MINISTRIA E ARSIMIT DHE SPORTIT

INSTITUTI I ZHVILLIMIT T ARSIMIT

PROGRAMI I LNDS S
ARTIT PAMOR
SHKALLA E TRET

Nntor,
2014

Faqe

1 nga 36

w w w. i z h a . e d u . a l

Prmbajtja e Programi
I. Hyrje.................................................................................................................................................................................................3
II.

Korniza konceptuale e programit.............................................................................................................................................5

1.

Qllimet e programit t artit pamor.....................................................................................................................................8

2.

Lidhja e kompetencave kye me kompetencat e fushs............................................................................................................8

3.

Lidhja e artit pamor me temat ndrkurrikuare.....................................................................................................................12

4.

Lidhja e artit pamor me fushat e tjera kurrikulare...............................................................................................................13

5.

Kompetencat e lnds dhe tematikat e saj..............................................................................................................................15

6.

Ndarja e peshave pr tematik pr seciln klas.................................................................................................................18

III.

Prmbajtja e shkalls s tret dhe t katrt.............................................................................................................................19

1.

SHKALLA E TRET..............................................................................................................................................................20
1.1

Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik...........................................................................................................................20

1.2

Tematika: Teknika dhe procese artistike..............................................................................................................................25

1.3

Tematika: Historia, arti dhe shoqria..................................................................................................................................28

2.

SHKALLA E KATRT.........................................................................................................................................................32
2.1

Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik...........................................................................................................................32

2.2

Tematika: Teknika dhe procese artistike.............................................................................................................................37

2.3

Tematika: Historia, kultura dhe shoqria.............................................................................................................................41

IV.

Udhzime metodologjike..........................................................................................................................................................44

V.

Udhzime pr vlersimin..........................................................................................................................................................48

VI.

Materiale dhe burime msimore................................................................................................................................................50

Faqe

2 nga 36

Tabelat dhe digramat

Digrama 1: Korniza konceptuale e programit........................................................................................................................................7
Digrama 2: Rezultatet e t nxnit t komptencave kye q realizohen nprmjet lnds s artit pamor pr shkalln e tret dhe t katrt. .....................................................................................................................................................................................................10
Digrama 3: Lidhja ndrmjet artit pamor dhe fushave t tjera..............................................................................................................13
Digrama 4 : Kompetencat e lnds dhe tematikat e lnds.................................................................................................................15
Tabela 1: Kompetencat e lnds, prshkrimi dhe realizimi i tyre nprmjet tematikave t lnds...................................................16
Tabela 2: Or t sugjeruara pr do tematik........................................................................................................................................17

Faqe

3 nga 36

Fusha e arteve sht pjes e rndsishme e kurrikuls n t ciln prfshihen aspekte t kulturs materiale, shpirtrore, artistike,
intelektuale dhe emocionale, ku ndrveprojn kultura dhe shoqria. Msimi i arteve u afron nxnsve mundsi pr t zhvilluar
njohurit artistike prmes mjeteve shprehse si: tingujve, ngjyrave, formave, fjals, lvizjeve. Ato msohen, formohen dhe kultivohen
prmes teknikave e proceseve artistike, nxisin t msuarit konkret t artit gjat procesit msimor n shkoll dhe n jetn e prditshme.
Kompetencat prmbajtsore, q zhvillon fusha e arteve n t gjitha shkallt, kontribuojn n arritjen e kompetencave kye, n
funksion t t nxnit gjat gjith jets. Fusha e arteve zhvillohet prmes lndve: art pamor, muzik, krcim dhe dram si lnd t
detyrueshme n shkalln e par, shkalln e dyt , shkalln e tret dhe n shkalln e katrt.
Fusha e arteve n shkalln e tret, art pamor, muzik dhe dram, fokusohet n aftsimin e nxnsve n vzhgimin, reflektimin,
komunikimin dhe prdorimin e informacionit nga burime t ndryshme. Ndrsa n shkalln e katrt ata fillojn t krijojn dhe
performojn/realizojn n mnyr m sistematike, vlersojn artet duke krijuar gjykime dhe qndrime t qarta nprmjet njohjes dhe
gjykimit t zhvillimit t tyre historik, duke krijuar kompetenca t qndrueshme dhe t zbatueshme n kto disiplina artistike. Artet jan
konceptuar n funksion t t nxnit gjat gjith jets. Aspektet e t nxnit n fushn e arteve, do t zhvillojn mundsit e nxnsve
pr t njohur gjuhn artistike t arteve, pr t realizuar dhe pr t prezantuar pun t ndryshme artistike, pr t vlersuar veprat e
arteve t ndryshme. Artet stimulojn ndrgjegjsimin trupor, ushqejn imagjinatn dhe kontribuojn n zhvillimin e vetbesimit. Fusha
e arteve ndihmon n krijimin e identitetit dhe n pasurimin e botkuptimit t nxnsve, mundson zhvillimin e vetdijes dhe
identitetit kombtar, nprmjet trajtimit t elementeve dhe vlerave artistike kulturore t trashgimis son kombtare.

