MBAJTSIT KAPRIAT

Mbajts kapriat quhet struktura e ngurt e cila prbhet

nga shufrat e drejta t cilat n skajet e tyre jan t lidhura
me nyje.
Nyjet
F1

F2

T gjitha forcat e jashtme veprojn n nyje.

Supozimet q merren gjat zgjidhjes s

mbajtsit kapriat:
Pesha e shufrave nuk merret parasysh,
forcat veprojn n nyje,
shufrat mes veti jan t lidhura me sharnier,
shufrat jan vijdrejta.
Shufrat mund t punojn n shtypje dhe terheqje.
Shufra n terheqje.
F1

F1

F1
Shufra n shtypje.

F1

+
-

JONDRYSHUESHMERIA STRUKTURORE E MBAJTESIT KAPRIAT

Figura baz e jondryshueshmeris sht trekndshi.

Figura baz e jondryshueshmeris

Nyja e mbajtsit kapriat hapsinor

PERCAKTUESHMERIA STATIKE E MBAJTSIT KAPRIAT

Le t jen s-numri i shufrave dhe n-numri i nyjeve.
Pr mbajtsin kapriat vlen:
S = 3+2(n-3) S = 2n-3.
S = 2n-3. Mbajtsi kapriat sht statikisht i
caktuar.
Mbajtsi kapriat ka shufra t teprta nese: S > 2n-3

Mbajtsi kapriat sht i ndryshueshm(mekanizm) nese: S < 2n-3

MNYRAT E ZGJIDHJES S MBAJTSIT KAPRIAT

Reaksionet dhe forcat n shufrat e mbajtsit kapriat mund t
caktohn n dy mnyra:
Metodat analitike
Metodat grafike

Metodat analitike
Metoda e ekuilibrit t nyjeve - Analiza e ekuilibrit t scils nyjeve bazohet n
ekuilibrin e forcave kongurente n rrafsh.
Pas caktimit t reaksioneve zgjdhja fillon duke u nisur nga nyja m e thjesht
( nyja q ka vetm dy t pa njohura)

F1

4
3

1
A

7
4m

F2
4m

4m

Kushtet e ekuilibrit pr qfardo nyje jan:

X=0
Y=0

Metoda e Ritterit - Spari caktohen reaksionet. Pastaj kapriata

ndaht n dy pjes, Npr tri shufra t cilat deshirojm ti caktojm
e t cilat nuk pritn n t njjtn nyje.
Veshtroht vetm njra pjes e mbajtsit derisa ndikimi i pjess
tjetr nuk merret parasysh.
F1

4
3

1
A

7
4m

6
F2

4m

4m

N pjesn e kapriats q shqyrtoht shtrohn njra nga format e

kushteve t ekuilibrit.
F2
Forma e tret e kushteve t ekuilibrit:
Mo1 = 0,

F1

Mo2 = 0,
Mo3 = 0.

11

10

4m

4m

4m

1
2

Ax

S4

O2

F1

O3

1
A

O1
S5
S6
6

Ay

4m

4m
B

N rastin kur dy shufra jan paralele aplikohet forma e dyt e kushteve.

Forma e dyt e kushteve t ekuilibrit:
F1

4
3

4m
2

6
F2

4m

S4

F1
3

1
A

Mo1 = 0,
Mo2 = 0,

S5
S6
F2

4m

O2

O1
Ay

Y = 0.

Metodat grafike
Metoda e ekuilibrit t nyjeve - N sciln nyje vepron sistem i forcave
Kongurente, kushti i nevojshm dhe i mjaftueshm q nyja e kapriats t jet
n ekuilibr sht q shumkndshi i forcave t jet i mbyllur. Do t thot q
duhet t vizatohen aq poligone sa esht edhe numri i nyjeve.

Plani i Maksvel Kremon-it - Kjo metod esht e bazuar n konstruktimin

e poligonit t forcave i cili i bashkon t gjitha poligonet e nyjeve t veqanta.

Metoda e Kulmanit - sht metoda grafike e cila mundson prcaktimin e

forcave n tri shufra. Edhe te kjo metod vshtrohet vetm njra pjes e prer e
kapriats.

Shembull: T caktohn forcat n shufrat e kapriats me metodn

Analitike dhe grafike t ekuilibrit t nyjeve.
F1=10kN
5

1
A

4m

3
2

4m

F2=10kN
4m

Kapriata ka S = 5 shufra dh n = 4 nyje.

