Mainski elementi II Zbirka zadataka

ZADATAK br.1
Prenosnik sa dva izlazna vratila treba da ostvari na spojnici S2 obrtni moment od
1000 [Nm] pri broju obrtaja n = 16 [min-1], a na spojnici S3 obrtni moment od
70 [Nm]. Prenosnik se sastoji od punog para 1-2, para cilindrinih zupanika sa
kosim zupcima 3-4 i para koninih zupanika 5-6.Odrediti:
a) Potrebnu snagu i broj obrtaja pogonskog elektromotora i ugaonu brzinu
spojnice S3.
b) Vrijednosti obrtnih momenata na zupanicima 2,3,5.
c) Obodi krute spojnice S1 spojeni su meusobno pomou 6 nepodeenih vijaka
rasporeenih po krugu prenika 120 [mm]. Koeficijent trenja klizanja na
ravnim dodirnim povrinama spojnice je = 0,12, a stepen sigurnosti protiv
klizanja = 2. Odrediti potrebnu silu pritezanja vijaka.
d) Nacrtati emu optereenja u horizontalnoj i vertikalnoj ravni i dijagram
momenata uvijanja vratila II.
Ostali podaci:
z1 = 1
z3 = 25
z5 = 20
z2 = 31
z4 = 47
z6 = 28
1-2 = 0,728
n = 20
= 20
3-4 = 0,99
5-6 = 0,97

Mainski elementi II Zbirka zadataka

Rjeenje:
a/ Definicijom zadatka poznata su dva izlazna obrtna momenta (spojnice S2 i S3). Znai,
uzimajui u obzir gubitke u prenosima i prenosne odnose, moemo izraunati obrtni
moment na ulazu, tj. obrtni moment elektromotora. Naravno, isti zakljuak vai ako
problem posmatramo preko odgovarajuih snaga. Dakle, moemo napisati:
Snaga elektromotora:
PS 2
PS 3
PEM

........................................................................(1)
1, 2 3, 4 1, 2 5, 6
U gornjem izrazu nepoznate su snage PS2 i PS3.

PS 2 W M S 2 Nm S 2 s 1 .....................................................................(2)

Ugaona brzina na spojnici S2:

n S 2 min 1 16
S2

1,675 s 1
30
30
Uvrtavanjem u izraz (2) dobijamo:

PS 2 1000 1,675 1675W 1,675kW ..............................................(3)

Sada treba izraunati snagu PS3. Obrtni moment na spojnici S3 je dat zadatkom i trebamo
izraunati ugaonu brzinu spojnice. Ve smo izraunali ugaonu brzinu spojnice S 2, pa
znajui parcijalne prenosne odnose, moemo pisati:

z
z
47
i3, 4 4 3 3 4 4 1,675
3,149 s 1 ,
S2 4
z3 4
z3
25
z

z
i5 , 6 6 5 6 5 5 ,
5 3 ,
6 S3
z5 6
z6
z
20
S 3 3 5 3,149
2,25 s 1
z6
28
S3 = 2,25 [s-1]
Snaga na spojnici S3:

PS 3 M S 3 S 3 70 2,25 157,5W .....................................................(4)

PEM

Uvrtavanjem (3) i (4) u izraz (1) dobije se:

PS 2
PS 3
1675
157,5

2324,06 223,04
1, 2 3, 4 1, 2 5, 6 0,728 0,99 0,728 0,97
PEM = 2547,1 [W] = 2,5471 [kW]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

Broj obrtaja elektromotora:

Sa slike se vidi da je:

n 2 n3

30 3 30 3,149

30,1 min 1

z 2 n1
z

n1 2 n 2 n EM
z1 n 2
z1
31
30,1
1
933 min 1

i1, 2
n EM

n EM

nEM = 933 [min-1]

b/

Obrtni momenti
Obrtni moment punog zupanika:

M o2

P2
2

2 3 3,149 s 1
P2 PEM 1, 2 2547 0,728 1854,2W
M o2

P2 1854,2

588,8Nm
2
3,149
M02 = 588,84 [Nm]

