RJENIK ZAVARIVANJA

Rjenik je izraen u okviru projekta "Migracije za razvoj na Zapadnom Balkanu" (MIDWEB), koji je dobio finansijsku pomo
Evropske komisije kroz Multikorisniki program 2 u okviru IPA 2009. Informacije su prikupljene iz izvora prikladno navedenih
u dokumentu. Uloeni su maksimalni napori da navedena terminologija i povezana razjanjenja budu precizna i aurirana.
Ukoliko primjetite bilo kakve greke i nedostatke molimo vas da nas o tome obavijestite. Naa politika nalae da se greke
isprave im se utvrde da postoje. Odgovornost je korisnika da trai najnovije i relevantne informacije.
.
Novembar 2011.

RIJE

DEFINICIJA

Abrasive

A material, such as sand,

silicon or crushed stone,
used for surface cleaning.

Acetylene Gas

A chemical combination of
two elements: carbon and
hydrogen.
A metal that is made by
mixing two or more metals,
or a metal and another
substance.
Is an electrical current in
which magnitude and
direction change in cycles,
as opposed to direct
current, in which direction is
constant.

Acetilen

Arc Welding (Shielded

Metal Arc Welding)

A welding process where

similar materials are joined
with a heating process
caused by an electric arc. In
the most common use, this
process includes the use of a
filler metal. Arc welding
refers to a group of welding
processes that use a welding
power supply to create an
electric arc between an
electrode and the base
material to melt the metals
at the welding point. They
can use either direct (DC) or
alternating (AC) current, and
consumable or nonconsumable electrodes. The
welding region is sometimes
protected by some type of
inert or semi-inert gas,
known as a shielding gas,
and/or an evaporating filler
material.

Luno zavarivanje
(Luno zavarivanje u
zatiti gasa)

Argon

Is a chemical element
designated by the symbol
Ar. Argon has atomic
number
18 and is the third element
in group 18 of the periodic
table (noble gases). Argon is
present in the Earth's

Argon

Alloy

Alternating Current
(AC)

RIJE (MATERNJI
JEZIK)
Brusni materijal

Legura

Naizmjenina struja
(AC)

DEFINICIJA (MATERNJI
JEZIK)
Materijal, poput pijeska,
silikona ili drobljenog
kamena, koji se koristi za
ienje povrine.
Hemijska kombinacija dva
elementa: ugljenika i
vodonika.
Metal koji se pravi
mijeanjem dva ili vie
metala, ili metala i neke
druge supstance.
Elektrina struja kod koje se
veliina i smjer mijenjaju u
ciklusima, za razliku od
jednosmjerne struje kod
koje je smjer stalan.

Postupak zavarivanja tokom

kojeg se slini materijali
spajaju putem toplote koju
stvara elektrini luk. U
najveem broju sluajeva,
ovaj postupak ukljuuje
korienje dodatnog
metala. Luno zavarivanje
se odnosi na grupu
zavarivakih postupaka koji
koriste izvor napajanja za
formiranje luka izmeu
elektrode i materijala
podloge da bi se metali
istopili do take zavarivanja.
Mogu da koriste ili
jednosmjernu (DC) ili
naizmjeninu (AC) struju,
kao i topljive i netopljive
elektrode. Podruje
zavarivanja je ponekad
zatieno nekom vrstom
inertnog ili poluinertnog
gasa, koji je poznat po
nazivu zatitni gas, i/ili
isparljivi dodatni materijal.
Hemijski element koji se
oznaava simbolom Ar.
Argon ima atomski broj 18 i
trei je element u grupi 18
periodnog sistema
(plemeniti gasovi). Argon je
prisutan u zemljinoj
atmosferi sa neto manje od

Beveling

Brazing

Butt Joint (Butt Weld)

atmosphere at slightly less

than 1%, making it the most
common noble gas on Earth.
Preparing the ends of the
pipes to be welded by
machining them so that the
angle of the edges is
anything but 90
A process where metals are
joined by using a filler metal
that melts at a temperature
above 450C.

