Download as docx, pdf, or txt
Download as docx, pdf, or txt
You are on page 1of 11

Ang sumusunod ay ibat ibang kautusang ipinairal ng ating pamahalaan tungkol sa pagkasulong ng

ating wika:
Nobyembre 1936- Inaprobahan ng Kongreso ang Batas Komonwelt Bilang 184 na lumikha ng Surian
ng Wikang Pambansa na naatasang gumawa ng pag-aaral ng mga katutubong wika at pumili ng isa na
magiging batayan ng wikang pambansa.
Disyembre 30, 1937 - Sa pamamagitan ng Kautusang Tagapagpaganap Blg. 134 ng Pangulong
Quezon, ang Wikang Pambansa ay ibabatay sa Tagalog.
Abril 1, 1940 - Ipinalabas ang Kautusang Tagapagpaganap na nagtadhana ng paglilimbag ng isang
balarila at isang diksyunaryo sa Wikang Pambansa. Ipinahayag pa ring ituturo ang wikang pambansa
sa mga paaralan sa buong Pilipinas na nagsimula noong Hunyo 19, 1940.
Hunyo 7, 1940 - Pinagtibay ng Batas-Komonwelt Blg. 570 na nagtadhana na simula sa Hulyo 4, 1946.
Ang Wikang Pambansa ay isa sa mga opisyal na wika ng bansa.
Marso 26, 1954 - Nagpalabas ng isang kautusan ang Pangulong Ramon Magsaysay sa taunang
pagdiriwang ng Linggo ng Wikang Pambansa mula sa Marso 29 - Abril 4. Subalit ang petsa ng
pagdiriwang ay inilipat sa Agosto 13-19 tuwing taon.
Agosto 12, 1959- Tinawag na Pilipino ang Wikang Pambansa ng lagdaan ni Kalihim Jose Romero ng
Kagawaran ng Edukasyon ang Kautusang Blg 7. Ayon sa kautusang ito, kaylaman at tutukuyin ang
pambansang wika ay Pilipino ang gagamitin.
Oktubre 24,1967- Nilagdaan ni Pangulong Marcos ang isang kautusang nagtatadhana na ang lahat ng
mga gusali at mga tanggapan ng pamahalaan ay panganlan sa Pilipino.
Marso, 1968 - Ipinalabas ni Kalihim Tagapagpaganap, Rafael Salas, ang isang kautusan na ang lahat
ng pamuhatan ng liham ng mga kagawaran, tanggapan at mga sangay nito ay maisulat sa Pilipino.
Agosto 7, 1973- Nilikha ng Pambansang Lupon ng Edukasyon ang resolusyong nagsasaad na
gagamiting midyum ng pagtuturo mula sa antas elementarya hanggang tersyarya sa lahat ng
paaralang pambayan o pribado at pasisimula sa taong panuruan 1974--75.
Hunyo 19, 1974 - Nilagdaan ni Kalihim Juan Manuel ng Kagawaran ng Edukasyon at Kultura ang
Kautusang Pangkagawaran Blg.25 para sa pagpapatupad ng edukasyong bilingwal sa lahat ng kolehiyo
at pamantasan.
Pagkatapos ng Rebolusyon ng Edsa, bumuo muli ang pamahalaang rebolusyonaryo ng Komisyong
Konstitusyonal na pinamunuan ni Cecilia Palma. Pinagtibay ng Komisyon ang Konstitusyon at dito
nagkaroon muli ng pitak ang tungkol sa Wika:
Artikulo XIV - Wika
Sek. 6 - Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay Filipino. Samantalang nalilinang, ito ay dapat
payabungin at pagyamanin pa salig sa umiiral na Wika sa Pilipinas at sa iba pang mga wika. Alinsunod
sa mga tadhana ng Batas at sang-ayon sa nararapat na maaaring ipasya ng Kongreso, dapat
magsagawa ng mga hakbangin ang Pamahalaan upang ibunsad at paspasang itaguyod ang paggamit
ng Pilipinas bilang midyum na opisyal na Komunikasyon at bilang wika ng pagtuturo sa sistemang
pang-edukasyon.
Sek. 7 -Ukol sa mga layunin ng Komunikasyon at pagtuturo, ang mga wikang opisyal ng Pilipinas ay
Filipino at , hanggat walang itinatadhana ang batas, Ingles. Ang mga wikang panrelihiyon ay