M o3

M o4
1000

537, 29Nm
i3, 4 3, 4 1,88 0,99
M03 = 537,29 [Nm]

z 4 47

1,88
i M o 4 M oS 2
z 3 25
70

51,55Nm
1,4 0,97

pri emu je: i3, 4

M o5

M S3
i 5, 6 5, 6

M05 = 51,55 [Nm]

pri emu je: i5, 6

z 6 28

1, 4
z 5 20

Moe se kao provjera iskoristiti relacija: M02 = M03 + M05

Na slici se vidi da se dio obrtnog momenta punog zupanika 2 odvodi preko
zupanika 3 ka spojnici S2, a drugi dio preko zupanika 5 ka spojnici S3.
M02 = M03 + M05 = 537,29 + 51,55 = 588,84 [Nm]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

c/

10

Sila pritezanja vijaka

Obrtni moment na spojnici S1 treba biti jednak momentu koji proizvode sile
u vijcima rasporeenim po preniku Do:
M oS 1 z Fo1

Do
2

gdje je:

Fo1 obodna sila jednog vijka

z broj vijaka

Fo1

2 M oS1 2 26,1

72,5N
z Do
6 0,12

pri emu je:

PS1
S1
PS1 PEM 2,547kW
n EM 932,48
S1

97,6 s 1
30
30
M oS1

M oS1

PS1 2547

26,1Nm
S 1 97,6

Sila pritezanja vijka (aksijalna sila u stablu vijka) treba da proizvede silu trenja
jednaku (odnosno veu uzimajui u obzir stepen sigurnosti) obimnoj sili na
vijku:

F Fo1 F

Fo1 2 72,5

0,12

F 1208N 1,208kN
F = 1,208 [kN]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

11

d/ eme optereenja i dijagram momenata uvijanja

6
Fa5

F05
Fr5

Fa2

Fr2

F02

5
1

Pogled A

4
3

Fr3

Fa3

Fa3

F03

Fa3
F02

F05

Fr3

Fa5
Fr2

F03

Fr5

Fa2

M02

M03
M05

Mainski elementi II Zbirka zadataka

12

ZADATAK br. 2
Na slici je prikazan prenosnik motornog valjka koji se sastoji od kainog prenosa
1,2 sa pljosnatim kaiem, koninog zupastog para 3,4, odnosno 3,4(za kretanje
naprijed-nazad) i cilindrinih zupastih parova sa kosim zupcima 5,6; 7,8 i 9,10.
Promjena smjera kretanja postie se ukljuivanjem frikcione spojnice S, odnosno S.
Valjak treba da se kree brzinom v = 2,73 km/h, dok obodna sila na toku treba da iznosi
Fo = 5500 N. Odrediti:
a/ Snagu i broj obrtaja pogonskog motora koji e obezbijediti zadato kretanje.
b/ Koju spojnicu (S ili S) treba ukljuiti za kretanje unaprijed (smjer kretanja
zadat na slici)?
c/ Nacrtati emu optereenja i dijagram momenata uvijanja vratila III.
Podaci:
Kaini par 1,2: d1 = 100mm, d2 = 180mm
Zupasti par 3,4: z3 = 18, z4 = z4= 45
Zupasti par 5,6: z5 = 20, z6 = 81,
Zupasti par 7,8: z7 = 18, z8 = 83
Zupasti par 9,10: z9 = 18, z10 = 83
Stepen iskoritenja svih prenosnih parova je = 0,98

EM

4
S

II

III

10

Mainski elementi II Zbirka zadataka

13

Rjeenje:
a/ Prenosni odnosi:

d 2 180

1,8
d 1 100
z
45
i3, 4 4
2,5
z 3 18
z
81
6
4,05
z 5 20
z
83
i9,10 8
4,6
z 7 18

i1, 2

i3 , 4
i5 , 6
i 7 ,8

Brzina valjka = Obodna brzina toka : v = 2,73 [km/h] = 0,76 [m/s]

