y quay ln tivi. Hy th tng tng
bn s cm thy th no nu nhng ngi l
mt ti nh bn ri quay phim bn ang n
cng chic mung, c l bn s hiu cm gic
ca Kyle Maynard trong cuc sng ny.
thch nghi, gia nh Maynard sm
hc cch dng s hi hc i din vi nhng
ngi xa l v cc phn ng ca h. Rt nhiu
ln, Scott v Anita cn dn cc con nn b qua
cho mi ngi v tr t m l phn ng rt d
hiu con ngi, nhng iu g cng phi c
gii hn ca n. Chng ti cho ngi l nhn
chm chm trong vng nm pht. Sau h s
c mt cu chuyn hp dn. - Anita ci.
Mt ln, ti bi bin, Kyle v mt s bn
thn a nghch qu trn. Chng ri mt s
lng ln nc xt c chua ln cc chi ca Kyle
30
ri y cu xung nc ku go c mp. iu
chng khin ai ci ni.
Kyle bt u chi bng vo nm 11 tui.
Scott cho rng l mt tng tuyt vi
nhng Anita th phi thuyt phc mt cht.
Sau , tt c thnh vin trong gia nh u
ng lng ng h nn khng lu sau, i bng
trng trung hc c thm mt cu th mi
rt nh b.
Nhn video quay li nhng trn bng ca
Kyle, bn c th bn khon lm sao Anita c
th chu ng c khi nhn con trai ng di
di trong bn khi tranh bng vi nhng i
chn mnh m v nhanh nhn nh vy. V bn
cng s khng khi cm ng trc s dng
cm cng nh ch quyt tm ca a tr .
Cu khng bao gi c s hu mt i giy
trong cuc i bi hnh dng d bit ca i
chn nn trn sn bng , cu phi i i tt
vi m khuu chn. Tuy nhin, s bo v
qu km v chng thm thp vo u so vi
nhng c nn gt rm rp ca bn tr.
Ln u tin Kyle bit mi ngi ch n
mnh l khi h gi cu l ngi truyn cm hng
31
Ht ging tm hn
v mt cu th dng cm. iu tht bt bnh

thng vi Kyle v gia nh cu. Trc nay, cu
cha bao gi c gng truyn cm hng cho ai
hoc nh bng tn tui mnh; cu ch mun
chi bng. Tuy nhin, cu n nhn tt c bng
thi trn trng v hnh phc. p trai v
c tim nng, cu nhanh chng tr thnh mi
quan tm ca gii truyn thng. Trc mt h,
c ln cu biu din tr tng bng.
Kyle bt u tp th hnh, nng cao sc
mnh cho i tay v thn mnh mt cch ng
n phc. Cu quyt nh rng mn th thao
ph hp cho mc ch l u vt. By gi
n lt Scott - mt cu u vt trng ph
thng, phi ra mt thuyt phc. Mn th thao
ny rt khc bit so vi bng . Trong bng ,
nu c tht bi th cng khng ring c nhn
no b ch trch, nhng trong u vt, nu Kyle
thua, ngay lp tc ngi ta s hiu rng i th
ca cu lm tt hn. Liu Kyle c th chu
ng c sc p ny khng?
Cu tr li l c.
Ban u, Kyle thua tt c cc trn u v
hai l do. Trc ht l vng thi u thng ko
32
di v din ra nguyn ngy. Nhng ln nh vy,

Kyle phi thc dy vo lc 5 gi sng chun
b cho trn u, kt qu l cu thua v phi
ngi bn ngoi ch i c thi u li vo
bui chiu mun ri n nhn tht bi thm
ln na. iu tht d khin ngi ta ng
lng. Nhng cu cha bao gi t b.
Tht may, hun luyn vin ca Kyle, Cliff
Ramos, l ngi c cch tip cn rt phng
khong v sng to khi lm vic vi Kyle. Ban
u, ti khng bit mnh phi lm g vi Kyle.
C th thng b qu khc bit. Nhng sau ,
chng ti bt u khai thc li th t thn hnh
ca thng b. Chng ti sng to ra cc n
kha v ghm nh cm v cnh tay.
Sau , Kyle bt u chin thng. Vi thn
mnh khe mnh vm v v nhng chin lc
thng minh, cu dn tr thnh mt i th
ng gm hng cn 46 kg.
Nhng i th trc kia coi thng hoc
thng hi cu dn thy mnh tht bi thm
hi. Mt s bc ph huynh v hun luyn vin
thm ch cn than phin rng v cc vt
hng cn 46 u l nhng a tr nn chn tay
33
Ht ging tm hn
to khe rn chc ca Kyle lun ginh c li

th khng cng bng so vi chng.
iu c v rt l bch nhng nu bn
bit rng Kyle mt ln ginh c danh hiu
Thanh Thiu Nin Khe Mnh Nht khi biu
din nng 23 ln qu t nng 108 kg c buc
cht vo cnh tay th bn s hiu. Khng nhng
th, mt ngy n cu cn nng c qu t nng
190 kg, ri dn dn l 227 kg. V qu l k tch
khi cu ni rng Ti cn qu nng hn.
Mt bui chiu ma h, Kyle li chic xe
ti mini c m trang b thm cc thit b
gip cu iu khin pedal bng tay ti phng
tp u vt. n trng, Kyle mi pht hin
ra rng mnh qun cha kha thang my dnh
cho xe ln dn ln phng u vt tng hai.
i - cu va tht ln va hng mt v pha
cu thang, ri cu nhy ra khi chic xe ln v
t n pha hnh lang. Cu b ln nhng bc
cu thang bn thu trng nh mi c mt
i tuyn chy vit d gh thm sau bui thc
hnh.
Khi v nh, Kyle k iu cho Anita. C
rt ght s bn thu nn t ra lo lng:
34
- Ti sao con khng xin bo v ta nh cho

con cha kha thang my?
- Con khng mun i. Vi li, i khi vic
cn lm th vn phi lm m m. - Kyle p li.
Dng nh, l cu ni ca ming ca
Kyle. Nu bn gp cu y, chc hn bn cng
s nghe c cu: Ti bit ti c th lm c
g v ti s lm iu .
Tc phong nghim tc ca Kyle lun truyn
cm hng cho mi ngi bi n xut pht t
mt con ngi cng ci, lc quan v khng bao
gi chn bc.
Nhng ngy thng cui cng trng ph
thng, Kyle li ln na tr thnh tm im ca
s ch khi cu tr thnh ng c vin sng gi
cho i u vt i din trng. Trong bng ,
vic cu c chi cng nhng a tr lnh ln
l mt ngha c cao p. Nhng trong u vt,
c hi do chnh cu to ra.
Trong mt trn u n, mt ngi n ng
trung nin tm cch tip cn Scott. ng tng
thy Kyle trn ti vi v mun gp cu v theo
nh ng ni, Kyle cu vt cuc i ng. B
bo ph, li mc bnh i tho ng, m au
35
Ht ging tm hn
v trm cm, ng lun t cho mnh l ngi

bt hnh nht. Nhng chnh nhng suy ngh
lc quan ca Kyle ko cuc i ng dy, gip
ng vui v tn hng cuc sng. Con trai ca
anh l mt ngi tht ngh lc v lc quan. ng ni vi Scott.
Vo cui ma gii, Kyle l mt trong nhng
vn ng vin c t hng u khu vc ng
Nam nc M. Cu ginh v tr th hai
trong ton khu vc. Mt thng trc vng thi
u cp bang, cu thng dnh hn hai gi sau
mi bui tp luyn vo cc bui ti t rn
luyn d ng i ca cu v nh trc
rt lu. Cu ni rng mc ch ca cu mi ti
l khng dng chic xe ln lm l chn cho
s tht bi ca mnh. Ti vng thi ny, cu b
tht bi hai trn au n. Nhng v thnh tch
ca cu rt cao nn cu c chp nhn thi u
gii v ch cp quc gia, v y, cu lt
vo danh sch 12 ngi dn u.
Kyle thc s bi ri trc s quan tm mi
ngi dnh cho mnh, nht l khi c xem l
mt vn ng vin bnh thng trng ph
thng theo cch ni ca cu. Theo li gii
thch ca Kyle hai thng sau khi tt nghip vi
36
t cch ngi pht ngn chnh ca mt din

n dnh cho ngi tn tt, th l iu bnh
thng. Cu ni vi mi ngi rng: Bt c ai
cng c th vt qua gii hn ca bn thn v
t c c m.
Thng 8 nm 2004, Kyle bt u vo hc
trng i hc Georgia (Cu tt nghip trung
hc vi im s kh cao v c th nh my c
50 t mt pht bng cch s dng s lanh l
ca hai u cnh tay). Do trng i hc khng
c i th thao nn cu tham gia cu lc b
u vt. Cu vn mun tip tc cng vic pht
ngn vin, nghin cu tm l th thao v c
th, cu s tr thnh mt hun luyn vin hoc
l ngi iu hnh mt trung tm th hnh.
Mt ln, ta n ra quyt nh gi mt
a tr rc ri ti gp Kyle trong mt ngy
gip n hiu th no l nghch cnh. Cha m
a tr ly hn. N b ui hc v ti gy g
nh nhau v c nhiu hnh ng sai tri. Kyle
lm thay i thng b.
- Mi ngi ngh rng cuc sng ca ti rt
ti t. Nhng khng! Hy nhn vo cuc i ca
ti so vi nhiu a tr khc. Ti c mt gia
37
Ht ging tm hn
nh tuyt vi lun yu thng ti. Con ngi

ai cng c nhng ni au ring. Ch c iu ni
au ca ti d thy hn mi ngi.
Mt khi hiu c iu ny, bn c th
tr thnh thnh vin trong th gii ca Kyle
Maynard. Kyle Maynard tuyt vi ch cu y
c th khin bn tin tng rng nu bn tnh
hung tng t, chc chn bn s lm nhng g
cu y tng lm.
Bn s thy rng nt c bit ca Kyle
khng h lu m v cu tr thnh mt ngi
bnh thng m cu y c bit chnh v s bnh
thng . V mt khi bn b thuyt phc
trc nhng l l ca Kyle, bn s dn nhn
ra tim nng trong chnh bn v nhng ngi
xung quanh, khng g c th cn tr hoc khin
bn phi li bc. Ch c iu i khi bn qun
mt nhng th mnh ca mnh v cn mt ai
gip bn khi li m thi.
- Derek Burnett
38
Liu php
ting ci
Nghch cnh l l do
khin mt s ngi gc ng
nhng cng l c hi
s khc bt ph.
- William Arthur Ward
Ti vn cn nh ln u tin n bnh
vin Mayo Scottsdale, Arizona, sau khi c

chn on mc cn bnh ung th. Chuyn i
khin ti nh li tm p phch qung co S
tin ha ca con ngi. Ch c iu th ang
p vo mt ti l mt hng di nhng bnh
nhn u rng ht tc, thn hnh gy gi
xng, da d xanh xao bt bt sau nhng t
ha tr. Qu nhiu cho tin ha y. - ti t
a vi chnh mnh. l im khi u trong
hnh trnh cha tr ca ti.
39
Ht ging tm hn
Gi th ti hiu ngha ca cu Mt n
ci bng mi thang thuc b vn c nghe
t khi cn b. Cha m ti l mt trong s nhng
ngi may mn thot cht khi nn tn st
ngi Do Thi ca Hitler v h l nhng ngi
v cng hi hc. Cng nh h m ti c bit
n nhng ngh s hi v i nht thi i. Ti
ln ln cng nhng thc phim hi ca Jackie
Gleason, Ernie Kovacs, Sid Caesar, Jonathan
Winters, nhm Ba Anh H v Anh em Marx.
Khi cn l mt a tr, ti nhn ra rng nu
ti c th khin mi ngi ci, chc chn mi
ngi s yu qu ti hn. V khng bit t lc
no, ti nghin cm gic a li ting ci sng
khoi cho ngi khc. Ti khng h bit rng,
sau ny, chnh n ci mang li sc mnh
cu vt cuc i ti.
Thng 3 nm 1999, ti tham gia biu din
ti Lin hoan Hi kch M Aspen, Colorado ni hi t ca rt nhiu danh hi hng u v
nhng v gim c lng x h Hollywood.
Xt mt kha cnh no th ti rt may
mn. Trong lin hoan ny, ti l nhn vt chnh
ca cc cuc chuyn tr. Mt vi ngy sau, ti
40
nhn c li ngh lm vic cho HBO(2). Tip

l hp ng cho a hi th ba ca ti. Khng
lu sau, mt s i li mi ti din trong cc
chng trnh hi, v Fox cn la chn bui biu
din Schimmel ca ti cho lot chng trnh
vo ma thu nm 2000.
Vo ngy 2 thng 6 nm 2000, ti ti Las
Vegas chun b cho ln xut hin u tin
Monte Carlo Resort & Casino. Ti sn bay, ti
gn nh chong ngp trc hng lot bng hiu
cho n c hnh ti trn . Bn ngoi khch
sn cn c mt tm bng rn khc ghi Robert
Schimmel: Ngy 2 v 3 thng 6. Ti qu l
mt ngi sao ang nm trn b phng.
Hai ngy sau, ti cm thy mnh kit sc v
hi st, th l ti i khm bc s. Ti tng mnh
ch b cm thng thng, nhng bc s pht
hin ra mt ci bu nh di cnh tay tri ca
ti, ng y hi ti c ci bu bao lu ri nhng
ti khng bit. Ti khng . Ri ng yu cu ti
chp ct lp in ton v lm sinh thit.
(2) HBO (Home Box Office): Knh truyn hnh ni ting ca M,
chiu phim, th thao v thi s. Hn 30 nm kinh nghim vi 57
triu thu bao trn ton th gii, HBO c xem l anh c trong
danh sch con n chu ng cc knh phim trn ton th gii.
41
Ht ging tm hn
Khi tnh dy phng hi sc, ti thy nch

mnh c qun rt nhiu bng. Bc s ti v bo
ng mi tm thy mt ci bu to hn, khong
bng qu m, ngay di cnh tay phi ca ti.
iu tip theo m ti c th nh l ti trong vn
phng ca bc s cng cha m v v ti. Bc s
bc vo cng cc mu phim chp. ng bo rng
ci bu l c tnh. Ung th. Bnh ung th
mu Non-Hodgkin(3). ng l s phn, ti nh
thm. Ti li mc cn bnh khng c t theo
tn ca ngi n ng ghi trn tn bnh. (NonHodgkin ngha l khng phi Hodgkin).
i vi ti, iu kh khn nht l lm sao
thng bo tin xu ny cho bn tr. y khng
phi l ln u tin chng ti phi i mt vi
cn bnh ung th nguy him. Nm 1992, ti
mt i con trai Derek v cn bnh ung th no.
Lc thng b mi 11 tui. By gi, cc con
ti s li phi chng kin ti tri qua quy trnh
cha tr tng t nh Derek trc y. Ti bit
mnh phi c gng lc quan, iu s gip loi
b ni s hi mt ti trong lng bn tr.
(3) Non-Hodgkins lymphoma (NHL): Hi chng ung th mu
(ung th mu v ung th ty) ph bin Hoa K vi 54.000
trng hp xy ra mi nm.
42
Do cn bnh ung th ca ti di cn nn tr
liu bc x khng phi l mt la chn hay. V
th, ti quyt nh tr liu ha hc. Ti s ch
c th sng thm su thng na nu t tr liu
ny v tc dng. Cn nu tin trin tt, ti c 49%
c hi sng thm hai nm na m khng ti pht
bnh. Thm mt iu na: Ti c nguy c b v
sinh v khng th c con c na.
Ti ni vi v rng: Nu anh cht, anh xin
li em v nhng c x khng tt ca anh vi em
t trc ti nay.
V ti p: Th nu anh khng cht th
sao? Anh c xin li na khng?.
Ngy u tin bnh vin Mayo, ti tm
n mt ch ngi k bn Bill - mt bnh nhn
cng la chn ha hc tr liu nh ti. ng y
xp x 50, ngi gy g, mi tc rng gn
ht. Ti hi ng y ang lm g. ng y p:
- Anh thy l ti ang lm g. Ti b ung
th.
Ti ch ang c gng khi mo cu chuyn.
- Tn ti l Robert. Ti cng b ung th.
- Vy chc hn anh mi cha tr ln u
ng khng Robert. Chng ta s ni chuyn
43
Ht ging tm hn
tip khi anh iu tr hai hay ba ln na. By

gi chng ta hy quan st nhng vic sp xy
n vi anh nh.
Y t gi ti nn i ch ngi. C y ni Bill
l ngi kh gn v kh tiu cc. Nhng ngi
nh ng y thng ch khin ngi khc thm
lo lng m thi.
Mt trong cc bc s sau ny cho ti
bit rng c hai loi ngi b bnh ung th:
ngi truyn hoc ngi bin i. Ngi truyn
thng c nhng suy ngh tiu cc v sau h
truyn nhng tiu cc ny sang nhng ngi
xung quanh. Ngi bin i l ngi bin
nhng iu tiu cc thnh nhng iu tch cc.
Mc d ti khng bit nhng thut ng ny
khi ti gp Bill nhng ti quyt nh ngay l
mnh phi l ngi bin i.
Ti hi Bill xem ng tm n t chc h
tr no cha. ng bo cha; ng khng mun
nghe nhng cu chuyn mi lng. Ti ni l ti
ti mt t chc vo bui ti hm trc
chun b cho nhng iu ti sp phi i din.
ti gp mt ngi ph n trng rt bun
b. B y lo lng rng chng b s khng cn
thy v gi cm ca b khi b b rng ht tc.
44
Ti bo Bill rng ti nhn vo b ta v ngh:

Gi cm g ch? Tha qu b, nu b ngh by
gi b gi cm th c l b phi i khm li mt
thi.
ng ta bt u ci. Cc y t u hi ti
ni vi ng ta iu g v cha bao gi h trng
thy ng ta mm ci. Khi ti n ha tr
ln na, Bill c mt v gi ch cho ti.
Chng ti li k cho nhau nghe nhng cu
chuyn ci trong khi tr liu.
Ti bt u mang theo nhng a hi ca
mnh mi ln ti bnh vin v lng nghe chng
trong lc tr liu. Trc khi ti kp nhn ra th
bui tr liu kt thc t lc no. Ti cng
cho nhng bnh nhn khc mn cc a hi
ny. Sau khng lu th h cng ci rm r.
Khi bnh vin, ti lun t ha vi mnh
rng nu ti c th ra khi y, ti s khng
bao gi qun nhng ngi vn ang tng gi
u tranh vi bnh tt. Ti cng ha vi bc
s rng ti s dng hi kch gip mi ngi
hiu bit hn v cn bnh ung th, v ti s
khng ngng lm mi ngi ci cho n khi
ng y tht nghip.
45
Ht ging tm hn
Khi b chn on mc bnh ung th, bn

thng bt u cu xin Thng rng: Hy
cho con tai qua nn khi, sau ny con s chm
cht bn thn cn thn hn. Con s ln lt
thc hin nhng u tin mnh ra. Con s hc
cch tn hng cuc sng mt cch trn vn
nht mi ngy. Mt ln n khi ang tr liu,
ti thm ngh: Khng phi rt bun sao khi
mi ti lc b bnh, ngi ta mi cho php bn
thn sng vui v thoi mi mt cch trn vn?
Vo ngy 5 thng 6 nm 2000, ti khng
ngh l mnh c th nhn thy nh sng cui
ng hm. Nhng theo thi gian, mt iu
g rt k l khin ti cm thy cn bnh ung
th ny chnh l nh sng u tin. Vi ti, cn
bnh y l mt mn qu. Trc khi b bnh, ti
chng khc no mt con nga b bt mt lm li
i trong bng ti. Cn gi y, khi c chn
on bnh, tm vi che chn c ci b, ti li
c tn hng ngun nh sng trn tr.
Thm mt iu na: Vo ngy 5 thng 6
nm 2003, Sam - con trai ti cho i, ba nm
k t ngy bc s chn on ti mc bnh ung
th.
- Robert Schimmel
46
Li khuyn ca
Gandhi
Ngi lnh o bnh thng s dn dt
ngi ta ti ci ch m h mun n,
cn ngi lnh o kit xut s dn dt
ngi ta ti ci ch m c th h
khng thc s mong mun nhng
cn phi n.
- Rosalynn Carter
Li khuyn hu ch nht m ti nhn
c trong cuc i ny chnh l li khuyn ca

mt trong nhng tm hn v i nht th gii Mahatma Gandhi(4), vo mt bui chiu y nng.
(4) Mahatma Gandhi (1869 1948), tn y l Mohandas

