Download as doc, pdf, or txt
Download as doc, pdf, or txt
You are on page 1of 24

GILGAMESH

Epopea de Gilgamesh foi o primeiro bestseller da


humanidade, do que se fixeron versins e traducins en
sumerio, acadio, hitita, hurrita, asirio e arameo. Foi un
libro que influu a todas as culturas vecias de
Mesopotamia durante polo menos dous milenios, pese a
que despois caese no esquecemento case absoluto ao
longo de case outros dous mil anos, ata que, no sculo
XIX, as expedicins arqueolxicas rescataron a
civilizacin mesopotmica e descifraron a escritura
cuneiforme.

A lectura da epopeya de Gilgamesh trae sempre novas


orixes: a primeira viaxe, o primeiro diluvio, a primeira
amizade, a primeira aventura de amor homosexual, a
primeira dicotoma entre natureza e civilizacin, a
primeira interpretacin dos soos, a primeira tentativa de
escapar morte, e tantas outras cousas que estn a por
primeira vez, pola razn xa mencionada: a primeira
obra literaria, e en certo sentido, anda que estea escrita
en verso, a primeira novela.

ARGUMENTO MTICO DA EPOPEA DE GILGAMESH


Na primeira tboa, trala descricin da cidade de Uruk, presntasenos a
Gilgamesh, figurado como un ser divino en dous dos seus terzos e humano
no restante. A sa actuacin como rei deixaba moito que desexar, pois se
comportaba en ocasins como un verdadeiro dspota, polo cal os seus
sbditos quixanse ante Anu, o pai dos deuses. Estes queixumes son
recibidos por devandito deus, quen se dirixe deusa Aruru, a creadora de
Gilgamesh, instndola a formar un dobre do rei para que lle fixese fronte,
metndoo en cintura, e as afastalo do seu goberno tirnico.
Facndolle caso, Aruru, a partir da arxila, que amasa e moldea na estepa,
crea un ser salvaxe, Enkidu, igual en forza a Gilgamesh, e nico capaz de

poer coto s provocaciones do rei de Uruk. Este home salvaxe, bo por


natureza -e estariamos ante un prototipo do Emile de Rousseau- protexa os
animais de todo tipo de cazadores. Un incidente cun dos cazadores ser o
que motive que Gilgamesh tea noticia daquel ser extraordinario. A fin de
facelo vir a Uruk para coecelo, a Enkidu enviarselle unha fermosa
hierdula, Shamkhat, da cal se prendara Enkidu. Tal hierdula faloulle a
Enkidu de Gilgamesh, e tamn da existencia de cidades, de xentes, en suma,
do que significaba a civilizacin.
Enkidu, tomando conciencia do seu natural humano tras convivir coa
hierddula, e sentndose desprazado do ambiente animalesco no que ata
entn vivira, marcha con ela a coecer a Gilgamesh.
A segunda tboa narra a adaptacin de Enkidu civilizacin, o encontro de
ambos heroes e a subseguinte loita entre ambos. O feroz combate dar paso
a unha inquebrantable amizade -con ribetes de homosexualidade-, amizade
capaz de superar calquera continxencia.
Na terceira tboa Gilgamesh flalle de importantes proxectos, entre eles, ir
combater ao xigante Humbaba, terrible ser -xa coecido por Enkidu cando
este andaba errante pola estepa cos animais-, ser que vomitaba lume e que
vixiaba o frondoso Bosque dos Cedros, morada exclusiva dos deuses.

A quinta tboa conta as peripecias da viaxe e a loita feroz contra Humbaba,


o seu gardin -loita descrita de modo dantesco-, a quen d morte Enkidu.
Na tboa seguinte, a sexta, Gilgamesh procede a baarse e a vestirse coas
sas atavos reais. Esta accin observada pola deusa Ishtar, a cal queda
atrada pola prestancia do rei de Uruk, a quen lle propn o seu amor.
Gilgamesh rehsa, Encolerizada por este desprezo, Ishtar acode ante Anu, o
seu pai, e pdelle vinganza. Esixe para iso a creacin dun Touro Celeste que
dese morte a Gilgamesh e ao seu amigo Enkidu. Enviado o Touro Celeste
terra, entre Enkidu e Gilgamesh, despachan fiera, dndolle morte. Ishtar,
que viu este feito, mald a Gilgamesh, pero Enkidu, nun alarde mis de
6