Faqe

4 nga 36

I.

Hyrje

Arti pamor1 sht nj mnyr pr t krijuar dhe komunikuar nprmjet imazhit. Lnda e Artit pamor sht nj lnd e veant dhe
ka krkesat e veta specifike t t msuarit. Veprimtarit e Artit pamor bjn t mundur q nxnsit t bjn lidhjen midis bots reale
dhe imagjinare, t organizojn dhe t shprehin vizualisht idet, ndjenjat dhe eksperiencat nprmjet teknikave t larmishme artistike.
Edukimi nprmjet Artit pamor siguron zhvillimin e krijimtaris dhe prvojave personale nprmjet zbulimit, krkimit,
eksperimentimit, trillimit, vizatimit dhe prdorimit t nj sr mjeteve dhe teknikave. Kjo lnd promovon vzhgimin dhe ndihmon
nxnsit t fitojn ndjeshmri pr botn vizuale, hapsinore dhe t prekshme dhe pr eksperiencat estetike.
Arti pamor ka t bj me materializimin e mendimit i cili shpreh nj realitet social kulturor. Q n fillimet e njerzimit, njerzit e kan
prdorur artin si nj mnyr pr t prcjell botkuptimin e tyre nprmjet imazhit, duke prdorur aftsi q kan qen t ndryshme n
varsi t vendit, periudhs historike dhe kulturs. Prezenca e imazheve prgjat shekujve tregon pr rndsin e madhe q kan
njohurit artistike pr njeriun dhe q ato kan zn rrnj n ndjeshmrin, intuitn dhe imagjinatn e tij. Artistt gjithashtu kan
dhn kontributin e tyre n zhvillimin e ideve dhe si rrjedhoj edhe t shoqris duke shprehur bindjet, vlerat dhe shqetsimet prmes
veprave t tyre t artit.
N artin pamor imazhi mund t marr forma t ndryshme, n varsi t mjeteve dhe materialeve q prdoren pr ta realizuar at. Imazhi
mund t jet dy ose tre dimensional, abstrakt ose figurativ, dinamik ose statik, etj. Gjithashtu, ai krijohet duke prdorur teknika t
ndryshme artistike. Przgjedhja e materialeve dhe organizimi i gjuhs vizuale n nj vepr varen nga mesazhi q ajo do t
komunikoj.
Edukimi, nprmjet lnds s artit pamor, nxit zhvillimin e prgjithshm t nxnsit dhe pasuron kulturn e tij/saj. Kjo lnd i
ndihmon nxnsit t deshifrojn mesazhet pamore, t vzhgojn imazhet me nj ndjeshmri m t lart, t ushtrojn mendimin kritik
dhe ndjenjn estetike. Sot n kulturn edukative i kushtohet shum rndsi pranis s imazhit, dhe n kt drejtim artet pamore luajn
nj rol themelor n zhvillimin social, ekonomik dhe artistik t nxnsve.
1

Hyrja dhe pjest e sqaruese t programit, jan njsoj si pr shkalln e tret ashtu edhe pr shkalln e katrt. Njohurit dhe shkathtsit jan vetm pr shkalln
e tret.
Faqe

5 nga 36

Shkalla e tret dhe e katrt e ktij programi jan vazhdimsia e shkalls s par dhe t dyt dhe bazohen n t. Ky program bn t
mundur konsolidimin e mtejshm t njohurive t artit pamor. Nxnsit vijn nga cikli fillor me eksperiencat

pamore q i

korespondojn nivelit t tyre njohs, emocional, social dhe zhvillimit psikomotor.

Ashtu si programi i artit t ciklit fillor edhe n kt cikl ky program bazohet n tre kompetenca, krijimi artistik, realizimi i punimit
dhe vlersimi i veprave t artit.
Ky program ka pr qllim q nprmjet Artit pamor t ndihmoj nxnsit t zhvillojn aftsit krijuese, komunikuese, t kuptojn
botn q i rrethon.
Krijimtaria n art, kontribuon n formimin e nj identiteti personal e t vetbesimit dhe ndihmon n krijimin vetdijes kulturore dhe
ndjeshmris artistike. Nxnsit kan mundsi t krijojn imazhet e tyre, duke u prfshir n proesin krijues, duke zbuluar mundsi
t shumta t kombinimit t materialeve me gjuhn vizuale, pr t komunikuar mendimin e tyre pr nj audienc t caktuar. N kt
nivel ata msojn t ushtrojn mendimin kritik dhe t zhvillojn ndjesit e tyre estetike nprmjet vlersimit jo vetm t punve t tyre
dhe t shokve/shoqeve, por edhe t veprave t artit, t objekteve tradicionale dhe imazheve t mediave t marra nga historia dhe
trashgimia kulturore e t tashmes dhe e t shkuars. Nprmjet lnds s artit pamor, nxnsit inkurajohen t bjn lidhjen e artit
pamor me lndt e tjera n kurrikul dhe ta shohin artin si nj mundsi karriere. N kt mnyr nxnsit hapin nj dritare me botn
pr t zbuluar karakteristikat e veanta t saj dhe t kuptojn m mir kulturn e tyre, zhvillojn identitetin e tyre kulturor dhe
prgatiten pr rolin e tyre si qytetar.

