Articles Kantipur Publications

You might also like

Download as pdf or txt
Download as pdf or txt
You are on page 1of 33

hghflt / blntnfO{ cfTdlg0f{osf]

clwsf/
la= s]= /fgfdu/

pTkLl8t hfltnfO{ cfTdlg0f{osf] clwsf/ hftLo / If]qLo cfwf/dfÚ pknAw u/fOg] eGg] dfcf]jfbL
dxfdGqL k|r08sf] xfn}sf] s'/fn] cfh xfd|f] Wofg To;tkm{ cfs[i6 ePsf] 5 . sd/]8 k|r08sf] Tof]
cfTdlg0f{o pknAw u/fpg] af/]sf] :ki6 sfo{of]hgf aflx/ gcfP;Dd ;f] s'/f kmut hghfltnfO{
aGb's af]sfpg] Pp6f /0fgLlt xf]Og eg]/ s;/L eGg] < o:t} k|Zgx¿ ljut b'O–{ rf/ lbgb]lv d]/f]
dly+undf d8fl/O/x]sf 5g\ . Pp6f /fi6«jfbL cfd gful/ssf x}l;otn] sd/]8 k|r08sf k|:t't
k|:tfjsf ;Gbe{df cfh snd rnfOPsf] 5 . /, To;/L Toxf“lt/ k|Zg ug{ kfOG5–kfO"b}g, Tof] s'/f o;
cbgf gful/snfO{ yfxf 5}g . c:t' †

xfn} xfdL ;a} du/hgx¿sf] cf:yfsf] Pp6} s]Gb|, ;femf d~r, g]kfn du/ ;+3 cGtu{t ul7t du/
;dfh / /fli6«o hgu0fgf, @)%* sfo{bnn] sf7df8f}+df hgu0fgf hgr]tgf /fli6«o k|lzIf0f lzlj/
;~rfng u¥of] . k"j{ d]rLb]lv klZrd dxfsfnL, pQ/ lxdfnb]lv blIf0f t/fO{;Dd a;f]af; ug]{
du/x¿sf] k|ltlglwx¿n] pT;fxsf ;fy efu lnPsf] ;f] k|lzIf0f lzlj/ k"0f{ ;kmntfsf ;fy ;DkGg
klg eof] . To; lzlj/df ;xefuL x'g'ePsf ;a} k|ltlglw ;fyLx¿n] Ps;fy k|0f ug'{eof]– …xfdL ;a}
du/x¿ Psh'6 eO{ cl3 a9\g]5f}+ . d'n'ssf] hghflt cfGbf]ngnfO{ zflGtk"0f{ tl/sfn] ;kmn kfg]{5f}+ .Ú
;f] k|lzIf0f lzlj/kl5 xfdLn] dx;'; u/]sf 5f}+ ls xfdL ;a} du/hgx¿ nufot cGo ;Dk"0f{
hghfltx¿ Oltxf;sf] Tof] lbgb]lv cfhsf] o; 38L;Dd o; d'n'ssf] cToGt ;+oldt, k|efjsf/L /
zflGtlk|o …t];|f] zlQmÚ cyf{t\ …y8{ kmf];{Ú /x"b} cfPsf 5f}+ / eljiodf k|yd zlQmsf ¿kdf :yflkt
x'g]5f}+ . jt{dfg d'n'ssf] oyfy{n] klg oxL s'/fnfO{ :ki6 u/]sf] 5 .

xfd|f] ljZn]if0f s] 5 eg] b/af/ ;lxtsf] ;QfkIf, dfcf]jfbL ;lxtsf] k|ltkIfL /fhgLlts kf6L{x¿ /
hghfltx¿ ;lxtsf] tLg leGg zlQmx¿sf] ;du| :j¿k cfhsf] g]kfnsf] cfly{s, ;fdflhs /
/fhgLlts hLjg xf] . xfd|f] d'n'sdf cfh oL tLg zlQmx¿aLr …cGt/;+3if{Ú hf/L 5 . To;}cg'¿k
w|'jLs/0fsf] k|lqmof klg tLj| ultdf cl3 al9/x]sf] 5 . /, Tof] w|'jLs/0fsf] k|lqmof k|r08sf]
egfOh:tf] qmflGtsf/L /fhgLlts w|'jLs/0fdfq geO{ ;fdflhs w|'jLs/0f klg xf] eGg] s'/fdf xfdL
;a}sf] Wofg hfg' h¿/L 5 . oL dfly elgPsf …tLg zlQmx¿Ú aLr ljutdf ;Gt'ng lau|g uPsf
sf/0f cfh d'n's To;sf] k|ltkmn ef]Ug afWo ePsf] 5, h'g s'g} v';Lsf] ljifo xf]Og .

cfhsf] dxQd cfjZostf eg]sf] b/af/ ;lxtsf] ;QfkIf, dfcf]jfbL ;lxtsf] ;a} k|ltkIfLx¿ /
hghflth:tf tLg zlQmx¿aLr oyfzL3| oyf]lrt ;Gt'ng lgdf{0f ul/g' / To;sf] kl/kfngf ul/g'
xf] . olb o; k|sf/sf] …/fli6«o ;Gt'ngÚ agfOPg eg] d'n'ssf] eljio lglj{jfb ¿kn] c¿ ;+s6u|:t
aGg] s'/fdf b'O{dt gxf]nf jf d'n's eljio …ljxLgÚ x'g]5, lsgls xfn}dfq ljb]zL ;~rf/sf
dfWodx¿df d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtfdfly hf]8sf] wSsf k'Ug] u/L unt ;fdu|Lx¿ k|sflzt
eO;s]sf 5g\ . xfdL ;a}n] To;tkm{ lrGtg ug'{ h¿/L 5 / To;df k|r08sf] egfOcg';f/ ljb]zL
;}Go x:tIf]k ePdf …u[xo'4 /fli6«o o'4df km]l/g]5 / ;Dk"0f{ hg;d'bfo /fli6«o :jtGqtfsf] n8fO"df
k|Hjlnt / :kft aGg] k|lqmof cufl8 cfpg]5Ú eGg] s'/fdf ljZj:t x'g ;lsg] cfwf/ :ki6 5}g .
ju{;+3if{sf] gfp“df 3/cfug, 6f]nl5d]s cyjf ;dfhnfO{ 6'qm\ofP/ rnfOPsf] hgo'4n] xhf/f}+sf] Hofg
lnPsf], s;}sf] l;Gb"/ k'l5Psf], s;}sf] dft[jfT;No vf]l;Psf], s;}sf] v;d tf]l8Psf], s'g} afnssf]
eljiosf] ;+/Ifs afa' dfl/Psf] cj:yfdf s;/L /fli6«o :jtGqtfsf] n8fO" …k|Hjlnt / :kftÚ aG5 <
xfdL a'‰b}gf}+ . cfh 3/–3/ dfG5] dfl/Psf 5g\, jNnf] 3/ kNnf] 3/aLr af]nrfn aGb 5, Pp6fn]
k'ln; af]nfp“5 csf]{n] dfcf]jfbLnfO{ …eft v'jfp“5Ú / cfkm\gf] v;d, afa', 5f]/f, gflt jf 5f]/L, gfgL,
a'xf/L, ddtfdoL cfdf;d]t dfl/Psf] kL8fbfoL cfnf] 3fp x[bosf] s'gfdf aNemfP/ /fv]sf] cj:yfdf
s;/L /fli6«o :jtGqtfsf] n8fO" nl8G5 < Oltxf;sf] Tof] b"/sf] lbgb]lv cfh;Dd sfod /x]sf]
:jtGqtfnfO{ …cfuf]sf] e'ª\u|f]Ú df :jfxf kf/]/ km]l/ csf]{ …/fli6«o :jtGqtfsf] n8fO"Ú n8\g] s'/f
xfjfbf/L, cfwf/xLg, lglxt p2]Zosf] lglDt cufl8 a9fOPsf] cjwf/0ff xf], h'g ztk|ltzt unt xf] .

cfh d'n's cToGt eofjx, ljikmf]6s l:yltaLr c;lhnf] 38Ldf cfOk'u]sf] 5 . ;/sf/L bdgrqm,
w/ks8 / xTofsf ;fy} dfcf]jfbL kIfaf6 rnfOPsf] pu| lx+;fTds ultljlwn] d'n'snfO{ lk/f]n]sf] cfh
em08} kf“r jif{ eO;s]sf] 5 . o; cjlwaLr cgfxsdf lg/k/fw ;j{;fwf/0f dflg;x¿ …r/f]Ú dfl/Pem}+
dfl/Psf 5g\ . otf ;/sf/sf] u[x dGqfnosf] xflsdx¿ eg] cfGtl/s ;'/Iffsf] lglDt 5'6\ofOPsf] *
c/a ¿lkof“ x]lnsK6/df p8]/ df]h dfl//x]sf 5g\ . of] a'4sf] hGde"ld, ljZj zflGtb"tsf] kfjgtLy{df
o; k|sf/ lx+;fTds ultljlw rsf{P/ clx+;fjfbL a'4sf] rL/zflGtdf nLg eO;s]sf] d[tfTdfnfO{ lsg
o;/L k|tfl8t t'NofOG5 < lx+;f / k|ltlx+;fn] sxf“ s'g ;dodf slt ;'Gb/ ;dfh lgdf{0f u/]sf] 5 <
dfS;{, n]lgg / dfcf]sf s'/fdf pgLx¿s} l;4fGtcg';f/ kl/jt{gzLn ;+/rgfdf lsg ;fk]lIft lx;fan]
kl/jt{g cfpg ;Sb}g / ;w}+ h8;"q g} /xG5 < xfd|f] of] ax'hflt, ax'efifL, ax'wdL{, ax';f+:s[lts
d'n'sdf dfS;{, n]lgg / dfcf]sf] hfltljxLg ;dfhsf] kl/sNkgf ct'ngfTds ljifo xf] . klxn] oxf“sf]
hftLo ;d:ofx¿ ;dfwfg ul/g'k5{ . xfdLn] ljut hgcfGbf]ngdf ;xefuL eP/ k|hftGqsf] lglDt
n8\bf cfhsf] ljlrq d'n'ssf] lrq ;kgfdf klg sNkgf u/]sf lyPgf}+ . t/ b'ef{Uosf] s'/f u}//fli6«o
lrGtsx¿sf] xftdf /fi6«sf] afu8f]/ k'Ug uPaf6 ;Qfwf/L / dfcf]jfbL b'j}sf] dd{e]bL tLj| k|xf/n]
;du| d'n's lynlynf] ePsf] 5, ;of}+ jif{b]lv p7\g} g;Sg] u/L ynf k/]sf] 5 . To;}n] o:tf] l:yltdf
xfdL s;/L r'k /xg ;S5f}+ < xfd|f k|ftM:d/0fLo k'vf{x¿sf] /ut–kl;gfn] lgdf{0f / /Iff ul/Psf]
k|f0feGbf Kof/f] dft[e"ldk|ltsf] lhDd]jf/Ln] xfdLnfO{ cfh a]:;/L ems\emSofPsf] 5 . To;}n] klg
aGb'ssf] efiff af]Ng] b'j} ;/sf/ / dfcf]jfbLx¿ ;fd' sndsf] efiffdf cfkm\gf] s'/f /fVg rflx/x]sf
5f}+ .

dfcf]jfbL ;d:of ;/sf/L unt gLltsf] pkh xf] eGg] s'/fdf ca b'O{dt /x]g . k~rfotsf] ue{af6
/f]Nkfsf] h+undf hGd]sf] dfcf]jfbL e"tn] ;Dk"0f{ d'n's Hofb} g/fd|/L cfxt ePsf] 5, ql;t ag]sf] 5
eg] :jo+ dfcf]jfbLx¿af6 rflx" 7"nf e|i6frf/L, d'n'sdf/f abdf;x¿ hf] /ftf/ft kh]/f] / dxnsf
dflns ePsf 5g\– ltgLx¿sf] Pp6f /f}+;Dd xNnfpg g;Sg'n] Pp6f lj/f]wfef;sf] ef“8f] ePsf] 5
:jo+ of] dfcf]jfbL hgo'4 † To;}n] dfcf]jfbL hgo'4n] af}l4s hut\sf] ;xfg'e"lt qmdzM u'dfp“b}
uO/x]sf] 5 .

xfn} cfP/ dfcf]jfbLx¿n] lzIfsx¿nfO{ sfnf]df];f] bNg]h:tf unt sfo{ ug{dfq ;'¿ u/]sf 5}gg\,
clkt' pgLx¿n] ;–;fgf afnaflnsfx¿nfO{ plrt lzIff k|fKt ug{ kfpg] pgLx¿sf] g};lu{s
clwsf/dfly nft df/]/ :s"nx¿ ;ft lbg;Dd aGb ug{ afWo u/fPsf 5g\ . d'n'ssf] dxŒjk"0f{ ;ft
lbgx¿ To;} aaf{b ul/lbPsf 5g\ . hxf“;Dd z'Nssf] s'/f 5, To;df ;/sf/ k"0f{tM bf]ifL 5 . sld;g
vfP/ 3/3/} tyfslyt c+u|]hL …af]l8{ªÚ :s"n vf]Ng lbg] ;/sf/ o; dfg]df Pp6f lgn{Hh u7]d+un xf],
s'g} wfgsf] v]tdf 78\ofOPsf] c;dy{ a'Vof“rf xf], hxf“ :s"nx¿ z'Nssf] ef/L jif}{lkR5] a9fP/
cleefjsx¿sf] 9f8 ;]sfpg :jtGq 5g\ .

hghfltnfO{ cfTdlg0f{osf] clwsf/sf ;DaGwdf


dfly k|:t't ul/Psf] pTkLl8t hfltnfO{ cfTdlg0f{osf] clwsf/sf s'/fdf k|r08sf] s'/fnfO{ s]nfP/
x]bf{ Tof] Tolt bdbf/ b]vfkb}{g . cfh hghfltx¿ cfkm\gf] hftLo klxrfg, efiff, wd{ / ;+:s[ltsf]
;+/If0fsf] ;Gbe{df /fHon] g} lhDd]jf/L lng'k5{ eGg] c8fgdf 5g\ . /fHosf] ofjt\ ;fwg / ;|f]tdfly
kx'"r rflx/x]sf 5g\ . To;sf] lglDt cfTdlg0f{osf] clwsf/ g} ckl/xfo{ xf] eGg]df rflx" xfdLnfO{
ljZjf; 5}g . cfh hghfltx¿n] cfTdlg0f{osf] dfu u/]sf 5}gg\ eGg'eGbf klg Pp6f ;fgf] hdftn]
s'g} s'gfaf6 dfu]sf] eP Tof] hghflt cfGbf]ngsf] d"n k|jfxsf] dfu xf]Og . ci6«]lnofsf] …6/; 6fk'Ú
df a;f]af; ug]{ Toxf“sf dfaf] hfltsf cflbjf;Lx¿nfO{ pgLx¿sf] cfb/0fLo g]tf P8L dfaf]n] ;g\
!((@ df cfTdlg0f{o;DaGwL cbfntL d'2f lhtfPsf / Tof] sfg'gnfO{ …dfaf] sfg'gÚ eg]/ ;+o'Qm /fi6«
;+3dfkm{t\ ljZjsf] s'gf–s'gf;Dd k|rf/–k|;f/ ul/P tfklg rLg / ef/th:tf ljzfn l5d]sL
ldq/fi6«x¿aLr cjl:yt xfdLn] cfTdlg0f{osf] s'/f p7fPsf 5}gf}+ . ha hghfltx¿n] Tof] dfu g}
p7fPsf 5}gg\ eg] k|r08n] To;af/] rrf{ rnfpg'df s'g lrGtgn] sfd u/]sf] xf]nf eGg]df xfdLnfO{
s'g} lrGtf 5}g . j:t'tM dfcf]jfbL kf6L{ …xfOsdfgÚ df ha hghfltsf] s'g} k|efjsf/L e"ldsf g}
lglZrt ul/Psf] b]lv+b}g eg] Toxf“af6 cfTdlg0f{osf] clwsf/sf] s'/f ul/g' afx'gjfbL a7\ofO"eGbf c¿
a9\tf s]xL klg xf]Og . cfh htf x]¥of] Totf afx'gjfbL a7\ofO"dfq b]lvG5 / dfcf]jfbLx¿leq klg
afx'gjfbL cxd\TofO" 5n{+u b]lvPsfn] cfTdlg0f{osf] clwsf/sf] s'/f kmut Pp6f rf/ jif{sf] afnsnfO{
b]vfOPsf] …nlnkkÚ dfq xf] . To;df s'g} tflTjs cy{ 5}g . of] xfdLnfO{ nfu]sf] s'/f xf] .

/, cGTodf, ;/sf/ / dfcf]jfbL b'j}n] x7jfbnfO{ TofuL dWodfu{ vf]h]/ jftf{åf/f t'¿Gt oL ofjt\
/fli6«o ;d:ofx¿sf] ;dfwfg lgsfNg'k¥of], To;lglDt olb ;+ljwfg g} lgnDag ug'{k5{ eg] klg Tof]
ug{ ;/sf/ tof/ x'g'k¥of] / gof“ ;+ljwfg lgdf{0f ug'{k¥of] . ;fob To;} ubf{ d'n'snfO{ zflGt ldN5
xf]nf .

Monday December 11, 2000 [ Mangshir 26, 2057]


http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2000/dec/dec11/view.
htm
dfcf]jfbL ;d:of / jftf{sf] k|;ª\ªu\
la=s]= /fgfdu/
/fgfdu/

dfcf]
df jfbL ultljlw ;'? ePb]lv cfh;Dd xfd|f ;/sf/sf k|wfgdGqLx¿dWo] xfnsf k|wfgdGqL
lul/hfk|;fb sf]O/fnfn] af]Nb} cfpg'ePsf] 5– …k|hftGqnfO{ s;}n] ;dfKt ug{ ;Sb}g .Ú
dfcf]jfbLx¿k|lt nlIft u/L l6eLdf 6f“l;Psf pxf“sf kmf]6fx¿n] lbgx'"h;f] o:t} dGtJo lb"b} cfO/x]sf
5g\, h'g xfdL hgtfhgfb{gn] klg lbgx'" ;'Gb} cfO/x]sf 5f}+ . hgcfGbf]ngsf] nuQ} pxf“sf] bf}8fxf
;Nofg lhNnflt/ ePsf avt pxf“dfly 9'ª\ufd'9f eOlb"bf …dfn], d;fn] / d08n] ;a} Ps} x'g\Ú eGg]
pQ]lht cleJolQm lb"b} pxf“n] cfkm\g} kf6L{sf ;xsdL{ :j3f]lift blIf0f Pl;ofs} ;aeGbf …;IfdÚ
u[xdGqL of]uk|;fb pkfWofosf] /fhLgfdfsf] dfu ug'{ePsf] lyof] . lxhf] ev{/h:t} nfUg] ;f] Aoxf]/f
;'g]/ To; a]nf d}n] dgdg} u'g]sf] s'/f lyof]– o:tf] JolQm k|wfgdGqL ePsf v08df d'n's s;/L cl3
a9\nf < k|hftGqsf] k'ga{xfnL ePkl5 @)$* ;fnsf] r'gfjdf PDffn]sf dbg e08f/L;“u k/flht
s[i0fk|;fb e§/fO{n] k|ltlglw;efdf k|j]z gkfPkl5 …lr6\7fÚ k/]sf] h:tf] k|wfgdGqL kb ;DxfNg'ePkl5
lul/hfk|;fb sf]O/fnfn] cfkm\gf] dlGqd08ndf z]/axfb'/ b]pjfnfO{ u[xdGqL agfpg'ePsf] lyof] . To;
a]nf z]/axfb'/ b]pjfsf] sfdsf/afxLdf klg bdggLlt sfod /x]sf] 5n{ª\u b]lvGYof] .

/f]Nkf lhNnfaf6 @)%@ ;fn kmfu'g dlxgfb]lv dfcf]jfbL hgo'4 ;'? ePkl5 Toxf“sf clw;ª\Vos
du/x¿sf] …bb{el/ sxfgLÚ ljleGg dfWodx¿af6 xfdLsxf“ klg cfOk'Uof] . xfdLn] Tof] ;'Gof}+, cToGt
b'Mv nfUof] eg] dfcf]jfbLx¿sf] pTkL8gdf k/L xftv'§f ef“lrP/ lzIf0f c:ktfndf pkrf/
u/fO/x]sfx¿nfO{ xfdL klg e]6\g uof}+ . pgLx¿ ca]/ /ftdf klg dnfO{ ;Dks{ u/L slxn] /ut
rflxof], slxn] of] rflxof], slxn] Tof] rflxof] elg/x]sf x'Gy] . To;kl5 g]kfn du/ ;ª\3sf s]Gb|Lo
cWoIf uf]/]axfb'/ vkfª\uL;“u 5nkmn u/L xfdLn] g]kfn du/ ;ª\3dfkm{t ;f] ;d:of ;'Nemfpg
;/sf/nfO{ ;xof]u ug]{ lg0f{o u/L s'/f cl3 a9fPsf lyof}+ . To; l;nl;nfdf tTsfnLg k|wfgdGqL
z]/axfb'/ b]pjfl;t d}n] eg]sf] lyP"– of] bdg / w/ks8sf] gLlt lng' ePg, jftf{sf] s'/f cufl8
a9fpg'k¥of], jftf{åf/f g} Tof] ;d:of ;dfwfg ug{ ;lsG5 . t/, b]pjfn] d]/f] s'/f ;'Gg'ePg . To;
avt du/ ;ª\3sf] cl:tTjnfO{ pxf“n] :jLsf/ ug'{ePsf] cg'ej d}n] ul/g" . …d ;]gf l8KNjfO{ u5'{
cyf{t\ ;]gf t}gfy u5'{Ú– cToGt ¿vf] :j/df pxf“n] hafkmdf eGg'ePsf] lyof] . b]pjfnfO{ Tof] s'/f
cfh ;Demgf 5–5}, d Tof] hflGbg" . To;kl5 b]pjfsf u[xdGqL v'daxfb'/ v8\sf;“u klg b'O{tLg e]6
-To;nfO{ ldl6ª egf}+_ u/L jftf{sf s'/f /fVbf v'daxfb'/ v8\sfn] t emg\ /f}b|¿kdf k|:t't x'"b} …d
bafP/} 5f8\5'Ú eGg] P]nfg ul/lbg'eof] . of] @)%# ;fnsf] dª\l;/–k';lt/sf] s'/f xf] . jftf{åf/f ;d:of
;'Nemfpg'k5{ eGbf ;]gf t}gfy ug]{ jf bafP/ 5f8\5' eGg] cxdTofO"sf s'/f ug]{x¿sf] c;kmn
sfds'/fsf] pkh cfhsf] cfxt d'n'ssf] eljiosf] s'g} lrGtg gug]{ jf ;f]af/] lrGtg u/]/ sfds'/f]
to ug{ ghfGg]x¿sf] hdft l;+xb/af/sf Uofn/L a}7sx¿df k|To]s ;f]daf/ / laxLaf/ xKtfsf
sDtLdf b'O{ lbg kf“rtf/] xf]6]nsf] …nGr Ho'gf/Ú ub}{ /fli6«o 9's'6Ldfly xfnLd'xfnL ug]{x¿af/] n]Vg'kbf{
dleq Ps ;o krf; lsnf]ld6/ k|lt306f /km\tf/sf] x'G8/L d8fl/Psf] cg'ej ub{5' . u[x dGqfnosf
IfdtfxLg nfnlkmtf gf]s/zfxx¿sf] ablgot / unt of]hgfdf cf“vf lrDn]/ ;xL5fk dfg]{
…NofKr]5fkÚ z}nLsf] sfds'/fn] d'n's a/afbLsf] bnbndf g/fd|/L efl;Psf] b]Vg'kbf{ s;sf] dg /xnf
< /, o;/L d'n's a/afb eof], arfpg'k¥of] eGbf lul/hfk|;fb sf]O/fnfx¿n] xfdL hghfltx¿;d]tnfO{
d'5\b} ;/sf/dfly ;a}lt/af6 …cfqmd0fÚ eO/x]sf] eGg] s'/f ug'{ slt plrt xf] < k|wfgdGqLx¿sf
To:tf lkmtnf s'/fx¿af6 s;/L d'n'sn] ;xL lbzfdf cu|ult lnG5 < k|wfgdGqLx¿n] hghfltx¿,
ljz]if u/L du/x¿, k|lt xfn} ug'{ePsf] …lgif]wÚ Jojxf/n] xfdLnfO{ cToGt b'MvL agfPsf] 5 .
k|wfgdGqLx¿n] af]Nbf ljrf/ gk'¥ofpg] xf] eg] / af]nLsf] s'g} 7]ufg gx'g] xf] eg] hgtfn] s;s;sf]
s'/f ;'Gg] < s;sf] s'/fnfO{ ljZjf; ug]{ < eGg] k|Zg cfh xfd|f] ;fd' lans'n cg'Ql/t cj:yfdf 5 .
;/sf/sf] sfdu/fOdf /x]–ePsf sdL–sdhf]/Lsf ljifodf /rgfTds 9ª\uaf6 xfdLx¿n] cfkm\gf] s'/f
/fVbf To;nfO{ unt cy{ nufpg] s;/t ug'{ /fd|f] xf]Og . o:tf] s'/fn] k|hftGqsf] ;+:yfut ljsf;df
Jojwfg v8f ub{5 .