Kushti i prcaktueshmeris statike S = 2n-3 plotsohet pasi q 5 = 28 -3 pra 5 = 5

Reaksionet e lidhjeve
F1=20kN

II
5

4m

3
2

A
Ay=5kN

4m

F2=10kN
4m

Kushtet e ekuilibrit:
X = 0 F1 - Bx = 0,
Y = 0 F2 Ay - By = 0,
MA = 0 -F2 x 4 - F1 x 4 - By x 8 = 0,

Bx=20kN
By=15kN

Reaksionet e lidhjeve jan:

Ay = 5 kN, Bx = 20 kN, By = 15 kN.

Ekuilibri i nyjs A
Prcaktimi i forcave n shufrat Ay, S1,S2
X = 0 S1 cos 450 - S2 = 0,
Y = 0 S1 sin 450 - Ay = 0,

S1
S2

450

S1 = 7.07 kN,
S2 = 5 kN,

Ay=5kN

Ekuilibri i nyjs I
X = 0 - S2 + S4 = 0,
Y = 0 S3 F2 = 0,
S3 = 10 kN,
S4 = 5 kN,

I
S2

S3
S4
F2 =10kN

Ekuilibri i nyjs B

S5 = 21.21 kN,
S4 = 5 kN,

S5

X = 0 S4 + S5 cos 450 - Bx = 0,
Y = 0 By - S5 sin 450 = 0,

S4

450

Bx=20kN
By=15kN

Ekuilibri i nyjs II (Sherben si kontrol)

X = 0 -S1 sin 450 - S5 sin 450 + F1 = 0,
Y = 0 -S1 cos 450 S3 + S5 cos 450 = 0,
-5 -15 + 20 = 0 0 = 0
-5 -10 + 15 = 0 0 = 0

F1
S1

II
450 450

S3

S5

Ekuilibri i nyjs A (Metoda Grafike)

Prcaktimi i forcave n shufrat Ay, S1,S2
S1 = 7.07 kN,
S2 = 5 kN,

S1
45

Ay=5kN

S2
Ekuilibri i nyjs I (Metoda Grafike)
S2 = 5 kN ,
S3 = 10 kN,
S4 = 5 kN,

S4
S3

I
F2 =10kN

S2

Ekuilibri i nyjs II (Metoda Grafike)

II
S1 = 7.07 kN ,
S3 = 10 kN,
S5 = 21.21 kN,

F1
S1

S5

S3

Ekuilibri i nyjs B (Metoda Grafike - Kontroll)

S4 = 5 kN ,
S5 = 21.21 kN,

S4

B
S5

By=15kN
Bx=20kN

450

Plani i Maksvel Kremon-int

Renditja e hapava pr zgjidhjen e problimit esht si vijon:
Caktohen reaksionet e lidhjeve t kapriats;
Konstruktohet poligoni i mbyllur i t gjitha forcave t jashtme dhe reaksioneve t
lidhjeve. T gjitha forcat bartn n poligon n drejtim t akrepave t ors;
Vizatohet poligoni pr t gjitha nyjet e kapriats duke filluar nga nyja e cila ka
vetm dy shufra. Poligoni i scils nyje fillon nga shufrat e njohura (paraprakisht
t caktuara).
Kahjet e fituara t shufrave bartn n mbajtsin kapriat.
Formohet tabela n t ciln bartn vlerat e forcave n shufra
me shnn prkatse (trheqje + , shtypje - ).


F 2 6kN
1

F 1 5 2kN

4
3

5
6

Prvetsohet prpjesa: 2kN = 1cm

4m

Bx

By
A

4m

Plani i Maksvel Kremon-it

F1

S1=10 kN

6
2

S2= - 7.07 kN

1
5

F2

By

S3= - 6 kN
S4=10 kN
S5=15.56 kN

S6= - 16 kN

Bx

4m
Ax

Metoa e Culman-it
Metoda Kulmanit sht metod grafike me t ciln mund t caktojm forcat
n tri shufra t kapriats.
Aplikohet metoda e prerjs. Drejtza e kulmanit
Shqyrtohet ekuilibri i pjess s prer t kapriats.
Caktohet rezultanta e forcave te jashtme te pjeses se prer RL,
Ku prehet drejtimi i rezultantes me drejtimin e shufres S6 terhiqet e
ashtuquajtura drejtza e Culman-it C,
Formohet trekendeshi i forcave per RL, S6 dhe C,
Pasi caktohen forcat n shufren S6 dhe drejtzen e Culman-it formohet
trekndshi tjetr pr caktimin e forcave n shufrat S4 dhe S5.

RL

t ez a
D r ej

an
k ul m

it

C
Ay

S4

F1

B
1

O2
S5
S6

O1

S6
F1

Ay

RL

RL

CI
CII

S4

S5


F 2 6kN

F 1 5 2kN

4
3

By
A

6
4m

F1

Bx

4m
Ax

4m

6
2
1
5

F2

3
4

Bx

By