Professional Documents
Culture Documents
Sap Nhap Va Thau Tom NHTM o VN
Sap Nhap Va Thau Tom NHTM o VN
LI M U............................................................................................................................1
I.
Sp nhp (Merger)................................................................................................2
1.2.
Mua li (Acquisition)............................................................................................2
1.3.
2.
ng c ca mt thng v M&A...........................................................................4
3.
3.2.
3.3.
3.4.
4.
4.2.
Li ko c ng bt mn (proxy fights)................................................................7
4.3.
4.4.
4.5.
Mua li ti sn......................................................................................................8
5.
5.2.
5.3.
5.4.
5.5.
5.6.
II. TNG QUAN HOT NG M&A TRN TH GII V THC TRNG HOT
NG M&A CA NHTM TI VIT NAM.................................................................15
1.
Thng v M&A ca ngn hng th gii in hnh Ngn hng ABN AMRO
(H Lan 2007)............................................................................................................20
1.3.
2.
Bi hc kinh nghim............................................................................................21
Thc trng M&A ngn hng thng mi ti Vit Nam:.........................................22
2.1.
2.1.1.
2.1.2.
2.1.3.
Nhng nhn t thc y hot ng M&A ngnh ngn hng ti Vit Nam thi gian
ti:
...............................................................................................................................32
III. GII PHP PHT TRIN HOT NG M&A CA NHTM TI VIT NAM....35
1.
Hon thin khung php l thc y hot ng M&A ngnh ngn hng v kim
Tng cng hot ng truyn thng v M&A ngnh ngn hng thng qua hi
Ngn hng thng mi Vit Nam cn thay i t duy, nhn thc v hot ng
2.4.
Ngn hng cn la chn thi im giao dch M&A v minh bch thng tin.....38
2.5.
2.6.
2.7.
ii
iii
Sp nhp (Merger)
Theo Lut Doanh nghip Vit Nam nm 2005, sp nhp doanh nghip l vic mt hay
mt s doanh nghip cng loi (gi l cng ty b sp nhp) c th sp nhp vo mt cng ty
khc (gi l cng ty nhn sp nhp) bng cch chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v li
ch hp php sang cng ty nhn sp nhp, ng thi chm dt s tn ti ca cng ty b sp
nhp.
Bn cnh , Lut Doanh nghip cng nh ngha v Hp nht doanh nghip, y l
vic hai hoc mt s cng ty cng loi (gi l cng ty b hp nht) c th hp nht thnh mt
cng ty mi (gi l cng ty hp nht) bng cch chuyn ton b ti sn, quyn, ngha v v
li ch hp php sang cng ty hp nht, ng thi chm dt s tn ti ca cc cng ty b hp
nht.
Khi nim hai cng ty cng loi c th c hiu theo ngha l cc cng ty cng loi
hnh doanh nghip theo quy nh ca php lut. Nh vy, iu kin tin quyt c mt v
sp nhp hay hp nht l hai doanh nghip phi cng loi hnh v c s chm dt hot ng
ca mt hoc hai bn tham gia.
Cn theo nh ngha ca David L.Scott, vit trong cun Wall Street Words: An A to Z
Guide to Investment Terms for Todays Investor th sp nhp l s kt hp ca hai hay nhiu
cng ty, trong c ti sn v trch nhim php l ca (nhng) cng c cng ty khc tip
nhn. Mc d hng mua li c th lm mt t chc khc i rt nhiu sau qu trnh mua li,
nhng n vn l thc th ban u hay c ngha l khng c thc th mi c to ra sau v
sp nhp.
1.2.
Mua li (Acquisition)
l doanh nghip mc tiu, bng vic thu mua hoc chuyn i chng. c chia ra lm hai
dng l thu tm than thin v thu tm th ch.
1.3.
Theo l thuyt, mt merger hp nht, sp nhp xy ra khi hai cng ty, thng l
cng kch c ng tin ti tr thnh mt cng ty duy nht thay v l hai cng ty
c lp. Loi hnh ny gi l Merger of equals hp nht, sp nhp bnh ng. C
phiu ca hai cng ty s c thay th bng c phiu ca mt cng ty mi. Nh vy,
loi hnh ny chnh l hnh thc hp nht, sp nhp hon i c phiu Stock swap
hay theo nh ngha ca Lut Doanh nghip Vit Nam th y l mt thng v hp
nht.
