Inferpediatrise

Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis
Programi msimor
ARSIMI PROFESIONAL
Infermier i
Pediatris
Kosov 2013PRMBAJTJA
I. Parathnie
II. Korniza e programit msimor profesional pr profilin Infermier I
Pediatris.
III. Programet e lndve profesionale dhe prshkruesit e moduleve t
praktikave profesionale .
a) Programet e lndve profesionale, kl. 10.
1. Anatomi me fiziologji
2. Parimet e kontrollit t infeksionit
3. Kujdes shndetsor
4. Shndeti dhe smurjet te fmijt
5. T ushqyerit e fmijs
b) Prshkruesit e moduleve t praktikave profesionale, kl. 10.
1. Struktura anatomike dhe funksionet fiziologjike t organizmit
2. Mjetet, aparatet dhe pajisjet n kabinetin e kujdesit shndetsor
3. Ekzaminimi i fmijs gjat fazave t zhvillimit
4. Teknikat dhe metodat e t ushqyerit t fmijs
c) Programet e lndve profesionale, kl. 11.
1. Parimet e kontrollit t infeksionit
2. Edukim shndetsor
3. Psikologjia e fmijs
4. Farmakologji me dozologji
5. Kujdesi shndetsor
6. Kirurgji e fmijve me prkujdesje
7. Etika n shndetsi
d) Prshkruesit e moduleve t praktikave profesionale, kl. 11.
1. Analizat laboratorike, rntgenologjike dhe diagnostikuese n kirurgji
2. Zbatimi praktik i metodave pr kontrollin e infeksionit
e) Programet e lndve profesionale, kl. 12.
1. Kujdes shndetsor ndaj fmijs
2. Bazat e obstetriks
3. Neuropsikiatri me kujdes te fmijt
f) Prshkruesit e moduleve t praktikave profesionale, kl. 12.
1. Prkujdesja pr shtatznn n obstetrik
2. Prkujdesja pr t smurt me rregullime neuropsikiatrike
IV. Literatura e rekomanduar

VI.
Struktura e sistemit t arsimit n Kosov
PARATHENIE
Shoqrit bashkkohore arsimin e konsiderojn ndr pasurit m t rndsishme t

njerzimit dhe prpiqen t gjurmojn potencialin e tij t plot, n mnyr q tu ndihmojn
njerzve t ballafaqohen me sfidat e bots s sotme.
Pas nj krize t gjat, shoqria kosovare sot ballafaqohet me nj sfid t re pr tiu
bashkangjitur rrjedhave aktuale t zhvillimit ndrkombtar. N sfern e arsimit, reforma e
planprogramit sht nj reagim ndaj zhvillimeve t reja n shoqrin kosovare. Procesi i
reforms s planprogramit synon rritjen e cilsis s arsimit dhe barazis n gzimin e dobive
q ofron ai pr t gjith nxnsit dhe inkuadrimin e sistemit t arsimit n rrjedhat aktuale q
kan t bjn me reformat e arsimit n sistemet tjera t prparuara. Nevojat e prhershme pr
ristrukturimin e shkollimit dhe pr riprkufizimin e qllimeve dhe objektivave t tij, lidhen
me ndryshimet q shfaqen n shoqri, ekonomi, politik, shkenc e teknologji.
N planprogramet pr arsimin profesional t Kosovs gjersia dhe thellsia e formimit
t nxnsve shikohen si nj proces integral q prmbledh dimensionin e prgjithshm t
njeriut, dimensionin shoqror t qytetarit dhe dimensionin profesional t puntorit, t pajisur
me dije, shprehi dhe vlera t shumfishta. Nxnsit do t ndjekin lnd t prgjithshme dhe
profesionale. N kt mnyr, MASHT synon t zhvilloj nj kultur t prgjithshme unike
pr t gjith nxnsit q prfundojn shkollat profesionale.
Programet e reja t lndve t prgjithshme, s bashku me ato t lndve e t
praktikave t ndryshme profesionale, do t sigurojn nj formim bashkkohor, sa i prket
kulturs s prgjithshme dhe profesioneve t ndryshme gjat tri viteve t shkollimit
profesional, duke synuar t prgatisin brezin e ri si qytetar t ardhshm t nj shoqrie t lir
e demokratike, t aft pr tu ballafaquar me sfidat e zhvillimit kulturor e ekonomik dhe me
krkesat e tregut t puns, krkesave universitare n shkall vendi, rajoni e m gjer.
Ministria e Arsimit, e Shkencs dhe Teknologjis i fton t gjith msimdhnsit dhe
drejtuesit e shkollave profesionale, specialistt, prindrit, nxnsit dhe t gjith t interesuarit
pr zhvillimin e sistemit t Arsimit t Mesm t Lart Profesional t Kosovs t japin
ndihmesn e tyre pr ngritjen e nivelit t ktyre shkollave n nivel t shkollave prkatse
evropiane e m gjer, sa u prket parametrave e standardeve.
Shfrytzojm rastin ti falnderojm t gjith ata ekspert q me prkushtim t madh
punuan n rishikimin e planprogrameve ekzistuese.
Korniza e programit msimor

profesional
ARSIMI PROFESIONAL
Infermier i
Pediatris
Klasa e X-t
5
Korniza e programit msimor profesional

Lmi:
Profili:
I.
Shndetsi
Infermier I Pediatris
Njoftime t prgjithshme pr shkollimin

1. Struktura e shkollimit
Arsimimi n profilin msimor Infermier I Pediatris trajtohet n kuadrin e shkollimit t
mesm t lart dhe ofrohet n shkollat profesionale:
T arsimimit profesional, me kohzgjatje tri vite msimore (kl. 10,11 dhe 12), i prgatit
nxnsit pr t fituar nj kualifikim profesional q u mundson atyre integrimin n tregun
e puns si dhe vazhdimin e studimeve n shkall m t larta. Jep nj certifikat t
prgatitjes profesionale t nivelit t punonjsit t kualifikuar dhe mundson t drejtn
pr tju nnshtruar testit t maturs , e cila ju lejon nxnsve kalimin edhe n studimet
universitare.
Ky dokument prmban kurrikulin e profilit msimor Infermier I Pediatris, dhe sht i
strukturuar n lnd msimore (teorike) dhe module msimore (praktike) t ndara n tri grupe
kryesore:
- grupi i lndve t prgjithshme, q synojn formimin shkencor/humanitar t nxnsve
pr t lehtsuar integrimin e tyre n shoqri si dhe vazhdimin e shkollimit t
mtejshm.
- grupi i lndve teorike-profesionale, q synojn konsolidimin te nxnsit, t
koncepteve shkencore, si dhe bjn njohjen e tyre me proceset teknike-teknologjike q
lidhen me profesionin Infermier I Pediatris.
- grupi i moduleve t praktiks profesionale, q synojn prgatitjen e nxnsve me
kompetencat praktike t nevojshme pr tu integruar me sukses n tregun e puns.
2. Qllimet e prgjithshme t shkollimit
Qllimi kryesor i shkollimit pr Infermier I Pediatris sht zhvillimi i personalitetit t
nxnsve pr tu inkuadruar n nj shoqri demokratike si qytetar aktiv e kompetent, si
dhe pr tu angazhuar me sukses n tregun e puns gjithnj n ndryshim. Sfida t
rndsishme pr arritjen e ktij qllimi jan dhe zhvillimi te nxnsit i ndjenjs s vet besimit,
kultivimi i vullnetit t lir n marrjen e vendimeve, nxitja e gatishmris pr t nxn gjat
gjith jets dhe pr tu zhvilluar individualisht n drejtimet emocionale, intelektuale dhe
profesionale.
Pr t realizuar kto qllime, sht e nevojshme q shkolla profesionale tu krijoj nxnsve:
-
Mundsit e prshtatshme pr t nxn pavarsisht nga gjinia, raca, etniteti dhe aftsit
fizike e mendore;
Mundsi pr t zhvilluar kompetencat profesionale, t bazuara n njohurit, shprehit dhe
qndrimet/vlerat, t mjaftueshme pr t lehtsuar punsimin dhe prparimin drejt arsimit
e aftsimit profesional t mtejshm;
Kushte pr t njohur dhe zbatuar rregullat e mbrojtjes n pun e t ruajtjes s mjedisit, n
prputhje me standardet ndrkombtare;
Kushte pr tu njohur me teknologjit dhe proceset teknologjike aktuale e t perspektivs,

n fushn e Ndihms infermier i pediatris;
Lehtsi pr t kuptuarit e mjedisit shoqror dhe ekonomik, lokal, kombtar dhe rajonal, si
dhe pr t qen t vetdijshm pr rolin q mund t luajn n shoqri.
Mbshtetje pr t zhvilluar ndjenjn e disiplins, kuriozitetin intelektual dhe vlerat
morale;
Kushte pr tu zhvilluar psiqikisht dhe fizikisht, pr t prballuar vshtirsit q do t
ndeshin gjat veprimtarive t ardhshme profesionale.
Mbshtetje pr te muar me realizm vlerat dhe potencialin e tyre dhe pr t marr
prgjegjsi n procesin e zhvillimit t tyre t vazhdueshm personal dhe profesional.
Mbshtetje pr t zhvilluar format e bashkpunimit dhe besimit t ndrsjell nprmjet
prvojs s puns praktike.
Mundsi pr tu njohur me zhvillimet perspektive t profesionit t tyre, t para kto n
kontekstet e integrimit Evropian.
1 Grupi t cilit i drejtohet shkollimi

Shkollimin pr Infermier I Pediatris, mund ta ndjekin t gjith t rinjt dhe t rejat t
cilt kan prfunduar me sukses arsimin e detyruar nntvjear, jan n mosh deri 24 vje
dhe zotrojn aftsi shndetsore (fizike e mendore) t mjaftueshme pr t kryer kto nivele
shkollimi.
N raste t veanta, kur krkesat pr t ndjekur kt shkollim jan m t larta se sa kapacitetet
reale t shkollave profesionale, Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis (MASHT)
prgatit udhzime t veanta me kritere pranimi t posame pr kto shkolla.
1. Mundsit e shkollimit t mtejshm
Prfundimi me sukses i shkollimit pr profilin msimor Infermier I Pediatris, i lejon
nxnsve pr t fituar diplomn e maturs profesionale, me t drejt kalimi n shkollimin e
lart universitar, si dhe n at passekondar.
2. Mundsit e punsimit
Shkollimi pr Infermier I Pediatris, i referohet punve n sektorin e shndetsis q
jan aktuale. Nisur nga kjo, Infermier I Pediatris mund t punsohet n institucione
shndetsore publike dhe private q ofrojn shrbime shndetsore.
II.
Kompetencat e fituara nga nxnsit n prfundim t shkollimit
Kompetencat e prgjithshme
Ndjekja e shkollimit n profilin msimor Infermier I Pediatris, do t zhvilloj te
nxnsit nj trsi kompetencash t prgjithshme t cilat do ti shrbejn atij n prvetsimin
e me efektivitet t programit msimor, zhvillimin n nivelin e krkuar t kompetencave
profesionale dhe integrimin e mtejshm n shoqri dhe n tregun e puns gjithnj n
ndryshim. Kshtu, nxnsi do t jet i aft:
- T komunikoj n mnyr korrekte, me shkrim dhe me goj, pr t shprehur mendimet e
ndjenjat e tij dhe pr argumentuar opinionet pr shtje t ndryshme.
- T prdor burime dhe teknika t ndryshme (prfshir dhe ato t kompjuterizuara) t
mbledhjes dhe shfrytzimit t informacioneve t nevojshme pr zhvillimin e tij personal
dhe profesional.
7
T angazhohet fizikisht, mendrisht dhe emocionalisht n zgjidhjen e situatave t

ndryshme problemore q do t ndesh n kontekstin profesional, personal dhe shoqror.
T manifestoj qasje t nj kritike konstruktive ndaj zhvillimeve profesionale, personale
dhe shoqrore.
T nxis potencialin e tij t brendshm pr krkim t vazhdueshm n drejtim t
zgjidhjeve t reja, m efektive.
T respektoj rregullat dhe parimet e nj bashkjetese demokratike n kontekstin e
integrimeve lokale, rajonale dhe globale.
T manifestoj guxim dhe iniciativ n marrjen e prgjegjsis pr t ardhmen e tij.
N kontekstin e pavarsis n vendim-marrje, t tregoj vet-kontroll n ushtrimin e
veprimtarive t tij.
T organizoj drejt procesin e t nxnit e tij dhe t shfaq gatishmrin e vullnetin pr nj
t nxn q zgjat gjith jetn.
T respektoj parimet e puns n grup dhe t bashkpunoj aktivisht n arritjen e
objektivave t pranuara.
T vlersoj dhe vet-vlersoj nisur nga kritere t drejta, si baz pr t prmirsuar dhe
uar m tej arritjet.
2. Kompetencat profesionale
Me prfundimin e suksesshm t shkollimit trevjear n Profilin msimor Infermier I
Pediatris, nxnsi do t jet i aft t ushtroj kto kompetenca profesionale:
- prshkruan strukturat themelore anatomike dhe funksionet fiziologjike
t organizmit t njeriut
- zbaton rregullat e dokumentimit n infermieri
- zbaton rregullat pr kujdesin shndetsor ndaj t sapolindurit
- prgatit dhe aplikon terapin te fmijt e sapolindur
- dallon metodat laboratorike dhe diagnostikuese
- zbaton parimet e sepss dhe antisepss
- zbaton rregullat pr kujdesin shndetsor ndaj fmijs
- prshkruan simptomat e smundjeve sipas sistemeve dhe kujdesin adekuat ndaj tyre
- zbaton rregullat pr kujdesin e shndetit mental te fmijt
- prdor drejt aparatet, pajisjet dhe t kujdeset pr to
- zbaton parimet pr mbrojtjen e shndetit dhe dhnien e ndihms s par
- kujdeset pr ambient t sigurt pune, parasheh rreziqet n kontakt me makinat, aparatet
dhe lndt prpunuese,
- aplikon masat mbrojtse n pun.
III. Plani msimor pr profilin Infermier i pediatris

Nr.
Lndt dhe modulet msimore

Niveli i par
Klasa e XI Klasa e
XII
525 (15)
525 (15)
480 (15)
Klasa e X
A
Lndt e prgjithshme t obliguara
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Gjuh shqipe dhe letrsi

Gjuh angleze
Matematik aplikative
Ekonomi me ndrmarrsi
Teknologjia e informimit dhe komunikimit
Edukat fizike
Gjuh e dyt e huaj
Fizik
Kimi
Biologji
Lndt profesionale
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
C
Anatomi &Fiziologji
Parimet e kontrollit t infeksionit
Edukimi shndetsor
Psikologjia profesionale te fmijt
Farmakologji me nozologji
Kujdesi shndetsor
Kujdesi shndetsor ndaj fmijs
Shndeti dhe smundjet te fmijt
Kirurgji e fmijve me prkujdesje
Bazat e obstetriks
Etika n shndetsi
T ushqyerit e fmijs
Neuropsikiatria me kujdes te fmijt
Mikrobiologji
Modulet e praktiks profesionale
Struktura anatomike dhe funksionet

fiziologjike t organizmit
2
Mjetet,aparatet dhe pajisjet n kabinetin e
kujdesit shndetsor
3
Ekzaminimi i fmijs gjat fazave t
zhvillimit
4
Teknikat dhe metodat e t ushqyerit t fmijs
5
Prkujdesja dhe trajtimi i fmijve n kirurgji
6
Zbatimi praktik i metodave pr kontrollin e
infeksionit
7
Prkujdesja pr shtatznn n obstetrik
8
Prkujdesja pr t smurt me rregullime
neuropsikiatrike
Gjithsej or n jave (B+C)
E
Gjithsej or n jav
105 (3)
70 (2)
70 (2)
70 (2)
70 (2)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
105 (3)
70 (2)
70 (2)
70 (2)
70 (2)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
96 (3)
64 (2)
64 (2)
32 (1)
32 (1)
64 (2)
64 (2)
64 (2)
70 (2)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
70 (2)
35 (1)
9
35 (1)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
35 (1)
70 (2)
10
32 (1)
64 (2)
32 (1)
32 (1)
12
70 (2)
35 (1)
140 (4)
70 (2)
-
245 (7)
105(3)
288 (9)
96 (3)
595(17)
1085 (32)
595(17)
1120 (32)
544 (17)
1024 (32)
IV. Udhzime pr zbatimin e Kornizs s programit msimor profesional:
Programet e hollsishme t lndve t prgjithshme parashtrohen n nj dokument t veant