1%, to ga ini najeim

prirodnim gasom na Zemlji.
Zakoenje

Tvrdo lemljenje

A joint (or weld) where the

two pieces being connected
come directly together in
the same plane.
Another term for a generalpurpose arc welder. The
name is derived from the
sound made when the
welder is running
Consumable electrodes
provide a path for the
current. They also supply
fuller metal to the joint.
Non- consumable electrodes
are only used as a conductor
for the electrical current,
such as in gas tungsten arc
welding
The part of an oxygen torch
that directs the flow of the
gas.
The device used in oxygen
cutting to control and direct
the flow of the gasses used
for cutting and heating
metal.

eono zavarivanje
(eoni av)

Cylinder

A container to store and

transport compressed gas.

Cilindar

Defective Weld

A weld with one or more of

the following defects:
Porosity, undercut, slag
inclusion and improper weld
size.
- Or "continuous current," is
considered as the constant
flow of electrons in the
single direction from low to
high potential.
A vertical weld where the
welder starts at the top and
works downward

av sa grekom

Buzz Box

Consumable & non

consumable
electrodes -

Cutting Tip

Cutting Torch

Direct Current (DC)

Down Hand Weld

Zujalica

Topljive i netopljive
elektrode

Vrh za rezanje

Gorionik za rezanje

Jednosmjerna struja
(DC)

Nizlazni var

Priprema zavretaka cijevi

za zavarivanje na nain to
se mainski obrade tako da
im ugao ivice bude bilo koji
0
osim 90 .
Postupak kojim se metali
spajaju korienjem
dodatnog metala koji se
topi na temperaturi iznad
450C.
Spoj (ili av) kod kojeg se
dva komada koja se spajaju
nalaze u istoj ravni.
Jo jedan naziv za ureaj za
luno zavarivanje za optu
namjenu. Naziv potie od
zvuka koji se uje kada je
ureaj u funkciji.
Topljive elektrode
obezbjeuju put za struju.
Takoe dovode dodatni
metal do spoja. Netopljive
elektrode se koriste samo
kao provodnik za elektrinu
struju, kao to je to sluaj sa
lunim zavarivanjem
volframom.
Dio kiseonikog gorionika
koi usmjerava tok gasa.
Ureaj koji se koristi kod
rezanja kiseonikom za
kontrolisanje i usmjeravanje
toka gasova koji se koriste
za rezanje i zagrijavanje
metala.
Spremnik za skladitenje i
transport kompresovanog
gasa.
av sa jednom ili vie
greaka: poroznost,
podrezanost, zahvat troske i
neadekvatna veliina vara.
- Ili "neprekidna struja" se
definie kao stalan tok
elektrona u jednom smjeru
od niskog do visokog
potencijala.
Vertikalni var kada zavariva
pone od vrha i kree se
prema dolje.

Edge Weld
Electrode (Arc
Welding)

Electrode Holder

Face Shield (Helmet)

Ferrous
Fillet Weld

A weld where the edges of

two pieces come together
A rod made up of filler
metal with a coating on it
designed to aid and protect
the bead during the welding
process.

Rubni var

The "handle" portion of the

arc welder that holds the
electrode in place.
A safety device worn over
the face to protect the eyes
and face from the arc,
sparks and molten metal.
Arc welding without proper
eye protection can lead
(quickly) to permanent
damage to the eyes.
Containing or relating to
iron
A weld joining two pieces of
metal that are more or less
perpendicular to each other

Dra elektrode

Elektroda (luno
zavarivanje)

Maska (kaciga)

eljezni
Ugaoni av

Filler metal

Is a metal added in the

making of a joint through
welding, brazing or
soldering. Various types of
filler metals exist.

Dodatni metal

Fixture

A tool or device used to hold

pieces in place for welding.
A weld where the pieces
being joined come together
horizontally in front of and
below the welder
A substance that facilitates
soldering, brazing and
welding by chemically
cleaning the metals to be
joined
Gases mixed with oxygen in
heating and cutting
operations.
Commonly known as
tungsten inert gas (TIG)
welding; an arc welding
process that uses a nonconsumable tungsten
electrode to produce the
weld.

Stega

Flat Weld

Flux

Fuel Gases

Gas Tungsten Arc

Welding (GTAW) or
(TIG)

Hand Shield

av sa ravnim licem

Praak za zavarivanje

Gorivi gas

Luno zavarivanje
volframom (GTAW) ili
(TIG)

Similar to a Face Shield or

Helmet, but held in front of
the face rather than worn.