Trong thc t loi hnh hp nht Merger of equals khng din ra mt cch thng
xuyn. Thng thng mt cng ty s mua li mt cng ty khc, sau c hai cng ty
s ng cng b rng y l mt v hp nht, mt merger of equals, thm ch nu
tht s l mt thng v mua li acquisition.
Nu lin h vi nh ngha ca Lut Doanh nghip nh phn trn th hnh thc Merger
loi ny ging vi hnh thc sp nhp. V bn cht hnh thc sp nhp Merger v
mua li Acquisition l ging nhau, trong c hai hnh thc cng ty i mua u tm
cch thu tm cng ty mc tiu v gi tr ca thng v s c thanh ton bng tin
mt, tuy nhin nu thng v c cng b l mt v sp nhp th tn cng ty b mua
vn cn tn ti nh l mt phn ca tn cng ty mi, mc d c ng ca cng ty mc
tiu khng cn l c ng ca cng ty mi nh trng hp Hp nht Merger of
equals. Vic cng b mt thng v l mt Merger sp nhp hn l mua li
Acquisition i khi cn nhm mt mc ch chnh tr hay marketing no .
Sp nhp Hp nht
(Merger Consolidation)
Mua li Thu tm
(Acquisition Takeover)
Tuy nhin, trong thc t s phn bit gia Merger v Acquisition ch c ngha quan
trng i vi cc nh lm lut, cc chuyn vin thu, cc k ton vin nhng n li t quan
trng i vi cc nh kinh t ni ring v cho c nn kinh t ni chung, bi l ngi ta quan
trng ci bn cht ca n, do h khng dng cm t Merger hay Acquisition mt cch tch
bit m thay vo l mt cm t quen thuc l M&A.
2. ng c ca mt thng v M&A
Cng hng l ng c quan trng v k diu nht gii thch cho mi thng v mua
bn v sp nhp. Cng hng s cho php nng cao hiu qu v gi tr ca doanh nghip mi.
Li ch m cc doanh nghip k vng sau mi thng v M&A bao gm:
-
Gim nhn vin: thng thng khi hai hay nhiu doanh nghip sp nhp li u c nhu
cu gim vic lm, nht l cc cng vic gin tip nh: cng vic vn phng, ti chnh
k ton hay marketing Vic gim thiu v tr cng vic cng ng thi vi i hi
tng nng sut lao ng. y cng l dp tt cc doanh nghip sa thi nhng v tr
lm vic km hiu qu.
Trang b cng ngh mi: duy tr li th cnh tranh, bn thn cc doanh nghip lun
cn s u t v k thut v cng ngh vt qua cc i th khc. Thng qua
M&A, cc doanh nghip c th chuyn giao k thut v cng ngh cho nhau, t ,
doanh nghip mi c th tn dng cng ngh c chuyn giao nhm to li th cnh
tranh.
Tng cng th phn v danh ting trong ngnh: mt trong nhng mc tiu ca M&A
l nhm m rng th trng mi, tng trng doanh thu v thu nhp. Sp nhp cho
php m rng cc knh marketing v h thng phn phi. Bn cnh , v th ca
cng ty mi sp nhp s tng ln trong mt cng ng u t: cng ty ln hn, c li
th hn v c kh nng tng vn d dng hn mt cng ty nh.
Bn hng cho: cc doanh nghip sau khi sp nhp, c th trao i th trng hng ha
ca mi bn nng cao th phn cng nh doanh thu v li nhun ca doanh nghip
sau khi sp nhp.
Trn thc t s cng hng khng t n nu khng c hot ng M&A. Tuy nhin,
trong mt vi trng hp, khi hai cng ty tin hnh sp nhp li c hiu ng ngc li. l
trng hp, mt cng mt li nh hn hai. Do , vic phn tch chnh xc mc cng
hng trc khi tin hnh nhng thng v M&A l rt quan trng. Kh nhiu nh qun l
Nhm 14 Ngn hng Ngy 2 K22
doanh nghip c tnh v ra bc tranh cng hng tin hnh cc v M&A nhm trc li
t vic nh gi doanh nghip.
3. Cc hnh thc M&A
3.1. Phn loi theo mc lin kt
-
M&A theo chiu dc (vertical merger): L s sp nhp hoc mua li ca hai hay nhiu
cng ty ca hai hay nhiu cng ty nm trn cng mt chui gi tr, dn ti s m rng
v pha trc hoc pha sau hoc c v hai pha ca cng ty sp nhp trn chui gi tr
. M&A theo chiu dc c phn lm hai loi:
Sp nhp tin (forward): xy ra khi mt cng ty mua li cng ty khch hng ca
mnh, nh trng hp cc cng ty sn xut mua li cc chui ca hng bn l.