terrible osada, lanza ata unha porcin da carne do Touro, xa descortizado, ao


rostro da deusa, vez que a insulta.
Anu, coecedor daquela accin, decretaraa morte de ambos heroes, pero
dado que Gilgamesh tia un alto compoente de divinidad na sa persoa
-dous terzos-, s Enkidu, un simple humano, deba morrer.
A oitava tboa dedcase ao queixume de Gilgamesh, que presenciou,
impotente, a morte do seu amigo Enkidu.
A novena tboa, continuacin directa da anterior, prosegue co queixume de
Gilgamesh ante o cadver de Enkidu, preguntndose que significado tia a
morte, experiencia ata entn nunca coecida por el. Cheo de temor, e por
instinto de conservacin, intenta pescudar como podera esquivala e
conseguir as a inmortalidade, a Vida eterna, en suma, a Vida dos deuses.
Para iso emprende unha longa peregrinaxe, abandonando a sa cidade e
trasladndose ao mundo da natureza, rexeitando as a cultura e a
civilizacin. Intentar conectar cun antepasado seu, Utanapishtim, pois saba
que viva nun remotsimo pas inaccesible, lugar onde o situaron os deuses,
ao concederlle a Vida eterna, logo de salvarlle dun devastador Diluvio. Era
preciso arrincarlle o segredo de como lograra gozar daquel tipo de Vida, sen
deixarse amilanar polas penalidades dunha longa viaxe, no medio dun
ambiente totalmente descoecido.
Os seus pasos lvanlle mtica montaa Mashu ou Dobre Montaa, lugar por
onde saa e poase o sol. Os seus gardins, os homes-escorpins advrtenlle
que ningn mortal atravesara aqueles parajes, pero recoecido divino nos
seus dous terzos, os misteriosos seres permtenlle atravesar a montaa e
percorrer o longo e tenebroso subterrneo polo que se esconda o Sol, e cuxo
camio final desembocaba nun Paraso, repleto de rbores con froitos de
brillantes pedras preciosas -era o xardn de Shamash- e cuxa descricin non
coecemos na sa totalidade por estar rota a tboa neste punto.
A dcima tboa presenta a Gilgamesh nun punto inconcreto, a beiras das
Augas da Morte, entendidas como un vasto e impenetrable Ocano. O heroe
chase xunto mansin dunha camareira divina, de nome Siduri, a cal
recela de Gilgamesh vista de como a vestido. Tras contarlle Gilgamesh os
seus peripecias e o motivo da sa viaxe, as como pedirlle informacin sobre
como achar o camio que conduca ao Pas da Inmortalidade, a camareira

aconsllalle que desista daquel empeo e que aproveitase os das de vida


terrea e apurase os praceres que esta lle ofreca, deixando ao carn as sas
preocupacins:

Gilgamesh, por que vagas dun lado para outro?


A Vida que persegues non a atopars xamais.
Cando os deuses crearon a Humanidade,
asignaron a morte para esa Humanidade,
pero eles retiveron entre as sas mans a Vida.
En canto a ti, Gilgamesh, enche o teu ventre,
vive alegre da e noite,
que os teus vestidos sexan inmaculados,
lvache a cabeza, bache,
atende ao neno que che tome da man,
deleita ta muller, abrazada contra ti.
Tal o destino da Humanidade!

Estamos, pois, ante o famoso carpe diem, cantado moitsimos


sculos despois por Horacio nunha das sas famosas Odas. Con
todo, ante a insistencia de Gilgamesh, Siduri indcalle que se
entrevistase cun tal Urshanabi, o barqueiro de Utanapishtim, a
nica persoa capaz de guiarlle a travs das Augas da Morte. Hai
que remarcar que este Utanapishtim era unha das poucas
persoas que os deuses concedronlle a Inmortalidade ao
salvarlle dun pavoroso Diluvio, co que os Grandes deuses
castigaran tempo atrs Humanidade.