Runa zatitna maska

Var u kojeme se povezuju

rubovi dva komada.
ica napravljenja od
dodatnog metala sa
prevlakom ija je namjena
da pomogne i zatiti zavar
tokom postupka
zavarivanja.
Dio kao ruka kod ureaja
za luno zavarivanje koji dri
elektrodu.
Dio zatitne opreme koji se
nosi preko lica da zatiti oi i
lice od luka, varnica i
istopljenog metala. Luno
zavarivanje bez adekvatne
zatite oiju moe (brzo)
dovesti do trajnog oteenja
oiju.
Koji sadri ili se odnosi na
gvoe.
av kojim se spajaju dva
komada metala koji se
manje vie meusobno pod
pravim uglom.
Metal koji se dodaje pri
izradi spoja putem
zavarivanja, tvrdog
lemljenja ili lemljenja.
Postoje razliite vrste
metala za punjenje.
Alat ili sredstvo koje se
koristi za
av u kojem se komadi
spajaju po horizontali ispred
i ispod zavarivaa.
Supstanca koja olakava
lemljenje, tvrdo lemljenje i
zavarivanje na nain to
hemijski isti metale koji se
spajaju.
Gasovi koji se mijeaju sa
kiseonikom kod zagrijavanja
i rezanja.
Opte poznato pod nazivom
elektroluno zavarivanje
volframom u zatiti
inertnog gasa; postupak
lunog zavarivanja koji
koristi netopljive volfram
elektrode za stvaranje ava.
Slino maski ili kacigi, ali se
dri ispred lica umjesto da
se nosi.

Iron

Inert gas/Shielding gas

Lap Joint

MIG Welding (Metal

Inert Gas)

Mild Steel

Out-Of-Position Weld

Overhead
Weld
Oxyfuel
Plasma

Plasma Cutting

Polarity

A base element that is the

primary substance in the
makeup of steel, cast iron
and wrought iron.
A gas that does not normally
combine chemically with
materials. Their purpose is
to protect the weld area
from atmospheric gases,
such as oxygen, nitrogen,
carbon dioxide and water
vapor.
A joint where two pieces of
metal lap over each other,
allowing a bead to be placed
between the edge of one
piece and the face of the
other
Also known as wire-feed
welding, although
it is possible to do wire-feed
welding without the inert
gas. Metals that are difficult
to arc weld may be MIG
welded
Steel with less than 0.15%
carbon. (Also called low
carbon steel). Most steel in
common use is mild steel.

Gvoe

Any weld where the work is

not flat in front of the
welder.
An inverted weld where the
pieces being joined are
above the welder.
Pure oxygen combined with
gas.

Izmjeteno zavarivanje

A gas that has been heated

to the point where it will
conduct electricity.
A cutting process where the
metal is heated to the
melting point by an arc
through the plasma and
then removed by the
pressure of the gas as
directed by the nozzle. CNC
(computer numeric control)
plasma cutters are used for
precise cutting of complex
patterns in metal.
The polarity of a machine
refers to direction of current
flow. Polarity can only be

Plazma

Inertnigas/Zatitni gas

Spoj na preklop

MIG zavarivanje
(elektroluno
zavarivanje topljivom
ianom elektrodom u
zatiti inertnog gasa)

Meki elik

Zavarivanje iznad glave

Smjea

Rezanje plazmom

Polaritet

Osnovni element koji je

primarna supstanca kod
izrade elika, livenog gvoa
i kovanog gvoa.
Gas koji se obino hemijski
ne kombinuje sa
materijalima. Njegova svrha
je da zatiti podruje
zavarivanja od atmosferskih
gasova, poput kiseonika,
azota, ugljen dioksida i
vodene pare.
Spoj kod kojeg se dva
komada metala preklapaju
jedan preko drugog, to
dozvoljava da se var postavi
izmeu ivice jednog komada
i povrine drugog.
Poznato i kao iano
zavarivanje, iako je iano
zavarivanje mogue
obavljati i bez inertnog
gasa. Metali koje je teko
luno zavariti mogu se
zavariti pomou MIG.
elik sa manje od 0,15%
ugljenika. (Poznat i pod
nazivom niskougljenini
elik). elik koji se najee
koristi je meki elik.
Svako zavarivanje gdje se
rad ne obavlja direktno
ispred zavarivaa.
Izokrenuto zavarivanje gdje
se komadi koji se spajaju
nalaze iznad zavarivaa.
isti kiseonik kombinovan
sa gasom.
Gas koji je zagrijan do take
na kojoj e provoditi
elektricitet.
Proces rezanja gdje se metal
lukom kroz plazmu zagrijava
do take topljenja a zatim
uklanja pritiskom koji stvara
gas iz mlaznice. CNC plazma
rezai (sa kompjuterskom
numerikom kontrolom) se
koriste za precizno rezanje
sloenih struktura u metalu.

Polaritet ureaja odnosi se

na smjer toka struje.
Polaritet se moe dobiti

obtained on a DC machine.

samo na ureajima za
jednosmjernu struju.
Energija od toplote ili
svjetlosti koju ne moete
vidjeti.
Vidi inertni gas

Radiation

Energy from heat or light

that you cannot see.

Radijacija (zraenje)

Shielding Gas

See Inert gas

Zatitni gas

Slag Inclusion

Non-metallic material
trapped in a weld.

Zahvat troske

Nemetalni materijal koji je

ostao u avu.

Soldering

A method of joining metal

parts using a filler material
(solder) that has a melting
temperature below 450C .

Lemljenje

Spot Weld

A weld between two

overlapping pieces of
material; normally used for
sheet metal.
A small weld used to hold
pieces of an assembly in
place prior to the final
(continuous) welding.
A welding process where an
inert gas protects the
molten metal from the
atmosphere to produce a
high quality weld.

Takasti av

Metoda spajanja metalnih

djelova korienjeem
materijala za punjenje
(kalaj) koji ima temperaturu
topljenja ispod 450C.
av izmeu dva komada
materijala koja se
preklapaju; obino se koristi
kod limova.
Mali av koji se koristi da
dri zajedno dva predmeta
neke cjeline prije zavrnog
(kontinuiranog) zavarivanja.
Postupak zavarivanja kod
kojeg inertni gas titi
istopljeni metal od
atmosfere da bi se dobio
visokokvalitetni av.

Tack Weld

TIG Welding (Tungsten

Inert Gas)

Mjesto pripajanja

TIG zavarivanje
(elektroluno
zavarivanje
volframovom
tungsten elektrodom
u zatiti inertnog gasa)
Volfram

Tungsten

A non-consumable material
used in TIG welding to carry
current to the weld puddle.
(very hard, heavy, steelgrey-to-white transition
metal; W in the periodic
table.)

Up -Hand Weld

A vertical weld where the

welder starts at the bottom
and works upward.

Uzlazni av

Ventilate

To cause fresh air to enter

and move around an
enclosed space.
A welding pattern often
used in butt welds where
the welder moves the arc
back and forth across the
joint while also moving
along it

Provjetriti

To join two pieces of metal

together permanently by
melting the parts that
touch.

Zavariti

Weave Bead

Weld

Zavarivanje u irokim
varovima

Netopljivi materijal koji se

koristi kod TIG postupka
zavarivanja da prenese
struju do otopine ava
(veoma tvrd, teak, boje
elino sive prema bijeloj,
prelazni metal; oznaka W u
periodnom sistemu.)
Vertikalni av kod kojeg
zavariva poinje odozdo i
kree se navie.

Uiniti da svje vazduh ue i

da cirkuliee po zatvorenom
prostoru.
ara zavarivanja esto u
primjeni kod kod eonih
avova a kod koje zavariva
pomjera luk naprijed nazad
preko spoja dok se
istovremeno kree du
njega.
Spojiti dva komada metala
zajedno i trajno, topljenjem
djelova koji se dodiruju.

Welder (noun)
Welding Power Supply

Welding Rod

Voltage (V)

A person whose job is

welding.
A device that provides an
electrical current to perform
welding
A means of delivering filler
metal to the weld. In arc
welding, the rod is called an
electrode.
Is the pressure required to
move the electric current.

Zavariva
Izvor napajanja

ipka za zavarivanje

Napon

Osoba koja se bavi

zavarivanjem.
Ureaj koji obezbjeuje
elektrinu struju za
obavljanje zavarivanja.
Nain dovoenja dodatnog
metala do ava. U lunom
zavarivanju ipka se naziva
elektroda.
Pritisak neophodan da bi se
pokretala elektrina struja.

Ovaj rjenik zasnovan je naa djelovima Terminologije zavarivanja koj koju su pripremili Tehniki koled u
Vinipegu
i
Odjeljenje
za
rad
i
imigraciju
Manitobe,
a
koja
je
dostupna
na:
http://www.jcfswinnipeg.org/documents/Welders-Terminology.pdf