Pitanja za ispit iz predmeta: Proizvodni sistemi

1. Definicija proizvodnje?
- Proizvodnja predstavlja osnovno podruje ljudske djelatnosti neophodno za
zadovoljenje potreba uesnika u procesima rada,radnih sistema i stabilnog
razvoja drutva u skladu sa utvrenim ciljevima.
- Proizvodnja predstavlja materijalnu osnovu svih procesa jednog drutva i
bitan uslov njihovog ispravnog funkcionisanja.
2. ta je proizvodni sistem?
- Proizvodni sistemi predstavljaju na dati nain sisteme za ostvarivanje
ciljeva proizvodnje odnosno dobijanje proizvoda neophodnih za zadovoljenje
potreba u drutvu.
3. ta je sistem uopte?
- Sistem je skup elemenata meusobno povezanih relacijama koji ine cjelinu
radi postizanja odreenog cilja.
4. Navesti osnovne klasifikacije proizvodnih sistema i objasniti?
- Osnovna klasifikacija proizvodnih sistema je na: statiki odnosno dinamiki
sistem; otvoreni odnosno zatvoreni sistem; deterministiki odnosno
stohastiki i kompleksnost sistema.
- Statiki sistemi su oni sistemi ija je uloga da su njihovi elementi,veze i sve
bitne veliine tokom vremena konstantni,a kod dinamikih sistema mijenja se
neka od veliina u vremenu.
- Deterministiki sistem funkcionira u skladu sa unaprijed poznatim
pravilima,te se moe sa sigurnou predvidjeti njegovo ponaanje u
budunosti,a stohastiki sistemi se ne ponaaju uvijek jednako u istim
situacijama,ne moe se sa sigurnou predvidjeti ponaanje nego se samo
moe prognozirati.

- Uloga otvorenih sistema je postojanje brojnih veza sa okolinom,razmjenjuje

materijal,informacije,energiju itd.sa okolinom,a zatvoreni nemaju nikakvu
povezanost sa okolinom i oni su vie teoretska kategorija.
- Kompleksnost sistema zavisi o broju elemenata,njihovih uzajamnih veza i
pravilima interakcije
5.Navesti osvovne strukture sistema i objasniti?
- Osnovne strukture sistema su:
1.potpuno povezana uloga ove strukture je da su svi elementi meusobno povezani a
primjer je komunikacijska struktura u timu;
2.zvjezdana struktura ovu strukturu obiljeava jedan sredinji elementa koji je
povezan sa ostalim elementima a primjer je server banke podataka ili struktura
posudbene biblioteke;
3. kruna struktura uloga ove strukture je da su elementi meusobno povezani i
mogu biti poredani u obliku kruga, a primjer je kruni prometni tok.
4. Struktura u obliku stabla se obino koristi kod prikaza hijerarhijskog oblika neke
organizacije
5.Lanana ili linijska realizacija ove strukture bila bi cesta koja vodi nekom
dolinom, a veze bi bile dijelovi puta a elementi mjesta u dolini,a prmjer montana
linija
6.Povrinska struktura primjer su paralelna montana radna mjesta
7.Mrena struktura-primjer mree ulica i zrakoplovnih linija
6.ta je proizvodni proces?
- Pod proizvodnim procesom podrazumjevamo sve ono to se zbiva sa
predmetima rada o ulaska sirovine u proizvodnju do izlaska gotovih proizvoda iz
proizvodnje.Moemo ih svrstati u mehaniko-tehnoloke i hemijsko-tehnoloke.

7.Objasniti pojam JIT-proizvodnja?