Faqe

6 nga 36

II.

Korniza konceptuale e programit

Hartimi i programit lndor rrjedh nga korniza kurrikulare e arsimit parauniversitar, kurrikula brtham dhe plani msimor i arsimit
baz. Si i till ky dokument i shrben:

Nxnsit , pr zhvillimin e kompetencave kye t t nxnit gjat gjith jets dhe t kompetecanve t lnds s artit pamor, n
mnyr q ai t prballoj sfidat e jets dhe t integrohen n shoqri.

Msuesit, pr planifikimin, realizimin dhe vlersimin e veprimtaris msimore dhe arrtitjet e nxnsve n klas dhe jasht saj.

Prindit, pr njohjen e rezultateve t pritshme t fmijve dhe kriteret e vlersimit n periudha t caktuara.

Hartuesve t teksteve msimore dhe t materialeve ndihmse pr msuesit dhe nxnsit.

Programi prmban edhe tri tematikat t cilat krijojn kushte q nxnsi t ndrtoj dhe zbatoj njohurit, shkathtsit, qndrimet dhe
vlerat, n funksion t kompetencave t lnds dhe kompetencave kye. N program paraqiten edhe koha msimore pr seciln
tematik, q ndryshon nga klasa n klas.
Kompetencat kye t t nxnit n lndn e artit pamor jan:

Krijimi artistik
Realizimi i punimit
Vlersimi i veprave t artit

Vendi q ze zhvillimi i do kompetence n program varet n mnyr t veant nga natyra e tematiks. Kompetenca e par dhe e dyt
kan prparsi pr njohurit q duhen fituar. Ato nnkuptojn nj proes n t cilin merren njohuri specifike t artit pamor mbi gjuhn
artistike, rregullat, parimet dhe mjetet specifike, ku gjithashtu zhvillohen aftsit komplekse psikomotore

brenda nj kohe t

mjaftueshme pr tu asimiluar. Kompetenca e tret sht thelbsore pr zhvillimin e mendimit kritik dhe ndjenjs estetike te nxnsit.
Kjo kompetenc ndjek dy kompetencat e para duke vendosur n qendr proeset e komunikimit dhe vlersimit. Vendi q z kjo
kompetenc rritet m shum n kt cikl, ashtu si njohurit q lidhen me dy kompetencat e tjera konsolidohen n bashkpunim me
zhvillimin intelektual dhe shpirtror t nxnsve.
Faqe

7 nga 36

Realizimi i temave ndrkurrikulare nprmjet lnds s artit pamor sht nj komponent i rndsishm i programit pr kontributin e
e artit pamor dhe t gjitha arteve t tjera q prbjn fushn e arteve, n shoqri dhe n jetn e prditshme. N program, gjithshtu,
prshkruhet lidhja e artit pamor me fushat e tjera, n mnyr q kurrikula e arsimit baz t shihet si nj e tr pr realizimin e qllimit
kryesor t formimit t nxnsve.
Prdorimi i metodologjive efikase n msimdhnien e artit pamor sht kusht parsor pr zbatimin e programit, pr arritjen e
kompetencave nga ana e nxnsve, duke i dhn secilit mundsin t shfaq dhe t zhvilloj potencialin q zotron brenda vetes. N
kt program vlersimi i nxnsve, sht komponent thelbsor pr prmirsimin e arritjeve t nxnsve dhe procesit t t nxnit.
Programi i artit, nga pikpamja e organizimit t prmbajtjes, paraqitet n diagramin e mposhtm:

Krijimi
artistik

Digrama 1: Korniza konceptuale e programit

Faqe

8 nga 36

ARTI
PAMOR

Prkujdesjen
pr shndetin

Kompetenca
digjitale

Teknologji

Krijimin e identitetit
dhe Kultivimin e
vlerave

Artet
Artet

Mjedisi

Kompetenca
qytetare

te
rejta
d

T
iut;
njer

Bashkjetesa
paqsore

Kompetenca pr jetn,
siprmarrjen
Kompe
te
dhemjedisin
komun nca e
ikmit d
h
t shpr
ehurit e