t MASHT.
Javt msimore sipas klasave:
Klasa 10 35 jav; Klasa 11 35 jav (niveli I);
Klasa 12 32 jav (niveli II).
Java msimore (5 dit msimore) prmban 30 32 or msimore.
Nj or msimore ka 45 minuta.
Nj or praktike zgjat 60 minuta.
Puna praktike n laborator duhet ti ket 24 or.
Puna praktike n ekonomi t shkolls, ndrmarrje, industri, firma ushtrimore etj., duhet ti ket
20 or pune me nga 60 minuta.
Si njsi e ngarkess msimore pr praktikat msimore profesionale do t prdoret krediti (K),
i cili do t jet i barasvlershm me 10 or msimore (1 dit praktik msimore).
Rekomandohet q praktikat profesionale t realizohen ditore (6 or n dit), si m posht:
Klasa 10: Praktik 1 dit n jav dhe Teori 4 dit n jav
Klasa 11: Praktik 1.5 dit n jav dhe Teori 3.5 dit n jav
Klasa 12: Praktik 2 dit n jav dhe Teori 3 dit n jav
Rekomandohet q modulet praktike pr do vit msimor, t realizohen n prputhje me
radhn e paraqitur n planin msimor. Shkollat profesionale, n varsi nga kushtet dhe
situatat e veanta n t cilat ndodhen, mund t bjn ndryshime t radhs s trajtimit t
moduleve msimore praktike, gjithnj duke synuar t mos e dmtojn procesin e prvetsimit
t tyre.
Mbshtetur n kapitujt dhe temat msimore t paraqitura n programet e detajuara t lndve
profesionale, msuesit e lndve teorike profesionale bjn planifikimin e njsive msimore
prkatse.
Mbshtetur n prshkruesit e moduleve t praktikave profesionale, msuesit e praktikave
profesionale prgatisin plane m t detajuara ku parashtrohen veprimtarit praktike konkrete.
Njkohsisht, ata prgatisin instrumentet e vlersimit pr do rezultat msimor t paraqitur n
prshkruesit e moduleve.
Vlersimi prfundimtar i nxnsve, n mbarim t secils prej t dy shkallve t prgatitjes n
Profilin Infermier i pediatris, do t organizohet n form provimesh, t fokusuara n tri
drejtime kryesore:
Provimi pr lndt e kulturs s prgjithshme.
Provimi i integruar pr lndt e teoris profesionale.
Provimi i integruar pr praktikn profesionale.
Rezultatet e provimeve do t pasqyrohen n diplomn prkatse t prfundimit t shkollimit
profesional.
Modalitetet e vlersimit t nxnsve me nota, t provimeve prfundimtare dhe t prmbajtjes
s certifikatave, prcaktohen me udhzime t veanta t MASHT.
V. Udhzime t prgjithshme didaktike
Msuesit e lndve teorike profesionale dhe t praktikave profesionale duhet t przgjedhin
dhe prdorin forma dhe metoda msimdhnieje t tilla q t nxisin maksimalisht t nxnit
10
aktiv t nxnsve dhe t ojn n krijimin tek ata, t kompetencave sociale e profesionale, t
plota dhe t qndrueshme.
E rndsishme sht q planifikimi i msimdhnies t bazohet n nj proces analize
fillestare, i cili t marr parasysh faktor t till t rndsishm si, niveli i hyrjes s nxnsve,
prmbajtja e hollsishme e lndve t teoris profesionale dhe e moduleve t praktikave
profesionale, shkalla e integrimit t tyre, objektivat konkret q do t arrihen, mundsit reale
q ka shkolla pr realizimin e veprimtarive msimdhnse etj. Pr kt planifikim duhet nj
bashkpunim i ngusht i t gjith personelit drejtues e msimdhns t shkolls.
Elementi ky pr arritjen e suksesit n nj proces t nxni, sht motivimi i nxnsve. Njohja
e vazhdueshme e nxnsve me shkalln e prmbushjes s objektivave nga ana e tyre, prbn
nj mekanizm t fuqishm motivimi, i cili duhet t shihet me prparsi nga msuesit dhe
instruktort e praktikave.
Nj element tjetr q ndihmon suksesin sht integrimi i teoris me praktikn e profesionit.
Parimi i t nxnit duke br duhet t gjej vendin e duhur n procesin e t msuarit n
shkolln profesionale q prgatit Infermier i Pediatris.
Msuesit dhe duhet t prdorin metoda t tilla t msuarit q zhvillojn jo vetm njohurit
teorike, shkathtsit dhe shprehit praktike t nxnsve, por edhe qndrimet e tyre ndaj jets,
puns dhe shoqris n prgjithsi. Puna n grup dhe Puna me projekte jan dy nga format
baz t organizimit t msimit (teorik apo praktik) pr t zhvilluar kompetencat kye, t
nevojshme pr zgjidhjen e problemeve q kan t bjn me veprimtarin profesionale n
veanti, dhe veprimtarin sociale t qytetarit t ardhshm, n prgjithsi.
Nj parim tjetr q duhet respektuar nga msuesit dhe instruktort sht fakti q t nxnit nuk
ndodh vetm n mjediset e shkolls, por edhe jasht tyre. Dhnia e detyrave dhe puna
krkimore e pavarur e nxnsve ka nj ndikim t dukshm n formimin e tyre si profesionist
t ardhshm.
Format dhe metodat e t msuarit jan t shumta e t shumllojshme dhe msuesit, n
konsultim t ngusht me njri-tjetrin duhet t przgjedhin ato q jan m t prshtatshme pr
kontekstin e tyre konkret. T tilla jan: ligjrata tradicionale, demonstrimi, zgjidhja e
problemit teorik, ushtrimi praktik, projektet praktike, veprimtarit n grupe t vogla etj.
Rekomandohet q n prmbajtjet teorike t prdoren kryesisht ligjrata, zgjidhja e problemit
teorik dhe demonstrimi, kurse n zbatimin e moduleve praktike t prdoren kryesisht
demonstrimi nga instruktori, praktika e mbikqyrur dhe praktika e pavarur e nxnsve
(metoda katr shkallsh). Projektet praktike, sidomos ato q integrojn kompetenca t
lidhura me shum aspekte t profesionit, jan nj metod q rekomandohet sidomos n stadet
prmbyllse t shkollimit. N kushtet e mungess s mjediseve reale t puns, duhet t
synohet krijimi i mjediseve t simuluara t puns.
Pr sa i prket vlersimit t nxnsve, rekomandohet t prdoren metoda dhe instrumente
vlersimi q t nxisin prparimin e nxnsve, shmangin subjektivizmin n vlersim dhe t
pasqyrojn arritjet reale t tyre. Me rndsi sht vlersimi i vazhdueshm dhe ai
prfundimtar, ku format dhe instrumentet e vlersimit przgjidhen apo hartohen nga vet
msuesit. Duhet t synohet vlersimi i arritjeve i bazuar n kriteret, ku arritjet e nxnsit
krahasohen me standardet e paracaktuara dhe t shmanget sa m shum t jet e mundur
vlersimi i bazuar n renditjen, ku nxnsit krahasohen me njri-tjetrin. Format dhe
instrumentet e vlersimit q rekomandohen jan: pyetjet me goj, pyetjet me shkrim, detyrat
me shkrim, vzhgimi i veprimtaris s nxnsve, listat e kontrollit, projekte pr vlersim etj.
N veprimtarit praktike, listat e kontrollit duhet t jen instrumenti vlersues q duhet t
mbizotroj. Msuesi przgjedh ato q jan m t prshtatshme, duke marr parasysh kushtet
konkrete. Edhe gjat provimeve prfundimtare n teori profesionale dhe praktik
profesionale, n prputhje me udhzimet prkatse t MASHT, duhet t mbizotroj
11
vlersimi i kompetencave t puns s nxnsve, t testuar n situata pune reale apo t

simuluara.
N prgjithsi, si pr msimdhnien, ashtu edhe pr vlersimin duhet t synohen forma e
metoda q e vendosin nxnsin n qendr t veprimtarive msimore dhe e shndrrojn rolin e
msuesit nga lektor i thjesht, n nj moderator, mbikqyrs dhe vlersues i veprimtaris s
nxnsve.
Programet e lndve profesionale dhe

prshkruesit e moduleve profesionale
ARSIMI PROFESIONAL
12
Klasa 10
Programet e lndve profesionale
Programi i lnds
Anatomi me fiziologji
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
Infermier i Pediatris
10
I. Qllimet e lnds
N prfundim t lnds s zhvilluar n klasn e 10-t nxnsi duhet t:
- Shpjegoj, prshkruaj dhe t dalloj pjest e skeletit dhe topografin e tyre t sakt.
- Shpjegoj, prshkruaj dhe t dalloj muskujt e caktuar, funksionin e tyre n raport me
skeletin dhe sistemet e organeve.
- Shpjegoj rndsin e anatomis topografike dhe raportet reciproke ndrmjet organeve
dhe sistemeve t organeve t ndryshme.
- Shpjegoj, prshkruaj prbrjen dhe funksionin e lngjeve trupore dhe elementeve
qelizore t gjakut si dhe rolin e tyre.
- Shpjegoj, prshkruaj dhe t dalloj mekanizmat homeostatik t sistemeve funksionale.
- Shpjegoj karakteristikat themelore t muskujve, ndrtimin histologjik, llojin dhe
klasifikimin e tyre.
- Shpjegoj llojet e kontraksioneve muskulore.
- Shpjegoj karakteristikat themelore t muskulit t zemrs dhe sistemit konduktiv
(prcjells).
13
Shpjegoj karakteristikat themelore t qarkullimit sistemik, vllimit t gjakut dhe

shtypjen arteriale; pulsin arterial dhe kualitetin e tij.
Shpjegoj karakteristikat e rrugve t frymmarrjes; mushkrit, pleura dhe mekanika e
frymmarrjes.
Shpjegoj karakteristikat e organeve t tretjes, raportet topografike, gjndrat ndihmse,
funksionet motorike, sekretive, digjestive dhe absortive.
Shpjegoj metabolizmin e materieve ushqyese dhe termorregullimin.
Shpjegoj karakteristikat e sistemit ekskretor: nefroni, proceset e filtrimit, reabsorbimit
dhe sekretimit; krijimin e urins definitive; refleksi i mikcionit (urinimit).
Shpjegoj karakteristikat e gjndrave endokrine; hormonet dhe veprimin e tyre.
Shpjegoj anatomin dhe fiziologjin e SN; SNQ, SNP (autonom dhe somatik)
Shpjegoj karakteristikat e prgjithshme t receptorve ndijor (lkurs, syri, veshi,
drejtpeshimi, shija dhe nuhatja).
II. Fondi i orve t lnds

35 jav x 2 or /jav = 70 or
III. Programi i hollsishm i lnds
Kapitulli i I: Karakteristikat morfologjike-funksionale t qelizs dhe indeve
3 or
a) Qllimet e kapitullit
N prfundim t ktij kapitulli nxnsi duhet t:
- Shpjegoj rolin dhe rndsin e transportit npr membrann qelizore
- Dalloj karakteristikat e llojeve t indeve t ndryshme
b) Temat e kapitullit
- Mnyra e transportit npr membrann qelizor
- Karakteristikat e prgjithshme morfologjike dhe funksionale t llojeve t ndryshme t
indeve
c) Udhzime didaktike pr kapitullin
Rekomandohet q msuesi t:
- Shpjegoj prmbajtjen e lnds dhe rndsin e saj
- Demonstroj ligjratat me shembuj konkret
- Angazhoj nxnsit n grupe t vogla punuese
- Zbatoj metodat bashkkohore t luajtjes s roleve
- Prdor t msuarit e bazuar n problem
d) Kushtet pr realizimin e kapitullit
- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,mullazhe,fotografi ) dhe
metodat bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe,filma,ushtrime
vizuale,grafoskop etj).
Kapitulli i II
Osteologjia
7 or
14

- Identifikoj, prshkruaj dhe t dalloj pjest e skeletit dhe topografin
e tyre t sakt
b)
-
Temat e kapitullit
Krijimi, zhvillimi, ndrtimi, ndarja e skeletit
Skeleti i koks, trupit, ansive
Shkenca mbi nyjat (sinartrozis dhe diartrozis)
Ndrtimi i nyjs lvizse, llojet e lvizjeve, nyja e krahut, brrylit, dors, ijve
gjurit, boshtit t kurrizit

- Demonstroj ligjratat me shembuj dhe ushtrime konkrete
- Organizoj luajtjen e roleve
- Prpiloj pyetsor me zgjidhje t shumfishta (PZSH) n fillim dhe fund t kapitullit
d) Kushtet pr realizimin e kapitullit:
- Skeleti
- CD- programet
Kapitulli i III:
Miologji
7 or
- Numroj muskujt e caktuar
- Prshkruaj ngjitjen e tyre pr skelet
- Shpjegoj funksionin e tyre n raport me skeletin dhe sistemin e organeve
b)
-
Temat e kapitullit
Muskujt e skeletit (ndrtimi histologjik)
Muskuli i zemrs
Muskujt e lmuar
Muskujt e koks, qafs, trupit dhe ansive
Llojet e muskujve dhe karakteristikat e tyre funksionale
Puna dhe forca muskulore( mekanizmi i kontrakcionit, llojet e kontarkcioneve,
mekanizmi energjetik dhe lodhja muskulore)

vizuale,grafoskop etj.
- Prezantimi interaktiv me slajde dhe LCD- projektor
Kapitulli i IV:
Fiziologjia e prgjithshme
6 or
15
- Shpjegoj prbrjen dhe funksionin dhe prbrjen e lngjv trupore
- Dalloj elementet qelizore t gjakut dhe rolin e tyre
- Shpjegoj mekanizmat homeostatik t sisitemeve funksionale
b)
-
Temat e kapitullit
Lngjet e trupit (jashtqelizore, brendaqelizore dhe ndrqelizore)
Dinamika kapilare (kmbimi i ujit, materieve ushqyese dhe materieve tjera ndrmjet gjakut dhe lngut qelizor)
Uji, origjina e tij n organizm roli dhe ndarja
Homeostaza (mekanizmat homeostatik t sistemeve funksionale pr mbajtjen
e homeostazs
Vetit fizike, kimike, prbrja dhe roli i gjakut
Plazma e gjakut, vetit, prbrja
Elementet e figuruara t gjakut (eritrocitet leukocitet dhe trombocitet)
Homeostaza dhe ndrprerja e gjakderdhjes
Sedimentimi i gjakut
Grupet e gjakut( ABO sistema dhe Rh-faktori) dhe transfusin
Imuniteti dhe alergjia

- Puna n grupe t vogla
- Prezantimi interaktiv me slajde
- Teste me shkrim
Kapitulli i V
Fiziologjia e indve ekscitabile
- Dalloj karakteristikat themelore t indit nervor dhe muskulor
- Prshkruaj ndrtimin histologjik t tyre
- Shpjegoj funksionin e tyre
b)
-
Temat e kapitullit
Indi nervor
Indi muskulor
Ndrtimi histologjik i indit nervor dhe muskulor
Mekanizmat funksional t indit nervor dhe muskulor ( llojet e kontrakcionit dhe
forca muskulore)

16
4 or
Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,mullazhe,fotografi ) dhe


- Teste me shkrim
Kapitulli i VI
Fiziologjia e sistemit kardio-vaskular
6 or
- Prshkruaj karakteristikat themelore t muskulit t zemrs dhe sitemit prcjells
- Shpjegoj karakteristikat themelore t qarkullimit t madh t gjakut, vllimet
- dhe shtypjen arteriale
- Dalloj pulsin arterial dhe kualitetin e tij
b)
-
Temat e kapitullit
Anatomia e zemrs
Ndrtimi i muskulit t zemrs dhe ent e gjakut t saj
Karakteristikat funksionale t muskulit t zemrs dhe sistemit prcjells
Rregullimi i puns s zemrs (vet rregullimi, nervor dhe humoral)
Karakteristikat morfologjike t rrjetit t enve t gjakut
Ent e gjakut
Trungu limfatik
Qarkullimi sistemik(ligjet e hemodinamiks)
Vllimi i gjakut dhe shtypja arteriale e gjakut (faktort q e prcaktojn)
Pulsi arterial dhe kualitetet e tij

- Teste me shkrim
Kapitulli i VII: Fiziologjia e sistemit respirator
- Prshkruaj ndrtimin e rrugve t frymmarrjes
- Prshkruaj funksionin e mushkrive
- Prshkruaj rolin e pleurs
- Prshkruaj mekanizmin e frymmarrjes
17
5 or
b)
-
Temat e kapitullit
Karakteristikat morfologjike t organeve t frymmarrjes(rrugt e siprme dhe t
poshtme , mushkrit, cipa mbshtjellse)
Mekanika e frymmarrjes (lvizjet respiratore, vllimet dhe kapacitetet mushkrore, kmbimi i gazrave n mushkri)
Transporti i gazrave me gjak
Rregullimi i frymmarrjes(qendrat resipratore, kimiosenzitive dhe rregullimi refleksiv)

- Teste me shkrim
Kapitulli i VIII
Fiziologjia e sistemit gastro-intestinal
4 or
- Shpjegoj karakteristikat e organeve t tretjes
- Prshkruaj raportet topografike t organeve t tretjes
- Dalloj gjndrrat ndihmse dhe funksionet e tyre
b)
-
Temat e kapitullit
Anatomia e organeve t tretjes
Raportet topografike t pjesve t organeve t tretjes
Gjndrrat ndihmse t organeve t tretjes
Proceset sekretuese, tretja e materieve ushqyese n pjest e traktit digjestiv
dhe rregullimi i tyre

- Demonstroj prezantimin interaktiv t lnds
- Organizoj punn n grupe t vogla
- Prdor mjete bashkkohor t TI (CD, grafoskop , slajde
- Teste me shkrim
Kapitulli i IX:
Qarkullimi i materies dhe energjis
18
4 or
Shpjegoj metabolizmin e materieve ushqyese n organizm

Prshkruaj termorregullimin
Shpjegoj rolin dhe rndsin e materieve ushqyese n mbajtjen e homeostazs
b)
-
Temat e kapitullit
Metabolizmi i materieve ushqyese (karbohidratet,proteinat, yndyrat)
Metabolizmi energjetik (metabolizmi bazal)
Temperatura e trupit dhe rregullimi i saj