Sp nhp li (backward): khi mt cng ty mua li nh cung cp, cung ng sn
phm, nguyn liu u vo ca mnh, in hnh l trng hp cng ty sa mua li
cng ty bao b, ng chai hoc cng ty chuyn nui b sa.
M&A hnh thnh tp on (conglomerate merger): xy ra khi hai hay nhiu cng ty
khng c cng lnh vc kinh doanh nhng mun a dng ha hot ng kinh doanh
ca mnh m rng kinh doanh sang nhng lnh vc khc khng lin quan tin hnh
sp nhp li vi nhau.
3.2. Phn loi theo phm vi lnh th:
M&A trong nc: l cc thng v xy ra trong phm vi mt lnh th, mt quc gia.
phiu c th tng vt trn th trng. Ngc li, cch thu tm ny nu c thc hin dn
dn v tri chy, cng ty thu tm c th c mc ch cui cng ca mnh mt cch m
thm, khng gy xo ng ln cho cng ty mc tiu, trong khi ch cn tr mt mc gi r hn
so vi hnh thc cho thu rt nhiu.
4.5. Mua li ti sn
Phng thc ny gn ging phng thc cho thu. Cng ty sp nhp c th n
phng hoc cng cng ty mc tiu nh gi li ti sn ca cng ty , sau cc bn tin
hnh thng tho a ra mc gi ph hp. Phng thc thanh ton c th bng tin mt v
n.
im hn ch ca phng thc ny l cc ti sn v hnh nh thng hiu, th phn
bn hng, nhn s, vn ha t chc rt kh c nh gi v c cc bn thng nht. Do ,
phng thc ny ch p dng tip qun li cc cng ty nh m thc cht l nhm n cc
c s sn xut, nh xng my mc, dy chuyn cng ngh, h thng ca hng, i l ang
thuc s hu ca cng ty .
5. Quy trnh mt giao dch M&A
5.1. Qu trnh bn v con ng a ra quyt nh bn
-
a ra quyt nh bn:
Phi hiu c ng lc v mc tiu ca mnh, cn nhc tht k v c hi, ri ro,
v c v mt khi tin hnh M&A, xem xt nh hng ca n trn nhiu kha
cnh i n quyt nh c li nht.
Xy dng nn tng cho gi tr: bt c mt ngi bn no cng mong mun gi tr
t c t thng v l cao nht. Mt vi cng ty c rao bn sau nhiu nm ln
k hoch v c chun b mt nn tng n nh, u c th em li gi tr ti a.
Mt s khc c rao bn trong tnh trng khng hong v ti chnh, chin lc
hoc nhn s, nn c th lm gi c mua bn thp hn gi tr thc.
Xem xt, cn nhc cc yu t v thi gian v th trng: mt nguyn tc quan trng
trong cc thng v M&A: thi gian l vng bc, vic qu vi vng hay qu
chm chp, k c vic cng b quyt nh vic M&A khng ng lc s to ra
nhng hiu qu tiu cc, nh hng xu n kt qu ca thng v.
Chin lc marketing:
Hng n nhng ngi mua t tiu chun: lp danh sch nhng ngi mua tim
nng, xp hng cc cng ty theo mc quan tm, quy m v tim lc ti chnh,
kinh nghim trong M&A s gip ngi bn gim thiu c cc chi ph
marketing, tit kim c thi gian, cng sc v nng cao tnh kh thi ca v giao
dch.
Thu hp s lng ng vin: ch tp trung vo nhng i tng ch cht, t c
chin lc tip cn, marketing hp l thu ht ngi mua tim nng.
S dng bn th ba lm trung gian: nhm iu tit v cn bng quyn li gia cc
bn, gip qu trnh M&A din ra nhanh chng v hp l.
La chn i tc:
Chn i tc hp l nht v c tnh hip tr cao nht
m phn s b vi i tc cc bn nm c yu cu, nguyn vng cng nh
cc ngh, mong mun ca nhau.
Lp hp ng bo mt: ngn chn vic r r bt hp php nhng thng tin n k
hoch kinh doanh, d liu ti chnh, khch hng, hot ng, sn phm, dch v ca
mi bn.