- JIT proizvodnja podrazumjeva da je svaki proces snabdjeven elementima, u
pravoj koliini i u tanom vremenu.Osnovne osobine JIT proizvodnje su:
proizvodnja po narudbi,proizvodnja u malim serijama,proizvodnja sa nula
greaka,proizvodnja sa najkraim ciklusom izrade i proizvodnja bez skladita.
8.Objasniti strukturu proizvodnog procesa?
- Svaki proizvodni proces se sastoji od sedam elemenata: rad na proizvodnom
radnom mjestu,kontrola kvaliteta,unutranji transport,skladitenje,preventivna
zatita radnika na radu, preventivno odravanje sredstava za rad i snabdjevanje
energijom i tehnolokim fluidima.
9.Objasniti pojam efikasnost sistema?
- Efikasnost sistema predstavlja vjerovatnou da e sistem uspjeno stupiti u
dejstvo i vriti projektovanu funkciju u datom vremenu i datim uslovima
okoline.
10.ta su fleksibilni proizvodni sistemi?
- FPS je sistem u koji je uklueno vie kompjeterski upravljanih maina,koje se u
smislu obrade meusobno dopunjavaju i time omoguavaju istovremenu obradu
vie dijelova koji sainjavaju neki proizvod.U sistem su ukljueni doprema
materijala,otprema obraenih dijelova,meuoperacijski transport, montaa,
kontrola i sl.
11.Navesti sredstva kontinuiranog i diskontinuiranog transporta?
- Sredstva kontinuiranog transporta su trakasti transporteri a diskontinuiranog
transpora su: viljukari i razna kolica
12.Objasniti pojam unutranji transport?
- Unutranji transport je dogaaj u kojem se vri kretanje predmeta
rada, sredstava za rad, ljudi i informacija unutar proizvodnog sistema

13.Objasniti pojam vjetaka inteligencija?

- Je nauna oblast u kojoj se izuavaju hardversko softverska rjeenja koja treba
da omogue sposobnosti i ponaanja slina ljudskom( percepcija, reagovanje,
ponaanje, rezonovanje,zakljuivanje i injenje)
14.Navesti osnovne elemente proizvodnih sistema?
Osnovni elementi proizvodnih sistema su: PR-priprema rada, UP-upravljanje
proizvodnje,UK-upravljanje kvalitetom ,OS-odravanje sredstava za rad,
PJ-proizvodne jedinice
15.ta je proizvod?
- Proizvod je neposredan,materijalni rezultat procesa rada proizvodnih sistema
16.Navesti i objasniti osnovne tokove materijala?
- Tok materijala obuhvata sva zbivanja sa materijalom kroz proizvodni sistem u
ciklusu proizvodnje:obradu,rukovanje materijalom,transport,kontrolu,ekanje i
skladitenje(pravougaoni oblik toka;L-oblik toka;U oblik toka;Kruni oblik toka i
S-oblik toka)
17.Objasniti pojam pogodnost upravljanja ?
- Pod pojmom pogodnost upravljanja podrazumjevamo svojstvo struktura
sistema i procesa rada za podeavanje u realnom vremenu.
18. Objasniti pojam grupna tehnologija?
- Ovaj koncept podrazumjeva grupisanje slinih dijelova proizvoda u familije
dijelova koje imaju zajednika svojstva-veliinu,oblik ili postupak tehnoloke
obrade.

19.ta podrazumjevamo pod japanskom filozofijom?

- Japanska proizvodnja filozofija zasniva se na koritenju kartice( KANBANkartica na japanskom) je informacioni sistem koji je skrojen tako da kontrolie
proizvodne zalihe u svakom koraku proizvodnog procesa.On je sistem povlaenja
koji znai da radni centri kojima su potrebni dijelovi iz drugih centara izvlae ih
prema svojim potrebama (transportni kanban i proizvodni kanban)
20. ta je upravljanje kvalitetom?
- Potpuno upravljanje kvalitetom je pristup upravljanju koji podrazumjeva
dugoronu orijentaciju ka kontinuiranom poboljenju kvaliteta koji e
zadovoljiti i premaiti oekivanja kupaca.
21.Veliine proizvodnog programa?
- Program proizvodnje je odreen veliinama osnovnih parametara-strukturom i
koliinama koji predstavlja podlogu istraivanja,organizovanja i upravljanja
proizvodnih struktura.
-Struktura programa moe biti ua i ira.Prednost ue strukture se ogleda u
mogunosti stvaranja povienog kvaliteta projektovanja,organizovanja i upravljanja
procesa rada,snienja trokova pripreme i proizvodnje i poveanja ukupnih efekata
sistema.Prednost ire strukture se sastoji u poveanom stepenu fleksibilnosti u
razmjeni sa okolinom i niim trokovima postavljanja-inveticija.
- Sa stanovita odnosa strukture izlaznih proizvoda razlikujemo tri osnovna tipa
proizvodnih sistema i to: proizvodni sistem u ijim se procesima od malog broja
ulaznih materijala izrauje niz razliitih proizvoda(livnice,fabrike alata,pogoni
zavarivanja itd.);proizvodni sistemi u ijim procesima se od odreenog broja ulaznih
materijala pravi odreen broj izlaznih proizvoda(fabrike cementa,hemijske fabrike
itd.);proizvodni sistemi u ijim procesima se od velikog broja ulaznih komponenti
dobija mali broj proizvoda(montani sistemi razliitih sistema)
- Koliine u programu su funkcija uslova okoline,kupovne moi
potroaa,razmjene sa svijetom i dostignutog nivoa opteg drutvenog,naunog i
tehnikog razvoja.

22.Objasniti pojam mikrolokacije proizvodnih sistema i koji faktori utiu na

izbor?
- Mikrolokacija predstavlja konkretan teren za gradnju proizvodnog sistema sa
konkretnim geodedstkim oznakama.Osnovni faktori koji utiu na izbor
mikrolokacije su:
1.povrina mikrolokacije treba da bude dovoljna za snjetaj svih elemenata
proizvodnog i poslovnog sistema kao i za proirenje u budunosti.
2.konfiguracija terena treba da je takva da je teren ravan sa blagim nagibom to
iskljuuje dodatne radove na iskopavanju zemlje i omoguava oticanje oborinskih
voda
3.nosivost tla treba da bude od 30N/cm2 odnosno da nosivi slojevi nisu duboko 3-4
m
4.sigurnost terena od klizanja
5.sigurnost od pojave podzemnih voda gdje je granina dubina na kojoj se one
javljaju 3m
6.sigurnost od poplava od otvorenih vodenih tokova gdje nivo terena treba da bude
vii za najmanje 1m od najvieg nivoa vodotoka
7.poloaj u odnosu na postojee saobraajnice na mikrolokaciji
8.poloaj u odnosu energetske izvore i mogunosti prikljuka na postojeu
infrastrukturu
9.klima odnosno njen element vjetar su znaajni za one proizvodne sisteme koji
zagauju okolinu,lokacija mora biti u suprotnom smjeru od naselja u odnosu na
vjetar
10.buka i zraenje utiu na udaljenost proizvodnih sistema od naselja na minimalno
2000m.

23. Objasniti pojam makrolokacije proizvodnih sistema i koji faktori utiu na

izbor?
- Faktori koji utiu na izbor makrolokacije:
1.drutvena stabilnost je znaajan uslov na izbor makrolokacije u internacionalnim
okvirima s obzirom na odravanje proizvodnje u vremenu i datim uslovima okoline.
2.zakonsko pravna odreenost slui za ocjenu kvaliteta ulaganja,mogunosti
upravljanja poslovnim sistemima u realnom vremenu i ostvarenju efekta
3.lokacija izvora snabdjevanja elementima ulaza u proizvodni sistem predstavlja
odluujui uticaj za proizvodne programe koji trae visoko uee materijala i imaju
visoke trokove transporta
4.lokacija trita izlaza odnosno odabranog proizvodnog programa predstavlja
znaajan uticaj u onim sluajevima gdje se radi o velikim koliinama i masama
izlaza,visokim trokovima transporta,posebnim uslovima i zahtjevom za kratkim
vremenom transporta
5.lokacija u odnosu na izvor energije,vode i goriva je znaajan uticajni faktor za one
proizvodne sisteme iji procesi troe znaajne koliine energije
6.lokacija s obzirom na radnu snagu je znaajan faktor za radno intezivne
proizvodne programe