pantulong ng mga wikang opisyal sa mga rehiyon at magsisilbi na pantulong sa mga wikang panturo
roon. Dapat itaguyod ng kusa at opsyonal ang Kastila ng Arabic.
Sek. 8 - Ang Konstitusyong ito ay dapat ipahayag sa Filipino at Ingles at dapat isalin sa mga
pangunahing wikang panrehiyon, Arabic at Kastila.
Sek. 9 - Dapat magtatag ag Kongreso ng isang Komisyon ng Wikang Pambansa na binubuo ng mga
kinatawan ng ibat ibang mga rehiyon at mga disiplina na magsasagawa, mag-uugnay at
magtataguyod ng mga pananaliksik sa Filipino at iba pang mga wika para sa kanilang pagpapaunlad,
pagpapalaganap at pagpapanitili.
Agosto 25, 1988 - Ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 335 ay ipinalabas at nilagdaan ni Pangulong
Corazon Aquino na nagtatadhana ng paglikha ng Komisyong Pangwika na siyang magpapatuloy ng
pag-aaral ng Filipino. Gayon din, pinagtibay ang paggamit ng Filipino bilang midyum ng pagtuturo sa
mga paaralan sa mga piling asignatura.

Kasaysayan
Mga Probisyong Pangwika sa Saligang-Batas

Saligang-Batas ng Biyak-na-Bato (1896) Ang Wikang Tagalog ang magiging


opisyal na wika ng Pilipinas.

Saligang-Batas ng 1935 Ang Kongreso ay gagawa ng mga hakbang tungo sa


pagpapaunlad at pagpapatibay ng isang wikang pambansa na batay sa isa sa mga
umiiral na katutubong wika. Hanggang hindi nagtatadhana ng iba ang batas, ang
Ingles at Kastila ay patuloy ng gagamiting mga wikang opisyal.

Saligang-Batas ng 1973 Ang Batasang Pambansa ay dapat gumawa ng mga


hakbang tungo sa paglinang at pormal na adopsyon ng isang panlahat na wikang
pambansa na tatawaging Filipino

Saligang-Batas ng 1987 Ang Wikang Pambansa ng Pilipinas ay


Filipino. Samantalang nililinang, itoy dapat payabungin at pagyamanin pa salig sa
umiiral na mga wika ng Pilipinas at sa iba pang mga wika.

Ang Kasaysayan ng Komisyon sa Wikang Filipino

Itinatag ang Surian ng Wikang Pambansa (SWP) alinsunod sa Batas Komonwelt


Blg. 184 na nilagdaan ng Pangulo ng Komonwelt, si Manuel L. Quezon noong
Nobyembre 13, 1936. Ang pangunahing layunin ng Surian ay piliin ang katutubong

wika na gagamiting batayan ng pagpapalaganap at pagpapatibay ng wikang


pambansa ng Pilipinas.

Ang batas ay pag-alinsunod sa Konstitusyon ng 1935 na nagtatadhanang ang


Kongreso ay gagawa ng hakbang upang linangin at palaganapin ang wikang
pambansa sa isang wikang katutubo.

Noong Enero 13, 1937, hinirang ng Pangulo ang mga kagawad ng SWP. Si Jaime C.
de Veyra ang naging unang direktor. Ang naging unang tahanan ng Surian ay ang
isang maliit na silid sa Department of Public Information. Pagkaraan, nagpalipatlipat ito: napatira sa Silid Blg. 326 ng Kongreso, nagkaroon ng silid sa Malacaang,
nalipat sa Philippine Columbian, at noong 1940, napunta sa gusali ng UP Alumni sa
Padre Faura. Noong 1942, napunta naman ito sa Philippine Normal School (naging
College at ngayoy University) bago napalipat sa radio room ng Mataas na
Paaralang Mapa noong 1946. Nagbalik ito sa Malacaang noong 1947 bago
napunta sa Philippine School at Arts and Trade. Nagkaroon din ito ng opisina sa
isang Japanese Temple sa kalye Lipa, Maynila.