Thm tra s b: nh gi thm nh kh nng ti chnh, kh nng p ng mt hay
nhiu iu kin ca bn mua trc khi k hp ng, mt k hoch kinh doanh sau
M&A c tnh kh thi
Thc hin iu tra v phn tch cc ng c vin chnh: thng c thc hin thng
qua ngi mi gii, nhng ngi c nhiu kinh nghim v mi quan h, gip ngi
mua tit kim c thi gian, chi ph, thc y giao dch c tin hnh nhanh chng
v tha mn li ch ca c ngi mua ln ngi bn.
Ly s ng thun ca c ng v ca bn th ba
Lp vn bn php l
10
Vn huy ng t Qu u t mo him
Trong mt thng v M&A, vic hon tt cng tc mua li sp nhp khng c ngha
l mi vic hon tt m trn thc t, cng vic quan trng kh khn nht i vi ngi
mua l s kt hp ca hai cng ty. S kt hp ny din ra trn nhiu kha cnh nh:
-
11
Duy tr v m rng mi quan h vi cc khch hng, ngi cung ng, nh phn phi
ca cng ty sau khi tin hnh M&A
12
Trn th gii, hot ng M&A tri qua nhiu thng trm. M l ni din ra cc
cuc i sp nhp u tin ca Th gii, bt u t nhng nm 1895 n 1904.. Tng gi tr
cc cng ty sp nhp nm 1900 bng 20% GDP ca M ti cng thi im, trong khi t l ny
trong nm 1990 l 3% v t nm 1998-2000 vo khong 10%-11% GDP. Tip sau , M cn
chng kin bn chu k nh cao ca hot ng sp nhp: l cc nm 1919-1929, 19651970, 1981-1989 v 1992-2000. Theo sau M, th trng Anh cng xut hin hot ng M&A
t thp nin 60 th k XX. Th trng cc nc Chu u cn li cng c th trng M&A
t nhng nm 1980. K t khi c ba th trng ny u c hot ng M&A th dng nh
nhng t sng ca hot ng ny din ra th trng M tt yu s ko theo nhng t
sng mnh th trng Chu u v Anh do s ton cu ha ca nn kinh t, cng nh s lin
quan ca nhng th trng ny vi nhau trong qu trnh pht trin. Sau s tri dy ca ln
sng M&A ca cc doanh nghip trn th gii din ra vo nm 2000 th hot ng ny tm
thi lng xung. Nhng n nm 2003, ln sng M&A li xut hin v lin tc pht trin
mnh cho n hin nay.
Nh vy, t u thp k 20, hot ng M&A trn th gii tri qua su t sng,
mi t sng u i din cho nhng c trng v kt qu cho tng giai on pht trin khc
nhau.
-
13
Ngoi ra vi mong mun gi chi ph thp, t bit l gim chi ph vn chuyn, cng
nh pht trin cng ngh, thit b my mc dy chuyn sn xut l nguyn nhn su xa ca
cuc i sp nhp ny.
-
14
15
16
17
Hnh 4 Gi tr giao dch M&A trn th gii theo lnh vc t 2000 - 2010
Hnh 5 Top nhng ngnh c khi lng giao dch ln nht nm 2011
1.2.
18
Bi hc kinh nghim
Qua su ln sng M&A trn ton th gii, chng ta u thy s pht trin trong hot
ng M&A lun gn vi s pht trin ca nn kinh t, c bit l ca th trng chng
khon.
19
1997
1999
2000
2001
2001
NH TMCP ng
2001
NH TMCP Nh H Ni
2002
NH TMCP Si Gn Thng Tn
2003
NH TMCP Nng
2003
2003
NH TMCP Phng ng
NH TMCP Phng ng
2003
NH Nam
2004
Ngn hng ng
Sau khi lut u t nc ngoi nm 2005, lut doanh nghip 2005, lut chng khon
2006 c hiu lc, hot ng M&A mi din ra si ni hn. c bit, xu hng sp nhp, mua
li trong ngnh ti chnh ngn hng lun chim t l cao. a s cc ngn hng u mong
mun hnh thnh cc tp on ti chnh ngn hng a ngnh, a ngh (u t theo chiu rng)
hay u t cho di hnh thc c ng chin lc nhm mc ch cc bn cng c li, t
20
tng cng nng lc cnh tranh ca ngn hng. Chnh iu ny lm cho hot ng M&A din
ra nhanh v thun li hn. Cc v sp nhp, mua li giai on t nm 2005 n nay c
trng hp ngn hng Vit Nam bn c phn cho cc tp on ti chnh ngn hng nc
ngoi hoc sp nhp, mua li cc ngn hng trong nc, nhng cha c trng hp ngn hng
Vit Nam mua li ngn hng nc ngoi. l do cc ngn hng nc ngoi vi tim lc ti
chnh mnh c kh nng thc hin cc hp ng sp nhp, mua li c gi tr ln m ngn
hng trong nc khng th, trong khi cc ngn hng trong nc mun lin kt vi nc
ngoi khai thc thng hiu, kinh nghim qun l v M&A chnh l con ng ngn
nht xm nhp th trng ca cc ngn hng nc ngoi.