Kompetenca
personale

Zhvillimin
shoqror,
intelektual e fzik

Edukimi
Fizik

Kompetenca e t
nxnit

Vendimmarrja Zhvillimi
qndrueshm
morale

e
tar dh
omb e;
itetik
Ident e kulturav
a
njohj

Vlersimi
i veprave
t artit

Kompetenca e t
menduarit

Shkencat e
natyrs

sia
Ndrvar

Shkencat
shoqrore

Gjuht dhe
komunikimi

Zotrimin e
kompetencave pr t
nxnit gjat gjithjets

Realizim
i
i
punimit

1. Qllimet e programit t artit pamor

Faqe

9 nga 36

Programi i artit pamor, nprmjet prmbajtjes s prcaktuar sipas tematikave, ka si qllim ndrtimin dhe zbatimin e
njohurive baz t nxnsve pr formimin artistik, zbulimin e cilsive vizuale t objekteve dhe imazheve nga mjedisi, zhvillimin e
aftsive pamore, t menduarit kritik dhe krijues, zhvillimin personal, intelektual, social dhe kulturor t nxnsve. Ky program synon
aftsimin e nxnsve pr t njohur dhe vlersuar vepra t artit shqiptar dhe atij botror, nga periudha dhe kontekste t ndryshme
kulturore dhe historike, prfshirjen n veprimtari artistike, duke manifestuar vlersim ndaj artit pamor kombtar si pjes e pandashme
e vlerave t artit shqiptar, pjesmarrjen n jetn kulturore t klass, shkolls, komunitetit, duke i vn n shrbim t mjedisit, ku jeton,
aftsit dhe talentin e vet, ndrveprimin n mnyr sociale, kulturore dhe intelektuale me grupet t ndryshme kulturore apo etnike,
zhvillimin e kompetencave t artit pamor pr t krijuar dhe realizuar pun t ndryshme artistike.
N kt lnd nxnsi kupton dhe argumenton qndrimet e veta, duke ua paraqitur t tjerve, edukohet t punoj n grup,
ndihet i suksesshm n artin pamor.

2. Lidhja e kompetencave kye me kompetencat e lnds s artit pamor

Ndrtimi dhe zbatimi i kompetencave kye nga nxnsit gjat procesit t msimdhnies dhe nxnies, krkon q msuesi t mbaj
parasysh lidhjen e kompetencave kye me kompetencat e lnds pr seciln shkall. Pr t realizuar n praktik kt lidhje, msuesi
duhet t przgjedh situatat, veprimtarit, metodat, dhe mjetet e prshtatshme t procesit t t nxnit. Kompetenca prcaktohet si
integrim i njohurive, shkathtsive dhe qndrimeve q nj nxns duhet ti fitoj gjat procesit t nxnies . Organizimi i msimit t
artit pamor me baz kompetencat prqndrohet n at q nxnsi duhet t dij, t bj sakt dhe t shpjegoj pse e bn.
Kur nxnsi realizon kompetencat e lnds s artit pamor, ai njkohsisht sht duke zhvilluar edhe kompetencat kye. Psh.
Kompetenca e artit pamor Krijimi artistik prfshin njohurit mbi gjuhn vizuale t cilat i zbulon n objektet, mjedisin q i rrethon
veprat e artit dhe i prdor ato n krijimet e veta pr t shprehur ndjenja e mendime t realizuara prmes teknikave artistike duke
zgjidhur problemet n detyrn e tij/saj n mnyr t pavarur.
Rezultatet e t nxnit t kompetencave t lnds s artit pamor, pasqyrojn t njjtn qasje me rezultatet e t nxnit t kompetencave
kye n kndvshtrimin e prshtatshmris n jet, shoqri dhe pun.
Faqe

10 nga 36

N zhvillimin e kompetencave t artit pamor, nxnsi gjithashtu, zhvillon kompetencat kye n lidhje me krijimtarin, realizimin,
vlersimin e artit pamor, prpunimin e informacionit pr veprat e artit, prezantimin e detyrave t zhvilluara, punn n grup,
komunikimin efektiv etj. Pr t realizuar lidhjen e kompetencave kye me kompetencat e lnds s artit pamor msuesi ndjek kto
hapa:
-

przgjedh rezultatin/et e t nxnit pr kompetencat kye q synon t arrij nxnsi n shkalln prkatse;
zbrthen n rezultate t nxni pr kompetenca ky pr secilin vit msimor rezultatin/et e t nxnit pr shkall, pr kompetencat

kye;
przgjedh rezultatin/et e t nxnit pr shkall pr kompetencat e lnds s artit pamor q synon t arrij nxnsi;
przgjedh prmbajtjen/et msimore, mjetet didaktike, metodologjin e msimdhnies, prmes t cilave realizon rezultatet e t

nxnit t kompetencave t artit pamor dhe rezultatet e t nxnit pr kompetencat ky n nj vit msimor;
planifikon msimdhnien duke prfshir periudhn kohore gjat s cils do ti arrij rezultatet e t nxnit brenda vitit shkollor;
kryen analiza dhe vlersime t ecuris s nxnsve pas realizimit t orve msimore, detyrave, projekteve, pr t verifikuar
arritjet e rezultateve t t nxnit pr vit msimor dhe shkall pr lndn e artit pamor.