- Shpjegoj prmbajtjen e kapitullit dhe rndsin e tij
- Organizoj orn n grupe t vogla punuese
- Teste me shkrim
Kapitulli i X
Fiziologjia e sistemit eksretor ( veshka)
- Shpjegoj karakteristikat e sistemit ekskretor
- Prshkruaj funksionin e nefronit (filtrimin, reabsorbimin dhe sekretimin)
- Dalloj formimin e urins definitive
- Shpjegoj refleksin e urinimit
- Anatomia dhe morfologjia e veshks
- Neuroni
- Formimi i urins
- Roli i veshkave pr ruajtjen e homeostazs
- Akti i urinimit (ujqitja), fshikza urinare, refleksi i urinimit, vetit fizike dhe kualitative t urins
- Teste me shkrim
19
6 or
Kapitulli i XI
Fiziologjia e sistemit endokrin (hormonal)
5 or
- Prshkruaj gjndrat endokrine dhe karakteristikat e tyre
- Numroj hormonet e gjndrave endokrine
- Prshkruaj rndsin dhe veprimin e tyre
b)
-
Temat e kapitullit
Karakteristikat morfologjike dhe funksionale t gjndrave endokrine
Veprimet fiziologjike t hormoneve n indet e cakut dhe efektet e veprimit t tyre
Rregullimi i tajitjes t hormoneve t gjndrave endokrine

- Teste me shkrim
Kapitulli i XII
Fiziologjia e organeve gjinore
- Shpjegoj karakteristikat morfologjike dhe funksionale t organeve gjinore
- Shpjegoj rolin dhe rndsin e spermatogjenezs dhe ovulacionit
b)
-
Temat e kapitullit
Karakteristikat morfologjike t organeve gjinore femrore
Karakteristikat morfologjike t organeve gjinore mashkullore
Fiziologjia e organeve gjinore

- Teste me shkrim
20
5 or
Kapitulli i XIII
Fiziologjia e SNQ
- Shpjegoj anatomin dhe fiziologjin e SNQ
- Dalloj SNQ dhe SNP
- Prshkruaj karakteristikat e prgjithshme t receptorve ndijor
- Ndrtimi i SNQ
- Palca kurrizore
- Truri
- Fiziologjia e SNQ
- Ndrtimi i SNP
- Nervat trunor dhe shpinor (senzitiv, motorik dhe senzomotorik)
- Sistemi nervor autonom dhe vegjetativ
- Pjesa simpatike dhe parasimpatike
- Sistemi i organeve shqisore
- Klasifikimi i receptorve
- Fiziologjia e organeve receptore- shqisave
- Teste me shkrim
21
8 or
Programi i lnds
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
I. Qllimet e lnds
- Shpjegoj nocionin e infeksionit
- Tregoj njohuri pr smundjet q shkaktohen si pasoj e higjiens s dobt
- Prshkruaj mnyrn e mirmbajtjes s higjiens personale
- Zbatoj aspektet e higjiens komunale dhe mbrojtjes s mjedisit prmes puns
grupore kreative
- Prshkruaj efektet negative t substancave narkotike (alkoolit, duhanit dhe drogs)
- Prshkruaj shkaqet e mbipeshs, kequshqyerjes si dhe higjiens s ushqimit
- Prshkruaj faktort e dmshm t mjedisit punues dhe rndsin e pushimit
35 jav x 1 or/jav = 35 or.
Kapitulli 1: Higjiena personale
8 or
22
Zbatoj parimet themelore t kontrollit t smundjeve infektive

Prshkruaj mnyrn e mirmbajtjes s higjiens personale
Prshkruaj smundjet q shkaktohen si pasoj e higjiens s dobt
Dalloj detyrat e puntorit shndetsor n prparimin e higjiens personale dhe
kolektive
b)
-
Temat e kapitullit
Parimet e mirmbajtjes s higjiens personale dhe smundjet q paraqiten si pasoj
e higjiens s dobt
Higjiena e gojs dhe e dhmbve (aspekti shndetsor dhe estetik)
Higjiena e veshmbathjes
Roli i faktorve ambiental dhe aktiviteti fizik n ruajtjen e shndetit
Detyrat e puntorit shndetsor n prparimin e higjiens personale dhe kolektive

Kapitulli 2: Higjiena komunale
8 or
- Zbatoj aspektet e higjiens komunale
- Zbatoj aspektet e mbrojtjes s mjedisit punues prmes puns grupore kreative
b)
-
Temat e kapitullit
Rndsia epidemiologjike e ujit t pijes dhe krkesa higjienike pr t
Prbrja normale e ajrit
Hedhja e mbeturinave dhe menaxhimi i tyre

- Ilustroj ligjratat me shembuj konkret
- Zbatoj metodat bashkkohore t ligjrimit
- Mjetet msimore (vizatime, fotografi)
23
Mjetet bashkkohore t teknologjis informative (CD-programe)
Kapitulli 1: Higjiena personale
8 or
- Zbatoj parimet themelore t kontrollit t smundjeve infektive
- Prshkruaj mnyrn e mirmbajtjes s higjiens personale
- Prshkruaj smundjet q shkaktohen si pasoj e higjiens s dobt
- Dalloj detyrat e puntorit shndetsor n prparimin e higjiens personale dhe
- kolektive
b)
-
Temat e kapitullit
Parimet e mirmbajtjes s higjiens personale dhe smundjet q paraqiten si pasoj
e higjiens s dobt
Higjiena e gojs dhe e dhmbve (aspekti shndetsor dhe estetik)
Higjiena e veshmbathjes
Roli i faktorve ambiental dhe aktiviteti fizik n ruajtjen e shndetit
Detyrat e puntorit shndetsor n prparimin e higjiens personale dhe kolektive

Kapitulli 3: Higjiena mentale
6 or
- Prshkruaj (shpjegoj) raportet e shndetit trupor dhe shpirtror
- Prshkruaj efektet negative t substancave narkotike
b)
-
Temat e kapitullit
Raporti i shndetit trupor dhe shpirtror
Aspektet mentale dhe higjienike t toksikomanive dhe smundjet e vartsis
Mnyrat e profilakss s rregullimeve mentale higjienike

24
Zbatoj metodat bashkkohore t ligjrimit

- Mjetet bashkkohore t teknologjis informative (CD-programe)
Kapitulli 4: Higjiena e ushqimit
6 or
- Prshkruaj mnyrn e drejt t ushqyerit
- Prshkruaj shkaqet e mbipeshs dhe kequshqyerjes
- Prshkruaj mnyrat e ruajtjes dhe konservimit t ushqimit
b)
-
Temat e kapitullit
Proceset fiziologjike lidhur me ushqimin dhe t ushqyerit
Rregullat e ruajtjes dhe konservimit t ushqimit
Kontrolli higjienik i ushqimit

Kapitulli 5: Higjiena shkollore dhe e mjedisit
- Prshkruaj faktort e dmshm t mjedisit punues
- Argumentoj rndsin e pushimit
b)
-
Temat e kapitullit
Mjedisi shkollor si faktor i rndsishm, n procesin e mbrojtjes dhe prparimit t
shndetit t fmijve dhe rinis
Higjiena e objekteve parashkollore dhe shkollore
Keq formimet m t shpeshta t cilat sajohen n shkoll

25
7 or
Angazhoj nxnsit n grupe t vogla punuese


Programi i lnds
Edukimi shndetsor
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
10
I. Qllimi i lnds
N prfundim t lnds s zhvilluar n klasn e XI-t, nxnsi duhet t :
- Prshkruaj detyrat dhe programet e puns edukativo-shndetsore
- Prshkruaj prdorimin e mjeteve konkretizuese pr realizimin e tyre
- Prshkruaj aplikimin e njohurive lidhur me edukimin shndetsor npr institucione t
ndryshme
- Tregoj faktet themelore t zhvillimit t jets seksuale
- Tregoj mnyrat e parandalimit t shtatznis s padshiruar
- Dalloj smundjet ngjitse seksuale dhe mjekimin e tyre
II. Fondi i orve
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli 1: Qllimi dhe principet e puns edukativo-shndetsore
a Qllimet e kapitullit :
N prfundim t kapitullit nxnsi duhet t :
- Zbatoj detyrat n kuadr t problemeve shndetsore specifike
26
3 or
Zbatoj programet e puns edukativo- shndetsore
b
-
Temat e kapitullit :
Qllimet dhe principet e puns edukativo-shndetsore
Qllimi themelor dhe detyrat n kuadr t problematiks shndetsore specifike
Programi i puns edukuese shndetsore
c) Udhzime didaktike pr kapitullin:

Rekomandohet q msimdhnsi t:

- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,broshura,fotografi ) dhe
metodat bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe,filma,ushtrime vizuele,grafoskop etj).
Kapitulli 2 : Metodat dhe mjetet konkretizuese te edukimi shndetsor
3 or
a) Qllimet e kapitullit:
- Njihet me metodat individuale, grupore dhe komplekse
- Aplikoj mjetet konkretizuese pr edukimin e popullats
b) Temat e kapitullit :
- Metodat dhe format e puns edukativo-shndetsore
- Mjetet konkretizuese t edukimit shndetsor
d) Kushtet p realizimin e kapitullit
vizuele,grafoskop etj).
Kapitulli 3 : Edukimi shndetsor npr institucione
27
6 or
a) Qllimi i kapitullit :
- Aftsohet pr organizimin e mbrojtjes shndetsore npr institucione t ndryshme
b)
-
Edukimi shndetsor n :
shtpi t shndetit
spital
programet e bashksis
organizatat para shkollore dhe shkollore

Kapitulli 4 : Edukata seksuale dhe rndsia e saj
8 or
- Prshkruaj esencn e integritetit dhe faktet themelore t zhvillimit seksual
- Aplikoj masat mbrojtse t nj shtatznie t padshiruar dhe rregullat e higjiens intime
b)
-
Integriteti seksual
Faktet e zhvillimit seksual
Marrdhnia seksuale dhe shtatznia
Higjiena intime

28
Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,broshura,fotografi ) dhe

Kapitulli 5 : Metodat e kontracepsionit
7 or
- Diskutoj pr metodat e planifikimit familjar, indikacionet dhe kundr-indikacionet e tyre
- Demonstroj prdorimin e disa metodave kontraceptive
- Prshkruaj prevalencn e dhuns ndaj femrs
b)
-
Metodat e kontracepsionit
Indikacionet dhe kundr-indikacionet pr aplikim t mjeteve kontraceptive
Dhuna n takime dashurie
Eliminimi i shqetsimit seksual

Kapitulli 6 : Smundjet ngjitse seksuale
8 or
- Prshkruaj HIV / AIDS
- Prshkruaj gonoren
- Prshkruaj klamidia
- Prshkruaj trihomonas
- Prshkruaj herpesi gjenital
- Prshkruaj papilloma
- Prshkruaj sifilisi
- Prshkruaj shankroidi
- Prshkruaj infeksionet bakteriale, mikotike t traktit urogjenital
- AIDS
29
Gonorea
Klamidia
Trihomonas
Herpesi gjenital
Papilloma
Sifilisi, shankroidi

vizuele,grafoskop etj)
30
31
Programi i lnds
Kujdesi shndetsor
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
I. Qllimet e lnds
- Tregoj definicionin e shndetit sipas OBSH-s
- Prshkruaj rndsin e shndetit pr jetn e njeriut
- Prshkruaj rndsin e infermieris si veprimtari profesionale
- Dalloj shrbimet t cilat ofrojn mbrojtjen shndetsore
- Dalloj organizimin e mbrojtjes shndetsore
- Tregoj nivelet e mbrojtjes shndetsore
- Dalloj llojet e enteve shndetsore
- Tregoj punn dhe organizimin e brendshm t institucioneve shndetsore
- Prshkruaj masat dhe metodat e DD-s
- Dalloj nevojat personale t smurve t palvizshm
- Zbatoj njohurit n punn profesionale
Kapitulli i 1:
Njeriu i shndosh
8 or
- Tregoj definicionin e shndetit sipas OBSH -s
- Shpjegoj rndsin e shndetit dhe infermieris si veprimtari profesionale
- Prshkruaj shrbimet q ofrojn mbrojtje shndetsore
b)
-
Temat e kapitullit
Shndeti, kujdesi shndetsor dhe infermieria si veprimtari profesionale
Mbrojtja shndetsore dhe shrbimi shndetsor
Niveli i mbrojtjes (parsor, dytsore, tretsore shndetsore

32
Prdor t msuarit e bazuar n problem

Kapitulli i 2.
Entet dhe institucionet pr mbrojtjen shndetsore
10 or
- Prshkruaj entet pr mbrojtje shndetsore
- Prshkruaj shrbimet t cilat ofrojn mbrojtje shndetsore
- Prshkruaj organizimin e mbrojtjes shndetsore
b)
-
Temat e kapitullit
Entet pr mbrojtje shndetsore
Institucionet shndetsore stacionare
Organizimi i brendshm i institucioneve shndetsor

- Ilustroj ligjratat me shembuj dhe ushtrime konkrete
- Organizoj n luajtjen e roleve
- Formuloj pyetsor me zgjidhje t shumfishta (PZSH) n fillim dhe fund t kapitullit
Kapitulli i 3:
Menaxhimi me t smurt e hospitalizuar
- Shpjegoj pranimin e t smurit n spital
- Shpjegoj vendosjen e t smurit n dhom dhe pozitat e tij n shtrat
- Menaxhimin n rast t infeksioneve hospitalore
b)
-
Temat e kapitullit
Pranimi, vendosja dhe lshimi i t smurit
Dhoma e t smurit dhe veorit themelore
Pozita e t smurit n shtrat
Burimet dhe rrugt e prhapjes s infeksionit
Profilaksa dhe eliminimi i infeksioneve intrahospitalore
33
15 or

- Puna n grupe t vogla me prezantim t rasteve
- Prezantimi interaktiv me sllajde
Kapitulli i 4:
Masat dhe metodat e DDD - s
15 or
- Prshkruaj masat e DDD-s
- Prdor mjete e dezinfektimit
b)
-
Temat e kapitullit
Sterilizimi (metodat)
Zbatimi i metods s asepss dhe antisepss
Dezinfektimi (metodat dhe mjetet)

Kapitulli i 5: Higjiena personale dhe llojet e kujdesit shndetsor
- Shpjegoj higjienn personale t smurve
- Specifikoj t smurt e palvizshm
- Dalloj llojet e kujdesit shndetsor
b)
-
Temat e kapitullit
Higjiena personale e pjesve t trupit
Asistimi n mirmbajtjen e t smurit t palvizshm
Kujdesi intensiv
Kujdesi i rndomt (vet kujdesi)
Kujdesi shtpiak
Kujdesi terminal i t smurit
34
10 or

- Ilustroj me slajde ligjratn
- Puna n grupe t vogla me prezentim t rasteve
Kapitulli i 6: Puna e puntorit medicinal dhe prkujdesja pr t smurin
- Prshkruaj punn dhe detyrat e puntorit medicinal
b)
-
Temat e kapitullit
Materiali dhe mjetet pr fashim
Prgatitja e puntorit medicinal pr vizit
Prgatitja e t smurit pr vizit
Kujdesi pr disponim shpirtror t t smurit
Vizitat pr t smurt dhe qndrimi i puntorit medicinal ndaj vizitorve

35
12 or
Programi i lnds
Shndeti dhe smundjet te fmijt
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
I. Qllimet e lnds
- Prcaktoj masat antropometrike t fmijs
- Prshkruaj lndimet m t shpeshta gjat procesit t lindjes
- Dalloj infeksionet m te shpeshta q e prcjellin t porsalindurin
- T dalloj lndimet e qllimta dhe t paqllimta t fmijs
Kapitulli 1: Egzaminimi i t posalindurit me pesh normale
or
- Prcaktoj peshn, gjatsin dhe perimetrin e koks te i porsalinduri
- Prkujdeset pr t porsalindurin normal
-
Ekzaminimi i foshnjs s porsalindur
Observimi dhe matja
Kontrollimi pr defekte t lindura apo abnormalitetet e mundshme
Kujdesi ndaj t porsalindurit
Kujdesi esencial (themelor) ndaj t porsalindurit
Procedurat profilaktike
- Demonstroj procedurat profilaktike n mullazhe (kukull-fmij)
36
Kapitulli 2: Egzaminimi i t posalindurit me pesh t vogl
5 or
- Shpjegoj definicionin pr foshnjn e shndosh t lindur me pesh t vogl
- Klasifikoj foshnjat me pesh t vogl
- Prshkruaj menaxhimin themelor t foshnjs s lindur me pesh t vogl
b)
-
Temat e kapitullit
Klasifikimi i foshnjeve me pesh t vogl
Menaxhimi i foshnjeve me pesh t vogl
Ushqyerja n gji e foshnjeve me pesh t vogl

- Shpjegoj prmbajtjen dhe rndsin e kapitullit pr t porsalindurin me pesh t vogl
Kapitulli 3: Shenjat e rrezikshme m t shpeshta q e prcjellin t porsalindurin
9 or
- Dalloj shenjat e rrezikshme q prcjellin t porsalindurin
- Masat urgjente pr trajtim
b)
-
Temat e kapitullit
Ikteri
Hipotermia
Konvulzionet
Letargjia
Ndryshimet e rnda t lkurs
Cianoza
Shenjat hemoragjike
Vjellja