Nhn chung, hot ng M&A ca Vit Nam tng trng kh cao v s lng v gi tr,
tuy quy m vn cn kh khim tn so vi cc nc trong khu vc v th gii.
Chng ta nghin cu tng hot ng c th sau:
-
Tng mc gp vn, mua c phn ca Doanh nghip gp vn, mua c phn khng
c vt qu 11% Vn iu l ca Doanh nghip gp vn, mua c phn
Tng mc gp vn, mua c phn ca Ngn hng Thng mi: (i) ti tt c cc cng ty
trc thuc ti a khng qu 25% Vn iu l v Qu d tr ca Ngn hng v (ii)
trong tt c cc doanh nghip, qu u t, d n u t, Ngn hng Thng mi khc
v gp vn, mua c phn ca Cng ty trc thuc khng c vt qu 40% Vn iu
l v Qu D tr ca Ngn hng, trong tng mc gp vn, mua c phn ca Ngn
hng vo cc Cng ty trc thuc khng c vt qu 25%.
Mt s thng v in hnh:
Ngn hng thu mua
21
NH TMCP Chu
CTCP u t CK Bn Vit
Cng ty ti chnh Du kh
22
T l
nm gi
c phn
VPBank
14,88%
Techcombank
20%
Deutsche Bank
Habubank
20%
UOB Group
Southern Bank
10%
9,78%
Saccombank
6,66%
REE
3,66%
7,30%
ACB
6,84%
8,56%
7,30%
15%
Eximbank
Vietinbank
10%
Vietinbank
10%
Oricombank
12,52%
Seabank
20%
ABBank
15%
Vietcombank
15%
10%
23
24
Ch tiu
SaigonBank
FicomBank
TinnghiaBank
- c thnh lp vo
nm 1999, tnh n
30/09/2011
- Hi s: 50-52 Phm
Hng Thi, Phng
Bn Thnh, Qun 1
Tp H Ch Minh
(vt: t ng)
Lch s hot ng
Vn iu l
4,185
3,000
3,399
Tng ti sn
77,985
7,649
58,940
35,030
N Chnh ph v
NHNN
2,157
40,930
8,800
D n cho vay
42,171
2,749
529
219
401
T l n xu 2010
12.46%
580
432
2.20%
Mc ch sp nhp:
Ba ngn hng ny hp v i n quyt nh t nguyn hp nht. Ngy 27/12/2011,
Ngn hng Nh nc chinh thc cp giy php thnh lp v hot ng cho Ngn hng
TMCP Si Gn (SCB), ngn hng c hp nht t 3 ngn hng Nht, Vit Nam Tn
Ngha v thng mi c phn Si Gn. Ngn hng mi chnh thc vn hnh t 1/1/2012.
Ngn hng TMCP Si Gn c k tha ton b mng li hot ng ca 3 ngn hng tham
gia hp nht bao gm: s giao dch, chi nhnh, phng giao dch, qu tit kim, im giao
dch, ATM, cng ty con vi cc tn gi tng ng.
Vic hp nht 3 ngn hng trn mang li li ch nh:
Th nht, n nh ha thanh khon: theo thng tin, NHNN c gii php khc
phc tnh trng mt kh nng thanh ton tm thi ca 3 ngn hng bng cch ti cp vn
cho 3 ngn hng ny. Ba ngn hng trn c hp nht nhng c thm s h tr ca Ngn
hng u t v Pht trin VN (BIDV) m bo s tng vn v duy tr kh nng thanh ton
ca ngn hng mi thi im.
25
26
27
Trc thng tin ny, gii ngn hng cng tin tng y s l cnh ca "php l" cho
php Ngn hng Du kh Ton cu (GPBank) l ci tn "m hng" cho ma mua bn sp nhp
(M&A) nm nay.
GPBank l n v cn li cui cng trong 9 ngn hng yu km buc phi ti c cu.
Thng c Nguyn Vn Bnh mi y cng khng nh c "x l xong" c 9 trng hp
ny. Nh bng ny ang xc tin bn 100% vn cho i tc ngoi s hu - Ngn hng United
Overseas Bank ca Singapore. Ngun tin thn cn vi thng v cho bit hai bn tin hnh
nhng tha thun v gi cng nh cc iu khon. Ngh nh 01 v room cho cc nh u t
ti ngn hng c hiu lc t ngy 20/2 v nu hai bn ng ng v gi c, sau ngy ny thng
v hon ton c th din ra hp l.
Trn thc t, thng v GPBank v UOB c gii ti chnh ngn hng k vng
khng ch l mt cuc x l trng hp yu km cui cng. b Nguyn Thy Dng - Ph
tng gim c ph trch khi Dch v Ti chnh Ngn hng ca Ernst & Young Vit Nam cho rng: "Nu thnh cng th s l mt tin l cho php vic s hu c phn chi phi ca
cc ngn hng nc ngoi i vi cc nh bng trong nc, to tin thc y cc thng
v M&A ngn hng si ng hn trong thi gian ti".
Theo Ngn hng Nh nc, ring vi cc ngn hng yu km nm trong din cn ti
cu trc, t l s hu c th vt 30% - ty theo quyt nh ca Th tng. Tuy nhin, ng L
Xun Ngha - Vin trng Nghin cu Pht trin kinh doanh (BDI) nhn nh: "Cc nh ch
ti chnh ln hin khng quan tm n cc ngn hng nh m ch thch nhng nh bng ln
thi. Trong khi , room vo hu ht nhng ngn hng ln ca VN hin kh thp v khng
cn". Hin t l s hu ti a cho nh u t nc ngoi mt nh bng ni a vn l 30%
v mi t chc khng c nm qu 20% vn. Trong khi , khng t nh bng kch room.
Sau GPBank, HDBank c th l trng hp M&A th hai khi cui nm ngoi, ngn
hng ny h l ang xem xt, chn la bn 30% c phn cho i tc chin lc nc
ngoi. D cha tit l ci tn c th nhng theo Ch tch L Th Bng Tm, 3 nh u t Nht
Bn ang l ng vin sng gi nht.
Theo l trnh ca Ngn hng Nh nc, thng 6/2014, cc ngn hng s phi phn loi
n theo chun mi ca Thng t 02 v hng lot cc quy nh mi v t l an ton vn. Do
, khng loi tr kh nng, y s l ng lc cc ngn hng ni a rc rch tm i tc
chin lc chng trc p lc tng vn.
2.1.3. Nhng nhn t thc y hot ng M&A ngnh ngn hng ti Vit
Nam thi gian ti:
Ngn hng Vit Nam hin nay tuy pht trin v s lng nhng quy m v vn, ti sn
cn thp so vi ngn hng trong khu vc. n cui nm 2010, h thng ngn hng Vit Nam
bao gm 1 ngn hng pht trin, 1 ngn hng chnh sch x hi, 5 ngn hng thng mi nh
nc v ngn hng thng mi c c phn chi phi ca Nh nc, 37 ngn hng thng mi
c phn, 50 chi nhnh ngn hng nc ngoi, 5 ngn hng 100% vn nc ngoi, 5 ngn hng
lin doanh, 18 cng ty ti chnh, 12 cng ty cho thu ti chnh, 1 Qu Tn dng nhn dn
Trung ng, hn 1.000 qu tn dng nhn dn c s v 1 t chc ti chnh vi m. Tnh n
thng 5/2010, trong s 39 Ngn hng TMCP c khong 25 ngn hng c vn iu l di
3.000 t ng. c bit c n 11 ngn hng trong s ny ch c mc vn iu l quanh mc
1.000 t ng.
28
29
Trong iu kin Vit Nam hin nay, cc tp on ti chnh- ngn hng khng nn m
rng hot ng vo qu nhiu lnh vc, ch nn tp trung vo mt s chuyn ngnh c
kh nng pht trin nht, sau khi n nh s tng bc m rng sang cc lnh vc
khc.
Nhng thnh cng trong hot ng M&A ngn hng thi gian qua:
-
Lm lnh mnh ha h thng ngn hng Vit Nam, nng cao hiu qu hot ng cho
mt s ngn hng, gp phn nng cao h s an ton vn ngn hng,
Nng cao kh nng qun l, ng dng cng ngh thng qua hp tc vi nc ngoi,
30
III. GII PHP PHT TRIN HOT NG M&A CA NHTM TI VIT NAM
1. Gii php v pha Nh nc v Ngn hng Nh nc:
1.1. nh hng hot ng i vi cc TCTD ti Vit Nam n nm 2015 to nhu
cu pht trin hot ng M&A trong ngn hng:
Th tng Chnh ph va ban hnh Quyt nh 254/Q-TTg ngy 01/03/2012 ph
duyt n C cu li h thng cc t chc tn dng (TCTD) giai on 2011 2015. Theo
, mc tiu n nm 2015, tp trung lnh mnh ha tnh trng ti chnh v cng c nng lc
hot ng, ci thin mc an ton v hiu qu hot ng ca cc TCTD; nng cao trt t, k
cng v nguyn tc th trng trong hot ng ngn hng; phn u n cui nm 2015,
hnh thnh c t nht mt n hai ngn hng thng mi c trnh tng ng vi cc
ngn hng trong khu vc.
Chnh ph khuyn khch vic sp nhp, hp nht, mua li cc TCTD theo nguyn tc
t nguyn, bo m quyn li ca ngi gi tin v cc quyn, ngha v kinh t ca cc bn
c lin quan theo quy nh ca php lut; khng xy ra v v mt an ton hot ng
ngn hng ngoi tm kim sot ca Nh nc.
Ngn hng Nh nc cho rng, sp nhp, hp nht ngn hng l xu hng tt yu
khch quan hin nay nng cao kh nng cnh tranh. Sp nhp, hp nht ngn hng em li
gi tr gia tng ln hn so vi khi cc ngn hng ng ring r nh t c li ch kinh t
theo quy m ln hn, tng uy tn, thng hiu, gim chi ph, khai thc ti a li th kinh
doanh ca cc bn tham gia, pht trin c s khch hng, mng li phn phi
Do , xu hng sp nhp, hp nht ngn hng c th xy gia cc ngn hng ln vi
nhau, gia ngn hng ln v ngn hng nh, gia cc ngn hng nh vi nhau.
Nh vy, nh hng khung php l v ang m ra cho mt khuynh hng pht
trin tch cc.
1.2. Hon thin khung php l thc y hot ng M&A ngnh ngn hng v
kim sot, hn ch cc tc ng tiu cc
Ti Vit Nam, vn M&A khng phi l mi, 10 nm v trc, NHNN c hn
mt Quy ch v sp nhp, hp nht, mua li t chc tn dng c phn ban hnh km theo
Quyt nh s 241/1998/Q-NHNN5 ngy 15/07/1998 ca Thng c NHNN lm tin
php l quan trng cho nhng cuc M&A ngn hng din ra vo cc nm 1997, 1998, 1999,
2001, 2003 vi vic nhiu NHTM c phn nng thn vi quy m vn nh c M&A nh
NHTM c phn Phng Nam M&A hng lot cc NHTM khc nh NHTM c phn nng
thn ng Thp, Chu Ph, i Nam, Ci Sn; NHTM c phn ng M&A NHTM c
phn t gic Long Xuyn; Sacombank M&A Ngn hng Thnh Thng; NHTM c phn
Phng ng M&A vi Ngn hng nng thn Ty ...
Va qua, NHNN Vit Nam cng ban hnh Thng t s 04/2010/TT-NHNN hng
dn vic sp nhp, hp nht v mua li cc t chc tn dng thay th cho Quyt nh s
241/1998/Q-NHNN5 ngy 15/07/1998 (Thng t s 04). Thng t s 04 : (i) k tha v
loi b nhng hn ch ca Quy ch v sp nhp, hp nht, mua li t chc tn dng c phn
31
32
33
Chin lc Kt hp, trong chin lc ny, vic kt hp hai thng hiu ng ngha
vi vic tm kim nhng im khc bit thch hp v ngha trong tm tr khch hng
ca c hai thng hiu. Hot ng M&A gia ngn hng vi cc TCTD phi ngn hng
c th p dng chin lc ny.
Chin lc Khi u mi, Trong chin lc ny, c hai thng hiu ca hai ngn hng
c sp nhp u khng mang li ti sn to ln no, v th h xy dng nn thng
hiu mi. Chin lc ny thng thch hp vi nhng ngn hng nh, cha c mt
nhn thc hay ti sn thng hiu ln ca ring h. Khi c hn 2 ngn hng nh sp
nhp, chin lc ny l gii php hiu qu xy dng nn ti sn thng hiu.
34
2.5. Ngn hng cn xc nh, la chn i tc trong mua bn, sp nhp, hp nht
Ngn hng cn xc nh mnh ang tm kim ci g, c th l mt ngn hng khc nh
hn m rng th phn, tng vn iu l hay mt cng ty bo him, cng ty chng khon
nhm a dng ho sn phmsau ngn hng tin hnh tm kim v lit k danh sch ng
vin mc tiu. Ngn hng nn a ra cc tiu ch c th la chn nh: quy m, thi gian
hot ng, lnh vc kinh doanh, th phn, vng hot ng, nhm khch hng, danh ting, mi
quan h, vn ho cng ty. Danh sch cc tiu ch ny cng nhiu cng tt c th lc bt
nhng ngn hng cha p ng, lm cho vic la chn d dng hn.
2.6. Ngn hng cn ch trng yu t ngun nhn lc cho qu trnh sp nhp
Trong iu kin hi nhp hin nay, hot ng mua bn, sp nhp cn phi c xem
nh mt hot ng u t mi, l hot ng m cc ngn hng c th tch cc ch ng tham
gia v li ch ca mnh ch khng phi theo yu cu t pha Ngn hng Nh nc. Cc c
ng ca ngn hng nn xem y l mt c hi lm tng gi tr c phn ca mnh ti ngn
hng. Thm vo , cc nh qun tr ngn hng cn tch cc nghin cu, trau di cc k nng
qun l cng nh nng cao hiu bit v hot ng mua bn, sp nhp c th qun l, iu
hnh tt ngn hng sau qu trnh sp nhp.
i vi cc nhn vin trong ngn hng, c c s ng h ca h, trc khi qu
trnh sp nhp din ra, ban lnh o cn thng tin ton th nhn vin c bit v hy
nhn vin cng tham gia vo qu trnh ny, ch gii thch mi khc mc ca nhn vin. c
bit phi gip nhn vin hiu c nhng li ch m qu trnh sp nhp em li v to iu
kin cho h tr thnh mt b phn trong thc th thng nht mi. Nhng iu ny s gip
nhn vin ng tnh, ng h v c nim tin vo chnh sch sp nhp ny. Mt khi c c s
ng lng v h tr t pha cc nhn vin th qu trnh sp nhp s din ra nhanh chng v
thnh cng.
Bn cnh , khng nn to s phn bit, phi c chnh sch i ng v trng dng
cng bng, hp l gia nhn vin mi vi nhn vin c sau qu trnh sp nhp, trnh tnh
trng bt mn, chn nn, khng cn nhit huyt cng hin sc lao ng ca h. Nhng vn
v lng thng, ph cp, ch ngh hu phi tha ng vi s ng gp ca tt c nhn
vin.
2.7. Ngn hng thng mi cn c s phi kt hp vi Lut s, cc Cng ty t
vn trong hot ng M&A
Vai tr ca cc Cng ty t vn l rt quan trng gp phn h tr, t vn cho ngn hng
cc vn trn, l nhng nh cung cp cc dch v M&A t A ti Z vi cc khu (i) d
bo, tm kim, thm d i tc, (ii) thm nh y cc ni dung v php l/ti chnh
(Legal/Financial Due Diligence); (iii) thit lp hp ng M&A trong tng trng hp, tng
yu cu c th; (iv) cc th tc vi c quan nh nc c thm quyn sau M&A; (v) cc vn
cn gii quyt sau M&A. V cung cp cc dch v M&A, nht l M&A ngn hng i hi
cc cng ty t vn, chuyn gia t vn M&A phi l nhng cng ty, chuyn gia hng u v ti
chnh, ngn hng v php lut, c kinh nghim thc t.
35
Trn y l nhng ni dung trong bi nghin cu ca nhm chng em. Trong qu trnh
lm bi i khi s c nhng sai st. Nhm chng em mong nhn c nhng li ng gp
ca thy v ca cc bn c th hon thin nhng kin thc nhm vn dng tt hn
trong cng vic cng nh trong cuc sng.
36