Karamchand Gandhi: Anh hng dn tc n . ng lnh o
cuc khng chin chng thc dn Anh v ginh c lp cho n
vi s ng h nhit lit ca hng triu ngi dn. Trong sut
cuc i, ng phn i tt c cc hnh thc khng b bo lc
v thay vo , ch p dng nhng tiu chun o c ti cao.
Nguyn l bt bo lc (cn gi l bt tn sinh) c ng
xng nh hng n cc phong tro u tranh bt bo ng
trn th gii.
47
Ht ging tm hn
Khi mt nim tin ni ng loi, ngi ta

thng ri vo tm trng phin no v phn
ut. Ti cng tng lm vo tnh trng ny.
Chng ti qua i. Ni au trc s mt mt
to ln y cha kp ngui ngoai th ti li phi
i mt vi mt thc t ph phng l theo lut
php n , quyn c nhn ca ti khng c
tn trng. Cng nh bao ph n n khc,
bao nm tri ti st cnh cng nam gii
u tranh ginh t do cho dn tc. Ti lm vic,
ti n lc cng h cho n ngy gt hi c
nhng thnh qu tt p. Nhng, lut php vn
duy tr ci nhn bo th cng nhc vi ngi
ph n. Cha bao gi n lc ca chng ti c
cng nhn bnh ng nh nam gii. L mt ga
ph khng c con trai, ti mt i tt c quyn
li t ti sn gia nh, c hai con gi ti cng
th. Ti phn ut trc s bt cng ny. Ti
cng cm gin hn khi nhng ngi h hng
cng ln ting ng h th lut php v l y.
Trong thi gian , ti c n cho Gandhi
v tm bit ng trc khi ln ng sang M
tham d Hi ngh Pacific Relations Conference.
Sau cuc ni chuyn, ng hi ti:
- Th chu lm lnh vi h hng cha?
48
Ti rt bt ng khi ng t ra khng ng
tnh vi ti. Ti p rng:
- Chu chng to ting vi ai c, nhng chu
s khng thm quan tm ti nhng ngi li
dng s cng nhc v c h ca php lut
gy kh d v xc phm chu.
Gandhi lng nhn ra ngoi ca s mt lc
ri ng quay li nhn ti mm ci:
- Chu nn ti cho t bit h v l php
lch s v l nghi cn c. Ngi n chng ta
rt cao nhng iu ny.
- Khng, chu s khng n gp nhng
ngi mun lm hi chu u, ngay c khi iu
l lm hi lng ch. - Ti thng thng
tuyn b.
- Khng ai c th lm hi chu tr chnh
bn thn chu. Ta c th thy s th hn cht
cha trong tim chu ang tng ngy khin
chu au kh. - ng ni vn vi n ci nhn
hu trn gng mt.
Ti im lng cn ng tip tc:
- Chu s ti mt t nc mi bi chu ang
au kh v mun chy trn, nhng chu c th
49
Ht ging tm hn
chy trn chnh mnh hay sao? Liu chu c th

tm thy hnh phc bn ngoi khng khi tri
tim chu vn y ry nhng him khch? Chu
hy ngh i. Hy nhn nhng mt cht. Chu
mt i mt ngi thn - ni au vy l qu
ri. Chng l chu phi bt mnh chu ng
thm nhiu au n ch bi v chu thiu can
m gii thot cho chnh tri tim mnh?
Nhng li ni ca ng c day dt trong ti,
buc ti phi suy ngh. Sau my ngy u tranh
quyt lit vi bn thn, cui cng, ti cng gi
in cho anh r. Ti ni ti mun gp anh y
cng c nh trc khi chuyn i.
Ban u ti ngh rng mnh chng th
ngi vi h qu nm pht nhng khi i din
vi h, ti bng cm thy cuc gh thm ny
khin mi ngi u nh nhm. Trong bui
gp, ti k v nhng d nh ca mnh ri
chc mi ngi li hnh phc. Qu thc, ln
gp g ny em n trong ti mt hiu qu
ng kinh ngc. Ti cm gic nh mt gnh
nng ln trn vai mnh c r b v bn thn
ti hon ton thanh thn.
Hnh ng nh cn l khi u cho mt
50
s thay i y ngha trong ti. Sau mt nm

ri New York, ti tr thnh trng on
i din cho n ti Lin Hip Quc. Chng
ti tp trung gii quyt nhng bt mn ca
ngi n trc cch i x bt bnh ng
dnh cho ngi gc n Lin Minh Nam
Phi. C hai pha u dnh cho nhau nhng li
l ht sc gay gt. Phn n trc cch ch trch
mang nng tnh c nhn ca nhng ngi
pha i lp vi uy tn ca ngi n v ca
ti, ti bt u phn bin li bng nhng l l
sc so.
Sau mt hi cng kch, ti cht ngh ti
nhng li nhc nh ca Gandhi. Liu ng y c
ng tnh vi cch hnh x lc ny ca ti hay
khng? Vi ng y, cch thc cng quan trng
nh kt qu, khng nhng th, v lu di, cch
thc cn quan trng hn kt qu. Chuyn g s
xy ra nu v mc ch trc mt m chng ti
vn dng nhng xo thut ng nghi vn, gy
tn thng cho lng t tn ca chnh mnh?
Ti hm y, trc khi i ng, ti t ha vi
mnh rng d c xy ra chuyn g th ti cng
s kim ch nhng li ni ca mnh trc Lin
Hip Quc. T lc , ti a cuc tranh
51
Ht ging tm hn
lun tr v im ct yu ca n v t b tr
n ming tr ming hoc p dng nhng chiu
thc khng chnh ng nhm ghi im trc
i phng. Pha i lp nhn chng ti bng
mt con mt khc, v chng ti cng tranh
lun cc vn theo ng bn cht ca n.
Vo cui ngy, trc khi ri phng hi ngh,
ti bc ln v ni vi trng on ca on i
din phe i lp rng:
- Ti ti xin anh b qua nu ti c ni hay
lm iu g khim nh vi anh trong cuc tranh
lun va ri.
Anh y bt tay ti mt cch thn thin v
ni:
- Ti chng c g phn nn c.
Ti rt vui khi mnh c x ng mc vi
anh y v cng vui hn khi ti bit kim ch
tn trng chnh mnh. Thm mt ln na,
li khuyn ca Gandhi li gip ti bc qua
khi mt ti ca bn thn.
Khng ch c th, li khuyn ca ng cn
gip ti gi c s sng sut ngay c trong
nhng s c nh nht.
52
l mt tnh hung d khc d ci. Hm

y, ti c mi mt s nhn vt quan trng ti
nh d tic. Khch mi danh d gm th tng
Anh v phu nhn Eden, h l ngi v cng
quan trng vi ti v lc ti l ngi ng
u c quan i din ngoi giao n t ti
Anh. Ti ln k hoch mi th ht sc k
cng, t thc n n mu sc phi hp ca hoa
v nn. Khi tt c khch mi n ng
v nhm nhi vi cc ru hay ung khc, ti
ra du cho qun gia mang ba ti ln. Nhng
chng ti vn phi ch i. Khi ung n ly
th ba, ti nh co li vi mi ngi ri chy
n nh bp.
V ri p vo mt ti l mt khung cnh
tht khng hiu ni. gc nh, gng mt c
b ph bp y v s hi, cn mt gc khc l
ngi qun gia. Bn chic bn, ngi u bp
va khuy ci v va ht, chn lin tc nh
nhp. i mt anh ta di v mt ni xa xi
no . Trn bn l nhng ming tht g ngn
ngang.
u gi ti run ln v gin d, nhng ti
vn c gng hi bng ging bnh thng:
53
Ht ging tm hn
- Ti sao ba ti li cha xong?

Nhng ngi u bp vn tip tc ngn
nga:
- Ba ti xong ri m tha b. Tt c u
sn sng. Mi ngi ngi xung, ngi xung
no.
Ti tc in ln. Nhng trc khi ht ln:
Ct ra khi y. Cu b ui vic! th ti
cht nh n hnh nh ngi n ng ng knh
bao ln gip ti du vi cn phn n. Nu mt
bnh tnh lc ny, ti s t lm hi chnh mnh.
Ti tnh tr tr li v kim ch ni:
- Hy chun b tt c n ln bn i.
Mi ngi u n rt ngon ming, d thc
n c bng ra khng ging nh miu t trong
thc n. V khi ti k cho h v tnh trng say
xn ca ngi u bp th tt thy mi ngi
u t v ngc nhin. Mt ngi cn ni: Nu
u bp ca c ang say m c th nu nhng
mn n nh th ny th lc khng say chc chn
anh y phi nu rt tuyt!.
Ti ci nh nhm. Ti c th thoi mi
tr li, v quan trng hn, ti bng nhn ra
54
rng ba tic ny khng cn l bui chiu i

theo kiu x giao ban u.
Qu thc, duy tr trng thi cn bng cng
quan trng nh vic r b th hn khi tri
tim mnh. Bt k chng ta lm vic g th li
khuyn ca Gandhi cng tht ngha: Khng
ai c th lm hi bn ngoi tr chnh bn.
- Vijaya Lakshmi Pandit (5)
(5) Vijaya Lakshmi Pandit (1900-1990) l em gi ca th tng

n Jawaharlal Nehru, rt ni bt trn chnh trng trong vai
tr ca mt nh ngoi giao, l i s ti Lin X, Cao y ti
Vng quc Anh, v nm 1953, b tr thnh ngi ph n u
tin nm gi chc Ch tch i Hi ng Lin Hip Quc.
55
Ht ging tm hn
Nim hnh phc

nh nhoi
Chia s nhng g mnh c s gip
con ngi tr nn giu c.
- Sarah Bernhardt
Ti cha tng ght bt c ai. - Will
Rogers(6) khng nh. V c l l do doanh

nhn hi hc v i ca nc M ni ra cu ny
l v Will Rogers lun nhn c s yu mn ca
mi ngi, hoc gi nu c ngi khng thch
ng th s cng rt t i. Mt cu chuyn xy
ra khi Rogers cn l mt chng cao bi tr tui
Oklahoma s gip l gii iu ny.
Vo ma ng nm 1898, Rogers c tha
k mt nng trang gn Claremore. Mt ngy,
(6) William Penn Adair Will Rogers (1879 - 1935): Doanh nhn,
ngh s hi, mt nh bnh lun x hi kim din vin. ng l cha
ca ngh s quc hi Hoa K Will Rogers, Jr.
56
mt ngi nng dn sng gn git cht

con b c non ca Will v ti n lm hng
ro v n ng cc ca ng y. Theo tc l trong
vng, ngi nng dn cn thng bo cho
Will bit nhng vic ng lm v l do ti sao.
Nhng ng ta li khng lm th v khi Rogers
pht hin ra chuyn ny, anh v cng gin d.
Trong tm trng phn n, anh gi mt t
in cng mnh ti nh ngi nng dn kia
lm cho ra l.
Dc ng, nhng t gi bc lnh but bt
ng trn v khin c ngi v nga u lnh
cng. Khi h ti ni th ngi nng dn kia li
khng c nh. Nhng v ng y nhit tnh
mi hai ngi n ng ang run ry vo nh
si m, ch chng b v. Trong lc ngi si,
Rogers cht nhn ra dng v gy g v tiu ty
do lm vic qu sc ca ngi ph n, anh cng
nhn thy nh mt t m ca nm a tr nheo
nhc ang thp th, len ln nhn anh t pha
sau ng c c k.
Khi ngi nng dn kia v, b v lin k li
cho ng ta nghe chuyn Rogers v ngi bn i
cng may mn thot khi cn bo. Nhn ngi
n ng , anh bng thy mnh khng th m
57
Ht ging tm hn
ming ni, thay vo , anh ng dy bt tay

thn thin. Ngi nng dn khng hiu Will ti
nh mnh c vic g nhng cng a tay nm
ly tay anh v mi c hai ngi li dng ba
ti. Cc anh s phi n u thi v cn bo
git cht con b c non ca ti ri. - ng chia
s. C hai ngi khch u nhn li mi.
Trong ba n, anh chng t in i cng
lin tc nhn Will nhc nh anh v con b
c non mi b git hi, nhng Rogers ch mi
m ci ni, v rm r khi hi vi gia nh.
, Rogers thy nh mt bn tr lun sng r
mi khi h nhc ti ba n c tht b vo ngy
hm sau v trong c tun sau .
Nhng t gi bc vn go r bn ngoi.
Ba ti kt thc. V chng ngi nng dn
u cng quyt gi hai v khch ngh qua m
ti nh. V h ng .
Sng hm sau, h c gia nh ngi nng
dn gi tng mt bao ln ng y c ph, ht
u v bnh quy mang v nh. Cho n lc y,
Rogers vn khng h ng g n l do mnh
ti nh ngi nng dn. Trn ng v, anh
chng t in i cng Will ct ting trch c:
58
- Th m ti c tng ngi s cho tay nng

dn o vn v con b ri y!
Im lng thm mt lc, ri Will p:
- Ti cng nh lm th nhng sau ti
ngh li. Anh cng thy ri y, thc s th ti
c mt con b u. Ti ch nh i n ly
mt cht hnh phc nh nhoi m thi. C hng
triu con b trn th gii ny nhng hnh phc
l iu ng qu v thing ling nht.
- Albert P. Hout
59
Ht ging tm hn
T bng ti
ra nh sng
Sau bao nhiu nm vi nhng ni au
chng cht, lm th no ngi ta c th tm

thy sc mnh tha th?
Ngy David McAllister qua i, trong ti

an xen nhiu trng thi cm xc khc nhau,
va xt thng, va thanh thn. l vo bui
sng thng 9 nm 1996, ti Miami, tri ma
nh trt nc. Ngi n ng gi nua ra
i trong qunh hiu, n c - khng tang l,
khng vng hoa, khng nc mt, khng bi
ca tin a. Nhng ci khng y khng phi
do ngi ta v tnh vi ng, m do chnh nhng
g ng lm khi cn sng to nn. ng ta l
mt tn trm, mt tay la o v ti t hn,
ng cn l mt con ngi him c lun s
th hn lm m con mt. Nhng, trc ci cht
60
ca ngi n ng ny, ti phi tha nhn rng

rt t iu khin ti xc ng mnh m n vy.
Cu chuyn bt u 22 nm v trc, vo
mt bui chiu y nng thng 12 nm 1974.
Mt thng b 10 tui va bc ln chic xe
but ti i l Aledo trong khu ngoi Miami
cy ci rm rp. Hugh chnh l tn m ca
thng b gy v cao lu nghu . Cha n - lut
s ca mt cng ty, thng gi n bng ci tn
. Thng b c mi tc mu nu, i mt sng
v n ci lun n trn mi.
Bui chiu y, Hugh ang vn v ngh v
Ging sinh ch cn cch nm ngy na, v
th n khng h nhn ra c mt ngi n ng
ang tin v pha n cho n khi ng ta ct li.
- Cho chu, ch l bn ca b chu. - Ngi
l mt ni ri mm ci.
Vo thi gian ny, ngi dn Coral Gables
khng my bn tm ti nhng ngi l mt,
c bit l mt ngi n mc sng sa v lch
s nh ngi n ng trung nin c mi tc hoa
rm ang ng trc mt thng b. Hugh cng
mm ci vi ng ta.
- Bn ta nh t chc mt ba tic cho b
61
Ht ging tm hn
chu. Nhng ta mun hi mt s iu v mn

qu s dnh cho ng y. Chu c th gip ta la
chn khng? Chng ta s tr li nhanh thi.
Hugh ng v rt phn khi v sp lm c
mt iu g cho cha mnh. H cng i ti mt
chic xe - mt ngi nh di ng - u cch hai
con ph v bc vo trong. Ngi n ng li xe
theo hng bc v ni rt t khi nhng con ng
trong thnh ph dn li li ng sau m ra
nhng cnh ng mnh mng bt tn. Ti mt
ni ho lnh, ngi l mt tp xe vo l ng.
- Ta ngh l ta i nhm ng ri. - ng ta
ni ri a cho Hugh mt tm bn . - Chu
xem c thy ng cao tc chnh u khng.
V trong khi Hugh ang d dm trn tm
bn , ng ta ng ln ri bc li v sau ngi
nh di ng.
Mt lc sau, Hugh bng cm thy au nhc
nh b ong chch pha sau gy. Ri thng b li
cm thy mt vt chch na. N quay li v ht
hong s hi. Ngi n ng ang nhn n
trn tri bng mt i mt lnh lng v ng
s. ng ta ang tin li gn, trn tay cm mt
ci ru ph bng.
62
Hugh c gng t v nhng ngi n ng

th bo ht thng b xung. Chic ru lin tc
ging xung. Tuy s hi nhng Hugh vn nhn
ra vt m khng su. Ngi n ng gi chic
ru ln trc ngc Hugh, bn tay ng ta run
run, v ri ng ta h th v kh khng khip
xung. Khng ni mt li, ng ta y thng b
ang kinh hi quay tr li ch ngi ri li tip,
chic xe ngy cng xa thnh ph.
- Cha ngi chim ot ca ta rt nhiu
tin v lun gy kh khn cho ta. Ging ng
ta dng dng lnh lng.
Hugh co ngi s hi trn gh ngi. Thng
b kinh hi n mc khng th tht ra li
no. Vt thng ca n khng qu nghim
trng nhng nhng cn au ang giy v n.
Ngi n ng hng xe vo Interstate 75(7) Alligator Alley(8) - on giao vi Everglades.
(7) Interstate 75 (I-75): Mt con ng cao tc gia cc tiu
bang lin Bc Nam pha trung nam Hoa K, ko di t
Hialeah, Florida ti Sault Ste. Marie, Michigan Ontario, bin
gii Canada.
(8) Alligator Alley (hay cn c gi l i l Everglades) l ch
giao nhau gia Interstate 75 v ng quc l 84, m rng t
Naples mi ty ca Florida sang Weston pha ng.