xfd|f] egfO s] xf] eg] o; d'n'ssf] k|hftGq vtd eO{ dfl;P/ uof] eg] To;sf] ;aeGbf klxnf]
…l;sf/Ú xfdL du/x¿ x'g]5f}+, lsgls xfd|f] Oltxf;sf] b'bf{Gt vnkfq hª\uaxfb'/ tyfslyt …/f0ffÚ n]
;'? u/]sf] hxflgof“ /f0ffzf;gb]lv g} o; d'n'ssf] ;aeGbf 7"nf] hg;ª\Vof / uf}/jdo Oltxf;sf]
wgL du/ hfltnfO{ vtd u/fpg] …/fli6«o /0fgLltÚ a/s/f/ /x"b} cfPsf] xfdLn] a'em]sf 5f}+ / sbflrt\
dfly elgPem}+ k|hftGq dfl;P/ hfg] cj:yf cfof] eg] xfdL du/x¿ To;nfO{ arfpg cl3 a9\g]5f}+ .
To;}n] of] k|hftGq vtd ug]{ b':;fx; sxL"st}af6 cfOxfn]df ;a} du/x¿, hf] cfh k"/} cfGbf]lnt
cj:yfdf 5g\, r'k nfuL a:g]jfnf 5}gg\ . To;}n] k|wfgdGqLx¿sf l6eLdf 6f“;]sf kmf]6fx¿n] clns
;+oldt eP/ af]Ng' /fd|f] x'G5 . oBlk of] kl/jf/jfbL k|hftGqsf] oxL l:ylt /lx/xg] xf] eg] s'g} eljio
t b]lv"b}g, tyflk xfdL du/nufot tdfd hghfltx¿ To;sf] /Iffsf lglDt k|lta4 5f}+ . csf]{ s'/f
s]rflx" xf] eg] of] d'n's / k|hftGq s;}sf] dfOtLn] lbPsf] bfOhf] klg t xf]Og– h;sf] pkof]u Pp6}
cfdfsf ;Gtfgn] dfq ;w}+ ul//x'g\ / c¿x¿ x/]sf x]¥o} xf]pg\ . of] d'n's ;a}sf] ;femf ;DklQ xf] /
o;df ;a}sf] xsef]usf] ;dfg clwsf/sf], nª\u8f] g} eP klg, k|rlnt ;+ljwfgdf :ki6 Joj:yf
ul/Psf] 5 .

z]/axfb'/ b]pjf / v'daxfb'/ v8\sf;“usf] k|:t't k|s/0fsf] cy{ of] xf] ls ut dª\l;/df xfdLn]
sf7df8f}+df ;~rfng u/]sf] hgu0fgf hgr]tgf /fli6«o k|lzIf0f lzlj/df ;xefuL x'g kfNg'ePsf
/f]Nkf, ?s'd, ;Nofgnufot cGo lhNnfsf k|ltlglw ;fyLx¿n] g]kfn du/ ;ª\3 / To;n] cl3
a9fPsf sfo{qmdx¿df pT;fxsf ;fy ;xeflutf hgfP/ k"0f{ P]Soa4tf b]vfO;Sg'ePsf] 5 . xfdLnfO{
To;n] Ps k|sf/sf] pmhf{ k|bfg u/]sf] 5 eg] du/x¿nfO{ ljutb]lv g} xltof/sf ¿kdf ;a}n] k|of]u
ub}{ cfO/x]sf] s'/f ;xL eP klg ca Tof] l:ylt w]/} lbg /x"b}g eGg] xfdLnfO{ nfu]sf] 5 . du/x¿
cfkm\gflglDt cfkm} pkof]u x'g] cj:yfdf cfOk'lu;s]sf 5g\ eg]/ n]Vg'kbf{ xfdLnfO{ ;Gtf]if nfu]sf]
5 . oxL s'/fnfO{ :ki6 ug{ dfq z]/axfb'/ b]pjf / v'daxfb'/ v8\sfsf] s'/f p7fOPsf] xf] .

ut k'; & / * ut] ;'g;/L lhNnfsf] ;b/d'sfd Og?jfdf hgu0fgf hgr]tgf k"jf{~rn If]qLo
k|lzIf0f sfo{qmd ;kmntfsf ;fy ;DkGg u/L kms]{/ cfpg] qmddf ;nf{xLsf] nfnaGbL / sd}{ofdf
ljBfyL{x¿n] ljleGg dfux¿ /fvL rSsfhfd u/fPsf lyP . dfcf]jfbLx¿sf] e|ft[ ;ª\u7g clvn
qmflGtsf/Ln] clw/fHoe/ ;ft lbg;Dd lzIffnox¿ aGb u/fO{ c/af}+ gf]S;fg u/fO;s]sf] k[i7e"lddf
;/sf/ dfcf]jfbL;“u jftf{ ug]{ ljifodf uDeL/ lsg eO/x]sf] 5}g < xfdLnfO{ pb]s nflu/x]sf] 5 .
jftf{sf b'O{rf/ gf}6ª\sL b]vfO;lsPsf] / ca km]l/ cWofb]zdfkm{t If]qkfnx¿df egf{ u/]/ ;]gf
kl/rfng ug]{ if8\oGqdf nfu]sf] ;/sf/ lsg s;}k|lt klg pQ/bfoL aGb}g < o:tf] uDeL/ /fli6«o
r'gf}tLsf] 38LaLr cWofb]zaf6 ;]gf kl/rfng ug]{af/]sf] s'/f aflx/ cfPsf] ;Gbe{df ;+;b\sf] cf}lrTo
s] slt x'g] eGg] k|Zg sd dxŒjk"0f{ 5}g . olb oxf“ ;]gf kl/rfng eof] eg] u[xo'4 x'"b}g eGg] Uof/]G6L
s] 5 < /, To:tf] u[xo'4 ePsf v08df /fhLj ufGwLn] >Lnª\sfdf ef/tLo ;]gf k7fPsf] h:tf] ef/tn]
klg oxf“ cfkm\gf] pQ/L ;Ldfsf] /Iffy{ ;]gf k7fp"b}g eGg] csf]{ Uof/]G6L s] 5 < To;/L ljb]zL ;]gfn]
oxf“ dfr{ u/]sf] cj:yfdf xfd|f] d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtfsf] ;'/Iff s;sf] xftdf hfG5 < cyjf
xfd|f] ;fj{ef}d :jtGqtf vtd x'"b}g eGg] cfwf/ s] 5 < To;f] t ef/tn] g]kfnnfO{ l;lSsdsf] xfntdf
k'¥ofpg rfx]sf] lxhf]b]lv dfq xf]Og jiff}{+ eO;s]sf] 5 . /fhwfgLsf] d'6' afg]Zj/ ;L8Lcf] 6f]ndf
ef/tLo k|x/Lsf] vfgtnf;L, ldhf{ lbn;fb a]usf] xTof eO;s]sf] k[i7e"lddf xfn cfP/ ljleGg
wfld{s ;+3;+:yfdfkm{t 3';k}7 u/L /fhf/fgLnfO{ ;d]t d'5]/ cfkm\gf] ceLi6 k"/f ug{ nfu]sf
s§/kGyLx¿sf] lqmofsnfkb]lv xfdL k"0f{ jflskm 5f}+ . o:tf] cj:yfdf …/fli6«o :jtGqtfsf] n8fO"Ú
n8\g] ;kgf ;fr]/ lx"8\g] dfcf]jfbLx¿nfO{ …af]/fdf vf“b]/Ú ltxf8 h]nsf] lr;f] l5"8Ldf ;'tfOg]
;Defjgfsf] lsl~rt\ af]w gx'g' eg]sf] Pp6f lj8Dagf g} xf] .

To;}n] ;a} s'/fnfO{ 5f8]/ t'?Gt ;/sf/n] dfcf]jfbL;“u jftf{sf] 6]andf a:g' ckl/xfo{ eO;s]sf] 5 .
To;lglDt s'g} ;+j}wflgs x}l;otlagfsf] cfkm\gf] dfG5]nfO{ dfq hflu/df /flvPsf] Tof] dfgj clwsf/
cfof]unfO{ / af]nLsf 7]ufg gePsf To;sf kbflwsf/Lx¿nfO{ cl3 ;f/]/ jftf{ ug'{df s'g} t's}
gePsfn] /fli6«o tyf cGt/f{li6«o If]qdf ;d]t kl/lrt 8f= xs{ u'?ª, 8f= b]j]Gb|/fh kf08], bdggfy
9'ª\ufgfx¿h:tf JolQmTjnfO{ a:g cg'/f]w u/]/ Pp6f ;jf{lwsf/ ;DkGg cfof]u agfO{ jftf{ ug]{ c7f]6
;/sf/n] ug'{k¥of] . To;} u/L dfcf]jfbLx¿n] klg hgtfnfO{ s;/L ;'vzflGt pknAw u/fpg ;lsG5,
To;tkm{ uDeL/ eP/ bz y/L c;Dej, ;k]IftfxLg dfux¿sf] vft cl3 ;f/]/ geO{ Toxf“af6 zf]lift–
kLl8tx¿sf] kIfdf p7fOPsf ;xL dfux¿nfO{ cl3 ;f/]/ lhDd]jf/ 9ª\uaf6 jftf{sf] 6]a'ndf
cfpg'k¥of] . oyfzL3| jftf{sf] jftfj/0f tof/ ug{ ;/sf/ tyf dfcf]jfbL b'j} tof/ x'g'k¥of] . jftf{af6
g} ;a} ;d:ofx¿sf] ;dfwfg lgsfNg ;lsG5 . d'7e]8 / le8Gtsf] /fhgLltn] s;}nfO{ kmfObf ub}{g,
lsgeg] g]kfnsf] cj:yf leotgfdsf] h:tf] 5}g . To;}n] oyfzL3| xf]xNnfljxLg p2]Zok"0f{ jftf{ xf];\
eGg] hgtfsf] efjgfsf] ;a}n] sb/ ug'{k¥of] . xfd|f] oxL rfxgf 5 .

Sunday December 31, 2000 [ Paush 16, 2057]

http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2000/dec/dec31/view.htm
;fDk|bflos
bflos ;b\
;befj
\efj / xfd|f] b[li6sf]0f
la= s]= /fgfdu/
/fgfdu

k|wfgdGqL lul/hfk|;fb sf]O/fnfn] dfcf]jfbLx¿;"u jftf{ ug]{ s'/f km]l/ bf]xf]¥ofpg'ePsf] ;~rf/sf
dfWodx¿n] hfgsf/L u/FP jf egf}+ To:t} ;'lgof] . s'/f ;xL xf] eg] Tof] /fd|f] s'/f xf] . ;a}n] ToxL
rflx/x]sf 5g\ . s'g} klg ;d:ofsf] ;dfwfg an k|of]uaf6 geO{ 5nkmn / s'/fsfgLaf6 dfq lgsfNg
;lsG5, bafpg] sf]l;; ul/"bf Tof] km]l/ klg alNem/xG5, b'Mv lbO/xG5 . To;}n] ;d:ofsf] lbuf]
;dfwfg vf]lhg' eg]sf] /rgfTds lqmofzLntftkm{ pGd'v x'g' xf] . k|wfgdGqL sf]O/fnfnfO{ dfcf]jfbL
;d:of ;dfwfg ug]{ ;DaGwdf k"0f{ ;kmntf ldnf];\ klg . xfdL oxL sfdgf ug{ rfxG5f}+ .

Clts /f]zg k|s/0fkl5 s]=cf/= dNsfgLsf] cleJolQmn] k"/} g]kfnL ;dfh cfxt ag]sf] cfef; eof]–
en} tL ;dfhx¿ ef/tleq /x]sf klg lsg gxf]pg\ . dNsfgLsf] egfO / v'n]cfd pgsf] a];/d
IfdfofrgfnfO{ ca ;a} ;r]t g]kfnLn] ;xL 9+uaf6 ljZn]if0f ug'{kg]{ ePsf] 5 . pgsf] egfO
xfd|fnflu dd{e]bL /x\of] . xfdLn] klg plrt 9+uaf6 To;sf] k|ltjfb u¥of}+ egf}+ . t/ oxf“ ljrf/
ug'{kg]{ s'/f s] xf] eg] dNsfgLsf] leqL dgsf] s'/f To;/L ljikmf]6s} 9+uaf6 aflx/ cfpg'df Clts
k|s/0f t Pp6f ;fgf] lgx"'dfq xf] eGg] klg t hgfp ldN5 . /, dNsfgLh:tf Toxf“sf zLif{:y
g]tfx¿n] To;/L csf{ ;fj{ef}d ;DkGg :jtGq d'n'ssfk|lt hyfefjL af]Ng'n] cfd ef/tLo dfgl;stf
g]kfnk|lt s]–s:tf] /x]sf] 5, ;f] :ki6 b]vfof] cyf{t\ ef/tLo b[li6sf]0f g]kfnk|lt Ps c;n ldqsf]
;lbR5fo'Qm /x]sf] b]vfPg . x'g t ;/sf/L :t/df ef/tn] g} dNsfgLsf] egfOsf] /fd|/L v08g klg
u¥of], t/ Tof] …cfkm}+ af]S;L cfkm}+ emf“qmLÚ eGbf vf;} a9L t s]xL ePg eGg] egfO klg 5 . o;sf/0f
ef/tLo lrGtg g]kfnk|lt ;sf/fTds 5}g eGg] egfOnfO{ To;n] an k'¥ofpg] sfd u/]sf] 5 . o;
;DaGwdf ;a}sf] rf;f] eOlbPdf /fd|F] x'G5, t/ Tof] eO/x]sf] 5}g . d'n'sdf zlbof}+b]lv sfod /x]sf]
;fDk|bflos ;b\efjdfly bafj kg{ uof] . lx+;f, cfuhgL, n'6kf6 / xTofh:tf 36gfx¿ 36\g uP .
Tof] /fd|F] ePg . ca d'n'sdf ;fDk|bflos ;b\efjsf] clej[l4 s;/L ug]{ eGg] af/]df ;/sf/ / hgtf
b'j}sf tkm{af6 kxn x'g' h¿/L 5– h] eO/x]sf] 5, Tof] sfkmL 5}g . To;lglDt w]/} sfdx¿ ul/g'k5{ /
To;sf] ;'¿jft ;/sf/n] ug'{k5{– hgtfn] ug]{ xf]Og . cfhsf] ljZjdf h;n] klg cfkm\gf] ;fdflhs
klxrfg sfod ePsf] / To;nfO{ /fHon] dfGotf lbPsf] xf];\ eGg] rfx]sf x'G5g\ . ;a}lt/af6 o:t}
s'/f cfPsf] 5 . sf]xL klg pk]Iffefj ;xg ug{ rfx"b}gg\ . pk]Iffn] ljb|f]xsf] hGd lbG5 . dfcf]jfbL
;d:of klg nfdf] ;do;Ddsf] ;/sf/L pk]Iffsf] kmn:j¿k lglSnPsf] ;d:of xf] / Tof] ;d:of
;dfwfgsf lglDt ;/sf/L kxnx¿ lkmtnf] ;fljt eO;s]sf 5g\ . dfcf]jfbLx¿n] zf]lift, kLl8t,
pk]lIft ;d'bfosf] s'/f p7fPsf] unt 5}g . t/ aGb's p7fPsf] klg ;xL xf]Og eg] ;/sf/n] klg
k|x/Lsf] dgnfUbf] b'¿kof]u u/]/ …hgxTofÚ sf] l;nl;nf ;'¿ ug'{ csf]{ 7"nf] d"v{tf xf] . olt x'"bfx'"b}
klg /IffdGqLn] ;z:q k|x/L bnansf s'/f ;fj{hlgs ug'{n] / ;fDk|bflos ;b\efjdf vnn k'u]sf]
h:tf] b]lvPsf] cfhsf] ;+uLg 38Ldf xfdLn] p7fPsf] hghfltsf] xslxtsf s'/fdf xfdLx¿ klg
lhDd]jf/Lsf ;fy uDeL/ eO{ cfkm\gf] sfddf nfu]sf 5f}+ . xfdL rfxG5f}+ d'n's / hgtfk|lt ;a} uDeL/
xf]pg\ / To;sf] yfngL ;/sf/L txaf6 ul/of];\ . t/ ;/sf/sf /IffdGqLx¿n] ;fj{hlgs u/]sf
s'/fx¿n] c¿sf] s'/f g;'Gg] …lgif]w gLltÚ clVtof/ ul/Psf] a'emfp“5 . ;+;b\df ax'dtdf /x]sf]
;/sf/n] ‰ofnaf6 efu]/ uO{ cWofb]zdfkm{t\ cfw'lgs xltof/n] n}; ePsf] ;z:q k|x/L bn b'u{d
ufp“df k7fpg /fhfsxf“ u'xf/ dfUg' /fd|F] dflgPsf] 5}g . otf k|wfgdGqLx¿n] jftf{sf] s'/f cl3
a9fpg' / ptf pxf“sf dGqLx¿ / bdgsf/L cWofb]z tof/ ug{ Jo:t /xg'n] lj/f]wfef;sf] l:yltsf]
:ki6 emns ldN5 . dfcf]jfbL dxfdGqL k|r08n] klg jftf{sf s'/fnfO{ ;dy{g hgfPsf cj:yfdf of]
cj;/nfO{ xftaf6 km'Ts]/ hfg] l:ylt ;/sf/ cfkm}+n] l;h{gf ug'{n] d'n'sdf /Qmkft c¿ a9\g] eof]
eg]/ lrRofpg', s/fpg', n]Vg'afx]s xfdL c¿ s]xL ug{ ;Sb}gf}+ klg . ca hgtfn] s] ug]{ < ;8s
cf]nf}{+ t c;fdflhs tŒjsf] k|j]zsf ;fy;fy} hgwgsf] xflg–gf]S;fgL x'g], 3/leq} a;f}+ k|x/L /
dfcf]jfbLsf uf]nLsf lgzfgf eOg] qf; kfn]/ af“Rg'kg]{ . xfdLn] o:t} xf];\ eg]/ k~rfot km\of“s]sf
lyof}+ eg] of] ax'bnLo Joj:yfsf] cf}lrTo s] t eGg] k|Zg sxf“ uP/ s;nfO{ ;f]Wg] <

xfdLx¿ uPsf] k'; dlxgfb]lv df3sf] klxnf] xKtf;Dd hgu0fgf;DaGwL k|lzIf0f lzlj/x¿ rnfp“b}
lx+8\of}+ . To; qmddf k"j{sf] ;'g;/Lb]lv klZrd wgu9L;Dd k'Uof}+ . cToGt pT;fxsf ;fy
;xefuLx¿n] xfd|f s'/fx¿ ;'Gg'eof]– To;df xfdLnfO{ xif{ nfu]sf] 5, of] xfd|f] s'/f eof] . ha
xfdLx¿ af“s] lhNnfsf] g]kfnu~hdf xfd|f] k|lzIf0f lzlj/ cToGt u/dhf]zsf ;fy ;~rfng ub}{
lyof}+, To;avt s}nfnL lhNnfsf] v8\uf}nLlt/ dfcf]jfbLsf t/fO{lt/sf] eft[ ;+u7g dflgPsf] yf¿jfg
d'lQm df]rf{n] …v'NnfÚ ;efsf] cfof]hgf u/L k|x/Låf/f dfl/Psf elgPsf pgsf sfo{stf{x¿sf] :d[ltdf
vfBfGg tyf nQfsk8fh:tf /fxt ;fdu|Lx¿ ljt/0f u/]sf] ;dfrf/x¿ :yfgLo cvjf/x¿df
cfO/x]sf lyP . o; ;fnsf] df3L w]/} yf¿ sd}ofx¿n] dgfpg kfPgg\– of] ;a}n] a'em]sf] s'/f xf] .
xfdLn] wgu9L hf“bf lr;fkfgL s0ff{nLsf] k'n t/]kl5 /fhdfu{sf] b'j}tkm{ w]/} Knfli6ssf c:yfoL em'k|f
/ l67nfUbf] cg'xf/sf ;–;fgf gfgLx¿nfO{ b]Vof}+ . To;dfly klg clxn] Totflt/ zLtnx/ rn]sf] 5 .
;/sf/nfO{ hgtfsf o:tf kL8fsf] s'/fx¿n] 5f]Psf] x'g'kg]{ xf] . t/ sf+u|];sf] dxflwj]zgn] / To;df
p7]sf] ljjfb ;d]tn] To:tf hgtfsf] b'Mvbb{df s'g} ;/f]sf/ ePsf] kfOPg g t Rofp;l/ pld|Psf
PghLcf], cfOPghLcf]n] g} vf;} s]xL u/]sf] kfOof] . cflv/ To:tf u}/;/sf/L ;+3–;+:yfnfO{ xfdLn]
xfd|f] d'n'sdf lsg leœofpg] < h;n] ug'{kg]{ sfd gu/]/ wd{ kl/jt{g u/fp“5g\, hf;';L ;"rgf aflx/
k7fp“5g\ / xfdLx¿ x]/]/ a:g ljjz agfOPsf x'G5f}+ † o:t} s'/fx¿n] ubf{ dfcf]jfbL ultljlwdf
tLj|tf cfPsf] xf] eGg] s'/fdf b'O{dt x'g ;Sb}g .

cfufdL /fli6«o hgu0fgfdf ;du| d'n'ssf] :ki6 lrq cfpg] u/L hg;+Vof / To;;DaGwL tYof+ssf]
;+sng k|zf]wg ug]{ ;DaGwdf clxn];Dd ;/sf/sf tkm{af6 hgtfsf] gfddf s'g} k|sf/sf] ;fj{hlgs
;"rgfx¿ ;Dk|]if0f gul/Psf] cj:yfdf hgu0fgf e/kbf]{ xf]nf eGg]df z+sf pAh]sf] 5 . ptf
dfcf]jfbLx¿n] lhNnf ;/sf/ u7g u/]sf] lhNnfx¿sf] tYof+s s;n] lng] jf ;DalGwt k|d'v lhNnf
clwsf/Lx¿n] To;sf] s'zn Joj:yfkg s;/L u/]sf 5g\ a'lemPsf] 5}g . xfdL dfcf]jfbLn] p7fPsf
sltko ;fGble{s ;jfnx¿sf] ;dy{g eP tfklg …aGb's /fhgLltÚ sf] rflx" lj/f]wL xf}+ eg] ;/sf/L
bdg / hgxTofsf] klg k|v/ lj/f]wL xf}+ . o; cj:yfdf xfdLn] ;'¿ u/]sf] hgu0fgf hgr]tgf
lzlj/x¿df pT;fxsf ;fy efu lnPsf xfd|f k|lzIffyL{x¿n] s;/L sfd unf{g\, xfdL ToxL ;f]rdf
k/]sf 5f}+ .

xfdLnfO{ ¿s'd, /f]Nkf, ;Nofg, Ko'7fgh:tf dfcf]jfbL ultljlwn] clt k|efljt lhNnfx¿af6 hgu0fgf
lnO"bf ldnfOg'kg]{ sfds'/fsf ;Gbe{df y'k|} ;'emfjx¿ k|fKt ePsf 5g\ . d"ntM To; e]usf clw;+Vos
du/x¿n] cfkm\gf] hftLo klxrfg} /fli6«o :t/df ;d]t :yflkt ePsf] x]g{ rfx]sf] s'/f k|fKt
;'emfjx¿af6 a'lemG5 . pgLx¿n] u0fs tyf ;'k/Lj]If0fdf du/ hfltaf6 g} sDtLdf klg %)
k|ltztsf lx;fan] /flvof];\ eGg] dfu u/]sf 5g\ . pgLx¿åf/f of] dfu;lxt !) ;"qLo 1fkgkq
@)%% ;fn h]7 $ / % ut] clw/fHoel/sf lhNnf k|zf;g sfof{nox¿df a'emfO;s]sf] a'lemPsf] 5 .