Nang itadhana ang Kautusang Tagapagpaganap Blg. 94 at ang Batas ng


Pagbabagong Tatag ng 1947, inilipat ang pangangasiwa ng SWP sa Kagawaran ng
Pagtuturo, at ito ay nanahanan sa gusali ng Edukasyon sa Arroceros. Tumagal ito
roon ng 34 na taon. Noong 1984, nang buwagin ang nasabing gusali at nalipat ang
nooy Ministri (ngayoy Kagawaran) ng Edukasyon, Kultura at Isports sa Palacio
del Gobernador, lumipat ang SWP sa ikatlo at ikaapat na palapag ng Gusaling LDCI
sa kanto ng EDSA at East Avenue, Lungsod Quezon.

Noong Enero taong 1987, batay sa nilagdaang Kautusang Tagapagpaganap Blg.


117 ng Pangulong Corazon C. Aquino, ang SWP ay pinalitan ng Linangan ng mga
Wika ng Pilipinas na pagkaraan ay binuwag naman nang buuin ang Bagong

Konstitusyon ng Pilipinas noong 1987. Petsa Agosto 14, 1991 nang likhain sa bisa
ng Batas Republika Blg. 7104 ang Komisyon sa Wikang Filipino. May atas ang
Komisyon na magsagawa, mag-ugnay at magtaguyod ng mga pananaliksik para sa
pagpapaunlad, pagpapalaganap at preserbasyon ng Filipino at ng iba pang mga
wika ng Pilipinas.

Ang pagpapabilis ng pagsasakatuparan ng atas ay isinagawa sa pamamagitan ng


pagbabalangkas ng mga patakaran, mga plano at mga programa ng iniuugnay sa
ibat ibang tanggapang pampamahalaan at maging pribado man (RA 7104, Sek.
14-g).

Sa kasalukuyan, ang komisyon sa Wikang Filipino ay nasa ilalim ng Tanggapan ng


Pangulo ng Pilipinas at nakabahay sa ikalawang palapag (second floor) ng
Gusaling Watson, 1610 J.P. Laurel Street, San Miguel, Maynila.

Mga Naging Direktor/Tagapangulo Surian ng Wikang Pambansa, Linangan ng


mga Wika sa Pilipinas at Komisyon sa Wikang Filipino

RICARDO MA. DURAN NOLASCO(2006-Kasalukuyan).

Guro, iskolar at linggwista. Nakatuon sa ang komitment sa multilinggwal na


adhikain. Ang katwiran nito ay ibinatay sa pagiging multilinggwal at pagiging
multikultural ng mga Pilipino. Ang kasalukuyang administrasyon ng KWF ay
naniniwala sa napakalaking bentahe ng pagkakaroon ng Pilipinas ng mahigit na
170ng wika sa halip na isang disbentahe. Ang natural na kundisyon ng
karaniwang Pilipino at ng karaniwang mamamayan sa daigdig ay hindi lang iisa
ang alam na wika. Kinikilala ng KWF ang kahalagahan ng mga wikang ginagamit
ng mga Pilipino ang katutubong wika para sa literasiya at edukasyon ng mga
mamamayan, etnikong pangangailangan at pang-araw-araw na gamit; ang wikang

pambansa para sa pambansang kamalayan, pagkakaunawaan, pakikipag-ugnayan


at pagkakakilanlan; at ang mga wikang pang-ibayong dagat na tutugon sa
pangangailangan ng wika ng malawak na komunikasyon (language of wider
communication) at wika ng ugnayang pang-internasyonal.

Kaugnay ng bagong bisyon ng KWF, nagkaroon ito ng mga bagong programa at


proyekto, tulad ng mga sumusunod: pinalalakas nito ang mga programa sa
leksikograpiya; programa sa balarila ng Pilipinas; programa sa ponolohiya,
ponetika at ortograpiya; pambansang programa sa pagsasalin; proyekto sa sa
pagmamapa ng mga wika sa Pilipinas; proyekto sa bibliograpiya ng mga wika sa
Pilipinas; programa para sa endangered languages; corpus ng mga wika sa
Pilipinas. Sinisikap ng KWF na itayo ang Library at Archives of Philippine
languages; napataas ang kantidad at kalidad ng mga publikasyon; nagdadaos ng
mga seminar, workshop, lektyur, at iba pang aktibidad na pangedukasyon; pinapaganda ang website; nagkakaloob ng mga research grants o
tinutulungan ang mga stakeholder na makakuha ng mga research
grants; nagtatayo ng mga language councils sa mga rehiyon; pinalalakas ang mga
kakayahang pang-IT at pampananaliksik, at higit sa lahat sinisikap na magkaroon
ng sarili tahanan at gusali ng wika.