63
Ht ging tm hn
y l ni c tr ca hng ngn con c su M

v hng trm con c su chu Phi.
Mt lc sau, ngi n ng ni:
- Chy vi dm na tao s th cho my
xung. Tao s gi cha my ti n my v.
Chic xe tip tc i thm mt hi ri r vo
mt con ng bn thu v i vo mt khong
rng hoang vng.
- Xung i. - Ngi n ng ng s y bo
Hugh.
Bc ra khi xe, Hugh i thm mt on
ngn ri ngi i din vi mt bi cy. V th,
n khng nhn thy ngi n ng va tn cng
n ang tin li gn vi mt khu sng ngn
nng nh. V thng b cng khng kp nhn
ra mt vin n nng giy ang gm thng vo
thi dng bn tri ca n.
Sut su ngy lin, cha m Hugh nh ngi
trn ng la, h khng bit con trai mnh cn
sng hay cht. Ngy qua ngy, nhng tia
hy vng mng manh ang cht dn trong h.
Chng ai chng kin v bt cc, cnh st cng
64
khng tm ra bt k manh mi no. Tt c din

ra c nh th a con trai t ca h bc hi
khi tri t vy.
Sau Ging sinh mt ngy, h nhn c
mt c in thoi t phng cnh st Coral
Gables bo tin rng tm thy Hugh nm
trn mt tng i din vi mt con ng
Everglades.
Cu chuyn Hugh b bt cc v c cu
sng nhanh chng tr thnh tin tc nng bng
Miami. Sau gn mt tun m man bt tnh
Everglades, thng b bng tnh dy. N c gng
lt tm thn ra ng ci, v mt ngi i
xe m t ngang qua cu n. Vin n li ra
thi dng bn phi ca Hugh hy hoi
dy thn kinh th gic ca thng b v khin
n mi mi b m con mt bn tri. Nhng ht
thy mi ngi u cng nhn rng vic thng
b sng st qu l mt php l.
Trong nhiu ngy, ri nhiu tun sau ,
cc thm t lun theo st Hugh c gng xc
nh ngi tn cng thng b. Hugh miu t
li s gin d ca ngi l mt khi nhc ti cha
n v cn m t chi tit hnh dng ngi n
65
Ht ging tm hn
ng cho cnh st, trong c nhc ti vt

xm m trn cnh tay ca hn. T nhng
chi tit , cc thm t a ra mt lot nghi
vn c nhiu kh nng. Trong s c mt nam
y t do cha ca Hugh thu chm sc ngi
ch gi nhng mi b cha Hugh sa thi gn
y do ng ta ung ru trong lc lm vic.
Theo nhn nh ca cc thm t, ng c gy
n ca hn chnh l xut pht t y tr th.
Nghi phm ny cng c mt ngi nh di
ng ng nh Hugh m t v hn ta tng
c tin n trm, cp c v kh, gi mo ch k
v trn t. Tn ca hn ta l David McAllister.
Trong my tun, Hugh xem qua hng
trm tm nh nhng c l thng b vn cn b
nh hng do chn ng mnh t v bt cc
nn khng th xc nh chnh xc McAllister c
phi l th phm hay khng. Khng c tn hiu
nhn dng r rng, cc thm t khng th c
bng chng xin lnh bt gi.
V hng thng ri hng nm c ln lt
tri qua, trong khi McAllister vn nhn nh
bc i trn h ph nh mt cng dn t do.
66
Chuck Scherer - mt cnh st Coral Gables

c bit quan tm n v n ny. Scherer l
mt trung s cnh st trc tip tham gia iu
tra. ng c hai a con cng trc tui Hugh.
ng rt i kinh hong trc ti c ca tn
McAllister v cng ging nh cc iu tra vin
khc, ng cng cm thy mnh c trch nhim
phi a McAllister ra trc vnh mng nga.
Khi cnh st ti cht vn, hn ta m ca
vi mt n ci ht sc t mn. Hn cn ni:
, cc ng lm g m li lu nh vy? Ti
ch i cc ng hai tun nay ri. Ri hn li ra
sc ph nhn vic mnh c lin can trong v n.
Tnh t ph ca McAllister nhanh chng
khin Scherer in tit. My nm sau ,
Scherer vn theo st hn ta v hy vng hn ta
s sp by. Nh ni chuyn vi nhng ngi
quen ca g m Scherer dn nhn r chn
tng ca g l mt con ngi c c, hn hc
v nghin ru. McAllister khng c bn b,
gia nh cng rung b hn.
Scherer cm thy tm an i rng cuc i
ging cho k bt cc Hugh mt bn n
thch ng: mt cuc sng c c v bt hnh.
67
Ht ging tm hn
Tuy nhin, ng vn quyt tm bt McAllister

phi n ti cho nhng ti c m hn gy ra.
Ni v Hugh, cuc sng ca thng b ngy
cng ti t. Cm gic s hi thng xuyn m
nh khin n khng cn dm ra ngoi mt
mnh. Gn nh mi bui ti trong sut ba nm
tip theo, thng b ng trn sn di chn
ging ca cha m v c th run bn trc mi
ting ng.
Khi ln hn, Hugh lun t ti trc con mt
tri b m che mt ca n mt na th gii
v n chng th tm c nhiu l do ci vui
hnh phc. Thng b lun cm thy ngi ta
ang nhn n v chc chn rng n khng bao gi
c th c mt cuc sng bnh thng. Cui cng,
ni s hi dn chuyn sang s phn ut v cp
lun s ngy th ca Hugh. Mc cho cha m v
bn b ra sc ng vin khch l, Hugh vn sng
trong trng thi s hi v bt an.
Nm 13 tui, Hugh tm ra mt ni khc
cng an ton ngoi ngi nh ca mnh: ngi
nh th gn . Ti y, nhng thng ip v
hy vng v tha th trong Kinh Thnh tc
ng su sc n thng b. N cm thy nhng
68
li ni y dng nh dnh ring cho mnh. K

t lc b bt cc, thng b lun c gng tm cch
gip bn thn i din vi ni s hi v tc
gin. Cui cng th cu hi ca n cng c
gii p.
Mt bui ti, trc s thuyt phc ca my
ngi bn m Hugh gp nh th, thng b
k li cho chng nghe cu chuyn ca mnh.
Thng b ni ngp ngng v khng bit bn b
s phn ng th no.
Khi cu chuyn kt thc, Hugh rt ngc
nhin v bn b u tn thng v ng vin
n. Nc mt ln di trn gng mt, ln u
tin Hugh nhn ra rng s sng st k diu ca
mnh khng phi l ni s hi hay cm ght m
l ngun c v cho mi ngi.
Nim tin ca Hugh ngy cng su sc hn,
ni s hi dn bin mt v thng b bt u
ci tr li. N nhn ra rng chia s nim
tin chnh l iu n mun lm trong c cuc
i mnh.
Hugh tt nghip ph thng v theo hc
trng i hc Mercer Macon, Georgia,
theo ui vic nghin cu gio l C c v
69
Ht ging tm hn
tm l hc. Sau , Hugh tip tc hc trng

Southwestern Baptist Theological Seminary
Fort Worth, Texas, v nhn c bng thc
s thn hc.
Nm 1991, Hugh gp Leslie Ritchie - mt c
gi cun ht c mi tc . H tm thy nhau
s ng iu trong nim tin tng v khao kht
c lm vic vi nhng ngi tr tui. Mt
nm sau , m ci chnh thc gn kt h
vi nhau v vo nm 1994, Leslie sinh Amanda
- a con u trong ba a con ca h.
- Anh bit Cha chc chn phi c l do khi
gi cho anh mng sng Everglades. V by gi
anh bit chnh xc n l g. - Hugh ni vi
Leslie khi m c b Amanda b bng vo lng.
Sau khi tr li Miami vo nm 1995, Hugh
lm trng on mc s tr nh th a
phng ca Coral Gables. Cc hc sinh thng
thc mc v con mt bn tri ca Hugh. Sau
khi nghe cu chuyn, ht thy u ni l
mt k tch. V khi hiu r v qu kh ca
Hugh, bn tr dn tr nn ci m hn khi chia
s vi anh v nhng rc ri ca mnh.
Nm 1996, Hugh 32 tui v c cuc sng v
70
cng hnh phc. Anh vt qua ni au kinh

hong trong qu kh, nhng mt cu hi vn eo
bm anh: Anh s lm g nu mt ln i din vi
ngi n ng tng c gng git anh? Cu hi
thng trc xut hin trong u mi khi Hugh
k chuyn v cuc i mnh, v khi , anh lun
p li rng: Ti hy vng mnh c sc mnh
tha th cho ng ta. V nh th, ti s hon ton
c gii thot khi th gii ca s gin d v
th hn nh th gii ca ng y.
Mc d vy, trong thm tm, chnh Hugh
cng khng dm chc mnh c thc s lm c
iu hay khng.
u nm 1996, Hugh rt bt ng khi nhn
c c in thoi ca Chuck Scherer. Scherer
gii thch rng mt ng nghip khi bit ng
rt quan tm ti v n ca Hugh thng bo
cho ng sau khi gh thm mt bnh x pha
bc Miami. McAllister hin l mt bnh nhn
ang nm . Scherer li xe ti bnh x v
ni chuyn vi McAllister.
- Ban u hn ta vn rt ngoan c, nhng
sau hn th nhn ti bt cc cu vo ngy
hm . - Scherer ni vi Hugh.
71
Ht ging tm hn
Hugh im lng. Scherer ni thm:

- Cu c mun i mt vi ngi n ng
tng c gng git cu khng?
Nhng suy ngh v cm xc bi ri xut
hin trong u Hugh. Nhng mt ting ni
trong thm tm ct ting tr li rng: C
Mnh mun gp ng ta.
Ngy hm sau, Hugh ti bnh x. Anh cm
thy tim mnh nh tht li khi bc xung
hnh lang dn ti phng ca McAllister.
Cha bao gi anh hi hp v lo lng n
th. Anh c th bt tay ngi n ng him c
bt cc ri b mc mnh ch cht hay khng?
Nu anh khng th lm iu th chng l
mi bi hc anh tng dy hc tr ca mnh v
s tha th ha ra ch l mt s gi di?
Khi n ni, Hugh bng cm thy lo s rng
vic gp g McAllister s nh thc mt mng
ti by lu nay ng lm trong anh. Anh ng
bn ngoi cnh ca v ht mt hi tht su ri
ly ht sc mnh v s can m bc vo.
Nhng hnh dung trc y ca Hugh hon
ton khc xa nhng iu ang din ra trc
mt. Nm trn chic ging khng phi l con
72
qu hung c trong nhng cn c mng ca anh

m ch l mt ngi n ng yu ui 77 tui
ang khng th ra hi. ng ta nng cha ti
30 k. Gng mt ng ton da bc xng. i
mt m do cn bnh tng nhn p ang nhn
trn trn vo khong khng v nh trn trn
nh.
Hugh t gii thiu v mnh v khi anh ni,
ngi n ng gi nua vn c v bc l tnh
t ph c hu.
- Ti khng hiu cu ang ni g! - ng ta
ni khi c nhc li li th ti ca ng vi
Scherer.
Nhng vi pht sau, iu dng nh li
khuy ng ni tm ngi n ng gi nua ny.
ng ta trm lng mt lc lu ri bt u run
ry v bt khc. ng ta nng cnh tay yu t
gy guc ln v Hugh ly bn tay bng
chnh i tay mnh.
- Ti xin li. Ti thnh tht xin li!
Cui cng McAllister ni nhng li ny.
Hugh lng nhn ng ta v mt cm gic xen ln
gia xc ng v tic nui bng tro dng trong
lng anh.
73
Ht ging tm hn
- Ti ch mun ng bit rng ti c

Cha ban n. Nhng iu ng lm khng
kt thc cuc i ti m ch l im khi u
cho mt trang mi. - Hugh ni.
McAllister cm cht ly bn tay ca Hugh.
ng ta thu tho: Ti rt mng.
Ba tun sau , gn nh ngy no Hugh
cng gh thm McAllister. Gng mt nhn
nheo ca ng ta sng r mi ln nghe thy
ging ni ca anh.
Mc d qu yu khng th ni chuyn nhiu
nhng McAllister k cho Hugh mt vi iu
v cuc i mnh. Sng khng cha, tui th ca
ng lang thang nhng v ng v n tui
thanh thiu nin, ng l mt con su ru.
Gia nh rung b ng cn xung quanh ng
khng c mt ngi bn no c. Hugh c th
thy r rng rng ng ta ang hi tic v
sng mt cuc i y th hn v ti h.
McAllister lun cho rng ch nhng thng
in mi tin vo Cha. Nhng nh s gip
ca Hugh, ng bt u cu nguyn.
Mt bui chiu ma thu bnh x, Hugh
chn thnh chia s nim tin v hy vng ca
74
mnh vi McAllister v chnh iu cng thp

sng nim tin ang nhen nhm trong ng.
- Ti mun sau ny c ln thin ng v
ti mun gp ng . Ti mun chng ta tip
tc l bn. - Hugh ni vi ng ta.
m y, McAllister ra i thanh thn.
Thm ch ngay c by gi, ti vn cm thy
tht kh khn khi bc ra i l Aledo m
khng ngh v bui chiu khi McAllister bc
ra t bng ti.
Mt phn trong ti cm thy thc s khuy
kha khi ng ta vnh vin ra i cn mt phn
nhn thy rng sau ci cht ca ng, con qu
s khng bao gi tr li. Dng nh trong
nhng ngy cui i, McAllister hon ton
lt xc thnh mt con ngi khc, bc ra khi
bng ti. Ngi n ng phi tri qua nhng
ni au n kinh khng hn bt c ai trong
chng ta c th tng tng ra. V c l, xt
theo ngha no , ng ta phi tr gi cho
nhng iu mnh gy ra.
Tht l, ngi n ng lm cho ti
nhiu iu hn ng y tng. T bng ti ca
ng y, ti tm ra c nh sng cho mnh.
75
Ht ging tm hn
Hnh ng tha th cho David McAllister

mang li cho ti mt sc mnh diu k.
Bn c nhn ra khng, Hugh l tn m ca
ti. Ti chnh l cu b .
- Christopher Carrier
76
Tc gi ca
trng ca messiah(9)
Nhiu lc, ta khng th kim sot
nhng vic xy n vi mnh nhng
ta c th kim sot phn ng ca mnh
trc nhng iu xy ra:
Hoc l ngi khng ch tht bi
hoc l ng ln t vt qua.
- Ann Landers
Ti Chester - mt bn cng nm pha
Ty nc Anh, trong mn sng lnh ging

mc, chic ct bum ti t ang bay phn pht
trong gi. Bn mt khung ca y hi nc
ca qun c ph, mt ngi n ng cao ln
(9) Messiah (HWV 56): Tn mt trng ca ca George Frederick
Handel, li ca Charles Jennes. Son xong vo ma h nm
1741, ra mt cng chng Dublin ngy 13 thng 4 nm 1742,
Messiah l sng tc ni ting ca Handel, v l mt trong s
cc kit tc ca nhc hp xng phng Ty. Bn hp xng
Hallelujah rt ni ting l mt phn trong trng ca ny.

77
Ht ging tm hn
vi thn hnh chc nch ang lo lng di mt

quan st cc thy th nhn ri dm chn theo
iu nhc trong gi rt. Hng gi vn khng
thun v thm mt ngy na, khng con tu
no c php ra khi. Tuy nhin, ng vn phi
ti Ireland v hn na phi i tht sm.
ng tng l ngi c c chu u ngng
m, mt nh son nhc ni ting. Nhng vo mt
ngy u m nh hm nay, thng 11 nm 1741,
George Frederick Handel ch cn l mt con ngi
ng thng ang ng trn b vc tht bi c v
ti chnh v ngh thut. ng khng cn kh
nng thuyt phc nhng ngi cho vay, cn cng
chng th lnh nht quay lng li vi ng.
Ri khi khung ca s, ng kh nhc ngi
xung chic gh bng g si cng ngc v rt
mt iu thuc. Mt ngy tht bun!
m nhc l tm v thng hnh ca Handel
trong th gii k t ngy ng cn l mt a
tr, khi cha ng - mt bc s phu thut thnh
ph Halle ca c a ng ti lu i ca cng
tc Johann Adolf Weissenfels. Lc , cha
ng mong mun con trai mnh s tr thnh mt
lut s danh ting.
78
Trong lc cha ang bn vic ti lu i th

George Frederick v bun chn lang thang
vo nh nguyn trong lu i. Khi bt gp cy
n organ, cu b Frederick bng cm thy
lng mnh rng m v nhng ngn tay nh c
hn tha sc lt trn phm n. Cu ch sc
tnh khi nghe ting bc chn li gn. Ngi
ng v ang chm ch quan st chnh l
cng tc Johann Adolf.
Cng tc hi: Cu b ti nng ny l ai?.
V sau , cha ca Handel c gi n. V cng
tc bo ng y rng nu ng p ung a
con c nng khiu tuyt vi ny tr thnh lut
s th tht l mt iu c ti.
George Frederick l mt a tr c kh
nng hc hi rt nhanh. Khi cn la tui thiu
nin, ng ri Halle ti Hamburg, sau ti
Italy v y ng rt ni ting vi nhng tc
phm nhc kch ca mnh. Mi hn hai mi
tui, ng quyt tm chinh phc Lun n v
th gii ngh thut sng ng vi v vn c
hi v nhng qu ng qu b giu c sn sng
chi nhiu tin cho nhng bui biu din ln.
Nm 1711, v nhc kch u tin c vit
79
Ht ging tm hn
bng ting ca Handel c tn Rinaldo

c cng din Anh trong sut 15 m rp
ht mi Haymarket v t c s lng khn
gi ng kinh ngc. Th gii nhc kch Lun
n cha bao gi chng kin mt thnh cng
ln n th, v n to cho nhng thnh
cng tip theo ca Handel trn t nc ny.
Cc cng tc cng phu nhn sn sng ri qu
nh, ln li n y ch tn tai tn mt lng
nghe v nhc kch ny. Trn nhng dy ph tp
np, ngi ta rn rng hut so theo iu nhc
khi may mn c c tm v vo ca.
Sau khi v nhc kch Te Deum ca Handel
c biu din nh th thnh Paul n
mng ha c nm 1713, N hong Anne
chnh thc tuyn b dnh cho Handel mc thu
nhp c nh hng nm l 200 bng. S tin
cng thm khon tin bo b t nhng bui
biu din bn ngoi gip Handel tr thnh
nh son nhc c mc thu nhp cao nht trn
th gii thi by gi.
May mn ko theo may mn, ngi k v
N hong Anne l Vua George I quyt nh
thng thm 200 bng na vo khon thu nhp
chnh thc ca Handel. Hn th, nh vua cn
80
gia nhp vo hng ng nhiu nh qu tc

Lun n u t hng ngn bng vo cng ty
nhc kch ca Handel mang tn Hc vin m
nhc Hong gia.
Hc vin ny l tt nh c m ca Handel.
Hu ht cc nh son nhc thi by gi u
phi ph thuc vo s gip ca nhng ngi
bo tr thuc dng di qu tc. Nhng Handel
hc va l mt ngh s va l mt doanh
nhn. Thm ch, ngay c khi ang son nhc,
ng vn tuyn dng nhng nh u t, ca s
giu am m, ng thi thc hin nhiu trng
trch qun l khc. Chng no cc v nhc kch
ca ng cn thu ht c cng chng v thi
thc h mua v n xem th chng , hc vin
ny cn l ngun sinh li tuyt vi.
Lc ny, u t vo Handel c nh gi
l an ton nht. Vo nm 1715, bt c bui
biu din v Amadigi no, cng chng cng tha
thit yu cu c nghe i nghe li cc bi ht
cho n khi qun l ca rp phi kin quyt
ngng vic lp li ny bui biu din c th
kt thc trc bnh minh. Cn khi v nhc
kch Radamisto va bt u cng din vo nm
1720, c c mt ch ngi trong bui biu
81
Ht ging tm hn
din l mt trn chin y cam go ca nhng

ngi hm m ang nng lng khao kht.
l nhng ngy huy hong khi c Lun
n x xo nhng cu chuyn v vic Handel c
tuyt th no khi b cc nh qu tc v cc ca s
c ting hm da. Mt ca s c cht ging nam
cao tng da s p u vo cy n Clavico
t t nu Handel khng thay i mt giai iu
trong bi ht. V nh son nhc ni ting ny
p li mt cch ma mai rng: Hnh ng
cn thu ht hn nhiu so vi ging ht ca
anh y.
n gia nhng nm hai mi, vn may ca
Handel bt u suy gim. Khn gi ca ng vi
dn v vo nm 1728, hc vin phi tuyn b
ng ca. Cng nm , nh th John Gay
cho ra i V opera ca ngi n my, nhi li
v opera ca v c ht bng ting Anh. Tc
phm gy c ting vang ln v m ra mt
tro lu biu din c trng bng m nhc d
nh, li ht bng ting Anh. D nhin, tro lu
ny cng khin mi quan tm ca cng chng
vi nhc kch ca Handel m nht hn.
Nhng Handel vn kin tr son nhc v
82
bn b cng din cc v nhc kch ca mnh.