To; e]usf du/x¿n] @)%% df3 dlxgfdf bfªdf, @)%^ d+l;/ dlxgfdf /f]Nkfdf / k'gM @)%^ ;fn
kmfu'g dlxgfdf bfªdf cfof]hgf u/]sf /flKt c~rn:t/Lo e]nfn] ;DalGwt lhNnf k|zf;g
sfof{nox¿df 1fkgkqx¿ a'emfO;lsPsf] a'lemPsf] 5 . t/ ;/sf/;Dd tL 1fkgkqx¿ k'u]k'u]gg\, of]
cs}{ s'/f eof] . s'/f h];'s} eP klg dfcf]jfbL k|efljt lhNnfx¿df pgLx¿sf] lhNnf ;/sf/sf] u7g
ePsf] / k|zf;g klg ;~rfng eO/x]sf] cj:yfdf otf ;/sf/n] lng] hgu0fgfdf Toxf“sf k|d'v
lhNnf clwsf/Lx¿n] cfkm\gf] thlahL clwsf/ b'¿kof]u gu¿g\ eGg] xfd|f] cfu|x xf] . ;fy} /flKt
c~rnlt/sf dfcf]jfbL hg;/sf/ u7g ePsf lhNnfx¿sf xsdf s] s;/L tf/tDo ldnfO"b}5, ;f]
hfGg kfpg] ;a}sf] ;"rgfsf] clwsf/sf] s'/f klg xf] .

Monday January 22, 2001 Magh 09, 2057

http://www.nepalnews.com.np/contents/nepalidaily/kantipur/2001/jan/jan22/view.htm
/fli6«o hgu0fgf, du/ ;dfh / af}4
wd{
lj=s]= /fgf

cfufdL
cf h]7 dlxgfsf] @* ut]b]lv c;f/ & ut];Dd d'n'sdf b;f}+ /fli6«o hgu0fgf x'"b}5 . s'g} klg
/fli6«o hgu0fgf ;du| d'n'ssf] cfly{s, ;fdflhs, /fhgLlts Pj+ ;f+:s[lts kIfx¿sf] :ki6 lrq
lglZrt ;doljGb'df k|:t't ug]{ j}1flgs k4lt xf] . o; k|sf/sf] k4lt ckgfOsg ul/g] hgu0fgf /
To;;“u ;DalGwt tYofÍx¿ cfpg] b; jif{sf lglDt d'n'ssf] cflwsfl/s tYofÍ x'g] ePaf6 tL
tYofÍx¿sf] /fli6«o tyf cGt/f{li6«o dxŒj klg x'g] ub{5 . To;sf/0f hgu0fgfsf cltl/Qm cGo ;a}
;/sf/L tYofÍx¿ ljZj;gLo Pj+ e/kbf{ vfnsf x'g'kb{5 elgPsf] xf] . xfd|f] /fli6«o tYofÍ e08f/sf
¿kdf /x]sf] …s]Gb|Lo tYofÍ ljefuÚ Ps cflwsfl/s ;/sf/L ;"rgf Pj+ ;|f]ts]Gb| klg xf] . o; s]Gb|n]
;Dk"0f{ g]kfnL hgtfsf] efjgfnfO{ k|ltljlDat ug]{ u/L sfd ug{ ;Sg'kb{5 . t/ oxf“sf cflbjf;L tyf
hghfltx¿n] o; lgsfosf] sfo{s'zntf / ljZj;gLotfdfly k|ZglrGx nufp“b} cfPsf 5g\ .

xfd|f] d'n'sdf lj=;+= !(^* ;fndf klxnf]k6s /fli6«o hgu0fgf ul/Psf] lyof] / To;a]nf oxf“sf]
hg;+Vof %^ nfvdfq k'u]sf] lyof] . lj=;+= @)$* sf] gjf}+ /fli6«o hgu0fgfdf klxnf]k6s ljleGg ^)
hfthfltx¿sf] 5'§f5'§} hgu0fgf ul/of] . To;df If]qLsf] !^=)% k|ltztn] ;aeGbf 7"nf], a|fx\d0fsf]
!@=( k|ltztn] bf];|f] 7"nf] / du/sf] &=@$ k|ltztn] t];|f] 7"nf] hg;+Vof b]lvg cfof] . xfdL du/x¿
of] tYofÍnfO{ :jLsf/ ub}{gf}+ . du/ hfltsf] dfq s'n hg;+Vofsf] @% k|ltzt hg;+Vof x'g'kb{5 eGg]
xfd|f] bfaL km]l/ Psk6s o; n]vdfkm{t\ ;fj{hlgs ug{ rfxG5f}+ . nf]stGqdf ;+Vofn] clwsf/ k|flKt
Pj+ pkef]usf] lglDt dfu{ ;'lglZrt ug]{ ePsfn] hgu0fgfdf cfkm\gf] hfltsf] hg;+Vof s]slt /x]sf]
5 eGg]af/] rf;f] /fVg' ;a}sf] k'lgt st{Jo xf] . o; d'n'ssf] lgdf{0f / /Iffsf] lglDt cfkm\gf] /utsf]
vf]nf] aufpg] Oltxf; k|l;4 xfd|f k|ftM:d/0fLo k'vf{x¿sf] ;Gtlt xfdL du/x¿ k"j{ d]rLb]lv klZrd
dxfsfnL / pQ/ lxdfnb]lv blIf0f t/fO{sf km/flsnf d}bfg;Dd km}lnP/ a;]sf 5f}+ . xfdL eGb5f}+,
xfd|f] hfltut hg;+Vof c¿ ;a}sf] eGbf 7"nf] ;+Vofdf ePsfn] /fli6«o hLjgdf klg To;}cg'¿k
xfdLx¿sf] e"ldsf lglZrt ul/Psf] x'g'kb{5 . xfd|f lbbLalxgL tyf bfh'efOx¿ hf] cToGt Go"g
;+Vofdf ;/sf/L kbdf axfn /x]sf 5g\— pgLx¿nfO{ k"jf{u|x /fvL b'Mv lbg] sfd ;/sf/sf tk{maf6
x'g] u/]sf] 5 eGg] hfgsf/L k|fKt ePsfn] To;nfO{ xfdLn] cToGt uDeL/tfsf ;fy lnPsf 5f}+ .

cfufdL /fli6«o hgu0fgfdf d'n'ssf eflifs ;d'bfo / ltgsf] klxrfgnfO{ s;/L b'¿:t b]vfpg] eGg]
af/]df ut h]7 dlxgfsf] @) ut] s]Gb|Lo tYofÍ ljefu, lqe'jg ljZjljBfno, efiff lj1fg s]Gb|Lo
ljefu / g]kfn tyf Pl;ofnL cWoog s]Gb|n] ;+o'Qm ¿kdf cfof]hgf u/]sf] uf]i7Ldf tYofÍ ljefusf
dxflgb]{zsn] …hgu0fgf cfkm}+df ;xL tYofÍ x'g ;Sb}gÚ eGg] lhls/ ub}{ cfufdL b;f}+ /fli6«o
hgu0fgfdf g]kfnsf] hg;+Vof @ s/f]8 $) nfv k'Ug] cg'dfg /x]sf] 5 eGg'ePsf] lyof] . ;+o'Qm /fi6«
;+3, hg;+Vof sf]ifn] ut ;]K6]Da/ @) tfl/vsf lbg ;fj{hlgs u/]sf] ljZj hg;+Vof k|ltj]bgdf klg
xfd|f] d'n'ssf] hg;+Vof jflif{s j[l4b/ @=$ k|ltztsf lx;fan] @ s/f]8 #( nfv k'u]sf] pNn]v
ul/Psf] 5 . lj=;+= @)$* sf] hgu0fgfdf jflif{s j[l4b/ @=! k|ltzt /x]sf]df o;/L )=# k|ltztsf]
j[l4 x'g'n] xfdLn] k|hgg :jf:Yo If]qdf u/]sf] nufgL kmnbfoL /x]sf] b]vfPg eg] kl/jf/ lgof]hg tyf
dft[lzz' sNof0f sfo{qmd cGtu{t leœofOPsf ljleGg lsl;dsf …k/LIf0fsf cf}ifwLÚ x¿n] xfdLx¿
…lugL lkuÚ alg/x]sf dfq b]vfof] eGg'kbf{ d'6'df r;Ss 3f]r]/ b'v]sf] cg'ej x'G5 . hg;+Vof j[l4n]
cfly{s kl/;"rsx¿nfO{ dfly p7\g lb+b}g . To;n] nufgL a9L k|ult sd b]vfpg] ub{5 . cem :ki6
zAbdf eGg'kbf{ hg;+Vof j[l4n] ubf{ ljsf; k|of; / To;sf] k|ltkmn Go"g b]lvg] ePaf6 …ljsf; yf]/}
e|i6frf/ w]/}Ú b]lvg] cfz+sfn] ;/sf/x¿ ;s];Dd cfkm\gf] cIfdtf n'sfpgsf] lglDt hg;+Vof g}
36fpg] s;/t ug]{ ub{5g\— sd;]sd xfd|f] d'n'sdf o:t} x'g] u/]sf] 5 . To;}cg'¿k tYofÍ ljefusf
dxflgb]{zsn] ut d+l;/ dlxgfsf] klxnf] ;ftf d'n'ssf] hg;+Vof @ s/f]8 @% nfv k'Ug] / …glthfx¿
ljutsf glthfl;t d]n vfg]Ú lsl;dsf] x'g] 3f]if0ff ug'{ePsf] s'/f 5fkfx¿df aflx/ cfO;s]sf]
k[i7e"lddf sDtLdf klg !% nfv hgtfsf] lx;fa a]lx;fa x'g] l:ylt ljsl;t eP/ cfO/x]sf] x'gfn]
cflbjf;L hghfltx¿n] To;df rf;f] /fv]sf] unt xf]Og . lsgeg] tYofÍ ljefusf] lhDd]jf/ s';L{sf
xflsdn] …¿vsf km]bdf /fli6«o hgu0fgfÚ sf] s'/f ug'{ eg]sf] xfdL hgu0fgf hgr]tgfaf/] /fli6«o Pj+
If]qLo k|lzIf0f lzlj/ ;~rfng u/L lx+8\g]x¿sf lglDt Pp6f cz'e ;+s]t xf] .

du/ ;dfh o; d'n'ssf] ;aeGbf uf}/jdo Oltxf;sf] wgL tyf cfotgdf klg ;aeGbf 7"nf] ;dfh
xf] . xfdLn] hgu0fgf;DaGwL k|lzIf0f lzlj/x¿ ;~rfng ul/lx+8\bf b}n]vlt/ h};L du/x¿nfO{
e]6\of}+ . Toxf“sf h};L du/x¿ Hof]ltifzf:qdf kf/+ut eO{ kfqf] agfpg;d]t hfGg] /x]5g\ . du/sf]
y/x¿dWo] /fgf, yfkf, af]x/f, a'9fyf]sL, kf]v/]n, nfld5fg], a/fn, /f]sf, 3tL{, v8\sf, ;]g cflb y/x¿
a|fx\d0f, If]qLsf] y/x¿;“u klg ldNg hfg] ePsfn] hflt hgfpg]df …du/Ú n]vfpg xfdLx¿n] clkn
ub}{ cfPsf 5f}+ eg] dft[efiffsf xsdf klg …du/Ú g} n]vfpg clkn u/]sf 5f}+ . s0ff{nL If]qsf
du/x¿n] af]Ng] efiffnfO{ …vfd du/ efiffÚ / …sfOs] du/ efiffÚ eGg] gfds/0f k|rngdf /x]sf] eP
tfklg xr'jf lsl;dn] ul/Psf] To:tf gfds/0fnfO{ klg xfdLn] :jLsf/ u/]sf 5}gf}+ . …vfdÚ eg]/ s'g}
efiffnfO{ a'emfp“b}g jf hgfp“b}g, a¿ To;sf] cy{ Pp6f k|zf;lgs OsfO eGg] x'G5 . klZrd If]qsf
du/x¿ cfkm\gf] dft[efiffnfO{ …u]kfªÚ eGb5g\ eg] …v; s'/fÚ eg]/ lrlgg] g]kfnL efiffnfO{ …/fª\kfªÚ
eGb5g\ . 8f]Nkflt/ sfO{ ufp“df du/x¿n] ljsl;t u/]sf] efiffnfO{ …sfOs]Ú elgPsf] xf] . To;}n] Tof]
klg du/ efiff g} xf] eGg] s'/f xfdLn] k|lzIf0f lzlj/x¿df eg]sf 5f}+ . /f]Nkf, ¿s'd, 8f]Nkf, h'Dnf,
x'Dnflt/sf a'9f, 3tL{ / k'g du/x¿ u]kfª efiff cyf{t\ s0ff{nL If]qsf] du/ efiff af]Nb5g\ . o;df
klg xfdLn] Tof] efiff du/ efiff g} xf] eg]/ k|lzIffyL{x¿nfO{ ;DemfPsf 5f}+ . efiff xfd|f] hftLo
Pstfsf] Pp6f alnof] s8L xf] .

du/sf] efiffafx]s wd{sf] ;jfnn] clxn] /fd|} rrf{ kfPsf] 5 . du/ hfltsf] wd{ lxGb" jf af}4 s] xf]
eGg] af/]df ljleGg tx / tKsfsf hg;d'bfoaf6 lh1f;f k|s6 ul/Psf] kfOPsf] 5 . To;df xfd|f]
egfO s] 5 eg] pTklQ, eflifs Pj+ ;f+:s[lts lx;fan] l;Gw'–OGb'–lxGb" cfo{x¿eGbf du/x¿ lgtfGt
km/s lyP / clxn] klg 5g\ . To;}n] du/x¿ u}/lxGb" hflt x'g\ . o;sf] cnfjf g]kfn ;Djt\ !!(
cyf{t\ ljqmd ;Djt\ !)%^ df u'NdLsf ;'j0f{sf/ /fgf du/n] / g]kfn ;Djt\ !*( cyf{t\ ljqmd
;Djt\ !!@% df nDh'ªsf u+uf /fgf du/n] af}4 ;flxTosf] cToGt dxŒjk"0f{ u|Gy …ci7;xl;|sf
k|1fkf/ldtfÚ ;+:s[t efiffdf n]v]sf s'/f oxf“ pNn]v ug'{ ;fGble{s g} 5 . To;tfsf du/x¿ af}4
wdf{jnDaL gePsf eP cfkm}+n] To:tf] dxfg u|Gysf] /rgf lsg uy]{ eGg] k|Zg sd cf]hk"0f{ 5}g .
xfd|f cu|hx¿sf] dt s] 5 eg] :jo+ a'4n] du/ sGof ljjfx u/]sf lyP . pgsf] ljjfx ozf]w/fl;t
ePsf] lyof] . du/ hfltsf] sGof jf r]nLa]6Lsf] gfp“sf] k5fl8 cfpg] pk;u{ …w/f, t/f, ;/fÚ o;
cy{df ljrf/0fLo 5g\ . a'4n] u[xTofu u/L cfkm\gf] skfn -r"8f_ cfkm}+ sf6L kmfNbf To; avtsf
dflg;x¿n] skfn k"hf cyf{t\ r"8f k"hf ug]{ k|rng ;'¿ u/]sf] s'/f …nlntlj:t/Ú clelgiqmd0f k[i7
%! df pNn]v 5 . j}zfv k"l0f{dfsf lbg du/x¿n] cfh;Dd ub}{ cfPsf r08L k"hf ToxL r"8f k"hfsf]
kl/jlt{t ¿k xf], h;df skfnsf] /+unfO{ a'emfpg] sfnf] sk8f klg r9fOPsf] x'G5 . o;}u/L af}4dfuL{
g]jf/ ;dfhdf jif{df Psk6s ;Dos\ k"hf ug]{ ul/G5 . To; k"hfdf uf]/vf dgsfdgfaf6 rf/hgf
du/ k'hf/Lx¿ clgjfo{ ¿kn] pkl:yt u/fOPsf x'G5g\ . tL rf/}hgf k'hf/Lx¿nfO{ k"hf cjlwe/
sf7df8f}+sf …e¥of} axfnÚ df /flvPsf] x'G5 . du/ ;dfhdf ToxL ;Dos\ k"hfnfO{ …;dLIo k"hfÚ egL
j}zfv dlxgfsf] k~rdL ltlydf k"hf ug]{ k|rng 5 .
;d:t du/x¿sf] ;femf rf}tf/L g]kfn du/ ;+3n] @)%% ;fn c;f]h !,@ / # ut] emfkfsf]
ljtf{df]8df cfof]hgf u/]sf] cGt/f{li6«o uf]i7Ln] du/ hfltsf] wd{ …af}4Ú eGg] Psdtn] kfl/t u/]sf]
3f]if0ffnfO{ xfd|f] sfo{bnn] klg ;dy{g u/]adf]lhd cfufdL /fli6«o hgu0fgfdf ;d:t du/x¿nfO{
wd{sf xsdf af}4 n]vfpg clkn ul/Psf] 5 . o;df s;}n] klg ckm;f]r dfGg'kg]{ xfdL s]xL b]Vb}gf}+ .
xfdL du/x¿n] O;fO{ jf d';ndfg aGb5f}+ elg/x]sf 5}gf}+ . g]kfnsf] lglDt a'4 / af}4 wd{sf] Hofb}
7"nf] dxŒj 5 . xfdL /fi6«jfbL xf}+ / To;f] eGg kfp“bf xfdLnfO{ xif{sf] cg'ej x'G5 . ToxL /fi6«jfbL
b[li6n] x]/]/ ljZn]if0f ug]{ xf] eg] klg a'4 / af}4 wd{n] xfd|f] d'n'ssf] uf}/j g} a9fPsf 5g\ . of] ;a}n]
a'em]s} s'/f xf] . o;sf cltl/Qm a'4nfO{ xfdLn] /fli6«o lje"lt klg t dfg]sf 5f}+ . a'4n] k|ltkfbg
ug'{ePsf] af}4 wd{df clx+;f, s¿0ff, d}qL, zLn / zflGtsf] ;Gb]zsf] dxŒj cfhsf] hl6n ljZjdf
s]slt 5, Tof] ;a}nfO{ yfxf ePs} s'/f xf] . a'4sf] hGdlbg, pgn] a'4Tj k|fKt u/]sf] lbg /
dxfkl/lgjf{0fsf] lbg j}zfv k"l0f{dfnfO{ ;/sf/n] /fli6«o lbj;sf ¿kdf dgfp“b} cfPsf] s'/f oxf“
ljrf/0fLo 5 . lxGb" cjtf/jfb cGtu{t lji0f'sf] gjf}+ cjtf/ a'4nfO{ dflgPkl5 / lxGb"x¿sf]
cf/fWob]j >Lkz'kltgfynfO{ d+l;/ PsfbzLsf lbg a'4 dfg]/ k"hf ul/g] k|rngnfO{ xfdL lsg
clnslt klg ;sf/fTds 9+un] ljrf/ ug{ OR5's x'"b}gf}+ / …du/x¿ lxGb" g} x'g\Ú eGg] anhkm\tLsf]
rsf]{ s'/f u5f}— {+ Tof] xfdL a'‰g ;ls/x]sf 5}gf}+ . cfufdL /fli6«o hgu0fgfdf du/x¿nfO{ wfld{s
lx;fan] af}4 n]vfpgsf lglDt xfdLx¿n] oyf]lrt k|lzIf0f klg lbO;s]sf 5f}+ / To;cg';f/ wd{sf
xsdf …af}4Ú n]vfpg ;fj{hlgs clkn klg ub}{ cfPsf 5f}+ . o; dfg]df tYofÍ ljefun] …glthf
cl3Nnf hgu0fgfsf] h:t} x'g]Ú s'/f aflx/ Nofpg' k|fof]lht dgl:yltsf] b'a{n cleJolQm xf] eGg] xfd|f]
ljZn]if0f /x]sf] 5 lsgeg] yf¿, u'¿ª / du/x¿n] o; k6ssf] hgu0fgfdf …af}4Ú egL wfld{s
klxrfg lb+bf af}4x¿sf] hg;+Vof cTolws dfqfdf a9\g] lglj{jfb 5 . lj=;+= @)#* ;fnsf] /fli6«o
hgu0fgfdf %=# k|ltztdfq b]vfOPsf] af}4 wdf{jnDaLx¿sf] hg;+Vof @)$* ;fnsf] hgu0fgfdf
@=% k|ltztn] j[l4 eO{ &=* k|ltzt k'u]sf] s'/f oxf“ dggLo 5 eg] lj=;+= @)#* ;fndf *(=%
k|ltzt b]vfOPsf] lxGb"x¿sf] hg;+Vof @)$* ;fndf # k|ltztn] 36\g uO{ *^=% k|ltztdf em/]sf]
s'/f klg a'‰gnfos g} 5 .

g]kfn du/ ;+3sf] ;ftf}+ /fli6«o dxflwj]zg oxL kmfu'g @) ut]b]lv @# ut];Dd ;'g;/Lsf] w/fgdf
x'"b}5 / To;af/] klg oxf“ clnslt s'/f p7fp“bf ;fGble{s g} xf]nf . clxn]sf] abln+bf] kl/l:yltcg'¿k
;fdflhs Gofosf] lglDt Psh'6 x'g ;f] dxflwj]zgn] ;a} du/x¿nfO{ k|]l/t ug]{ cfzf ul/Psf] 5 eg]
du/ ;dfhsf nAwk|ltli7t JolQmTjx¿, a'l4hLjL, of]hgfljb\, lzIffljb\ Pj+ ljz]if1x¿åf/f
;lqmotfsf ;fy efu lnOg] pQm dxflwj]zgdf ;dofg's"n ljwfg ;+zf]wg u/L ;+3nfO{ ;fdflhs
ljsf;sf lglDt u'0ffTds 9+un] cl3 a9fpg ;xfos x'g]u/L s]Gb|Lo ;ldltsf] kbflwsf/Lx¿sf] rog
x'g] cfzf ul/Psf] 5 . /, cfufdL /fli6«o hgu0fgfdf du/ hfltsf] hftLo Pj+ wfld{s klxrfg :ki6
ug]{ ;DaGwdf klg gof“ s]Gb|Lo ;ldltn] nuQ} csf]{ 7f]; kxn ;'¿ ug]{ ;Defjgf /x]sf] cj:yfdf
tYofÍ ljefun] s;/L clxNo} eGg ;S5 ls tYofÍx¿ k'/fg} lsl;dsf x'G5g\ eg]/ < To;}n] ;/sf/sf
tkm{af6 af]ln+bf s;}n] klg lgb]{lzt 9+uaf6 hflu/ arfpg hgefjgfdfly rf]6 k'Ug] u/L af]Ng' x'"b}g .
xfdL af}4dfuL{x¿ zflGtsf k'hf/L xf}+ . zflGt / ;d[l4sf nflu af}4 wd{ / af}4 cy{Joj:yf xfd|f]
d'n'ssf lglDt cToGt} lxts/ 5 eGg] s'/fdf xfdL b[9 ljZj:t 5f}+ .