- Shpjegoj prmbajtjen dhe rndsin e kapitullit
- Tregoj mostra n mnyr vizuale
- Mjete pr demonstrim vizual (grafoskop, projector, vizatime etj)
37
Kapitulli 4: Lndimet m t shpeshta t fmijve gjat procesit t lindjes

9 or
- Prshkruaj lndimet m t shpeshta gjat procesit t lindjes
- Dalloj lndimet n kok, eshtra, muskuj, nerva periferik dhe SNQ
- Tregoj lndimet m t rndsishme (shkaktart e tyre) te fmijt
b)
-
Temat e kapitullit
Lndimet gjat procesit t lindjes
Lndimet e fmijs gjat fazave t zhvillimit psiko-motorik
Strategjit e parandalimit t lndimeve

Kapitulli 5: Smundjet m t shpeshta t traktit respirator te fmijt
15 or
- Prshkruaj ndrtimin dhe funksionin e organeve resiratore
- Dalloj simptomat e smundjeve respiratore
- Prshkruaj metodat diagnostike t smundjeve respiratore
- Dalloj simptomat inflamatore t rrugve t siprme dhe t poshtme respiratore
- Dalloj etiologjin, paraqitjen dhe menaxhimin e astms n komunitet
- Dalloj shkaqet dhe trajtimin e pneumonis, pleuritit, smundjeve kronike obstruktive respiratore, pneumotoraksit dhe embolis pulmonare
- Prshkruaj rndsin dhe mnyrn e prdorimit t pikfloumetrit dhe nebulizatorit
- Infeksionet e rrugve t siprme respiratore (riniti, rinofaringjiti, sinusiti, tonsiliti akut,
Otiti, adenoidet)
- Infeksionet e rrugve t poshtme respiratore (bronkiti, bronkiektazit, atelektazat,
Bronkopneumonia, astma bronkiale, fibroza cistike)
- Infeksionet e pleurs (pleuriti, pneumotoraksi, hidrotoraksi)
- Smundjet ngjitse
- Vlersoj nxnsit me an t pyetjeve me goj dhe testit me shkrim
38
Paraqes shembuj konkret n mnyr q t rris vmendjen dhe prqendrimin e nxnsve

duke diskutuar gjat gjith kohs

Kapitulli 6: Smundjet m t shpeshta t sistemeve tjera t organeve
24 or
- Prshkruaj shkaktart e smundjeve parazitare
- Dalloj simptomat e smundjeve t sistemit trets
- Prshkruaj simptomat e smundjeve t sistemit kardiovaskular
- Prshkruaj simptomat e smundjeve t gjakut
- Dalloj simptomat e smundjeve endokrine
- Prshkruaj simptomat e smundjeve t sistemit urinar
- Prshkruaj simptomat e smundjeve malinje
- Dalloj simptomat e smundjeve t sistemit nervor
b)
-
Temat e kapitullit
Smundjet m t shpeshta parazitare te fmijt
Smundjet e sistemit trets
Smundjet e sistemit kardiovaskular
Smundjet m t shpeshta t gjakut
Smundjet e sistemit urinar
Smundjet e sistemit endokrin
Smundjet e sistemit nervor
Smundjet m t shpeshta malinje

- Paraqes shembuj konkret n mnyr q t rris vmendjen dhe prqendrimin e nxnsve
39
Programi i lnds
T ushqyerit e fmijs
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
I. Qllimet e lnds:
- Tregoj nns pr rndsin, pozitn dhe higjienn e gjirit
- Tregoj mnyrat e t ushqyerit artificial
- Rekomandoj pr ushqimin plotsues pr grup moshat e caktuara
Kapitulli 1: Veorit e rritjes dhe zhvillimit t fmijs
- Prcaktoj rritjen e mass trupore
- Shpjegoj zhvillimin e sistemit eshtror
- Dalloj zhvillimin e funksioneve motorike t fmijs
b)
-
Temat e kapitullit
Zhvillimi fizik ( rritja n gjatsi dhe lartsi)
Formimi i eshtrave
Zhvillimi psikomotorik i fmijs

- Tregoj mostra n mnyr vizuale pr kapitullin
- Ambient interaktiv n klas
- Mjete pr demonstrim vizuel (grafoskop, projector, vizatime, etj)
40
6 or
Kapitulli 2: Ushqimi natyror
8 or
- Tregoj rndsin e ushqimit n gji
- Udhzoj nnn pr pozitat, higjienn dhe rndsin e gji dhnies
- Identifikoj problemet e zakonshme t ushqyerjes n gji
b)
-
Temat e kapitullit
Ushqyerja normale (gji dhna)
Roli, rndsia dhe pozitat e gji dhnies
Vshtirsit dhe kundr indikacionet e gji dhnies
Vlersimi I gji dhnies

- Shpjegoj pr rolin dhe rndsin e gji dhnies
- Mjete pr demonstrim vizual (grafoskop, projector, vizatime, etj)
Kapitulli 3: Ushqimi artificial
12 or
- Prshkruaj llojet e ushqimit artificial (qumsht pluhur, qumsht lope, etj)
- Tregoj mnyrat e dhnies s ushqimit artificial
- Rekomandoj ushqimet plotsuese (biskota, aj, pem, perime)
b)
-
Temat e kapitullit
Nevojat e foshnjs pr ushqim artificial
Qumshti i lops dhe prbrja e saj
Qumshti pluhur
Ushqimi i przier

- Shpjegoj rndsin e ushqimit artificial
- Shpjegoj mnyrat e dhnies dhe ushqimin plotsues
- Ushtroj nxnsit n klas me shembuj konkret
- Mjetet teknike dhe ushqimore pr demonstrim
Kapitulli 4: Ushqimi i fmijs sipas moshs
or
41

- Rekomandoj ushqimin prkats pr grup moshat e caktuara
- Prshkruaj mnyrn e t ushqyerit sipas moshs
b)
-
Temat e kapitullit
T ushqyerit prej moshs 0-6 muaj

- Shpjegoj rndsin e t ushqyerit sipas moshs s fmijs
- Rris vmendjen dhe pjesmarrjen e nxnsve n msim prmes pyetjeve-prgjigjeve
- Mjete pr demonstrim vizual (grafoskop, projector, vizatime, etj)
Kapitulli 5: Identifikimi i problemeve gjat ushqyerjes
4 or
- Rekomandoj zvendsimin e ushqimit gjat rregullimeve gastrointestinale
b)
-
Temat e kapitullit
Aerofagia
Kolikat infantile
Vjelljet
Diarea
Obstipacioni

- Paraqes shembuj konkret n mnyr q t rris vmendjen dhe prqendrimin e nxnsve
42
Klasa 10
Prshkruesit e moduleve t praktikave profesionale
PRSHKRUESI I MODULIT T PRAKTIKS PROFESIONALE
Struktura anatomike dhe funksionet fiziologjike t organizmit
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
Infermier i pediatris
10
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Nj modul q aftson nxnsin pr t njohur strukturat an atomike dhe

funksionet fiziologjike t organizmit
Kohzgjatja e
modulit
7 kredi (70 or)
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
Nxnsi duhet t njoh pjest e skeletit

Prmbajtja
- Skeleti i koks
- Skeleti i trupit
- Skeleti i ansive
- Ndrtimi i nyjs lvizse
- Nyja e krahut, brrylit, dors, ijve, gjurit dhe boshtit t
kurrizit
RM 2
Nxnsi duhet q prmes mullazheve t identifikoj muskujt e

caktuar, raportin, formn, pozitn dhe ngjitjen
Prmbajtja
- Muskujt e koks
- Muskujt e qafs
- Muskujt e trupit
- Muskujt e ansive (ekstremiteteve)
RM 3
Nxnsi duhet q prmes mullazheve t identifikoj organet e

njeriut
Prmbajtja
- Zemra
- Ent e gjakut
- Mushkrit
- Lukthi
- Mlia
43
Pankreasi
Shpretka
Veshkat
Zorra e holl dhe e trash
RM 4
Nxnsi duhet t dij t numroj elementet e gjakut, t

prcaktoj sedimentacionin, hematokritin, kohn e gjakderdhjes
dhe grupet e gjakut
Prmbajtja
- Numrimi i eritrociteve
- Sedimentimi i gjakut
- Hematokriti
- Koha e gjakderdhjes
- Numrimi i leukociteve
- Prcaktimi i formuls leukocitare
- Prcaktimi i grupeve t gjakut
RM 5
Nxnsi duhet t dij t prcaktoj frekuencn e puns s

zemrs, frymmarrjen, temperaturn trupore, pulsin dhe
shtypjen e gjakut
Prmbajtja
- Auskultimi i toneve t zemrs
- Palpimi i pulsit
- Matja e shtypjes s gjakut
- Matja e temperaturs trupore
- Spirometria
RM 6
Nxnsi duhet t dij si egzaminohen reflekset me rndsi

klinike
Prmbajtja
- Reflekset e muskujve fleksor
- Reflekset e muskujve ekstenzor
- Reflekset kutano-abdominale
Procedurat e
vlersimit
Realizimi i pranueshm i modulit do t konsiderohet arritja e

knaqshme e t gjith kritereve t realizimit t specifikuara pr
do rezultat t msuarit.
M posht jepen shkurtimet q do t prdoren:
RM
Rezultatet e t msuarit
IV
Instrumentet e vlersimit
KR
Kriteret e realizimit
RM 1
IV
Vzhgim me list kontrolli, pyetje prgjigje me goj dhe

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
44
RM 2
RM 3
RM 4
RM 5
RM 6
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
Prshkruaj pjes t skeletit t trupit

Prshkruaj pjes t skeletit t koks
Prshkruaj artikulacionet e lvizshme dhe t
palvizshme
IV
Vzhgim me list kontrolli
KR
Nxnsi duhet t dalloj:

- Muskujt e koks
- Muskujt e qafs
- Muskujt e trupit
- Muskujt e ansive
IV
Vzhgimi me list kontrolli, pyetje prgjigje dhe

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- Tregoj raportin topografik t organeve
IV
Vzhgimi me list kontrolli dhe test me shkrim
KR
Nxnsi duhet t prcaktoj:

- Numrin e eritrociteve, leukociteve dhe trombociteve
- Hemostazn
- Sedimentimin e gjakut
- Grupet e gjakut
IV
Vzhgimi me list kontrolli dhe test me shkrim
KR
Nxnsi duhet t:
- Prcaktoj frekuencn e pun s zemrs
- Prcaktoj frekuencn e frymmarrjes
- Demonstroj matjen e temperaturs trupore
- Demonstroj matjen e pulsit
- Demonstroj matjen e shtypjes s gjakut
IV
Vzhgimi me list kontrolli
KR
Nxnsi duhet t:
- Ekzaminoj reflekset me rndsi klinike
Ky modul duhet t realizohet n kabinetin e anatomis me

fiziologji
Msimdhnsi duhet t prdor demonstrim konkret prmes
prdorimit t mullazheve
Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete pr
45
Baza materiale
e domosdoshme
klasifikimin e eshtrave t skeletit

Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkret pr prcaktimin
e shenjave vitale dhe analizave themelore laboratorike
Vlersimi bhet prmes demonstrimit praktik t aftsive
t fituara
Pr realizimin si duhet t modulit sht e domosdoshme t

sigurohen mjediset, veglat, pajisjet, dhe materialet e mposhtme:
- Mjedise pune pr kryerjen e analizave laboratorike
- Skeleti i trupit t njeriut
- Mullazhet pr demonstrimin e organeve dhe topografis s
tyre.
46

Mjetet, aparatet dhe pajisjet n kabinetin e kujdesit shndetsor
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Nj modul q aftson nxnsin pr prkujdesje t mir filli ndaj t

smurit, higjiens s tij dhe aplikimit t metodave t DDD-s
Kohzgjatja e
modulit
3.5 kredi (35 or)
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
Procedurat e
vlersimit
Nxnsi duhet t demonstroj rregullimin e shtratit t smurit

dhe vendosjen e tij n shtrat
Prmbajtja
- Uniformat e puns dhe masat e mbrojtjes personale t puntorve shndetsor
- Shtrati i t smurit (llojet dhe prbrja)
- Rregullimi i shtratit t zbrazt nga dy persona
- Rregullimi i shtratit t smurit t palvizshm
- Pozita e t smurit n shtrat
- Ndrrimi i pozits s t smurit n shtrat
- Bartja e t smurit
RM 2
Nxnsi duhet t kujdeset rreth higjiens s t smurit

Prmbajtja
- Zbatimi i higjiens te i smuri
- Asistimi n higjienn e t smurit t palvizshm
- Masat preventive kundr dekubitusit
RM 3
Nxnsi duhet t dij ti zbatoj metodat e dezinfektimit

Prmbajtja
- T prdor mjetet e dezinfektimit
- T zbatoj teknikat e sterilizimit
- T ruaj mjetet dezinfektuese
- T zbatoj rregullat pr mbrojtje personale dhe t mjedisit

47
RM
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe test me shkrim
KR
Nxnsi duhet t:
- Ilustroj pranimin e t smurit n spital
- Ilustroj vendosjen e tij n dhom dhe vendosjen n
shtrat
- Demonstroj aftsit menaxhuese n rast t infeksionit
hospitalor
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset pr higjienn personale t t smurit
- Zbatoj teknikat e larjes s pjesve t trupit
- Demonstroj larjen e t smurit t palvizshm
- Zbatoj rregullat e mbrojtjes personale dhe t mjedisit
IV
Vzhgim me list kontrolli, pyetje prgjigje dhe

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- Demonstroj prdorimin e mjeteve t dezinfektimit
- Zbatoj metodat e asepss dhe antisepss
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
Baza materiale
e domosdoshme

- Pajisjet n kabinetin e kujdesit shndetsor
- Mullazhet pr demonsrim praktik
Ky modul duhet t realizohet n kabinet t kujdesit

shndetsor
Msuesi duhet t prdor sa m shum demonstrime
konkrete t prdorimit t drejt t mjeteve
Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete t prkujdesit
Vlersohet demonstrimi praktik i aftsive t fituara
48

Prkujdesja, ekzaminimi dhe trajtimi i fmijve gjat fazave t zhvillimit
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
modulit
Nj modul praktik q aftson nxnsit pr t dalluar fmijn e

shndosh nga i smuri
14 kredi (140 or)
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
Nxnsi duhet t dalloj t porsalindurin e shndosh

Prmbajtja
- Matja e parametrave normal te rritjes
- Mbrojtja termike
- Kujdesi pr krthizn
- Procedurat profilaktike
RM 2
Nxnsi duhet t dalloj t porsalindurin me pesh t vogl

Prmbajtja
- Klasifikimi i foshnjs me pesh t vogl
- Mbrojtja termike
- Prevenimi dhe trajtimi i hipoglikemis
- Prevenimi i infeksioneve
- Marja adekuate e kalorive
RM 3
Nxnsi duhet t dalloj lndimet gjat procesit t lindjes dhe

fazave t zhvillimit t fmijs
Prmbajtja
- Lndimet gjat procesit t lindjes
- Lndimet e qllimta t fmijs
- Lndimet e paqllimta
- Parandalimi i lndimeve (strategjik, aktiv dhe pasiv)
RM 4
Nxnsi duhet t dalloj shenjat dhe simptomat m t shpeshta

q prcjellin smundjet te fmijt
Prmbajtja
- Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t aparatit
respirator (rrugve t siprme t frymmarrjes, rrugve t
poshtme dhe pleurs)
- Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t aparatit
kardiovaskular (veset e lindura dhe t fituara t zemrs,
smundjet inflamatore t miokardit dhe perikardit dhe
ethet reumatizmale)
49
Procedurat e
vlersimit
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t aparatit

gastrointestinal (patologjit e mlis, zorrve, abdomeni
akut, alergjit ushqimore dhe rregullimet e absorbimit)
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve hematologjike
(anemit, leukemit, smundjet hemorragjike dhe
transfuzioni i gjakut)
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve me neoplazma
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t sistemit endokrin
(diabeti, hiper dhe hipotireoidizmi, insuficienca
adrenokortikale, hipopituitarizmi dhe struma)
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t sistemit nervor
(abscesi trunor, distrofit muskulore, encefalopatit,
keqformimet e lindura t SNQ dhe tumort e trurit)
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve reumatizmale (artriti
reumatoid juvenil dermatomioziti juvenil, LES,
skelrodermia, spondiliti ankilozat)
Prkujdesja dhe trajtimi i smundjeve t sistemit urinar
(infeksionet e rrugve urinare, insuficienc akute dhe
kronike e veshkave, smundjet inflamatore t veshkave
dhe refleksi vezikouretral)
Procedurat profilaktike

RM
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- mas parametrat normal t rritjes dhe zhvillimit
- dalloj defektet e mundshme t lindura
- bj prkujdesjen themelore ndaj t porsalindurit
- zbatoj procedurat profilaktike
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- klasifikoj foshnjet me pesh t vogl
- perkujdeset per foshnjen me pesh t vogl
- udhzoj nnn pr mnyren e t ushqyerit me gji
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- dalloj lndimet gjat lindjes
50
RM 4
dalloj lndimet e qllimta t fmijs

dalloj lndimet e paqllimta t fmijs
shpjegoj parandalimin e lndimeve
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prshkruaj trajtimin dhe prkujdesjen ndaj
infeksioneve t mundshme bakteriale dhe virale sipas
sistemeve
- zbatoj procedurat profilaktike
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
Ky modul duhet t realizohet n shrbime pediatrie