A esta temtica, o Diluvio Universal, dedcase a totalidade da


tboa undcima, as como a unha unha serie de probas a que lle
somete Utanapishtim a Gilgamesh para demostrarlle que non
poda alcanzar a Vida Eterna. No entanto, a instancias da esposa
de Utanapishtim -que tamn se salvou do Diluvio- o No
mesopotmico revela a Gilgamesh a existencia dunha planta
milagrosa, que proporcionaba a eterna mocidade -non a
inmortalidade- e que se achaba no fondo do mar. Gilgamesh,
deseoso de facerse con aquel gran agasallo, logra obtela, pero
nun trazo de xenerosidade no canto de comela el s, grdaa para
facer partcipe das virtudes da mesma, tempo despois, aos
ancins de Uruk. Con todo, durante o regreso sa cidade, e
mentres fai un alto no camio para baarse e refrescarse, unha
serpe apodrase da planta, deixando a sa pel tras de si.
Gilgamesh ponse a chorar e agora cando comprende o
significado da sa realidade: a inmortalidad ou a segunda
mocidade non era para el, non era para ningn humano.
Entristecido, prosegue a sa viaxe con Urshanabi e o Poema
finaliza cando Gilgamesh ensnalle orgulloso a Urshanabi as
murallas de Uruk, a sa cidade.

A Epopea de Gilgamesh unha das primeiras


mostras da literatura nas que se se menciona a
escritura de xeito explcito.

O autor do poema confirma que se dispn a trascribir os textos escritos polo


lendario rei sabio:

Ve agora a buscar
o cofre de cobre
manipula nel
o anel de bronce
Abre nel
o pomo do segredo
e extrae a tboa de lazulita
para descifrar
como Gilgamesh
superou tantas probas.

Flase dun relato escrito e dunha transcricin dese relato, mis


que dun canto como parece suceder nos textos considerados
homricos, nos que apenas hai ningunha mencin escritura

10

11

FRAGMENTOS DO POEMA DE GILGAMESH xunto con algns


versculos que aparecen na Biblia (Xnese VI-VIII). O poema data do III
milenio a.C., e o relato bblico aproximadamente do sculo VI a.C.
(reproducimos a pxina de
www.uv.es/ivorra/Historia/Historia_Antigua/Gilgamesh.html)
Gilgamesh habl a Utnapishtim el Lejano: Te he
estado observando, pero tu aspecto no no es
extrao, eres como yo! T mismo no eres
diferente, eres como yo! Tena la intencin de
luchar contra ti, pero (en cambio) mi brazo se posa
amistosamente sobre ti. Dime, cmo asististe a la
Asamblea de los dioses y encontraste la vida

12

(eterna)? Utnapishtim habl a Gilgamesh,


diciendo: "Te revelar, Gilgamesh, una cosa oculta,
y un secreto de los dioses te dir:
Suruppak, ciudad que t conoces y que en las
riberas del ufrates est situada, esa ciudad era
muy antigua, y haba dioses en ella. Los corazones
de los grandes dioses los impulsaron a suscitar el
diluvio. El padre de todos, Anu, orden el
juramento [de no revelar lo que all se hablara], el
valiente Enlil era su consejero, Ninurta, su
asistente, Ennuge, su irrigador. Ea (el sabio
prncipe) tambin estaba con ellos bajo el
juramento [de silencio], as que repiti su
parlamento a la choza de caas: Choza de
caas, choza de caas! Pared, pared! Oh,
Hombre de Suruppak, hijo de Ubar-Tutu! Demuele
(esta) casa y construye una nave! Renuncia a tus
riquezas y busca la vida.
Desdea tus
pertenencias y salva a los seres vivos! Haz que
todos los seres vivos suban al barco. El barco que
has de construir ha de tener las mismas
dimensiones: su longitud debe corresponder con
su anchura. Constryele un tejado como el Apsu..
Entend y dije a Ea, mi seor: He aqu, mi seor,
lo que as ordenaste tendr a honra ejecutar. Pero,
qu contestar a la ciudad, a la gente y a los
ancianos? Ea habl, dicindome a m, su servidor:
En tal caso, esto es lo que has de decirles: He
sabido que Enlil me es hostil, de modo que no
puedo residir en vuestra ciudad, ni poner mi pie en
el territorio de Enlil. Por lo tanto, a lo profundo
bajar, para vivir con mi seor, Ea. Pero sobre
vosotros derramar la abundancia, los pjaros
selectos, los ms excelentes peces. La tierra se

13

Haz para ti un arca de


maderas
bien
acepilladas: en el arca
dispondrs celdillas, y
las calafatears con
brea por dentro y por
fuera.
Y
has
de
fabricarla
de
esta
suerte: la longitud del
arca
ser
de
trescientos codos, la
latitud de cincuenta, y
de treinta codos su
altura. [...] Y de todos
los animales de toda
especie meters dos
en el arca, macho y
hembra,
para
que
vivan contigo.