Digrama 2: Rezultatet kryesore t t nxnit sipas komptencave kye q realizohen nprmjet lnds s artit pamor pr shkalln e
tret dhe t katrt
SHKALLA E TRET
SHKALLA E KATRT
Kompetenca e komunikimit dhe e t shprehurit
Nxnsi:

Nxnsi:
Faqe

11 nga 36

zhvillon personalitetin e vet dhe sht aktiv n veprimtarit artistike;

artistike;

gjykon drejt mesazhet, q u adresohet;

kupton drejt mesazhet, q u adresohet;

sqart dhe sakt me an t simboleve, shenjave dhe gjuhs vizuale;

shprehet qart me an t simboleve, shenjave dhe gjuhs vizuale;

sht komunikues efektiv;

komunikon qart mendimin e tij/saj;

shfrytzon n mnyr t vazhdueshme, t pavarur, kritike dhe

orientohet q t shfrytzoj n mnyr t vazhdueshme, t

krijon personalitetin e vet dhe

sht

aktiv n veprimtarit

krijuese, mjetet artistike dhe mundsit e komunikimit dhe t t

shprehurit n art pamor n mnyr t pavarur, t vazhdueshme.

pavarur, kritike dhe krijuese, mjetet artistike dhe mundsit e

komunikimit dhe t t shprehurit n art pamor.

Kompetenca e t menduarit
Nxnsi:

merr

Nxnsi

dhe prpunon njohurit vizuale n mnyr t pavarur,

krijuese dhe me prgjegjsi;

prpunon njohurit vizuale n mnyr t pavarur, krijuese dhe me

prgjegjsi;

zgjidh probleme t ndryshme artistike;

zgjidh n mnyr t pavarur probleme t ndryshme artistike;

zhvillon aftsit pr t menduar n mnyr kritike, krijuese dhe

zhvillon aftsit pr t menduar dhe argumentuar n mnyr kritike,

ndrvepruese;

krijuese dhe ndrvepruese;

ndjek udhzimet pr t realizuar nj krijim apo veprimtari.

ndjek me vmendje udhzimet pr t realizuar nj krijim apo

veprimtari artistike.

Kompetenca e t msuarit pr t nxn

Nxnsi:
przgjedh mjetet pr t realizuar nj krijim artistik;
prdor burime t ndryshme pr t realizuar nj krijim;
zgjidh n mnyr t pavarur detyrn e dhn.

Nxnsi:
przgjedh n mnyr t pavarur mjetet pr t realizuar nj krijim

artistik;
prdor burime t ndryshme pr t realizuar nj krijim;
zgjidh n mnyr t pavarur detyrn e dhn.

Kompetenca pr jetn, siprmarrjen dhe mjedisin

Faqe

12 nga 36

Nxnsi:
ndrrmer nisma pr t zhvilluar aktivitete n artin pamor brenda

Nxnsi :
drejton dhe merr pjes aktive n aktivitete t artit pamor si brenda dhe

dhe jasht klass, duke kontribuar n mnyr krijuese;

kupton dhe gjen zgjidhje pr problemet ekologjike, duke u

jasht klass, duke kontribuar n mnyr krijuese;

kupton dhe gjen zgjidhje n mnyr t pavarur pr problemet

ndrgjegjsuar

ekologjike, duke u ndrgjegjsuar pr rolin e tyre n mbrojtjen e

pr rolin e tyre n mbrojtjen e mjedisit dhe

mjedisit dhe zhvillimin e qndrueshm.

zhvillimin e qndrueshm.

Kompetenca personale

Nxnsi :
zhvillon besimin tek vetja gjat veprimtarive artistike;

Nxnsi:
krijon besimin tek vetja gjat veprimtarive artistike;

prfshihet

merr pjes n mnyr aktive n jetn artistike shkollore dhe

n mnyr aktive n jetn artistike shkollore dhe

komunitet;

komunitet;

rrit ndrgjegjsimin pr veten, n zhvillimin e vetbesimit dhe

krijimin e besimit te t tjert.

ndrgjegjson veten dhe zhvillon vetbesimin dhe krijimin e besimit

te t tjert.

Kompetenca qytetare

Nxnsi:
diskuton dhe bashkpunon me t tjert pr shtje t ndryshme

Nxnsi :
diskuton dhe bashkpunon me t tjert pr shtje t ndryshme

kulturore;
respekton punn e vet dhe t t tjerve;
bashkpunon me t tjert pamvarsisht kulturs, aftsive dhe

kulturore;
respekton punn e vet dhe t t tjerve;
bashkpunon me t tjert pamvarsisht kulturs, aftsive dhe nevojave

nevojave brenda dhe jasht shkolls pr nj qllim t prbashkt.

brenda dhe jasht shkolls pr nj qllim t prbashkt.