Msuesi duhet t prdor mjete konkrete pr demonstrimin e
modulit
- Nxnsit duhet t angazhohen me prkushtim n pun
konkrete
- Vlersohet demonstrimi praktik I puns s nxnsit
Baza materiale
e domosdoshme

- shrbimi i pediatris
- mullazhet ( kukull-fmij)
- mjetet pr zbatimin e profillakss
51

Teknikat dhe metodat e t ushqyerit t fmijs
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
10
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
modulit
Nj modul q aftson nxnsit pr njohje dhe zbatimin e llojeve dhe

metodave t ushqyerit
7 kredi (70 or)
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
Procedurat e
vlersimit
Nxnsi duhet t msoj mnyrn e gji dhnies

Prmbajtja
- ndihm nns n pozicionin e foshnjs n gji
- prngjitja dhe thithja e gjirit
- pasojat e prngjitjes jo t mir n gji
- vlersimi i ushqyerjes
RM 2
Nxnsi duhet t msoj pr ushqyerjen e fmijve sipas grup

moshave
Prmbajtja
- T ushqyerit me gji
- T ushqyerit me qumsht t lops
- T ushqyerit me qumsht pluhur
- T ushqyerit e fmijs para kohe
RM 3
Nxnsi duhet t msoj pr metodat e prgatitjes dhe

higjienn e ushqimit
Prmbajtja
- Ushqimi plotsues (teknikat e t ushqyerit me lug)
- Ushqimi antidiareik (supat e orizit)
- Pregaditja e pemve dhe perimeve para dhe pas 6 muajve
- Zgjedhja e mishit sipas moshs

RM
52
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- demonstroj pozitat e gji dhnies
- tregoj nns pozicionim gjat gji dhnies
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prgatis qumshtin pluhur sipas grup moshave
- prgatis ORS
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prgatis ushqimin plotsues sipas gruo moshave
- servoj ushqimin dhe prkujdeset pr higjienn e tij
Baza materiale
e domosdoshme
Ky modul duhet t realizohet n kshillimore pr nna dhe

fmij
Msimdhnsi duhet t prdor mjete konkret pr demonstrim
t modulit(mullazh)
Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete pr pregatitjen
e ushqimit
Vlersimi i nxnsve bhet perms demonstrimit praktik

kshillimorja pr ushqyerje t fmijve
- mullazhet(kukull-fmij)
- ent dhe ushqimet pr demonstrim
53
Klasa 11
Programi i lnds
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
11
I. Qllimet e lnds
- prshkruaj fazat e zhvillimit t smundjeve infektive (ngjitse)
- prshkruaj diagnozn dhe menaxhimin e tyre
- prshkruaj masat q duhen ndrmarr pr preventivn e smundjeve infektive
- dalloj karakteristikat specifike t infeksioneve respirator, gastrointestinale, gjakut dhe
zoonozat
- Prshkruaj karakteristikat e smundjeve t reja infektive.
35 jav x 1or/jav = 35r
Kapitulli 1: Karakteristikat klinike t smundjeve infektive
N prfundim t kapitullit nxnsi duhet t:
- Prshkruaj fazat e zhvillimit t smundjeve infektive
- Prshkruaj diagnostikimin dhe menaxhimin e tyre
b)
-
Temat e kapitullit
Simptomatologji, evolucioni dhe ecuria e smundjeve infektive
rregullimet dhe ecuria e smundjeve infektive
Diagnostikimi dhe prognoza e smundjeve infektive
Terapia specifike dhe jo specifike e smundjeve infektive
Smundja e serumit dhe shoku anafilaktik

54
7 or
d) Kushtet pr realizimin e kapitulli
Kapitulli 2: Evitimi dhe pengimi i smundjeve infektive
5 or
- Prshkruaj masat q ndrmerren n prevenimin e smundjeve infektive
- Prshkruaj zbulimin e hershm t smundjeve infektive, izolimin e tyre, dezinfektimin,
kontrollin gjat periudhs rekonvaleshente dhe imunizimin aktiv.
b) Temat e kapitullit:
- Evitimi i burimeve t infeksionit
- Zbulimi i hershm i smundjes, izolimi i t smurit, dezinfektimi, kontrolli gjat
rekonvaleshencs
- Mnyrat e pengimit t bartjes s infeksionit
- Imunizimi aktiv dhe pasiv
Kapitulli 3: Infeksionet respirator
4 or
- Dalloj karakteristikat specifike t infeksioneve respirator (varicella, morbili, rubela,
scarlatina, angina streptokokcike dhe herpes zoster, difteria, krupi, parotiti, meningjiti,
pertusis, momonukleoza, gripi.
- Karakteristikat e prgjithshme t smundjeve infektive me manifestin t sistemit
respirator (ethet, varicella, herpes Zoster, rubela, angina streptokokcike dhe erizipel)
- Infeksionet specifike respirator (gripi, krupi, pertusis, difteria).
55
Kapitulli 4: Infeksionet e traktit gastrointestinal
6 or
- Dalloj karakteristikat specifike t infeksioneve gastrointestinale
- Karakteristikat e prgjithshme t smundjeve infektive me manifestin t sistemit
gastrointestinal
- Intoksikacionet alimentare
- Toksoinfeksionet gastrointestinale (salmonelozat)
- Infeksionet parazitare (dizenteria, kolera, trihineloza)
- Inveksionet virale (hepatiti, poliomieliti).
Kapitulli 5: Infeksionet e traktit gastrointestinal
- Dalloj karakteristikat specifike t infeksioneve transmisive t gjakut
- Rikeciozat
- Smundja e Brillit
- Malaria
- Ethet hemorragjike
56
4 or
Ilustroj ligjratat me shembuj konkret


Kapitulli 6: Zoonozat
5 or
- Dalloj karakteristikat specifike t zoonozave
- Antraksi
- Tetanusi
- Rabiesi
- Leptospiroza
- Ethet Q
- Toksoplazmoza
Kapitulli 7: Smudjet e reja infektive
- Dij karakteristikat specifike t smudjeve t reja infektive
- Mnyrn e prkijdesjes
- Prevencn e tyre
- SIDA (AIDS)
- Ethet Lasa
- Ethet Morburg
- Smundja legjionare
57
4 or


58
Programi i lnds
Psikologjia profesionale te fmijt
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
11
I. Qllimi i lnds
- Njihet me t dhnat historike pr zhvillimin psikofizik t fmijs
- Msoj metodat q zbatohen n studimin e fmijve
- Prvetsoj karakteristikat e veanta t periudhave t zhvillimit psikik t fmijs
- Prshkruaj faktort q ndikojn n zhvillimin piko fizik t fmijs
- Prshkruaj zhvillimin motorik t fmijs
- Prshkruaj zhvillimin e emocioneve t fmijs
- Prshkruaj faktort q ndikojn n zhvillimin social t fmijs
- Prshkruaj fazat e zhvillimit t folurit dhe rregullimet, zhvillimin sensorik
t vrejturit, kujtess t menduarit dhe inteligjencs.
II. Fondi i orve
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli 1 : Hyrje historike
6 or
a) Qllimet e kapitullit :
- Prshkruaj t dhnat historike mbi zhvillimin psikofizik t fmijs
- Shpjegoj ndikimin e teoris s evolucionit dhe filozofis
- Prshkruaj dhnat mbi zhvillimin e periudhs m t re n psikologjin e fmijve
b)
-
Ndikimi i filozofis dhe pedagogjis
Teoria e evolucionit dhe filozofis
Testet mentale, testet biheivioriste, psikoanaliza n zhvillimin e fmijs
Periudha m e re n psikologjin fmijrore

59
d)
-
Shpjegoj prmbajtjen e lnds dhe rndsin e saj

Kushtet pr realizimin e kapitullit
Mjetet msimore (vizatime, fotografi)
Kapitulli 2: Metodat e studimit t fmijve
6 or
- Shpjegoj disa nga metodat e studimit psikologjik t fmijs
- Shpjegoj eksperimentin e t vrejturit
- Prshkruaj metodat e matjes indirekte
c)
-
Ecuria longitudinale dhe horizontale
Historia e rastit dhe metodat e t vrejturit
Metodat e analizs s situats
Metodat e matjes indirekte

Kapitulli 3: Periodizimi
6 or
- Shpjegoj zhvillimin psikik t fmijs n periudha t ndryshme
- Shpjegoj zhvillimin e fmijs n periudhn paranatale
- Shpjegoj konceptin mbi t porsalindurin
- Prshkruaj karakteristikat e fmijs s lindur para kohe
b)
-
Periodizimi
Periudha paranatale
I porsalinduri
Fmija i lindur para kohe (prematur)

60
d)
-

Mjetet msimore (vizatime, fotografi)
Kapitulli 4: Faktort q ndikojn n zhvillimin psikomotorik t fmijve
4 or
- Shpjegoj faktort q ndikojn n zhvillimin psikik t fmijs
- Prshkruaj zhvillimin motorik t fmijs
- Faktort e zhvillimit psikik t fmijs (trashgimia, rrethi)
- Zhvillimi motorik- t ecurit vertikal, prdorimi i dors, t shkruarit
Kapitulli 5: Zhvillimi emocional dhe social i fmijs
- Prshkruaj zhvillimin e emocioneve t fmijs
- Prshkruaj karakteristikat e emocioneve t fmijs
- Prshkruaj format e sjelljes sociale t fmijs
- Prshkruaj faktort q ndikojn n zhvillimin social t fmijs
b)
-
Emocionet e t porsalindurit dhe zhvillimi i tyre
Karakteristikat e emocioneve fmijrore (mllefi, frika, xhelozia, simpatia)
Zhvillimi social
Reaksionet e para sociale dhe format e sjelljes sociale
Faktort q ndikojn n zhvillimin social t fmijs-zhvillimi sensorik

61
6 or


Kapitulli 6: T folurit, t vrejturit, kujtesa dhe t menduarit
- Prshkruaj fazat e zhvillimit t folurit dhe rregullimet
- Prshkruaj zhvillimin sensorik e t vrejturit sipas moshs
- Prshkruaj zhvillimin e kujtess dhe rregullimet
- Prshkruaj procesin e t menduarit dhe llojet e t menduarit
b)
-
Zhvillimi i t folurit
rregullimet e t folurit
Zhvillimi senzorik dhe t vrejturit
Zhvillimi i ndijimeve dhe perceptimeve t fmijs
Kujtesa dhe veorit specifike t kujtess n periudha t veanta
T menduarit dhe zhvillimi i inteligjencs

62
7 or
Programi i lnds
Farmakologji me dozologji
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
11
I. Qllimi i lnds
- Karakteristikat e barnave, prdorimin dhe mnyrn e aplikimit
- Dalloj kohzgjatjen e barit n organizm, resorbimin, biotransformimin
- dhe eliminimin e barit nga organizmi
- Vlersoj mekanizmat e veprimit t barnave n organizm, dozimin, efektet
- e padshirueshme t tyre n organizm dhe varshmrin nga barrat
- Dalloj prbrjen e barit, vetit fiziko-kimike, veprimet e dshiruara dhe t
- padshiruara, biotransformimin dhe prdorimin e tyre pr smundjet e ndryshme
- Njoh interaksionin e barnave dhe efektet e tyre
II. Fondi i orve
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli 1: Farmakologjia e prgjithshme
4 or
- Dalloj karakteristikat e barnave pr prdorim
- Zbatoj mnyrn e aplikimit t barnave
b)
-
Origjina e barrave
Format e barrave
Mnyra e aplikimit t barrave

63

Kapitulli 2: Farmakokinetika
7 or
- Dalloj kohzgjatjen e barrave n organizm
- Krahasoj resorbimin e barrave
- Prshkruaj biotransformimin e barrave
- Prshkruaj eliminimin e barrave nga organizmi
b)
-
Karakteristikat e barrave pr prdorim lokal dhe t prgjithshm
Resorbimi i barrave (nga aparati trets dhe rruga parenterale)
Biotransformimi
Matabolizmi dhe eliminimi

Kapitulli 3: Farmakodinamika
5 or
- Shpjegoj mekanizmat e veprimit t barnave n organizm
- Prshkruaj dozimin e barnave
- Prshkruaj efektet e padshiruara t barnave n organizm
- Dalloj varshmrin nga barnat
b)
-
Mekanizmi i veprimit t barrave
Dozimi dhe llojet e dozimit t barrave
Efektet e padshiruara dhe varshmria nga barrat

64


Kapitulli 4: Farmakologjia speciale
or
19
- Shpjegoj prbrjen e barrave
- Dalloj vetit fiziko-kimike, veprimet e dshiruara dhe t padshiruara,
biotransformimin dhe prdorimin e tyre pr smundje t ndryshme
- Prshkruaj interaksionin e barrave dhe efektet e tyre
b)
-
Farmakologjia e SNQ ( relaksantt, sedativt, hipnotikt, antiepileptikt, analgjetikt
stimuluesit e SNQ, anestetikt)
Farmakologjia e SN autonom (kolinergjikt, antikolinergjikt dhe adrenergjikt)
Antiemetikt
Preparatet hormonale
Barrat antimikrobike
Kemoterapeutikt
Barrat analgjetike
Imunofarmakologjia
Interaksioni i barrave
Farmakologjia e sistemit kardiovaskular (vazodilatatort, antiaritmikt)
Farmakologjia e traktit digjestiv (antacidet, antikolinergjikt, laksativt, antiemetikt)
Farmakologjia e traktit respirator (bronkodilatatort, ekspektorantt, antitusikt,
oksigjenoterapia, inhalatort)
Faramkologjia e sistemit urogjenital (diuretikt dhe uterotonikt)
Farmakologjia e gjakut (antikoagulantt, fibrinolitikt, antiemetikt, elektrolitt)

- Mjetet bashkkohore t teknologjis informative (CD-programe
65
Programi i lnds
Kujdesi shndetsor
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
11
I. Qllimi i lnds
- Zbatoj metodat pr ekzaminim psikofizik t smurit
- Aplikoj teknikat e dhnies s barrave
- Demonstroj metodat pr rikthimin e shenjave vitale
- Tregoj mnyrat e marrjes pr analiza laboratorike
- Ndihmoj prgatitjen e pacientit pr analiza rntgenologjike dhe endoskopie
- Ndihmoj pacientin pr punksion
- Dalloj mnyrn e t ushqyerit dhe prkujdesjen ndaj pacientve me smundje t
ndryshme
II. Fondi i orve
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli i 1: Ekzaminimi psikofizik i t smurit
- Zbatoj metodat pr verifikimin e shenjave vitale
b)
-
Matja e temperaturs
Matja e pulsit
Frymmarrja
Shtypja e gjakut
Ekzaminimii shenjave vitale
Ekzaminimi i urins
Kateterizimi i fshikzs urinare
Klizma
66
7 or

- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,fotografi ) dhe metodat
bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe,filma,ushtrime
Kapitulli i 2: Veprimet terapeutike medicinale
10 or
- Aplikoj teknikat e dhnies s barrave
b)
-
Marrja e barnave nprmjet traktit digjestiv
Rruga parenterale e dhnies s barnave
Oksigjenoterapia
Shoku anafilaktik
Prcaktimi i grupeve t gjakut

- Prpiloj pyetsor me zgjidhje t shumfishta (PZSH) n fillim dhe
fund t kapitullit
Kapitulli i 3: Reanimacioni kardiorespirator
- Demonstroj metodat q prshkruhen pr rikthimin e shenjave vitale
b)
-
Parimet themelore t reanimacionit kardiorespirator
Pozitat dhe teknikat e masazhs s zemrs
Ndrlikimet e shpeshta gjat reanimacionit

67
4 or
- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,fotografi )
dhe metodat bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe, filma,ushtrime
vizuale, grafoskop etj.
- Puna n grupe t vogla me diskutim t problemeve
Kapitulli i 4: Diagnostika laboratorike
6 or
- Njoh mnyrat e marrjes s materialit pr analiza laboratorike
b)
-
Eritrosedimentacioni i gjakut dhe prcaktimi i kohs s gjakderdhjes
Lavazha e lukthit
Marrja e materialit pr analiza laboratorike

- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,fotografi )
dhe metodat bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe, filma,ushtrime
vizuale, grafoskop etj.
Kapitulli i 5: Diagnostika rntgenologjike dhe ekzaminimet endoskopike
- Ndihmoj prgatitjen e pacientit pr analiza rtntgenologjike dhe endoskopike
- Diagnostika rntgenologjike npr sisteme
- Llojet e ekzaminimeve endoskopike
- Prezantoj me slajde ligjratn
68
4 or
Kapitulli i 6: Punksionet
2 or
- Ndihmoj prgatitjen e t smurit pr punksion
- Detyrat e motrs medicinale gjat punktimit
- Organizoj nxnsit n luajtjen e roleve
Kapitulli i 7: Ushqyerja e t smurit dhe prkujdesja
- Dalloj mnyrat e t ushqyerit t pacientve te smundjet e ndryshme
- Prshkruaj prkujdesjen ndaj t smurit me smundje t ndryshme
- Ushqyerja e metodat e t ushqyerit te smundjet e ndryshme
- Parimet e kujdesit shndetsor
- Organizoj nxnsit n luajtjen e roleve
69
4 or
Programi i lnds
Kirurgji e fmijve me prkujdesje
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
11
I. Qllimi i lnds
- Shpjegoj problemet themelore n kirurgji t fmijve
- Aftsohet pr aplikimin e metodave t sepss dhe antisepss
- Aftsohet pr prgatitje para operative dhe kujdes pas operativ t fmijs
- Aftsohet pr mbajtjen e hemostazs duke korrigjuar lngjet dhe elektrolitet
- Njoh parimet e anestezionit
- Njoh llojet e lndimeve
- Njoh anomalit e lindura
- Njoh smundjet m t shpeshta kirurgjike t traktit respirator, digjestiv, urogjenital dhe
smundjeve malinje.
II. Fondi i orve
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli i 1. Historiku dhe rndsia e kirurgjis s fmijve
- Prshkruaj problemet themelore n kirurgji t fmijve
- Prshkruaj detyrat re personelit mjeksor ne repartin e kirurgjis s fmijve
- Zhvillimi historik i kirurgjis
- Detyrat e personelit mjeksor n repartin e kirurgjis s fmijve
70
20 or