Nm 1737, cng thng v lm vic qu khin
ng mc chng t lit v khng th s dng bn
ngn tay bn tay phi. Nhng l th by t
than phin ca mi ngi v s xung dc ca
ng nhanh chng lan t nc Anh sang nc
M. Frederick - v vua tng lai ca Prussia
vit th cho ngi h hng trong hong tc
Anh rng: Nhng ngy huy hong ca Handel
kt thc ri. Anh ta cn kit tng cn
gu thng thc th dn tr nn li thi.
Tuyt vng, ma h nm , Handel
quyt nh ri Anh n Aachen, nc c,
cha bnh gia tit tri ma xun nng m
rt c trng ca x s ny. , mi ngy ng
u ngm mnh trong sui nc nng bc khi
nghi ngt. Cnh ng l chic khay ng cht
n n gin v mt t n vt. Ni ny tht
thoi mi, n khin ng ly li cm gic cn
bng v khi dy nim vui trong ng.
Vo mt bui chiu, Handel khng ngm
mnh trong sui nc nng lu nh thng l.
ng ri con sui t sm v nhanh chng n
mc chnh t. My gi sau, ngi ta vn khng
thy ng tr li thc hin cc bc iu tr tip
83
Ht ging tm hn
theo. Cc x trng nom sui nc nng u rt

lo lng. Ri t nh th ca tu vin bng vang
ln dng m thanh tuyt vi. Ngay lp tc, cc
x chy vo. H nhn ra Handel. Sc khe ca
ng phc hi mt cch ng kinh ngc. ng
ang do nhng ngn tay trn phm n organ
mt cch hng khi, iu ngh.
Tuy nhin, s hi phc sc khe ca Handel
khng i i vi s phc hi tnh cm yu thch
ca cng chng i vi cc v nhc kch ca
ng. ng vn sng trong n nn chng cht v
ti khon tit kim th trng rng do nhng
cuc u t vo cc v nhc kch trc .
Nhiu nm lin, ng c gng thot khi n
nn bng cch t chc cc bui ha nhc. Ma
h nm 1741, Handel lun b giy v bi
ngh: chng l ng phi t b sn khu khi ch
mi 56 tui?
Mt bui sng, ngi y t bt ng mang
ti cho ng mt chng bo dy c bc trong
giy da. l nhng ti liu do mt trong
nhng ngi ht sc mn m Handel thu thp
li. Ngi l mt nh th c tn Charles
Jennens.
84
Trong nhiu nm, Jennens c gng khch

l Handel. ng tng gi cho Handel mt v kch
chuyn th t cu chuyn trong Kinh Thnh v
Saul v David. V trn nn , Handel vit
mt bn rat, mt loi nhc kch ngu hng
khng c cc hnh ng kch, khng dng phc
trang biu din v trang tr sn khu nhng tc
phm ny cng khng thnh cng.
Handel tin hnh kho st kch bn mi ny.
Tng t tc phm ca Jennens trc y, cu
chuyn ny ly ct truyn t Kinh Thnh. Nhng
gia chng c s khc bit ln. Tc phm ny
thc s l Kinh Thnh. Jennens dy cng thu
thp cc cu trch dn c kinh Cu c v kinh
Tn c thnh mt cu chuyn thc s xc ng
v s ra i, hin thn v phc sinh ca Cha
Jesus. ng gi tc phm ny l Messiah.
Cu chuyn bt u t li tin tri ca mt
gio Do Thi. Li tin tri ha hn v mt
s gii thot: Hy yn lng, nhng ngi con
ca ta. Li l trong tc phm gin d v gn
gi n ni dng nh t chng ti hin
trc mt Handel nhng giai iu t nhin
ging nh hi th ca ng vy. ng cm thy
xc ng mt cch su sc.
85
Ht ging tm hn
Trong thi gian ny, Ph Ton quyn danh

d ca Ireland mi Handel ti Dublin tham
d bui gy qu t thin. y l dp chia
s vi nhng ngi thiu thn. V Handel
nhn li.
Handel rt t tin. ng bt u son nhc
cho tc phm Messiah vo ngy 22 thng 8; v
23 ngy sau, tc phm hon thnh. m nhc
ca n em li trong ng iu g cn ng
gi hn s ha hn ca mt ma bn v bi
thu. chnh l hy vng.
Handel t thc tnh chnh mnh, tr ht cc
khon n nn v ri qun c ph Chester. ng
lang thang tr li nh khch Golden Falcon. Ni
ny qu l khc xa so vi nhng cung in v cc
khu sui nc nng m ng vn quen t chn
ti. Khi ng bc vo cn phng nh n s ca
nh khch, mt ni bun vu v bng len li vo
tim ng. Sau v vn c gng, liu m nhc ca
ng c th c c mt ch ng xng ng trong
th gii ngh thut ang chu s chi phi mnh
m ca cc tro lu mi ln kia khng? ng tr
li ging, tm tr ngn ngang nhng vn c
gng nhen nhm nim hy vng rng mnh cho
ra i mt tc phm tuyt vi.
86
Bui sng hm sau, gi i chiu.

Nhng ngi hm m m nhc Dublin
ang mong ch mt iu g tht khc l v
phi thng. Handel cn thn chnh sa li
tc phm mi ca mnh trong nhiu thng v
gi y, t bo hng u Dublin ang ra sc
chuyn li thnh cu ti qu khn gi rng
ti bui biu din m mn, cc qu b khng
nn mc vy vng, cn cc qu ng th khng
nn mang theo gm to iu kin cho hn
mt trm ngi na cng c mt trong nh ht
trn ng Fishamble ny.
Vo ngy 13 thng 4 nm 1742, trc mt
Handel lc ny l mt m ng cung nhit.
ng ngi xung bn chic n Clavico nhn my
nhc cng ri gt u. Khng thm bt c mt
nghi thc no khc, trn giai iu trm lng
ca mn m u, Messiah dn ha vo th gii.
Trc khi v din kt thc, m nhc
khin nhng ngi hm m Dublin phi ri
nc mt. Cn cc nh ph bnh ch bit gt g
say m.
Bui biu din tip theo nhn c s n
nhn nng nhit ca khn gi n ni nhng
87
Ht ging tm hn
tm knh ca s phi c tho ra gip

hi trng khng b ngp v hi ngi. Tuy
nhin, iu ng qu nht ca v din l n
dy ln phong tro lm t thin rng khp. Bn
trm bng Anh c quyn gp cho cc bnh
vin v bnh x, 142 t nhn c phng
thch sau khi Messiah gip h tr n nn.
Nhng bui cng din u tin ca v
Messiah Lun n vo ngy 23 thng 3 nm
1743 li khc hn. V din gp phi v s li
thuyt gio ch trch, nh Ti sao li c th
a nhng on Kinh Thnh y ra lm cng
c gii tr, mua vui cho mi ngi?. Cn
nhng khn gi ch quan tm n mc ch th
gin th li tht vng v v din thiu tnh hnh
ng m ch y nhng on nhc ph trng.
Sau ny, nhiu ngi qu khch cn thu cn
gy s v tn cng nhng ngi ti xem cc v
din ca Handel.
Nhng Handel khng quan tm. Ngun
cm hng mi gip ng sng to ra nhiu
tc phm khc. Samson, Judas Maccabaeus v
m nhc cho pho hoa Hong gia u l nhng
v din thnh cng rc r. Tuy vy, bn cnh
ng cng gp phi mt s tht bi. Nhng vi
88
nim tin vng vng, ng tip tc vit ra nhng

tc phm tuyt vi bng tt c kh nng ca
mnh. Khi bn b tic r cho nhng ch ngi
cn trng trong v din Theodora, Handel
nhn vai v p: Nh th m thanh s hay
hn.
Bt chp mi kh khn, Handel vn kin
tr bm tr vi Messiah - a con tinh thn
ng ht lng chm cht v t chc biu din
nh k hng nm trong chng trnh t thin
ko di sut thp nin cui cng ca cuc i
ng. Khn gi Lun n cng bt u thay
i cch nhn vi v din. Trong ln u tin
thng thc bui biu din, c vua George II
khng th km nn s xc ng. V khi ting
kn trumpet vang ln trong giai iu tuyt vi
ca bi ht Hallelujah, nh vua ng hn
dy. Mt s khuy ng tro dng trong lng
khn gi v trong m thanh st sot ca la v
ting lanh canh ca kim, mi ngi ln lt
ng c dy. Ngy hm y, ton th khn gi
Anh ng ln ha cng giai iu hoan h ca
dn hp xng vang vng khp ni.
Ngun cm hng ln lao k b ca Messiah
cng c thm nim tin v ko Handel ra
89
Ht ging tm hn
khi s tm ti, tuyt vng. Mc d cui i

b m nhng ng vn tip tc sng tc v chi
n organ. Sau ny, trong mt bui biu din
v Messiah, ng b ngt v phi a v nh.
ng ko di s sng qua ht m hm , th
Su ngy 13 thng 4 nm 1759 - 17 nm k t
bui cng din u tin ca v Messiah. Sng
hm sau, George Frederick Handel vnh
vin ri b th gii.
Tuy nhin, trong nim say m ca ngi
hm m giu lng tin trn khp th gii,
Messiah tr nn bt t.
- David Berreby
90
Hai t nn trnh
v hai t nn nh
Khng c g trong cuc i ny th v v
ng gi hn mt tia sng bt ng soi ri tm

tr khin bn thay i thnh mt con ngi
mi - con ngi vi nhng ngh suy tch cc.
Nhng khonh khc nh vy rt him hoi
nhng chc chn mt lc no n s xy n
vi mi chng ta. i khi, n c khi ngun
t mt cun sch, mt bi thuyt gio hay mt
vi cu th. Hoc cng c khi n xut pht t
mt ngi bn
Mt bui chiu ma ng lnh lo ti
Manhattan, trong lc ngi ch i mt nh
hng nh ca Php, mt ni tht vng chn
chng xm ln tm hn ti. Ch v mt vi
tnh ton sai lm khin mt d n quan
trng trong cuc i ti tan thnh my khi.
91
Ht ging tm hn
Thm ch, k hoch gp li ngi bn thn yu

(i ngi bn gi, ti va ngh v ng y v cn
cm thy rt vui xong) bng khng cn khin
ti hn hoan nh trc. Ti ngi cau my
kh chu nhn chic khn tri bn sc ca r v
gm nhm nhng khonh khc au bun
qua.
Cui cng ti cng thy ng bn gi ca
mnh bng qua ng, trn ngi khoc chic
o bnh t c k, u i chic m sm sp k
qui che i ci u hi, trng ng y ging mt
tay ti phit gh gm hn l mt chuyn gia
tm thn hc li lc. ng lm vic gn y v
ti bit ng va khm xong cho bnh nhn cui
trong ngy. ng gn 80 tui nhng vn
khe khm bnh hng ngy cho nhiu bnh
nhn v gi tc phong nh gim c ca mt t
chc ln, vn yu thch vic trn khi cng
vic hng ngy ti tham d trn golf bt c
khi no c th.
Khi ng n ngi bn cnh ti, ngi phc
v mang ti chai bia nh thng l. my
thng khng gp nhng trng ng vn th khe mnh v minh mn.
92
- Xin cho anh bn tr, c chuyn g vi cu

? - ng thng thn hi khng cn ro n.
T lu ti khng cn ngc nhin trc
s nhy bn ca ng, v th ti bt u ni v
nhng iu ang khin mnh phin lng. Vi
mt nim kiu hnh xen cht bun ru, ti c
gng thnh tht, khng li cho ai v s tht
vng ca mnh m ch bit trch bn thn. Ti
phn tch tt c mi iu, tt c nhng li ch
trch, nhng hnh ng sai lm. Ti vn tip
tc ni khong 15 pht na trong khi ngi
bn gi ca ti nhp cc bia trong im lng.
Khi ti ni xong, ng t ci ly xung v
bo:
- No anh bn, n vn phng cng ti no.
- Vn phng ca ng ? ng qun g sao?
- Khng. Ti ch mun cu thy mt vi
iu. Ch vy thi. - ng nh nhng ni.
Ngoi tri bt u lt pht ma nhng vn
phng ca ng vn m p, tin nghi v thn
thuc: nhng gc tng xp y sch, bng gh
di bng da, bc nh c ch k ca Sigmund
93
Ht ging tm hn
Freud(10) v mt cun bng ghi m t trn ca

s. Th k ca ng v nh. Ch cn li hai
chng ti.
Ngi bn gi ca ti ly ra mt cun bng
t chic hp ng danh thip v t n vo
my. ng mm ci, ni:
- Trong cun bng ny c ba on ghi m
ngn v ba ngi khc nhau n xin ti gip
. Ti mun cu lng nghe nhng on ghi m
ny v xem cu c th la chn ra hai t chung
cho c ba trng hp ny hay khng. ng c
ngn mt ra nh th. Ti c l do ca mnh m.
Vi ti, im tng ng ca ba ngi trong
ba mu ghi m ny c l l s bt hnh. Ngi
u tin r rng phi tri qua mt thi k
khng hong do vic kinh doanh thua l. Anh
ta nhic mc mnh rng khng lm vic
chm ch v khng vng tin vo con ng pha
trc. Ngi ph n ct ting sau cha kt
hn v c cm thy mnh phi c trch nhim
(10) Sigmund Freud (1856 1939): Bc s v thn kinh v tm l
ngi o. ng c cng nhn l ngi t nn mng v pht
trin lnh vc nghin cu v phn tm hc. Cho n ngy nay,
mc d l thuyt v phn tm hc ca ng cn gy nhiu tranh
ci nhng n vn c nh hng ln n cc nghin cu v tm
l v tm thn hc.
94
vi ngi m gi yu. C y nh li trong tic

nui v au kh v nhng c hi xy dng mt
cuc sng gia nh hnh phc m c t b.
Ging ni th ba l ca mt ngi m c thng
con trai va gp rc ri vi cnh st; b y trch
mnh khng bit dy d n.
Ngi bn gi ca ti tt my ri tr li gh
ngi.
- Trong nhng on ghi m ny c mt cm
t c lp li n nhng su ln, n n cha
ngha khng my tch cc. Cu c nhn ra
khng? Khng ? , c l cng l do chnh cu
dng cm t ny ti ba ln lc nh hng
khi ny. - ng ly ci hp v b cun bng vo
ri trao n cho ti. - Chng y, ngay trn
ci nhn ny. Hai t ng bun nht trong mi
ngn ng.
Ti nhn xung. c in mt cch ngay
ngn bng mc trn chic nhn l hai ch:
Gi m.
- C l cu s ngc nhin nu bit rng ti
ngi trn chic gh ny v lng nghe hng
ngn ln nhng cu ni bun au khc khoi
bt u bng hai ch trn. H ni vi ti
95
Ht ging tm hn
rng: Gi m ti hnh ng khc i; Gi m

mi chuyn khng xy ra nh th; Gi m ti
khng mt bnh tnh ri tht ra nhng li l
chua cht , c nhng hnh ng thiu thnh
tht , ni nhng li di tr ; Gi m ti
khn ngoan hn, hoc bt ch k i hoc bit t
kim ch hn H c ni v ni cho n khi ti
buc phi ngt li hoc yu cu h dng li. i
khi, ti cng buc h phi nghe nhng on ghi
m m cu va nghe. V ri ti ni vi h: Gi
m anh (ch) ngng ni gi m th chng ta
lm c mt iu g ngha hn.
ng dui i chn ra v tip:
- Vn nm ch c tic nui th no th
ta cng khng th thay i c hin thc. N
ch khin ngi ta hng ti s la chn sai
lm - chn bc thay v tin bc. V n khin
chng ta lng ph thi gian. Cui cng, nu cu
n tr thnh mt thi quen th chnh n s
l ro cn cho nhng c gng ca cu.
By gi, ni n trng hp ca cu nh. K
hoch ca cu tht bi. Ti sao? Bi v cu
phm phi mt s sai lm no . M con
ngi th ai chng c sai lm. Sai lm dy cho
96
ta nhiu bi hc qu. Nhng khi cu k cho ti

nghe v nhng sai lm y trong s than vn,
tic nui th ti chc rng cu cha hc c
iu g c.
- Lm sao ng bit? - Ti hi, ging hi bt
ng.
- Bi v cu cha bc ra khi qu kh.
Cng cha ln no cu cp ti tng lai.
V thnh tht m ni, by gi, cu vn ang
say sa trong qu kh. Ngoan c l mt c
tnh khng tt m tt c chng ta u c, n
khin chng ta mi day dt v nhng li lm c.
Sau cng, khi cu nhc n nguyn nhn ca
nhng sai lm th chnh cu mi ang l vn
ln nht.
Ti gt u bun b.
- Vy ti phi lm g thay i y?
- Hy thay i mi quan tm ca mnh. Hy
dng nhng t v cm t khc th hin s vn
ln ch khng phi s chn bc.
- ng c th gi cho ti khng?
- D nhin l c ri. Hy loi b khi u hai
t Gi m v thay vo cm t Ln ti.
97
Ht ging tm hn
- Ln ti sao?
- ng vy. Ti tng chng kin hiu qu k
diu ca cm t y chnh cn phng ny. Nu
mt bnh nhn ch lun ming ni Gi m...
vi ti th ng l anh y ang gp rc ri. Nhng
nu anh y dm nhn thng vo mt ti m ni
Ln ti... th ti hiu rng anh y tm ra
cch gii quyt vn . iu ng ngha vi
vic anh y quyt nh p dng bi hc m
anh y tch ly c t nhng tri nghim trong
qu kh, bt k n au n xt xa v kh khn
nhng no. V n cng ng ngha vi vic anh
ta sn sng b qua nhng ro cn ca tic nui
tin v pha trc, hnh ng v u tranh cho
hnh phc. Hy c ln. Ri chnh cu s hiu.
ng dng li. Ngoi tri, nhng git ma t
tch ri. Ti c gng loi b cm t tiu cc ra
khi u mnh v thay vo mt cm t tch
cc hn. iu d nhin rt kh khn nhng
ti c th cm nhn c cm t mi ny ang
dn khp vo ng v tr trong lng mnh.
- Thm mt iu na, anh bn. Hy p dng
b quyt nho nh ny vo nhng kh khn vn
cn c th gii quyt. - ng cn dn.
98
Ri ng ly ra t trong t sch pha sau

lng mt cun nht k:
- y l cun nht k ca mt ngi ph
n tng l gio vin qu ti, n c lu gi
sut nhiu nm qua. Chng b y l mt ngi
chng cht ti cn nhng li rt tt bng, ho
hoa v rng lng. Ngi ph n ny phi cng
ng rt nhiu trng trch, t vic nui nng
con ci, chi tr cc ha n v gn kt c gia
nh. Nht k ca b y cht cha rt nhiu
phn ut trc nhng khim khuyt ca chng
mnh, Jonathan.
Mt thi gian sau Jonathan mt. Tt c cc
trang nht k u b x i, tr mt trang duy
nht. Trang ghi nh th ny: Hm nay ti
c b nhim lm thanh tra cho cc trng
hc. Ti ng rng mnh s rt hnh din.
Nhng nu ti bit trc c ngy Jonathan ri
xa ti nh th v nu bit rng ti s rt au
kh khi i din vi thc t ny th ti ti
ngay bn ng y.
Nh nhng khp cun nht k y li, ngi
bn gi ca ti ni:
- Cu c thy khng? B y ang ni g
99
Ht ging tm hn
nh, gi nh. Gi nh ti bit chp nhn ng

y, chp nhn nhng khuyt im, chp nhn
tt c. Gi nh ti bit yu thng ng y ht
lng - ng t cun nht k tr li gi ri
tip li. - Nhng cm t ny tr thnh nim
tic nui ln nht trong lng ngi ph n y v
khi tt c qu tr b y lm li.
ng ng dy mt cch dt khot.
- Thi gii tn thi. Ti rt vui v gp cu,
anh bn tr . Lc no ti cng rt vui. V by
gi, nu cu c th gi gip ti mt chic xe taxi
th ti c th v nh ri.
Chng ti bc ra khi ta nh, ha mnh
vo bng ti vi nhng ht ma lng l ri. Va
thy bng dng mt chic xe ang i ti, ti vi
v chy ra gi, nhng mt hnh khch khc
nhanh chn hn.
- Ca ti, ca ti! , gi m chng ta bc
xung sm mi giy th chng ta ngoc
c chic xe ng khng? - ng y hm hnh
tru ti.
Ti ci, hiu ra hm ca ng.
- Ln ti ti s chy ra nhanh hn.
100
- ng y. Chnh l nh vy. - Ngi bn

gi ci ri ko chic m xung che ly i tai.
Mt chic xe taxi khc ang lt chm ti
ch chng ti. Ti m ca xe cho ng. ng mm
ci ri vy tay cho. Chic xe bt u ln bnh.
cng l ln cui cng ti gp ng. Mt thng
sau, ng qua i do bnh tim ti pht t ngt.
rt lu k t bui chiu ma Manhattan,
mi ln nhn ra mnh ang chun b ni Gi
nh, ti lin chuyn sang dng cm t Ln
ti. Ri ti ch i iu k diu sp ny sinh
trong tm tr mnh. Mi ln nh th, ti li nh
ti ngi bn gi nm xa.
ng y vn sng mi trong lng ti, chc
chn l nh vy.
- Arthur Gordon
101
Ht ging tm hn
Vng, ti c th
Nghin cu ca anh tht nhm nh
C mt ranh gii
gia s kin tr v ngoan c.
V ti nhn ra im ct li l
ta phi tm ra vic xng ng
ta quyt tm theo ui.
- Judah Folkman
Trong s nhng t liu lu tr ca mnh,
tin s Judah Folkman(11) vn gi bn sao chp

ca mt bi bo trn t New York Times vo nm
1903. Trong bn sao chp , hai gio s vt l
l gii ti sao my bay khng th bay c. Bi
bo ny ra i ch ba thng trc khi anh em nh
Wright chinh phc bu tri Kitty Hawk.
Vo u nhng nm 1970, Folkman pht
(11) Moses Judah Folkman (1933 - 2008): Nh khoa hc ngi
M. ng ni ting vi nghin cu v s hnh thnh mch v
nghin cu ny t nn mng cho nghin cu chng bnh
ung th mang tn liu php chng hnh thnh mch. Nm 1990,
ng c bu vo Vin hn lm khoa hc quc gia.
102
hin ra mt iu mi l trong khi nghin cu

bnh ung th, n hon ton i ngc li nhng
l l ca cc nh khoa hc lc rng khi u
khng tp trung mch mu mi nui dng
chng pht trin. Trong khi Folkman li chc
chn nh th. V nhn nh ny ca ng b
khng t ng nghip ma mai rng: Nghin
cu ca anh tht nhm nh.
Folkman khng quan tm ti nhng li m
tiu th phi ca cng ng nghin cu khoa hc.
Sut hai thp k, ng phi i mt vi rt nhiu
ngi khng quan tm hoc t thi th ch
khi ng tip tc theo ui cng vic nghin cu
s hnh thnh mch v s pht trin ca mch
mu mi. Trong mt bui hi ngh nghin cu
c ng tham d, mt na s khn gi ng
dy b ra ngoi. Thm ch ng cn nghe thy c
ngi ni rng: ng ta ch l mt bc s phu
thut m thi.
Nhng ng vn tin rng cng vic ca ng
c th gip ngn chn s pht trin cc khi u
v c th tm ra cch pht trin cc mch mu
nhng ni cn thit nh xung quanh cc ng
mch b nghn tim.
103
Ht ging tm hn
Folkman cng mt s ng nghip khm

ph ra s hnh thnh mch u tin vo nhng
nm 1980. Ngy nay, hn mt trm ngn bnh
nhn ung th l ngi hng li t nghin cu
m ng l ngi khi xng. ng c nhn
nhn vi vai tr l l c tin phong trong cuc
u tranh chng li bnh ung th.
- Fran Lostys
Ngi qun l khng c ti vit lch