Koristei poznati izraz za obodnu brzinu: v

D n
60 v
n
60
D

gdje je:

v [m/s], D [m], n [min-1], raunamo broj obrtaja toka:

nT n8 n10

60 vT 60 0,76

14,5 min 1
DT
1

n6 n7 n9 n8 i7 ,8 14,5 4,6 66,7 min 1

n4 n4 n5 n6 i5, 6 66,7 4,05 270,1 min 1

n K 2 n3 n 4 i3, 4 270,1 2,5 675,3 min

n EM n K 1 n K 2 i1, 2 675,3 1,8 1215,5 min 1

n EM 1215,5 min 1

nEM = 1215,5 [min-1]

Broj obrtaja elektromotora moe se izraunati i na drugi nain - preko

ukupnog prenosnog odnosa ( iuk ):
n
iuk EM n EM iuk nT
nT
d z z z
180 45 81 83
iuk i1, 2 i3, 4 i5, 6 i7 ,8 2 4 6 8
83,8
d1 z 3 z 5 z 7 100 18 20 18
n EM iuk nT 83,8 14,5 1215,5min 1
Dalje, treba izraunati snagu elektromotora. Moemo krenuti ovim putem:

Mainski elementi II Zbirka zadataka

14

Poto su zadati prenik toka i obodna sila na njemu, moemo izraunati obrtni
moment toka, a zatim koristei ve izraunate parcijalne prenosne odnose i stepene
iskoritenja, raunamo obrtni moment elektromotora, odnosno njegovu snagu:
D
1
M oT M o8 M o10 FoT T 5500 2750Nm
2
2
M o10
2750
M o9 M o7

610Nm
i9,10 9,10 4,6 0,98
Vano je uoiti da je:
Mo6 = Mo9 + Mo7
M o 6 610 610 1220Nm
M o6
1220
M o 4 M o5

307Nm
i5,6 5,6 4,05 0,98
M oK 2 M 03

M o4
307

126Nm
i3, 4 3, 4 2,5 0,98

M oEM M oK 1

PEM

M oK 2
126

71Nm
i1, 2 1, 2 1,8 0,98

M oEM nEM 7,11215,5

955
955

PEM 9kW

PEM = 9 [kW]

U gornjem izrazu za snagu obavezno je uvrstiti: M0EM u [kNcm], nEM u [min-1], pa se

dobije PEM u [kW].
Za raunanje snage mogao se koristiti i izraz:

PW M o Nm s 1 ,

PEM M oEM

s 1

n min 1
30

n EM
1215,5
71
9000W 9k W
30
30

Do snage elektromotora moglo se doi i na drugi nain:

P10 PT

M o10 n10 275 14,5

4,175k W
955
955

Mainski elementi II Zbirka zadataka

P9

15

P10
4,175

4,26kW P7
9,10
o,98

P6 = P9 + P7
P6 P9 P7 4, 26 4,26 8,52kW
P6
8,52
PEM

9kW
5, 6 3, 4 1, 2 0,98 3

b/
Uzimajui u obzir dati smjer obrtanja kainika 2 i smjer obrtanja zupanika 5,
proistekao iz zadatok smjera kretanja valjka, zakljuujemo da je potrebno ukljuiti
spojnicu S.

