TEMA 6:

PERCAKTIMI I KOSTOS PER

BASHKEPRODUKTET DHE
NENPRODUKTET
Lektore:

Dr. Veronika DURMISHI

DALLIMI MIDIS
BASHKEPRODUKTEVE DHE
NENPRODUKTEVE

Bashkeproduktet ( BP ) dhe Nenproduktet (NP ) jane rezultat i

situatave ku prodhimi i nje produkti ben te pashmangshem dhe
prodhimin e produkteve te tjera.
Kur nje grup produktesh individuale prodhohen ne menyre te
njehershme dhe secili nga produktet ka nje vlere shitje te
rendesishme, athere produktet quhen bashkeprodukte ( BP ).
Produktet qe jane pjese e procesit te prodhimit te njehershem dhe
kane nje vlere shitje me te vogel se BP , quhen
nenprodukte( NP ).
BP jane te rendesishme per aktivitetin tregetar te nje organizate,
ndersa NP jane krejt te rastit dhe nuk ndikojne ne marrjen e
vendimit.
Shembuj: Industria kimike, te rafinimit te naftes, minierat,
bluarja ,bluarja e miellit etj.

DALLIMI MIDIS
BASHKEPRODUKTEVE DHE
NENPRODUKTEVE

Karakteristike eshte se BP dhe NP nuk jane te identifikuara si

produkte te ndryshme individuale deri ne momentin e ndarjes.
Produktet mund te ndahen njekohesishte ose me intervale,
Kostot para momentit te ndarjes nuk mund te identifikohen
sipas produkteve te veanta, p.sh nuk dihet se pjese e kostos se
perpunimit te nje barreli nafte bruto do te duhet te shperndahet
midis, petrolit , vajgurit dhe parafines.
Mbas momentit te ndarjes , BP mund te shiten ose te jene
objekt i nje perpunimi te metejshem dhe si rrjedhoj kostot e
perpunimit te metejshem mund te evidentohen.

SKEMA E NJE PROCESI PRODHIMI

PER BP DHE NP
Puna
dhe
SHPP
Proces i
perbashket

BP- A

Puna +
SHPP

BP- B

Puna +
SHPP

MD
NP- C

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA

1.
2.

Kur i gjithe prodhimi i nje periudhe te veante shitet, problemi

i shperndarjes se kostove te perbashketa nuk ekziston.
Kur ne fund te periudhes ka gjendje iventari, athere eshte e
nevojshme shperndarja e kostove te perbashketa.
Metodat per shperndarjen e kostove te perbashketa jane:
Metodate e bazuara nemadhesine fizike si pesha, vellimi etj
Metoda per te matur aftesine e thithjes se kostove te
perbashketa, bazuar ne shperndarjen e ketyre kostove sipas
vlerave te tregut te produkteve.
Shembull: Kosto e perbashket per tre produkte A,B,C qe
dalin ne momentin e ndarjes eshte 500.000 leke.
Kerkohet te bejme ndarjen e kesaj kosto te perbashket midis
produkteve A,B dhe c sipas disa metodave.

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
1.

Metoda e madhesive fizike

Shperndarja e kostove behet ne perpjestim me vellimin

Supozohet se i gjithe prodhimi shitet brenda nje periudhe dhe

nuk ka gjendje iventari ne fund.

Supozohet se:

..

Produkti A prodhohen 40.000 njesi, mimi shitjes 8 leke/njesi

..

Produkti B prodhohen 10.000 njesi, mimi shitjes 2 leke/njesi

..

Produkti C prodhohen 50.000 njesi, mimi shitjes 4 leke njesi

Do te shohim qe kosto per njesi do jete e njejte

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
Shperndarja e kostove te perbashketa sipas metodes se madhesive
fizike do te jete:
Produktet

Sasia e

Pjesa ndaj

Kostot e

prodhuar

totalit

perbashketa

40.000

40/100 = 0.4

0.4 x 500.000 =
200.000

10.000

10/100 = 0.1

0.1x500.000=
50.000

50.000

50/100 = 0.5

0.5x 500.000 =
250.000

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
Pasqyra e fitimit do te jete:
Produktet

Te ardhurat

Kostot totale

nga shitja

Fitimi ose
humbja

320.000

200.000

120.000

20.000

50.000

( 30.000 )

200.000

250.000

( 50.000 )

Totali

540.000

500.000

40.000

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
2. Metoda e vleres se shitjes ne momentin e ndarjes

Kjo metode ben shperndarjen e kostove ne perpjestim me vlerat

paraprake te shitjes duke supozuar se mimet me te larta u
takojne kostove me te larta.

Produktet

Sasia e

Shitjet

prodhuar

Pjesa e

Kostot e

vleres/shitj shperndar
eve

40.000

320.000

320/540 =
60 %

300.000

10.000

20.000

20/540 = 4
%

20.000

50.000

200.000

200/540 =36
%

180.000

Totali

100.000

540.000

100 %

500.000

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA

Pasqyra e fitimit sipas kesaj metode do te paraqitej:

Produktet

Te ardhurat

Kosto totale

nga shitja

Fitimi dhe
humbja

320.000

300.000

20.000

20.000

20.000

200.000

180.000

20.000

Totali

540.000

500.000

40.000

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
3. Metoda e vleres neto te realizueshme

Vlera neto e realizueshme ne momentin e ndarjes mund te llogaritet

duke zbritur kostot e perpunimit te metejshem ne momentine shitjes.
Produkt Vlera e
i
shitjes

Kostot

Vlera

Pjesa

Kostot e

neto e

ndaj

shpernd

imit

eshme

(%)

perpun realizu

totalit

Fitimi

ara

320.000

30.000

290.000

290/48
0= 60
%

60 x
(10.000
500.000 = )
300.000

20.000

10.000

10.000

10.000

200.000

20.000

180.000

38

190.000

(10.000
)

Totali

540.000

60.000

480.000

100 %

500.000

(20.000

METODAT E SHPERNDARJES SE
KOSTOVE TE PERBASHKETA
4. Metoda e % konstante dhe Fitimit Bruto

Kjo metode perdoret kur produktet jane objekt i perpunimit te

metejshem dhe % e fitimit bruto jane te ndryshme per cdo produkt
Produkti
A
Vlera shitjes
Fitimi bruto
20 %- humbje

320.000
(10.000 )

Produkti

Produkti

Totali

20.000

200.000

540.000

20.000

20.000

KMSH

310.000

20.000

220.000

560.000

Kosto
perpunimi te
metejshem

( 30.000 )

( 10.000 )

( 20.000 )

( 60.000 )

Kostot e

290.000

10.000

200.000

500.000

KRAHASIMI I METODAVE
Kriteri shkak- pasoje nuk mund te merret ne
konsiderate ne zgjedhjen e metodave
Shperndarjet duhet te bazohen ne kriterin e
perfitimeve te marra ose
Kur perfitimet e marra nuk mund te maten , do te
perdoret kriteri i barazise
Metoda eVleres neto te realizueshme eshte e
veshtire te perdoret kur ka nje numer fazash vijuese
te perpunimit te metejshem.
Gjithashtu ne disa industri nuk ekziston nje
emerues i perbashket per madhesite fizike.

STUDIM PRAKTIK

Studim nga Slater dhe Wootton ( 1984 )

Lloji i shoqerise

Metodat e shperndarjes se
kostove te perbashketa

Petrokimike

Metoda e vleres neto te

realizueshme

Perpunim qymyri

Metoda e madhesive fizike

Kimikate qymyri

Metoda e madhesise fizike

Perpunim i naftes

Ska shperndarje kosto

KONTABILITETI PER
NENPRODUKTET

Nenproduktet jane produkte qe kane nje vlere shitje te vogel dhe dalja e
tyre nga prodhimi i produktit kryesor eshte e rastesishme.
Pas momentit
nenproduktit.

te

ndarjes

cdo

kosto

nenprodukti

Regjistrimet kontabel:
Nenprodukt
te Prodhimi i perbashket

Per te ardhurat qe rezultojne nga prodhimi i nenproduktit:

Nenprodukt
te Arka
Kostot e vecanta te kryera per prodhimin:
Arka
te Nenprodukt

ngarkohet

NENPRODUKTET, MBETJET
TEKNOLOGJIKE DHE MBETURINAT

.
.

.
.
.

.
.
.

Mbetje teknologjike

Material qe nuk ka vlere ose ka vlere negative ( gaze, pluhuri i

sharres, tymi etj).
Nuk trajtohen kontabilisht, nuk kane vlere shitje
Nuk perfshihen ne iventar
Nenproduktet
Kane vlere shitje te vogel
Dalin rastesishte nga prodhimi i produkteve kryesore
Jane te ndryshme nga materialet qe hidhen ne prodhim
Mbeturinat
Jane mbeturina te lendeve te para
Kane vlere te vogel shitje
Behen regjistrime kontabel si nenproduktet