Kompetenca digjitale

Nxnsi
gjen, prodhon, krijon, prezanton dhe shkmben informacion si

dhe bashkpunon n rrjetete informuese n internet;

njeh dhe prdor mjetet audio, video Cd, Dvd, aparat fotografik
dexhital, kamera, etj.

Nxnsi:
gjen, prodhon, krijon, prezanton dhe shkmben informacion si dhe

bashkpunon n rrjetete informuese n internet;

prdor mjetet t ndryshme n funksion t informacionit artistik si:
video Cd, Dvd, aparat fotografok dexhital, kamera, etj.

Faqe

13 nga 36

3. Lidhja e lnds s artit pamor me temat ndrkurrikuare

Temat ndrkurrikulare jan tema madhore me t cilat prballet shoqria tani dhe n t ardhmen. Arti pamor ka nj shumllojshmri t
veprimtarive n jetn e prditshme dhe sht i lidhur me shum komponent t arsimit. Kjo lidhje sht e shumfisht sepse ai jo
vetm merr n konsiderat shum nga kto komponent, por edhe kontribuon n realizimin e tyre. Kshtu n shqyrtimin e temave
ndrkurrikuare: Identiteti kombtar dhe njohja e kulturave; T drejtat e njeriut; Mjedisi; Bashkjetesa paqsore, nxnsi kontribuon
prmes aktiviteteve artistike, duke shpalosur vlerat e kulturs s vet, duke respektuar dhe promovuar vlerat e kulturave t tjera, duke
bashkpunuar vetm dhe n grup n aktivitete t ndryshme duke dhn kontributin e vet, duke dhn zgjidhje situatave dhe
problemeve t ndryshme pamore/artistike, duke prdorur gjuh t sakt artistike pr t komunikuar vlera dhe qndrime, duke
shpjeguar teknika dhe procese t ndryshme q lidhen dhe me fusha t tjera q ata msojn. Prmes situatave t paraqitura n temat
ndrkurrikulare nxnsi ka mundsi t bj lidhjet ndrmjet kompetencave t artit pamor me detyrat e caktuara pr realizimin e ktyre
temave.
Nxnsi prdor aftsit e tij pamore q kan t bjn me simbole, vizatime grafike pr t zhvilluar nj marrdhnie aktive n mjedisin
e tij. Ai mund t shpjegoj fenomenet dhe dukurit pamore n botn e tij dhe ndrvarsit e mjedist dhe bots njerzore (format dhe
ngjyrat).
Nxnsi mson t komunikoj dhe shprehet prmes gjuhs pamore n krijimet e tij nprmjet prdorimit t ideve origjinale, gjuhs
artistike teknikave t larmishme, duke eksperimentuar dhe zhvilluar m tej idet e veta artistike.
Nxnsi fillon t familjarizohet me prmbajtje t ndryshme t veprave t artit, duke shpjeguar kuptimin e tyre dhe duke br nj
gjykim kritik dhe estetik.

4. Lidhja e lnds s artit pamor me fushat e tjera kurrikulare

Faqe

14 nga 36

Arti pamor sht i lidhur me lndt brenda fushs s saj, por edhe me fusha t tjera t nxni n kurrikul. Elementet e artit pamor,
ritmi, harmonia, dinamika, etj., lidhen shum mir me disiplinat e tjera artistike, si krcimin, muzikn, teatrin, por edhe me
matematikn, gjuhn, shkencat shoqrore.

Nxnsit nxiten t bhen t vetdijshm pr nj numr proesesh q lidhen me

karakteristikat kryesore t kompetencave kroskurrikulare t cilat krijojn lidhje me njohurit n lndt e tjera. Kompetencat e artit
pamor mundsojn nxnsit t prdorin informacionin, t zgjidhin problemin, t ushtrojn mendimin kritik, t zbulojn metoda pune
efektive, t prdorin informacionin dhe komunikimin teknologjik, t zhvillojn identitetin e tyre personal, t punojn me t tjert dhe
t komunikojn n mnyr t prshtatshme. Kshtu q edhe n kt cikl, msuesit prmes msimit t shum prmbajtjeve msimore,
duhet tu japin mundsin nxnsve t konsolidojn prvojat q ata kan krijuar dhe q i sjellin n klas, duke i pasuruar dhe duke u
dhn drejtim t mtejshm ktyre prvojave. M posht paraqiten disa lidhje ndrlndore t artit pamor me lnd t tjera, t para
prmes objektivave t njohurive:

Digrama 3: Lidhja ndrmjet artit pamor dhe fushave t tjera.