C nhng trn chin bn phi
u tranh ht sc vt v ch
ginh ly mt ln thng li.
- Margaret Thatcher
iu thc y s nghip ca Amy Tan
(12)
khng phi l mt c t ph bt ng m l mt
c hc u vo ct.
Trc khi hng triu bn ca The Joy Luck
(12) Amy Tan (Tn i M; sinh ngy 19 thng 2 nm 1952): Nh
vn ngi M gc Trung Quc. Cc tc phm ca b thng tp
trung khai thc mi quan h gia m v con gi.
104
Club, The Kitchen Gods Wife v The Hundred

Secret Senses(13) c tung ra th trng, Amy
Tan ch l mt cy bt khng tn tui, dng ch
ngha kim tin. Ban u, b v chng cng
iu hnh mt cng ty nh chuyn thc hin cc
cng vic vit lch theo n t hng ca cc cng
ty ln v kim tin theo gi nh cc lut s.
Trch nhim ca b vi cc khch hng ch
yu l qun l v k khai. Nhng trong thm
tm, ngi ph n nhp c ny lun mun lm
mt vic g sng to hn vi ch ngha, c
th l vi ting Anh.
V th Amy Tan tng chia s vi chng rng:
Em mun vit nhiu hn na. p li tm s
ny, chng b khng nh rng th mnh
ca b ch l lm bng k gi c, ph gip cc
nh thu khon v thu thp ha n. Cng
vic y tht vn vt. Amy rt ght v b hiu
mnh sinh ra khng phi lm vic . Nhng
chng b vn khng khng rng vit vn khng
phi l s trng ca v.
(13) Cc tc phm ny c dch sang ting Vit vi ta :
Phc Lc Hi (The Joy Luck Club), Phu nhn To qun (The
Kitchen Gods Wife) v Trm min n thc (The Hundred Secret
Senses).

105
Ht ging tm hn
- Ti ngh, ti c th tin tng anh y v

lm theo nhng g anh y ni, hoc ti s a
ra quyt nh ring ca mnh.
B tranh lun vi chng v thng thn bo
v s thch ca mnh. Nhng chng b vn
khng chu nhng b. Qu xc ng, Amy Tan
quyt nh:
- Em s ngh vic.
- Em khng ngh vic, m l em b ui. Em
s chng bao gi lm nn cm cho g vi vic
vit lch u! - Chng b gin d.
Amy Tan dn chng minh rng chng b
sai bng cch say sa vit tht nhiu. C thi
gian b phi lm vic ti 90 gi mt tun khi
cn l nh vn t do. T lp qu l mt iu kh
khn. Nhng b khng cho php bt c ai g p
hoc c gng nho nn ti nng ca mnh. V
chnh nh tnh t lp m b cm thy t do
sng tc v bay ln trong th gii vn chng.
S ra i ca tc phm The Joy Luck Club vi
vic ti hin hnh nh ngi con gi xinh p
nhng c n trong mt gia nh Trung Quc
nhp c gip ngi qun l khng c ti
vit lch tr thnh mt nh vn ni ting c
106
nhiu ngi yu mn, ng thi l tc gi ca

nhng cun sch bn chy nht M.
- Gary Sledge
Con ng n thnh cng

Nu phi dng ba t tm tt
nhng iu ti hc c t cuc sng
th l: C kin tr.
- Robert Frost
Trong lc lm vic phng iu khin
ca tu cu h Seaprobe vo hai gi sng nm

1977, Robert Ballard(14) bng git mnh thng
tht khi nghe thy ting va p m m t mt
vt g s v nng n vo boong tu ch
(14) Robert Duane Ballard (sinh ngy 30 thng 6 nm 1942

Witchita, Kansas): Cu ch huy trong qun i Hoa K v l mt
nh hi dng hc c bit n nhiu nht qua cng trnh
kho c hc di nc. ng cng l ngi rt ni ting trong
vic tm thy nhng con tu huyn thoi b m nh Titanic vo
nm 1985, tu chin Bismarch ca c Quc x vo nm 1989
v hng khng mu hm USS Yorktown vo nm 1998. Gn
y, ng mi pht hin ra mnh v ca PT-109 ca John F. Kennedy v gh thm nhng ngi dn bn a sng trn qun o
Solomon v cu thy th on.
107
Ht ging tm hn
cch pha trn u ng chng mt mt. Lc ca

v va chm qu mnh khin con tu chao o.
Mt chic ng khoan c gn thit b nh v tu
ngm v thit b quay phim c khi ng v
y xung i Ty Dng. V iu ny bt
ng kt thc cuc th nghim ca nh thm
him trong vic tm kim con tu Titanic.
Ti nh mt s tn nhim ca cc nh
ti tr u t s trang thit b tr gi 600.000
la (cho cuc thm him vo nm 1977). V
ti phi mt 8 nm mi ly li c lng tin
mt . - Ballard k li. V qu tht ng
vt qua tt c, k c nhng hoi nghi ca cc
nh khoa hc, nhng n lc qun mnh m vn
tht bi v bit bao kh khn chng cht khc.
Sau khi tu cu h Seaprobe b gii tn,
Ballard ni: Ti li tr v vi con s khng trn
trnh. Ti cn phi tm cch khc tm kim
con tu Titanic.
ng tr li m nhn nhim v l chuyn
vin tnh bo ca qun i M. Vo thi gian
chin tranh lnh chun b n ra, nh hi dng
hc ny a ra mt tha thun vi cc nh
chc trch trong qun i. ng s gip h
108
bng tt c chuyn mn ca mnh nu h u

t cho s pht trin v th nghim ca Argo mt con robot gn thit b quay phim di nc
c vai tr v cng quan trng trong chin dch
tm kim tu Titanic - v ng yu cu mnh
phi c s dng n cho mc ch thm him.
Cc nh chc trch ny ng . H b mt
a Ballard v Argo ti kho st Thresher v
Scorpion - hai tu ngm ht nhn b chm t
nhng nm 60. Tht ngc nhin, nhng con tu
ny li nm trong vng bin khng xa tu Titanic
l my. Sau khi tin hnh kho st tu Scorpion
vo nm 1985, Ballard bt u tm kim con tu
xa hoa c s phn bi t Titanic. V cch mt bin
hai dm, trong ln nc bin ti thm nm v
tr 49 56 pht v pha Ty v 41 43 pht v
pha Bc, ng tm ra con tu.
Sau ny, nh hi dng hc ny cn tm
thy con tu chin ca c Quc x c tn
Bismarch, tu Lusitania v cc con tu huyn
thoi b m khc. Trit l ca ng rt n gin:
Tht bi lun ng hnh cng thnh cng, v
v th, ti sn sng chp nhn tht bi.
109
Ht ging tm hn
Hin nay Ballard ang lm vic ti trng

i hc thuc vin nghin cu i dng hc
ca tiu bang Rhode Island. y ng va
cng b mt chng trnh kho c mi.
- Janice Leary
110
Bi hc t
ngi Eskimo
Nhiu ngi khng bit
th no l hnh phc, khng phi v
h cha tng c hnh phc m v
h cha bao gi bit dng li
tn hng n.
- William Feather
Ba mi ngy nay, chng ti vn khng
ngng bm theo du vt - ti v c gia nh

ngi Eskimo. Thi tit tht khc nghit, ci
lnh v gi rt nh mun ng bng chng ti,
nhit lc ny xung m 50 , th nhng
tinh thn ca gia nh ngi Eskimo vn tht
kin cng. C th ni y l hnh trnh khc
nghit nht m ti tng tri nghim.
Dng nh s mnh ang ra sc gy kh
d cho chng ti. Ngy th bo tuyt khin
chng ti phi chn chn trong lu. Ngy th
111
Ht ging tm hn
do linh cm khng hay ca ngi bn bn a

khin chng ti buc phi dng chn dng
mt chic lu mi thay v bc tip d thi tit
khng my khc nghit.
Khng t ln ti hi ngi n ng Eskimo
rng: Chng ta cn phi mt bao nhiu ngy
na mi ti c vng t ca vua William?.
Nhng chng ln no ng y tr li thng thn
c. Ngi Eskimo khng thch nhng cu hi.
H cho l mt s khim nh. Ch ngi da
trng mi hay t ra nhng cu hi. Thm na,
ngi Eskimo khng thch a ra cu tr li.
Nu bn hi h: Thi tit ngy mai th no?,
h s ch lch s tr li rng: Mauna (Ti
khng bit) d rng h tha kh nng d on,
sau h lm nh mnh ang bn rn vi l
ch nhm hm rng: Ti sao ti phi tr li
anh c ch? Nu ti ni ng th cng chng
gii quyt c iu g, cn nu ti tr li sai
th t dng ti bin mnh thnh mt thng
ngc.
C sng ri c chiu chng ti i trn nhng
i dng b ng bng lnh but v ch dng
li xem xt du vt m nhng ch ch mi
tm ra hoc thp uc. Chng ti quan st
112
vng t. C l chng ti s tm ra ni mnh

cn tm. Ri khi mt hy vng nh nhoi no
va le ln th gi li ni ln, tuyt li bao ph
dy c, xa i mi du vt, b chng ti tht
thu trong s tuyt vng gia khng gian trng
ngt ngn.
Chng ti dng li ln na. Chm chm,
khng cht vi vng theo phong cch bn a
m ngi Eskimo vn chp nhn cuc sng v
s phn. Ohudlerk - ngi n ng ln tui ni
g vi v v c con gi nh. Nu l Php,
trong cn bo, ngi nng dn cng s dng
li mt cch bnh tnh nh th xem xt tnh
hnh rung vn.
Khng th km nn ni cm gic bn chn
kh hiu, ti li hi ngi n ng y cu hi
quen thuc: ng ngh l bao gi chng ta s
ti vng t ca vua William?. V ti cng
khng bit vic lp i lp li nhng cu hi nh
vy khin ng y mt bnh tnh hay cng
chnh l vn ng ang thc s quan tm. Ch
thy ng quay li pha v v trong s im lng
thng thy, h nh va trao i nhng ng
cm b mt.
113
Ht ging tm hn
Ri ng y i ti v nhn thng vo ti. ng

y ni to - ging ni va pha cht e ngi va c
gi s thn trng:
- Khng phi l l ch cng i gii nh cu
mun sao?
V sau li l s im lng. By ch quay
u li nh thng l khi chun b tip tc cuc
hnh trnh, v chng ang nhn ti. Ngi ph
n v a tr gi b bn rn nhng ti bit h
cng ang len ln quan st mnh. Trong mt
khonh khc ngn ngi, mi th dng nh
chng li. l cm gic m ngi Eskimo
thng gieo vo lng bn khi b mc bn trong
nhng khong lng cng thng. H khin s
im lng cng tr nn nng n hn. V liu h
c dng li nh th khng? Khng, h cn
chng i xa hn. Cui cng, ngi n ng cng
ct ting ni, dng nh ng ta khng th km
nn lng mnh:
- Chng phi chic xe trt tuyt rt tt
sao? Chng phi anh rt vui khi thy tuyt
bao ph i dng trong sut hnh trnh ca
chng ta hay sao?
ng nhn ti bng nh mt trch mc. Ti
114
c cm gic nh c k nguyn ca vi s gin

n y b n, phng ng vi s thng thi
su xa ang nhn ti, c gng thu hiu hoc c l hn th, c gng hiu chnh mnh.
Ri bng nhin ti nh c c nhng thng
ip m i mt gi nua ang mun ni.
Chng ni rng: Vic g phi vi v? V ti
sao lc no cu cng mun i tip th? iu g
khin cu c phi day dt v tng lai khi hin
ti ang rt tuyt vi?.
Ngy hm , ngi n ng Eskimo dy
cho ti mt bi hc m ti khng bao gi qun.
V mi mit suy ngh trn tr v tng lai, ti
qun mt tm quan trng ca hin ti. Cu
ni ca ng y khin ti cht nh c ai tng
bo ti rng: Ngh v qu kh l hi tic,
ngh v tng lai l s hi. Nhng cn hin
ti th sao? Khng phi ch c hin ti mi l
iu d hiu nht sao?
Th gii chng qua l s phn nh hin thc
qua tm tr ca con ngi. Vi ti, Bc Cc l
nim cm hng, l khao kht mun khm ph,
nhng vi gia nh ngi Eskimo, n li l mt
vng quc khng l m h chnh l ngi lm
115
Ht ging tm hn
ch. Vi ti, sng tuyt gi lnh l nhng gian

nan th thch cn vi h, n l s ban n, l
mn qu ca ng to ha. T hng ngn lng
knh nhn vo cuc sng, chng ta c thoi
mi la chn gia kh au v hy vng.
Chng ta mi mit bng qua nhng xa l
cuc i v th vi nhng cnh quan hai bn.
Ai ni: Cuc sng tuyt vi bao hm c
nhng pht giy nhn ri - nhng pht giy
ngng ngh, v suy ngm. Ngi Eskimo ngng
li khi h hi lng mc d ngy mai ang ch
h. V vi h, ngy mai c th l s rnh rp ca
nhng th lc bn ngoi ang mong mun gieo
rc i kht v cht chc. V th khi thn cht
cha tm n, h vui v hng th, mnh dn
sng v khm ph cuc i ti p, b li sau
lng mi nui tic.
Khi c c nhng thng ip m Ohudlerk
trao gi qua i mt cng l lc ti nhn ra tm
hn mnh ngho nn bit bao trc nhng pht
giy ngn ngi gia i ngn bng tuyt Bc
Cc. Cng t , ti hc c bi hc qu gi
rng phi bit nng niu, trn trng tng ngy,
rng chng g tng lai c th thay i th ta
ang nm gi trong hin ti.
116
Vancouver, sau khi kt thc chuyn

hnh trnh y vt v, ti chy thng vo khch
sn c nh th khng mun nh mt thm
mt pht giy no na, ri bng nhin, ti
dng li gia dng ngi qua li. Ting ci hiu
trnh ng vang ln t mi hng nhng ti
khng h nghe thy. Ti cm gic nh Ohudlerk
ang ng trn con ng trc mt, di theo
ti bng i mt su thm, y s thng thi
ln lo lng v bn khon, ri ng y hi ti rng
nhng con ch c phi l nhng con ch
khng tt khng v c phi tuyt trng khng
thc s l mn qu Thng ban tng khng.
Ti cht bt ci. Chng ta tht l ng
ngn! Ti thm ngh. V by gi, ti vn ngh
nh vy.
- Gontran de Poncins
117
Ht ging tm hn
Nu ti c sng
thm ln na
Cch chng ta tn hng tng ngy
chnh l cch chng ta tn hng cuc i.
- Annie Dillard
Mt ngy, khi c hi rng: Nu c
sng thm ln na, c c mun thay i iu g

khng?, ti tr li Khng. Nhng sau
ti bt u suy ngh.
Nu c thm mt cuc i khc, ti s ni t
hn v lng nghe nhiu hn.
Ti s mi bn b ti dng ba ti ngay c
khi tm thm b bin mu v chic gh sofa
sn rch.
Ti s n bng ng trong phng khch sang
trng v dp b mi bn tm v bi bm khi
mi ngi mun nhm la trong l si.
118
Ti s dnh thi gian lng nghe ng k v

nhng nm thng tui tr.
Ti s khng bao gi khng khng ng ca
xe hi vo nhng ngy h oi bc ch v ti
chnh trang u tc v vut keo tht k lng.
Ti s t nhng ngn nn mu hng xinh
p c to hnh sinh ng nh nhng bng
hng trc khi chng tan chy trong kho d tr.
Ti s ngi trn bi c cng con ci d c d
mt cht cng chng sao.
Ti s bt khc v ci trc mn hnh tivi,
ri khc v ci nhiu hn trc hin thc
cuc sng.
Ti s san s trch nhim nhiu hn vi
chng mnh.
Ti s i ng khi b m thay v lm nh tri
t s quay lch qu o khi ti khng mt
ngy.
Thay v ch bit ch i trong sut chn
thng mang thai, ti s vui mng trong tng
khonh khc cm nhn mm sng nh b
ang tng ngy ln ln trong ti, v rng l
mt php l tuyt vi m Thng ban tng.
119
Ht ging tm hn
Khi cc con mun m hn ti, ti s khng

bao gi ni: sau i cc con. By gi m phi
ra ry sch s cn n ti.
Ti s yu thng nhiu hn, xin li nhiu
hn. V ni chung khi c trao mt cuc sng
mi, ti s nm bt tng khonh khc, trn
trng n, sng ht mnh vi n v khng bao
gi lng ph n.
- Erma Bombeck
120
Hnh trnh
trn xe but
Dy no ch, nu khng chng ta s l
chuyn xe but u tin mt. - Beth ni. Lc

mi l 6 gi sng nhng em gi ti n mc
u vo y vi chic o thun mu ta v chic
qun soc mu xanh nht. Phi c gng lm ti
mi thc dy ni v khoc vi vo mnh chic
o len di tay.
Ti vi Beth, c hai u gn ht la tui
bm v ch cch nhau 11 thng. Nhng khng
ging ti, c em gi hi ln v trn tra ca ti
s hu t qun o vi nhng gam mu sng
v c th thc dy bc ra khi ging trc
lc bnh minh. Bn cnh , Beth cn c rt
nhiu im khc ti: N l mt c gi hi chm
pht trin v tr tu. Sut su nm lin, Beth
c gng sng t lp trong cn h c tr cp
121
Ht ging tm hn
ti mt thnh ph Pennsylvania. Sau khi b