Friday March 02, 2001 [ Falgun 19, 2057]


http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/mar/mar02/view.htm
hgu0fgf, hghflt Pj+ blnt /
dfcf]jfbLsf s'/f
lj= s]= /fgf

zfxj+
zf zLo /fhfx¿dWo] pHHjn Oltxf;sf wgL :ju{jf;L /fhf jL/]Gb|, /fhkl/jf/sf ;Dk"0f{
;b:ox¿sf cltl/Qm cGo gft]bf/x¿ ;d]tsf] cToGt b'j{x Pj+ eofjx xTof ePsf] clxn] Ps
dlxgfhlt eO;s]sf] 5 . ;Dk"0f{ lxdjTv08sf] Oltxf;sf] s'g} sfnv08df klg 36\b} g36]sf] Tof]
gf/fo0flx6L xTofsf08sf] b'/Gt 36gfn] clxn] ;du| d'n's zf]sfs'n 5, hgtf cem} ls+st{Joljd"9
/x]sf 5g\ eg] zlbof}+b]lvsf] /fli6«o :jfledfg / :jtGqtfsf] xfd|F] Oltxf; ;fx|} gfh's df]8df pleg
afWo ePsf] 5 . tyflk d'n's qmdzM ;fdfGo hLjglt/ kmls{/x]sf] 5 – /fli6«o zf]ssf] 38Ldf
;Gtf]ifsf] s'/f oxL Pp6f 5 . ca km]l/ Tof] b'lb{g kms]{/ o; e"lddf slxNo} gcfcf];\– a;\ oxL Pp6f
sfdgf 5 .

/fi6«sf] hLjgwf/f g} 7Kk agfpg] o:tf] c;x\o /fli6«o zf]ssf] 38LaLr cfd hgtfdfem Hofb} rlr{t
/x]sf] bzf}+ /fli6«o hgu0fgfsf] 3/kl/jf/;DaGwL ;Dk"0f{ nut lng] sfd uPsf] !@ ut]b]lv ;lsPsf] 5
/ ;fpg dlxgfsf] clGtd ;ftf;Dddf To;sf] k|f/lDes glthf k|sfzdf cfpg] eGg] s'/f klg ;'Ggdf
cfPsf] 5 . To; lglDt ;DalGwt lgsfo cfkm\gf] st{Jodf /fd|/L h'6]s} xf]nf / ;a}nfO{ lrQ a'em\g]
lsl;dsf] glthf lgsfNg] k|of;df klg nfu]s} xf]nf eGg] hgtfn] cfzf u/]sf 5g\ . o; k6ssf]
/fli6«o hgu0fgfnfO{ d'n'ssf tdfd cflbjf;L hghflt / blnt pTkLl8t ;d'bfox¿n] Hofb}
uDeL/tfsf ;fy lnPsf lyP / To;} cg'¿k ;/sf/nfO{ ;xL tYof+s pknAw u/fpgsf lglDt ;3fpg
klg rflx/x]sf lyP . t/ b'ef{Uo b/af/ xTofsf08sf cltl/Qm ljut % jif{b]lv d'n'snfO{ xTof /
lx+;fsf] >[ª\vnfa4 b'b{d Pj+ ljikmf]6s l:yltdf k'¥ofpg] k|d'v sf/sx¿ :jo+ dfcf]jfbL elgg]
lx+;frf/Lx¿ / a]nufdsf 5f8f k|x/Lx¿sf] lx+;|s ultljlwsf sf/0f xfdL ;a}sf] ldx]gtdf …kfgL
km]l/of]Ú cyf{t\ xfdLn] h] hlt u¥of}+÷u/fof}+ tL ;a cy{xLg u/fOP . To;df xfdLnfO{ Hofb} 7"nf] b'Mv
nfu]sf] 5– ljz]iftM dfcf]jfbL xfOsdf08sf b'O{ 7fn' k|r08 / afa'/fdx¿k|lt To;lglDt o;
n]vdfkm{t\ v]b JoQm ug{ xfdL afWo ePsf 5f}|+ . oL b'j} dfcf]jfbLx¿sf] hgu0fgf layf]Ng] c;+ut
sfo{gLltk|lt xfdL ;xdt x'g;s]sf 5}gf}+ / To;sf lglDt 3f]/ eT;{gf ug'{afx]s xfdL;“u csf]{ ljsNk
klg 5}g . xfdLn] pxf“x¿nfO{ ;xof]u ug{ jf s'g} sf/jfxL gug'{x'gsf lglDt w]/}k6s xflb{s clkn
u/]sf lyof}+ . t/ pxf“x¿n] xfd|f] s'/f ;'Gg'ePg, dtna g} ug'{ePg eGg] clxn] :ki6 eof] . oxf“sf
zf]lift kLl8tsf kIfdf jsfnt ug]{ eg]/ k|rf/–k|;f/ u/fOPsf dfcf]jfbLx¿n] lul/hf ;/sf/sf] 9fn
ag]/ hgu0fgfdf oyfl:ylt g} sfod u/fpg ;xof]u u/]sf] h:tf] b]lvof] . cflv/ of] dfcf]jfbLx¿
s;sf lglDt n8fO" n8\b}5g\ <

dfcf]sf] d'n's rLgsf] ;Gbe{

dfcf]jfbsf k|jt{s dfcf]T;]t'ªsf] d'n's rLgdf hg;/sf/ u7g ul/Pkl5 Toxf“sf cflbjf;L
hghfltx¿sf] oyf]lrt ljsf; ug]{ p2]Zon] Jofks cWoog cg';Gwfg ul/of] . To; cg';f/ ;g\
!(&^ ;Dddf %# k|sf/sf hghfltx¿sf] klxrfg eof] eg] ;g\ !(&( df …nf]af / lhgf]Ú yk b'O{
cflbjf;L hghfltx¿ kQf nfu]kl5 Toxf“ %% k|sf/sf hghfltx¿ /x]÷ePsf s'/fnfO{ :jLsf/ ul/of] .
o;k|sf/ ;g\ !(() sf] hgu0fgfdf rLgdf ( s/f]8 !) nfv cflbjf;L hghfltx¿ a;f]jf; u5{g\
eGg] b]lvg cfof] . /, of] hg;+Vof rLgsf] s'n hg;+Vofsf] *=)$ k|ltzt /x]sf] b]lvG5 . oL %%
k|sf/sf hghfltx¿n] oflN6s, c/]las, ci6«f]g]l;og, ci6«f] Pl;ofl6s, rLg–ltAatL, ef]6–ad]{nL,
:nfef]lgs / t's{;d]t u/L * ljleGg efiffx¿ af]Ng] u5{g\ . eflifs lx;fan] rLg–ltAatL efiff
af]Ng]x¿sf] hg;+Vof ;aeGbf 7"nf] # s/f]8 #* nfv (( xhf/ # ;o &( cyf{t\ s'n cflbjf;L
hghfltx¿sf] #&=$ k|ltzt /x]sf] b]lvG5 . To;kl5 bf];|f] 7"nf] eflifs ;d'bforflx" ef]6–ad]{nL
kl/jf/sf] efiff af]Ng]x¿sf] 5 . Toxf“sf @ s/f]8 !$ nfv # ;o (# cyf{t\ @#=$ k|ltzt hgtf ef]6–
ad]{nL kl/jf/sf] efiff af]Ng] u5{g\ eg] t];|f] 7"nf] eflifs ;d'bfodf oflN6s efiff af]Ng]x¿ k5{g\ . of]
efiff af]Ng]x¿sf] hg;+Vof ! s/f]8 &$ nfv ^& xhf/ ! ;o !! cyf{t s'n cflbjf;L hghflt
hg;+Vofsf] !(=@ k|ltzt /x]sf] 5 .

rLgsf] ;+ljwfgdf …;a} hghfltx¿ ;dfg 5g\ . /fHon] pgLx¿sf] sfg'gL clwsf/ / ;/f]sf/sf
ljifox¿sf] ;+/If0f ub}{ pgLx¿aLr kf/:kl/s ;xof]u / ;b\efjk"0f{ ;DaGwsf] ljsf; u/L /fli6«o
Pstfsf] lglDt sfd ug]{5 . hghfltx¿ aLr e]befj / s'g} klg k|sf/sf] pTkL8g lgif]w ul/Psf] 5Ú
eGg] n]lvPsf] 5 . rLgdf Toxf“sf] hg;/sf/n] hghfltx¿sf] ljsf;sf] lglDt ljz]if sfo{qmd g} nfu"
u/]sf] s'/f xfd|f dfcf]jfbL ldqx¿nfO{ klg elnef“tL cjut ePsf] x'g'kg]{ xf] . cyf{t\ cflbjf;L
hghfltx¿sf] hftLo, wfld{s, eflifs Pj+ ;f+:s[lts clwsf/sf ;DaGwdf oxf“sf xfd|f aGb's]
dfcf]jfbL ;fyLx¿n] klg a'em\g'ePs} x'g'k5{ eGg] xfd|f] ljZjf; /x]sf] 5 .

k|:t't lrlgof“ hghfltx¿ ;DaGwL ;fgf] tYof+s / ;+ljwfgsf] b[i6fGt oxf“sf dfcf]jfbL xfOsdf08sf
g]tfu0fn] klg olb a'em\g'ePsf] 5}g eg] /fd|/L a'em\g'xf];\, dgg ug'{xf];\ eGg] clek|fon] lbOPsf] xf] .
t/ o; k6ssf] bzf}+ /fli6«o hgu0fgfdf u0fsx¿nfO{ b'Mv lbg], ;tfpg] sfd u/L Tof] sfo{qmdnfO{ g}
c;kmn agfpg] dg;'jf /flvg'n] dfcf]jfbL g]tfu0fn] o; d'n'ssf clw;+Vos hghflt / blnt
;d'bfox¿sf] ;jf{+uL0f ljsf;sf lglDt cfTdlg0f{osf] clwsf/ pknAw u/fpg] eGg] af/]df ;fj{hlgs
u/]sf] k|lta4tf kmut …nlnkkÚ eGbf a9L c¿ s]xL xf]Og/x]5 eGg] k|dfl0ft ePsf] 5 . o;sf
cltl/Qm pgLx¿n] lul/hf ;/sf/sf] unt gLltnfO{ g} ck|ToIf lx;fan] ;dy{g u/]sf] 5n+{u b]lvof] .
Tof] s;/L eg] hghflt / blnt ax'n lhNnfx¿df dfq o;k6s hgu0fgf x'g ;s]g / To;df
cg'dflgt tYof+s /fVg] eGg] Joxf]/f ;DalGwt lgsfon] ;fj{hlgs klg ul/;s]sf] 5 . Tof] cg'dflgt
tYof+s eg]sf] lhNnfsf xflsdx¿sf] thlahcg';f/ vfnL kmf/ddf e/]/ k7fpg] tYof+s xf] . t/ of]
tYof+s geO{ ldYof+ssf] kf]sf] x'g]df s'g} z+sf 5}g . Toxf“ hghflt / blnt pTkLl8t ;d'bfox¿sf]
hg;+Vof pNn]v ul/g] 5}g cyjf To;nfO{ cToGt ;fgf] c+sdf b]vfO{ jf:tljstf n'sfpg] k|of;
ul/g]5, lsgeg] hghflt / blnt b'j} ;d'bfox¿n] cf–cfkm\gf] hg;+Vof cl3Nnf] hg;+Vofdf
ablgotsf ;fy 36fOPsf] eGg] bf]iff/f]k0f ub}{ cfO/x]sf 5g\ . o:tf] cj:yfdf hgu0fgfdf u8a8L
u/fpg'n] …e]8f e]8f;“u, afv|f afv|f;“uÚ eGg] pvfgnfO{ rl/tfy{ u/fPsf] 5 . cflv/ dfcf]jfbLx¿ klg
oxL+sf] s'jfsf kfgL lkPsfx¿ g} t x'g\ s;/L km/s x'g] t < To;}n] hgu0fgfdf u8a8 ePkl5 s'g
If]q jf lhNnfdf s'g–s'g hghflt jf blnt pTkLl8t ;d'bfo s]–sltsf ;+Vofdf a;f]jf; u5{g\ eGg]
:ki6 x'g ;Sb}g . kmn:j¿k s'g hghflt jf blnt pTkLl8tnfO{ s'g ef}uf]lns If]qleq s'g cfwf/df
cfTdlg0f{osf] clwsf/ pknAw u/fpg] eGg] s'/f v'Ng ;Sb}g . /, gv'n]sf] ljifodf rrf{ rnfpg} kb}{g
cyf{t\ cfTdlg0f{osf] clwsf/ lbg} kb}{g .

xfd|f cflbjf;L hghflt tyf blnt pTkLl8t lbbLalxgL tyf bfh'efOx¿sf] oxf“ rfn" /x]sf] hgo'4df
Hofb} 7"nf] of]ubfg /x]sf] eGg] ;j{q hfx]/ ePsf] s'/f xf] . pgLx¿nfO{ aGb's af]sfpg] k|of]hgsf
lglDtdfq cfTdlg0f{osf] …rf/f]Ú xflnPsf] s'/f dfcf]jfbLx¿n] hgu0fgf …x6sÚ gLlt clVtof/ u/]af6 g}
k|dfl0ft ePsf] 5 . o; ;jfndf dfcf]jfbL hgo'4df nfda4 ePsf xfd|f tdfd hghflt tyf blnt
pTkLl8t ldqx¿n] dfcf]jfbL aGb's Psflt/ kmfn]/ cf–cfkm\gf] g};lu{s xs clwsf/ k|fKt ug{
zflGtk"0f{ 9+uaf6 lul/hf k|e[lQsf lj¿4 P]Soa4 x'g'kg]{ cfjZostfnfO{ a'em\g'k/]sf] 5 . hgu0fgfsf]
dxŒjsf af/]df km]l/ klg yk n]Vg'kg]{ cfjZostf 5}g . o; sfo{qmdnfO{ layf]n]/ dfcf]jfbLx¿n] xfdL
tdfd hghflt tyf blnt pTkLl8tsf] efjgfnfO{ s'Nrg] sfd u/]sf 5g\ rflx" eGg}kg]{ ePsf] 5 .

‘sfgf]nfO{ cf+vf] pvfg rl/tfy{

dfcf]jfbLx¿sf] of] …hgu0fgf x6fpm cleofgÚ n] ;/sf/L lgsfo tYof+s ljefunfO{ …sfgf]n] cf“vf]
vf]h]Ú h:tf] x'g uPsf] 5 . s] lgx'" kfpm" / u8a8 u¿" eg]/ pkfo vf]lh/x]sf] ;f] ;/sf/L lgsfon]
hgu0fgf x'g g;s]sf lhNnfx¿sf] cg'dflgt u0fgf ug]{ ePsf] 5 . o; af/]df dfly klg rrf{
eO;s]sf] 5 . t/ xfdL tdfd hghflt tyf blnt pTkLl8t ;d'bfox¿n] ;/sf/L / dfcf]jfbL
ldnf]dtf]h:tf] b]lvg] of] 36gfnfO{ cToGt uDeL/tfsf ;fy x]l//x]sf 5f}+ . d'n'ssf] hftLo, wfld{s Pj+
eflifs ljljwtfnfO{ c:jLsf/ ug]{ dfcf]jfbL tyf ;/sf/ b'j}sf] Pp6} gLlt s] b]lvof] eg] logLx¿ b'j}
xfd|f] /fli6«o hLjgdf a|fx\d0fx¿sf] dfq jr{:j sfod /fVg tNnLg 5g\, h'g jiff}{+b]lv oxf“ rNb}
cfO/x]sf] klg 5 . xfdLn] hgu0fgfdf ;/sf/sf tkm{af6 g/fd|/L u8a8 ul/g] ;Defjgf ePsfn]
To;lj¿4 zflGtk"0f{ cfGbf]ngdf pqg xfd|f ;fyLx¿nfO{ cfx\jfg u/]sfdf …;fj{hlgs ;'/Iff
lgodfjnL, @)%*Ú åf/f ;/sf/n] xfdLdfly lgoGq0f ug]{ k|oTg ug]{5 eGg] elnef“tL a'em]sf 5f}+ . /,
olb To;f] ul/of] eg] d'n'snfO{ To;n] s'g} kmfObf k'¥ofpg] 5}g . oxf“sf af}4 wdf{jnDaL / hghfltsf]
hg;+Vof a9L b]lvg] cj:yf cfPsf]df To;nfO{ gsfd ug{ hgu0fgfdf u8a8 u/fOPsf] / To;sf]
lj/f]w x'g] l:ylt ljBdfg /x]sfn] To;dfly lgoGq0fsf] 808f a;f{pg of] clxn]sf] …;fj{hlgs ;'/Iff
lgodfjnL, @)%*Ú NofOPsf] xf] . d"ntM oxf“sf cflbjf;L hghflt tyf blnt pTkLl8tx¿n]
;/sf/sf] unt sfds'/fsf] k|v/ lj/f]w u/]sfn] klg To;nfO{ lg:t]h t'Nofpg ;f] lgodfjnL NofOPsf]
xf] . ctM ;+ljwfg gdfGg] …h+unLÚ ;d]t eg]/ lrlgPsf dfcf]jfbLsf lj¿4df dfq Tof] lgod NofOPsf]
xf]Og . dfcf]jfbLx¿nfO{ To; lgodfjnLn] s]xL ug]{jfnf klg 5}g . d'n'ssf] /fli6«o :jfledfg /
:jtGqtfk|lt ;Dk"0f{ cflbjf;L tyf hghflt / blnt pTkLl8tx¿ uDeL/ 5g\ eGg] a'em\bfa'em\b} klg
b]zdf …lj36gsf/LÚ sfd ug]{x¿sf] ¿kdf xfdLnfO{ hf] lrq0f ug]{ / b'ik|rf/ ug]{ sfo{ eO/x]sf] 5, Tof]
x/xfntdf lgGbgLo 5, eT;{gfof]Uo 5 . d'n's o:tf kmf]xf]/L v]n v]Ng]x¿sf] sf/0f cl3 a9\g ;Sb}g .