NITA P. BUENAOBRA (1999-2006)

Guro at manunulat. Binigyang tuon ang pagpapatibay sa mga proyekto ng mga


Panrehiyong Sentro sa Wikang Filipino (PSWF) sa bawat etnolinggwistikong
rehiyon na nakabase sa isang pang-estadong unibersidad o kolehiyo. Binigyang
pagpapahalaga at pansin ang mga rehiyunal na wika sa pamamagitan ng
paghanda/pagbuo ng mga diksyunaryong traylinggwal.

PONCIANO B.P. PINEDA (1970-1999).

Manunulat, guro, linggwista at abogada. Tatlong rebolusyonaryong pagbabago


ang ibinunsod ng SWP sa kanyang pangunguna: ang Edukasyong Bilinggwal
noong 1974, ang wikang Filipino na ang nucleus ay Pilipino (na unang inlunsad
noong 1983 at naging batayan ng probisyong pangwika ng Konstitusyon ng 1986)
at ang Alpabetong Filipino na pinagtibay noong 1987. Itinatag ang 12
Panrehiyong Sentro ng Wikang Filipino sa buong kapuluan.

JOSE VILLA PANGANIBAN (1955-1970) (1946-1947)

Makata, lexicographer at linggwista. Pinagtuunan ng pansin ang pagpapaunlad ng


wika. Nagdaos ng mga pasanayan sa korespondensya opisyal sa buong bansa.
Binalikat ang pagsasalin at pananaliksik. Bunga nito ang paggamit ng wikang
pambansa sa mga diploma, pasaporte, atb. Nailathala angEnglish-Tagalog
Dictionary na sinimulan sa panahon ng panunungkulan ni Cirio H. Panganiban, at
sinimulan ang talasalitaan ng walong pangunahing wika sa Pilipinas. Noong 1959,
ang Wikang Pambansa na batay sa Tagalog ay tinawag na Pilipino.

CECILIO LOPEZ (1954-1955)

Iskolar at linggwista. Binigyang-diin ang linggwistika at pinasigla ang makabagong linggwistikong pag-aaral sa wikang pambansa at iba pang mga
katutubong wika sa Pilipinas.

CIRIO H. PANGANIBAN (1948-1954)

Manunulat, makata, mandudula, abogado. lpinagpatuloy ang diksyunaryong pinasimulan ng


kanyang sinundan. Pinasimulan ang paghahanda ng mga ispesyalisadong talasalitaan, tulad
ng Legal Terms, Arithmetical and GeometrIcal Terms at iba pa. Binuong muli ang Lupong
Sanggunian ng SWP.

JULIAN CRUZ BALMACEDA (1947-1948)

Mandudula, makata, nobelista. Nakapagpalimbag ng mga panayam at inumpisahan ang


paggawa ng Diksiyunaryong Tagalog.

LOPE K. SANTOS (1941-1946)

Makata, mandudula, nobelista, lider manggagawa at pulitiko. Pinasigla ang pagsusulat sa


wikang pambansa. Nagdaos ng mga seminar at pasanayan sa paggamit ng wikang
pambansa sa UP, PNU at iba pa. Ang mga dokumento at palatastasan ng pamahalaan ay
isinalin at ang opisyal na Gazatte ay inilathala sa wikang pambansa.

JAIME C. DE VEYRA (1937-1941)

Unang direktor at "tagapagtatag ng wikang pambansa." Sa panahon ng kanyang


panunungkulan, pinag-aralan ang mga wika sa PIlipinas upang piliin ang isa sa mga ito na
magiging batayan ng wikang pambansa. Napili ang Tagalog at naghanda ng gramatika at
bokabularyo ng nasabing wika na inilathala noong 1940.

Ebolusyon ng Wikang Pambansa

Disyembre 30, 1937, iprinoklama ng Pangulong Quezon na ang wikang Tagalog ang
magiging batayan ng Wikang Pambansa. Magkakabisa ang proklamasyong ito
dalawang taon matapos itong mapagtibay.

Noong 1940, ipinag-utos ang pagtuturo ng Wikang pambansa sa lahat ng


pampubliko at pribadong paaralan sa buong bansa.