colmar de riqueza de cosechas. Por la maana


har que lluevan panes y por la noche trigo.
Al primer resplandor del alba, [la gente de] la
regin se junt a mi alrededor, el carpintero trajo
su hacha, el artesano de las caas trajo su piedra
(de trabajo), [...] el nio llevaba la brea, el dbil
trajo todas las otras cosas necesarias. Al quinto da
tend su maderamen exterior. Un acre (entero) era
el espacio de su suelo, diez docenas de codos la
altura de cada pared. Diez docenas de codos cada
borde del cuadrado puente. Prepar los contornos
(y) lo ensambl. Lo prove de seis puentes,
dividindolo (as) en siete pisos. Cada piso lo divid
en nueve compartimentos. Clav desaguaderos en
l. Me procur prtigas y acopi suministros. Tres
sar de betn ech en el horno. Tres sar de asfalto
tambin ech en el interior, tres sar de aceite los
portadores de cestas transportaron, Aparte de un
sar de aceite que la calafateadura consumi, y los
dos sar de aceite que el barquero estib.
Bueyes mat para la gente y sacrifiqu ovejas
cada da. Mosto, vino rojo, aceite y vino blanco di a
los trabajadores para beber, como si fuera agua
del ro, para que celebrasen como en el da del ao
nuevo. Abr... ungento, aplicndo(lo) a mi mano.
Al sptimo da el barco estuvo completo. La
botadura fue ardua. Tuvieron que formar una pista
de rodillos que llevaban de atrs adelante hasta
que dos tercios de la estructura entraron en el
agua. Cuanto tena cargu en l: cuanta plata
tena cargu en l; cuanto oro tena cargu en l;
cuantos seres vivos tena cargu en l. Toda mi
familia y parentela hice subir al barco. Las bestias
de los campos, las salvajes criaturas de los

14

Por
tanto
tomars
contigo toda especie
de comestibles, y los
pondrs
en
tu
morada, y te servirn
tanto a ti como a ellos
de alimento. [...] En el
plazo sealado del da
dicho, entr No con
Sem, Cam y Jafet, sus
hijos, su mujer, y las
tres mujeres de sus
hijos con ellos, en el

campos. Todos los artesanos hice subir a bordo.

arca.

Shamash me haba fijado un tiempo: Por maana


har que lluevan panes, y por la noche trigo!
Sube [entonces] a bordo y sella la entrada!
Aquel tiempo sealado lleg: por la maana, hizo
que llovieran panes, y por la noche trigo.
Contempl la apariencia del tiempo. El tiempo era
espantoso de contemplar. Sub al barco y sell la
entrada. Por haber calafateado el barco, a PuzurAmurri, el barquero, ced la casa con todo su
contenido. [En otros textos, Utnapishtim le entrega
al barquero, que cierra la escotilla por fuera, una
tablilla nombrndolo heredero de todos sus bienes
que quedan atrs.]

[...] Y el Seor lo cerr


por la parte de afuera.

Al primer resplandor del alba, una nube negra se


alz del horizonte. En su interior Adad truena,
mientras Sullat y Hanis van delante, movindose
como heraldos sobre colina y llano. Erragal arranca
los amarraderos; avanza Minurta y hace que los
diques se desborden. Los Anunnaki levantan las
antorchas, encendiendo la tierra con su fulgor. La
consternacin por los actos de Adad llega a los
cielos, pues volvi en negrura lo que haba sido
luz. La vasta tierra se hizo aicos como una vasija.
Durante un da el viento del sur sopl, ms y ms
fuerte, sumergiendo los montes, atrapando a la
gente como un ataque. Nadie ve a su prjimo, no
pueden reconocerse unos a otros en el torrente.
Los
dioses
se
aterraron
del
diluvio
y,
retrocediendo, ascendieron al cielo de Anu. Los
dioses se agazaparon como perros acurrucados
contra el muro exterior.

Pasados los siete das,


las aguas del diluvio
inundaron la Tierra.
[...] Entonces vino el
diluvio por espacio de
cuarenta das sobre la
tierra, y crecieron las
aguas.

Ishtar grit como una parturienta, la seora de

[...] y todo cuanto en

15

dulce voz de los dioses gime: Los das antiguos se


han trocado, ay!, en arcilla porque dije maldades
en la asamblea de los dioses. Cmo pude decir
maldades en la asamblea de los dioses,
provocando una catstrofe para destruccin de mi
gente! No tard ms en dar a luz a mi querido
pueblo de lo que l tarda ahora en llenar el mar
como los peces! Los dioses Anunnaki lloraban con
ella, Los dioses, humildemente, lloran sentados,
con los labios ardiendo, muertos de sed.

la tierra tiene aliento


de vida, todo pereci.
[...]
Y
las
aguas
dominaron la tierra
por espacio de ciento
cincuenta das.