Tuesday July 03, 2001 [Ashadh 19, 2058]


http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/jul/jul03/view.htm
dfcf]jfbL lj¿4 ;]gf kl/rfng s;sf]
lxtdf 5 <
lj= s]= /fgf

cGttM ;/sf/n] /f]Nkfdf ;]gf kl/rfng u/]/} 5f8\of] . ;/sf/L jbL{sf] tfstdf ;Lwf;fwf hgtfdf
cft+s km}nfO{ w/ks8, xTof, anfTsf/, dflg; a]kQf kfg]{, ufp"–ufp" …3";Ú p7fO{ lx+8\g] h:tf bh{gf}+
k|sf/sf k|x/L Hofbltsf] lj¿4 k|lt/f]w ug]{ l;nl;nfdf ToxL lhNnfsf] blIf0fL e]udf kg]{ xf]n]/L
ahf/l:yt k|x/L rf}sLnfO{ @)%@ ;fn kmfu'gdf Wj:t kf/]/ ;'¿ ul/Psf] dfcf]jfbL pu| lx+;fTds
ultljlw -pgLx¿sf] efiffdf hgo'4_ n] cfh ;du| d'n's cToGt g/fd|/L k|efljt ePsf] 5 . /, xfn}
ToxL xf]n]/L rf}sLdf sfo{/t Ps k|x/Lsf] xTof u/L cGo &! hgf k|x/Lx¿nfO{ dfcf]jfbLx¿n] ckx/0f
u/]sf] 36gfsf] nuQ} Toxf" ;/sf/n] ;]gf kl/rfng u/]sf] 5 . s'g} klg lsl;dsf] afx\o cfqmd0faf6
d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtfsf] /Iff ug{ / If]qLo cv08tf cIf'00f /fVgsf lglDt pkof]u ul/g'kg]{ ;]gf
clxn] cfkm\g} e"lddf cfkm\g} bfh'efO–lbbLalxgLsf lj¿4 cfw'lgs xftxltof/n] n}; eO{ kl/rflnt
ePsf] 5, d'n'snfO{ >Ln+sfsf] kmf]6f]skL agfpg] sfd ;'¿ ePsf] 5 . of] sfd d'n'ssf] lxtdf k6Ss}
5}g . o; b'Mvb Pj+ lj8Dagfk"0f{ 38Ldf of] n]vs dfcf]jfbL 5fkfdf/ / ;]gf b'j}nfO{ ljj]s gu'dfpg
/ l:yltsf] ;fdfGoLs/0fsf lglDt cfjZos kxn ug{;d]t xflb{s clkn ub}{ oyf;Dej l56f] ;]gf
Aof/]sdf kms{g] jftfj/0f agf];\ eGg] sfdgf klg ub{5 .

h]7 !( ut]sf] b/af/ xTofsf08h:tf] cToGt eofgs 36gfkl5 dfcf]jfbLx¿sf] lx+;fTds ultljlw
PsfPs tLj| x'guO{ tNnf] bhf{sf krf;f}+ k|x/Lsf] xTof x'guPsf], hgtfnfO{ eoeLt u/fOPsf],
ljBfnox¿ aGb u/fOPsf / km]l/ klg lghL ljBfnox¿ clglZrt sfn;Dd aGb u/fOg] eGg] Joxf]/f
k'gM ;fj{hlgs ul/Psf] cj:yfdf ;/sf/n] ;]gf kl/rfng u/]sf] 5 . cfkm\g} bfh'efO–lbbLalxgLsf
lj¿4 ;]gf kl/rfng ul/g' unt xf] . t/ klg Hofgsf] eLv dfUg] tNnf] bhf{sf k|x/Lx¿ hf] 3/sf]
cfly{s cj:yfdf sdhf]/ ePsfn] g} k|x/Lsf] hflu/df uPsf 5g\, ltgnfO{ klg …cRo't v/]nx¿Ú h:t}
7fg]/ ;dj]bgxLg 9+uaf6 xTof ug]{ / …k|x/L pGd"ngÚ /fi6«JofkL cleofg rnfpg] dfcf]jfbLx¿ lj¿4
;/sf/sf] of] clxn]sf] ;]gf kl/rfng ug]{ lg0f{osf] v'n]/ lj/f]w ug{ ;lsPsf] 5}g .

o;}aLr ;]gfsf lj¿4 xltof/ gp7fpg] eGg] k|r08 pkm{ k'iksdn bfxfnsf] aofg ;fj{hlgs ePsf]
5 eg] ;]gfn] klg To;} ug]{ ePsf] ;'lgPsf] 5 . o;n] s] s'/fnfO{ :ki6 u/]sf] 5 eg] sd/]8 k'iksdn
bfxfnx¿ ;]gf;"u le8\g tof/ 5}gg\ . tof/ xf]pg\ klg s;/L < dfcf]jfbLx¿;"u cfw'lgs xftxltof/
5 xf]nf eGg] s'/fdf of] n]vs ljZj:t 5}g . ptf ;]gf;"u cfw'lgs xftxltof/sf] ljzfn e08f/ g}
5 . ckxl/t lg/Lx k|f0fL k|x/L / ufp"n] hgtfnfO{ dfgj9fnsf ¿kdf k|of]u ug]{ dfcf]jfbLx¿sf]
x}l;ot k|r08sf] aofgafhLaf6 g} v'Ng cfPsf] 5 ls pgLx¿sf] l:ylt >Ln+sfsf] tldn ljb|F]xLx¿sf]
h:tf] dha't 5}g . af¿bsf] aduf]nf, t'nad, df6f]an cyjf k|x/L;"u n'6]sf] y|L–g6–y|L cyf{t\ …7'6]
aGb'sÚ n] dfq ca Tof] pu| lx+;fTds ultljlw c¿ cl3 a9\g ;Sb}g eGg] tYonfO{ dfcf]jfbL
xfOsdf08sf ldqx¿n] a'em\g' cfjZos ePsf] 5 . o; cbgf n]vsn] dfcf]jfbLx¿af6 phfu/
ul/Psf sltko ;sf/fTds s'/fx¿sf] :jfut ub}{ cfPsf] Joxf]/f km]l/ klg bf]xf]¥ofO/xg' cfjZos
5}g . t/ aGb'ssf e/n] dfq cfd"n kl/jt{g ug]{ eGg] …dfcf]jfbL ceLi6Ú cfhsf] g]kfnL hgtfsf]
rfxgfeGbf lgtfGt km/s ljifo xf] eGg] Joxf]/f klg ;a}n] a'em\g' ckl/xfo{ 5 .
cvaf/df lbOPsf] csf]{ aofgcg';f/ ;]gfn] xdnf u/]df u[xo'4 3f]if0ff ug]{ eGg] …afn 3'sL{Ú n]
k|r08x¿sf] /fhgLlts ;'ema'em slt kfgLdf /x]5, To;sf] klg /fd|} v'nf;f ePsf] 5 . k|r08 pkm{
k'iksdn bfxfnx¿n] eg]em}+ oxf" u[xo'4 3f]if0ff ul/Pdf …hgo'4 /f]lsg' x'"b}gÚ eGb} a'6jnsf] s'g}
d~raf6 dRrL–dRrL efif0f 5f6\g] :jtGq jfdkGyL elgPsfx¿ cfkm}+ aGb's af]Sg tof/ 5g\÷5}gg\ <
cyf{t\ sf7df8f}+ nflhDkf6l:yt /fh;L dxnaf6 ;j{xf/f ;Qfsf] lglDt hgo'4 c¿ t]lhnf] aGg'k5{
eGg]x¿ ;j{xf/fsf] lhtsf] lglDt cfjZos k/]sf v08df cfkm\gf nfnfafnfnfO{ ;d]t aGb's af]sfpg
tof/ 5g\÷5}gg\ < Tof] s'/f klg /fd|/L a'em\g' cfjZos 5 . b"/b/fh ufp"a]+;Lsf ;Lwf;f]emf ;/n
du/, tfdfª, yf¿nufot cGo blnt pTkLl8t ;d'bfosf xf]gxf/ o'jf hdftnfO{ …xfjfdxnÚ sf] ;kgf
b]vfO{ hgo'4sf gfddf ;]gfsf] cfw'lgs xftxltof/sf] tf/f] agfpg cu|;/ /x]sf] dfcf]jfbL g]t[Tj
k+lQmn] b/af/ xTofsf08sf] nuQ} ef/tLo u[xdGqL nfns[i0f cf8jf0fLn] …g]kfndf dfcf]jfbL ultljlw
t]h ePsfn] ;Ldf If]qdf ;]gf v6fpg]Ú egL af]n]sf], To;}cg'¿k k|To]s # b]lv % lsnf]ld6/sf] b"/Ldf
;]gf t}gfy ul/;s]sf] / clxn] kfls:tfgL u'Ktr/ ;+:yf cfO{P;cfO{sf] ultljlw lgoGq0f ug]{ p2]Zon]
;f] sfd u/]sf] egL af]nL km]/]sf] s'/f lsg a'em\g rflx/x]sf] 5}g < To; ljifodf oxL …hgtfsf]
cvaf/Ú sflGtk'/df cf7 dlxgf klxn] g} n]lv;s]sf] s'/f km]l/ bf]xf]¥ofpg' cfjZos 5}g . o;sf
cltl/Qm df]km;nlt/sf] …u0ftGq g]kfnÚ eGg] leQ]n]vgdf s'g} bdvd gePsf] s;/L k|dfl0ft eof]
eg] @)$^ ;fnsf] hgcfGbf]ngsf a]nfdf :juL{o /fhf jL/]Gb|nfO{ b]z 5f]8\g gf/fafhL ug]{ hgtfn]
pgsf] xfn} lgd{d xTof x'"bf s;/L >4f;'dg ck{0f u/] < Tof] klg xfdL ;a}n] a'em\g' cfjZos 5 .
To;}n] dfcf]jfbLx¿sf] hgo'4;DaGwL /0fgLltsf] pgLx¿ cfkm}+n] g} j:t'ut 9+uaf6 k'gd"{Nof+sg ug'{
h¿/L ePsf] 5 .

sf+u|];hgx¿n] s] ug'{k5{ <

o;df p7fOPsf] s'/fn] lul/hf u'6sf] s'g} ;dy{g ul/Psf] eGg] klg xf]Og . lul/hfx¿sf] vQd
/fhgLlt / e|i6 5ljsf] ljifodf n]Vg' g} slt / < xfdLx¿ cflbjf;L hghflt / blnt pTkLl8tsf]
leqL dd{sf] s'/f p7fpg]x¿ dWo]sf g} xf}+ . lul/hfk|;fb sf]O/fnfh:tf nfh gePsf] na:t/f]
k|wfgdGqL g]kfnsf] Oltxf;df c¿ sf]xL ePgg\ . /fhfsf] dnfdL hf"bf 9+'+ufd'9f vfg] / gof" /fhfsf]
tfhfkf]zLsf] cj;/df ;d]t /fhf;"u} aUuLdf ;jf/ x'g g;sL ;]gf k|d'vnfO{ v6fpg] k|wfgdGqL
lul/hfk|;fb sf]O/fnf hgtfsf gh/df slt tn;Dd em/]sf /x]5g\– To; 36gfn] g} 5n{+u kfl/;s]sf]
5 . To:tf] lgn{Hh JolQm h;sf] af]nLsf] s'g} 7]ufg} 5}g, p;nfO{ s;n] kTofp"5 / dfcf]jfbLx¿
jftf{sf lglDt cufl8 cfp"5g\ < dfcf]jfbL ;d:of ;a} sfds'/fnfO{ yf"tL /fv]/ clxn]sf] e/] g}
jftf{sf] dfWodåf/f ;dfwfg ul/g'k5{ eGg] hgefjgfsf] sb/ x'g'k¥of] . To;lglDt ;/sf/ k|d'v
km]l/g'kg]{ dfcf]jfbLsf] dfunfO{ klg ljrf/ ug'{k¥of] . g]kfnL sf+u|];df lul/hfk|;fb sf]O/fnfeGbf bf];|f]
JolQm c¿ sf]xL 5"b}5}g ls s;f] < sf]O/fnfsf] z]ifkl5 g]kfnL sf+u|];n] pgsf] kmf]6f]nfO{ g} kf6L{
;efklt / k|wfgdGqL agfO/fVg] l;4fGt kf] k|ltkfbg u/]sf] 5 ls < o:tf k|Zgx¿sf] pQ/
sf+u|];hgx¿n] hgtfnfO{ lbg ;Sg'k5{ . k"j{ k|wfgdGqL z]/axfb'/ b]pjfsf ;dodf hgo'4 ;'¿ ePsf]
xf] / b]pjfn] dfcf]jfbLx¿;"u jftf{ ug]{ lhDdf kfPsf klg x'g\ . t/ To;} aLrdf csf{ dxfdxŒjfsf+IfL
dg'jf /fdrGb| kf}8]n dxf]bon] …hgo'4 /f]lsg' x'"b}gÚ eGg]x¿nfO{ jftf{sf lglDt v6fP/ ;f/f jftfj/0f
rf}k6 kfg]{ sfd u/] . cem} klg vf;} l9nf] eO;s]sf] 5}g . t'¿Gt jftf{sf lglDt cfjZos jftfj/0f
tof/ u/]/ jftf{ ;'¿ ug'{k¥of] . d'n'seGbf g]kfnL sf+u; |] 7"nf] x'g ;Sb}g / g]kfnL sf+u|];eGbf
lul/hfk|;fb sf]O/fnf emg\ dxfg\ xf]Ogg\ . lul/hfk|;fb aflx/ glgl:sP;Dd d'n'sn] b'Mvsi6
em]ln/xg'kg]{ ePaf6 pgnfO{ tTsfn x6fpg sf+u|];hgx¿ g} cl3 a9\g'k¥of] . Pdfn] jf c¿n] #
lbg;Dd g]kfn aGb u/]/ s]xL x'g] s'/} xf]Og . ca sf+u|];hgx¿ g} cl3 a9\g'k¥of] . ;]gfnfO{ cl3
;f/]/ bL3{sfnLg ;dfwfg k|fKt x'"b}g .

hgtf ;8sdf cfpg'k¥of]


dfcf]jfbL hgo'4sf sf/0f d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtf k"/} vt/fdf k/]sf] 5 eg]/ dfly klg pNn]v
ul/;lsPsf] 5 . ca clxn] d'n's arfpgsf lglDt hgtf km]l/ Psk6s ;8sdf cf]n{g'kg]{
cfjZostf 5 . dfcf]jfbLaf6 vf;} s]xL x'g] s'/f cfPg lsgeg] pgLx¿ …sÚ >]0fLsf s]Gb|Lo enfb\dL
e|i6frf/Lx¿sf] /f}{+;Dd xNnfpg ;Ifd 5}gg\ . s;}sf] 3/ aflx/sf] kvf{n5]p uGws lk+w]/ agfOPsf]
af¿bL ad k8\sfpg' g} dxfg\ sfo{ 7fGg] / ufp"3/sf ;j{;fwf/0f ls;fg, lzIfsx¿nfO{ v'kf{, x"l;ofn]
lu+8]/ 6fpsf] Psflt/ nf; csf]{lt/ kmfn]/ …dfcf]jfbL lhGbfjfbÚ eGg] gf/f nufO{ cfd hgtf jf
gful/snfO{ eoeLt u/fpg]eGbf csf]{ sfd pgLx¿af6 s]xL ePsf] 5}g . of] ax'hftLo, ax'eflifs,
ax';f+:s[lts, ax'wfld{s d'ns ' df /x]sf] hftLo c;dfgtfsf s'/fx¿sf] lsrnf] ;a}nfO{ lrQa'em\bf]
9+uaf6 l5gf]kmfgf] ug{ ;lsof] eg] oxf" dfcf]jfb nufotsf s'g} klg jfb ;bfsf lglDt vQd eP/
hfg]5g\ eGg] xfd|f] ljZjf; /x]sf] 5 . t/ v]bsf] s'/f xfd|f] s'/f ;'Gg s'g} ;/sf/ tof/ eO/x]sf] 5}g .
;]gf kl/rfng u/]/ d'n'sdf /Qmkft dRrfpg] dg;'jf /fVg] lul/hf ;/sf/nfO{ tTsfn tVtfaf6
;8sdf emfg]{, ;+ljwfg vf/]h ug]{, cGt/f{li6«o :t/df Vofltk|fKt ljåfg\ tyf hghflt g]tf, jl/i7
of]hgfljb\ 8f= xs{ u'¿ªsf] cWoIftfdf gof" ;/sf/ u7g ug]{, dfcf]jfbLx¿n] xftxltof/ To;}
;/sf/nfO{ a'emfpg'kg]{ / pgLx¿nfO{ cfddfkmL lbg], /fhfsf] :yfg oyfjt\ /fVg] t/ ;]gfsf]
k/dflwkTo s;}nfO{ k|bfg gug]{, a+unfb]zdf h:tf] ;Qfdf a;]/ r'gfj n8\g gkfOg], tldngf8'sf k"j{
d'VodGqL d'y'e]n s¿0fflglwnfO{ h:t} oxf"sf ;a} txsf e|i6frf/Lx¿nfO{ sf/jfxL ug]{, GofofnonfO{
/fhgLlts k|efjaf6 d'Qm /fVg], ul/a bLgb'MvLsf] b'Mv];f] ;'Gg] kl/kf6Lsf] xfdLn] lgdf{0f / ljsf;
u¥of}+ eg] oxf" s'g} lul/hfx¿ nfp8f nufotsf ofjt\ e|i6frf/sf] …t/Ú dfl//x]sf x'g]5}gg\ eg] sf]xL
dfOsfnfnx¿ …k|r08Ú agL xTof lx+;fsf pu| s'/f ul//x]sf] x'g]5}gg\ . To;}n] hgtf ;8sdf
cfpg'k¥of], d'n's arfpg'k¥of] . efjL ;Gtltsf] eljio ;'lglZrt ug'{k¥of] . xfdL ;a}sf] g]kfnL
klxrfg sfod /fVg'k¥of] .

Tuesday July 17, 2001 [Shrawan 02, 2058]

http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/jul/jul17/view.htm
;/sf/–
;/sf/–dfcf]jfbL zflGtjftf{ /
hgrfxgf
hgrfxgf
la= s]= /fgf

;/sf/ / dfcf]jfbL kIfaLr b'O{k6s zflGt jftf{ ;DkGg eO;s]sf] k[i7e"lddf d'n's zflGt /
;dGjotkm{ pGd'v x'G5 ls x'"b}g eGg] af/]df cem} klg l:ylt :ki6 x'g;s]sf] 5}g . ljut ^ jif{b]lv
;~rfng x'"b} cfPsf] dfcf]jfbL ultljlw / ;/sf/sf tkm{af6 To;sf] k|ltsf/ ul/"bf w]/} 7"nf] ;+Vofdf
dflg;x¿ dfl/g uPsf 5g\ eg] Tolts} dfqfdf wgdfnsf] gf]S;fg klg x'g uPsf] 5 . of] cToGt
b'Mvb ljifo xf] / o;sf] tTsfn cGTo x'g'kb{5 eGg] hgrfxgf 5 .

;/sf/ / dfcf]jfbL kIfaLr xfn} ;DkGg ePsf] bf];|f] r/0fsf] jftf{kl5 k|sflzt aofgx¿af6 b'j} kIf
cfkm\gf] k'/fgf] c8fgdf sfod} /x]sf] b]lvPsfn] jftf{ ef"l8g] ;Defjgf k|an x'"b} uPsf] 5 . o;df
gful/s ;dfh, a'l4hLjL, n]vs tyf kqsf/x¿sf tkm{af6 ;d]t d'n'sk|lt lhDd]jf/ e"ldsf lgjf{x
x'g'k5{ eGg] hgwf/0ff kfOG5 .

;/sf/ / dfcf]fjbL kIf aLrsf] jftf{ e+u x'g uof] eg] d'n'sn] 7"nf] /fhgLlts b'3{6gf Joxf]g{kg]{
lglZrt 5 . cyf{t\ To;af6 d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtf vtd x'g klg ;Sb5 . olb To:tf] eof] eg]
;Dk"0f{ g]kfnLsf] lglDt Tof] cToGt 7"nf] b'ef{Uosf] s'/f x'g hfg]5 . dfcf]jfbLx¿sf] tkm{af6 ;dfh
;'wf/sf lglDt ul/Psf sltko sfd s'/fx¿ h:t} M h"jftf; v]Ng], hf"8–/S;L vfO{ xf]xNnf ug]{,
u'08fubL{ cflb ug]{ h:tf dflg;x¿ lj?4 ul/Psf] sf/afxL :jfutof]Uo g} 5 . t/ pgLx¿n] aGb's
p7fPsf], xTof / lx+;fhGo ultljlw t]h u/]sf], ;dfhnfO{ eoeLt / cft+lst kf/]sf] s'/fsf] eg]
:jfut x'g] ;jfn g} cfp"b}g . ;/sf/sf tkm{af6 dfcf]jfbL bdg ug]{ gfddf eP÷ul/Psf w/ks8 /
dfG5] a]kQf kfg]{ sfds'/fn] klg ;dfhnfO{ eoeLt kfb}{ cfPsf] g} xf] . o;df Pp6f ;'vb kIfrflx" s]
5 eg] gof" ;/sf/ u7g ePkl5 dfcf]jfbLx¿n] pgLx¿sf] efiffdf eGg'kbf{ …kmf}hLÚ sf/afxL /f]s]sf
5g\ . o;}u/L ;/sf/sf ;'/Iff lgsfox¿nfO{ klg …nf] k|f]kmfOnÚ df /xg lgb]{zg ePaf6 clxn]
d'n'sdf ck]Iffs[t zflGt sfod ePsf] 5 eGg}kg]{ x'G5 . tyflk dfcf]jfbLx¿n] anhkm\tL rGbf
p7fpg], ljBfno aGb u/fpg], lx+;f, ljtG8f / tf]8kmf]8 ug]{ sfo{ hf/L g} /fv]sf cj:yfdf dfcf]jfbL
…xfO{ sdf08Ú n] dfkmL dfUg' slt;Dd ts{;+ut xf] / of] klg Pp6f csf]{ ljrf/0fLo kIf 5 . o;}u/L
/f]Nkfdf s]Gb|Lo hg;/sf/ u7g ul/Psf] 3f]if0ff x'g', lhNnf–lhNnfdf hg;/sf/x¿ u7g ul/g',
hgk|ltlglwx¿nfO{ /fhLgfdf lbg afWo kfl/g', ljleGg :yfgLo lgsfox¿ vfnL u/fOg' eg]sf]
dfcf]jfbLx¿n] xTof / lx+;fhGo sfdsf/afxL afx]s cGo sfds'/fx¿ hf/L /fv]sf] pbfx/0f xf] .
cyf{t\ hgo'4 cem} klg hf/L g} 5, Tof] /f]lsPsf] 5}g eGg] :ki6 ub{5 . h'g lgikIf 9+uaf6 x]bf{ ;xL
/ ts{;+ut 5}g .

dfcf]jfbLx¿n] p7fPsf d'2fx¿dWo] k|d'v d'2f eg]sf] d'n'sdf u0ftGq :yfkgf ug'{ xf] . u0ftGq
:yfkgf ug]{ eg]sf] jt{dfg ;+ljwfg vf/]h ug]{ / To;sf] 7fp"df csf]{ agfpg] eGg] x'G5 . clxn]
g]kfnL ;dfh /fhgLlts ?kn] ljleGg w'|jdf ljeflht /x]sf] 5 . o; k|sf/ ljeflht kIfx¿aLr gof"
;+ljwfg lgdf{0f ug]{ ;jfndf s;/L tfnd]n ldnfpg] eGg] s'/f o;} klg Hofb} uDeL/ ljifo xf] .
u0ftGqsf] ;jfn d'n'ssf lxtdf 5 eGg] kIfdf hgdt /x]sf] b]lv"b}g eg] aGb'ssf] e/df rnfOPsf]
/fhgLlts cfGbf]ngn] jftf{sf dfWodaf6 lgsf; vf]h]kl5 clxn]sf] ;Gbe{df jftf{n] ;jf]{kl/ dxŒj
kfPsf] 5 . To;}n] jftf{nfO{ kmnbfoL glthfdf k'¥ofpg ;a}sf] ;xof]usf] cfjZostf v6\lsPsf] 5 .