Simula Hunyo 4, 1946, nagkabisa ang Batas Komonwelt Blg. 570 na nagproklama na
ang Wikang Pambansa na tatawaging Wikang Pambansang Pilipino ay isa nang
wikang opisyal.

Noong 1959 ibinaba ng Kalihim Jose B. Romero ng Edukasyon ang Kautusang


Pangkagawaran blg. 7 na nagsasaad na ang Wikang Pambansa ay tatawagin
nang Pilipino upnag mailagan na ang mahabang katawagang Wikang pambansang
Pilipino o Wikang Pambansa Batay sa Tagalog.

Ngayon, Filipino na ang ngalan ng wikang pambansa, alinsunod sa Konstitusyon ng


1987 na nagtatadhanang "ang wikang pambansa ng Pilipinas ay Filipino." Ito ay hindi
pinaghalu-halong sangkap mula sa iba't ibang katutubong wika; bagkus, ito'y may
nukleyus, ang Pilipino o Tagalog.

Ebolusyon ng Alpabetong Filipino

Nang dumating ang mga Kastila noong Dantaon 16, may sarili nang palatitikan ang ating
mga ninuno, ang Alibata o Baybayin, na binubuo ng 14 katinig at 3 patinig.
Pinalitan ito ng mga Kastila ng alpabetong Romano.
Noong 1940, sa kanyang Balarila ng Wlkang Pumbansa, binuo ni Lope K. Santos ang
Abakada, na may 20 titik:
a b k d e g h i I m n ng o p r s t u w y
Noong Oktubre 4,1971, pinagtibay ng Sanggunian ng SWP ang pinayamang alpabeto, na
binubuo ng 31 letra:
a b c ch d e f g h i j k 1 11 m n ng o p q r rr s t u v w x v z
Kaugnay ng pagbago ng Konstitusyon, muling nireporma ng SWP ang alpabetong Filipino at
mga tuntunin ng palabaybayang Filipino. Ito ay bilang pagtugon sa mabilis na pagbabago,
pag-unlad at paglaganap ng wikang pambansa. Matapos ang seryengmga simposyum at
sangguniang pulong na dinaluhan ng mga linggwista, edukador, guro, manunulat at iskolar
ng wika, nabuo ang sumusunodna Alpabetong Filipino, na may 28 letra:
a b c d e f g h i j k I m n ng o p q r s t u v w x y z
Noong 2001, muling nagkaroon ng rebisyon sa alpabetong Filipino upang tugunan ang
patuloy na development at/o istandardisasyon ng sistema ng pagsulat sa
Filipino. Itinaguyod ng rebisyong ito ang leksikal na pagpapayaman ng Filipino sa
pamamagitan ng pagluluwag sa panghihiram ng salita at pagsasalin, karamihan mula sa
Ingles at Kastila, gamit ang walong karagdagang letra ng alpabeto, ang mga letrang c, f, j,
, q, v, x, z. Sa rebisyong ito, sinasabi na pinaluwag ang paggamit ng walong dagdag na
letra. Ipinagagamit ang mga ito sa ispeling ng lahat ng hiram na salita anuman ang barayti
nito kasama ang hindi pormal at hindi teknikal na barayti, o iyong tinatawag na karaniwang
salita.
Gayunpaman, nagkaroon ng maraming negatibong reaksyon at feedback mula sa mga guro,
estudyante, magulang at iba pang tagagamit ng wika sa 2001 rebisyon sa ispeling. Kaugnay
nito, noong Oktubre 9, 2006 ang Kagawaran ng Edukasyon sa kahilingan ng KWF ay
nagpalabas ng isang memorandum na pansamantalang nagpapatigil sa implementasyon ng
2001 Revisyon ng Alfabeto at patnubay sa Ispeling ng Wikang Filipino.
Noong Agosto, 2007, inilabas ng KWF ang borador ng Ortograpiya ng Wikang Pambansa na
binuo ng KWF sa pamamagitan ng serye ng mga konsultasyon sa mga guro, dalubhasa sa
wika, superbisor sa Filipino at sa mga larangang ito sa buong bansa noong 2007 hanggang
2007. ang pinal na bersyon ng patnubay ay ipalalabas ng KWF bago matapos ang 2007.

You might also like