Faqe

15 nga 36

ARTI PAMOR
GJUHTDHE KOMUNKIMI
GJUHTDHE KOMUNKIMI
Leximi dhe shkrimi i t dhnave mbi
Leximi dhe shkrimi i t dhnave mbi
artin pamor.
artin
pamor. e problemit apo situats
T kuptuarit
T
kuptuarit
e problemit
apo situats
Prkthimi
i njohurive
mbi artin
pamor
Prkthimi
i
njohurive
mbi
artinhedhja
pamor
Mbrojtja e nj argumenti apo
Mbrojtja
e nj argumenti apo hedhja
posht
e tij
posht e tij

Krijimi i veprave
artistike
Realizimi i punimit
Vlersimi i veprave t
artit

Dukurit natyrore
Dukurit natyrore
Karakteristikat
e stinve
Karakteristikat
e stinve e
Natyra
dhe karakteristikat
Natyra
dhe
karakteristikat
e
vendeve t ndryshmeve
vendeve
t ndryshmeve
Bimt dhe
kafsht, Figura e njeriut
Bimt dhe kafsht, Figura e njeriut
SHKENCAT SHOQRORE
SHKENCAT SHOQRORE
Kultura
Kulturakombtar
Identiteti
Identiteti kombtar
Kostumet
Kostumet
Patriotizmi
Patriotizmi
Atdheu
Atdheu
Familja
Familja

MATEMATIKA
MATEMATIKA
Figurat
gjeometrike
Figurat
karakteristikat
egjeometrike
tyre
karakteristikat
e tyre
Format
gjeometrike
Format
gjeometrike
karakteristikat e tyre
karakteristikat e tyre

SHKENCAT E NATYRS
SHKENCAT E NATYRS

dhe
dhe
dhe
dhe

EDUKIMI FIZIK, SPORTE

EDUKIMI
FIZIK, SPORTE
DHE
SHNDET
DHE SHNDET

TIK
TIK
Mbledhja e informacionit nprmjet internetit
Mbledhja dhe
e informacionit
nprmjet internetit
Organizimi
prpunimi i informacionit
Organizimi
dhe
prpunimi
i informacionit
Analiza dhe interpretimi i informacionit
Analiza
dhe
interpretimi
i
informacionit
Paraqitja dhe prezantimi i tyre
Paraqitja dhe prezantimi i tyre

Faqe

16 nga 36

Lvizja
Lvizja
Ritmi
Ritmi
Vallzimi
Vallzimi
vallja
popullore
vallja popullore

5. Kompetencat e lnds dhe tematikat e saj

Bazuar n kt kurrikul, lnda e artit pamor synon t prmbush 3 kompetencat e lnds, t cilat lidhen me kompetencat ky q nj
nxns duhet t zotroj gjat jets s tij dhe q arrihen nprmjet 3 tematikave kryesore.
Kompetencat e lnds:
Kompetenca 1: Krijimi artistik
Kompetenca 2: Realizimi i punimit
Kompetenca 3: Vlersimi i veprave t artit
Tematikat e lnds:
Tematika 1: Gjuha dhe komunikimi artistik
Tematika 2: Teknika dhe procese artistike
Tematika 3: Historia, arti dhe shoqria

Faqe

17 nga 36

Digrama 4: Kompetencat e lnds dhe tematikat e lnds.

Krijimi artistik
Kompetenc
a digjitale

Kompetenca
pr jetn,
siprmarrjen
dhe mjedisin

Gjuha dhe
komunikimi artistik

Kompetenca e
komunikimit
dhe t
shprehurit
Teknika dhe

procese
artistike

Realizimi i
punimit

Vlersimi i
t
artit

Kompetenca e
veprave
t shprehurit

NXNSI
N ART
PAMOR
Historia,
arti
dhe
shoqria

Kompetenca
personale

Kompetenca
Kompetenca
ee
menduarit
tt
menduarit

Faqe

18 nga 36

Tabela 1: Prshkrimi i kompetencat e lnds, nprmjet tematikave t lnds

Kompetencat e veanta q

Prshkrimi i kompetencave

Realizimi nprmjet tematikave

formohen prmes tematikave

Krijimi artistik

Nxnsi:

Nxnsi:

prdor ide personale dhe stimuj pr krijim;

zbulon rrug t ndryshme pr t realizuar idet

personale dhe i prdor pr t realizuar idet e veta prmes

artistike;

imazheve;

zbulon elementt e gjuhs vizuale n mnyr

prdor elementet e artit pamor dhe teknikat artistike;

przgjedh elementt e duhur pr t realizuar idet

proesit krijues q nga stimuli, ideja dhe realizimi

artistike;

nprmjet przgjedhjes s teknikave t duhura artistike;

prmirson punn duke u mbshtetur n zgjidhje

eksperimenton

pr t personalizuar tema e subjekte t

ndryshme;

artistike;
-

prdor me kompetenc hapat e

analizon qllimin e tij/saj krijues;

prdori qllimshm elemente t gjuhs artistike, e cila sht

nj pjes shum e rndsishme e proesit krijues;

identifikon element t eksperiencs s tij/saj

artistike, far ka msuar dhe metodat q ka

prdor

prdorur.

origjinale;

gjuhn

pamore dhe komunikimin e ideve

zbulon ide t reja, prdor burime t ndryshme informacioni,

Realizimi i punimit

Nxnsi:

ben skica dhe prcakton qllimin krijues.