Prdor t msuarit e bazuar n problem

Kapitulli 2.
Masat aseptike dhe antiseptike n kirurgjin e fmijve
3 or
- Aftsohet pr aplikimin e metodave t asepss dhe antisepss
- Njoh llojet dhe metodat e sepss dhe antisepss
- Asepsa
- Antisepsa
- Prpiloj pyetsor me zgjidhje t shumfishta (PZSH) n fillim dhe fund t kapitullit
Kapitulli i 3.
Prgatitja para dhe pas-operative e fmijs, kujdesi dhe komplikimet e
mundshme pas operative
4 or
- Prshkruaj prgatitjen para operative t fmijs
- Aftsohet pr kujdes pas operativ
- Menaxhoj me komplikimet e mundshme pas operative
b)
-
Prgatitja para operative e fmijs
Tretmani pas operativ
Kujdesi dhe komplikimet e mundshme

71
- Prezantimi interaktiv me slajde dhe LCD- projektor
Kapitulli i 4.
Korrigjimi i elektroliteve dhe transfuzioni i gjakut
6 or
- Aftsohet pr kompensimin e lngjeve t humbura
- Aftsohet pr mnyrn e dhnies s gjakut
b)
-
Homeostaza
Faktort patologjik q ndikojn n t
Kompensimi i lngjeve t humbura
Gjakderdhjet dhe llojet e gjakderdhjeve
Indikacionet dhe kundr indikacionet pr transfuzion

d)
-

Puna n grupe t vogla
Prezantimi interaktiv me slajde
Teste me shkrim
Kapitulli i 5.
Llojet dhe rndsia e anestezionit
- Njoh aparatet e anestezionit lokal dhe t prgjithshm
- Prshkruaj procedurat e prkujdesjes s fmijs pas anestezionit
b)
-
Anestezioni lokal
Anestezioni i prgjithshm
Llojet e anestetikve dhe vetit e tyre

72
4 or
Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,mullazhe,fotografi ) dhe


- Teste me shkrim
Kapitulli i 6.
Lndimet e indeve t buta dhe eshtrore
4 or
- Njoh llojet e lndimeve t indeve t buta
- Njoh llojet e lndimeve t indeve eshtrore
- Prshkruaj mnyrn e dhnies s ndihms dhe prkujdesjes
b)
-
Lndimet fizike dhe kimike
Lndimet e mbyllura dhe t hapura
Prkujdesja pr t lnduarit

d)
-

Teste me shkrim
Kapitulli i 7. Tumoret
3 or
- Njoh llojet e tumoreve
- Prshkruaj prkujdesjen ndaj pacientit me tumor
- Njohuri t prgjithshme pr tumoret beninj dhe malinj
- Prkujdesja pr pacientt me tumor
73

Teste me shkrim
Kapitulli i 8.
Smundjet m t shpeshta n kirurgjin e fmijve sipas sistemeve

6 or
- Prshkruaj prkujdeset pr pacient me smundjet m t shpeshta kirurgjike
b)
-
Smundjet m t shpeshta t traktit respirator
Smundjet m t shpeshta t traktit digjestiv
Smundjet m t shpeshta t traktit urogjenital
Smundjet m t shpeshta eshtrore

- Bj prezantimin interaktiv t lnds
- Organizoj punn n grupe t vogla
- Prdor mjete bashkkohor t TI (CD, grafoskop , slajde)
d)
-

Teste me shkrim
74
Programi i lnds
Mikrobiologji
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
11
I. Qllimet e lnds
- shpjegoj morfologjin dhe strukturn e baktereve, metabolizmin e qelizs bakterore, t
ushqyerit, shumimin e baktereve.
- t sqaroj mnyrat e shfaqjes dhe prhapjes s infeksionit si dhe llojet e infeksioneve. - shpjegoj format e mbrojtjes s organizmit ndaj mikroorganizmave, veprimin e
antigjeneve dhe antitrupave
- sqaroj dallimin e n mes baktereve gram-pozitive dhe atyre gram-negative.
- shpjegoj shaktart e proceseve inflamatore akute dhe kronike
- shpjegoj ngjashmrit dhe dallimet n mes virusve dhe baktereve.
- tregoj shkaktart e smundjeve virale dhe manifestimet klinike t ktyre smundjeve.
- sqaroj se cilt jan parashatzort, myshqet dhe insektet shaktar ose barts t
shkaktarve t smundjeve t ndryshme te njeriu
32 jav x 2 or/jav = 64 or
Kapitulli 1: Mikrobiologjia e prgjithshme
20 ore
a) Qllimi i kapitullit
- prshkruaj objektin dhe detyrat e mikrobiologjis si dhe degt e saj.
- shpjegoj morfologjin dhe strukturn e baktereve, metabolizmin e qelizs bakterore, t
ushqyerit, shumimin e baktereve.
- tregoj pr ekologjin e mikroorganizmave n prgjithsi, ndikimin e faktorve fizik dhe
kimik n mikroorganizma si dhe ndikimi i antibiotikve ne baktere.
75
t sqaroj mnyrat e shfaqjes dhe prhapjes s infeksionit si dhe llojet e infeksioneve.

shpjegoj format e mbrojtjes s organizmit ndaj mikroorganizmave, veprimin e
antigjeneve dhe antitrupave.
-
Objekti dhe detyrat e mikrobiologjis si disciplin biologjike si dhe rndsia e saj

Morfologjia dhe struktura e baktereve
Ndrtimi i qelizs bakterore
Fiziologjia e baktereve- matabolizmi dhe t ushqyerit e tyre
Shumimi dhe rritja e baktereve
Gjenetika e baktereve
Ekologjia e mikroorganizmave
Ndikimi i faktorve fizik dhe kimik n mikroorganizma
Infeksioni dhe smundjet ngjitse
Burimet e infeksionit dhe mnyrat e prhapjes s smundjeve infektive
Veqorit e mikroorganizmave patogjen
Reaktiviteti imunobiologjik
Antigjenet dhe antitrupat si dhe reaksionet imunitare (serologjike)
Mikroorganizmat si agjens potencial te luftes biologjike inxhinieringu gjenetik

- shpjegoj prmbajtjen e lnds dhe rndsin e saj.
- zbatoj metodat bashkkohore t msimdhnies.
- ilustroj njsit msimore me shembuj konkret.
Mjetet msimore:
- CD programe interaktive.
- Skema, fotografi t mikroorganizmave.
Kapitulli 2: Bakteriologjia speciale
20 ore
- sqaroj dallimin e n mes baktereve gram-pozitive dhe atyre gram-negative.
- shpjegoj shaktart e proceseve inflamatore akute dhe kronike.
- tregoj shkaktart e smundje t ndryshme si: koket piogjen, shkaktart e meningjitit,
gonores, difteris, TBC-s, tifos, dizenteris, kolers, kolls s keqe etj.
- t sqaroj rndsin e simbiozs s baktereve E.coli me oragnizmin e njeriut vetit
patogjene t tyre n raste t ndryshme.
- Koket piogjene- koket gram-pozitive: Stafilokoket, Streptokoket dhe Pneumokoket
- Koket gram-negative: Najserite- meningokoku dhe gonokoket
- Bacilet Gram pozitive: bacilet e difterise dhe tuberkulozit
76
- bacili i lepres dhe antraksit

- bacili i bacilet e gangrenes gazore
Bacilet Gram negative: Enterobakteret
- Salmonellat
- Shigellat dhe bakteria koli
- Klebsiella dhe Proteus
- Hemofillus dhe Bordetella
Vibrioni i koleres
Spirohetat
Aktinomicetet
Rikeciet
Hlamidiet

- Njoftoj nxnsit me rndsin e t msuarit t ktyre baktereve.
- ilustroj njsit msimore me shembuj konkret si p.sh. smundjet e ndryshme bakterore t
pranishme n regjionin ton q do ti bnin kto njsi msimore m t akceptuara pr
nxnsit.
Mjetet msimore:
- CD programe interaktive
- Skema, fotografi t mikroorganizmave
Kapitulli 3: Virusologjia
18 ore
- kuptoj se ka jan virust, ndrtimin e tyre, veorit dhe si klasifikohen ata.
- shpjegoj ngjashmrit dhe dallimet n mes virusve dhe baktereve.
- tregoj shkaktart e smundjeve virale dhe manifestimet klinike t ktyre smundjeve.
Veqorite e pergjitheshme te viruseve- madhesia dhe ndertimi i viruseve
- Shumimi i viruseve
- Nderveprimi i viruseve
- Seleksionimi dhe tropizmi i viruseve
- Patogjeneza e infeksioneve dhe zhvillimi i imunitetit
- Virusologjia speciale
- ARN viruset:
- virusi i polimielitit
- virusi koksaki
- viruset ECHO
- virusi i gripit
- virusi i fruthit
- virusi i terbimit
- virusi i rubeols
77
- virusi HIV
ADN viruset:
- viruset Herpes
- virusi i variolles
- viruset e hepatitit

- shpjegoj prmbajtjen e lnds dhe rndsin e saj.
- ilustroj njsit msimore me shembuj konkret si p.sh. smundjet e ndryshme infektive t
pranishme n regjionin ton q do ti bnin kto njsi msimore m t akceptuara pr
nxnsit.
Mjetet msimore:
- Skema, fotografi t mikroorganizmave
Kapitulli 4: Parazitologjia mjekesore
4 ore
- sqaroj se cilt jan parashatzort, myqet dhe insektet shaktar ose barts t shkaktarve
t smundjeve t ndryshme te njeriu.
- Parashatzoret: ciliatet dhe flagjelatet e gjakut dhe indeve si dhe sporozoat e gjakut
dhe indeve
- Mikologjia dhe entomologjia mjekesore
- shpjegoj rndsin e njohjes s parashtazorve, myqeve dhe insekteve q shaktojnose
bartin smundje t ndryshme te njeriu.
- ilustroj njsit msimore me shembuj konkret si p.sh. smundjet e shkatuara nga kta
parazit.
Mjetet msimore:
- Skema t ciklit t zhvillimit dhe bartjes s ktyre parazitve, vizatime t morfologjis s
tyre.
78
Klasa 11
PERSHKRUESI I MODULIT TE PRAKTIKES PROFESIONALE
Prkujdesja dhe trajtimi i fmijve n kirurgji
Lami:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
11
Numri i
modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
modulit
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 3
RM 2
RM 4
RM 5
Nje modul qe afteson nxenesin per organizimin e punes ne repartin e

kirurgjise se femijeve, menaxhimin e te semureve (femijeve) para,
gjate dhe pas intervenimeve kirurgjike
17.5 kredi (175 or)
RM 1
Nxnsi duhet t shpjegoj organizimin e puns n repartin

kirurgjik dhe detyrat e tij si infermier
Prmbajtja
- Salla e operacionit
- Reparti pr kujdesin intensiv dhe reanimim
- Masat profilaktike
Nxnsi duhet t zbatoj metodat e prgatitjes paraoperative t

Nxnsi duhet t aplikoj praktikisht teknikat medicinale dhe
smurit
diagnostikuese
Prmbajtja
Prmbajtja
- prgaditja paraoperative e fmiut me smundje t
- shprndarja e terapis
aparatit respirator (demtime torakale, hemotoraks,
- ekzaminimi rntgen.
pneumotoraks, hidrotoraks)
- Prgaditja paraoperative e fmiut me abdomen akut
(ileus, ascit, apendicit)
- Prgaditja paraoperative e fmiut me patologji
Nxnsi duhet t njihet me aparatet dhe dokumentet pr
urogjenitale (malformacione te lindura te rrugeve
anestezion, metodat e reanimimit para dhe pas operative si dhe
urogjenitale)
menaxhimin e komplikimeve t mundshme
Nxnsi- duhet
prgatitja
t prshkruaj
para operative
grupeteefmiut
gjakut me
dherrezik
metodat
t pr
Prmbajtja
ndrprerjenvogl
e gjakderdhjes
operativ
- reanimimi gjat dhe pas operacionit
Prmbajtja
- prgatitjet e veanta para operative t fmiut
- oksigjenoterapia
- prcaktimi
(operacion ingrupit
gjakut
zorrdhe
te trash
Rh faktorit
dhe t holl)
79lukth,tn
- mbajtja nn kontroll
e t smurit pas operativ
- gabimet
prgatitjateknike
para operative
dhe biologjike
e fmiut pr operim t
- menaxhimi i komplikimeve t hershme dhe t
- teknikat
mlis, eshpretks
transfuzionit
dhe pankreasit)
t gjakut
vonshme pas operative
- metodat
prgatitjen
dhepara
komplikimet
operative e fmiut
transfuzionit
pr operacionet
gjinekologjike
RM 6
RM 7
Nx. duhet te aplikoje praktikisht metodat e dhenies se

ndihmes se pare te femijet me lendime: fizike, kimike,
lendime te mbyllura dhe te hapura
Prmbajtja
- imobilizimet te lndimet kok-fytyr-qaf
- imobilizimet e boshtit kurrizor
- imobilizimet e trungut dhe ekstremiteteve
Nxnsi duhet t demonstroj prpunimin kirurgjik t
infeksioneve n kirurgji
Prmbajtja
- infeksionet lokal
- infeksionet anaerobe
- infeksioni i prgjithshm i organizmit-sepsa
Procedurat e
vlersimit

RM
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe test me shkrim, pyetje

prgjigje me goj dhe demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- organizoj punn n repartin kirurgjik
- vendos dhe t prkujdeset pr t smurin n repartin
- intensiv
- aplikoj masat profilaktike
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- aplikoj praktikisht shprndarjen e terapis
- prgatit pacientin pr ekzaminime rntgenologjike
IV

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- prgatit t smurin para operacionit
80
RM 4
RM 5
RM 6
RM 7
prkujdeset pr t smurin pas operacionit
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- dalloj aparaturn pr anestezion
- aplikoj metodat e reanimimit para dhe pas operative
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prcaktoj grupet e gjakut dhe Rh faktorin
- aplikoj metodat pr ndrprerjen e gjakderdhjes
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- aplikoj metodat e imobilizimit t pjesve t ndryshme
t trupit
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prgatit t smurin para operacionit
- prkujdeset pr t smurin pas operacionit
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
Ky modul duhet t realizohet n klinikn e kirurgjis

Msimdhnsi duhet t prdor sa m shum demonstrime
konkrete t prdorimit t drejt t mjeteve
- Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete n realizimin e
modulit
- Vlersohet demonstrimi praktik i aftsive t fituara
Baza materiale
e domosdoshme

reparti intensiv
- salla e operacionit
- ambulanca
81

Zbatimi praktik i metodave pr kontrollin e infeksionit
Lami:
Profili:
Klasa:
Numri i
modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
Shndetsi
11
6
Nj modul q aftson nxnsin t njoh specifikat e puns n repartin e
smundjeve infektive, trajtimin e t smurve, aplikimin e terapis dhe
marrjen e materialit pr analiza laboratorike
10,5 kredi (105 or)
82
modulit
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
RM 2
RM 3
Nxnsi duhet njoh specifikat me rastin e pranimit t

smurve me smundje ngjitse
Prmbajtja
- izolimi struktural dhe hapsinor
- mbrojtja personale e personelit
- ushqyerja e t smurit
Nxnsi duhet t Prshkruaj trajtimin dhe lirimin e t

smurve me smundje infektive si dhe dezinfektimin dhe
dezinsektimin
Nxnsi
duhet etrepartit
tregoj mnyrn e aplikimit t terapis,
Prmbajtjae padshiruara, prgatitjen e anti shok terapis si
reaksionet
dhe teknikn
- trajtimi
e testeve
i t alergjike
smurve me smundje infektive
Prmbajtja
- lirimi i t smurve
- aplikimi
dezinfektimi
i serumit
dhe dezinsektimi
dhe prova prndesenzibilizim
repartin infektiv
- preventiva e reaksioneve t pa dshiruara
- anti-shok terapia
- teknika e testeve alergjike
RM 4
Nxnsi duhet t tregoj mnyrn e aplikimin,evidentimin dhe

organizimin e vaksinave
Prmbajtja
- evidenca dhe organizimi i vaksinimit
- aplikimi i vaksinave
RM 5
Nxnsi duhet t prshkruaj prkujdesjen dhe ushqyerjen,

aplikimin e terapis dhe marrjen e materialit pr analiz tek
smundjet infektive
Prmbajtja
- kujdesi, ushqyerja dhe aplikimi i terapis te
infeksionet respirator
infeksionet e traktit gastrointestinal
infeksionet e gjakut
zoonozat
smundjet infektive
Realizimi
i pranueshm i modulit do t konsiderohet arritja e
RM
IV
KR
Procedurat e
vlersimit
RM 1
IV
83
RM 2
RM 3
RM 4
RM 5
KR
Nxnsi duhet t:
- bj izolimin struktural dhe hapsinor t smurit
- aplikoj masat pr mbrojtjen personale
- ndihmoj ushqyerjen e t smurit
IV