;/sf/n] dfcf]jfbLsf ;a}h;f] dfux¿ k"/f ub}{ cfPsf]df clxn] u0ftGqsf] dfu k"/f ug{ g;Sg] s'/f
:ki6 /flv;s]sf] 5 eg] dfcf]jfbL kIfn] klg cfkm\gf] dfu k"/f gePdf k'gM aGb's p7fpg] s'/f
;fj{hlgs ul/;s]sf] 5 . To;sf] k|To'Q/df ;/sf/n] klg s8f sbd rfNg] s'/f bf]xf]¥ofPsf] 5 . oL
b'j} s'/fx¿ eofgs 5g\ . d'n'sn] o:tf s'/fx¿nfO{ ca yfDg ;Sb}g .

h'g;'s} lsl;dsf] u0ftGq cfp"b}df ;a}yf]s 7Ls x'G5 eGg] s'/f dfGg ;ls"b}g . xfd|f l5d]sL /fi6«x¿
klg u0ftGq g} 5g\ . To; k|sf/sf] u0ftGqeGbf clxn] xfdLsxf" rfn" /x]sf] Joj:yf cfkm}+df slt
leGg 5 t < eGg] k|Zgdfly klg xfdLn] ljrf/ k'¥ofpg ;Sg'kb{5 . o;sf/0f dfcf]jfbL kIfn] cfkm"n]
;/sf/nfO{ /fd|f];"u em'sfpg cfkm" ;kmn ePsf] eGg] dfg]sf] 5 eg] d'n'sdf rln/x]sf] e|i6frf/,
sld;gtGq, gftfjfb, s[kfjfbh:tf ;fdflhs ljs[ltlj?4 7f]; Pj+ k|efjsf/L sf/afxL u/fpg
;/sf/nfO{ s] ubf{ ;lhnf] x'g] xf], Tof] u/fpg ;Sof] eg] pgLx¿nfO{ ;a}n] ;sf/fTds b[li6n] x]g]{5g\ .
pgLx¿n] r'gfjsf] s'/f p7fP/ r'gfj n8\g ;S5g\ . pgLx¿åf/f zflGtsf] af6f] cjnDag ul/"bf
d'n'sn] zflGt;'/Iff / ;d[l4 k|fKt ug{ ;S5 eg] pgLx¿n] Tof] lsg gug]{ <

ax'dt k|fKt b]pjf ;/sf/nfO{ cfkm\g} kf6L{leqaf6 ;d]t ck|ToIf 9+un] k|xf/ x'g yfn]sf] dx;';
ul/Psf] 5 . jf:tjdf sf+u|];sf] of] k/Dk/fut /f]u xf] . xfn} ;Qfaf6 aflxl/Psf k'/fgf ;Qfwf/Lx¿n]
k'gM 3l6of v]n v]Ng ;'? ugf{n] / bzyl/sf] aofgafhL ugf{n] klg b]pjf ;/sf/nfO{ dfcf]jfbLx¿;"u
jftf{ ug{ ;lhnf] ePsf] 5}g . To;}n] d'n'seGbf s'g} cd's kf6L{ jf JolQm dxfg\ x'g} g;Sg] ePaf6
b]pjf ;/sf/åf/f dfcf]jfbL;"u hf/L /flvPsf] zflGtjftf{sf lglDt v'nf Xbon] ;a}n] ;xof]u ug'{
cfjZos 5 .

dfcf]jfbL hgo'4df clxn] aGb's af]Sg]x¿df ljz]iftM cflbjf;L hghfltx¿ g} 5g\ . dfcf]jfbLsf
tkm{af6 clgjfo{ ;+:s[tsf] vf/]hLsf] dfu ePsf]df To;nfO{ cflbjf;L hghfltx¿n] ;sf/fTds
dfg]sf 5g\ . /fHoaf6 Ps efiff / ;+:s[ltsf] gLlt lnOPsfn] d'n'ssf] eflifs Pj+ ;f+:s[lts
ljljwtfdf k|lts"n k|efj kg{ uPsf] 5 . cyf{t\ efiff / ;+:s[lt ;d'bfo ljz]ifsf] kl/rfos klg
ePsfn] ltgsf] ljgfzdf k"/} ;d'bfosf] lrgf/L vtd x'g] x'G5 . efiffnfO{ /fi6«sf] d'6'sf] w'sw'sL klg
dflgG5 . oxf"sf cflbjf;L ;dfhsf] efiffsf kIfdf ;+:s[tsf] lj/f]w x'"bf To;df cflbjf;L tyf
hghfltx¿n] :jefjtM ;dy{g hgfpg] g} eP . dfcf]jfbLx¿n] cflbjf;L hghfltx¿nfO{
cfTdlg0f{osf] clwsf/ pknAw u/fpg] s'/f klg u/]sf 5g\ . t/ Tof] clwsf/ s;/L pknAw u/fOG5,
Tof] :ki6 5}g . ;fy} ;/sf/–dfcf]jfbL zflGtjftf{sf lglDt vl6Psfx¿ ;a} u}/cflbjf;L hghfltx¿
dfq} x'g' klg Pp6f lj8Dagf g} xf] .

;+o'Qm /fHo cd]l/sfdf xfn} ePsf] cft+ssf/L xdnfsf sf/0f k"/} ljZjsf] zflGt / ;'/Iffdf k|ZglrGx
nfUg uPsf] 5 . ;/sf/n] cd]l/sLx¿nfO{ cfjZos k/]df cfkm\gf] xjfO{ If]q pkof]u ug{ lbg] lg0f{o
klg ul/;s]sf] 5 . ptf cGt/f{li6«o c;+nUg cfGbf]ngsf] ;b:o;d]t /x]sf] /fi6« g]kfnn] cft+sjfbsf
lj?4df P]Soa4tf b]vfp"bf jfd kf6L{x¿n] To;sf] lj/f]w hgfPsf 5g\ . dfcf]jfbLx¿sf] cGt/f{li6«o
cft+sjfbL ;+u7gx¿;"u klg ;DaGw /x]sf] 5 eGg] s'/fx¿ cvaf/df cfPsf 5g\ . ;fy} ef/tn]
g]kfn;"usf] l;dfgfdf ;]gf kl/rfng ul/;s]sf], Toxf"sf gful/snfO{ xftxltof/ /fVg lgMz'Ns
Ohfht kq;d]t lbO;s]sf] cj:yfdf dfcf]jfbL hgo'4sf/Lx¿n] km]l/ klg aGb's p7fpg] / ;/sf/n]
To;sf] bdg u5'{ eGg] s'/fx¿ ugf{n] d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtfk|lt dfcf]jfbL nufot xfdLdWo] sf]xL
klg uDeL/ g/x]sf] :ki6 ePsf] 5 . o:tf] cj:yfdf ;/sf/–dfcf]jfbL kIfaLr hf/L /x]sf]
zflGtjftf{nfO{ glthfdf k'¥ofpg :jo+ dfcf]jfbL, ;/sf/ / cGo ;a}n] cfkm\gf]tkm{af6 ;xof]u ug'{
ckl/xfo{ ePsf] 5 .

of] d'n's cflbjf;L hghflt ax'n d'n's xf] . t/ ax'dtdf eP klg pgLx¿ /fHoaf6 a]jf:tf ul/Psf]
cj:yfdf 5g\ . pgLx¿sf] oyf]lrt ljsf; gePsf] sf/0fn] klg dfcf]jfbL hgo'4sf/Lx¿nfO{ cfkm\gf]
lqmofsnfk cl3 a9fpg ;lhnf] ePsf] xf] elgPsf] 5 . o;}n] b/af/ / ;QfkIf, dfcf]jfbL nufot
;Dk"0f{ k|ltkIf / cflbjf;L hghflt nufot blntx¿ ;d]t aLr plrt ;Gt'ngsf lglDt …lqkIfLo
/fli6«o ;dLs/0fÚ aGg' h?/L ePsf] 5 . xfn} ;/sf/åf/f u7g ug]{ elgPsf] /fli6«o hghflt pTyfg
k|lti7fg tTsfn u7g u/L To;af6 cflbjf;L tyf hghfltx¿sf] ;jfndf cfjZos sfdx¿ ug]{ /
k|:t't lqkIfLo ;dLs/0fsf ;Gbe{df ;a} If]qaf6 ;sf/fTds kxn x'g' cfjZos 5 . cflbjf;L
hghflt tyf blnt pTkLl8tx¿ cfkm\gf] efjgfsf] st} sb/ gePsf] cj:yfdf gof" kf6L{ vf]Ng]
;jfndf ;d]t xfn ;lqmo /x]sf 5g\ . o;af6 d'n'ssf] cfly{s, ;fdflhs tyf /fhgLlts ;d:ofx¿
;dfwfg x'g ;S5g\ eg] Tof] klg :jfutof]Uo s'/} xf] .

o; d'n'ssf] lgdf{0f / /Iffsf lglDt Oltxf;sf] To; 38Lb]lv cfh;Dd cflbjf;L tyf hghfltx¿sf]
7"nf] lx:;fn] /utsf] vf]nf] aufp"b} cfPsf] 5 . zxLb nvg yfkf -låtLo_ n] o; d'n'ssf] k|hftflGqs
cleofgsf] ;"qkft ug'{ePsf] xf] eGg] xfd|f] bfaL /x]sf] 5 . To; k|sf/sf] alnbfg d'n'snfO{ cu|ult
lbg ;xof]u ug{ ;Sg'kb{5 . dfcf]jfbL hgo'4n] klg /utsf] vf]nf] aufpg] sfd u¥of] . jf:tjdf Tof]
/fd|f] s'/f xf]Og . To;n] pN6} d'n'ssf] ;fj{ef}d :jtGqtfsf] ;jfndf k|ZglrGx v8f u/fPsfn]
dfcf]jfbLx¿af6 k'gM aGb's p7fpg] s'/fsf] ;dy{g ug{ ;ls"b}g . u0ftGq nufotsf c;Dej
dfux¿nfO{ xfn lal;{P/ gof" ;/sf/ lgdf{0f ug]{, To;df ;a}nfO{ lrQa'em\bf] dflg;x¿nfO{ k7fpg],
;+ljwfg lg:t]h jf ;+zf]wg s] ug'{kg]{ xf] ;f] u/L ;aeGbf klxn] s]Gb|Lo :t/sf …enfb\dLÚ
e|i6frf/Lx¿nfO{ sf/afxL ;'? u/L d'n'ssf] zflGt / ;'Joj:yfsf nflu …dfcf]jfbL zlQmÚ sf] ;b'kof]u
ePdf ;a}n] To;sf] :jfut ug]{5g\ . ;/sf/ / dfcf]jfbLx¿aLr xfn hf/L /x]sf] zflGtjftf{ jf:tjdf
g} ;kmn x'g]5 . ;/sf/ / dfcf]jfbL kIfaLr hf/L zflGtjftf{ ;kmn x'g'k5{ eGg] hgefjgfsf] ;a}n]
sb/ ug'{ plrt x'G5 .

Monday October 08, 2001 [Ashwin 22, 2058]

http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/oct/oct08/view.htm
bz}+kl5sf] ltxf/ / cflbjf;L hghflt
lj= s]= /fgf

ljut
lj s]xL jif{b]lv bz}+ dfGg] jf gdfGg] eGg] ljifodf ljjfb a9\b} cfO/x]sf] 5 . o;kfln klg bz}+sf
;DaGwdf o:t} s'/fx¿nfO{ aflx/ NofOof] . ljutdf eGbf o;kfln cflbjf;L hghflt ;d'bfon] lgSs}
k|v/ 9+uaf6 bz}+ alxisf/ u/]sf eP klg cfd ;~rf/ hutn] To;nfO{ vf;} dxŒj lbPg . To;n]
d'n'ssf ;du| cflbjf;L hg;d'bfonfO{ ;Gtf]if lbPg, a¿ lvGg agfpg] sfddfq u¥of] .

bz}+sf kIfdf lh/x ub}{ o;sf] k|fu}ltxfl;stfnfO{ l;Gw'3f6Lsf] ;Eotf;Dd k'¥ofpg] k|of; ePsf] klg
b]lvof] . /, o;k|sf/ s;/t ug]{x¿sf] zAb/rgf / j0f{ljGof;n] bz}+ alxisf/ ug]{ cflbjf;L hghflt
;d'bfonfO{ b'MvLdfq agfPg, c¿ qm'4 klg kf¥of] . cfheGbf #%)) b]lv %))) jif{leqdf ljsl;t
ePsf] eGg] dflgPsf] l;Gw' pkTosfsf] ;Eotfl;t bz}+nfO{ hf]8\b}df To;sf] dxŒj :yflkt x'G5 eGg]
e|dsf] v]tL u/]sf] pgLx¿nfO{ ;'xfPg . l;Gw'3f6Lsf] ;Eotfsf ;DaGwdf s'/f p7fp“bfv]l/ pTvgg
ubf{ Toxf“ e]l6Psf cIf/x¿ cfh;Dd s;}n] k9]/ cy{ nufpg g;s]sf] s'/f ;a}n] a'em\g'k5{ . To;}n]
o:tf cy{xLg asjf;n] ;dfhnfO{ lbUe|ldtdfq u/fpg] ePaf6 To:tf] ckJofVofdf sdL cfpg'k¥of] .

xfd|f l5d]sL d'n'sx¿ ef/t, >Ln+sf jf a+unfb]zdf h'g;'s} 9+uaf6 …bzx/fÚ dgfpg] eP tfklg
g]kfnLx¿n] lxhf];Dd /fli6«o rf8 dfGb} cfPsf] bz}+sf] pb\ej jf df}lnstf Tof]eGbf lgtfGt leGg
k|s[ltsf] 5 . cfhsf] g]kfnL bz}+sf] pb\ud ljGb' uf]/vf lhNnfsf] ;b/d'sfdl:yt dfemsf]6sf] uf]/vf
b/af/nfO{ dflgG5 . Toxf“ pkNnf]sf]6, dfemsf]6 / tNnf]sf]6 u/L hDdf tLg sf]6x¿ 5g\ . ToxL
dfemsf]6af6 du/ /fhfx¿ uf]/vfdf zf;g uy]{ . ljqmd ;+jt\ !^!^ ebf} d;fGtsf lbg u+uf/fd
/fgfsf] ;xof]u lnO{ /fhf dfgl;+x v8\sf du/nfO{ df/]/ g} b|Jozfx uf]/vfsf /fhf ePsf x'g\ . v8\sf
/fhfsf] lgd{d xTof u/L cfkm" /fhf ePsf] v'l;ofnLdf b|Jozfxn] cflZjg z'Sn kIfel/ /fd/ldtf
dgfPsf], /+u/]lnof u/]sf] x'g ;Sg] / To;} 36gfnfO{ jflif{sf]T;jsf] ¿kdf jif]{lg dgfp“b} cfpg] qmddf
g]kfndf bz}+ ;+:s[lt ljsl;t ePsf] xf] eGg] xfd|f] dfGotf /x]sf] 5 . b|Jozfxsf ;Gtlt k[YjLgf/fo0f
zfxn] klg hok|sfz dNnnfO{ x/fO{ sf7df8f}+df bz}+ ;+:s[lt k|j]z u/fPsf x'g\ . o;sf] k|df0fsf]
¿kdf gfufh'{g 8f“8fd'lgsf] …csf]{ uf]/vfÚ af6 NofOPsf] km"nkftLnfO{ xg'dfg9f]sfdf s;/L leœofOG5
< To;af/] oxf“ bf]xf]¥ofO/xg' cfjZos b]lv"b}g . ;a}nfO{ hfgsf/L ePsf] s'/f xf] .

kl5 k"j{lt/ /fHo lj:tf/sf qmddf lsk6x¿ vf/]h ub}{ lnDa"x¿nfO{ …;'Aaf¨LÚ l+b"b} ;/sf/L
l;kfxLdfkm{t\ bz}+sf] alnk|yf / 3/sf] leQfdf /utsf] …k~hf5fkÚ nufpg] k|rng ;'¿ u/fOPsf] xf] .
clxn] To;sf] lj/f]w:j¿k bz}+nfO{ g} alxisf/ ug]{ sfd a]hf]8;“u eO/x]sf] 5 . bz}+n] s]xL vfPlkPsf
;';DkGg ;De|fGt ;d'bfoafx]s af“sL g]kfnL ;a}nfO{ dfgl;s kL8f, ckx]ngf jf xLgtfaf]wdfq
u/fpg] ePaf6 d'n'ssf] hg;+Vofsf] 7"nf] lx:;fn] o;nfO{ alxisf/ ug{ ;'¿ u/]sf x'g\ . ca bz}+ o;
d'n'ssf] /fli6«o rf8 /x]g . kf]xf]/ ;fnh:tf] o;kfln ePg .

k|wfgdGqL b]pjfsf s[kfn] d'n'ssf] k|tLs /fli6«o em08f xNnfp“b} 6Lsf yfKg ;;'/fnL jf dfOtL hfg
kfpg] u/L bz}+sf] d'vdf dGqLsf] hflu/ kfPsfx¿ cyf{t\ …bz}+ dGqLÚ x¿n] o;kflnsf] bz}+ /fd|/L g}
dgfP xf]nfg\ . of] xfd|f] cg'dfg xf] . t/ ToxL ;+;b\sf ;dsIfL c¿ ;f+;bx¿sf] bz}+ vr{ eg] PsfPs
cbfntn] vf]l;lbPkl5 pgLx¿sf] bz}+rflx" lglZrt klg kf]xf]/ ;fnh:tf] ePg xf]nf– clnslt tn–
dfly eof] xf]nf . o;sf cltl/Qm w]/}hgf xfd|f g]kfnL bfh'efO tyf lbbLalxgLx¿n] bz}+sf lglDt
cfkm\gf gfgLx¿nfO{ gof“ gfgf lslglbg g;s]/ cfTdxTof u/]sf] ;'lgof] . bz}+sf sf/0f xfd|f bfh'efOn]
cfTdxTof ug'{kg]{ gf}jt cyf{t\ cj:yf cfp“5 eg] s] cflbjf;L, s] cfk|jf;L xfdL ;a}n] Ps eO{
o;af/] uDeL/ lrGtg ug'{ ckl/xfo{ ePsf] 5 .

o; k|;+udf bz}+nfO{ s;/L k"j{jt\ k|lti7f pknAw u/fpg] eGg] af/]df /fHon] g} kxn ug'{k5{ . o;df
;d;fdlos ;'wf/ ul/g'k5{ . bz}+ alxisf/ cleofg tLj| ultdf cl3 al9/x]sf] cj:yfdf ;'wf/sf s'/f
cufl8 ;fbf{ c;lhnf] x'g' :jfefljs} xf] . tyflk ;du| d'n'ssf] lxtsf ;jfndf snd rnfp“bf o;df
c;lhnf] jf ;lhnf] eGg' eGbf d'n's dxfg\ xf] eGg] nfU5 .

bz}+df xfg]{ / lhTg]sf s'/fx¿ ul/G5g\, b]jtf / bfgjsf s'/fx¿ lemlsG5g\ . ca To;df s'g} cfsif{0f
5}g, Tof] x6fOg'k¥of] . o;}u/L ;f+;bsf] dfq bz}+ vr{ vf/]h ug'{eGbf ;'ljwfef]uLdf ulgPsf
sd{rf/Lx¿sf] lglDtdfq Ps dlxgfsf] yk tna ;'ljwf lsg < bz}+ ;/sf/L sd{rf/Lsf] dfq t xf]Og .
To;}n] GofofwLz, dGqL, sd{rf/L ;a}sf] bz}+ vr{ kfpg] ;'ljwf vf/]h ug]{ / Tof] k};fdf yk]/
clw/fHosf a]/f]huf/ ul/a kl/jf/ klxrfg u/L sDtLdf ¿= % xhf/ bz}+ eQf ;fdflhs ;'/Iff
zLif{saf6 lbg] . o; lglDt k|To]s r'gfj If]qsf] ;f+;bsf] ;+of]hsTjdf ;j{bnLo ;ldltdfkm{t\ To:tf]
3/kl/jf/ kQf nufO{ ;f] /sd 36:yfkgfeGbf !% lbgcl3 ljt/0f ug]{ . o;df ;/sf/L sd{rf/Lsf]
xsdf pgLx¿n] afx|} dlxgf tna kfOcfPsf x'"bf bz}+df pgLx¿nfO{ dfq eQf lbOg' …bz}s + f] /utsf]
k~hf5fk leQfdfÚ eGg] k'/fgf] s'/fnfO{ lg/Gt/tf lbg' xf], h;sf] cfh lj/f]w eO/x]sf] 5 . Tof] hfoh
klg 5 .

ltxf/sf] ;Gbe{

bz}+kl5 ltxf/sf] s'/f ubf{ /fhf alnxfªsf] syf a'em\g'kg]{ x'G5 . /fhfnfO{ du/ efiffdf …xfªÚ klg
elgG5, …/}Ú klg elgG5 . /fhf alnxfªsf] d[To'kl5sf] k'ghL{jgsf] dd{:kzL{ 36gfsf] k'0o :d[ltdf
cfhko{Gt ltxf/df bLkfjnL ug]{, e}nf] v]Ng] / efO6Lsf nufpg] rng 5 . o;df Pp6f nfd} syf
klg 5 . syfsf] ;f/ s] 5 eg] tL wdf{Tdf k|tfkL /fhfsf] lglDt k'ghL{jgsf] ofrgf u/]/ hgtfn]
pgnfO{ k'ghL{jg lbnfP . ltxf/sf] cf}+zLsf] /ftdf cfkm\gf] d[To' x'G5 eGg] eljiojf0fL /fhf cfkm}+n]
u/]sf lyP . /, k'ghL{jgsf nflu To; /fte/ :gfgflb u/L, z'4 eO{ 3/sf] leq–aflx/ rf/}lt/
bLkfjnL u/L ehgsLt{g u/]/ hgtfn] /fhfsf] lglDt od/fhl;t cfo' a9fOlbg k|fy{gf u/]df pgL
af“R5g\ eg]adf]lhd hgtfn] To;} u/] . eljiojf0fL cg';f/ odb"t Pp6f sfnf] 5fofsf] ¿kdf cfP .
s]xL a]/kl5 Tof] 5fof To;} lanfof] . /fhfsf] k|f0fkv]¿ klg p8\of] . To; cf}+zLsf] /ft ehgsLt{g
u/]/ hgtfn] /fhfsf] k'ghL{jgsf lglDt k|fy{gf ul//x] . ha pHofnf] x'g] a]nf eof] / s'v'/fsf] efn]
af:of], /fhf Ao'"ltP . hgtfsf] v';Lsf] ;Ldf g} /x]g . To; v';Ldf hgtfn] Ps};fy 7"nf] :j/df eg]–
…kmOnf] b]p;L /} .Ú /, ToxL …kmOnf] b]p;L /}Ú cfh ltxf/df …e}nf] b]p;L /]Ú ePsf] 5 . k|frLg du/
efiffdf …kmOnf]Ú eGgfn] …xfdLn]Ú eGg] cy{ nfU5, …b]p;LÚ eGgfn] …wdf{TdfÚ / …/}Ú eGgfn] …/fhfÚ . eflifs
lx;fan] ljrf/ ubf{ klg …km / eÚ Jo~hg j0f{x¿ Ps} :yfgaf6 pRrf/0f x'g] Ps} k|s[ltsf Wjlgx¿
x'g\ . sfnfGt/df …kmOnf]Ú …eOnf]Ú x'"b} …e}nf]Ú x'g uof] . cfh klg xfdL e}nf] b]p;L /] eG5f}+ .
efO6Lsfdf cfo' a9fOlbg] k|fy{gf;lxt lbbLalxgLn] bfh'efOsf] k"hf ug]{ u5{g\ . o;/L ltxf/df
bLkfjnL ug]{, bfh'efOsf] lr/fo'sf] sfdgf ug]{ ul/G5 . Pp6f ;'vb lrGtg ltxf/df x'G5 .

ltxf/sf] syf hlt ;'vb / dL7f] 5, bz}+sf] syf TolQs} lx+;|s / b'Mvb klg 5 . oxf“sf cflbjf;L
hghflt ;d'bfon] bz}+nfO{ To;} eP/ alxisf/ u/]sf x'g\ . To;df ljh]tfsf] xif{a9fO"df xfg]{n] klg
;xefuL x'g'kg]{ tTsfnLg /fHosf] pb]snfUbf] pbL{ clxn] klg sfod} 5 . bz}+n] oxf“sf] cflbjf;L
hghflt ;d'bfodfly bdgsf] ;Gb]z lbg] ub}{ cfPsf] 5 . o; vfn] ;Gb]z x6fOg'k¥of] / cfd hgtfn]
bz}+ dfGg ;Sg] kl/l:yltsf] l;h{gf ;/sf/n] ug'{k¥of] . cGoyf bz}+ alxisf/sf] qmd /f]lsg]jfnf 5}g .
bz}+sf kIfw/x¿n] o;sf] j:t'ut ljZn]if0f ug'{k¥of] / To;}cg'¿k dfly pNn]v ul/Padf]lhd ;'wf/sf]
9f]sf vf]Ng'k¥of] . ;a}nfO{ ldNg] x'g'k¥of] bz}+, tadfq of] /fli6«o rf8 x'G5 . gq To;sf] alxisf/ t
x'G5–x'G5 . To;df c¿n] eg]/ s] x'G5 <

oxf“sf] cflbjf;L hghflt ;dfhn] bz}+sf] s'/f lems]/ b]z ljv08g ug{ nfu] eGg'ePg . u}/hghfltsf
lglDt klg bz}+ ;fx}| ux|'"uf] ef/L eO/x]sf] 5 . o;df hgtfsf] rfxgf h] 5, Tof] /fHoJoj:yfsf]
k|fyldstf aGg'k¥of] . nfb\g] sfddfq ug'{ePg . s'g} cd's ;d'bfon] bz}+ dfG5' eGb5 eg] To;df
cj/f]w x'g'ePg . To;}u/L csf]{ ;d'bfon] bz}+ dfGb}gf}+ eG5 eg] To;df klg rsf]{ s'/f ug'{sf] s'g}
dtna} 5}g . cf–cfkm\gf] v';Ln] rNg kfpg'k¥of] . s;}sf] cfkm\g} rf8kj{ ljz]if 5 eg] To;nfO{ klg
;/sf/L dfGotf lbOg'k¥of] . sDtLdf klg *%) efiffx¿ af]lng] kk'jf Go'lugLdf () efiffnfO{ ;/sf/L
dfGotf lbOPsf] 5 eg] Tof]eGbf & efu sd efiff ePsf] xfd|f] d'n'sdf Tof] ;Dej 5}g / < efiff /
;+:s[lt s'g} ;d'bfo ljz]ifsf] kl/rfos;d]t ePaf6 To;sf] ;+/If0f–;Da4{gdf ;/sf/sf] g} ljz]if
kxn x'g'kg]{df pN6f] unt k|rf/ x'"bf To;af6 s;}nfO{ kmfObf x'g ;Sb}g . o;df ;do 5"b} ljrf/
k'Ug'k¥of] .

