Professional Documents
Culture Documents
dị thể 123
dị thể 123
th
1.Gii thiu
Xc tc l mt lnh vc quan trng ca ha hc, vi hn 90%
cc qu trnh ha hc c s dng xc tc trong t nht 1 khu
no . Hin nay do cc vn mi trng, s c mt ca xc
tc thm ch cn quan trng hn trc y v to nn mt
trong nhng ngun chnh ci tin x hi ca chng ta. Mt
cuc kho st ca ngnh cng nghip M tit l rng doanh thu
hng nm t ha cht v sn xut nhin liu ng u tt c
cc ngnh cng nghip khc. Cuc kho st cng ch ra rng
hn 60% trong s 63 sn phm chnh v 90% ca qu trnh mi
t 1930-1980 c s tham gia ca xc tc trong , minh ha
vai tr quan trng ca lnh vc ny trong nhin liu v cc
ngnh cng nghip ha cht.
Bn nh gi ny l nhm trnh by mt s bi cnh lch s ca
xc tc v nhng thch thc ln m lnh vc ny phi i
mt trong na th k qua v n vn cn phi i mt trong
tng lai. Bn bo co ny ch hng n xc tac d th.
Mc ch ca chng ti trong bn tho ny l lm ni bt
nhng khm ph cht xc tc lin quan chnh v cc quy trnh
c pht trin hn ba th k qua. Lch s ca xc tc v s
ng gp ca n cho ngnh cng nghip ha hc c m t
rng ri trong vn hc. Chng ti d nh xem xt mt s bc
i lch s quan trng trong s pht trin ca xc tc v cc qu
trnh c s dng xc tc. V khng tho lun bia c hoc ln
men ru, n l th v nh li mt s quy trnh c, c tm
tt trong Bng 1.
2.Cht xc tc
K t thi c i, s pht trin v s dng cc vt liu c l mt
trong nhng mc tiu c bn ca th gii chng ta. Thi i,
thi k , thi i ng v st, c t tn sau
khi vt liu c bn c s dng bi con ngi xy dng cc
cng c ca h. vt liu khoa hc l hot ng hin i cung
cp nguyn liu cho vic ny nhu cu v tn, theo yu cu ca
2.1.Zeolites
Trong cc lnh vc ha du, tng hp hu c, zeolit ng mt
vai tr quan trng trong th k XX. Zeolit l v c aluminosilicat
tinh th m cu trc bao gm mt mi lin kt ba chiu ca
TO4 t din (trong T thng l Si4 + v Al3 + nguyn t
tetrahedrally phi hp) lp rp vi nhau thng qua s chia s
ca cc nguyn t oxy to thnh cc tiu n v, trong
lp li to thnh mt mng v hn [17], bao gm ba chiu,
gp bn ln TO4tetrahedra kt ni vi nhau lin kt thng qua
T-O-T cu. Cc gc T-O-T l l tng 140 -150 v him khi
hn 180 . S tn ti ca Al trong mt cu trc Si hp thnh t
din b i 1 in tch m , iu ny i hi s tn ti ca cc
cation b, nm trong h thng xp.
Do , mt tnh nng th v ca zeolit l tnh linh hot ca cu
trc ca chng pht sinh t mt s lng ln cc phng thc
sa i v iu chnh tnh cht xc tc ca chng. Cc hot
ng xc tc c lin quan n s hin din ca trung tm hot
ng trong khun kh. Trung tm ny c th l axit, sc mnh
v s lng ca h (Bronsted, Lewis) c iu chnh theo
hng kim sot hoc trong qu trnh tng hp bng cch thay
th ng hnh ca nguyn t trung tm Si trong cc tm t din
trong mng tinh th zeolit, bi v d nguyn t ha tr ba nh
Al, B, Fe, Cr, Sb, As, hoc Ga, v cc nguyn t ha tr 4 nh
Ge, Ti, Zr, Hf hoc; v / hoc bi tng hp bao gm cc phng
thc lin quan n hi, s lng hi ha cht, trao i ion ca
3.1.Cc ngun ca du
Rt kh nh gi tr lng du chnh xc bi v n tng ng
vi cc c lng th l khu bo tn hin nay, l ngun ngu
nhin (thng thng v c bit nng nhc + bitum) tp trung
vo mt s lng hn ch ca cc nc (Saudi Arabia, vi 20%,
Iran, Iraq, v Venezuela; bn quc gia ny s hu 50% ca tr
lng th gii), vi 75% tp trung 11 quc gia. D tr hin
hnh tng ng vi khong 1000 Gbarrels.Do , khong 35
nm sn xut mc tiu th thc t, nhng t hn so vi du
c chit xut) v mt th thm 200 Gbarrels cho ngun ti
nguyn thng thng v 200-300 Gbarrels hn cho du siu
trng v bitum. Du c chit xut bng cch bm n gin
(20% sn lng th gii), bng cch tim nc (2/3 du sn
xut), hoc bng cch tim nc + ha cht hoc kh (khng
kh, CO2 hoc kh c sn xut (15%)). Nhng n lc khm
ph ti nguyn mi r rng l quan trng, v s thay th du
bng nng lng ti to l rt quan trng. Mt s khch hng
tim nng c th hin trong hnh 14.
Reforming hi nc
Reforming CO2
Reforming nhit
Oxi ha tng phn c xc tc
Oxi ha ton phn
Phn ng Boudouard
s dng cng ngh pht trin cho ngnh xng du nguyn liu.
Trong chin lc th hai, ct b rng ri ca cc nhm chc
nng c mt trn cc monome lignin sn xut cc hp cht
thm, nh phenol, benzene, toluen v xylen. Nhng ha cht
nn tng ny sau phn ng trong bc th hai s dng
cng ngh xc tc pht trin cho cc nh my lc du hin c
sn xut s lng ln v ha cht tt.Trong chin lc th
ba, sinh khi c chuyn i trc tip vi cc ha cht c gi
tr trong mt qu trnh mt ni, m i hi phi c cht xc tc
chn lc cao m loi b chc nng v cc mi lin kt. Chin
lc ny l thch hp nht cho vic sn xut ha cht tt vi
mt mc cao ca tnh nng, chng hn nh vanillin, m
ging vi cu trc lignin; Tuy nhin, cc phn t mc tiu phc
tp hn cng c th c sn xut vi thm ci tin trong cng
ngh xc tc. Tht vy, cch tip cn ny c th mang li rt
nhiu cc cht thm phc tp m khng phi l nu khng c
sn thng qua cc tuyn ng ha du thng thng. Bi v
khng c cc chin lc ny c k vng s mang li mt sn
phm duy nht trong cao nng sut, tch sn phm l mt
thnh phn quan trng ca mi qu trnh. Trong mi trng
hp, sau khi ch bin xc tc ca cc dng lignin, cc ha cht
hoc nhin liu phi c thanh ty, m r rng phi c a
vo ti khon trong cc nh gi ca mi trng tc ng ca
ton b qu trnh. Thnh phn t cellulose v hemicelluloses
sui c tch hp trong khun kh lignin, nhng cc mi tn
qu trnh c m t y khng cho r rng [245] - hnh 15.
S bin i ca cellulose, l thnh phn chnh ca cc nguyn
liu lignocellulose ti to di do nht v l khng n c, vo
ha cht v nhin liu thu ht c s ch ng k trong
nhng nm gn y. So vi cc ng chuyn i khc, chng
hn nh kh ha nhit cao v nhit phn v ln men
enzyme, mt nhit thp v tuyn ng xc tc chn lc