Mainski elementi II Zbirka zadataka

16

c/ eme optereenja i dijagram momenata uvijanja

Fo9

9
FR9

F a9

Fa9

Fo9

10
Fa6
F06
F06
Fa6

F R6

F06

Fo9

FR9

FR6

Fa6

Fo7

FR7

Fa9
Fa7
Mo6
Mo9

Mo7

Mainski elementi II Zbirka zadataka

17

ZADATAK br. 3
Prenosnik za pogon doboa dizalice sastoji se od cilindrinog zupastog para 1-2 sa
kosim zupcima i puastog para 3-4. Nosivost dizalice je 15 [kN], a brzina podizanja
15 [m/min]. Mjerodavni prenik doboa je 320 [mm].
a) Izraunati potrebnu snagu i broj obrtaja elektromotora.
b) Izraunati sve aktivne sile koje napadaju vratilo II.
c) Izraunati potrebnu silu pritezanja vijka za vezu doboa i tijela punog zupanika.
Broj nepodeenih vijaka je 6, stepen sigurnosti protiv klizanja = 1,5, koeficijent
trenja na dodirnoj povrini doboa i zupanika = 0,12. Vijci su rasporeeni na
krugu prenika 370 [mm].
d) Nacrtati eme optereenja, dijagram momenata uvijanja i aksijalnih sila vratila II
Ostali podaci:
z1 = 23,

z2 = 56,

mn = 8 [mm],

n = 20

1-2 = 0,98

z3 = 1,

z4 = 40,

m = 10 [mm],

= 20

= 0,05

240

II

325

pogled A

Mainski elementi II Zbirka zadataka

18

Rjeenje:
a/

Prenosni odnosi:

z 2 56

2,4348
z1 23
z
40
4
40
z3
1

i1, 2
i3 , 4

Brzina podizanja tereta je ujedno obimna brzina doboa, odnosno obimna brzina punog
zupanika 4.

DD
2 v 4 2 0,25
4 4

1,56 s 1
2
DD
0,32
pri emu je: v 4 v D 15m / min 0,25m / s

v4 v D

Ugaone brzine:

62,5 2,4348 152,2s

152,2

24,225s 1453min
2
2

2 3 i3, 4 4 40 1,56 62,5 s 1

1

1 2 i1, 2
n EM n1

nEM = 1453 [min-1]

Puni broj:
2 a3, 4 m z 4 2 240 10 40
q

8
m
10
Ugao nagiba zavojnice pua:
z
1
tg m 3 0,125 m 7,125
q 8
Ugao trenja:

tg 0,05 2,86
Stepen iskoritenja punog prenosnika:
tg m
tg 7,125
3, 4

0,71
tg m tg 7,125 2,86

Mainski elementi II Zbirka zadataka

19

Zadata nosivost dizalice je ujedno obimna sila na dobou. Znai, obrtni moment doboa
je:
D
0,32
M oD F D 1500
2354,4Nm
2
2
Sa slike se vidi da je: Mo4 = MoD
M o1 M oEM

M oD
2354,4

34,74Nm
i1, 2 i3, 4 1, 2 3, 4 2,4348 40 0,98 0,71

Snaga elektromotora:
PEM = MoEMEM = 34,74152,2 = 5,29
PEM = 5,29 [kW]
b/

Aktivne sile koje napadaju vratilo II su obimna, radijalna i aksijalna sila punog
zavrtnja i zupanika 2. Prvo treba nai obimnu silu, jer radijalna i aksijalna sila
zavise od nje.

Sile na zupaniku 2:
Obimnu silu emo raunati prema obrascu:
2 M o2
Fo 2
.............................................................................................................(1)
d2
Znai, trebamo izraunati obrtni moment i podioni prenik zupanika 2.
M o4
2354, 4
M o 2 M o3

82,9Nm ..........................................................(2)
i3, 4 3, 4 40 0,71

d 2 m z 2 .................................................................................................................(3)
Boni modul zupanika 2:
mn
m
.................................................................................................................(4)
cos
Ugao nagiba bone linije:
m z z 2 8 23 56
cos n 1

0,9723 ..........................................................(5)
2a
2 325
13,52
Uvrtavanjem (5) u (4) dobijamo:

Mainski elementi II Zbirka zadataka

20

mn
8

8,228mm ................................................................................(6)
cos 0,9723

Uvrtavanjem (6) u (3) dobijamo:

d 2 m z 2 8,228 56 460,77mm ........................................................................(7)

Uvrtavanjem (2) i (7) u (1) dobijamo:

Fo 2

2 M o 2 2 82,9

360, 4N
d2
0, 46
F02 = 360,4 [N]

Ugao dodirnice zupastog para:

tg

tg n
tg 20

0,3743 20,52
cos cos13,52

Fr 2 Fo 2 tg 360,4 tg 20,52 134,9N

Fa 2 Fo 2 tg 360,4 tg13,52 86,7N

Fr2 = 134,9 [N]

Fa2 = 86,7 [N]

Sile na punom zavrtnju:

Obimna sila: Fo3

2 M o3 2 82,9

2072,5N ,
dm
0,08
F03 = 2072,5 [N]

pri emu je: d m q m 8 10 80mm

Fa 3 Fo 4

2 M o 4 2 2354,4

11772N ,
d o4
0, 4

Fa3 = 11772 [N]

pri emu je: d o 4 m z 4 10 40 400mm

Fr 3 Fa 3 tg 11772 tg 20 4284,7N

Obimna sila na jednom vijku:

2 M oD 2 2354,4
Fo1

2121N
z DD
6 0,370
Sila pritezanja vijka:
F
2121
F p o1 1,5
26513,5N
v
0,12

Fr3 = 4284,7 [N]

c/

Fp = 26,5 [kN]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

21

d/ eme optereenja, dijagram momenata uvijanja, dijagram aksijalnih sila

F02

Fa2
Fr2

3 F
03

Fa3

Fr3

F 02
H
F03
Fa3

Fa2

Fr3

Fr2
V

M03

Fa3
Fa4

M02

Fa2

Mainski elementi II Zbirka zadataka

22

ZADATAK br. 4
Pogonska grupa bagera s glodalom sastoji se od elektromotora EM, reduktora R, para
cilindrinih zupanika sa pravim zupcima 5,6 i dugakog viedjelnog vratila.
Koeficijenti iskoritenja: reduktora R = 0,96, zupastog para 5,6 = 0,97, a gubitke u
leajima zanemariti.
a) Izraunati karakteristike elektromotora: snagu PEM i broj obrtaja nEM za pogon
glodala i pomone pumpe P ako je prenik glodala Dgl = 2000 [mm], srednja
obodna brzina glodala vgl = 1,05 [m/s], otpor rezanja zemljita glodala
Fogl = 100 [kN], snaga koju troi pumpa Pp = 5,65 [kW], a ukupni prenosni
odnos, iuk = 150.
b) Izraunati sile koje optereuju vratila III i IV ako su:
z1 = 14, z2 = 87, z3 = 16, z4 = 84, = 14, mn = 12 [mm], n = 20.
z5 = 25, z6 = 115, m = 16 [mm]
c) Nacrtati emu optereenja u horizontalnoj i vertikalnoj ravni vratila III i IV i
dijagram momenata uvijanja vratila III.

R
4
S

III

IV

2
S

3
II

A
6

EM

pogled A
DG

Mainski elementi II Zbirka zadataka

23

Rjeenje:

a/

Snaga i broj obrtaja elektromotora

Ukupni prenosni odnos:
n
iuk EM n EM iuk n gl ..............................................................................(1)
n gl

Ukupni prenosni odnos je zadat i treba nai broj obrtaja glodala. Iz izraza za obimnu
brzinu glodala slijedi:
D gl n gl
60 v gl 60 1,05
v gl
n gl

10,03 min 1 ............................(2)

60
D gl
2

Uvrtavanjem (2) u (1) dobije se:

n EM iuk n gl 150 10,03

nEM = 1504,8 [min-1]

Snaga elektromotora troi se na pogon pumpe i glodala. Uzimajui u obzir zadate

gubitke u prenosima, moemo napisati:
Pp
Pgl
PEM

...................................................................................................(3)
R R 5, 6
Snaga koju troi glodalo:
Pgl Fogl v gl 100 1,05 105kW ...........................................................................(4)

Uvrtavanjem (4) u (3) dobije se:

Pp
Pgl
5,65
105
PEM

118,64
R R 5, 6 0,96 0,96 0,97
PEM = 118,64 [kW]

b/

Sile na zupanicima 4 i 5

Prvo raunamo obimnu silu na zupaniku 4:

2 M o4
Fo 4
...........................................................................................................(5)
d4
Sa slike treba uoiti da je:

Mainski elementi II Zbirka zadataka

Mo4 = Mo5 + Mop

M o5

i5 , 6

M ogl

M ogl

5, 6 i 5, 6

................................................................................................(6)
..................................................................................................(7)

z 6 115

4,6 ...........................................................................................(8)
z5
25
D gl
2
Fogl
100 10 3 10 5 Nm ..........................................................(9)
2
2

Uvrtavanjem (8) i (9) u (7) dobijamo:

M o5

M op

M ogl

10 5

22,411kNm .......................................................(10)
0,97 4,6

5, 6 i 5, 6
Pp
.........................................................................................................(11)

III

III i5,6 gl .....................................................................................................(12)

gl 2 n gl 2

10,03
1,049 s 1 ..........................................................(13)
60

Uvrtavanjem (8) i (13) u (12) dobije se:

III i5, 6 gl 4,6 1,049 4,825 s 1 .............................................................(14)

Uvrtavanjem (14) u (11) i znajui da je Pp zadato, dobijamo:
Pp
5,65
M op

1,17kNm ........................................................................(15)
III 4,825
Uvrtavanjem (10) i (15) u (6) dobijamo:
M o 4 M o5 M op 22,411 1,17 23,58kNm ...............................................(16)

Podioni prenik zupanika 4:

mn
12
d4 m z4
z4
84 1040mm 1,04m ...............................(17)
cos
cos14
Konano, iz (16) i (17) uvrtavanjem u (5) dobijamo:

24

Mainski elementi II Zbirka zadataka

Fo 4

25

2 M o 4 2 23,58

45,346kN
d4
1,04
Fo4 = 45,346 [kN]

*** Obimnu silu na zupaniku 4 mogli smo izraunati i na sljedei nain:

2 P4
n4 d 4

Fo 4 955

P4 = P5 + Pp
P5

Pgl

5,6

105
108,25kW
0,97

P4 P5 Pp 108, 25 5,65 113,9kW

i1, 2

i3 , 4

n EM
n
n2 EM
n2
i1, 2

n2
n
n
n
1504,8
n 4 2 EM EM
46,16 min 1
z
z
n4
i3, 4 i1, 2 i3, 4
6,21 5,25
2
4
z1 z 3

Podioni prenik raunati kao u (17): d4 = 1,o4 [m]

2 P4
2 113,9
955
45,3kN
n4 d 4
46,16 104
----------------------------------------------------------------------------------------------------------Fo 4 955

Radijalna sila zupanika 4:

Fr 4 Fo 4

tg n
tg 20
45,346
cos
cos14
Fr4 = 17 [kN]

Aksijalna sila zupanika 4:

Fa 4 Fo 4 tg 45,346 tg14
Fa4 = 11,3 [kN]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

26

Obimna sila zupanika 5

2 M o5
..........................................................................................................(18)
d5
Podioni prenik zupanika 5:
Fo 5

d 5 m z 5 16 25 400mm ..............................................................................(19)
Uvrtavanjem (10) i (19) u (18) dobijamo:

Fo5

2 M o5 2 22,411

d5
0, 4
Fo5 = 112,055 [kN]

Radijalna sila zupanika 5:

Fr 5 Fo5 tg 112,055 tg 20
Fr5 = 40,34 [kN]
c/ eme optereenja i dijagram momenata uvijanja
4