Thursday November 15, 2001 [ Kartik 30, 2058]

http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/nov/nov15/view.htm
s';'G8fx¿sf]
8fx¿sf] cfg'j+lzs k/LIF0f lsg <
lj=s]= /fgf

kf]x/;fn h]7 dlxgfsf] klxnf] ;ftf tgx"" bdf}nLsf PSnf s';'G8f /fhfdfdfnfO{ ;/sf/n] cyf{t\ /fli6«o
hghflt ;ldltn] /fhwfgL lemsfPsf] lyof] . To;/L lemsfpg'sf] k|of]hg rflx+ nf]k x'g] cj:yfdf k'u]sf]
s';'G8f hflt / s';'G8f efiffsf] ;+/IF0f ug]{ l;nl;nfdf cfof]hgf ul/Psf] uf]i7Ldf pgnfO{ klg ;xefuL
u/fpg' /x]sf] lyof] . d'n'ssf cGo w]/} ljs6 7fp"x¿ k'u]/ vf]hL ubf{ klg pgLafx]s csf{] ge]l6Psfn]
/fhfdfdfnfO{ s';'G8f hfltsf] clGtd PSnf] k|ltlglwsf] ¿kdf lnOPsf] lyof] / To;}cg'¿k pgsf] lgSs}
k|rf/ k|;f/ klg ePsf] lyof] .

;fwg / ;|F]tsf cefjsf sf/0f /f]Nkf, Ko'7fg jf ;'v{]tsf b'u{d ufp"lt/ of] n]vs hfg ;s]sf] klg lyPg,
To;avt c¿ s';'G8fx¿nfO{ vf]Hg † To;}n] k|:t't /fhfdfdfnfO{ s';'G8f hfltsf] PSnf] k|ltlglw dflgof] .

of] n]vs ljut @ jif{b]lv s';'G8fx¿af/] cWoog cg';Gwfgdf ;+nUg 5 . To;sf lglDt /fli6«o hghflt
ljsf; ;ldltsf] k"0f{ ;xof]u k|FKt ul/Psf] 5 egf}+ . s';'G8fx¿;"u arkgdf g} e]63f6 ePsf] /
pgLx¿sf] ;+:s[ltsf] w]/yf]/ hfgsf/L ePsfn] klg pk/o'{Qm ;ldltn] s';'G8fx¿af/] cWoog cg';Gwfgsf]
lglDt dnFO{ cg'jfw u/]sf] lyof] .

xfd|f] oxf" nueu Ps;o efiffx¿ af]lnG5g\ eGg] ljZjf; ul/Psf] 5 / tL ;a} efiffx¿sf] oyf]lrt ;+/IF0f
x'g'kb{5 eGg] xfd|F] egfO 5 . s';'G8fx¿ / pgLx¿sf] efiff nf]k x'g] vt/fsf] cj:yfdf k'u]sfn] ltgsf]
;+/IF0f ljgf s'g} l9nfO t'?Gt ul/xfNg' k¥of] eGb} xfdL cfPsf 5f}+ . /fli6«o hghflt ljsf; ;ldltn]
o;af/]df ;sf/fTds rf;f] lnPsf] s'/f ;j{yf k|;+zgLo 5 . tyflk Tof] ;ldltn] o;af/]df ;a} sfd
rfx]/ klg ug{ ;ls/x]sf] 5}g . Toxf" ;fwg / ;|F]tsf] sdL 5 . o;df xfdL eGb5f}–+ r]kfª ljsf;
sfo{qmdh:t} …s';'G8f hflt ;+/IF0f ljz]if sfo{qmdÚ /fli6«o hghflt ;ldltcGtu{t oyfzL3| ;~rfng
ul/g'k¥of] .

k|hftLo ljz'4tfsf lx;fan] x]bf{ clxn];Dd To:tf ^ hgf s';'G8fx¿ dfq kQf nufpg ;lsPsf] 5 .
ltgLx¿df tgx""sf /fhfdfdf / pgsL alxgL b'O{hgf / /f]Nkf 6'gLaf]6 a:g] k'gL 7s'/L, pgsL 5f]/L sdnf
/ 5f]/f dfgaxfb'/ / Ko"7fg lt/fdsf nLnaxfb'/ s';'G8fdfq ljz'4 cyf{t\ em/f{ s';'G8fx¿ x'g\ . /fhfdfdf
/ dfgaxfb'/ b'j}sf] ljjfx ePsf] 5}g . dfgaxfb'/ kRrL; 5AaL; jif{sf o'js x'g\ / pgL /fd|/L af]Ng
;Sb}gg\ . /fhfdfdfsf lglDt afa' s';'G8f ljZjsdf{ cfdfaf6 hlGdPsL Pshgf #@ jlif{of ljwjf
dlxnf;"u s'/f ubf{ …s]6f x]g{'k5{Ú elgPsf] 5 . To;}n] oL b'j} ljz'4 s';'G8fhgx¿sf] ljjfx x'g] / em/f{
s';'G8fx¿sf] a:tL a9\g] s'/fsf] ;Defjgf cToGt Go"g 5 . oL ljwjf dlxnfsf # j6f afnaRrf klg
5g\ .

s';'G8fx¿sf] cfkm\g} efiff 5 . pgLx¿sf] cfkm\g} ;+:s[lt klg lyof] t/ Tof] ca nf]k eO;s]sf] 5 .
s';'G8f ;+:s[lt ca lkmtf{ Nofpg ;ls+b}g t/ efiff eg] arfpg ;lsG5 . s';'G8f efiffnfO{ d[t 3f]lift
ul/of] . jf:tjdf of] efiff d/]sf] 5}g . s';'G8f afa', k'g du/ cfdfaf6 hlGdPsL ^@ jifL{of 1fgL k'gnfO{
s';'G8f efiff k"/} af]Ng cfp"5 . pgL !* jif{sf] pd]/;Dd h+undf a;]sL x'g\ . sf]xL la/fdL kbf{ nfdfn]
pkrf/ ug{] u/]sf] / cfkm\gf] s'enf] ug{]x¿nfO{ …lrsf{]Ú cyf{t\ csf;sf] r8\sg] kf/]/ abnf lng] nfdf
s';'G8fx¿sf] pgnfO{ cem} klg ;Demgf 5 .
/f]Nkf 6'gLaf]6sL k'gL 7s'/L -pgL cfkm"nfO{ 7s'/L eGg ?rfp"l5g\_ / a:g]t IF]qL;"u ljjx ePsL pgsf]
5f]/L sdnf 3/df s';'G8f efiffdf af]nLrfnL ug{] ub{5g\ . o; lx;fan] s'';'G8f efiffnfO{ arfpg ;lsg]
k|z:t ;DEffjgfx¿ xfd|f ;fd' cem} ljBdfg 5g\ .

bfË lhNnfsf ljleGg 7fp"x¿df a;f]af; ug{] gf} kl/jf/ s';'G8fx¿nfO{ e]6]/ pgLx¿sf] ;+/IF0f ug{]
;jfndf :yfgLo clwsf/Lx¿;"u klg s'/f ul/;lsPsf] xf] . Toxf"sf oL ;a} kl/jf/sf s';'G8fx¿n] ;]g,
zfx, zfxL, 7s'/L y/ n]vfpg] u/]sf 5g\ eg] wgaxfb'/ / 3gZofdsf b'O{ kl/jf/n] rflx+ cfkm\gf] y/sf
xsdf ljZjsdf{ n]vfPsf 5g\ . oL gf} kl/jf/ s';'G8fx¿dWo] xn'jf/ uflj; j8f g+= * vfb|]sf
ltnsaxfb'/ ;]gsL >LdtLsf tkm{af6 k|FKt ePsf] cfkm\g} gfp"df !! s7\7f hldg 5 eg] af"sL s;}sf] klg
cfkm\g} hldg 5}g . bfË lhNnfsf k|d'v lhNnf clwsf/L Zofdk|;fb d}gfnL oL ;'s'Daf;L s';'G8fx¿nfO{
hldg lbnfpg] ljifodf ;sf/fTds x'g'x'G5 .

xfn} clvn g]kfn hghflt ;Dd]ngsf] bf];|F] dxflwj]zgdf Ko"7fg lt/fdsf nLnaxfb'/ s';'G8f klg
k|ltlglwsf ¿kdf efu lng /fhwfgL cfP . pgn] klg w]/yf]/ rrf{ kfP g} egf}+ . pgnfO{ …s';'G8fÚ eGbf
c¿ s';'G8fnfO{ h:tf] c;lhnf] ePg . pgL v';L g} lyP . xfdLn] o:t} cg'dfg u¥of}+ . t/, pgL 7s'/L /
1fgL k'gnfO{ …s';'G8fÚ eg]sf] dg kb{}g . 3f]/fxL cDafk'/sf k|]daxfb'/ zfxL / xfk'/ lgªjf/ a:g] pgsf
efO b'Hdg zfxL b'j}hgf xfdL …jg 7s'/L xf}+Ú eG5g\ . lnnaxfb'/ s';'G8fsf] gful/stfsf] k|df0fkqdf
…s';'G8fÚ g} n]lvPsf] eP tfklg oL kl5Nnf b'O{ efOx¿sf] k|df0fkqdf …zfxLÚ g} n]lvPsf] 5 .

s';'G8f hfltsf] ;+/IF0f x'g'kb{5 . o;df b'O{dt x'g} ;Sb}g . s';'G8f efiffnfO{ efiff j}1flgsx¿n] lgSs}
dxŒjk"0f{ dfg]sf 5g\ . Pshgf a]nfotL efiffljb\n] t o; n]vsnfO{ ;s]hlt zAbx¿ ;+sng ug{ /
k|To]s s';'G8fsf] /ut / skfnsf] gd'gf ;+sng u/L l8PgP cyf{t\ cfg'j+lzs ljZn]if0f ug{ ;d]t eg]sf
5g\ . cd]l/sfsf k|l;4 ljZjljBfnosf efiffljb\x¿n] s';'G8f efiffdf rf;f] /fv]sf 5g\ . o;df clxn]
gof" zAbx¿ e]l6Psf klg 5g\ . t/, lnnaxfb'/ s';'G8fn] …wg' / sf0fÚ nfO{ …x'? / u'?Ú eg]sfn] s';'G8f
efiff xf]Og ls eGg] nfu]sf] 5 . lsgeg] wg' / sf0fnfO{ s';'G8f efiffdf …t't / d'O{Ú elgG5 . o;}u/L of]
efiffdf …/utÚ nfO{ …o'O{Ú elgG5 t/ o;df klg …nfkfÚ eGg] gof" zAb e]l6Psf] 5 . …dflxnf afÚ eGg' kbf{
…odnfÚ / dflxnL cfdfnfO{ …odfnLÚ, ;flxnf af / ;flxnL cfdfnfO{ …oO;fnf / d};fnLÚ, sfG5f af /
sfG5L cfdf nfO{ …ofsfG5f / dsfG5LÚ elgg] of] s';'G8f efiff cfkm}+df cgf}7f] eP tfklg du/ efiff;"u
w]/} ldN5 eGg] egfO s';'G8f efifL 1fgL k'gsf] 5 .

oL kl5Nnf ;a} zAbx¿ s';'G8f efiffsf] clxn];Dd kfOPsf zAbx¿dWo] gof" x'g\ . ?s'd, /f]Nkf, Ko"7fglt/
af]lng] du/ efiff;"u w]/} xb;Dd ldNg] s';'G8f efiff ef]6ad{]nL kl/jf/sf] efiff xf] eGg] of] n]vs 7x/
u5{ . oBlk o; s'/fnfO{ :jLsf/ ug{ sltko efiffljb\x¿n] rflx/x]sf 5}gg\ . o; n]vsn] xfd|f] lxdfnL
If]qsf ef]6ad{]nL kl/jf/sf cGo efiffx¿;"u s';'G8f efiffsf] t'ngfTds cWoog ubf{ w]/} s'/fx¿df
;dfgtf e]6fPsf] 5 . o; s'/fnfO{ :jLsf/ ug{ grfxg] efiffljbx¿n] l8PgP 6]:6 cyf{t\ s';'G8fx¿sf]
/ut / skfnsf] gd'gf lnO{ cfg'j+lzs cWoog ug{'k¥of] eg]sf x'g\ . lsgeg] s';'G8f efiffn] dfgj pTklQ
/ ljsf;qmdsf] /x:o vf]Ng;Sg] cg'dfg efiffljb\x¿n] klxn]b]lv ub{} cfO/x]sf 5g

Jestha 16, 2058 [Tuesday May 29, 2001]


http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2001/may/may29/view.htm
xfaf{8{df s'';'08fsf s'/f
lj=s]= /fgf

;du| dfgjhfltsf] pTklQ sxf" / slxn] eof] xf]nf < eGg] k|Zg cfkm}+df /x:odo 5"b}5 To;df klg
hlt vf]h cg';Gwfg ub{} uof] Tolt g} gof"–gof" tYox¿ qmdzM k|sfzdf cfO/x]af6 o; ljifodf
ljrf/ dGyg ul//x]sf k'/ftŒjljb\, efiffljb\ tyf dfgjljb\x¿ cfZro{df k/]sf 5g\, x}/fg ePsf 5g\
s'g} e]p cfh;Dd kfpg g;s]/ . t/, xfd|F] k"jL{o ljZjf;rflx" s] xf] eg] a|x\dfhLn] …lqlji6kÚ df
WofgdUg eO{ dfg; k'qx¿ k|FKt ug{'ePkl5 ;+;f/df dfG5]sf] pTklQ ;'? eof] . of] lqlji6k c¿ st}
geO{ xfnsf] ltAatL k7f/ jf lxdfnosf] 5]p5fplt/ g} xf]– of] xfd|F] ljZjf; eof] . t/, ptf
klZrd]nL ljåfg\x¿sf] dt s] 5 eg] ;+;f/df klxnf] dfgjsf] ¿kdf Ps hgf gf/Lsf] cfheGbf @
nfv jif{cl3 clk|msfsf] ;efgf eGg] 3f";] d}bfglt/ u/d xfjfkfgLdf ePsf] x'g;S5 / xfdL
k[YjLtnsf ;Dk"0f{ dfG5]x¿ pgs} ;Gtltx¿ xf}+ . o:t}–o:t} s'/fx¿ clxn] klg rrf{df 5g\ . o;}
;Gbe{df cd]l/sfl:yt ljZj k|l;4 xfaf{8{ ljZjljBFnon] oxL uPsf] j}zfv dlxgfsf] @* b]lv #)
ut];Dd PYgf]h]g]l;; ckm\ ;fpy P08 ;]06«n Pl;of cyf{t\ …blIF0f tyf s]Gb|Lo Pl;ofdf dfgj pTklQÚ
ljifos cGt/f{li6«o ljåt\ uf]i7Lsf] cfof]hgf u/]sf] lyof] . ;f] uf]i7Ldf o; n]vsnfO{ klg lgDTofOPsf]
lyof] / elgPsf] lyof] s';'08faf/] sfo{kq k|:t't ug{'xf]nf, To;} ul/of] / ;Dd]ng ;lsPs} ef]lnkN6
otflt/ cfOof] klg . t/, Toxf" Pp6f g]kfnLn] cfkm\gf] lhls/ /fv]/} cfof]– dfgj pTklQ xfd|F] ot}
rLg, ltAatL IF]qlt/ g} eof]xf]nf, sDtLdf s';'08f efiff / oxf"sf cflbjf;L hghfltsf efiffx¿n]
To; s'/fnfO{ ;dy{g ub{5g\ . d}n] oxL s'/f kf]v]+ . ;xefuLx¿n] a8f] rfv lbPsf] cg'ej eof]
lsgeg] sfo{kq k|:t't u/]sf] avt aLraLrdf tfnL klg aHg] u/]sf lyP . ;xefuLx¿ gfd'b
ljåfgx¿ /x]5g\ eGg] s'/f pgLx¿sf] k|:t'ltaf6 g} :ki6 x'GYof] . O6fnLsf] ;f;/L ljZjljBFnosf
h]g]l6s PGy|F]kF]nf]lhi6 cyF{t\ dfgj cfg'j+zljb\ k|FWofks kfpnf] k|mfªsnfl5n] klxnf] dfgj pTklQ blIF0f
clk|msfsf] dWok"jL{ efudf ePsf] / Tot}lt/af6 ;+;f/e/ dfG5] km}lnPsf x'g\ eGg] ts{ cl3 ;fb{}
cfkm\gf] cg';Gwfgsf] lgrf]8 asfObf lkmNd :nfO8df b]vfOlbg'eof] . pxf" k|fWofks;"u n]vssf] clxn]
/fd|f] bf]:tL ePsf] 5 lsgeg] s';'08faf/] klg To:t} lkmNd :nfO8 cyf{t\ kfj/ KjfOG6df b]vfp"b}
s';'08fsf k'vf{x¿ o; wtL{sf klxnf] dfgj x'g;S5g\ eGg] ts{ d}n] klg /fv]+ .

To;f] t Toxf" klxn]b]lv clxn] b'O{ ljrf/x¿n] k|wfgtf kfO/x]sf 5g\– Psy/L eGb5g\ clk|msflt/
klxnf] dfG5]sf] pTklQ eof] . csf]{y/L eGb5g\ Pl;oflt/ klg ePsf] x'g ;Sb5 . xfd|f] s';'08fsf]
s'/fn] pgLx¿sf] Wofg otflt/ klg cfslif{t ePsf] d}n] dx;'; u/]/ cfPsf] 5' . ef/tsf gfd'b
efiffljb\ k|fWofks s[i0fd"lt{n] s';'08f efiff ;+:s[teGbf klg k'/fgf] k|dfl0ft eof], ca To;af/] yk
cWoog cg';Gwfg ul/g'kb{5 eGg'eof] . Toxf" O6fnLsf ljVoft k'/ftŒjljb\ k|f= 6f];Ln] klg To:t}
pRr:t/sf] sfo{kq lkmNddf b]vfOlb+bf ;efejgdf k"/} ;Ggf6f 5fPsf] lyof] . ;a} WofgdUg eO{
k|:t'lt >j0f ul//x]sf lyP, lkmNdaf6 b]vfOPsf] k'/ftflŒjs cjz]ifx¿nfO{ kbf{df x]l//x]sf lyP
PsdUg .

k|:t't x'g' t To:tf] kf] † t/, Pp6f s'/f] s] a'lemof] eg] ptfl/t efiffljb\ / k'/ftŒjljb\x¿aLr s'/fx¿
ldNbf/x]g5g\ t/ xfd|F] otflt/ s] x'G5 ca a'em\g'kg{] ePsf] 5 . …efiffn] sNkgfnfO{ kv]6f nufOlbG5 /
Toxf" d"t{tfsf] cfef;;Dd kfpg ;lsGg t/ xfdL k'/ftŒjljb\x¿ oxf" tYosf] vf]hLdf 5f}+Ú– xfaf{8{
ljZjljBFnos} jl/i7 k|FWofks 6f];Ln] eGg'eof]– clns ulj{nf] 9+udf . ;q ;dfKt ePkl5 ;a}n]
pxf"sf] k|:t'ltsf] tfl/km u/] d'Qm s07n] . clg v';'Ss eg]– …of] a"9f cln 3d08L /x]5g\Ú– d';'Ss
xf";f] ;a}sf] d'xf/df b]lvGYof] . ;+;f/df ;a}sf] ;dfnf]rgf x'G5 g} . Toxf" sfo{kq y'k|} k|:t't ePsf
lyP, ;a} pRr:t/sf lyP . lkmgNof08sf k|f= cf:sf] kf/kf]nfn] rf/} j]b, pklgifb\, >'lt, :d[lt d'vfu|
kfg{'ePsf] kfp"bf cfZro{ nfUof] / ;f]w–]+ …blIF0f Pl;ofaf/] ;fx|} /fd|f] bVvn /fVg'x'"bf]/x]5, slt jif{ ptf
a:g'eof] < g]kfn klg hfg'ePsf] lyof] ls <Ú d]/f] k|Zgsf] pQ/df pxf"n] eGg'eof] d o; ljifodf #%
jif{b]lv ;fwgf/t 5' . g]kfn uP/ # lbgdfq a;]sf] 5' .Ú afkm /] < ca xfd|f] s'/} s] ug{] < k|FWofks
dfOsn laHhn xfaf{8{sf k|l;4 k|FWofksx¿dWo] Ps x'g'x'G5 . pxf"nfO{ cf:sf] kf/kf]nfeGbf a9L 1fg
xfl;n 5 ;+:s[t jfª\dodf . pxf"n] cfkm\gf] sfo{kqdf CUj]bsf cd"No ;"rgfx¿ ;+k|]if0f ug{'eof] .
o;k6ssf] xfaf{8{ ;Dd]ng pxf"sf] ;+of]hsTjdf ;DkGg eof] . s'/f ub{} hf"bf g]kfnL zAb af]Ng] pxf"n]
g]kfnL efiffaf6 …cf]e/n]8Ú x'g'eO;s]sf] atfpg'eof] . CUj]bsf Crfx¿ Toxf" kf7 eof] cGo ljåfg\sf]
sfo{kq k|:t'ltdf . ;+:s[tsf] ;jfn xfd|F] oxf"eGbf Toxf" phfu/ eof] /fd|/L . To;f] t of] n]vs ;+:s[t
vf/]hLsf] kIFw/ xf]Og . cGo efiffx¿nfO{ klg ;+:s[tnfO{ em}+ efof ug{}kb{5 ;a}n] eGg] dfGotf
/fVg]dWo] Ps xf] / To; efiffdf /lrPsf u|Gyx¿df ;+u|lxt ;"rgfx¿nfO{ ;+zf]wg u/L ;Dk|]if0f
ug{'kb{5 eGg] /fo xf]– n]vssf] .