Seis das y siete noches sopl el viento del diluvio,


mientras la tormenta del sur barre la tierra. Al
llegar al sptimo da, la tormenta del sur
(transportadora) del diluvio amain en la batalla,
que haba reido como un ejrcito. El mar se
aquiet, la tempestad se apacigu, el diluvio ces.
Contempl el tiempo: la calma se haba
establecido, y toda la humanidad haba vuelto a la
arcilla. El paisaje era llano como un tejado. Abr
una escotilla y la luz hiri mi rostro. Inclinndome
muy bajo, me sent y llor, deslizndose las
lgrimas por mi cara. Mir en busca de la lnea
litoral en la extensin del mar: a doce leguas
emerga una regin (de tierra). En el Monte Nisir el
barco se detuvo. El Monte Nisir mantuvo sujeta la
nave, impidindole el movimiento, Un primer da,
un segundo da, el Monte Nisir mantuvo sujeta la
nave, impidindole el movimiento. Un tercer da,
un cuarto da, el Monte Nisir mantuvo sujeta la
nave, impidindole el movimiento. Un quinto y un
sexto (da), el Monte Nisir mantuvo sujeta la nave,
impidindole
el
movimiento.

Dios,
entre
tanto,
teniendo presente a
No, y a todos los
animales, y a todas
las
bestias
que
estaban con l en el
arca, hizo soplar el
viento sobre la tierra,
con que se fueron
disminuyendo
las
aguas. [...] Y el arca, a
los veintisiete das del
mes sptimo, repos
sobre los montes de
Armenia. Las aguas
iban menguando de
continuo, pues en el
primer da de este
mes se descubrieron
las cumbres de los
montes.
Pasados
despus
cuarenta
das, abriendo No la
ventana que tena
hecha en el arca,
despach al cuervo, el

Al llegar el sptimo da, envi y solt una paloma.


La paloma se fue, pero regres. Puesto que no
haba descansadero visible, volvi. Entonces envi

16

y solt una golondrina. La golondrina se fue, pero


regres; Puesto que no haba descansadero visible,
volvi. Despus envi y solt un cuervo. El cuervo
se fue y, viendo que las aguas haban disminuido,
come, se rasca, se atusa las plumas, pero no
regresa.

cual no volvi hasta


que las aguas se
secaron
sobre
la
tierra. Envi tambin
despus de l la
paloma, para ver si ya
se haban acabado las
aguas en el suelo de
la tierra, la cual, no
hallando
donde
posarse, volvi a l, al
arca, porque haba
agua sobre toda la
tierra [...]

Entonces dej salir (todo) a los cuatro vientos y


ofrec un sacrificio. Vert una libacin en la cima
del monte. Siete y siete vasijas cultuales prepar,
sobre sus trpodes amonton caa, cedro y mirto.
Los dioses olieron el aroma, los dioses olieron el
dulce aroma, los dioses se apiaron como moscas
en torno al sacrificio.

Sali, pues No, y con


l sus hijos, su mujer
y las mujeres de sus
hijos, como tambin
salieron del arca todos
los animales [...] Y
edific No un altar al
Seor y, cogiendo de
todos los animales y
aves limpias, ofreci
holocaustos sobre el
altar. Y el Seor se
complaci en aquel
olor de suavidad, y
dijo:
Nunca
ms
maldecir la tierra por
las culpas de los
hombres

Cuando, al fin, la gran diosa lleg, alz las grandes


joyas que Anu haba labrado para su disfrute:
Dioses, tan cierto como que no olvidar este
lapislzuli que est en mi cuello, recordar estos
das, sin jams olvidarlos. Vengan los dioses a la
ofrenda; (pero) no acuda Enlil a la ofrenda, porque,
sin mostrar respeto alguno, caus el diluvio y a mi
pueblo conden a la destruccin.

Cuando finalmente lleg Enlil y vio el barco, Enlil


mont en clera, le invadi la ira contra los dioses

17

Igigi: Escap algn ser vivo? Ningn hombre


deba sobrevivir a la destruccin!. Ninurta habl
al valiente Enlil, diciendo: Quin, salvo Ea, poda
idear algo as? Slo Ea, que conoce toda
maquinacin.
Ea habl al valiente Enlil, diciendo: T, el ms
sabio de los dioses, t, hroe, cmo pudiste, sin
respeto alguno, causar el diluvio? Castiga al
pecador por sus pecados, castiga al ofensor por su
ofensa! (Sin embargo), s benvolo para que [la
humanidad] no sea cercenada! S paciente para
que no muera! En lugar de traer t el diluvio,
ojal un len hubiera surgido para disminuir la
humanidad! En lugar de traer t el diluvio, ojal
un lobo hubiera surgido para disminuir la
humanidad! En lugar de traer t el diluvio, ojal
una hambruna hubiera surgido para menguar la
humanidad! En lugar de traer t el diluvio, ojal
una pestilencia hubiera surgido para herir a la
humanidad! No fui yo quien revel el secreto de
los grandes dioses. Yo slo hice que Utnapishtim
viese un sueo, y percibi el secreto de los dioses.
Reflexiona ahora en lo que le atae!.

18

He aqu una diferencia


notable entre ambos
textos: en el Gnesis
no hay ningn dios
sabio como Ea que le
saque los colores a
Yahveh por el crimen
contra la humanidad
que
cometi
al
desencadenar
el
diluvio.

Hai outro episodio do poema, que tamn est conectado,


anda que de forma mis indirecta, coa mitologa xuda.
A serpe que arrebata a inmortalidad a Gilgamesh (e a todos os
homes con quen pensaba compartila) asemllase que
desencadea a expulsin de Adn e Eva do Edn, impedindo que
cheguen a comer da rbore da Vida, que lles deu a inmortalidade.

19

Xa case no desenlace da historia, cando Gilgamesh se disapn a


regresar frustrado a Uruk, o barqueiro Utanapishti, dille:

-Gilgamesh, vieches ata aqu


con gran dor e fatiga:
Que che vou a dar cando regreses ao teu pas?
Vou revelarche
un misterio
A comunicarche
un segredo dos deuses
Trtase dunha planta
coa raz semellante do Falso-Xasmn,
E cuxas espias son como as da zarza
listas para pincharte as mans.
Se consegues facerte con ela,
atoparas a vida prolongada.
Gilgamesh non o dubida un instante e mergllase ata o fondo do mar onde
atopou a planta.
Apoderouse dela pese aos pinchazos
O heroe, feliz e satisfeito tras todas as penurias que sufriu, dille ao seu
barqueiro UrShanabi:
-UrShanabi, esta a planta
contra o medo morte:

20

Con ela,
pdese recobrar a vitalidade.
Vou levala a Uruk, dos cercados,
onde para probar a sa eficacia
farei que a tome un vello:
Porque o seu nome :
O vello rexuvenece
Logo tomareina eu mesmo,
para recuperar a mia mocidade.

O regreso a Uruk agora feliz, grazas a este inesperado agasallo


de Utanapishti. Con todo, logo de percorrer trescentos
quilmetros, Gilgamesh e UrShanabi acampan:

Ao ver Gilgamesh
un pozo de auga fresca,
Entrou nel
para baarse
Pero ao cheiro da planta
unha serpe
sau furtivamente do seu nio
e levouna
De regreso
quitouse unha pel.

21

A serpe que rouba a Gilgamesh a planta da mocidade, cando xa todo pareca


conducir ao feliz desenlace, o primeiro diabolus ex machina literario
coecido. O desenlace feliz converteuse en trxico de xeito imprevisto:

Gilgamesh, entn sentouse


e chorou
E as bgoas escorregaban polas sas fazulas.
Tomou a man de UrShanabi o Barqueiro
e dxolle:
-Para quen se esgotaron os meus brazos?
Para quen o sangue do meu corazn

22

se derramou?

GILGAMESH E O CINE
Dous homes e un destino, a pelcula de George Roy Hill e
protagonizada por Robert Redford e Paul Newman, un
dos exemplos mis coecidos das tramas de amizade:
dous amigos que emprenden unha viaxe xuntos.

Estas historias a mido acaban mal, como Thelma e


Louise, de Ridley Scott, que en certo xeito unha
variacin do guin de Goldman, pero agora protagonizado
por das amigas.
un tipo de aventura que se remonta a Gilgamesh e o
seu gran amigo Enkidu.
Poderanse atopar exemplos desde Stan Laurel e Oliver
Hardy (o Gordo e o Fraco) s xa mencionadas Thelma e
Louise.

23

24

You might also like