5
Fr5
Fr4

Fa4

F05

F04

6
Fr4

Fr5

F04

F05

V
Fa4

H
M0P
M04

M05

Mainski elementi II Zbirka zadataka

27

ZADATAK br. 5
Pogonska grupa bagera s glodalom sastoji se od elektromotora EM, reduktora R, para
cilindrinih zupanika sa pravim zupcima 5,6 i dugakog viedjelnog vratila.
Koeficijenti iskoritenja: reduktora R = 0,96, zupastog para 1,2 = 0,98, 5,6 = 0,97, a
gubitke u leajima zanemariti.
a) Izraunati snagu koja se koristi za pogon pumpe (PP ) i obodnu brzinu glodala
(vgl ), ako je zadato:
-

Snaga elektromotora: PEM = 170 kW

Broj obrtaja elektromotora: nEM = 2150 min-1
Otpor rezanja glodala: F0gl = 100 kN
Prenik glodala: Dgl = 2000 mm
Ukupni prenosni odnos: iuk = 150

b) Izraunati sile na zupaniku 2

z1 = 14, z2 = 87, = 14, mn = 12 [mm], n = 20.
c) Nacrtati emu optereenja vratila II u horizontalnoj i vertikalnoj ravni.

R
4
S

III

IV

2
S

3
II

A
6

EM

pogled A
DG

Mainski elementi II Zbirka zadataka

28

Rjeenje:
a/

Obimna brzina glodala

D gl n gl

v gl

60

Broj obrtaja glodala izraunaemo pomou zadatog ukupnog prenosnog odnosa i zadatog
broja obrtaja elektromotora:
iuk

n EM
n
2150
n gl EM
14,33 min 1
n gl
iuk
150

v gl

D gl n gl
60

2 14,33
1,5
60
vgl = 1,5 [m/s]

Snaga elektromotora se troi za pogon glodala i za pogon pumpe. Gubici od

elektromotora do pumpe izraeni su preko stepena iskoritenja reduktora (R), a gubici
do glodala sadre gubitke u reduktoru i gubitke u prenosu 5,6. Dakle, moemo napisati:
PEM

Pgl
PP

R R 5, 6

Pgl
R
PP PEM

R
5,6

Snaga glodala: Pgl Fogl v gl 100 1,5 150kW

Pgl
PP PEM
R 5 ,6

R 170 150 0,96 170 161,08 0,96

0,96 0,97

PP = 8,56 [kW]

b/ Sile na zupaniku 2
Obimna sila zupanika 2:

Fo 2

2 M o2
........................................................................................................(1)
d2

Mainski elementi II Zbirka zadataka

29

Obrtni moment zupanika 2 raunamo preko obrtnog momenta zupanika 1 i prenosnog

odnosa zupastog para 1,2:
i1, 2

M o2
M o 2 i1, 2 M o1 1, 2 .................................................................(2)
M o1 1, 2

M o1 M oEM 955

PEM
170
955
75,512kNcm 755,12Nm .................(3)
n EM
2150

Prenosni odnos zupastog para 1,2:

z
87
i1, 2 2
6,214 ............................................................................................(4)
z1 14
Uvrtavanjem (3) i (4) u izraz (2), dobijamo:
M o 2 i1, 2 M o1 1, 2 6, 214 755,12 o,98 4598,47Nm ...................................(5)

Podioni prenik zupanika 2 raunamo pomou poznatog izraza i zadatih podataka:

mn
12
d2 m z2
z2
87 1077,4mm .............................................(6)
cos
cos14
Konano, uvrtavanjem (5) i (6) u izraz (1) dobijamo:

Fo 2

2 M o 2 2 4598,47

8536, 23N
d2
1,0774
F02 = 8,536 [kN]

Fr 2 Fo 2

tg n
tg 20
0,36
Fo 2
8,536
3,171
cos
cos14
0,969
Fr2 = 3,171 [kN]

Fa 2 Fo 2 tg Fo 2 tg14 8,536 0,249 2,125

Fa2 = 2,125 [kN]

Mainski elementi II Zbirka zadataka

30

c/ ema optereenja vratila II

4
2

Fr2

Fa2

Fa3 F03

F02

Fr3
1

Fa3

Fa2

Fr3

V
Fr2

F02

F03