xfaf{8{ ;Dd]ngsf] rrf{ Ps} n]vdf ;dfKt x'g ;Sb}g . kl5 km]l/ st} n]lvPnf g} . t/, Pp6f b'Mvb
s'/f hd{gLsf ;f}o{ef}lts zf:qL -;f]n/ lkmlhl;i6_ bfDkltn] lbj+ut /fhfx¿ jL/]Gb| / bLk]Gb| af/]
;f]w]/ lbgx'" d]/f] dg s'9fpg] sfd u/] t/ pgLx¿nfO{ s'g} bf]if lsg lbg] xfdLx¿n] < yfONof08sf]
/fhwfgL a}+ssaf6 lg:sg] …b g];gÚ eGg] b}lgs cvaf/sf] d'vk[i7df bLk]Gb|sf] x"l;nf] d'xf/sf] kmf]6f]
/fvL …g]kfN; /f]on 6«h]8L l/leN8Ú cyf{t\ g]kfnsf] zfxL ljof]ufGtsf] s8L k|sflzt eGg] ;dfrf/df
a8fdxf/fgL P]Zjo{, bLk]Gb| / b]jofgLsf] k|;+u Pj+ /fhf jL/]Gb|n] bLk]Gb|nfO{ cf7 jif{sf] hGd lbj;df
pkxf/ lbPsf] …k]:tf]nÚ g} utjif{sf] b/af/ xTofsf08sf] …aLhÚ lyof] eGg] n]lvPsf] kfp"bf c;fWo}
vNnf] cg'ej eof] . htftt} aGb's / k]:tf]nsf] dfq s'/f ;'lg/x]sf xfdLnfO{ ToxL g];g cvaf/n]
…dxfgÚ hgo'4sf/L dfcf]jfbLx¿n] /f]Nkfdf ;'/IffsdL{x¿dfly xdnf u/L ! ;o $) hgfnfO{ xTof
u/]sf] va/ d'vk[i7df 5fk]sf] oxL"af6 p8\bf kl9Psf] lyof] eg] 6f]lsof] k'Ubf …b hfkfg 6fOD;Ú n]
g]kfnsf dfcf]jfbLx¿n] Ps dlxg] o'4lj/fd 3f]if0ff u/] eGg] k9\g kfp"bf ;fx|} v';L nfu]sf] lyof] . ca
/fd|f] x'g] eof] eGg] dgdf u'Gbfu'Gb} k|zfGt dxf;fu/dfly hxfh pl8/x"bf /fd|};"u lgbfOP5 .
n;PGhN; k'Ug] a]nfdf Ao'"lemPsf] dnfO{ Tof] lbg ;fx|} /dfOnf] nflu/x]sf] lyof] . g]efbf / o'6fxf
/fHosf] ljzfn d?e"lddfly p8\b} af]i6g k'Ubf;Dd v';L dg k|f= dfOsn laHhnn] uPsf] c;f]hdf
d]/f] n]v 5flkPsf] sflGtk'/ b}lgssf] Ps k|lt lnO{ Po/kf]6{df l/l;e ubf{ cfkm"nfO{ lrgfpg'ePsf]df
emg\ ;fx|} v';L nfu]sf] lyof] . af]i6g xjfO{ c8\8faf6 SoflDa|hl:yt xfaf{8{ ljZjljBFno;Dd cfp"bf
af6f]df pxf"sf] uf8L …/];d lkml/l/ ===Ú uLt Sof;]6 ahfp"b} cl3 al9/x]s} avt dfcf]jfbLsf] Ps dlxg]
o'4lj/fd …xf]S;Ú cyf{t\ cgu{n xNnf dfq /x]5 xf]Og < eg]/ k|f= laHhnn] eGg'x'"bf d em;¨ eP" .

d]/f] dgdl:tisdf g/fd|F] em6\sf nfUof] Toxf" . xfdLnfO{ xfnsf lbgx¿df v';Lsf s'/f ;'Gg] lsg gl;j
5}g < cyf{t\ lsg xfdL o; lx;fan] ;w}+ cefuL eof}+ < d}n] d]/f @.$ hgf ldqx¿nfO{ dfcf]jfbL
…xf]S;Ú sf ;DaGwdf Toxf"af6 kmf]gdf a'emg\ rfx]+ . lg/f; x'g'kg{] hjfkm otfaf6 uPsf] lyof] . xfdL
cGt/f{li6«o hutdf olt;Dd rrf{df 5f}+ ls dfgf}+ xTof, cfuhgL, n'6kf6 xfd|f] kl/ro . xfdL cflbd
o'udf kms]{sf 5f}+, To;}n] k|l;4 …6fOd ;fKtflxsÚ sf] ljz]if k|sfzgdf g]kfnsf] l:ylt z"Go jif{df
em/]sf] 5 cyf{t\ ca xfdLn] z"Goaf6 ;'?jft ug{'kg{] ePsf] 5 eg]/ n]lvPsf] 5– h'g clxn]sf]
cj:yfdf ;f]x|}cfgf 7Ls xf] eGg] nfUb5 . xfdL z"Goaf6 z"Golt/ 36\b} dfOg; x'"b} uO/x]sf 5f}+ .
o;df xfdL ;a} bf]ifL 5f}+ ls 5}gF}+ < o; k|Zgsf] hjfkm klxn] dfcf]jfbLx¿åf/f lbOPdf /fHon] To;sf]
n]vfhf]vf ug]{ lyof] ls < cyjf egf}+ /fHon] Tof] ug{ ;Sg'kb{5 .
Jestha 14, 2059 [Tuesday May 28, 2002]
http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2002/may/may28/view.htm
:jL; k[i7e"lddf hghflt / blntsf
s'/f
lj= s]= /fgf

:jL6\
:jL h/NofG8 ;+;f/s} ;'Gb/td d'n'sx¿dWo] Ps xf] elgG5 / xfd|f] cfkm\g} d'n'snfO{ klg oxf“ 3'Dg
cfpg] ljb]zL ko{6sx¿ …;fx}| ;'Gb/ /x]5 g]kfnÚ eGb5g\ . t/, o; k+lQmsf/nfO{ eg] :jL6\h/NofG8sf]
Tof] ;'Gb/tf cfkm\g} cf“vfn] b]Vg] ;f}efUo cfh;Dd …g;LjÚ ePsf] 5}g . cyf{t\ x]g]{ cj;/ k|fKt ePsf]
5}g . g]kfn / :jL6\h/NofG8aLr w]/} s'/fx¿df ;dfgtf 5 eGg] n]lvPsf] kfOG5 . oL b'j} d'n'sx¿
If]qkmnsf lx;fan] ;fgf / e"kl/j]li7t klg 5g\ . w/ftnLo :j¿k, ljnIf0f k|fs[lts ;'Gb/tf /
hftLo lx;fa;d]tn] :jL6\h/NofG8 / g]kfnaLr w]/} pbfx/0fLo ;dfgtfx¿ 5g\ . t/, Toxf“sf]
k|ltJolQm cfo #% xhf/ cd]l/sL 8n/eGbf dfly 5 eg] xfdL g]kfnLx¿sf] rflx" b'O{ ;o cd]l/sL
8n/ klg 5}g .

:jL6\h/NofG8 g]kfnh:t} ax'hflt, ax'efifL / ax'wdL{ d'n's xf] . O6fnL, hd{gL / k|mfG;åf/f 3]l/P/
aLrdf /x]sf] To; d'n'sdf efiffut lx;fan] hdg{x¿ ^% k|ltzt, k|mfG;]nLx¿ !* k|ltzt,
O6flnogx¿ ( k|ltzt, /f]dfgLx¿ ! k|ltzt / af“sL cGo hfltsf dflg;x¿ 5g\ . wfld{s lx;fan]
:jL6\h/NofG8 O;fO{ wdf{jnDaLx¿sf] d'n's xf] hxf“ /f]dg Sofylns $* k|ltzt, k|f]6]:6]G6 $$
k|ltzt / af“sL c¿ 5g\ . Toxf“sf] ;+ljwfgn] hd{g, k|]mGr O6flnog / /f]dfgL ;d]t u/L rf/ leGg
efiffx¿nfO{ ;/sf/L sfdsfhsf] efiffsf] ¿kdf dfGotf lbPsf] 5 t/ xfd|f] oxf“ eg] ;jf]{Rr cbfntn]
d}lynL / g]jf/L efiffnfO{ :yfgLo efifsf ¿kdf sfof{nodf k|of]hg ug]{ ;DaGwdf /f]s nufPsf] 5 .
Tof] ;'Gb/ d'n'sdf ;g\ !(*@ sf] tYof+scg';f/ (( k|ltzt ;fIf/tf / ztk|ltzt …sIff xflh/LÚ
b]lvG5 eg] ;a} lzlIft :jL;x¿ sDtLdf klg dfly pNn]v ul/Psf # efiffx¿df /fd|f] bVvn
/fVb5g\ . o; cy{df :jL6\h/NofG8nfO{ …lqefifLÚ d'n's klg eGg] ul/G5 .

:jL6\h/NofG8 @) j6f k"0f{ SofG6g / ^ j6f c4{ SofG6g;d]t u/L @# j6f SoFG6gx¿sf] dxf;+3 xf] .
oL SofG6gx¿ xfd|f &% lhNnfx¿ h:t} k|zf;sLo PsfOx¿ x'g\ . oL ;a} SofG6g cyf{t\ k|fGtx¿df
cfkm\g} k|zf;g 5, cfkm\g} :yfgLo ;/sf/ 5 . t/, xfd|f] d'n'ssf] :yfgLo :jfoQ zf;g;DaGwL
sfg'gx¿ rflx" Toxf“sf] h:tf] 5}g . Toxf“ hfltut lx;fan] jf efiffut lx;fan] k|fGtx¿ 5'6\ofOPsf
5g\ / ;+ljwfgsf] cg'R5]b # cg';f/ k|e';Qf ;DkGg u/fOPsf 5g\ . ToxL s'/f xfdL hghfltx¿n]
p7fp"bf oxf“sf x7L afx'gjfbLx¿nfO{ xgxGtL Hj/f] cfp"5 / To;} aa{/fpg yfNb5g\ pgLx¿ . of]
lj8Dagfk"0f{ oyfl:ylt slxn];Dd /xG5 <

xfd|f] oxf“ klg ax'hflt, ax'efifL Pj+ ax'wdL{ hgtfx¿ a;f]af; ub{5g\ . of] ax'ntfdf rfxgfx¿,
cfsf+Iffx¿, ?lrx¿ / klxrfgx¿ Ps} / ;dfg x'g ;Sb}gg\ . of] ljljwtfo'Qm d'n'sdf /x] ePsf
ljljw klxrfgx¿nfO{ ;+/If0f Pj+ ;Da4{g ug]{ af/] ;a]sf] ;XboL ;f]r / ;sf/fTds rf;f] /x]sf]
x'g'k5{ . To;df klg ;/sf/n] t ;fe]mbf/Lsf] gLlt clVtof/ u/]sf] x'g'k5{ . t/, xfd|f] zf;g Joj:yf
/ ;/sf/ eg] Ps hflt M afx'gsf], PsefifL afx'gsf] / PswdL{– Tof] klg afx'g hflts} dfq
e/0fkf]if0fsf] lglDt Hofg 5f8]/ nfu]sf] k|tLt x'G5 . :jo+ k|wfgdGqL, pkk|wfgdGqL nufot k|ltkIfL
g]tfx¿sf] ;fj{hlgs cleJolQmn] To; s'/fnfO{ k'li6 ub{5 . pgLx¿sf] ;+:s[t efiffnfO{ clgjfo{
u/fP/} 5f8\g] cleofgn] jf sfd s'/fn] s'g} enf] ug]{afnf 5}g / jif}{lkR5] ;+:s[t ljZjljBfnonfO{ @
s/f]8sf b/n] wg cg'bfg vr{ a9fO"b} n}hf“b}df To;n] ;+:s[t efiffnfO{ hglha|f]sf] efiff sbflk
agfpg ;Sg] 5}g . a? ;+:s[t efiffdf n]lvPsf k|frLg u|Gysf ;"q Pj+ ;Gb]z ;"rgfnfO{ oxf“sf]
hghfltsf] efiffdf ;d]t pNyf u/]/ k|rf/– k|;f/ ubf{ s'g} To:tf] g/fd|f] s]xL x'G5 / <

csf]{lt/ o; g]kfn gfdwf/L w/tLsf] Pp6f …s'gf]dfÚ /x] a;]sf b'O{ ltxfO hghflt / blnt pTkLl8t
hgtfsf] lglDt 5'6\ofOPsf] …nlnkk ah]6Ú hDdf @ s/f]8 &% nfvsf] dfq x'g] ub{5 / To;df Ps
…km'SsfÚ bfd a9fOPsf] x'"b}g clg cfwf/ jif{ lalt;Sbf klg sfo{qmd :jLs[t u/L vr{ /sd lgsf;f
lbOPsf] x'"b}g . dGqLsf sf]6sf vNtL …/fli6«o hghflt ljsf; ;ldltÚ / …blnt tyf pTkLl8t hflt
ljsf; ;ldltÚ df dGqLx¿sf] x:tIf]kn] To;/L ;w}+ ;Ldf gfl3/xg] xf] eg] oL b'j} ;ldltx¿nfO{
tTsfn vf/]h ul/lbg' pko'Qm x'G5 . cfh hghflt / blnt pTkLl8tx¿ cfkm\g} v'6\6fdf pleg ;Ifd
5g\, Toxf“ ;/sf/sf] s'g} ;xfg'e"ltsf] cfjZostf 5}g . cfkm\gf] clwsf/ dfUg] oxf“sf cflbjf;L
e"ldk'q tyf tdfd blnt pTkLl8t Pj+ cNk;+Vofsx¿ s;}sf] ;xfg'e"lt / bofsf kfq, levd+uf
xf]Ogg\ eGg] s'/f lsg a'lem+b}g <

cfh hxf“ x]¥of] ToxL+ …a|fx\d0f–hgx¿Ú dfq cf;Lg ePsf b]lvG5g\ / To;sf] ;j{q lj/f]w hgfOPsf]
5 . Tof] lj/f]w s'g} /fhgLltn] clek|]l/t 5}g / To;/L unt cy{ nufpg]x¿n] xfd|f] oxf“ cl3 a9]sf]
hghflt tyf blnt pTkLl8t d'lQm cfGbf]ngnfO{ ;sf/fTds 9+un] ljZn]if0f u/]sf 5}gg\ . cfhsf]
hghflt Pj+ blnt pTkLl8t d'lQm cfGbf]ng Pp6f ;fdflhs cfGbf]ng xf] . o:tf] ;fdflhs
cfGbf]ngn] oyfl:yltdf kl/jt{g Nofp"b5 / ;fdflhs, cfly{s Pj+ /fhgLlts ljsf;df k|efjsf/L
e"ldsf v]Nb5 . of] oyfl:yltjfbLx¿sf] ljkIfdf rnfOg] zflGtk"0f{ cfGbf]ng xf] . o; cfGbf]ngdf
d'n'ssf ;Dk"0f{ hghflt tyf blnt pTkLl8t Pj+ cNk;+Vosx¿ cToGt ;+oldt, zfGt Pj+ lzi6
9+uaf6 cl3 al9/x]sf 5g\ .

cfhsf] ljZj lxhf]sf] h:tf] 5}g . of] cfw'lgsf]Q/ ljZjdf k'/fg} ljrf/, k'/fg} s'/f cyf{t\ j]b,
pklgifb\, k'/f0f, :d[lt, dg':d[lt nufot ;+:s[tsf] b'xfO lbP/ dfq x'"b}g . xfd|f] d'n's @)!& ;fn jf
;f] eGbf klxn]sf] cj:yfdf 5}g . oxf“ clxn] $) jif{sf] ;do km/s kl/;s]sf] 5 . of] km/s ;donfO{
lx;fa gu/L a]dtna u/]/ sf]xL klg a:g' x'"b}g . lsgls ;do ;aeGbf anjfg x'G5 / To;n]
s;}nfO{ klg 5f8\b}g .

cl:t cS6f]j/ !* tfl/vsf lbg c:6«]lnofsf Vofltk|fKt cflbjf;L g]tf, k|yd cflbjf;L :gfts rfN;{
kls{G;sf] ^$ jif{sf] pd]/df lgwg eof] . pgL k"/}, c:6«]lnofsf cToGt cfb/0fLo cflbjf;L ljåfg\ Pj+
g]tf lyP . pgsf] lgwgdf l;8\gLdf 7'N7'nf zf]s;efx¿ cfof]hgf ul/P . pgsf] zjnfO{ Pp6f ljz]if
jfxgdf /fv]/ l;8\gL ;x/sf d'Vo d'Vo ;8sx¿df cl3 a9fO"bf nfvf}+ dflg;x¿sf] ;d'b| Toxf“
b]lvof] . k"j{ k|wfgdGqL Dofnsd k|]mh/n] ;f] dnfdL h'n';df ;fd]n eOsg lbj+ut kls{G;k|lt efjk"0f{
>4f~hln ck{0f u/] . ut ;]K6]Da/df ;~rflnt l;8\gL cf]nlDks v]ndf cflbjf;L ;d'bfosf] k|ltlglw
gu/fOPdf …pTkftÚ dRrfOlbg] wDsL lbPsf sf/0f jt{dfg k|wfgdGqL pgnfO{ clGtd >4f~hln lbg
uPgg\ . aL=aL=;L= 6]lnlehgn] lbj+ut kls{G;sf] Tof] ljzfn zjofqf h'n';sf] kmf]6f] cToGt rf;f]sf
;fy ljZje/sf cfkm\gf s/f]8f}+ bz{s ;fd' k|:t't u¥of] . tL lbj+ut rfN;{ kls{G;sf] zjofqf xfdLn]
klg a8f] ?lrsf ;fy x]¥of}+ . /, lbj+ut cfTdfk|lt dgdg} Ps y'+uf >4f ;'dg klg r9fof}+ .

xfd|f] d'n'ssf] Oltxf;sf] b'bf{Gt vnkfq h+uaxfb'/ /f0ffsf] x's'dL zf;gsf] cTofrf/ / To;sf]
lj?4df hg:t/af6 cfGbf]ng ug]{ uf]/vf sfx'n] efª\u/sf nvg yfkf du/ -låtLo_ nfO{ zxLbsf]
bHof{gL ;Ddfg lbOof];\ eg]/ xfdLn] jiff}{+;Dd 3f]qmf] ;'s'Gh]n s/fO/xg'k¥of] . lj=;+= @)!& ;fnsf]
kl/jt{gkl5 sf“u|];L /fhgLltdf ;lqmo /x]sf sf/0f tgx'";'/ lgjf;L a'4l;+x /fgfdu/nfO{ @)!* df3
@( ut] tTsfnLg e/tk'/ u]i6 xfp;df lgd{d tl/sfn] lk6]/ xTof u/L nf; ufoa kfl/of] / ;j{:j
x/0f klg ul/of] . tL jL/ zxLb a'4l;+x /fgf du/sf ;DaGwdf xfd|f] ;/sf/ lsg df}g 5 < tL
zxLbsf ;Gtfgsf] s'g} vf]hva/ ePsf] 5 5}g < cyjf, du/sf] 5f]/f jf hghflt g} ePsf sf/0f
st} zxLb a'4l;+x /fgfdu/k|lt kIfkft ePsf] 5 xf]Og < eGg]h:tf k|Zgx¿ cfh hjfkm vf]lh/x]sf
5g\ . o;af/] sf“u|];/–;efklt lul/hfk|;fb sf]O/fnfnfO{ s'g} hfgsf/L g} 5}g xf]nf eg]/ klg s;/L
eGg] <

:jL6\h/NofG8sf] zf;g Joj:yf / l;8\gLsf] hghfltsf] pko'{Qm b[i6fGtx¿ cª\u|]hL ;flxTosf k|Voft
;dfnf]rs 6d; P;= Plno6sf] …cAh]lS6e sf]l/n]l6eÚ cyf{t\ ldysLo …j:t' ;x;+a4tfÚ sf] s'g}
JofVofgsf] lglDt xf]Og cyf{t\ :jL6\h/NofG8 / l;8\gLdf h:t} xfd|f] oxf“ klg x'ax' To:t} xf];\ eGg]
a'emfpg xf]Og . clkt' :jL6\h/NofG8 / l;8\gLdf h:tf] x'"bf oxf“ ;a}nfO{ enf] u5{ . hghflt / blnt
pTkLl8tx¿sf] cfjfh p7fO{ lx"8\bf c:j:y /xg'ePsf …hghflt afbzfxÚ uf]/]axfb'/ vkf+uL du/sf]
c:j:ytf af/] xfdLn] af/Daf/ ;/sf/nfO{ cg'/f]w u/L cfPsf 5f}+ . k/Gt', s'g} ;'g'jfO
eO/x]sf] 5}g .

of] lxdfnL 5fk …kl/jf/jfbL k|hftGqdfÚ hghflt tyf blnt pTkLl8tx¿sf] s'/fnfO{ ;fDk|bflos
dfGg], cfkm"x¿nfO{ dfq k|hftGqsf] dl;xf 7fGg] sf“u|];hgx¿ / hfthfltsf] klxrfgnfO{ cd"t{
cJoQm, coyfy{ 7fGg], ju{ ;+3if{sf] lxdfotL / slyt ;j{xf/fjfbL ;'ljwfef]uL …;fdGt jfdkGyLx¿Ú
nufot k"j{ k~rx¿af6 ;d]t ;fdfGo ?3fvf]sL nfUbf nG8g, Go'of]s{, a}+ss h:tf dx+uf ;x/lt/
nfnfafnfsf] n:s/ ;lxt …pkrf/Ú ug]{ gfddf ;/sf/L 9's'6L :jfxf eO/x]sf avt uf]/]axfb'/ vkf+uL
du/n] :jf:Yof]]krf/ vr{ dfu ubf{ cf}iflw lsg]sf] lan dfUg]x¿ ;a} lgn{Hh b'i6x¿ x'g\ . k|hftGqsf]
d"n h/f] hg:t/;Dd, of] ;w} …lzz'Ú g} /xg] k|hftGqsf], s'/f] k'¥ofP/ hghflt / blnt
pTkLl8tx¿nfO{ ;r]t u/fpg] sfddf cxf]/fq hf]lt+bf c:j:y /xg'ePsf …hghflt afbzfxÚ uf]/]axfb'/
vkf+uL du/sf] :jf:Yof]krf/df ;/sf/n] ;Xbotf b]vfpg ;s]sf] v08df xfdL hghflt tyf blnt
pTkLl8tx¿ ;a}nfO{ ;Gtf]if nfUg] lyof] . hghflt tyf blnt pTkLl8tx¿ cfh d]nldnfksf] s'/f
ul//x]sf 5g\, ef]lnsf] l:ylt km/s e}lbg ;S5 . To;}n] xfdL ;/sf/sf tkm{af6 ;Dk"0f{ hghflt /
blnt pTkLl8tsf ;DaGwdf ;lxi0f' tyf pbf/dgf Jojxf/sf] ck]Iff ub{5f}+ .

Sunday November 19, 2000 [Mangshir 04, 2057]

http://www.nepalnews.com/contents/nepalidaily/kantipur/2000/nov/nov19/view.htm

You might also like