mt vic ti ca hng bn n nhanh, Beth c
kh nhiu thi gian nhn ri. Nh khon tin
tr cp ca chnh ph nn Beth vn c tin
sinh sng qua ngy.
D b khim khuyt nhng Beth rt kho
lo. Hin nay con b ang li xe but, nhng
khng phi l li t ni ny ti ni khc m l
li theo cch ca Beth. N i dc thnh ph
t lc bnh minh ti khi tri nh nhem ti,
thn thin gip cc ti x cng nh hnh
khch. Beth thuc lng ngy sinh ca h, cc
l k nim, ca hng mua sm v n sng, gip
h lc ln xung xe but v mang h cc ti tp
phm. p li s nhit tnh , mi ngi u
yu mn Beth.
Em gi ti t tm ra cho mnh mt cng
ng ring. V ngay lc ny, ti cng ang
chun b lm theo cch ca n. Theo li mi
ca Beth, ti s cng du hnh mt chuyn
tm hiu cuc sng ca em. Ti t ha rng t
nm ti, ti s gh thm Beth u n v i xe
but cng vi n - cng nhau chia s nhng
khonh khc ngha ln u tin sau khi chng
ti trng thnh.
122
Chng ti vi v bc xung i l v i vo
mt tim n McDonalds. y Beth mua
mt tch c ph nhng khng bt np. Sau ,
chng ti thng ng ti ni u xe but. Khi
chic xe but dng li, Claude - ngi ti x m
ca nh th cho n chng ti vo nh. Beth
bc ln ri mi c ph anh y. Anh nhn ly v
g g vo bn tay Beth.
- l tha thun ca chng ti. - Anh y
ni vi ti.
Sau , Beth tin li gh ngi ca mnh - v
tr u tin hng gh st ca trc, gc i
din v rt gn vi Claude. Ti ngi xung bn
cnh con b v khi xe but chuyn bnh, Beth
ni rng Claude 42 tui v gn n ngy
sinh nht ca anh y. Claude ci khi em ti
c vanh vch ngy sinh ca anh.
- C y c th nh mi th. - Claude ni v
mm ci vi em gi ti.
C ngy di, khi chic xe but ca chng
ti ngang qua xe but ca Jacob, Estella v
Rodolpho, ht li xe ny n li xe khc u
vy tay vui v cho Beth. Beth cn nhc h v
tuyn i m h c ngh li mt cht, bo h
123
Ht ging tm hn
ghi li nhng thay i theo lch trnh v hng

dn h nhng bi ht trong tp mi ca khc
hay nht.
Ngy nh, Beth rt d ti thn v thng
np mnh vo mt gc mi khi ngi ta nhn n
bng nh mt mit th nh h vn lm. Nhng
gi y, con b khng cn bun v nhng iu
nh th na. Dng nh n thch th vi chic
gh ngi ca mnh. Ti ngh: ng l em gi
ti. N tht t tin v ci m. N khng ging
ti - lun t vi mnh vo mt ng cng vic
ri t tc ot ca mnh nhng pht giy gin
d m hnh phc trong cuc sng.
Trong khi Beth rong rui khp ni trn
chic xe but th ti tit kim tng cht thi
gian mt ngi trn t, tu ha v my bay. Ti
lun bn rn vi nhng chuyn i. Ti ang l
phng vin cho t bo bui sng Philadelphia
Inquirer v xut bn mt vi cun sch. Ti
ang dy mt s lp vit vn v ng ra t chc
mt s s kin ca hng sch. Ti phi lm
vic c 7 ngy mt tun, t giy pht ti bc
xung ging vo lc 7 gi sng n khi ti mt
mi lt tm thn v nh v th phch xung
vo lc 1 gi m. Ti tr thnh mt ngi
124
v cng bn rn, v cng gii giang v v cng

ni ting.
Bi v cng vic chim gn nh ton b
thi gian ca ti nn ti chng cn dp gp g
bn b. Nhng c l s mt mt ln lao v au
n nht m ti phi nh i cho cng vic l
tnh yu. Vi nm trc, khi Sam - ngi bn
trai bao nm thng chia s cng ti - cu hn,
ch v cng vic m ti khc t. V th, tnh
yu y phi min cng kt thc trong au kh
v nc mt. Sau s kin y, ti tip tc lao u
vo cng vic c xua ui cm gic c n
ba vy mnh.
K t lc gh thm Beth, ti cm thy mnh
bt u quan tm nhiu hn ti nhng ngi
xung quanh. Ti cha mt ln tng tng ra
rng em gi ti li c nhiu bn b l ti x
xe but, cng cha tng ngh rng nhng con
ngi ny li tt bng n vy. Ti cng khng
khi ng ngng khi bit tin cn bnh v mt
ca Beth cng nh rt nhiu bi hc m mt
ngi lm ch nh ti lu nay khng nhn thy.
Mt hm, bc s gi in cho ti thng
bo kt qu bnh tnh ca Beth: bnh nm k
125
Ht ging tm hn
gic mc. Cc gc nhn ca Beth u tr nn

nhe nhot v khng chnh xc. Bc s ni rng
Beth cn phi m cng sm cng tt. ng y
cn cn dn thm: D nhin, l quyt nh
ca c y. Nhng ti hy vng rng c c th
gip. ng l Beth mi ti ti y du h
cng con b trn nhng chuyn xe but nhng
ti khng bit liu n c thc s chp nhn ti
bng c tri tim khng. N rt kiu hnh. Liu
n c ti gip n khng?
Ti ni chuyn vi Beth v cn bnh v gii
thch rng nu khng m th th lc ca n s
ngy cng st gim. Con b min cng ng
. Nhng n ni s khng ngi bun b nh
trong thi gian ch mi khu lnh vt. Mt khi
thuc gy t ht cng dng, n mun tr li
xe but.
- Ch c mt iu c, - ti ni. - Ch c g
mnh c c trong tay cun sch Help Anyone
Anytime.
Cun sch y s cho ti mt li ch dn
ti tr thnh mt ngi ch tt, c th l nim
an i cho Beth. N cng s dy ti cch gip
Beth, xoa du nim kiu hnh v bn tnh t
126
lp ca n cng nh cch tm ra s khc bit

gia chm sc v kim sot. Nhng lc y, thay
v ni nhng li ny, ti li bo Beth rng: Ch
mun c mt cun sch gip ch tm thy mt
i mt mi cho em.
- Ch tht tt! - Em ti ni. - Ch c th tm
mt i mt mu ta khng?
Ngy Beth i m ngoi tr, con b ni vi
ti rng: Em rt s. Ti thc s ngc nhin
v xc ng. Beth ang chia s cm xc ca
bn thn, y l iu m trc y cha tng
xy ra. Ti trn an Beth rng mi th ri s
n. Ti s bn n mi lc. Nhng cui cng
ngi bn n thng xuyn nht ha ra li l
Jacob - ngi bn ti x ca Beth. Khi anh y
n a chng ti ti bnh vin, dng nh
Beth mi cm thy thc s an tm. Jacob
ghi li bi ht She Loves You ca ban nhc
The Beatles trong my pht nhc ca anh y.
T gh ngi pha sau xe, Beth lun ming ngn
nga theo iu nhc y.
Trong phng ch ca bnh vin, chng ti
cng nhau xem li giy t. Beth tha nhn rng
n rt lo lng.
127
Ht ging tm hn
- Ch s bn cnh em. C yn tm nh. Ti du dng.

- Vy l em sp sa nhn thy r ht mi
th xung quanh. - Jacob cng vui v m thm.
Beth c v thoi mi hn. Con b bo ti
cng vo phng nghe n tr li cc cu hi kim
tra, ly kt qu xt nghim mu v ly o bnh
nhn. N hi ti c bn cnh khi n thay
khng. Th l ti gip Beth thay qun o bnh
vin v mang vo chn i dp l. Ri chng
ti ti phng m, ni Jacob ang i bn cnh
chic xe y bnh nhn. B qun o ny trng
bun ci khng. Em thy khng quen vi i
dp ny lm.- Beth ni.
Cui cng, n lc Beth phi nm ln xe
y.
- Em phi nm xung cn vo phng m
ch. - Ti nh nhng bo.
- Em s nm! - Beth ni, nhng vn khng
nhc nhch.
- Em nm xung lun i.
- Em s nm m.
Ti tro ln chic xe bn cnh Beth ri nm
xung, bo em:
128
- Hy lm ging ch i.
Khi nghe c Jacob v ti nhc nh, cui
cng Beth cng chu nm ln chic xe.
Ngay sau , mt y t n tim thuc gy
m. Ti ni:
- Beth, by gi em lt ngi sang mt bn
i no.
- Nhng em khng mun.
Jacob v ti cht le ln mt sng kin v
nhanh chng hiu nhau m khng cn ni li
no. Chng ti cng lt ngi Beth qua mt
bn. N ci gin tan, dng nh rt thch th
trc s quan tm ca chng ti.
Sau khi c y t tim xong mi thuc, chng
ti xoay ngi Beth tr li. Ni s hi ca Beth
nhanh chng kt thc. N cng kt thc khi
cc y t y chic xe vo phng m, khi ti ngi
ln chic gh u bn cnh Beth trong phng
ch thuc m pht huy tc dng, khi ti vut
ve cnh tay ca em gi mnh lc chng ti ngi
i.
Ti nhn vo i mt Beth - i mt ang
nh ln s ngang bng v lm lnh thng
129
Ht ging tm hn
thy. Ti cn nhn ra mt th khc na. Em

gi ti ang nhn ti vi s tin tng tuyt i
m trc nay ti cha tng nhn thy.
m hm y, Jacob li vi chng ti.
Ngy hm sau, li xe Rodolpho gh thm. Sau
l Rick vi mt cc sa s-c-la khuy,
ri Betty thay mt cc li xe khc mang hoa
n cho Beth. Trong hai ngy, Beth hon ton
tun theo nhng li cn dn ca bc s: Nm
yn di ti chm p v dng thuc m
tra mt.
Ri tht bt ng, Jacob mi Beth ti nh
anh y. V ti phi v nh mt thi gian nn
Jacob v v anh y l Carol ngh tip tc
chm sc Beth cho n khi mt con b hi phc
hon ton. Ti thm ngh: Cuc sng ca em
gi mnh tht tuyt.
Mt ngy, ti trm ngm hi Beth:
- Nhng li xe , dng nh h qu tt,
nh nhn vt trong nhng cu chuyn c tch
ch khng phi ngi thc trong x hi. Lm
sao em c th tm thy nhiu ngi tt bng
n th?
130
- Ch tnh c thi ch . Em i xe v em ngh

rng h vn lun . - Beth tr li.
Ti nhn Beth ri trn tr v cuc sng. V
ti nhn ra rng khng c g l tnh c c.
Beth tm thy nhng ngi bn ni m
ngi khc khng oi hoi ti. N tm ra
nhng ngi li xe tt bng v nh nhn t
v s ngi th lnh m hoc t thi kh
chu th ch. Ti cng nhn ra rng Beth
mi ti tham gia chuyn xe but cng n cng
khng phi l mt s tnh c. Beth mun ti
gp nhng ngi ti x v ti cn iu .
Gn cui chng hnh trnh vi Beth, trong
ti cht dy ln nim mong mi mt cuc sng
khc cho chnh mnh, ti mun thay i cuc
sng hin ti. Mt vi thng sau, ti gi in cho
Sam. Chng ti ni chuyn rt lu, v ni s
hi trong ti gi khng cn na. K t hm ,
chng ti bt u nhng thng ngy tm hiu
y bt ng v th v ri chnh thc thuc
v nhau sau l ci vo thng 5 nm 2001. Khi
ti thng bo cho Beth l ti sp ci, n gi
cho ti mt tm thip rc r, trn ngp cc v
sao v du chm than:
131
Ht ging tm hn
Rachel thn yu.

Em rt mng cho ch.
K tn: Beth yu.
Tm thip vit bng mc mu ta, trn
cng c rt nhiu ch k ca nhng ngi khc
l cc li xe bn ca Beth: Len, Jack, Melanie,
Henry, Lisa, Jerry v ngi cui cng nhng
khng km phn quan trng, Jacob. Anh y
gip ti chm sc em gi mnh. Trong tm
thip, anh y vit rng: Chc c c nhiu hnh
phc v mt hnh trnh y th v. Thn mn.
Jacob.
- Rachel Simon
132
Li khuyn
qu gi nht
Mn qu gi tr nht
m chng ta c th cho ngi khc
l s lc quan.
- Stephen Covey
Cha bao gi ti thc s hiu cha mnh cho
ti khi ng 80 tui. Ti yu mn v knh trng

ng nhng lun cm thy ng l mt ngi qu
khun mu. Cha ti, Meyer Kubelsky, l ch
mt ca hng nh bn lt nam Waukegan,
Illinois. Cuc i ng dng nh ch b hp
trong ca tim nh b, cn h bn ca hng
bn tht v mt li i nh gia.
Nm ti 6 tui, vo ngy sinh nht, mt s
vic xy n khin ti nhn thy cn nhiu iu
n cha cha mnh. Bui ti hm , ng a cho
133
Ht ging tm hn
ti mt hp qu ln. Ti ho hc m ra xem. l
mt cy n violin. ng bo ti:
- Benny, con nn tr thnh mt ngh s
violin. Cha s mi mt gio vin tt nht v c
th, mt ngy khng xa con s tr thnh mt
nhc s v i.
- D, con cm n cha nhiu lm! - Ti ni
v thc s cm ng trc mn qu ca cha,
d rng mt chic xe p hay mt i gng tay
nh bng chy lc ny vn hp dn ti hn.
Lc , ti cha hiu c nhc c y c ngha
th no i vi ng.
Ti bt u hc nhc v sm pht hin ra
rng nhng ngn tay ca ti rt mnh m v
linh hot, v rng ti rt nhy bn trc nhng
giai iu v cng . Tuy nhin, mt nhc
im ln ti l ti qu li.
Mi ti, khi va v n nh, cha li hi ti
rng:
- Hm nay Benny Kubelsky - ngh s violin
tp luyn th no?
- Tt cha . - Ti tr li.
- Con c luyn tp chm ch khng y?
134
- C tha cha.
- Con ngoan lm.
Nhng ri, mt ti kia, cu tr li trn tut
ca ti khng qua mt cha c na. Hm ,
cng nh thng l, ng hi:
- Con c tp luyn khng?
- Chc chn l c ri, tha cha. - Ti p.
Nhng thay v khen ti ngoan nh mi khi,
ng bo:
- Con chi cho cha nghe i.
Ti ch vo mt bn nhc:
- Bi ny cha nh!
ng nhn chm ch vo bn nhc ri ci:
- Bi ny d qu con . Con hc bi
cch y mt thng ri.
Ti ci bng:
- Con c tp m.
Cha th di ri ngi xung gh:
- Cha ni chuyn vi thy gio ca con,
Benny . Thy gio ni rng con c nng khiu
nhng con lun gian ln khi hc. Lc no con
cng ch chi nhng bi d thi. Con c kh
135
Ht ging tm hn
nng tr thnh mt nhc s ln, nhng con cn

tp luyn nhng bi kh na. - Im lng mt
lc, ng ni tip. - Khng ch trong m nhc
m trong bt c vic g, lun c nhng ci d v
kh. thnh cng, con cn luyn tp nhng
ci kh. Con phi nh ly iu y.
Ti l nh trong ming: Vng tha cha.
Nm 16 tui, ti c nhn vo chi trong
dn nhc nh m cho nhng v hi kch ti
rp Barrison Waukegan. Sau bui biu din
u tin, cha n sau cnh g, gng mt ng
l r v tht vng:
- Tt c ch c th thi sao? Ch l th m
nhc git cc tm thng mua vui trn sn
khu thi sao?
- Vng . l tt c.
ng lc u:
- Cha hy vng t nht l c nghe con
chi nhc ca Schumann(15).
- Con xin li tha cha, nhng d th no th
cng ch l mt dn nhc nh v con cng
tp luyn chm ch m.
(1) Robert Schumann (1810 - 1856): Nh son nhc v ph bnh
m nhc ni ting ca c. ng l mt trong nhng nh son
nhc lng mn lng danh nht th k 19.
136
Gng mt cha bt cng thng hn mt

cht. ng tha nhn:
- ng. Con vn tp luyn. Hy tp luyn
nhng on nhc kh na nh.
Sau thi gian chi cho dn nhc ny, ti
chuyn sang lp dn nhc ring cho mnh. Ti
bt u bng vic lp b i vi Cora Salisbury mt n ngh s piano, sau , ti ly ngh danh
l Jack Benny Wood. Mt ngy kia, trong mt
pht bc ng, ti nhc cy violin di cm
mnh ra v k mt cu chuyn hi. Khn gi
ci rt vui v. Ting ci khin ti say sa
hnh phc, v chnh n t du chm ht
cho chui ngy eo ui con ng m nhc ca
ti, t ti khng bao gi cn t cy violin
vo ch ca n nh trc, tr khi ti dng n
khi hi trn sn khu.
i vi ti, m nhc lun l mt lnh vc
y kh khn th thch, ngay c khi ti khng
thc s p dng li khuyn ca cha. Lc y, ti
bin h rng nu ch bc ra sn khu v k
mt vi cu chuyn ci m ti c th gip mi
ngi th gin thoi mi th ti cng thy
137
Ht ging tm hn
hnh phc ri. Th l ti quyt nh tr thnh

mt ngh s hi.
Nhng ngay sau , ti nhn ra rng k
chuyn hi khng phi n gin. i khi bn
cn b i im tht nt ca cu chuyn nhng
c lc, bn cn phi tp trung vo n. Mt
khong dng trong lc k chuyn c th to
nn s hi hc nhng cng c th bp cht
cu chuyn ca bn. Yu t ct li l bn phi
chn ng thi im. Tm li, hi kch cng c
nhng k nng cn phi nm vng nh trong
m nhc. V n cng c nhiu phn kh i hi
s tp luyn khng ngng. im khc bit nm
ch ti tm ra cho mnh mt lnh vc m
ti thc s mun chuyn su.
Mt vi nm sau, ti thng xuyn vit th
v nh nhng cha bao gi ti c dng kh
tha nhn vi cha m rng ti khng cn
chi nhc ca Schumann trong cc nh ht
na. Sau , c mt dp ti buc phi tr li
Waukegan. Ti ti ca hng ca cha v a
cho ng hai tm v.
- y l hai tm v mi cha v m ti bui
biu din ca con.
138
Khng nhn vo ti, cha ch lm bm trong

ming:
- i tri bui biu din. Em h Cliff ca
con i xem bui biu din Chicago vo tun
trc. N ni l con cm cy n violin ln sn
khu nhng con khng chi.
- . B bit y, cng vic ca con thay
i. By gi, con l ngh s hi ri.
ng suy ngh mt lc ri ni:
- Vy sao con cn cm cy n violin.
- l mt cng c. N gip con khi dy
ting ci.
- Cy n violin bun ci lm sao? - ng
nhn ti ng vc, ri ci bun. - Cha xin li,
Benny, nhng cha khng th ci ni.
Nhng nm sau , ti bt u ginh c
nhiu thnh cng trong lng gii tr. Tuy vy,
k c v s tht vng ca cha vn lun nng
trong ti. Bn tai ti lc no cng vng vng
cu ni ca ng: Cha khng th ci ni. V
th, ti p bn thn phi c gng hn na, phi
quyt tm tr thnh mt ngi sao. Vi mi
chng trnh, ti u tp luyn k lng, chnh
139
Ht ging tm hn
sa ri vit i vit li nhiu ln n ni cc o

din v din vin cng phi kh chu v gi ti
l ngi cu ton. Ti chm cht t li vo, li
ra, thit k m thanh, thm ch c cc dng
qung co.
Ngay trc Th chin th hai, ti hp tc
cng Dorothy Lamour cho ra i mt b phim
c nhan Man About Town, v ti yu cu
hng phim t chc cng din Waukegan. Cha
t chi li mi ti rp ht nhng ng khng
th tng l cuc diu hnh ln trong ti mi
ng ngi gia n din vin ni ting Dorothy
Lamour v ti trn chic xe tin phong.
Lc y cha ti 80 tui cn m ti mt.
Thn hnh ng gy guc, nhng mi tc ca ng
th ch im bc v i mt th rt tinh tng.
ng nhanh chng ngi xung gh ri chng ti
khi hnh chy dc cc con ph gia ting huyn
no cho mng c v ca mi ngi. Tip n
chng ti tham gia mt bui giao lu gp g vi
ngi dn ri cng nhau dng ba ti. Trong
ba n, mi ngi u ni tt v ti. Cui cng,
cng n lc ti ni mt iu g . Ti
phi tp luyn rt chm ch cho nhng gi pht
tung hng trn sn khu v rt thnh cng
140
khi em li n ci vui v cho mi ngi. Chc

chc, ti li ln nhn cha nhng i mt ng
khng bao gi hng vo ti. ng ang nhn
cc v khch mt cch chm ch.
Khi ti a ng v nh, ng vn khng a
ra mt li nhn xt no c. Ti chc ng ng
ngon ri toan i v th ng nm ly cnh tay ti.
- Chin tranh sp sa n ra ri. - Ging ng
thu tho.
- Vng . - Ti p.
- M s ht cng Hitler.
Ri cha ti li im lng. Bn tay ng nm
cht cnh tay ti khin ti cm thy tht gn
gi. ng tip tc ni, i mt nhn xa xm nh
ang suy t v qu kh.
- Chu u lun cha ng nhiu vn
bt n. l l do ti sao ta li cng m con
chuyn ti M. Chng ta mun con ci mnh
khng bao gi phi tri qua nhng ngy thng
kh khn lon lc. Dng nh ta n nc M
mt mn n n tnh v ta lun au u mun
p n t nc ny. Nhng, ta ch l ch mt
ca tim nh, ta chng l g c. Khi ta trao cho
con trai ta cy n violin, ta ngh nu n c
141
Ht ging tm hn
th tr thnh mt nhc s v i, n s sng to