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- demonstroj trajtimin e t smurit me smundje
infektive
- kshilloj t smurin para lirimit nga klinika
- aplikoj metodat e dezinfektimit dhe dezinsektimit t
smurit dhe dhoms
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe pyetje prgjigje
KR
Nxnsi duhet t:
- asistoj n aplikimin e serumit
- dalloj reaksionet e padshiruara
- prgatis anti shok terapin
- asistoj n realizimin e testeve alergjike
IV

demonstrim praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- prpiloj evidencat dhe organizimin e vaksinimit
- realizoj aplikimin e vaksinave
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe pyetje prgjigje
KR
Nxnsi duhet t:
- aplikoj terapin
- prkujdeset pr t smurin me infeksione respirator,
gastrointestinale, gjakut dhe zoonoza
- prkujdeset ndaj t smurit me HIV-AIDS
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
ky modul duhet t realizohet n Klinikn Infektive

msuesi duhet t prdor sa m shum demonstrime
konkrete
- nxnsi duhet t angazhohet n pun praktike
- vlersohet demonstrimi praktik i aftsive t fituara
_____________________________
Baza materiale
e domosdoshme

- reparti infektiv
- dhoma e kujdesit intensiv
- ambulanca
84
Programet e lndve profesionale dhe

prshkruesit e moduleve profesionale
ARSIMI PROFESIONAL
85
Klasa 12
Programi i lnds
Kujdesi shndetsor ndaj fmijs
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
12
I. Qllimet e lnds
- Shpjegoj parimet dhe qllimet e puns edukative-shndetsore
- Prshkruaj metodat e edukimit shndetsor
- Dalloj mjetet edukative-shndetsore n institucionet edukative- shndetsore
- Prshkruaj mnyrn e t ushqyerit t foshnjs dhe fmijs s vogl si dhe llojet e
ushqimit
- Prshkruaj shenjat vitale t fmijs
86
Prshkruaj marrjen e materialit pr analiza laboratorike dhe t dalloj dukjen e sekreteve

Demonstroj shprndarjen e terapis

Kapitulli 1: Zhvillimi historik dhe rndsia e edukimit shndetsor
5 or
- Prshkruaj prkufizimin dhe rndsin e edukimit shndetsor
- Prshkruaj parimet dhe planifikimin e puns edukative-shndetsore
- Zhvillimi historik dhe rndsia e edukimit shndetsor
- Prkufizimi i edukimit shndetsor dhe lidhshmria e tij me disiplinat e tjera
- Qllimet, parimet dhe motivimi n punn edukative-shndetsore
- Planifikimi, programimi i puns edukative-shndetsore dhe personaliteti i puntorit
edukativ-shndetsor

- T ilustroj ligjratat me shembuj konkret
- Ti angazhoj nxnsit n grupe t vogla punuese
- Ti zbatoj metodat bashkkohore t luajtjes s roleve
- T prdor t msuarit e bazuar n problem
Kapitulli i 2: Metodologjia e veprimtaris edukative-shndetsore
- Prshkruaj klasifikimet e metodave t edukimit shndetsor
- Tregoj punn edukative-shndetsore n bashksi (komunitet)
b)
-
Temat e kapitullit
Metodat e edukimit shndetsor - individuale
Metodat e puns n grupe
Metodat komplekse dhe puna edukative-shndetsore n bashksi (komunitet)
87
3 or

- fund t kapitullit
Kapitulli i 3: Mjetet edukative-shndetsore
5 or
- Dalloj mjetet edukative-shndetsore
- Dalloj mjetet e komunikimit masiv
b)
-
Temat e kapitullit
Mjetet edukativo-shndetsore t shtypura
Fotografit lvizse
Artikujt dhe revistat e specializuara
Motivimi dhe faktort q ndikojn n efikasitetin e mjeteve edukativo shndetsore

Rekomandohet q msuesi:
bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe filma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj.
Kapitulli i 4: Ushqyerja e foshnjs dhe fmijs s vogl
- Dalloj veorit psikofizike gjat rritjes dhe zhvillimit t fmijs
- Prshkruaj kujdesin ndaj fmijs n institucion dhe shtpi
- Prshkruaj mnyrat dhe higjienn e t ushqyerit t fmijs
- Prshkruaj matjet antropometrike t fmija
b)
-
Temat e kapitullit
Rritja dhe zhvillimi psikomotorik i fmijs
Kujdesi ndaj fmijs n institucion dhe shtpi (larja, prerja e thonjve, kujdesi
ndaj shqisave, kujdesi ndaj organeve gjenitale dhe mbshtjellja e fmijs)
Higjiena e ushqimit (sterilizimi i veglave pr ushqim, kujdesi ndaj gjndrave
88
5 or
qumshtore, prgatitja e nns dhe fmijs pr thithje, t ushqyerit me lug

dhe shishe)
Matjet antropometrike

bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe filma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj.
Kapitulli i 5: Vrojtimi i fmijs
5 or
- Dalloj shenjat vitale dhe karakteristikat e tyre
b)
-
Temat e kapitullit
Temperatura trupore
Pulsi
Presioni arterial
Frymmarrja

- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,fotografi )dhe metodat
bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programefilma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj.
Kapitulli i 6: Vrojtimi i sekreteve dhe marrja e materialit pr analiza laboratorike dhe
teknika e ndarjes s terapis
9 or
- Dalloj metodat pr vrojtimin e sekreteve t fmijs
b)
-
Temat e kapitullit
Kontrollimi makro dhe mikroskopik i masave t vjellura dhe pshtyms (parimet e
marrjes she drgimit n kontroll)
Lavazha e lukthit
Kontrollomi makroskopik dhe drgimi n analiz laboratorike i fekalieve
Kontrollomi makroskopik dhe drgimi n analiz laboratorike i urins
Marrja e gjakut pr analiz laboratorike
89
Lavazha rektale
Teknikat e shprndarjes s terapis

bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe, filma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj
Programi i lnds
Bazat e obstetriks
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
12
I. Qllimet e lnds
- Prshkruaj eshtrat e komblikut dhe organet gjenitale t femrs si dhe anomalit e
mundshme gjat zhvillimit t ktyre organeve
- Prshkruaj ciklin menstrual, pubertetin dhe gametogjenezn (ovogjenezn dhe
spermatogjenezn)
- Prshkruaj fekondimin e qelizs vez, zhvillimin e frytit gjat muajve t shtatznsis dhe
ecurin e ktij procesi fiziologjik
- Prshkruaj lindjen normale, udhheqjen bashkkohore t lindjes dhe karakteristikat e
Lehons
- Dalloj gestozat e hershme dhe t vonshme gravidare, abortin dhe shtatznsin jasht
mitre
- Prshkruaj indikacionet pr operacionet obstetrike
- Prshkruaj metodat e abortit artificial
- T dalloj mjetet ndihmse pr prfundimin e lindjes
90
T prshkruaj funksionin dhe organizmin e puns n kshillimoret pr gra shtatzna dhe

nna

Kapitulli i 1: Anatomia e organeve gjenitale t femrs
7 or
- Prshkruaj ndrtimin e organeve t jashtme dhe t brendshme gjenitale
- Prshkruaj sistemin nervor- hormonal dhe ent e gjakut q vaskularizojn organet
gjenitale
- Dalloj periudhat e jets s gruas
- Prshkruaj ciklin menstrual
Organet gjenitale t jashtme
- Organet gjenitale t brendshme
- Aparati lidhs dhe sistemi i enve t gjakut
- Sistemi i nervzimit, limfatik dhe gjndruat e qumshtit t gruas
Kapitulli i 2: Fiziologjia e aparatit gjinor femror
- Prshkruaj funksionet kryesore fiziologjike t organeve gjenitale femrore
- Prshkruaj fazn e ciklit menstrual dhe higjienn e ksaj periudhe
- Cikli menstrual dhe ndryshimet ciklike
- Cikli vezor, mitror, hormonal dhe higjiena e periudhs menstruale
91
5 or

Kapitulli i 3 : Anatomia e komblikut
7 or
- Prshkruaj anatomik t komblikut
- Dalloj rrethin e vogl dhe t madh t komblikut
- Demonstroj mnyrn e matjes s legenit
- Kockat, kyet e legenit dhe legeni obstetrik
- Pjerrsia e legenit, ndikimi i pozicionit t gruas, muskujt e legenit dhe hapsira e
legenit
- Matjet e legenit (pelvimetria)
vizuale,grafoskop).
Kapitulli i 4 : Fiziologjia e shtatznsis
20 or
- Prshkruaj fekondimin e qelizs vez
- Dalloj zhvillimin e frytit gjat muajve t shtatznsis
- Tregoj ecurin e shtatznsis
b)
-
Temat e kapitullit
Frytnimi, nidacioni dhe zhvillimi i qelizs vez
Pjest prbrse t ovulumit
Zhvillimi i frytit gjat muajve t shtatznsis
Ndryshimet fiziologjike gjat shtatznsis
92
Diagnoza e shtatznsis, prcaktimi i moshs s shtatznsis dhe dits s lindjes

Pozita, vendosja dhe ngacmimi i frytit
Higjiena dhe dieta e gruas shtatzn
Asepsia dhe antisepsa n obstetrik

Kapitulli i 5 : Lindja normale
10 or
- Prshkruaj fillimin, kohzgjatjen dhe prfundimin e lindjes normale
- dalloj udhheqjen bashkkohore t lindjes
- Tregoj karakteristikat e lehonis
b)
-
Temat e kapitullit
Shkaqet e fillimit t lindjes dhe paralajmrimi i lindjes
Mekanizmi i tkurrjes s fijeve muskulore dhe i hapjes s qafs s mitrs
Periudha e vrullshme dhe dukurit mekanike e plastike
Periudha e placents dhe zgjatja e lindjes

- Prezantoj me glajd ligjratn
Kapitulli i 6 : Patologjit e shtatznsis or
14
- Prshkruaj patologjit gjat shtatznsis
- Dalloj anomalit gjat lindjes
- Tregoj komplikimet gjat lindjes
93
Smundjet e organeve t brendshme dhe shtatznia

Smundjet e zemrs dhe shtatznia
Anemia dhe shtatznia
Diabeti n shtatzni
Hipertensioni gjat shtatznis
Smundjet infektive dhe shtatznia
Smundjet e traktit trets
Nefropatit gjat shtatznis
Toksikozat gravidare
Aborti
Shtatznsia jasht mitre
Gjakderdhjet gjat shtatznsis dhe lindjes
Shtatznsit e shumfishta dhe anomalit n zhvillim e fetusit
Operacionet obstetrike

Kapitulli i 7 : Kshillimoret pr shtatzna dhe entet pr mbrojtjen e nns

- Prshkruaj prgatitjen psikofizike t gruas shtatzn pr lindje
- Dalloj mbrojtjen antenatale, perinatale dhe pasnatale t gruas
- Shpjegoj organizimin e puns n entet pr mbrojtjen e nnave
b)
-
Temat e kapitullit
Organizimi i puns n kshillimore
Kontrollimi i gruas shtatzn
Prgatitja psikofizike pr lindje
Mbrojtja antenatale, perinatale dhe pasnatale e gruas

94
7 or
Prezantimi inter aktiv me sllajde
Programi i lnds
Etika n shndetsi
Lami:
Profili:
Klasa :
Shndetsi
12
I. Qllimi i lnds
- Njihet me parimet themelore etike
- Aftsohet pr zbatimin praktik n prditshmrin e jets dhe puns
- Zhvilloj shkathtsit e sjelljes s ndershme dhe t prgjegjshme ndaj
- pacientit, puntorve tjer shndetsor dhe bashksis
- Prshkruaj dallimet etike, morale, religjioze n lidhje me riprodhimin, kontracepcionin dhe kontrollin e lindjeve
II. Fondi i orve
95
35 x 1 or n jav / 35 or
Kapitulli 1: Parimet dhe teorit e etiks
9 or
- Shpjegoj 4 parimet themelore t etiks mjeksore dhe teorit etike
- Prshkruaj njohurit pr plqimin e informuar duke prfshir edhe vlersimin
- e aftsis s pacientit pr t gjykuar dhe marr vendim t pavarur
- Kuptoj rndsin e konfidencialitetit dhe rastet kur justifikohet thyerja e tij
- Prshkruaj faktort vlersues t kompetencs pr vendimmarrje t pacientit jokompetent
- Prshkruaj kriteret pr zbulim dhe justifikimet pr mbajtjen e informatave
- Prshkruaj kriteret dhe mundsit e ndrprerjes s raportit mjek pacient
b)
-
Konfidenca, zbulimi i sekretit mjeksor
Veorit e raportit puntor shndetsor-pacient
Fillimi dhe ndrprerja e raportit puntor shndetsor-pacient
Pacienti dhe regjistrat mjeksor
Plqimi i informuar i pacientit apo familjes s tij

Kapitulli 2: Problemet etike t prditshme
26 or
- Shpjegoj dallimet etike, morale dhe religjioze n lidhje me shtjet si: teknologjia
- riprodhuese, aborti, prcaktimi i gjinis, kontracepcioni dhe kontrollimi i lindjeve
- Prshkruaj problemet etike t lidhura me pacient pediatrik dhe prindsi
- Prshkruaj implikimet e mundshme t tejkalimit t raportit dhe mardhniet profesionale me pacient t gjinis tjetr,pacient paliativ dhe koleg
b)
-
Vendimi pr riprodhim
Probleme t ndryshme etike
Rreziqet mjeksore pr puntorin shndetsor dhe pacientin
Trajtimet alternative
96
Certifikimi i paaftsis s pacientit

Prgjegjsia profesionale
Pacienti pediatrin
Raporti seksual ndrmjet pacientit dhe puntorit shndetsor
Kujdesi paliativ
Etika e praktiks
Puntori shndetsor dhe shoqria
Raporti me puntort tjer shndetsor
Hulumtimet
Testimet gjenetike dhe etika

Programi i lnds
Neuropsikiatri me kujdes te fmijt
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
12
I. Qllimet e lnds
- Shpjegoj zhvillimin specifik t sistemit nervor t fmijs
- Dalloj manifestimet klinike t epilepsis, inflamacioneve t SNQ dhe smurjeve neuro
muskulore
- Dalloj rregullimet psikomotore dhe intoksikimet t SNQ
- Shpjegoj faktort q ndikojn n rregullimet e t ushqyerit, gjumit dhe funksionet e
lagies
- Prshkruaj fazat e zhvillimit psikoseksual
- Dalloj manifestimet klinike t psikozave dhe neurozave
- Shpjegoj rregullimet e shndetit mental dhe masat preventive pr parandalim t tyre
- Prshkruaj faktort q ndikojn n zhvillimin psikosocial t fmijs
97
Dalloj faktort etiologjik dhe predispozues t rregullimeve

Kapitulli i 1: Zhvillimi psikomotor i fmijs
7 or
- Prshkruaj fazat e zhvillimit psikomotor t fmijs
- Dalloj periudhn e pubertetit dhe adoleshencs
b)
-
Temat e kapitullit
Ndrtimi i sistemit nervor te fmija dhe specifikat e tij
Zhvillimi psikomotor i fmijs
Periudha e pubertetit dhe adoleshencs

Kapitulli i 2: Specifikat e rregullimeve neurologjike
- Dalloj manifestimet klinike t rregullimeve neurologjike
- Tregoj smurjet neuromuskulore
b)
-
Temat e kapitullit
Epilepsia
Konvulsionet e fmijs
rregullimet psikike dhe rndsia socio-mjeksore e epilepsis
Inflamacionet e trurit (encefaliti)
Abscesi i trurit
Paraliza cerebrale
Skleroza multiple
Kore minor
Meningjiti
98
10 or
Smurjet neuromuskulore (distrofia, miastenia)

- fund t kapitullit
bashkkohore t teknologjis informative(TI)
Kapitulli i 3: Retardimi psikomotor
5 or
- Dalloj rregullimet psikomotore t fmijs
- Prshkruaj intoksikimet e SNQ
- Idiotia familjare
- Kretinizmi
- Sindromi Dauwn
- Luesi kongjenital
- Sindromi i koms
bashkkohore t teknologjis informative(TI)(CD-programe, filma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj.
Kapitulli i 4: Psikiatria e fmijris dhe rinis
- Shpjegoj faktort e zhvillimit t fmijve dhe rinis
- Dalloj rregullimet psikomotore t fmijs dhe rinis
- Prshkruaj manifestimet klinike t psikozave dhe neurozave
b)
-
Temat e kapitullit
rregullimet e funksioneve organike (t ushqyerit, gjumi, lagia dhe jashtqitjes)
rregullimet psikomotore (tiket, belbzimi)
Zhvillimi dhe rregullimet psikoseksuale
Zhvillimi dhe rregullimet e agresivitetit
99
6 or
Neurozat m t shpeshta
Psikozat m t shpeshta t fmijris dhe rinis

- Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,fotografi ) dhe metoda
bashkkohore t teknologjis informative(TI) (CD-programe,filma,ushtrime vizuale,
grafoskop etj).
Kapitulli i 5: Principet e prgjithshme dhe detyrat e higjiens mentale
4 or
- Shpjegoj rregullimet e shndetit mental dhe masat preventive pr parandalimin e ktyre
rregullimeve
- Dalloj prngjitjen dhe pasojat e saj (frika ndaj t panjohurve, frikn nga ndarja dhe
sjelljen jo sociale)
- Prshkruaj faktort q ndikojn n zhvillimin psikosocial t fmijs(nna, babai, familja,
shoqria, trashgimia)
- Prshkruaj faktort predispozues dhe etiologjik t rregullimeve prevazive (autizmi,
Asperger)
- Shpjegoj faktort q shkaktojn rregullimet e sjelljes
b)
-
Temat e kapitullit
Zhvillimi normal i fmijs
Zhvillimi psikosocial i fmijs
rregullimet prevazive t zhvillimit
rregullimet e sjelljes dhe impulsivitetit
rregullimet e stresit postraumatik
Ankthi

100
Klasa 12
Prkujdesja pr shtatznn n obstetrik
Lmi:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
12
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
modulit
7
Nj modul q aftson nxnsin n prkujdesje ndaj gruas shtatzn n
obstetrik
28.8 kredi (288)
101
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
Procedurat e
RM 1
Nxnsi duhet t respektoj organizimin e puns n repartin e

akusheris dhe parimet e puns n maternitet
Prmbajtja
- Organizimi i puns n repartin e akusheris
- Plotsimi i dokumentacionit,plotsimi dhe ruajtja e
protokollit
- Matja e shenjave vitale
- Prgatitjet e repartit pr vizit t mjekve
- Prgatitjet e t smurs pr egzamini klinik
- Rregullat pr mbrojtje n pun dhe t mjedisit
- Ndarja e terapis
RM 2
Nxnsi duhet t demonstroj njohurit pr pranimin e

shtatzns n repart si dhe prgatitjen psikofizike pr
lindje dhe abort
Prmbajtja
- Pranimi i shtatzns n repart
- Prgatitja psikofizike pr lindje
- Anamneza e gruas shtatzn
- Egzaminimi i gruas shtatzn
RM 3
Nxnsi duhet t demonstroj teknikat e matjes s parametrave

t pelvikut
Prmbajtja
- Matja e legenit me pelvimetr (teknikat e matjes)
- Matja e diametrit diagonal dhe t jashtm
- Matja e diametrit ndrmjet dy gungave ndenjse dhe
teknika e vlersimit t harkut mbivetor
- Prgatitja pr ekzaminim radiologjik t legenit
RM 4
Nxnsi duhet t demonstroj ecurin e periudhave t

lindjes
Prmbajtja
- Drejtimi i periudhs s hapjes
- Drejtimi i periudhs s shtytjes
- Rregullat e prparimit t koks n dalje
- Prpunimi parsor i t porsalindurit
- Drejtimi i periudhs s placents
- Shenjat dhe shkolitja e placents
RM 5
Nxnsi duhet t shpjegoj metodat ndihmse pr prfundimin

e lindjes
Prmbajtja
- Metodat ndihmse pr prfundimin e lindjes
- forcepsi
- vakumi
- epiziotomia
- prerja cezariane

102
vlersimit

RM
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- demonstroj plotsimin e dokumentacionit, mbajtjen
dhe ruajtjen e protokolit
- argumentoj matjen e shenjave vitale
- demonstroj organizimin e puns n repart dhe rregullat
pr mbrojtje n pun
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe pyetje prgjigjje
KR
Nxnsi duhet t:
- Prshkruaj procedurat e pranimit t shtatzns n
repart
- Demonstroj prgatitjen psikofizike t gruas pr lindje
- Shpjegoj procedurat ndihmse gjat procesit t lindjes
IV
K R -
RM 4
RM 5
Metodat e t
msuarit t
rekomanduara
Nxnsi duhet t:
Demonstroj teknikat e matjes s legenit me pelvimetr
Prshkruaj teknikat e matjes s diametrit diagonal, t
jashtm dhe ndrmjet dy gungave ndenjse
Prshkruaj procedurat e prgatitjes s gruas shtatzn
pr egzaminim radiologjik t legenit
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- prshkruaj t gjitha periudhat e lindjes
- dalloj shenjat e shkolitjes s placents
IV
KR
Nxnsi duhet t:
- shpjegoj aplikimin e metodave ndihmse pr prfundimin e metodave ndihmse
Ky modul duhet t realizohet n repartin e obstetriks

konkrete t prdorimit t drejt t teknikave
Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete n realizimine
103
Baza materiale
e domosdoshme
modulit

- reparti i akusheris
- salla e lindjes

Prkujdesja pr t smurt me rregullime neuropsikiatrike
Lami:
Profili:
Klasa:
Shndetsi
12
Numri i modulit
Qllimi i
modulit
Kohzgjatja e
modulit
8
Nj modul q aftson nxnsin n prkujdesje ndaj t smurve me
rregullime neurologjike dhe psikike
12,8 kredi (128 or)
104
Rezultatet e t
msuarit (RM)
dhe prmbajtja
RM 1
Nxnsi duhet t tregoj organizimin e puns n repartet

neuropsikiatrike
Prmbajtja
- Organizimin i puns n repartin neuropsikiatrik
- Plotsimi i dokumentacionit- mbajtja dhe ruajtja e
protokollit ambulator
- Matja e shenjave vital
- Prgatitja e repartit pr vizit t mjekut
- Ndarja e terapis
- Prgatitja e t smurit pr ekzaminim klinik
- Rregullat pr mbrojte n pun dhe t mjedisit
RM 2
Nxnsi duhet t dalloj specifikat e smundjeve neurologjike

Prmbajtja
- Veprimi te sulmi epileptik
- konvulsionet
- horea minor
- smundjet neuro muskulore
RM 3
Nxnsi duhet t dalloj simptomat e retardimit psikomotorik

Prmbajtja
- Prkujdesja ndaj t smurve me idioti
- Prkujdesja ndaj t smurve me kretinizm
- Prkujdesja pr t smurt me sindromin Down
RM 4
Nxnsi duhet t shpjegoj simptomat e intoksikimit t SNQ

Prmbajtja
- Prkujdesja ndaj t smurit somnolent
- Prkujdesja ndaj t smurit komatoz
RM 5
Nxnsi duhet t tregoj prkujdesje pr t smurt me

rregullime t funksioneve organike
Prmbajtja
- Anoreksia nervore
- Pagjumsia dhe frika e nats
- rregullimet e urinimit dhe defekimit t pavullnetshm
- T ushqyerit me sond nazo-gastrike
RM 6
Nxnsi duhet t prgatis t smurin pr intervenime

tekniko mjeksore
Prmbajtja
- Marrja e gjakut dhe analizave tjera plotsuese
- Marrja e urins me kateter
- Prgatitja e pacientit pr funksion lumbal, EEG, CTG,
PEG, ARG, ECHO
RM 7
Nxnsi duhet t demonstroj aplikimin e terapis fizikale dhe

medikamentoze te fmijt me probleme neuropsikiatrike
Prmbajtja
- Terapia fizikale
105
Psikoterapia
Aplikimi i barnave te fmija i shqetsuar
Preventiva dhe kujdesi ndaj dekubitusit
RM 8
Nxnsi duhet t prshkruaj faktort q ndikojn n smundjet

e vartsis
Prmbajtja
- Prkujdesja ndaj t smurve me smundje t vartsis
- Alkoolizmi
- Narkomania
RM 9
Nxnsi duhet t dalloj manifestimin klinik t parapsikozave

dhe psikozave te fmijt dhe t rinjt
Prmbajtja
- Klasifikimi i rregullimeve psikike
Procedurat e
vlersimit

RM
IV
KR
RM 1
RM 2
RM 3
IV
Vzhgim me list kontrolli, demonstrimi praktik dhe

pyetje prgjigje me goj
KR
Nxnsi duhet t:
- Plotsoj, mbaj dhe ruaj dokumentet e t smurit
- Pranoj t smurin
- Prgatit repartin dhe t smurin pr vizit t mjekve
- Ndaj terapin
- Prgatit t smurin pr egzaminim klinik
- Zbatoj rregullat pr mbrojtje n pun dhe t mjedisit
IV

KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset pr fmiun gjat sulmit epileptik
- Prkujdeset pr fmiun me konvulzione
- Prkujdeset pr fmijn me horea minor
- Prkujdeset pr fmijn me smundje neuro muskulore
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe demonstrimi praktik
KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeste pr t smurin em idiopati dhe kretenizm
- Prkujdeste pr t smurin me sindromin Down
106
RM 4
RM 5
RM 6
RM 7
RM 8
RM 9
Metodat e t
msuarit t
IV
Vzhgim me list kontrolli, demonstrimi praktik

dhe pyetje prgjigje me goj
KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset pr fmijn somnolent
- Prkujdeset pr fmijn komatoz
IV

KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset ndaj t smurit me rregullime t
funksioneve organike
- Anoreksia, pagjumsia
- rregullimet e urinimit dhe defekimit
- Ushqyerja e fmijs me sond nazogastrike
IV
Vzhgim me list kontrolli dhe pyetje prgjige
KR
Nxnsi duhet t:
- Demonstroj prgatitjen e t smurit pr marrjen e
gjakut dhe analizat tjera plotsuese (EEG, CTG, PEG
dhe ECHO)
IV

KR
Nxnsi duhet t:
- Demonstroj aplikimin e terapis fizikale dhe
psikoterapis te fmijt me probleme neuropsikike
- Aplikoj barnat te fmija i shqetsuar
- Prkujdeset pr prevenimin e dekubitusit
IV

KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset ndaj t smurve me smundje t vartsis
narkomani dhe alkoolizm)
IV

KR
Nxnsi duhet t:
- Prkujdeset pr fmijt me rregullime psikike
parpsikotike dhe psikotike
Ky modul duhet t realizohet n klinikn e neuropsikiatris

107
rekomanduara
Baza materiale
e domosdoshme
konkrete t prdorimit t drejt t teknikave

Nxnsi duhet t angazhohet n pun konkrete n realizimin e
modulit

- Klinika ose spitali i Neuropsikiatris
- Kshillimore
- Prania e psikologut
Literatura e rekomanduar
1. Anatomia dhe Fiziologjia e njeriut: E. Sarain, A. Zherka Sarain Prishtin,
2001
2. Kujdesi shndetsor : Dr. Ilir Begolli, Ajshe Berani Prishtin, 1999
3. Higjiena dhe edukata shndetsore: Dr. Mihajlo Nukoliq, Radojka Kocianoviq,
Dr. Maria Pecelj Gec, Dr. Vida Parezanoviq
4. Mjeksia Interno me kujdes: Tefik Bekteshi, Emrush Kryeziu, Ymer Elezi, Halil
Ahmetaj, Rexhep Manaj, Kelmend Pallaska, Rukije Mehmeti, Agron Krliu,
Gazmend Zhuri - Prishtin, 1999
5. Pediatria me prkujdesje : Muj Shala, Dr. Basri Lenjani - Prishtin, 1999
6. Shndeti i fmijs : Mjeksi Familjare Prishtin, 2002-2004
7. Shndeti reproduktiv : Mjeksi Familjare Prishtin, 2003-2004
8. Gjinekologji me Obstetrik: Zydi Eshja, Bashkim Cenameri 1997
108
9. Reanimacioni kardio- pulmonal: Dr. Basri Lenjani, Dr. Bajram Tahiri. Dr. Iljaz
Bunjaku, Dr. Shefqet Murtezi Dr. Rrusni Izairi, Dr. Hasn Kutllovci
Administrimi i medikamenteve dhe veprimet mjeksore doracak praktik
mjeksor Prishtin, 2001
10. Smundjet akute infektive me epidemiologji: Dr. D. Dikliq
11. Edukimi shndetsor: Ilir Begolli 2001
12. Shndeti reproduktiv: Mjeksi familjare, 2003-2004 (edukim seksual)
13. Psikologjia fmijnore: Dr. Vera Smilaniq, Dr. Ivan Tolii
14. Farmakologjia pr shkollat e mesme: Milenko Millosheviq, Vladislav Varagiq
15. Kujdesi shndetsor pr kl. e II t shkolls s mesme t Mjeksis: Doc.Dr.
Muj Shala, Dr. Basri Lenjani, 1998
16. Kirurgjia dhe prkujdesja pr kl. e III t shkolls s mesme t Mjeksis: Dr.sci.
Nexhat Miftari, 2001
17. Smurjet m t shpeshta kirurgjike t fmijve: Dr.med. Hajredin Ukelli, 1996
18. Bioetika: Prof.Dr. naser Ramadani Prishtin, 2002
19. Pediatria infermierore: Prof.Ass.Dr. Hito Jaze
20. Shndet i fmijs: Mjeksi familjare Prishtin, 2003-2004
21. Obstetrika 1 pr kl. III t shkolls s mesme t Mjeksis (mami): Zyhdi Eshja,
Bashkim Cenameri
22. Deja neuropsikiatrija sa megom
23. Specijalna nega neuropsikijatrijskih bolesnika: Dr. Jovan Bukeliq,1992-93
Drejtimi:
C
Lndt profesionale
1
2
Anatomi &Fiziologji
Edukimi shndetsor
4
5
6
Psikologjia e fmiut
Farmakologji me dozologji
Kujdesi shndetsor
Shndeti dhe smundjet te femijet
(Mjeku, Mjeku specialist)

(Mjeku, Mjek Specialist, Master i Infermieris dhe
Mamive, Bachelor i Infermieris dhe Mamive),
(Master i diplomuar ne Infermieri, Mami, Bacheler
Infermierise, Mjeku, Mjek Specialist),
(Mjeku, Psikologu Klinik, Psikologu i prgjithshm)
(Farmacisti i diplomuar, Mjeku)
(Master i Infermieris dhe Mamive, Bachelor i
Infermieris dhe Mamive, Mjeku)
109
8
9
10
11
12
13
14
15
Mamive,Bachelor i Infermieris dhe Mamive),

(Mjeku, Mjek Specialist , Master i Infermieris dhe
Bazat e Obstetriks
Smudjet emergjente te femijet
Etika n shndetsi
(Meku, Mjeku Specialist, Sociologu, Psikologu)
Shndeti dhe smundjet te fmiu
Te ushqyerit e femijes
Neuropsikiatria me kujdes te femijet (Mjeku, Mjek Specialist, Master i Infermieris dhe
Mikrobiologji
(Mjeku, Mjeku Specialist)
Kirurgji me prkujdesje
110

Inferpediatrise

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

You might also like

Inferpediatrise

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Inferpediatrise

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Ministria e Arsimit, Shkencs dhe Teknologjis

IV. Literatura e rekomanduar

Struktura e sistemit t arsimit n Kosov

Shoqrit bashkkohore arsimin e konsiderojn ndr pasurit m t rndsishme t

Korniza e programit msimor

Korniza e programit msimor profesional

Njoftime t prgjithshme pr shkollimin

Kushte pr tu njohur me teknologjit dhe proceset teknologjike aktuale e t perspektivs,

1 Grupi t cilit i drejtohet shkollimi

Kompetencat e fituara nga nxnsit n prfundim t shkollimit

T angazhohet fizikisht, mendrisht dhe emocionalisht n zgjidhjen e situatave t

III. Plani msimor pr profilin Infermier i pediatris

Lndt dhe modulet msimore

Lndt e prgjithshme t obliguara

Gjuh shqipe dhe letrsi

Struktura anatomike dhe funksionet

IV. Udhzime pr zbatimin e Kornizs s programit msimor profesional:

Programet e hollsishme t lndve t prgjithshme parashtrohen n nj dokument t veant

vlersimi i kompetencave t puns s nxnsve, t testuar n situata pune reale apo t

Programet e lndve profesionale dhe

Shpjegoj karakteristikat themelore t qarkullimit sistemik, vllimit t gjakut dhe

II. Fondi i orve t lnds

N prfundim t ktij kapitulli nxnsi duhet t:

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Fiziologjia e indve ekscitabile

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Gjat msimit duhet shfrytzuar mjetet msimore ( vizatime,mullazhe,fotografi ) dhe

d) Kushtet pr realizimin e kapitullit:

Fiziologjia e sistemit kardio-vaskular

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Fiziologjia e sistemit gastro-intestinal

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Qarkullimi i materies dhe energjis

Shpjegoj metabolizmin e materieve ushqyese n organizm

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Fiziologjia e sistemit eksretor ( veshka)

Fiziologjia e sistemit endokrin (hormonal)

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Fiziologjia e organeve gjinore

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Zbatoj parimet themelore t kontrollit t smundjeve infektive

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Mjetet bashkkohore t teknologjis informative (CD-programe)

Kapitulli 1: Higjiena personale

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Zbatoj metodat bashkkohore t ligjrimit

d) Kushtet pr realizimin e kapitullit

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

c) Udhzime didaktike pr kapitullin

Angazhoj nxnsit n grupe t vogla punuese

d) Kushtet pr realizimin e kapitullit

Zbatoj programet e puns edukativo- shndetsore

c) Udhzime didaktike pr kapitullin: