ar-GE YNETM

PROF. DR. SMAL STEL

AR-GE
GENEL
EREVE

AR-GE
TEMEL KAVRAMLARI
Temel

Aratrma: Bir konu alann anlamak zere,

uygulamayla dorudan ilikili olmayan bilgi edinme.
Uygulamal Aratrma: Temel aratrma bulgularnn
uygulamaya yanstlmasna ilikin bilgi zenginletirme.
Teknoloji: Bir rn/rn kua oluturulmasna ynelik
ustalk bilgisi (know-how).
Gelitirme: Aratrma sonularnn yeni/yenilenmi
rne (mal-hizmet-sre) transferi.
Yenilik: Bilime dayal bir buluun kullanm deeri
tayan rne dntrlmesi yol haritas.

ZEL SEKTRDE
AR-GENN 20. YY
KRONOLOJS
Birinci Kuak

1900 - 1950

kinci Kuak

1950 - 1980

nc Kuak

1980 - 1990

Drdnc ve Beinci Kuak

1990 -

ZEL SEKTRDE
20. YY AR-GE KLOMETRE
TALARI

Birinci Kuak, temel ve uygulamal aratrmann da

gelitirme kadar nem tad devredir.
kinci Kuak, ilginin yeni rn gelitirme srecinde younluk
kazand devredir.
nc Kuak, AR-GE projeleri ve proje portfy
ynetiminin ne kt devredir.
Drdnc Kuak -rn ve sre yansra- bilgi ynetimi,
rgt yaps ve teknoloji ynetiminin AR-GEsinin de
gndeme geldii devredir (AR-GEnin AR-GEsi)
Beinci Kuak, irketin d evre paydalar ile ibirliigbirlii modellerinin gndeme geldii devredir.

RKET PENCERESNDEN
AR-GE OLGUSUNA
BAKI

Bilimsel bilgi, zel sektr asndan -akademik evrelerde

olduunun aksine- yalnzca bir ara ktdr.

Teknolojiye transfer edilerek ticari beklentileri

karlayacak rne dntrlmedike, i asndan
anlam tamayacaktr.

Bu temel prensip gzden karlrsa, AR-GE etkinlikleri

ile ticari amalar arasndaki kpr zayflayacaktr.

YEN/YENLENEN RN
ANLAMI VE NEM
rnn hem kendi
gemiinden, hem de rakip
rnlerden stn klnmas
(pozitif farkllatrlmas)

Bylece;

irket ve marka imajnn

yerletirilmesi ve pekitirilmesi

Rekabet stnl
salanmas

Pazarlama taktiklerinin
alannn geniletilmesi

Pazar paynn
genilemesi

gelitirme giriimlerinin
desteklenmesi

Cironun
iyiletirilmesi

Mteri mutluluunun
ve sadakatinin artmas

AR-GE YOUNLUU
ZERNE
Cironun AR-GE harcamalarna ayrlan yzdesi
(AR-GE btesinin ciro iindeki pay),
AR-GE Younluu olarak adlandrlmaktadr.
Bu deer, ortalama % 3-4 dzeyindedir.
Baz sektrlerde (rnein, ila) ise, % 10un zerine
kabilmektedir.

BULUTAN YENLE
YOLCULUK

Buluun yeni / yenilenmi rne dnmnn baars,

temelde u faktrlerin fonksiyonudur:
Giriimcilik ruhu (risk alma) kapasitesi
Yaratc (kalp-tesi) dnce potansiyeli
Elverili pazar (mteri ve rekabet) dinamikleri
Teknolojik bilgi-beceri-deneyim
Teknoloji ynetimi yetkinlii (rnein, AR-GE, risk
sermayesi, patent ynetimi)
Destekleyici d evre koullar (rnein, devletin
zendirici politikalar)

AR-GE M,
TEKNOLOJ YNETM
M?
Teknoloji Ynetimi kavram,
AR-GEyi de kapsayan, ancak
onun tesine geen bir yelpazedir.
Teknoloji Ynetimi anlatm
-rnein- risk sermayesi ve patent
konularn da barndrmaktadr.

AR-GE LE ETKLEEN
LETME
FONKSYONLARI
Stratejik
Ynetim

Halkla
likiler (PR)

Kalite
Gelitirme

Lojistik

nsan
Kaynaklar

Finansman

retim

Pazarlama

AR-GENN
KARAKTER
EVRMSEL
Srekli iyiletirme (yeniletirilen rnler)
Taklit, uyarlama
kt: ben de varm trevi rnler
DEVRMSEL
Kesikli (srama biiminde)
kt: Gerek anlamda yeni rnler
(bazen, sektrde /dier sektrlerde
r aabilir)

AR-GEY
TETKLEYEN
FAKTRLER

EKME ETKS

TME ETKS

Mteri talepleri kaynakldr. Bilim-teknoloji kaynakldr.

Genellikle srekli / evrimsel ounlukla kesikli/devrimsel
karakterdeki AR-GE iin
karakterli AR-GE
sz konusudur.
durumunda geerlidir.

YENLK FIRSAT
PENCERELER
rn-esasl

Tasarm
Performans

Ambalaj

odakl
Sre temelli

retim
Pazarlama

Hizmet tabanl

RN GELTRME
SRE KOORDNATLARI
Balang noktas
seenekleri:
Yaratc dncelerin
nceliklenmi listesi
rn spesifikasyonlar
taslak erevesi

Biti* noktas seenekleri:

rn lansman
rn yaam dngs
aamalar
_____________
* rn gelitirme sreci,
noktann konmad srekli
bir yolculuk da olabilir.

AR-GENN Z : NSAN
Entelektel Sermaye:
Pazar pay ve karlla dnen bilgi birikimidir.
Bu kapsamda;
Yaratc d dnce admlar
Buluuluk yenilikilik giriimleri
yer almaktadr.

BR AR-GE EKSEN:
KURUMSAL BLG
YNETM
AR-GE asndan nem tayan bilgiler
Bilimsel ve teknolojik ereve
Teknoloji ynetimi yelpazesi
Kurumsal bilgi ynetimi,
irket bilanosundaki bilgisel aktiflerin:

Mterilerin yaam kalitesine deer katacak,

Rekabet stnl salayacak,
rnn nitelik dokusunu srekli iyiletirecek

biimde ynetilmesidir.

KURUMSAL BLG
ENVANTER
irketin bilgi havuzu:

Kurumun bilgi bankasnda yer alan (kurumsal bellekte kaytl)

nsanlarn aklnda bulunan (yazl olmayan)

bilgilerden oluur.

Tekil ve oul (ortak) akl arasnda karlkl beslenme zinciri

sz konusudur.
Bireysel lekteki ve irket genelindeki bilgi aklarnn
glendirilmesi, kolayca taklit edilemeyen bir kurumsal
ekirdek yetkinliktir.

KURUMSAL BLGNN
YNETM

Stratejik ynetim balklar

irket-ii bilgi retiminin (ncelikle yaratc dncenin)
zendirilmesi
Tekil bilginin kurumsallatrlmas
irket dndan / dna bilgi transferi
rgtsel yaplanma ve ileyiin (karar i iliki aklarnn)
dzenlenmesi
Biliim teknolojilerinden yararlanlmas
Kurum kltrnn bilgi ynetimini destekleyici klnmas
Not: Kurumsal bilgi ynetimi, donanm ve yazlm unsurlar kadar
kurum kltrne de dayanmaktadr.


AR-GE AISINDAN
NCELKLER

Yaratclk sergileyebilen profesyonellerin seilmesi ve

srekli glendirilmesi
Yaratc dnce engellerinin (zellikle, kltrel
faktrlerin) belirlenmesi ve ortadan kaldrlmas
Bilgi paylamnn kolaylatrlmas
(irket-ii ve paydalar aras)
Yazl olmayan bilginin kaybolmasnn nne geilmesi
Kritik bilginin rakiplere szmasnn nlenmesi
Bilgi ynetiminin performans ve verimliliinin llmesi

AR-GEYE KALTE
YNETM
PENCERESNDEN BAKI
Kalite ynetimine (rnein, kalite gvencesi sistemlerine) ilikin
kavramlar AR-GE etkinliklerine yanstlrken u unsurlar gz
nnde bulundurulmaldr:

Sreler -zellikle ilk balarda- tam anlamyla tanmlanamaz.

Sreler -dier fonksiyonlarn aksine- rutin (yinelenen karakterde)
deildir.
Yap-sre-sonu kriterleri baz durumlarda netletirilemeyebilir.
Ara ktlarn lm her zaman mmkn olmayabilir.
Doasnda bulunan belirsizlik ve yanlg pay nedeniyle, iin, ilk
seferinde doru yaplmas ilkesi geerliliini yitirmektedir.

AR-GE GRMLER
BTE PROFL
100
90
80
70
60
50
40
30
20
10
0

Btedeki
pay (%)

Temel
Aratrma
(%1-10)

Uygulamal
Aratrma
(%15-20)

Gelitirme
(%45-50)

(*) Temel aratrma

harcamalar, sektrden
sektre belirgin biimde
farkllamaktadr. Dahas,
teknoloji stratejisinin
karakterine bal olarak,
ayn sektrde dahi
deikenlik
gsterebilmektedir.

AR-GE ETKNLKLER
GLOBAL TRENDLER
ABD, AB ve Japonyadaki gelimeler, zel sektrde u
belirgin eilimlere iaret etmektedir:
Arlk

noktas, giderek ARdan GEye kaymaktadr.

Artk

ksa dnemli (< 3 yllk) projeler ncelik almaktadr

(toplam AR-GE btesinin te ikisi)

Bu

alandaki yatrmlar, gittike lke / blge dna

ynelmektedir (AR-GEnin kresellemesi olgusu)

AR-GE ALANINDA
N PLANA IKAN
UNSURLAR

AR-GEnin tesinde, toplam teknoloji ynetimi felsefesinin

yerlemesi
AR-GE atlmlarnn irket stratejileri ile btnlemesi
Pazarn ekme etkisinin ne kmas
Mteri ile erken ve youn ilikiler
Entelektel sermayeyi destekleyen insan kaynaklar ynetim
aralar (rnein, bu alana zg motivasyon)
irket-ii koalisyonlar (rnein, departmanlar aras apraz
takmlar)
D evre paydalar (rnein, tedarikiler; dahas, rakipler)
ile adokulanma tr gbirlikleri

RKETLERDE AR-GE
YNETM NEREDEN
NEREYE
Kavramlara Katk

Amalarna Katk

Teknolojik Mkemmellik

Mteri Beklentilerinin
Karlanmas

Devrimsel Atlmlar

Evrimsel Admlar

Departman-i Gruplar

Departmanlar Aras
Takm almas

AR-GE Ynetimi

Teknoloji Ynetimi

AR-GE STRATEJK
YNETMNDE
NCELKL SORUNLAR

(rn-pazar) gelitirme abalarnn yenilikilik giriimleri

ile desteklenmesi
Proje portfynn irket stratejileri ile uyumlandrlmas /
btnletirilmesi
Portfy-ii (rnein, ksa ve uzun dnemli projeler aras)
dengelerin kurulmas ve srdrlmesi
AR-GE kalitesinin metriklenmesi
Yeni rn gelitirme srecinin performans ve verimliliinin
iyiletirilmesi
Yeterli nitelikte insan kaynaklarnn salanmas ve elde
tutulmas

AR-GE GRMLERNN
YAZGISI
Yeni rn gelitirme yolculuunda ortalama baar oran :
1 / 3.000
(Bu oran sektrden sektre deimektedir.
rnein, ila sektrnde daha dktr.)

Genelde, ortaya yle bir tablo kmaktadr:

AR-GE GRMLERNN
YAZGISI
BASAMAK

ADET

Ham d / dnce

3.000

neriye dnen dnce

300

Gelitirme aamasna eriebilen

Lansman evresine ulaabilen

1.7

Lansman sonras baarl olabilen

Ref: J. Prod. Innov. Manag.,16:455-68,1999.

AR-GE
STRATEJK
YAKLAIM

TEKNOLOJ STRATEJSNN
GEREKES
Teknoloji, retim dostu tasarmdan rn kalitesine, retim
sreci maliyetinden garanti hizmetinin maliyet-etkililiine
yaylan yelpazede, srdrlebilir kurumsal geliim
faktrnn anahtar kavramdr.
irketler asndan teknoloji,
100 Metre deil, Maraton yardr.
Bu nedenle, stratejik lekte yaklalmaldr:
Uzun dnemli
Btnleik

RKET SKLET x AR-GE

LKS
eyrek yzyl ncesine kadar, AR-GE
bakmndan ar siklet irketlerin ok
daha avantajl olduu dnlrd.
Gnmzde ise, KOB siklet irketlerin
de -kendi balarna ve/veya bu siklet iinde
ya da ar siklet ile adoku modellerine
giderek- AR-GEde belirgin yol aldklar
grlmektedir.

KOB SKLETN
AVANTAJLARI
Giriimcilik ruhu
evik karar mekanizmas
Esnek yaplanma
Sre dinamizmi
Biimsel olan ve olmayan gl iletiim
Brokratik hantallktan uzaklk
Deiime-yenilie ayak uydurabilme
Uzmanlk gerektiren gedik (ni) pazarda
/ segmentte stnlk ans

YAPILANMASI
AISINDAN EMEKLEME
DNEM

Teknoloji ynetiminin daha banda olan irketlerde, ie bir

n yaplanma dnemi ile balanabilir.
Bu devrede, ayr bir AR-GE departman kurulmas yerine -n
hazrlk olarak- geici bir sre iin ikiz grevlendirme
yoluna gidilebilir.
Tepe ve orta kademe yneticilerden oluan bir takm, sistemli
bir alma dzeni srdrerek, bu sre boyunca teknoloji
yneticisi boluunu bir derecede doldurabilir.
Bata pazarlama ve retim olmak zere, eitli
fonksiyonlardan insan kaynaklarnn katlmyla kurulacak
takmlar, AR-GE insan kaynaklar eksiini bir lde
giderebilir.

TEKNOLOJ STRATEJK YNETM

DI EVRE YELPAZES

Frsatlar ve riskler radar, yalnzca bulunulan sektr

ile snrl kalmamaldr.

Gerek ekme etkisi anlamnda, gerekse itme etkisi

kapsamnda -ilk bakta ilgisiz gibi grnenler de dahildier sektrler zerinde de durulmaldr.

D evre faktrlerine, teknolojik ibirlii-gbirlii

payda penceresinden de baklmaldr.

TEKNOLOJ STRATEJK YNETM

DI EVRE FAKTRLER
Mteriler
Rakipler
Tedarikiler
Kredi

Kurulular
Akademik Kurumlar
Sivil Toplum Kurulular
Devlet

YNETM

DI EVRE
DEKENLER
Kltrel

/ Sosyolojik / Psikolojik
Makro / Mikro Ekonomik
Politik / Hukuksal
Ekolojik
Bilimsel / Teknolojik

TEKNOLOJ STRATEJS NCELKL SORULAR

Teknoloji, irketin vizyon
erevesinde ve misyon
belgesinde ne ynde ve hangi lde yanklanmaldr?
D evreden yansyan frsatlar ve riskler, irketin
teknoloji alannda nasl bir duru sergilemesini
gerektirmektedir?
irket, teknoloji ynetimi ile hangi alardan ve ne
derinlikte ilgilenecektir?
irket, AR-ge (aratrma arlkl) / ar-GE (gelitirme
ncelikli) yaklamlar arasnda nasl bir yol izleyecektir?
irketin
teknoloji ynetimi bakmndan daha da
gelitirmesi gereken yanlar nelerdir?

TEKNOLOJ STRATEJS TEMEL SEENEKLER

AR-GE alanna yatrm yaplmas x yaplmamas
Teknoloji ynetiminin AR-GE d balklar da kapsamas x kapsamamas

AR-GE giriimlerinde rn x sre zerinde durulmas

Teknolojik hamlelerde proaktif x reaktif olunmas
AR-GEye yatrmn kendi bana x gbirliine gidilerek yaplmas
Ynetim stilinde ve rgtsel yap-ileyite deiime gidilmesi x gidilmemesi

TEKNOLOJ
STRATEJSNN
TEMEL EKSENLER
Teknovasyon (teknolojik inovasyon), balca kulvarda ilerlemektedir:

Uyarlama

Evrimsel Yaklam

Bakalarnca gelitirilmi
teknolojiden
yararlanarak, bunun zerine
yeni teknoloji / rn inas*

Teknolojiyi / rn
kademe kademe
iyiletirmek

*Birden ok teknolojinin
kombinasyonu teknoloji fzyonu
olarak anlr

Devrimsel Yaklam
Temel aratrmaya
dayandrlm
yepyeni bir
teknoloji / rn
yaratmak

TEKNOLOJ YNETM
N PF NOKTASI
AR-GEnin

Pazarlama
retim
Finansman

fonksiyonlar ile
btnleik
biimde
srdrlmesidir.

RKET- AR-GE
KOALSYONLARI
AR-GE projelerinde, irket fonksiyonlar aras (apraz)
takm almas yaklam giderek yaygnlamaktadr.
Yeni rn gelitirmede baarl olan irketlerde,
evrimsel nitelikteki AR-GE projelerinde dahi
departmanlar aras koalisyonlara yaklak % 70
orannda gidilmektedir.
Bu koalisyonlar, devrimsel karakterdeki
rn gelitirme srelerinde daha da
younluk kazanmaktadr.

DEPARTMANLAR ARASI
KOALSYON
FORMLLER

Koalisyonun taraflar belirlenirken, yeni rn gelitirme

srecinin evresine gre seici yaklalmaldr.

AR-GE+Pazarlama+retim yapsndaki koalisyonunun her

aamada beklentileri karlamayaca -dahas, bazen geri
tepebilecei- unutulmamaldr.

rnein, pazar frsatlarnn analizi aamasnda AR-GE ile

Pazarlama koalisyonu anlaml olmakta; ancak, bu basamakta
koalisyona retimin de katlmas, verimlilii drmektedir.

KL - L
KOMBNASYONLAR

Departmanlar aras AR-GE odakl koalisyonlarda ikili uygulamalar

(fonksiyonlarn ayr ayr eletirilmesi) n plana kmaktadr.

Yeni rn gelitirme srecinin n test evresinde

ARGE+Pazarlama+retimls yerine;
ARGE+Pazarlama, AR-GE+retim, Pazarlama+retim ikili
alma dzenlerine gidilmektedir.

apraz takmlarn performans yeterince bilinmektedir. Ancak, ok

ynl maliyetleri (rnein, kltrel uyumluluun psikolojik bedeli,
uzlama menziline girmenin zaman btesi) gz nne alndnda,
ikili kombinasyonda bile verimlilik bazen dk kalabilmektedir.

RKETLER GRUBU
APINDA

AR-GE RGTLENMES
Tek merkezli (santralize) model
Bu modelde, irketler grubu genelinde bir tek AR-GE
departman bulunmaktadr.

ok merkezli (desantralize) model

Bu modelde ise, irketler grubunun stratejik i
birimlerinde AR-GE departmanlar yer almaktadr.
Bazen, her bir stratejik i biriminde AR-GE
yaplanmasna gidilmekte; bazen de, bir AR-GE
departman birka birimi beslemektedir.

APINDA

DESANTRALZE AR-GE
YAPISI
AR-GE departmanlarnn stratejik i birimlerine yayld ok
merkezli modelde, u seeneklerle karlalmaktadr:

Her stratejik i biriminde bir AR-GE yaps yer almaktadr.

Her i biriminin deiik blmlerinde (rnein, tasarm /
retim) AR-GE departmannn bir uzants (irtibat
eleman / elemanlar) bulunmaktadr.
Departmanlar aras (apraz) takmlar -zerklik dzeylerine /
zynetim durumlarna bal olarak- desantralize modelde
rol almaktadr.

APINDA
KARMA AR-GE
RGTLENMES
Stratejik birimler biiminde rgtlenmi olan bir irketler
topluluunda, ounlukla karma model uygulanmaktadr.

Karma modelde, esas olarak desantralize yaklamdan

hareket edilmektedir.

Desantralize model, daha ok temel ve uygulamal aratrma

ile teknoloji platformu gelitirilmesine ynelik merkezi bir
birim ile desteklenmektedir.

Karma model, bir AR-ge merkezi ve etrafndaki uydu arGE blmlerinden olumaktadr.

AISINDAN

OKGEN REKABET
GC
Buzdann grnen ksm:
Bilim-teknoloji alannda yeterlilik
Teknoloji ynetimi yetkinlii
Buzdann grnmeyen ksm:
Lider-yneticilik enerjisi
Stratejik bak as varl
Kurum kltr elverililii
rgtsel yap-ileyi uygunluu
Bilgi ynetimi altyaps geerlilii
nsan kaynaklar ynetimi dinamizmi
Pazarlama ynetimi potansiyeli
retim ynetimi esneklii
Finansman ynetimi kapasitesi
Lojistik ynetimi akkanl
Paydalarla ilikilerin salaml

TEKNOLOJ
YNETMNDE
REKABET EMSYES
Grnmeyen rakipler de hesaba katlmaldr. Bunlar, imdiki
zamanda sz konusu olmayan; ancak, stratejik zaman diliminde
ortaya kabilecek rakiplerdir.
Bu rakipler;
Bugn iin sektrde yer almyor olabilir.
Sektrde bulunmakla beraber, yeni teknoloji / rn
bakmndan imdilik rekabet gndeminde olmayabilir.
Teknoloji asndan rekabet istihbarat ve rekabet istihbaratna
kar koyma bakmndan, grnenler kadar grnmeyen
rakipleri de gz nnde bulundurmak gerekmektedir.

TEKNOLOJK REKABET
ETKLEYEN PYASA
FAKTRLER
Rekabet

stnlnn mr -birok unsurun yannda- piyasa

dinamiklerine de baldr.
Sektrel younlama (tam rekabet, tekelci rekabet ve tekel
piyasas senaryolar), teknolojik rekabeti de etkilemektedir.
Teknolojik rekabet stnlnn en ksa mrl olduu
durum, oligopol piyasasdr. Burada birbirlerini her adan
ok yakndan izleyen ba eken irketler, teknolojik
atlmlara karlkl evik tepkiler vermektedirler.
Bu durum, bazen statik rekabet tablosuna yol
aabilmektedir: Derhal taklit edilme riski nedeniyle, hibir
irket rekabeti birinci derecede teknolojik eksene
dayandrmamaktadr.

AR-GE YNETM PENCERESNDEN

REKABET ANALZ

Teknoloji, pazar dinamikleri / piyasa koullar asndan ne

dzeyde belirleyici bir anahtar kavramdr?
Teknoloji, rekabet unsurlar arasnda ne derecede ncelikli bir
faktrdr?
Rakiplerin teknolojik gc nedir? (rnein, yeni bir
teknolojiyi / rn taklit etme kapasiteleri ne dzeydedir?)
Teknoloji bakmndan kalc rekabet stnl asndan
rakiplerle aradaki aklar nelerdir?
Rekabetle baedebilmek iin, teknolojik hamle stratejileri
neler olmaldr? (rnein, atlacak admlarn rotas, sras,
temposu hz ve ivmesi)

AR-GE KAYNAKLI
REKABET

Yeni / yenilenmi rn, mteri gne (mterilerin bu rne

kaymalarna) neden olmaktadr.

Bu g, rakip rnden olabilecei gibi, yenilenmi rnn bir

nceki turundan da olabilir.

rnn kendisiyle rekabet ettii durumda (ynetimli

yamyamlk), sat ekibinin motivasyonuna ve rn turlar
arasndaki farklar eksiksiz konumlayabilmesine zen
gsterilmelidir.

DIARIDAN / DIARIYA
TEKNOLOJ TRANSFER
Teknoloji stratejileri erevesinde yer alan ncelikli konular arasndadr.
irket dndan / irket dna teknoloji transfer edilmesinin eitli formlleri
karlatrmal derlendirilirken;
irketin genel stratejileri ile tutarll,
Risk / yarar durumu,
Maliyet / etkililik ve maliyet / yarar oran
Domino etkileri
zerinde durulmal ve duyarllk analizleri yaplarak, seenek senaryolar
yazlmaldr.
Benchmarking (kyaslama) yaplrken, dier irketlerin dardan / darya
teknoloji transfer yaklamlar (gerekeler, yntemler, lme-deerlendirme,
alnan sonular) zerinde durulmaldr.

DI VE EVRE ANALZ
IIINDA:

Teknolojik atlmlarn stratejik rotalanmas

Teknoloji yatrmlarnn optimizasyonu
Teknoloji yaratma altyaps seeneklerinin belirlenmesi
(rnein, adokulanma)
Teknoloji ynetiminin i gelitirme admlar ile kprlenmesi
Yeni rn gelitirme srecinin iyiletirilmesi
Yeni rn lansman taktiklerinin formlasyonu
(rnein, pazara girite nc ya da hzl ikinci olmak)
Lansman sonrasna ynelik senaryolama ve yedekleme

TEKNOLOJK STRATEJ YAYILMA x ODAKLANMA

Her iki yaklamn da baarl ve baarsz rnekleri
bulunmaktadr.
Son on onbe yllk eilim, stratejik i birimlerinde
odaklanma seeneinin giderek arlk kazanmasdr.
Odaklanma, tercihli olarak snrl tutulmu ekirdek
yetkinliklerden yola klmasdr.
Bylece;
Kurumsal deer zincirinin kyaslamal stnlkleri
gndeme gelmekte,
Kuruma zg ve kolayca taklit edilemeyecek bir sinerji
olumaktadr.

RN x SRE ODAKLI
AR-GE

rne ynelik ve retim srecine dnk AR-GE

etkinliklerinin arlklandrlmas ve orkestrasyonu, stratejik
teknoloji ynetiminin ncelikli konularndandr.
rn / sre aratrma ve gelitirme giriimlerinin
dengelenmesi -birok faktrn yansra- yeni rn lansman
sonras dnemdeki duruma da baldr.
Yeni rnn yaam seyrinin balang aamalarnda (rnein,
pazara sunum), rn-esasl AR-GE n plana kmaktadr.
Daha sonraki devrelerde (rnein, olgunlama) ise, sretemelli AR-GE (retim operasyonlarnn verimliliinin
iyiletirilmesi) arlk kazanmaktadr.

RNN TEKNOLOJK
MR
Teknoloji stratejileri asndan nem tayan bir konu da, yeni
rnn yenilenmesi zamanlamasdr.
Dinamik sektrlerde, rnn teknolojik mr giderek
ksalmaktadr. Bu durumda, yeni rn gelitirme sreci:

Yeni rnn birinci tur gelitirilmesi

Yeni rnn sonraki geliim turlar

admlarnn koordinasyonu / entegrasyonu gerektirmektedir.

Burada -srecin balarndan itibaren- ilk tur yeni rn
lansmannn yansra, daha sonraki turlarn lansman zerinde
de allmaktadr.

RN KATEGORS YAAM SEYR

KAVRAMINA DKKAT !..

Aralarnda teknolojik ilerlemenin de bulunduu eitli

faktrlere bal olarak, yaam sresi yalnzca rn deil,
rn kategorisi baznda da ksalmaktadr.

AR-GE bakmndan olanakl olsa bile, gzden dmekte olan

bir rn kategorisine teknolojik yatrm yapmak, ticari baar
getirmemektedir.

Bu nedenle, teknik adan mmkn olsa dahi, eskimekte olan

bir rn platformuna AR-GE yatrmna karar verilirken ok
dikkatli olunmaldr.

PAZARLAMA YNETMNN
DEVRMSEL RNE
KATKISI

Pazarlama ynetimi -yeni rn gelitirme srecinin erken

evrelerinden (ikinci aamasndan) balayarak devreye girse
dahi- devrimsel rnlerin lansman sonras yazgsn
aydnlatmakta ok yetersiz kalmaktadr.
Devrimsel rnler mteri tutum ve davranlarnda nceden
kestirilemeyen kkl deiikliklere neden olabilmektedir.
Bu deiimler zaman aldndan, test pazarlama trevi snrl
ve ksa sreli nabz yoklamalar fazla fikir vermemektedir.
Mteriler bu tr rnlere alkn olmadndan, pazar-rn
etkilemesinin gerek boyutlar ancak lansman sonrasnda
anlalabilmektedir.

AR-GE YEDEKLEMES

Dinamik sektrlerde, irket rnnn yaam seyrini kendisi

ksaltmayacak olursa, inisiyatif rakibe geebilecektir.
Tercihli ksaltlm yaam seyri (denetimli yazg)
mekanizmasyla, irket teknolojide proaktif kalabilmektedir.
rn klonlama (tpk taklit) tr rekabet yaanan
piyasalarda / sektrlerde, yeni rnn ikinci turunun
lansman pazarn doygunluk aamasna gelmesinden daha
nce gerekleebilir.
Bunun (ynetimli yamyamlk) yaplabilmesi, ilk ve sonraki
(en azndan, ikinci) tur yeni rnlerin paralel biimde
(ezamanl) gelitirilmi olmasna baldr.

PAZARA GR
SIRALAMASI LE TCAR
BAARI LKS

Bu iliki, koullara gre deiebilmektedir.

Pazara ilk giren (nc) yeni rnn lansman sonras

performansna ynelik almalar -koullara bal olarakbirbiriyle rtmeyen sonular vermektedir.

eitli faktrlerden dolay, bazen ikinci rn olmak daha

uygun dmektedir.

Dahas, baz almalar, pazara nc beinci srada giren

yeni rnn daha yz gldrc olabildiine iaret etmektedir.

NC M, ZLEYEN
M ?..

Pazara ilk giren (nc) rn -yaygn kannn aksine- her

zaman en baarl olmayabilir.
Piyasa koullarna, pazar dinamiklerine ve rn zelliklerine
bal olarak, baz durumlarda hzl ikinci rn daha yksek
bir baary yakalayabilir.
zellikle devrimsel nitelikteki (pazarn nceden tanmad)
bir rn sz konusu olduunda, nc rnn ii zordur.
Yenilik yaylm profili nedeniyle, pazarn yeni rn
kabullenmesi ve kullanm alkanl edinmesi zaman
alacaktr. Dolaysyla, nc rnn baaba noktasna
ulamas ve kara gemesi gecikecektir.

PAZARA GR STRATEJS :

HIZLI KNC RN
AVANTAJLARI

Rakip tarafndan sunulmu olan nc rn, pazar eitmi

(rne altrm) olacandan, ikincinin kabullenilmesi daha
ksa srede ve daha kolay olacaktr.

ncy izleyen (pazara ikinci giren) rn, rakip rnn

zayflklarndan ders alarak mteri asndan daha stn
(kullanm deeri daha yksek) olma ansna sahiptir.

HIZLI KNC RN
ZAMANLAMASI

ncy izleyen rnn pazara sunulmasndaki hz (daha

dorusu, zamanlama) faktrnn anlam udur:

kinci rn -gelitirme almalar tamamlanm olsa dahinc rnn pazar yenilik ile tantrmasna olanak
tanyacak sre boyunca bekletilmelidir.

Dier taraftan, ikinci rn, nc rn henz pazarda baskn

pozisyon edinmeye zaman bulamamken devreye
girebilmelidir.

YEN RN GELTRME (YG)

SRECN HIZLANDIRMA
STRATEJS

YG srecinin verimliliine ynelik seeneklerden biri de,

hzlandrma (zaman sktrma) giriimleridir.
AR-GE bakmndan sre ksaltma olana bulunsa bile, bu
yola her zaman kr krne gidilmemelidir.
Yeni / yenilenmi rnn pazarlama zamanlamas -dier
eitli faktrlerin yansra- mterilerin ihtiya dalgalar ile
uyumlandrlmaldr.
rn sunum turlarnn hz pazarn ekme kapasitesinin
zerine ktnda, YG sresinin ksaltlmas ticari baar
asndan geri tepebilecektir.

YEN RN GELTRME
SRECN
HIZLANDIRMA GEREKELER

Pazara ilk giren (nc) rn olmann stnlk salad

durumlarda, bu avantajdan yararlanlmas

AR-GE btesinin maliyet-etkili kullanm

Rakiplerin gelitirilmekte olan rne dnk istihbarat

abalarnn kstlanmas

Rakiplerin yeni rne kar nceden hazrlk yapma ansnn

snrlandrlmas

ETKLEYEN MTER
FAKTRLER

Hz unsurunun mterilerin talepleri asndan ncelik sras

Hz gesi mteri bakmndan daha ncelik tayan dier
unsurlar glgede brakacak olursa, AR-GEde verimlilik
artna karn yeni rnn ticari baars olumsuz
etkilenecektir.
Hz faktrnn mterilerin yeni rn ihtiya zamanlamas
ile orkestrasyonu
Burada, prematre (yeni ihtiya olgunlamadan) lansman,
pazara girmekte ge kalmak kadar hatal olacaktr.
Dier taraftan, yeni rn gelitirme hzn derinden etkileyen
mteri dndaki faktrlerin varl unutulmamaldr.

YEN / YENLENM
RNN
NCEDEN DUYURULMASI
ki ucu keskin kl olan lansman ncesi duyuru konusu,
pazar dinamikleri nda kararlatrlmaldr.
Frsat asndan:
Bu yaklam, mterilerin satn alma davranlarn
erteleyerek yeni / yenilenmi rn beklemelerini
salayabilir.
Bu manevra, ara mterilerin (rnein, bayi rgtnn)
yeni / yenilenmi rn ile nceden tanmasna olanak
tanyacaktr.

Risk bakmndan:
n duyuru, rakiplerin hazrlklarn ve kar hamlelerini ne
ekmelerine neden olacaktr.

RKET- AR-GE
GEREKELER
Aadaki trden teknolojilerin -d evre paydalar ile
adokulanmak yerine- irket iinde aratrlp gelitirilmesi ve
titizlikle korunmas uygun olacaktr:
irketin ekirdek yetenekleri ile rten
Taklit edilme riski dk
kame edilebilirlik olasl zayf
D evre paydalarnn ekirdek yetenekleri ile
rtmeyen
Bylece AR-GE, d evre paydalarna retilmemi olur.

TEKNOLOJY DIARIDAN
TRANSFER GEREKELER
Aadaki durumlarda, teknolojiyi irket-iinde aratrp
gelitirmek yerine (ya da yansra), dardan edinmek daha
aklc olacaktr:
AR-GE, irketin stratejik ncelikleri arasnda yer
almyorsa
irket, AR-GE altyaps ve/veya teknoloji ynetimi
becerileri asndan yetersiz kaldnda
D evre payda patent sahibi olduunda
D evre kaynakl teknoloji daha stn nitelikli ve/veya
daha dk maliyetli ise

RKETLER ARASI
LK STRATEJLER
Adokulanma
Taeronlama
Rekabet

Analizi
Kyaslama
AR-GE Staj

TEKNOLOJ SNDRME
KAPASTES

Teknolojinin tamamen dardan transferi durumunda dahi,

irket teknoloji ynetimi temel becerileri barndrmal ve
teknoloji iselletirme kapasitesi sergilemelidir.

Yoksa, teknolojiyi d evreden edinme seeneklerini

gremeyecek ve/veya karlatrmal biimde
deerlendirmekte yetersiz kalacaktr.

Dahas, dardan salanan teknolojinin uyarlanmasnda

(rnein, teknoloji fzyonunda) da sorunlar yaanacaktr.

RKET- TEKNOLOJ
TRANSFER KAPASTES

AR-GE ktlarnn irket iindeki genel ve odaklanm

yaylm, stratejik adan nem tayan bir konudur.

Yeni rn gelitirme srecinin tm evrelerinde AR-GE

bilgisinin irket-ii yaylm durumu analiz edilmeli; engelleyici
/ geciktirici unsurlar belirlenerek, ortadan kaldrlmaldr.

Bu stratejik balk -ncelikle- bilgi ynetimi, AR-GE uyumlu

rgtsel yaplanma ve ileyi ile kurum kltr faktrlerinin
fonksiyonudur.

RKET- TEKNOLOJ
TRANSFER MODELLER

Teknolojinin / rnn yalnzca AR-GE departman tarafndan

aratrlarak gelitirilerek, irketin dier blmlerinin
kullanmna sunulmas
(Bu alanda
departmanlar aras etkileme sz konusu deil)

Teknoloji / rn aratrma gelitirme etkinliklerinin

en bandan itibaren ya da belirli bir aamadan sonra
departmanlar aras giriimlerle gerekletirilmesi
(Departmanlar / hiyerarik katmanlar aras
yaygn takm almas gndemde)

TEKNOLOJ YNETM
BLGLERNN
AKIKANLII

AR-GE ile dorudan ve dolayl ilgili bilgilerin akkanl

zerinde nemle durulmaldr.
Bu bilgilerin akkanlnn nemi, lansman sonrasnda da
srmektedir.
Bu kapsamda, AR-GE departmannn, mteri ilikilerine
ynelen mteri ikayetlerinden ve yetkili servislerden
yansyan bakm onarm rn deitirme istatistiklerinden
haberdar olmas gerekir.
Bilginin akkan klnmasn kolaylatracak mekanizmalarn
ayrntlar (rnein, blmden blme raporlama yntemi,
rapor format ve deerlendirme esaslar ile apraz takmlarn
alma ynergesi) planlanmal ve yaama geirilmelidir.

AR-GE
YARATICILI
K

YARATICILIK NE
DEMEKTR?

Kalplarn tesine geebilmektir.

Allmn dna kabilmektir.
Renkleri dinlemek, sesleri koklamaktr.
Olaylara taze bir adan bakabilmektir.
Kavramlar corafyasnda kefedilmemi ilikiler kurabilmektir.
zetle, akc ve esnek dnebilmektir.
Esas olarak, kullanm deeri tayan zgn
yaklamlar sergileyebilmektir.
Bir anlamda, sorun zme becerisidir.
Yaratclk enerjisi, her an ayn dzeyde deildir.
Zaman zaman dalgalanmalar yaanabilir.

YARATICI DNCE SREC

Hazrlk dnemi
Kuluka devresi
Evreka basama
Rafinasyon aamas

YARATICI BREY,
AYAKLI KTPHANE
DELDR!

Bireyin kavram, tanm, olgu, bilgi ve yntem daarc,

yaratcln kstlamayacak zenginlikte olmaldr.

Yaratc dnce asndan asl nemli olan, bu

daarcn bellekte depolanma ncelikleri, dzenlenme
biimi, gruplanma aklcl, eriim seicilii,
ilikilendirilme ve btnletirilme yaklamdr.

YARATICI BREYLERN
KARAKTERSTK
ZELLKLER

stek enerjisi

yimserlik

Sra d zeka (tr?..)

Deneyci yaklam

Tkenmeyen merak

Yapc kukuculuk

Tetiktelik

alkanlk

Gereki zgven

Pes etmemek

Ak fikirlilik

Yaratclktan keyif almak

YARATICI DNCE
KURUMSAL NER
SSTEMLER
nemli olan, insanlarn mental tavanarasn harekete
geirmektir.
Katlmclarn neri havuzuna herhangi bir
kii / hiyerarik katman zerinden deil,
dorudan eriimi salanmaldr.
Bir taraftan, herkesin gnll katlm desteklenmeli;
dier yandan da, gerekten yaratc / yeniliki olanlar ne
karacak bir mekanizma oluturulmaldr.
Yaratclk asndan deeri ne olursa olsun, her
katlmcya geri bildirimde bulunulmal ve tm
katlmclar zendirilmelidir.

KURUMSAL NER MODELLER

irketlerdeki yaratclk neri sistemleri -ana hatlarylau biimlerde dzenlenmektedir:
a ) Genel kapsaml ve srekli
b) Konuya zel ve belirli sreli (Odaklanm kampanya)
Her iki durumda da, katlm - kurum kltrne bal
olarak- irket geneline ak ya da belirli bir / birka
departman veya proje takm ile snrl tutulabilir.

YARATICI NERLERN
DEERLENDRLMES

Kurumsal neri sistemleri havuzlarna pompalanan

dlerin / dncelerin deerlendirilmesi, genellikle bir
grup tarafndan yaplmaktadr.

Birincil grevlerinin yan sra -gnlllk ya da atama

erevesinde- ikiz grev olarak srdrlen bu rol,
zellikle youn katlm dnemlerinde bkknlk ve
yorgunluk tablosuna neden olmaktadr. Sonuta,
gecikmelerle ve / veya batan savma deerlendirmelerle
karlalmaktadr.

KURUMSAL NER
SSTEMLERNN YARATICILIK
AISINDAN ANLAMI

Bu sistemlerden mucize beklenmemelidir. Anlan

uygulamalardan salanan gerek yaratclk rnekleri
% 2-3 ile snrldr. Geriye kalanlar, yenilik asndan
yetersiz kalmakta ya da ncekilerin tekrarndan teye
gememektedir.

Verimlilii ok dk olmakla beraber, kurumsal neri

sistemleri srdrlmelidir. nk, en nemli yararlar,
yaratclk faktrnn kurum kltrne yerlemesini
kolaylatrmalardr.

OUL YARATICILIK
YNTEMLER

Kurumsal neri sistemleri, oul yaratclk yntemleri

(gerek ve sanal ortamdaki atlye almalar) ile
desteklenmelidir:
Beyin frtnas
Nominal grup teknii
Zincirleme tetikleme
liki aac / arm haritalama
Etkileimli kurumsal neri sistemleri

YARATICI DNCENN
KLTREL ALTYAPISI
Genelde toplum, zelde kurum kltr, yaratc dnce
sergilenmesine elverili bir iklim oluturmaldr.
Deerler, ilkeler, tutumlar ve davranlar, yaratc dnceyi
desteklemelidir.
Yaratc dncenin nndeki engellerin kaynak nedenleri
belirlenmeli ve ortadan kaldrlmaldr.

Toplumlarda dahilerin grlme skl, ortalama 2/1.000.000dir.

Bununla beraber, gerekli kltrel ortam koullar salandnda,
insanlarn byk ounluu barndrd yaratclk potansiyelini
geree dntrebilmektedir.

YARATICI RKET
KLTRNN TEMELLER
Lider-yneticilik anlay
(rnein, yeniliki dncenin yreklendirilmesi)
Destekleyici deerler ve ilkeler
(rnein, hataya hogrl yaklam)
Kolaylatrc sreler
(rnein, yaratclk esasl dllendirme / onurlandrma)
Yeterli kaynaklar
(rnein, gereken zaman btesinin ayrlmas)
Glendiren alkanlklar
(rnein, pazarlayarak da renme)

YARATICI YAKLAIMIN RKET

KLTRNE DNMES

Yaratclk / yenilikilik giriimlerinin irket

kltrnde yanklanmas olgusunun altn
izen balca faktrler unlardr:
AR-GE tabanl rgtsel yaplanma
(rnein, proje-esasl matris yap)
Dinamik ileyi dzeni
(rnein, takmlara zerklik tannmas)
Sinerji-odakl okgen ilikiler
(rnein, katlm / etkileim / paylam)

YARATICI YAKLAIMIN RKET

KLTRNE DNMES
Teknoloji-temelli pazar analizi
(rnein, AR-GEye indeksli rekabet istihbarat)
AR-GEye zg insan kaynaklar ynetimi
(rnein, yaratclk-bazl zendirme)
Kurumsal iletiimin nerilere ak tutulmas
(rnein, neri sistemleri)
Esnek toplant ynetimi
(rnein, ortak akl teknikleri)

YARATICI RKET
KLTRNN KURUMSAL
YANSIMALARI
AR-GE

tabanl rgtsel yaplanma

(rnein, proje-esasl matris yap)
Dinamik ileyi dzeni
(rnein, takmlara zerklik tannmas)
Sinerji-odakl okgen ilikiler
(rnein, katlm / etkileim / paylam)
Bilgiye eriimin desteklenmesi
(rnein, bilimsel toplantlara katlmn finanse edilmesi)

YARATICI RKET
KLTRNN KURUMSAL
YANSIMALARI
Kurumsal

iletiimin nerilere ak tutulmas

(rnein, neri sistemleri)
Esnek toplant ynetimi
(rnein, ortak akl teknikleri)
Teknoloji-temelli pazar analizi
(rnein, AR-GEye indeksli rekabet istihbarat)
AR-GEye zg insan kaynaklar ynetimi
(rnein, yaratclk-bazl zendirme)

TEMEL YARATICILIK
UNSURU: KURUMSAL
ZEKA
Zeki irket modelinde dokuz eksen bulunmaktadr:
irkete d
Psikolojik
perspektiften
glendirme
bakabilme
Belirsizlikle
Srekli
Seenek
ba etme
renme
tretebilme
refleksi
becerisi
kapasitesi
Tanmlanm
Sistem
Deer
Ak
karar
yaklam
yaratma
bilgi ak /
sreleri
sergileme
kltr
effaf iletiim

Kurumsal zeka -kurumsal kltr elverili isesrekli gelitirilebilir.

KURUMSAL ZEKAYI
GELTREN YARATICI
ADIMLAR
Yaratclk / yenilikilik atlmlarn tetikleyen
kurum-ii halkla ilikiler rnek taktikleri :

Periyodik intrasempozyum (irket-ii

sempozyum) dzenlenmesi

Yaratc dnce yarmalar yaplmas

e - beyin frtnas seanslar dzenlenmesi

KURUMSAL ZEKAYI
GELTREN YARATICI
ADIMLAR

AR-GE Kulb kurulmas

Biimsel olmayan etkileme ortamlar salanmas

(rnein, ilham perisi molalar)

AR-GE Seras oluturulmas

(rnein, allm toplantlarda bile, ilk 15 dakikalk
srede olumsuz gr bildirilmemesi)

AR-GE KLTREL
KULUKASI TASARIMLI
KAOS ORTAMI
AR-GE baarsn belirleyen kritik faktrlerden biri de,
stabilite ve deiimin harmanland bir kurumsal kltr
iklimi kurgulayabilmektir.
Bir anlamda, dzenli dzensizlik temelli bir kurumsal
yaplanma ve ileyi ile bunu destekleyen trden
psiko-sosyal atmosfer tasarlanmaldr.
Byle bir kltrel ortamn ap (yalnzca AR-GE
departman ile snrl kalp kalmayaca),
irket / irketler grubu / adoku stratejilerinin
fonksiyonudur.

AR-GE KLTR =
ZITLIKLARIN UYUMU
irket yapsal volatilite dozu, AR-GE nin doasnda
bulunan belirsizlik unsurunun gerektirdii
risk alma - inisiyatif kullanma olanan tanyacak kadar
esnek ve dinamik olmaldr.
Dier taraftan, yeni rn gelitirme srecinin (yol
haritasnn) gerekli kld sistemik yaklam ve dzenli
karar-iliki-i aklarnn kesintisiz srmesi
salanmaldr.
Bu ztlklarn (gevek ve sk ynlerin) buluturulmas,
her eyden nce buna elverili bir deerler ve ilkeler
sisteminin varlna baldr.

AR-GENN ETKLEND
KLTREL ENGELLER

Burada AR-GE olmaz n yargs

(Daha ka frn ekmek yememiz gerekir)

Stratejik ynetim anlay olmamas

(Dereyi grmeden paay svama)

Yaratc dncenin basklanmas

(Eski kye yeni adet)

AR-GENN ETKLEND
KLTREL ENGELLER

neri sistemlerinin nemsenmemesi

(Dostlar alverite grsn)

irket-ii takm almas anlaynn yerlememesi

(Byle gelmi, byle gider)

D evresel adoku paydalarna gvensizlik

(El elin eeini trk ararak arar)

AR-GE

YEN RN
GELTRME

YEN RN GELTRME
SREC PERFORMANS
ALANLARI
Yol haritasnn:
- Kalitesi
- Maliyeti
- Sresi
Bu faktrler arasnda -arlklar (ncelikleri)
dorultusunda- dengeleme yaplmaldr.
Sz konusu elerin her birinin dierlerine yansyan
bedeli bulunmaktadr. rnein, sre unsurunun n plana
kartlmas, kaliteyi drebilecek ve / veya maliyeti
ykseltebilecektir.

YEN RN GELTRME
SRECNN EVRM

Bu srece ilikin hibir bilgi yok

Anlan sre konusunda yalnzca farkndalk sz konusu

Srecin tasarmna ynelik giriimler gndemde

Sre sistemik biimde tanmlanm durumda

Sre akna ilikin bir eylem plan devrede

Srekli sre iyiletirme admlar atlyor

YEN RN GELTRME
SRE YNETM ELMLER
Sreci ynlendiren teknoloji stratejisinin irket
stratejileri ile uyumlandrlmas
Birinci adm olan alacakaranlk (kavramlarn
uutuu puslu, gri) dnemin maliyet-etkili ynetimine
ilikin abalar
Mterilerle erken aamalarda ve dorudan etkileime
ynelik giriimler
Proje ve portfy deerlendirmede sistemik yaklamlar
Adokulanma

AR-GE ODAKLI
ADOKULANMA
D evre paydalar arasnda teknoloji eksenli ibirliigbirlii modelleri giderek yaygnlamaktadr.
Stratejik dzeyde bu ynde bir karar alndnda,
operasyonel dzlemde u unsurlar zerinde
durulmaldr:
Payda belirleme esaslar
birlii - gbirlii zamanlamas
Adokulanma modeli
Adoku-ii iletiim ynetimi
Adokunun performans ynetimi

ADOKU PAYDALARI
Dnya irketlerinin teknoloji ynetiminde geldikleri nokta,
d evre paydalar ile ibirlii - gbirlii modelleri
kurulmasdr.
Bu paydalar arasnda;
Dier irketler (hatta, rakipler)
Tedarikiler
Akademik evreler
Kamu kesimi
Sivil toplum kurulular
Danmanlar yer almaktadr.

ADOKULANMADA
KARILAILAN NCELKL
SORUNLAR

Paydalar arasnda kltrel geimsizlik (deerlerin ve

ilkelerin rtmemesi)
Kurumsal rol dalmnn netlememesi
Paydalarn birbirlerinin iine karmaya kalkmas
Kritik (ticari hassas) bilgilerin rakiplere szma riskinin
artmas
Salanacak yararlarn paylam (rnein, entelektel
mlkiyet) konusunda anlamazlklar
ekirdek teknolojik yetkinliklerin gelimemesi / krelmesi
Karlkl gven bunalmna yol aacak iletiim kazalar
yaanmas

YEN RN GELTRME
SREC - BAARI FAKTR
Bu adan en baarl olan irketlerin ortak paydas,
sre ynetimi eilimlerinden herhangi birini daha
yaygn biimde ve / veya daha profesyonelce kullanmas
deildir.
En baarl irketlerin bu bakmdan karakteristik
zellii, birden ok sre ynetimi yaklamn ezamanl
kullanabilme becerisidir.
rnein, ABDde sz konusu adan baarl irketlerin
yaklak drtte , irket stratejileri ile tutarl olan ve
aka tanmlanm teknoloji stratejisinden hareket
etmektedir

YEN RN GELTRME
SREC ODAKLI ROLLER

Sre sahibi
Bu rol stlenen kii / grup -sre boyunca- dorudan ve
dolayl ilgili btn sistem unsurlarnn orkestrasyonunu
salamaktadr. Byle bir rol, ABD irketlerinin yaklak
bete drdnde gndeme gelmektedir.
Proje ampiyonu
Bir bakma projenin moral sponsorluu olan bu role
soyunan kii, projeye arka karak, destek vermektedir.
Roln kapsam, farkndalk salamaktan direncin
krlmasna kadar yaylmaktadr. Bu rol, ABDdeki
irketlerin yaklak yarsnda gze arpmaktadr.

YEN RN GELTRME
SRECNN PUSLU DNEM

Bu dnem, ortada yaratc dlerin / dncelerin uutuu

-deyim yerindeyse, alacakaranlk- bir aamadr
(FFE = fuzzy front end).
Elde sadece -hem de allmam, bir ksm irkete / sektre
yabanc- kavramlarn olduu, hibir eyin netlik kazanmad,
deerlendirme kriterlerinin aka tanmlanamad ilk
balang devresidir.
Yeni rn gelitirme srecinin bu en gri (belirsiz) dnemi, yol
haritasnn performans ve verimliliini derinden etkilemektedir.
Bir taraftan, kabul edilemeyecek derecede belirsizlik (risk)
tayan projeler ayklanmal; dier yandan da, mit
olanlarn n almaldr.

PUSLU DNEMDEN
YANSIYANLAR

Frsat penceresi aacana -en azndan sezgisel olarakinanlan (frsat kokan) dlerin / dncelerin ortaya
konulmas
Bunun iin, beyin frtnas ve nominal grup teknii, arm
haritas izme, kavram ilikilendirme ve kurumsal neri sistemleri
gibi yaratclk / ortak akl yntemlerinden yararlanlmaktadr.

Dlerin / dncelerin konseptlere tercmesi ve satlmas

zerinde -imdilik- durulmayan dler / dnceler,
olgunlatrlmak zere tm insan kaynaklarnn eriimine
ak tutulan irket yaratclk bankasna yatrlmaktadr.

PUSLU DNEMN
BELRSZLKLER
Genelde neredeyse gizemli olarak kabul edilen bu faz,
belirsizliklerle doludur:
Bu aamadaki aktivitelerin tanmlar
Tanmlanm etkinliklerden sorumlu adresler
(departman / fonksiyon / hiyerarik kademe)
Kaynak ayrma esaslar
Performans metrikleri
Deerlendirme yaklam
Sonlanma zamanlamas ve dier basamaklarla
eklemlenmesi

PUSLU DNEMN
YNETM SORUNLARI
Yeni rn gelitirilmesinde dierlerinden daha yksek
performans sergileyen irketlerin baar faktrleri
arasnda, srecin bu dnemini daha profesyonelce
ynetebilmeleri de bulunmaktadr.
Bilinen evre-geit sisteminin ncesinde yer alan bu fazda
karlalan temel zorluk, deerlendirme srasnda
karlalan glklerdir.
Bu durumun kaynak nedenleri, sz konusu aamay
deerlendirmek iin elde yeterli veri-bilgi bulunmamas,
standart deerlendirme algoritmalarnn yetersiz kalmas
ve yaratcl deerlendirmenin de yaratclk
gerektirmesidir.

PUSLU DNEMN SONU : 1.

GET
Gemite yrtlm yeni rn gelitirme projelerinin
retrospektif analizi, ortak ve karakteristik baar /
baarszlk faktrlerini ortaya koyabilmektedir.
lk ayklamann (1. geidin) bu baar / baarszlk
tablosundaki yeri ve anlan karar noktasnn rn yazgs
zerindeki etkisi tanmlanabilmektedir.
Bylece, puslu dnemin sonunda yer alan ve kavramlarn
1. evreye geip gemeyeceini belirleyen 1. geit karar
mekanizmasnn tasarm kolaylamaktadr.

GELTRLMESNDE
MTER LE ERKEN
ETKLEM

Yeni bir rn gelitirilirken birka on yl ncesine kadar

mteri ile ilk etkileim prototip basamanda
yaanrken, bu dorudan iliki artk daha tasarm
-dahas, yaratc d / dnce- aamasnda
balamaktadr.

Kalite Evi olarak da adlandrlan Kalite Fonksiyon

Yaylm (QFD = Quality Function Deployment)
yntemi, mterinin ar-GE yolculuuna sistemik biimde
katlmn kolaylatrmaktadr.

KALTE FONKSYON YAYILIMI

ENSTRMANININ KATKISI
Sz konusu metot, mterilerin ihtiya ve istekleri
rotasnda kendi anlatmlar ile dile getirdikleri
beklentilerin, rn tanmlayan teknik zellikler
envanterine tercmesini salamaktadr.
Bu ara kullanlarak, yeni rn speklerinin (nitelik
dokusunun);
Mteriler ile dorudan iliki erevesinde
Mterilerin ncelikleri dorultusunda
Mterilerin rakip rnler ile kyaslamal
deerlendirmeleri nda tanmlanmas olana
domaktadr.

YEN RN GELTRME SREC

GDEREK HIZLANIYOR !..
Rakiplerin yeni rnleri taklit sreleri ve maliyetleri
giderek azalmaktadr.
Bu eilimin sonucunda, rnn yaam sresi
ksalmaktadr.
Anlan pazar dinamikleri, yeni rn gelitirme srecinin
hzlanmasn gndeme getirmektedir.
ABD ve ABdeki irketlerin te biri, yeni rn gelitirme
sresini 1990l yllarda % 50nin zerinde ksaltm
bulunmaktadr. Dier bir anlatmla, bu grup irketler,
sre hzn iki katndan fazlasna ykseltmitir.

_______________________________
Ref: Research.Technology Management, 25-36, March-April 2001.

SRECN HIZLANDIRILMASI
TAKTKLER
Srecin sadeletirilmesi (basamak saysnn azaltlmas
ve / veya ieriinin basitletirilmesi)
Basamak ilemlerinin hzlandrlmas (ezamanllk)
Tasarm deiiklik / tekrarlama saysnn azaltlmas
(retim dostu tasarm)
Karar / onay mekanizmasnn abuklatrlmas
Kaldra etkili mekanizmalarn devreye alnmas
(rnein, AR-GE odakl zendirme yntemleri, rn
gamndaki ortak para says)
Krtasiyeciliin en aza indirilmesi (yaln raporlama)

SRE HIZLANDIRILIRKEN
MALYETLERE DKKAT !..
Srecin hzlandrlmas karar verildiinde, bu
yaklamn dozu belirlenirken maliyetlerin hz
esneklii kavram esas alnmaldr.
Bu kavram, sre toplam maliyetinin hzlandrma
giriiminden ne lde etkilendiini ortaya koymaktadr.
Srecin % x sktrlmas (yeni rn gelitirme sresinin
% x orannda ksaltlmas) durumunda, sre toplam
maliyetinin daha yksek oranda (> % x) trmanmas
tablosu ile karlalabilecei unutulmamaldr.

SREC HIZLANDIRMANIN
RSKLER
rnn baars asndan kritik bilgileri salayacak evreler
-ok zaman aldklar gerekesiyle- krplacak olursa,
lansman sonras dnemde sorunlar yaanmas kanlmaz
olacaktr.
te yandan, lansman sonrasndaki rn gelitirme maliyeti,
nceden salanan tasarrufu ortadan kaldracaktr.
Dahas, prematre (olgunlamam) lansman, irket / rn /
marka imaj erozyonuna da yol aabilmektedir.
rnein, problemli bir rnn pazardan geri ekilmesi
(toplatlmas ya da geri arlmas), halkla ilikiler asndan
da bir kriz tablosudur.

AR-GE EREVESNDE
SRE-ESASLI ODT
YAKLAIMI

Performans kriterleri sistemi, performans ortaya

koymakla beraber, onu yorumlamakta yetersiz kalr.

Odit yaklam ise, performans lmnn tesine

geerek, oluabilecek aklar belirlemekte ve dzeltici
eylem planlarn ynlendirmektedir.

Aratrma ve gelitirme sreci-temelli odit yaklam

AR-GEnin AR-GEsi olarak da adlandrlabilir.

AR-GE ODT ALANLARI

Belirleyici altyap unsurlar
(rnein, kurum kltrnn elverililii)
Temel yaplar
(rnein, insan kaynaklarnn nicel / nitel yeterlilii)
ekirdek sreler
(rnein, basamaklar aras deerlendirme kalitesi)
Kolaylatrc unsurlar (rnein, bilgi teknolojisi)
ktlar (rnein, yeni rnn kullanm deeri)
Odit metodolojisinin de odit kapsamnda yer almas
gerektii unutulmamaldr.

AR-GE ODT ALANLARININ

AYRINTILANDIRILMASI
Aratrma ve gelitirme srecinin oditi yaplrken, her
alan alt balklara dntrlerek ayrntlandrlmaldr.
rnein, tarama-ayklama aamas, u biimde alt
balklanabilir:

Tarama kriterlerinin (rnein, gz nne alnan pazar

dinamiklerinin) geerlilii
Yaplanmann (rnein, apraz takm kompozisyonunun)
yeterlilii
Karar mekanizmasnn (rnein, oylama esaslarnn) kabul
edilebilirlii
Elenen projelere dnk ilemlerin (rnein, bekleyen projeler
havuzuna eriilebilirliin) uygunluu

ODT SSTEMNN
OMURGASI
Performans ann belirlenebilmesi
ve yorumlanabilmesi iin, minimum (eik)
performans dzeyinin nceden birimsel olarak
tanmlanm olmas gerekmektedir.
Btn ayrntlar kapsayan bir nicel (kantitatif)
lme-deerlendirme sistemi kurulmaldr.
Bunun iin, genellikle ift sayl lekler
(rnein, 1-4 skalas) kullanlmaktadr.

Mevcut durumun puanlanmasnda

temel alnacak metodoloji
netlikle aklanm olmaldr.

rnein,
kurumsal yaratck
alannda yle
bir yol izlenebilir:
x sresince
irket alanlarndan
y adet neri
gelecek olursa,
bunun karl
z puandr.

AR-GE
PROJE YNETM

AR-GE PROJELERNN
BELRSZLK ZELL

AR-GE projelerinin ortak karakteristii,belirsizlik olgusudur.

Bu belirsizlik, pazar dinamiklerinden ve / veya bilim-teknoloji
ekseninden kaynaklanmaktadr.

Belirsizlik katsays (riski) yksek olan projelerin maliyetetkili sonu verip vermeyecei nceden bilinemeyebilir.

Belirsizlik unsuru barndran projelerin stratejik potansiyel

tayabilecei unutulmamaldr.

nemli olan, belirsizlik derecesinin tanmlanmas ve bu tr

projelere portfyde optimum oranda yer verilmesidir.

AR-GE PROJELERNN BELRSZLK

KATSAYISININ TANIMLANMASI

Projelerin ne lde belirsizlik (risk) tadn ortaya

koyacak eitli kriterler ve lekler bulunmaktadr.
Deerlendirmenin bir takm (ortak akl) tarafndan
yaplmas, analizin sal asndan nemlidir.
Belirsizlik tablosunun izilmesinde bir taraftan pazar
dinamiklerinden, dier yandan da bilim-teknoloji
unsurlarndan yola klmaktadr.
Projenin zelliine gre, belirsizlik alanlarnn
arlklandrlmas da sz konusu olabilmektedir.

PAZAR KAYNAKLI RSK

UNSURLARI

Mteri aratrmalarnn
duyarllk dzeyi
Rekabet analizinin sal
Pazarn potansiyeli,
stabilitesi, eilimleri
Pazar kesit(ler)inin doruluk
derecesi
Yeni rn konumlanma
geerlilik durumu

Fiyatlandrma tutarllk
dzeyi
Promosyon karmas
uygunluu derecesi
Lansman zamanlamas
Sat gcnn yeterlilii
Rakiplerin manevra
eitlilii
rnn yaam seyrinin
eimleri

TEKNOLOJ KKENL
RSK FAKTRLER

Yeni rn gelitirme srecinin performans dzeyi

Yeni rn gelitirme srecinin verimlilik derecesi

retim srelerinin yeni rn asndan yetkinlik

durumu

Adoku paydalarnn geimlilik duruu

PROJELERN
BELRSZLK PUANTAJI
rnein, 1(en dk risk) 7(en yksek risk) leinde,
projenin belirsizlik dzeyi yle tanmlanabilir:
PUAN
<3
>5

RSK
Dk
Yksek

Projelere yalnzca belirsizlik (risk) asndan baklmas, yanltc

olacaktr.
Karar, her projenin risk-yarar duruu nda alnmaldr. Bir
baka anlatmla, projelerin portfye katlmas karar, risk ile
yararn birlikte deerlendirilmesine dayandrlmaldr.

PROJE ELEME KRTERLER

AR-GE portfyne katlacak aday projelerin gerek ilk bata,
gerekse yol boyunca elenmesinde esas alnacak kriterler:

Seicilik ve duyarllk zellii tamaldr.

Doru karar verilmesini desteklemelidir.
Portfy koridorlarna (proje kategorilerine) zg olmaldr.
Proje evrelerine gre seilmeli ve /veya arlklandrlmaldr.
Portfyn tnel deil, huni biimini almasn (projelerin
zaman ekseni boyunca ayklanmasn) salamaldr.
Kolay uygulanabilmelidir.

PROJE DEERLENDRME
KRTERLER

Finansal gstergelerin esas alnmas

net imdiki deer, beklenen ticari deer)

(rnein,

Bu uygulamada sklkla gndeme gelen yaklam,

karar aac diyagramdr.Modeli besleyecek nicelik ve nitelikte
veri bulunmadnda, bu yntem ok yanltc olmaktadr.
Duyarllk analizi yaplarak,iyimser ve ktmser kestirimler ortaya
konulmaldr.

Dengelenmi Proje Karnesi

Projenin
ekicilii olarak da adlandrlan bu yaklam, finans
gstergelerinin yansra, dier parametreleri de kapsamaktadr.

KARAR AACI DYAGRAMI BR

RNEK
Ar-Ge yatrm
karar

Ar-Ge kts Ticariletirme

karar
Mkemmel

0.6

0.8
0.2

Hayr

0.3
Evet

Evet

Piyasa kts

yi

Evet

0.6
0.4

Hayr
0.1
Zayf

Evet
Hayr

Hayr

0.4
0.6

Baarl
Baarsz
Baarl
Baarsz
Baarl
Baarsz

PROJE DEERLENDRME
SEENEKLER
Proje eleme kriterlerinden hareketle aday projeler arasnda
deerlendirme yaplrken, iki temel seenek sz konusu olmaktadr:
a ) Projelerin puan asndan sralanmas
Eldeki kaynaklar projelere puan srasna gre tkeninceye kadar
datlmaktadr.
b ) nceden belirlenmi bir eik deerin esas alnmas
Genelde ya da belirli bir kriter alannda (rnein, mteri
mutluluu), bir taban puan tanmlanmaktadr. Yalnzca minimum
puan ve zerinde not alan projeler desteklenmektedir.
Bu
sistemde, geriye kullanlabilir kaynak kalsa dahi, taban puan
geemeyen projelere datlmamaktadr.

PROJE DEERLENDRMEDE
YANLI YAKLAIM

Proje deerlendirilirken yaplan hatalarn banda,

tek eksenli deerlendirme gelmektedir.

rnein, sadece verimlilik esasl bir deerlendirme, irket

stratejileri ile elien bir projeye -srf verimli bulunduu
iin- yeil k yaklmas sonucunu dourabilir
(ivinin yanl duvara doru aklmas!).

Dengelenmi Proje Karnesi yaklam, tek eksenli

deerlendirme kaynakl hatalar ortadan kaldrmaktadr.

PROJE PUANLAMA
SORUNLARI

Puantaj sorunlarnn banda, birimlendirilecek alanlarn

tanmlanmas ve arlklandrlmas (nceliklenmesi)
gelmektedir.
Puantaj sisteminin projeleri ayrtrmada (baarl olacak
projeleri dierlerinden ayrmada) yetersiz kalmas, dier
bir skntdr.
ok eksenli puanlamada karlalan bir sorun, bunlardan
birinde ortaya kacak belirgin puan farknn genel
puantaja yeterince yansmamasdr.
Dier bir yetmezlik, yalnzca proje performans zerinde
durulduunda, verimlilik faktrnn gz ard edilmesidir.

BR AR-GE PROJE YNETM

TEKN:

EVRE - GET SSTEM

Faz - Kap sistemi olarak da adlandrlan bu yaklam,

ABDdeki irketlerin yaklak drtte nde
uygulanmaktadr.

Bu teknikten yararlanan firmalarn, yeni rn

gelitirmede daha baarl olduklar grlmektedir.

Geitler, yalnzca gzden geirme noktalar deil,

tamam m, devam m? (projenin sonlandrlmas ya da
srdrlmesi) kararnn verildii kilometre talardr.

TPK BR
EVRE - GET ALGORTMASI
YARATICI
D / DNCE
RETM

1.Geit
Bunlarn
taranmas
/ elenmesi

1. Evre
rn konseptinin
oluturulmas

2.Geit
Konseptin
deerlendirilmesi

2. Evre
rnn tanmlanmas
ve n analizler
nda prototip
tasarm

3.Geit

PAZARA SUNUM
VE
PAZARLAMA
SONRASI

5.Geit
Lansman
karar

4. Evre
Pilot uygulama
ve test pazarlama

4.Geit
Gelitirilmi
rn
deerlendirme

Ara
deerlendirme

3. Evre
rnn ok ynl
gelitirilmesi

EVRE DEYNCE

Btn evreler, fonksiyonlar aras karakterdedir.

Her aamada, yeni rn gelitirme ile ilgili tm
fonksiyonlar devreye girmektedir.

Evre etkinlikleri, yalnzca o aamadakiler ile snrl

deildir.
rnein, 4. evrede -o basamaktaki uygulamalarn
yansra- lansman (5.geit) sonrasna ynelik planlama
almas da yaplmaktadr.

GET DEYNCE

Her geitte, iki boyutlu karar alnmaktadr:

Tamamlanm olan evrenin kriterler nda
deerlendirilerek, projenin yazgsnn belirlenmesi
Bir sonraki geite (karar noktasna) kadarki evreye /
evrelere ynelik eylem plannn rafinasyonu
(rnein, temponun ayarlanmas)
Proje - portfy entegre deerlendirme modeli
uygulandnda, geit enstrman -yukardaki karar
boyutlarnn yansra- projenin portfy bazndaki
yazgsn da belirlemektedir.

GET ZAMANLAMASI

Yaratc dlerin / dncelerin tarand ve elendii 1. geit

sz konusu olduunda -kurumsal neri sisteminin
temposuna gre- ayda ya da ayda bir toplanlmas uygun
olacaktr.
Dier geitlerin zamanlamas, deikenlik sergileyebilir.
Projenin ve proje portfynn entegre deerlendirilmesi
durumunda, portfy deerlendirme toplants ile projenin
ilgili geit toplantsnn senkronize edilmesine zen
gsterilmelidir.

GET FORMAT ESNEKL

Geit (proje deerlendirme ve karar) mekanizmasnn

format, projenin yol haritasndaki koordinatlarna gre
farkllamaktadr.
rnein, potansiyel barndran projelere hakszlk
etmemek kaygsyla, 1. geitte dier geitlere kyasla
daha esnek davranld gzlenmektedir.
te yandan, geit formatnn esneklii, proje
kategorisine gre de deimektedir.
rnein, temel aratrma projelerinde ve uzun vadeli
gelitirme projelerinde daha esnek davranlmaktadr.

GET KARAR TAKIMI

Geitin hangi evreler arasnda bulunduu, karar takmnn

kompozisyonunu etkilemektedir.
Geidin ncesindeki ve sonrasndaki evrelere bal olarak; ARGE, pazarlama, retim, finansman ve lojistik gibi irket
departmanlar ile d evre paydalarnn yer almas gndeme
gelmektedir.
Stratejik ynetim ve kalite ynetimi departmanlar /
fonksiyonlar btn geitlerde karara katlmaldr.
Projenin ve portfy genelinin entegre deerlendirilmesi sz
konusu olduunda, takm kompozisyonunun hiyerarik kesit
bakmndan da farkllamas gerektii unutulmamaldr.

EVRE - GET SSTEMNDE

TEPE YNETM

Tepe ynetimin sistemdeki rol, zellikle 3. geitten balayarak

belirginlemektedir. Tepe ynetimin zaman son derece kstl
olduundan, bu hiyerarik kademenin zamann verimli
kullanabilmek iin eitli uygulamalar yaplmaktadr:
Sanal Geit Hazrlk (n okuma) materyali tepe yneticilere
elektronik ortamda gnderilmekte ve kriterler dorultusunda
verilen puanlar gene sanal ortamda havuzlanmaktadr.
Kademeli Geit Karar toplantsnn iki turlu yaplmasdr.
lk turda yalnzca n almalar srdrlmekte, karar alnmas
-yneticilerin de katld gerek ya da sanal- ikinci toplantya
ertelenmektedir.

GET PROJE YAZGISI

KARAR KRTERLER

Projenin yoluna devam edebilmesi (bir sonraki evreye

geebilmesi) iin, geit deerlendirmesinde bir minimum
(eik) puan alabilmesi gerekmektedir.
Karar kriterleri arasnda, zellikle pazarn ekicilii,
rn stnlkleri ve teknolojik yaplabilirlik
faktrleri ba ekmektedir.
Birimlendirme, yalnzca pozitif alml (rnein, +1 ile
+10 arasnda) olabilecei gibi, her iki yne de yaylabilir
(rnein, + / 10 skalas).

GET KARAR YAPILANMASI

Bu noktalardaki karar toplantlarna ynelik bir

alma ynergesi hazrlanmas gerekmektedir.

Ynergede zellikle u hususlar vurgulanmaldr:

GET - KARAR YAPILANMASI

Toplant tarihine ve saatine uyulmas ve eksiksiz katlmn salanmas

n hazrlk bilgilerinin katlmclara nceden gnderilmesi
Katlmclarn dersine alm olmas
Projeler arasnda kiisel / departmana dnk nedenlerle ayrmclk
yaplmamas
Kararlarn veriye dayandrlmas ve kriter puanlarna temellendirilmesi
Oylama ilkelerine her zaman uyulmas
Kararn gereksiz yere ertelenmemesi
Kararn proje takmna uygun biimde duyurulmas

AR - GE PROJELERNDE EN
KRTK NOKTALAR: 2. EVRE VE
3. GET

Yeni rnn yazgs -esas olarak- tanmlama ve n

analizler erevesinde prototip tasarlama basamanda (2.
evrede) belirlenmektedir. Bu aamada, irket ev devini
ok iyi yapmaldr.
Maliyetlerin hzla trmana getii dnemin (3. evrenin)
ncesindeki karar noktas olan 3. geit, yeni rn
gelitirme srecinin performansn ve verimliliini belirgin
lde etkilemektedir.
Bu noktada atlacak yanl bir adm, kabullenilen riskler
ve / veya karlan frsatlar bakmndan pahalya mal
olacaktr.

2. EVRE RKET EV DEV

Yeni rnn risk profilini ve ticari baar ansn ileri

derecede etkileyen bu dnemde, ayrntlandrlmas gereken
alanlar unlardr:
Mteri gereksinim ve beklentileri
Rekabet profili senaryolar
rnn potansiyel deeri ve kyaslamal stnlkleri
rnn konumlandrlmas seenekleri
Teknolojik gelitirilebilirlik duruu
retilebilirlik durumu
Srecin finansal boyutlar (maliyet-deer, risk-yarar)

3. GET KARAR EKSENLER

Bu kritik noktada ar-GE projesine dnk tamam / devam

karar verilirken, u unsurlar gz nne alnmaldr:
Stratejik uyumluluk (projenin irket genel stratejisi ile
tutarll)
Pazarn ekicilii (bykl ve geliim eilimi)
rn karakteristikleri (kullanm deeri, rekabet stnlkleri)
irketin kaynaklar-ekirdek yetkinlikleri
Yeni rnn maliyet-deer ve risk-yarar duru senaryolar
Dier ar-GE projeleri ile karlatrmal deerlendirme
bulgular (bu husus, proje ve portfy entegre
deerlendirilmesi durumunda sz konusudur)

EVRE - GET SSTEM =

RSK DEERLENDRME MODEL

Yeni rn gelitirme srecinin belirsizlik katsaysnn

(riskinin) yksek olduu durumda, geitlerdeki karar
mekanizmas tm boyutlaryla devreye girmektedir.

Buna karlk, dk risk sz konusu olduunda,

deerlendirmelerde kestirmeden gidilebilmektedir.
Dier bir deyile, baz geitler birletirilmekte veya
atlanmakta ya da karar algoritmas sadeletirilmektedir.
Evrelerin de sadeletirilmesi sz konusu olabilmektedir.

SADELETRLM
EVRE - GET SSTEM RNE

Riskin (belirsizlik katsaysnn) dk olduu durumda

gndeme gelen bir modelde, yalnzca er adet evre ve geit
bulunmaktadr.
Allagelmi yaklamdaki ilk iki evre birletirilmekte
(2.
geit atlanmakta); dahas, 3. ve 4. evrelerin btnsel klnmas
sonucu, klasik sistemdeki 4. geit de devre d kalmaktadr.
Grld gibi, geriye yalnzca 1., 3. ve 5. geitler kalmaktadr.
Dk riskli baz durumlarda -daha da kestirmeden gidilerekyalnzca 1. ve 3. geitler gz nne alnmaktadr. Burada, 1. ve
2. evreler ilk aamay; 3., 4. ve 5. evreler ise ikinci aamay
oluturmaktadr.

SADELETRLM
EVRE - GET ALGORTMASI
YARATICI
D / DNCE
RETM

1.Geit
Bunlarn
taranmas
/ elenmesi

1. Evre
rn konseptinin
oluturulmas

3.Geit

PAZARA SUNUM
VE
PAZARLAMA
SONRASI

5.Geit
Lansman
karar

4. Evre
Pilot uygulama
ve test pazarlama

2. Evre
rnn tanmlanmas
ve n analizler
nda prototip
tasarm

Ara
deerlendirme

3. Evre
rnn ok ynl
gelitirilmesi

KESTRME
EVRE - GET ALGORTMASI
YARATICI
D / DNCE
RETM

1.Geit
Bunlarn
taranmas
/ elenmesi

1. Evre
rn konseptinin
oluturulmas

3.Geit

PAZARA SUNUM
VE
PAZARLAMA
SONRASI

4. Evre
Pilot uygulama
ve test pazarlama

2. Evre
rnn tanmlanmas
ve n analizler
nda prototip
tasarm

Ara
deerlendirme

3. Evre
rnn ok ynl
gelitirilmesi

PROJENN LDRLMES

Herhangi bir geitte, karar, projenin ldrlmesi

(sonlandrlmas) ynnde kabilir.
Bu kararn bedeli hesaplanrken, gemi dnemde katlanlan
maliyetlerin yansra, projenin durdurulmasndan dolay
gelecek dneme ynelik maliyet tasarrufu zerinde de
durulmaldr.
Bu radikal kararn gereksiz yere ertelenmesi (sonlandrlmas
gereken projenin srncemede braklmas) durumunda,
potansiyeli daha yksek olan dier projelere hakszlk
yapld unutulmamaldr.

PROJENN SONLANDIRILMASI
KARARI
BELRLEYC FAKTRLER

Projenin irket stratejik rotasndan sapmas

Takvimin sarkmas (proje sresinin kabul edilebilir snrlar dna
tamas)
Teknolojik baar olaslnn dk / gittike belirgin biimde
azalyor olmas
Maliyetlerin ykseklii / gittike ngrlenin zerine trmanmas
rnn pazarda baarl olma ansnn -rnein, rekabet tablosu
nedeniyle- dk / giderek nemli lde zayflyor olmas
Proje takmnda -rnein, projenin maliyet-etkililii konusundauzlama menziline girmeyen gr ayrlklarnn ortaya kmas

PROJENN SONLANDIRILMASI
KARARI
OK FAKTRL YAKLAIM

Projenin yalnzca bir faktrden yola klarak (dier

unsurlar gz ard edilerek) sonlandrlmas, ok yanltc
olacaktr.
Hatta, karar belirleyici faktrlerden sadece 2-3 tanesine
baklarak projenin herhangi bir geitte sonlandrlmas
bile, ABD ve AB irketlerinin yalnzca % 10 kadarnda
karlalan bir tablodur.
ounlukla, btn unsurlar gz nne alnarak ve
-proje kategorisine / sre aamasna zg- arlklar
da hesaba katlarak karar verilmektedir.

PROJENN SONLANDIRILMASI
KARARI KARILAILAN SORUNLAR

Geitte esas alnan kriterlere ilikin yetersizlikler

Kriter alanlarnn arlklandrlmasnda yaplan
hatalar
Kriterlere ynelik veri-bilgi-istihbarat eksiklii
(projenin sonlandrlmas kararn belirleyici faktrlerin
birimlere ve eik deerlere dntrlememesi)
Karar takmnn oluturulmasnda yaplan yanllklar
Karar takmnn psikolojik adan zorlanmas
(duygusal sahiplenme)

PROJENN VE PORTFYN
ENTEGRE
DEERLENDRLMES

Burada, projelerin tek tek deerlendirilmesi

(evre-geit sistemi) ile proje portfynn btnyle
deerlendirilmesi ezamanl gereklemektedir.

Bu modelde, projelerin yoluna devam edebilmesi iin,

bir taraftan kendi balarna geer not almalar (geitten
gemeleri); dier yandan da -portfy perspektifi gereiprojeler aras kyaslamada elenmemeleri
gerekmektedir.

ENTEGRE DEERLENDRME KADEMEL YAKLAIM

Bu modelin ilk adm, projenin kendi bana

deerlendirilmesidir. u farkla ki, ilk tur karar tamam m,
devam m? deil de, tamam m, geer mi? olmaktadr.
Buradaki geer karar -allm geitteki devam
kararnn aksine- projenin yoluna devamn garanti
etmemektedir.
Ayn geitte, birinci turda geer stats kazanm proje
konusunda -bu kez, portfy baznda- ikinci tur karar
alnmaktadr.
lk turda geer karar verilmi proje, ancak ikinci turdaki
deerlendirmede de elek zeri kalrsa, bir sonraki evreye
geebilmektedir.

ENTEGRE DEERLENDRME
ADIMLARI
PROJE

TAMAM MI?
GEER M?

PORTFY

GEER
TAMAM

TAMAM MI?
DEVAM MI?

DEVAM
TAMAM

ENTEGRE DEERLENDRME
KAVAK NOKTASI

Entegre deerlendirme yaklamnda, bir tek projenin

evreleri arasndaki karar noktas (geit) ile tm
projelere / proje segmentinin tamamna ynelik karar
noktas iice gemektedir.

Proje zelinde ve portfy genelinde deerlendirmenin

ezamanl yapld entegre modelde, bu btnleik
ilemin koordinatlar -genellikle- 2. veya 3. geit
olmaktadr.

AR-GE
PORTFY YNETM

YNETMNN
GEREKELER

Projelerin / proje kategorilerinin irket stratejileri

ile kprlenmesi

Projeler / proje kategorileri arasnda

arlklandrlm dengelerin kurulmas

Kt kaynaklarn projeler / proje kategorileri

arasnda aklc datlmas

AR-GE PROJE PORTFY

YNETMNN GEREKELER

AR-GE yatrmlarnn maliyet-etkili klnmas

AR-GE tabanl i (rn / pazar) gelitirme

giriimlerinin odaklanmas

irketin teknolojik rekabet gcnn desteklenmesi

Yeni rn konusundaki nceliklerin altnn izilmesi

AMA : TNEL DEL, HUN

Portfyde yer alan projelerin tek tek deerlendirilmesinde,

yeni rn gelitirme sreci boyunca bir eleme mekanizmasnn
almas ve projelerin ynetimli budanmas beklenmektedir.
Bu yaplmayacak olursa, ekspres tren sendromu gndeme
gelmektedir: Projeler yol boyunca (evrelerde ve geitlerde)
zaman zaman yavalamakta, ancak hibir yerde
durmamaktadr.
Yeni rn gelitirme srecinde ilerledike (zellikle 3. evreden
balayarak) maliyetler hzla trmandndan, projeler ynetimli
budanmayacak olursa, kaynak sknts domaktadr.

PORTFY YNETM
RGTSEL YAPILANMA

AR-GE proje portfy, irket stratejileri ile rota ve

tempo asndan tutarl olmaldr.
Bunun iin, irketin tepe yneticileri ile teknoloji
yneticileri arasnda karar yaplar oluturulmaldr
(rnein, yenilik ynlendirme kurulu).
Sz konusu yaplanmalar, taktik platformlar (rnein,
AR-GE portfy konseyi) ile ilikilendirilmelidir.
Anlan mekanizmalara kurumsal karakter
kazandrlmaldr. alma ynergesi benzeri norm
ereveleri izilmelidir (rnein, karar oylamas
esaslar).

AR-GE PROJE KATEGORLER

Aratrma temelli Gelitirme esasl

ekme kkenli tme kaynakl

Devrimsel Evrimsel

Ksa dnemli Uzun erimli

irketle snrl Adokuya yaylm

PORTFY OLUTURMA
SEENEKLER

a)

b)

AR-GE projelerinden hareketle portfy

oluturulurken, u iki yaklamdan biri izlenmektedir:
Seilen (elemeyi kazanan) projelerden yola klarak,
bir karma portfy hazrlanmas;
Adaylktan asil statye geen projelerin kategorize
edilerek, kuaklardan (segmentlerden) meydana gelen
bir portfy formlasyonu.

PORTFY OLUTURMA
SEENEKLER

Projelerin ceplere blnmesi senaryosunda

(b seenei), her zarftaki proje sepeti kendi bana
bir portfy biiminde deerlendirilebilir.

Burada, kendi iinde ortak zellikler bulunduran her

koridor, dierlerinden belirgin olarak farkllamtr.

PORTFYE GREMEYEN ADAY

PROJELERN YAZGISI

Portfyde yer alamayan aday projeler, ya tamamen ya da bir sonraki

proje / portfy deerlendirme toplantsna kadar devre dnda kalmak
durumundadr.
Tamamen gzden karlmayp, askya alnan aday projeler:
Karakterine uygun koridordaki projeler tamamlanp, o kulvar iin
srada bekleyenlere yer aldka;
Puann tanmlanm eik deerin zerine kardnda;
Kendi sepetindeki projeler aras sralamada yukarlara trmandnda;
Sz konusu portfy segmenti iin fazladan kaynak seferber edilecek
olursa;
portfyn ilgili koridorunda yer alabilecektir.

PROJE KADRANLARI
NCLER

Yksek

Yldz aday

YALI EKMEK
Sra ii

Ticari Baar
Olasl

Dk

STRDYELER

Teknik Baar
Olasl

Yksek

BEYAZ FLLER

Pes etmeden

Dk

Unut gitsin

PROJE PORTFY
KADRANLARI

nci grubu (sol st kadran), potansiyel yldz

projelerdir.
stiridye grubu (sol alt kadran), deeri de, riski de
yksek projelerdir.
Yal ekmek (sa st kadran), kolayca baarl
olunabilecek; ancak, ticari getirisi snrl projelerdir.
Beyaz fil (sa alt kadran), dk deerli ve yksek
risk tayan projelerdir.

PORTFYTABANLI
KAYNAK DAITIM TAKTKLER

AR-GE kaynaklarnn datmnda balca iki taktik uygulama

sz konusudur:
Mevcut kaynaklarn tamamnn portfy ceplerine datlmas
Eldeki kaynaklarn bir ksmnn (rnein, % 5-15 kadarnn)
yedekte tutulmas
Yedek kaynaklar (finansman, insan), u durumlarda devreye
girmektedir:
a) nceden kestirilememi olan bir frsat kmas
b) Hesaba katlamam olan bir riskle karlalmas
Kullanlmayp yedekte tutulan kaynaklar iin frsat maliyetinin
sz konusu olaca unutulmamaldr.

PORTFYESASLI
KAYNAK PLANLAMASI

Seeneklerden biri, kaynaklarn portfy geneline datlmasdr.

Bu uygulamada, projelerin snflandrlmas sz konusu
deildir.
Dier bir seenek, kaynaklarn proje segmentlerine
datlmasdr. Burada, portfyn proje kategorilerine
ayrlmas (dilimlenmesi) gndeme gelmektedir.
Kategorik yaklamda, her bir proje kulvar iin -ncelikler
nda- ayr bir kaynak sepeti oluturulmaktadr.
Her kulvardaki projeler, portfyn o kategorik dilimine
ayrlm olan kaynaklar havuzu iin kendi aralarnda (segmentii nceliklerine gre) yarmaktadrlar.

PROJELERN PORTFY
GENELNDE
DEERLENDRLMES

Portfy genelindeki deerlendirme, dinamik

karakterde bir sretir.
Aktif (srmekte olan) AR-GE projeleri -bulunduklar
portfy kulvar erevesinde ve o koridora uyarlanm
kriter paketi nda- srekli gzden geirilmelidir.
Burada, segment-ii aktif projelerin hem birbirleriyle,
hem de pasif (beklemekte olan) projelerle
karlatrlmas gerekmektedir

PORTFY KULVARINA
YEN BR PROJENN KATILMASI
Portfy kulvarna yeni bir proje katlacak olursa;
a) Sz konusu segmentte yer alan bir / birka projeden
vazgeilmesi (tamamen sonlandrlmas ya da geici
olarak durdurulmas)
b) O kuakta bulunan bir / birka projenin yavalatlmas
(ncelik sralamasnda gerilere kaydrlmas)
c) Portfyn yeni proje eklenen koridoruna ayrlan
kaynaklarn desteklenmesi yoluna gidilebilir.
Bu seeneklerin kombinasyonu da dnlebilir.

PORTFY KORDORUNDAN
PROJE IKARTILMASI
Portfyn herhangi bir segmentindeki projelerden biri /
birka -yol boyunca, geit deerlendirmesine bal olaraksonlandrlacak ya da beklemeye alnacak olursa, gerisinde
kullanma hazr bir kaynak havuzu kalacaktr.
Srekli veya geici olarak vazgeilen projelerden geriye kalan
kaynaklar:
a) Ayn segmentteki dier projelere (bir / birka tanesine)
ynlendirilebilir;
b) Yedekte tutulabilir.
Her iki seenek de -deiik arlk katsaylaryla- kombine
edilebilir.

KAYNAKLARIN SEGMENT
NDE YENDEN DAITILMASI

Portfyn herhangi bir cebindeki proje havuzuna yeni proje

eklendiinde ya da bu sepetten proje eksiltildiinde, ayn
zarftaki dier projelerin zellikle risk / yarar oran (baar
olasl / belirsizlik katsays) zerinde durulmaldr.
Proje eklenmesi nedeniyle segment-ii dier projelerin ncelik
puannn drlmesi veya bunlardan vazgeilmesi gndeme
geldiinde, risk / yarar oran en yksek olandan balanarak
ayklanmaldr.
Proje eksiltilmesinden dolay serbest kalan kaynaklarn
segment-ii dier projelere transferi durumunda ise,
risk /
yarar oran en dk olandan balanarak desteklenmelidir.

PORTFY YNETM
TEKNKLER

Portfy ynetimi, irketlerin byk ounluunda

finansal analizlere dayandrlmaktadr. Ne var ki, bu
yaklam -veri yetersizlii nedeniyle- genelde yanltc
olabilmektedir.
Kabarck Diyagram ve dier grafik gsterimler, bir
baka portfy ynetim tekniidir.
Monte-Carlo simlasyonu gibi olaslk hesaplama
tekniklerinden yararlanlmas da sz konusu
olmaktadr.

PORTFY YNETM
TEKNKLER

boyutlu (rnein, riskyararzaman alml)

modeller de bulunmaktadr.

AR-GE alannda baarl irketler, bunlardan yalnzca

bir tanesi ile yetinmemekte; genellikle iki- teknikten
yararlanmaktadr.

PORTFY YNETM
TEKNKLER

Portfyn btn, iki boyutlu bir grafikte gsterilir.

Eksenler ounlukla net imdiki deer ve teknik /
ticari baardr.
Bir karar modeli deil, grselletirilmi bilgi
enstrmandr.
Her kabarcn boyutu, o projenin yllk maliyetini
dile getirmektedir. Birim olarak, finans ve / veya
zaman btesi esas alnmaktadr.

PORTFYN GRSEL KILINMASI :

KABARCIK DYAGRAMI

Renklendirme ve tarama yaplarak ya da deiik

geometrik biimler de kullanlarak, grsel etki daha
da vurgulanmaktadr.

Projelerin daire deil de -belirsizlik eksenine ve

derecesine gre- yatay ve / veya dey uzanml elips
biimini ald gsterimler de bulunmaktadr.

PROJE KADRANLARI
Yksek

Ticari Baar
Olasl
Teknik Baar
Olasl

Yksek

Dk

Dk

AR-GE
PERFORMANS

AR-GE PERFORMANS
METRKLER
ABDdeki Endstriyel Aratrma Enstits
(IRI), Aratrma Konusunda Aratrma
Komitesi Metrikler Alt Komitesi, bu
lkede gnmzde 50den fazla AR-GE
performans biriminin kullanldna iaret
etmektedir.

AR-GE PERFORMANS
GSTERGELER

stenen amalara ynelik hedefler

(rnein, sre zamannn ksalmas)

stenmeyen durumlara dnk nleyici hedefler

(rnein, departmanlar aras yetersiz raporlama
orannn drlmesi)
biiminde formle edilmektedir.

ARATIRMA TRNE ZG AR-GE

PERFORMANS GSTERGELER

Temel aratrma sz konusu olduunda, bilimsel dergilerdeki

yayn ve yayna atfta bulunma says ile bilimsel
toplantlardaki szl ve poster sunum says n plana
kmaktadr.
Uygulamal aratrma gndeme geldiinde ise, patent
bavurular ve alnan patent says belirleyici olmaktadr.
Bilim dlleri ve onursal unvanlar da bu konuda gsterge
olarak anlmaktadr.
Meslek rgtleri, sektrel oluumlar ve kamu kesimindeki
bilimsel komitelerde arl / seilmi olarak rol alan irket
alan says, aratrma alannda gze arpan bir dier
gsterge olmaktadr.

AR-GE PERFORMANSI
GSTERGE KMELER

Yap unsurlarna ynelik

(rnein, lisans st eitimli insan kaynaklarnn

oran)

Sre faktrlerine ilikin

(rnein,

deerlendirme kriterlerinin geerlilii)

kt / Sonu elerine dnk

ba noktasna ulama sresi)

(rnein, baa

AR-GE PERFORMANSI
GSTERGE KORDORLARI

irket stratejileri yelpazesi

(rnein, stratejilerle tutarllk derecesi)
Bilimsel-teknolojik ereve
(rnein, teknolojik yaplabilirlik duruu)
Finansal profil
(rnein, taze rn cirosunun pay)
retim balklar
(rnein, tasarm tekrarlama says)
Pazarlama satrbalar
(rnein, rnn yaam seyri ngrlerinin
gereklemesi durumu)

GSTERGE
KARAKTERLER

Kesinlik kazananlar, yalnzca retrospektif

dnk = tarihsel) olanlardr.

(gemie

Prospektif (gelecee ilikin = tahminsel) olanlar iin,

bir yanlma pay (ngrlenden +/ sapma) sz
konusudur.

Yeni rn gelitirme sreci performansnn ileriye

ynelik olarak deerlendirilmesi kadar, geriye
dnlerek gzden geirilmesi de nemlidir.

GSTERGE KARAKTERLER

rnein, lansman sonrasnda karlalan

baar (baarszlk) tablosunun kaynak nedenleri
irdelendiinde, herhangi bir geitte verilen
tamam / devam (ya da tamam / geer) kararnn
yeterlilii (yetersizlii) ile karlalabilir.

Bylece, daha sonraki projelerde, baarnn

tekrarlanmas ve / veya baarszlktan kanma
ans artacaktr.

PERFORMANS GSTERGELER
HAVUZLANMASI
AR-GE performans, genellikle farkl koridorlardan ve
kmelerden harmanlanm 6-8 gstergeden yola klarak
deerlendirilmektedir.
Bu gstergelerin -ounlukla, irket stratejileri nda
arlklandrlarak- dengelenmi hedef tahtasna
dntrlmesi de sz konusu olmaktadr.
Performansn daha az sayda gstergeden hareketle izlenmesi,
eksik deerlendirme ve yanl yorumlamaya neden
olabilmektedir.
Dier taraftan, deerlendirmede ok sayda gstergenin esas
alnmas durumunda, sistemin uygulanabilirlik ans
azalmaktadr.

ADOKUSAL MODELDE
GSTERGE ENVANTER
irketin d evresel paydalarla adoku oluturduu
modelde, adokusal yaplanma ve ileyie ynelik
performans gstergeleri de gndeme gelmelidir.
Bu balamda, rnein:
Aday payda deerlendirme / eleme sreci
Kltrler aras uyumluluk tablosu
Karlkl teknoloji transferinin kalitesi
Bilginin paylaml korunmas esaslar konularnda
lekler kullanlmaktadr.

AR-GE ETKNLKLER ODAKLI

DENGELENM HEDEF
TAHTASI

Aratrma ve gelitirme giriimlerine ilikin performans

gstergelerinin -teknoloji stratejik ynetimi ncelikleri
dorultusunda arlklandrldktan sonra- bir tek
btnleik deer biiminde ifade edilmesi dnlebilir.

Bulunan AR-GE performans tmleik deeri -teknoloji

ynetiminin irket stratejilerindeki ncelik derecesi
lsnde arlklandrlarak- irketin genel
performansn gsteren tahtaya yanstlr.

PERFORMANS GSTERGELER =
YNETM TEKNOLOJS
GSTERGES
irketler, AR-GE ile dorudan ve dolayl ilgili olan
alanlarda, kendilerine zg performans gstergeleri
aratrp gelitirmektedirler.
Bu alanlara rnek olarak, aadaki balklar verilebilir:
Evrimsel / devrimsel yaratclk kltr
AR-GE odakl rekabet istihbarat
Adoku paydalar aras sinerjik etkilemeler
Teknoloji alml kyaslama sreci
rn gelitirme tabanl irket - danman ilikileri

BELRLEYC BR UNSUR:
TEPE YNETC

Kariyer haritasnda ilerlerken yolu teknoloji ynetiminden

de gemi olan tepe yneticiler, AR-GE etkinliklerini daha
yapc ve kalc biimde desteklemektedir.

ABD, AB ve Japonyadaki irket CEO larnn yaklak

yars (% 45-50si), byle bir gemiten gelmektedir.
_______________________________
Ref: Research.Technology Management, 25-36, March-April 2001.

TEPE YNETMN
AR-GE STRATEJK ROTALAMASI
Lider-yneticilik yaklam sergilenmesi
Kurum kltr mhendislii uygulamalar
irket-d teknoloji yatrmlarnn ynlendirilmesi
Frsatlarn ve risklerin fark edilmesi
gelitirme atlmlarnn desteklenmesi
AR-GE btesinin kararlatrlmas
Proje portfynn irket stratejileri ile orkestrasyonu
AR-GE projelerine moral sponsorluk yaplmas
D evre paydalar ile ibirlii - gbirlii modelleri
tasarm ve hayata geirilmesi

KRTK BR ROL :
TEKNOLOJ YNETCS

Bu pozisyonun grev tanmnn ana fikri, irketin genel

stratejileri ile rten teknoloji stratejilerinin
operasyonel dzleme tanmasdr.

Teknoloji yneticisi, olaylar -ezamanl biimdestratejik, teknolojik, ynetsel ve rgtsel alardan

grebilmelidir.

Anlan rol, bilimsel - teknolojik dnya ile i dnyas

arasnda kpr kurabilmelidir.

AR-GE NSAN KAYNAKLARININ

DEVR HIZINA DKKAT !..
Bir AR-GE profesyonelinin devre d kalmasnn bedeli,
dier fonksiyonlarda ortaya kacak maliyetin birka
katna ulamaktadr.
irketten ayrlan AR-GE profesyonelinin, rekabet
istihbarat asndan da ilgi oda olaca unutulmamaldr.

AR-GE insan kaynaklarn irkete balayan unsurlar

arasnda -allagelmi faktrlerin yansra- esnek alma
dzeni, kararlara katlm ve grev gerekleri ile
yetkinliklerin uyumluluu saylabilir.

AR-GE NSAN KAYNAKLARINA

BECER KARMASI
KAZANDIRILMASI

AR-GE profesyonellere irketin dier departmanlarnda

(rnein, pazarlama blmnde) rotasyon olana verilmesi

Bilim-teknoloji kkenli profesyonellerin iletme ynetimi

konularnda lisans st eitim almalarnn salanmas

AR-GEnin bilimsel yn ve ynetsel yan ile ilgili insan

kaynaklarnn adoku paydalarnda teknoloji staj
yapmasna ans tannmas

Teknoloji insan kaynaklarnn dier lkelere gnderilerek,

AR-GE turizmi erevesinde bilgi ve grglerinin
desteklenmesi

AR-GE NSAN
KAYNAKLARININ VERMLLK
LM
Verimlilik, performans (kt) ile kaynaklar (girdi)
arasndaki oransal ilikidir. Bilgi igcnn
birimlendirilmesinde sklkla kullanlan girdi ls,
insan-zaman olmaktadr (rnein, x kii-ay).
AR-GE insan kaynaklarnn verimlilik lmnde
karlalan sorunlarn banda unlar gelmektedir:

AR-GE NSAN KAYNAKLARININ

VERMLLK LM
SORUNLARI
Birden ok projede ezamanl alma dzeninde,
arlklandrma skntlar
Takm almasnda bireysel katknn ayrtrlmasndaki
glkler
Uzun dnemli ktlarn hesaba katlmamas
Dier faktrlerden kaynaklanan verimsizliin insan
kaynaklarna fatura edilmesi

AR-GE NSAN KAYNAKLARININ

BUTK MOTVASYONU
Projenin anlaml ve heyecanlandrc
(belirsiz, zorlayc) olmas
Rutin (yineleyen, bkknlk veren) ilerin ayklanmas
Glendirici kariyer hareketleri
nisiyatif ans ve zerklik
Akademik enstrmanlar
Proje bitirme yemei
Proje cenaze izni

AR-GE NSAN KAYNAKLARININ

BUTK MOTVASYONU
Baar plaketi / dl treni
Prestij-stat eksenli yaklamlar
Kiisel geliim zaman btesi
Tazelenme molas
zendirme primi
Yaratc uygulamalar
(rnein, irket mzesi /irket efsaneleri salonu
kapsamnda anlmas)

AR-GE NSAN KAYNAKLARININ

AKADEMK MOTVASYONU
Bireysel akademik geliimin psikolojik ve finansal
desteklenmesi
Lisans st eitim iin zaman btesi salanmas
Bilimsel toplantlara katlmn zendirilmesi (katlm creti
ile ulam ve konaklama giderlerinin karlanmas)
Bilimsel dergilere abonelik / eriim destei
Bilimsel derneklere yelik destei
Bilimsel yenilenme seenekleri sunulmas
Yaratc yaklamlar (rnein, irket onursal doktora
derecesi)

AR-GE
FNAL

YARATICI BR RKET:
DM?..
enilikilik
ratrma

KAVRAMLAR

ehberlik
klclk
akmdalk
lman kltr
oku
srarclk

Ne dersiniz?..

RKETNZDE AR-GE YNETM

:
TOPYAMI?..
retim

KAVRAMLAR

eknoloji
ptimizasyon
azarlama
aratclk
dokulanma

Neden olmasn?..