ra nhng nt nhc tuyt vi.
ng th di ri kh nhn i vai gi yu
xng xu.
- l l do ti sao ta li bun n th khi
con ngng chi n, Benny . Nhng by gi
ta hiu. Con tm ra kh nng ca mnh
trong vic mang ting ci n cho ngi khc,
v s rt tt nu ngi ta c th ci tht nhiu
vo nhng lc nh th ny.
- Cha thc s ngh nh vy sao? - Ti hn
hoan hi cha.
ng gt u:
- qu xa, chng ta khng bao gi ci
trong nhng gi pht kh khn, v c trong
nhng thi khc t nc thi bnh, chng ta
cng khng ci nhiu hn th, v chng ta vn
b m nh bi qung i au kh trc . N
ci lun l mn qu k diu v ta rt vui v
con, Benny Kubelsky, khi con c th gip t
nc ny ct ting ci vang.
Ri ng dng li, mm ci:
142
- V ta bit rng con tp luyn rt chm

ch nhng phn kh. ng khng Benny?
- Vng tha cha.
- Tt lm, con ngoan!
- Jack Benny
143
Ht ging tm hn
nh i
Cm gic khng b thc p
v mt thi gian v bn cht
l mt hnh thc ca s giu c.
- Bonnie Friedman
Ln u tin ti c cm gic mun r b
cuc sng hin ti l khi ngi trn nh ni

cng cc con. l mt ngy nng nhng y
gi v lnh lo. Maggie lc 9 tui cn Evan 8
tui ang chi ui bt quanh , chng tinh
nghch leo tro khp cc mm ri hn nhin
cun mnh ln di trn thm c.
Vic khng phi bn tm n nhng bc

th in t v cc cuc in thoi em li cho
ti mt cm gic tht yn bnh m nhiu nm
ri ti khng c c. lu lm ti mi c dp
gn gi bn tr n th, cm gic mi th thi
lm sao. Thc n cho nhng ngy i chi ny
c ti chun b sn t trc.
144
Bng dng trong u ti thong qua ging

ni: Sarah, my vn mun eo ng cuc sng
nh hin ti sao? Khi m my ch c th tn
hng nhng khonh khc hnh phc bn bn
tr nh th ny mt ln duy nht trong nm?.
Ti bit l suy ngh ca chnh ti trong
pht giy chn chng. Ti bt u cm thy
ngn ngm khi phi i din vi cng vic, vi
mt chic my tnh xch tay, mt chic PDA(16),
mt chic in thoi di ng, hai chic in
thoi nh v hai chic vn phng, mt chic
xe nh, k hoch tit kim cho thi gian ngh
hu, k hoch tit kim cho thi gian hc i
hc ca bn tr, ri mi ngy mt mt gi ng
h i ti cng s.
Ti nhanh chng trn tnh bn thn. Ri b
cng vic bin tp cho mt t tp ch ln l mt
vic lm khng th tng tng ni. Cng vic
ca ti ang tin trin rt tt, mi thng ti li
cho ra i mt n phm - vit tiu v li tm
tt, xem xt cc bn tho, c gng bin nhng
thng tin c k tr nn hp dn v thu ht.
(16) PDA (Personal Digital Assistant) hay thit b s h tr c

nhn l tn chung ch cc loi my vi tnh cm tay nh gn
c y cc tnh nng ca mt my tnh ng thi l in thoi
di ng.
145
Ht ging tm hn
l mt cng vic tuyt vi, v th ri b

n chng khc no t st. Ci ti thc t ln
ting can ngn ti: My s chng bao gi kim
c mt cng vic th hai nh th - khng bao
gi. V vy, ti li t nh: Thi i, ngi nh
mnh sao c th b vic ch!. Sau ti dn
bn tr xung ni, v nh.
Mt ma xun ti p qua i, nhng ch
cho ma h nng ng vi nhng cuc do chi
bn b bin, nhng bui lin hoan cm tri
tng bng cho bn tr. l mt ma h tht
d thng v khong thi gian tuyt vi cn
ko di sang tn thng 9. Khi , nhng ngi
New York hay than phin nht cng phi ct
ting reo mng cho n nhng ngy p tri.
u thng 9, nng vng rc r, tng nh ngy
hm nay bao gi cng p hn ngy hm qua.
Sng ngy 11 thng 9, khi tan lp hc
karate, ti ngoc cho mnh mt chic taxi. Ti
vn cn nh, l ngy p tri, kh tri mt
m, bu tri trong xanh, nhng cn gi nh mt
lnh khin khng gian cng thm khong t,
ging nh ngy ti v bn tr ngi cng nhau
trn nh ni. Ti nhm mt v nh li ting
gi thch th M i! ca Evan khi thng b
nhn thy nhng con d ni lang thang gn .
146
Mt v n ln va xy ra ti trung tm
thng mi th gii. - Ngi li xe ni vi ti
khi bt my pht thanh. Chng ti cng lng
nghe, sng s, ri thng tht.
Sng hm sau, Evan ngi chi trn ging,
n nm tng con r bt chng ln nhau thnh
mt ng ln. Con ang lm g th?- Ti hi
m mi mt nh sp xung. m qua l mt
m kh khn vi ti. Ti thc rt mun
theo di knh truyn hnh CNN. Hnh nh v
nhng ta nh bc chy ngn ngt m nh tm
tr ti.
Con ang chi tr ngha a. - Thng b
tr li. Ti hn ln trn n v bng dng bt
khc. Mt trong nhng ngi bn hc cng lp
karate vi ti - Patrick Brown nm trong i
cha chy 3 c mt ti ta thp lc xy ra
v n.
Ti v bn tr cng nhau cu nguyn mc
d chng ti khng thng xuyn lm th.
Trong my tun lin, chng ti thp nn
trc bc thm nh c m. Chng ti cng ni
v ha bnh v chin tranh, bo th v tha th,
au bun v s hi.
147
Ht ging tm hn
Thi gian tri qua, hy vng v nhng ngi

sng st trong v khng b c tt dn. Pat cng
mt na thnh vin trong i cha chy v v
s ngi khc thit mng.
Ri cuc sng cng dn tr li bnh thng
sau thm kch ngy 11 thng 9. Nhng chnh
thm ha ny to nn mt bc ngot ln
trong suy ngh ca ti. Thay v do d nh hm
trn nh ni, ti tr nn mnh m v quyt
on hn.
Mt ngy n, trong cuc hp ta son bo,
trong ti li vang ln li trch mc: My ang
lm ci qui g y vy?.
Mi khi ngi trn xe but ti cng s hay
khi c gng v v gic ng trong nhng m di
thao thc, trong ti li din ra cuc u tranh
ni tm gay gt. Mt mt, ti mun vt b tt
c, mt khc li t phn i: khng th th
c. B vic, my s sng th no y? My s
o u ra tin trang tri cc khon chi ph
nh lng cho ngi trng tr, tin nh, tin
xng xe v tin n ung na?.
Ging ni khuyn can li ln ting phn
bin mt cch n tn: Khng phi my l mt
nh vn sao? Trc y my tng vit
148
vn v my yu thch cng vic y. Hn th na,

khi ngi vit vn nh, my cng s khng cn
mt ngi trng tr na.
y khng phi l thi im thch hp.
Cho ti khi ngh hu th ngi ta vn cn lm
vic m.
D nhin y mi l thi im thch hp!Ging ni khuyn can ct ln. My ang lng
ph thi gian y, con ci my s nhanh chng
trng thnh v chng s quan tm ti nhng
vic khc hn l quan tm ti my. By gi m
cn chn ch th n bao gi mi l thi im
thch hp?
Nhng New York rt t .
Vy hy b ni ny i. Hy chuyn ti
Maine.
Vy cn m, cn cn bnh Alzheimer(17)
ngy cng trm trng ca m th sao? Lm sao
my c th b b y li y mt mnh?. (Lc
ny m ti ang trung tm chm sc sc khe
New York).
(17) Alzheimer l bnh thoi ha c no b khng hi phc, gy
nn chng sa st tr tu ngi cao tui. Tn thng t bo
thn kinh v no v nhng cu trc xung quanh lm sa st tr
nh, gim phi hp vn ng, gim cm gic, nhn cm sai...,
cui cng l mt tr nh v chc nng tm thn.
149
Ht ging tm hn
Ging khuyn can p li bun b: M ri

s ri b my, vi li Maine cng c nhiu
trung tm chm sc sc khe m!.
Mt ngy vo u thng 12 - ngay trc
sinh nht th 41 ca ti - ti thng bo cho
bn tr bit v quyt nh chuyn n ni khc
ca mnh. Ti gi n xin thi vic cho sp ri
gi in ti trung tm mi gii bt ng sn.
Gi y, ti dnh ton b thi gian vit
vn. Chng ti sng yn m trong ngi nh
mt th trn nh ngoi thnh, khng qu xa
Portland, Maine. Trn ng gn nh ti c
mt cng vin rt p, nhng ngn ni nh
bao ph ton c xanh, nhng con g ty, hu
nai hoang d, thnh thong li xut hin thm
nhng ch nai sng tm Bc M... Tt c u
rt tuyt.
V bt c khi no mun - ti, bn tr v ch
cn cng li c th cng nhau leo ln nhng
ngn ni , ngi trn nhng mm trn
nhn ra th gii xinh p v cm t Cha v
hiu thu li cu nguyn ca ti.
- Sarah Mahoney
150
Cu chuyn
ging sinh
Mi ln suy ngh l mi ln chin thng.
- Ralph Waldo Emerson
Thng 10 nm 1843, mt bui chng vng
ti, Charles Dickens lng l bc ra khi mi

cng bng gch ca ngi nh gn cng vin
Regent Lun n bt u cuc i do trn
nhng con ng thnh ph. Khng kh lnh
lnh ca cnh tri nh nhem khin ng cm
thy d chu phn no so vi tit tri m thp
bt thng eo bm c ngy hm nay.
Dickens l mt ngi y cun ht vi mi
tc nu bng bnh v i mt sng long lanh. Lc
ny y, ng ang gp rc ri thc s. Ngi cha
ca bn a con ny tng ngh mnh ang nh
cao ca danh vng. Nhng cun tiu thuyt nh
151
Ht ging tm hn
The Pickwick Papers, Oliver Twist v Nickolas

Nickleby c cng chng n nhn nng nhit;
cn cun Martin Chuzzlewit m ng xem l a
con tinh thn hon ho nht ang c xut bn
hng thng. Nhng nh vn c mi ngi ca
tng ny li ang phi i mt vi nhng khon
n nn chng cht.
Mt vi thng trc, nh xut bn cho
bit s lng sch ca ng bn ra khng cao
nh mong i v c l, h phi ct gim s
lng sch xut bn hng thng ca ng trong
nhng t bn sch sp ti.
Thng tin khin ng v cng kinh ngc.
Vi ng, iu ny chng khc no ti nng ca
ng ang b ngi ta t du hi. K c v tui
th ngho kh bng chc a v trong tm tr
ng. Dickens ang phi gng gnh mt gia nh
ln, a th h. Nhng khon chi tiu trong gia
nh lun vt qu s tin ng kim c. Cha
v cc anh em ca ng ang n nn chng cht.
V ng, Kate, ang chun b cho n s ra i
ca a con th nm.
C ma h, Dickens khng thi lo lng v tp
ha n ngy cng dy, c bit l khon th chp
152
ln m ng dng chnh ngi nh ang lm vt th

n. ng dnh thi gian i n khu ngh mt dc b
bin nhng khng th tm cho mnh mt gic ng
su, v th ng thng i b dc cc vch hng
gi lin. ng hiu rng mnh cn mt tng gip
kim c mt khon tin ln v ng mun tng
n vi ng tht nhanh. Nhng vi tm trng
chn chng nh hin ti, vit mt on vn ra hn
cng l mt vic kh khn vi Dickens. Sau khi ti
Lun n, ng hy vng rng nhng pht giy i
do khi m v s gi m tr tng tng cho ng.
nh n ng nht nha dn li Dickens
bc vo nhng vng ln cn Lun n. Khi
ng ti gn sng Thames, nh sng duy nht
lc ny l nh n t ca s ca khu dn c
xp x soi xung con ng ngp nga rc thi
v nhng on cng mi thng vn cha kp
ng np. Khng cn bng dng ca cc qu b
duyn dng v cc qu ng sang trng, y
ch ton nhan nhn nhng c gi bn hoa tc
tu, nhng tay mc ti chuyn nghip, trm
cp v n xin la lit trn ng.
Khung cnh m m y khin ng nh n
cn c mng thng xuyn quy nhiu gic ng
ca mnh: Mt a tr 12 tui ngi bn bn lm
153
Ht ging tm hn
vic cht y nhng hp xi nh giy mu en.

12 gi mt ngy, 6 ngy mt tun, n ngi dn
nhn ln ng hp chng cht ch kim 6
si-linh duy tr s sng.
Nhn xung di sn nh kho mc nt, thng
b pht hin ra mt hm ru - vng quc l
tng cho bn chut. Ngc mt ln, n ch thy
mt khung ca s y bi v m hi sng gi
ma ng. nh sng m o ht nh hy vng v
cuc i ca n. Cha n ang ngi t v thiu n,
v n ch c mt gi ti trng trong thi gian
ngh gii lao mi ba ti nh kho . N cm
thy v vng, th gii nh ang khp cht trc
mt n. C l s chng bao gi cn c nhng bui
l, nim vui hay hy vng no na
cng chnh l nhng nm thng tui th
khn kh ca Dickens. May mn thay, cha ca
Dickens c tha k mt s tin ng tr
ht n nn, thot cnh t ti, cu con trai nh
cng nh th m thot khi s phn th lng.
Lc ny y, ni s khng tr ni n nn li
eo bm giy v Dickens. Mt mi v bun chn,
ng r v nh sau mt chuyn i di. So vi lc
bc chn ra i, trong u ng vn cha tm ra
154
c tng no cho cu chuyn vui v v sinh

ng m ng ang tng gi mong ngng.
Tuy nhin, khi gn v ti nh, trong u
Dickens bng le ln mt tng bt ng.
Mt cu chuyn v ngy l Ging sinh th sao
nh? ng s vit mt cu chuyn v cuc sng
ca nhng ngi m ng va i ngang qua h
trn con ng ti om thnh ph Lun n.
Nhng con ngi cng ging nh ng, ang
sng v chin u tng ngy vi cng mt ni
s hi v kht khao m ng rt hiu. Nhng
con ngi i kht nim vui v hy vng!
Nhng cn cha y 3 thng na thi l
Ging sinh ri. Lm th no ng c th hon
thnh mt cun tiu thuyt tuyt vi trong
khong thi gian ngn ngi nh th? Cun
sch cn phi ngn, thm ch khng th l mt
cun tiu thuyt hon chnh. N cn phi c
hon thnh vo cui thng 11 c th in v
xut bn ng dp Ging sinh. rt ngn thi
gian, ng ny ra tng l ly cu chuyn hn
ma trong ma Ging sinh t mt chng trong
cun The Pickwick Papers.
ng s thm vo cu chuyn nhng hnh
155
Ht ging tm hn
nh v nhn vt m c gi ca ng yu thch.
s l mt a tr nh b v yu t, mt ngi
cha lng thin nhng bt lc v trung tm ca
cu chuyn l mt nhn vt phn din sng ch
k, mt ng gi mi to vi g m nhn nheo.
Khi nhng ngy thng 10 m p qua i
nhng ch cho ci lnh se st ca ma ng, bn
tho ca Dickens ngy mt dy ln, ng ang tin
gn n vic hon thnh tc phm ca mnh. Vi
cun sch ny, tr nh cng c th c v hiu
bi ct truyn rt n gin, bn cnh n vn
sc khi dy dng k c v cm xc m p ni
tri tim nhng ngi trng thnh.
Sau khi tr v cn h lnh lo v thiu sinh
kh trong m Ging sinh, Ebenezer Scrooge
- mt thng nhn h tin Lun n - c
bui gp g vi linh hn ca mt ngi bn
khut, Jacob Marley. Chnh s tham lam v v
cm vi ng loi khi cn sng khin linh hn
ca Marley khng th siu thot m phi lang bt
khp ni vi hng m dy xch chng cht quanh
ngi. ng ta khuyn Scrooge nn thay i, nu
khng s phi chu mt s phn nghit ng tng
t. Nhng linh hn t Ging sinh qua, Ging
sinh hin ti v c nhng ma Ging sinh sp ti
156
ln lt hin v v ti hin trc mt Scrooge cuc

sng ch k, thiu tnh thng yu ca h, ng
thi nhc nh mt tng lai khn kh ang ch
n nu Scrooge khng thay i cch sng. n
nn v hi hn, Scrooge t b li sng ch k,
quyt tm tr thnh ngi tt bng, rng lng
v giu tnh yu thng. y chnh l nhng bi
hc, nhng gi tr thm tha m ng hc c t
l Ging sinh.
Dn dn, trong qu trnh vit vn, mt iu
g bt ng xy n vi Dickens. Khng
bit t lc no, k hoch liu lnh c ch
nhm mc ch gii cu ng khi cnh n nn
- m theo cch ng ni ch l mt k hoch
nho nh - sm to ra s thay i trong con
ngi ng. Khi ngi bt dn v ra ma Ging
sinh m ng p - ba tic gia nh m p,
nhng nhnh tm gi treo trn trn nh, bi
ht vui v mng Ging sinh, nhng tr chi,
iu nhy v nhng mn qu bt ng; nhng
ba tic thnh son c ngng quay, bnh putinh, bnh m nng hi, v tt c mi ngi
cng ct cao ting ci trc cy Noel rc r
n hoa - chnh nim vui t ma Ging sinh an
lnh lm du vi bao lo toan ang nng
trong lng Dickens.
157
Ht ging tm hn
A Christmas Carol (Khc ht mng Ging

sinh) chim trn tri tim v tm hn ng.
Tc phm tr thnh a con tinh thn xut
pht t nim am m ch thc. Mi khi ng
chm bt xung l mc, nhn vt ca ng li
dn bc ra cuc sng: Tiny Tim nh b vi ci
nng bn mnh, Scrooge chm m trong ni
s hi trc nhng bng ma, Bob Cratchit tn
hng cc bia Ging sinh trong s ngho i.
Mi bui sng, Dickens cm thy v cng
phn khch v khng th ngn mnh bt tay
ngay vo cng vic. Cun sch nh b
thc s rung ng tri tim ti, khin ti kh c
th ri n d ch mt lc, ng tr li nh
th vi mt nh bo. Mt ngi bn, ng thi
cng l ngi vit tiu s v Dickens sau ny,
John Forster, tng vit v s chi phi ln lao
ca cun sch i vi nh vn. Khi tr chuyn
vi mt gio s M v s ra i ca tc phm,
Dickens k li rng ng tng khc ri li ci
trong lc sng tc. Thm ch, ch thn Dickens
ng ra m nhn vic thit k cho cun
sch. ng quyt nh ba sch phi dn tem
vng, trang ba gi s c mu truyn thng c
trng cho ma Ging sinh cn ba lt phi c
158
mu sc sc s, ngoi ra cn phi c bn bn
khc axit phun mu th cng v bn bn khc
g c chm tr. cun sch c th n tay
ca ng o c gi, ng a ra mc gi ch
c nm si-linh mi cun.
Cui cng, vo ngy 2 thng 12, a con
tinh thn ca ng cng cho i. Bn tho ngay
lp tc c gi i in. Vo ngy 17 thng 12,
sch c pht hnh v ci tn Dickens li c
mi ngi yu mn n i. Mc d on bit
rng cun sch s c c gi n nhn nng
nhit, nhng c ng v nh xut bn u khng
ng h li nhn c s phn hi ln lao v
mnh m t pha c gi n th.
n bn u tin gm 6.000 quyn bn ht
ngay trong dp Ging sinh, v khi thng ip m
p ca cun sch nh lan rng, sau ny Dickens
nh li rng ng nhn c v s bc th qua
ng bu in. Tt c u n t nhng c
gi ca ng. H vit v gia nh v t m ca
h, rng h c to cun sch th no v cun
sch c h gi gn cn thn trn gi sch ra
sao. Nh vn William Makepeace Thackeray
tn dng cun A Christmas Carol rng: Dng
nh cun sch tr thnh ti sn quc gia
159
Ht ging tm hn
khng ch vi c nhn ti m cn vi tt c nhng

ngi n ng v ph n tm thy mt
tm lng nhn i.
Tuy d lun nh gi rt cao v cun sch,
nhng v mt ti chnh, n khng em li
thnh cng ln nh Dickens mong i. L do
l v ng yu cu cht lng cun sch qu cao
trong khi gi bn ngh li kh thp. Nhng
d sao, cun sch cng mang v cho ng mt
khon tin ng vt qua thi gian kh
khn. Thm vo , cun sch c yu mn
cng khuyn khch c gi mua thm nhng
cun truyn khc ng thi m ra mt hng
i mi cho cuc i v s nghip ca Dickens.
Mc d nghip vn ca Dickens c nh
du bng s thnh cng ca khng t cun
sch va cht lng, va em li mt khon li
nhun to ln nh David Copperfield, A Tale of
Two Cities v Great Expectations, nhng khng
g c th snh vi nim vui v s mn nguyn
m ng c c t cun sch nh ny. V khi
ng qua i vo nm 1870, ngi ta nghe thy
mt a tr ngho Lun n ct ting hi:
ng Dicken mt ri ? Vy Cha Ging sinh
cng mt lun ?.
160
Trn thc t, rt nhiu tp tc trong m

Ging sinh c ph bin rng ri nh cun
sch ca Dickens nh nhng cuc hi hp gia
nh, n thc ung cng vi tc l tng qu.
Thm ch, cun sch ny cn lm giu thm
cho ngn ng ting Anh bng cm t Scrooge
hay qua cch ni H! Tr bp bm! (Bah!
Humbug!) khi ai cm thy bc tc hoc
hoi nghi. V cm t Chc mng Ging sinh
(Merry Christmas) cng tr thnh cch ni ph
bin sau khi cu chuyn ny ra i.
Qu thc, cuc sng lun cha ng nhiu
iu bt ng. Vo nhng lc ri bi, thiu nim
tin v mt phng hng, i khi con ngi li
khm ph ra nhng thnh tu v i nht. Gia
bo bng khn kh n au, con ngi li c
khch l bng mt mn qu v gi. Vi Charles
Dickens, cun tiu thuyt nh v ngy Ging
sinh khng ch em li nim tin vo chnh bn
thn m cn em li s tin tng vo nim vui
dng trn ca mt ma an lnh m p.
- Thomas J. Burns
161
Ht ging tm hn
Ngh thut
qun l khch sn
Tr tng tng
cn quan trng hn c kin thc.
- Albert Einstein
Trong ting Anh, t ritz hay ritzy
c dng ch s sang trng, lch lm. y

cng l tn gi ca mt ngi n ng Thy
S - Csar Ritz - ngi m trnh hc vn ch
dng li nhng php ton n gin, nhng
ng li l mt trong nhng ngi t nn mng
cho vic a qun tr khch sn tr thnh mt
ngh thut. Ngy nay, bn c th thy du n
ca ng trn rt nhiu phng din, bt c
khch sn no ly tin nghi v thm m lm
im nhn.
Ritz sng vo thi k chuyn giao gia hai
th k, khi ngi ph n bt u ln ting i
162
quyn bnh ng, ng khuyn khch, gip

h thot khi nhng lut l t hm di thi
n hong Victoria. Vo cui th k 19, khi
ng t chn ti Lun n, khng ngi ph
n xut thn t gia nh gia gio no dm
ngi khc nhn thy mnh dng ba ti ni
cng cng. Khi , Ritz thuyt phc mt s
qu b c a v cao nh phu nhn Cng tc
Devonshire hay qu b Dudley ti dng ba ti
ti khch sn ca ng. Nhng ngi khc ln
lt hc theo v ch mt thi gian ngn sau ,
n ti ti Savoy Carlton tr thnh mt nghi
thc x giao bt buc.
Ritz l ngi tin phong trong vic a vo
s dng nhng chic n m khi dy ti a
v p ln da v nhn mnh nt duyn dng t
nhng np o ca ngi ph n. ng sp xp
phng n trong khch sn ca mnh sao cho
ph n c th vo ngay sau khi bc ln nhng
bc thang ngn. Ri ng cng ngi bp trng
ni ting, Auguste Escoffier, ch bin rt nhiu
mn n dng nh ch dnh ring cho ph n.
Thm na, ng cn a m nhc vo phc v
ba ti - y l iu ln u tin xut hin
Lun n. Khng nhng th, Ritz lun l mt
163
Ht ging tm hn
ngi cu ton, ng thng chn dn hp xng

ca Johann Strauss em li cho cc v khch
ca mnh nhng giai iu mt m du dng
nht.
Csar Ritz sinh ra ti mt vng ni thuc
Niederwald, Thy S. ng i lm t nm 16
tui ti phng n ca khch sn trong mt
thnh ph gn . My thng sau, ng b ui
vic. Kinh doanh khch sn i hi nhn vin
phi c nng khiu - chnh l kh nng quan
st tinh nhy, trong khi cu li khng c mt
cht nng khiu no. - Qun l nhn xt v
ng nh vy.
Sau , Ritz kim c mt cng vic th
hai l bi bn, v thm mt ln na ng li b
sa thi. ng ti Paris, y ng kim c hai
cng vic mi v ri li mt vic nh nhng
ln trc. S nghip ca ng ch thc s bt
u vi cng vic th nm, trong mt nh hng
nh lch lm gn Madeleine. y, ng leo
ln tng bc, t v tr hu bn ph ti bi bn
v cui cng l qun l. Khi ng ch mi ng
hp tc lm n, ng mi 19 tui. Vi bt c mt
thanh nin tr tui no, y chnh l mt c hi
tuyt vi. Nhng lc Ritz hiu rng mong
164
mun thc s ca mnh l th gii ca nhng

ngi v i v nhng mn n tuyt vi.
V th, ci b chic tp d, ng bc xung
con ng dn ti nh hng hng u thi by
gi l Voisins ri xin vo lm ph hu bn - mt
v tr gn nh thp km nht. ng quan st v
hc hi. ng hc cch lm mn vt quay v tht
nng, cch rt ru vang ; cch chun b
n va p mt va ngon ming.
Vo nm 1871, Ritz ri Paris. Trong ba
nm sau , ng kin tr lm vic v rn gia
k nng nhng khch sn thi thng ti c
v Thy S. Sau thi gian ny, ng tr thnh
qun l ca Rigi-Kulm - mt khch sn ni
ting v quang cnh p v n tuyt ho gn
dy Alpine. Mt ngy, h thng si ca khch
sn b chp n. Ngay lc , ban qun l khch
sn nhn c tin 40 v khch ngi M giu c
ang trn ng ti dng ba tra.
Nhit trong phng n gim xung mt
cch r rt. Ngoi tri ang rt lnh. Khoc ln
mnh chic o chong, rt nhanh, Ritz yu cu
chuyn cc bn n tra sang phng v - phng
ny c rm ca mu , trng m p hn. Trong
165
Ht ging tm hn
bn chic thng ln bng ng mi c mua

trng c, Ritz ti ru vo v chm la.
Gch nhanh chng c b vo l.
Khi on khch ti, cn phng m ln
ng k, v di chn mi v khch u t mt
hn gch nng c vi flanen bc ngoi. Ba n
l kit tc trong tit tri gi lnh, m u bng
nc dng nng c v cay v kt thc bng bnh
Suzette ca Php mi ra l.
Kh nng phn ng nhanh nhy ca Ritz
c nhng ngi c mt ti khch sn hm y
khng ngng truyn tai nhau v nhanh chng
lan rng khp ni. Cui cng, tin n ti tai
ch ca mt khch sn ln Lucerne ng vo
thi gian khch sn ny ang trn thua l.
Ngay sau , Ritz c mi tr thnh qun l
trng ca khch sn. Trong hai nm, chng
thanh nin 27 tui ny khin khch sn lm
n ngy cng pht t.
Ritz tng ni: Con ngi lun mun c
phc v nhng h mun c phc v mt cch
thm lng. ng a ra bn quy tc ni ting
i vi mt ngi qun l khch sn hin i:
Phi quan st tt c d khng cn nhn, phi
166
bit tt c d khng cn nghe, phi chu o m

khng gy phin toi v phi tch cc m khng
vt qu quyn hn ca mnh.
Nu mt v khch than phin v khon tin
trong ha n qu cao, ng s mm ci thn
i, em t ha n i v qun khng em n
tr li. Nu khch dng ba khng hi lng vi
mn tht hay ru th chng s c dn khi
bn n. Ritz c mt tr nh rt tuyt vi. ng
nh chnh xc v khch no thch nhn hiu x
g ca Th Nh K v v khch no thch v cay
tng t, v khi nhng v khch ny ti th cc
mn trn chun b sn sng ch h.
ng cng dnh nhiu u i cho nhng
khch hng thn thit. V khch cao ln s c
trang b trong phng mt chic ging di hai
mt ri h c th ngh ngi mt cch thoi
mi. B Smith khng th chu ni hoa s khng
bao gi b chng lm phin; cn b Jones thch
vn tc li lun tm thy mt b hoa trn
khay n sng.
Vo nm 1892, Ritz ti Lun n tip
qun khch sn Savoy ang gp kh khn v
mt ti chnh. S hi lng ca khch hng
167
Ht ging tm hn
khin khch sn thot khi tnh trng n nn

trong mt thi gian ngn. Tuy nhin sau ,
kh khn li tr li. Ritz cn thn i kim
tra tng phng v lm li nhng chic ging
m bo rng chng hon ho. Mt ln, khi
kim tra phng n, ng ngi thy mi x phng
trong mt chic ly v ng nghim khc yu
cu nhn vin ra li hng trm chic.
Mt ln khc, trong khi ang thit k li cch
bi tr ca dy phng ci, ng bng thy mt
chic n chm bng ng th ra t trn nh v
cm thy v cng kh chu. Th l ng loay hoay
tm cch khc thp sng cn phng mt cch
thm m hn. ng lc , mt tng ny sinh
khi ng nhn thy mt g trn li ra. ng t
chic n vo sau nhng chic g, v cng t y
nh sng gin tip mi c bit n.
Trong khi thu xp mt ba tic cho Alfred
Beit - v vua giu c ca x Nam M, Ritz cho
trang hong li phng khiu v ca khch sn
Savoy, bin n thnh mt Venice thu nh. Cc
v khch c phc v chng khc no ang
c nm tn hng trn nhng con thuyn
y bng l lng tri trn sng o gia thnh
ph Venice.
168
Thi vng son ca Ritz ti khch sn Savoy

kt thc sau mt cuc ci v gia ng v cc
gim c. ng tr li Paris thn thng v
nhn ra gic m mnh tng p bao nm qua.
ng quyt nh m mt khch sn tuyt vi
nht ngay ti qung trng Place Vendome.
r r nhng k li bing chu nhc chn do
bc, ng thit k mt hnh lang nh.
khuyn khch nhng cuc chuyn tr nhm nhi
bn tch tr v c ph, ng thit k mt khu
vn. Mong mun s sch s, ng sn tng
thay v dn giy bi sn c th d dng lau
ra. c c nhng thit k va v sang
trng nht, ng ti cung in Versailles(18) v
Fontainebleau(19). Cn cch phi mu l do ng
hc hi t mt bc v ca ha s Van Dyck(20).
(18) Lu i Versailles nm pha Ty ca Paris, ti thnh ph
Versailles. y l ni ca cc v vua Php (Louis XIII, Louis
XIV, Louis XV v Louis XVI). Lu i Versailles l biu tng ca
quyn lc ti thng trong triu i phong kin Php vi mt
din tch v cc cng trnh kin trc cc k s, lng ly.

(19) Lu i Fontainebleau nm ti thnh ph Fontainebleau,
nc Php. L dinh th hong gia c t thi vua Franois I ti
thi hong Napolon II, Fontainebleau lu gi du n ca
rt nhiu triu i v hong Php trong kin trc v cc di tch
ca lu i.
(20) Sir Anthony van Dyck (1599-1641): Ha s thuc trng
phi Flemish Baroque. ng l ha s hng u cho hong gia
Anh.
169
Ht ging tm hn
S sng to ca ng cn th hin s phng

c trang b phng tm ring. Trong ngy
khai trng, khch hng xp hng dc cc hnh
lang nh du khch ch vo vin bo tng, v ai
cng mun nhn ngm nhng phng tm ring
t .
Thnh cng ca Ritz Paris khng cn g
bn ci. Trong mt thc n cho ba ti do
nhn vin ca Ritz cn lu gi c bt tch ca
bn v vua, by hong t v v s qu tc. Ritz
lun cn trng n tnh hnh v gi c.
y, Ritz chnh l ngi khi xng trang
phc truyn thng cho ngnh kinh doanh khch
sn: n trng cho bi bn, n en cho ng ch
khch sn. ng cng a cho nhn vin trc
tng nhng chic cc ng.
Nhng nm u th k 20, Ritz xy dng
v khai trng khch sn Carlton Lun n.
Mt vi nm sau , ng m thm khch sn
Piccadilly, ly tn mnh t cho khch sn. y
l khch sn u tin Anh s dng vt liu
khung thp v c Ritz ly cm hng t kt
cu ca thp Eiffel. Mt nhm cc chuyn gia
ti chnh cng Ritz tham gia thnh lp Ritz
170
Hotel Development Corporation. Cng ty ny

xy dng phn ln cc khch sn ca Ritz
khp ni trn th gii.
Vo thng 10 nm 1918, trc pht lm
chung, Ritz th thm vi v ng rng: Hy
chm sc cho con gi chng ta. H c hai con
trai nhng khng c con gi. Con gi m ng
m ch y chnh l Khch sn Ritz ti Paris.
- George Kent
171
Ht ging tm hn
Ngi lnh
khng quen
Ti mong mun sng mt cuc i tht ngha.
V th, nu ti c th lm iu g gip mi
ngi, hy ti lm iu ngay t by gi.
- William Penn
Mt hm, khi ang qu cnh chuyn bay
Chicago, ti gi in thoi cho v bo l mnh

sp v n nh.
Trong lc ang ni chuyn vi v th ti

nghe thy bung in thoi bn cnh, mt
ngi lnh tr cng ang gi in thoi cho m:
- M i, con khng bit phi lm sao na.
H va cho con bit h s khng i v my bay
nu con khng b thm tin, m hin gi trong
ti con khng cn ng no c.
172
Sau mt lc im lng, anh ni tip:

- M gi li cho con sm nh. Con ang ng
trm in thoi cng cng. S in thoi y
l.
Ngi lnh tr gc my, trn gng mt anh
l r nt lo lng. Anh ng bn cnh trm in
thoi, st rut ch m gi li.
Ti ni tm bit vi v ri quay sang chng
trai tr ang ng bn cnh, hi:
- Xin li! Anh c th cho ti hi, anh ang
cn bao nhiu tin vy, anh lnh?
- Tha ng, ti ch cn thiu hai mi -la
v n nh. - Anh p.
Ti ly v trong ti ca mnh ra v ni:
- Nhn danh t nc chng ta, ti rt hn
hnh c tng anh hai mi -la ny.
Ngi lnh nhn ti ri mm ci. Anh nhn
ly tin v ni:
- Cm n ng!
Ti cng mm ci p li anh:
- Gi th chng ta v nh thi!
- Terry Paulson
173
Ht ging tm hn
Mc lc
Li gii thiu
Bi hc trong giy lt
Thng ip t vn cy thch
17
i th ng gm
25
Liu php ting ci
39
Li khuyn ca Gandhi
47
Nim hnh phc nh nhoi
56
T bng ti ra nh sng
60
Tc gi ca trng ca messiah 77
174
Hai t nn trnh v hai t nn nh
91
Vng, ti c th
102
Bi hc t ngi Eskimo
111
Nu ti c sng thm ln na
118
Hnh trnh trn xe but
121
Li khuyn qu gi nht
133
nh i
144
Cu chuyn ging sinh
151
Ngh thut qun l khch sn
162
Ngi lnh khng quen
172
175
Nhng Tri Nghim Cuc Sng
11
FIRST NEWS
Chu trch nhim xut bn:
NGUYN TH THANH HNG

Bin tp : H Khang

Trnh by : Trng Tin Nht
Ba : Nguyn Hng

Sa bn in : H Khang

Thc hin : First News Tr Vit
NH XUT BN TNG HP TP. H CH MINH
62 Nguyn Th Minh Khai - Qun 1
T: 38225340 - 38296764 - 38221917 - 38223637 - 38296713
In 3.000 cun, kh 13 x 20,5 cm ti Cng ty TNHH mt thnh vin In
Phng Nam (160/13 i Cung, Q.11, TP.HCM). Giy ng k KHXB
s 617-2009/CXB/10-94/THTPHCM ngy 07/07/2009 - QXB s 19/
Q - THTPHCM - 2010 cp ngy 12/01/2010. In xong v np lu
chiu qu I/2010.

Hat Giong Tam Hon - Tap 11 - Nhung Trai Nghiem Cuoc Song (Truongkienthuc - VN)

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Hat Giong Tam Hon - Tap 11 - Nhung Trai Nghiem Cuoc Song (Truongkienthuc - VN)

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Stephen R.

Covey tuyn chn v gii thiu

Nhng tri nghim

Cng Ty Samsung Trn trng gi n bn cun sch ny.

Phin bn ebook ny c thc hin theo bn quyn xut bn v pht hnh n bn

by Stephen R. Covey, David L. Hatch

Copyright 2006 by FranklinCovey Co.,

CNG TY VN HA SNG TO TR VIT - FIRST NEWS

11 H Nguyn Th Minh Khai, Qun 1, TP. H Ch Minh

Nhng Tri Nghim Cuc Sng

Thu Trang - Minh Ti

Thn tng tt c nhng ngi ang trn tr, ang

Cc sng tc bi dch cng tc ca bn c v cc

rng buc gia nh ang b e da nghim trng,

Nhng tri nghim cuc sng

L mt bc s phu thut chnh hnh, ti

khng thuc mu ngi bit ni nng ngt

C l mt phn cng l do tnh cht ngh

V ti - Patti, hiu rng ti la chn ngh y

Nhng tri nghim cuc sng

Ti l ngi khng my kin nhn. Ti bit

Nhng tri nghim cuc sng

gip thng b ng thip i, ri c y gt u ra

lng l tr li. Trc nay anh cha bao gi ni

Nhng tri nghim cuc sng

do ngi cha ny a cu con trai ti phng

Chng ti nhn c phim chp sau nm

Nhng tri nghim cuc sng

- Chu n ri m, chu ngoan. Ch mt lc

Ti ngi cng gia nh Oestmann khong

Nhng tri nghim cuc sng

Ti bit ng l mt ngi thng thi, nn

vic ng sn sng cho n nu ti ti New

ti chm trong tm ti. Nhng mt mt v ti

Nhng tri nghim cuc sng

c chiu cao trung bnh nhng ngi i din

ng cng ni thm rng nu qu c chp,

Nhng tri nghim cuc sng

ra trn mi thn cy thch to ln l nhng si

th bin ni bun au thnh sc mnh thay v

Nhng tri nghim cuc sng

Estelle xut hin vi mt ming bnh to

mnh va c n nhn thm mt iu g

Nhng tri nghim cuc sng

Kyle Maynard ang ra sc c gng

khng thua nhn vin ca Six Flags(1). Trong

no ca mt vn ng vin ngi sao hay mt

Nhng tri nghim cuc sng

th i tu trt. V bn s hy vng rng th

chng, h qun mt Kyle l mt a tr tt

Nhng tri nghim cuc sng

tr, Kyle cng cc bn ngi trn thm, v n

Kyle cng hc cch t n cm bng mung

Nhng tri nghim cuc sng

v mt cu th dng cm. iu tht bt bnh

Nhng tri nghim cuc sng

di v din ra nguyn ngy. Nhng ln nh vy,

to khe rn chc ca Kyle lun ginh c li

Nhng tri nghim cuc sng

- Ti sao con khng xin bo v ta nh cho

v trm cm, ng lun t cho mnh l ngi

Nhng tri nghim cuc sng

t cch ngi pht ngn chnh ca mt din