Nxnsi:

prdor teknikat artistike, elementet e artit pamor n

lidhje me mesazhin q do t prcjell;

krijon pun dy dhe tre dimensionale n art dhe dizajn

nprmjet prdorimit t teknikave t larmishme artistike.

krijon pun origjinale nprmjet vzhgimit direkt

zbulon mundsit shprehse t teknikave t ndryshme

nga natyra ose nprmjet kujtess s tij mbi objektet,

artistike, tradicionale dhe dixhitale, eksperimenton dhe i

njerzit, etj., dhe nprmjet imagjinats;

prdor me kompetenc n realizimin e punimit;

ndan eksperiencat e tij krijuese dhe respekton

mendimin e tjetrit;

eksperimenton me efektet e ndryshme t tyre

pr t

realizuar iden dhe pr t dhn mesazhin pr nj audienc

Faqe

19 nga 36

zgjedh ide dhe planifikon teknikat dhe mjetet pr

realizim;

t caktuar;
-

eksperimenton me mjete dhe teknika pr t

nprmjet teknikave t ndryshme artistike dhe ndan

materializuar idet e tij/saj;

-

zhvillon aftsit e tij pr t organizuar gjuhn vizuale

eksperiencat krijuese me t tjert;

analizon qllimin e tij/saj krijues;

identifikon element t eksperiencs s tij/saj

teknikave t ndryshme artistike dhe realizimin e ideve

artistike, far ka msuar dhe metodat q ka

prdorur.

bhet i ndrgjegjshm dhe i pavarur n prdorimin e

origjinale;

zbulon gjat proesit krijues, mundsit e shumta shprehse

proesit krijues q ofrojn teknikat artistike dy dhe tre
dimensionale;

prdor burime t ndryshme informacioni, eksperimenton

Nxnsi:

dhe prcakton qllimin krijues.

Nxnsi:

Vlersimi i veprave t artit

identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn,

analizon dhe interpreton vepra t ndryshme arti dhe objekte

gjinin n nj vepr arti;

t trashgimis kulturore n aspektin historik dhe social

identifikon veprat e artit n aspektin e tyre historik;

kulturor;

identifikon aspektin shprehs dhe simbolik duke

shprehur emocionet e tij/saj;

-

ndryshme arti si dhe pr punn e tij dhe t shokut;

Interpreton, argumenton dhe shpreh kndvshtrimin

veprave t artit duke marr parasysh kontekstin historik t

prdor nj gjuh specifike t prshtatshme pr t

tyre;
-

eksperiencn e tyre artistike;

prdor nj gjuh specifike t prshtatshme pr t prshkruar

dhe komentuar eksperiencn e tyre artistike dhe at q kan

identifikon element t eksperiencs s tij/saj

artistike, far ka msuar dhe metodat q ka

msuar nga kjo eksperienc;

-

prdorur;
-

vlerson aspektet e cilsis simbolike dhe shprehse t

e tij/saj pr nj vepr ose objekt artistik;

prshkruar dhe komentuar veprat e artit dhe
-

komunikon emocionet dhe gjykimin e tij mbi vepra t

pasuron perceptimin pr mjedisin q e rrethon duke e

njohur m mir at;

kupton rndsin e rolit t artit pamor dhe artistit n

Faqe

20 nga 36

kupton rndsin e rolit t artit pamor dhe artistit n

shoqri;

shoqri, respekton opinione estetike dhe kritike t

identifikon nj sr profesionesh q lidhen me artin

ndryshme dhe identifikon nj sr profesionesh q lidhen

pamor.

me artin pamor.

6. Ndarja e peshave pr tematik pr seciln klas

Lnda e artit pamor zhvillohet pr 35 jav msimore me nga 1 or secila, pra gjithsej 35 or pr seciln klas. Programi i lnds s
artit pamor specifikon peshn (ort e sugjeruara) e secils tematik pr seciln shkall dhe klas. Shuma e orve sugjeruese pr
seciln tematik sht e barabart me sasin e orve vjetore, t prcaktuar n planin msimor t arsimit baz. Kjo ka si qllim q,
prdoruesit e programit t orientohen pr peshn q z secila tematik n ort totale vjetore.
Tabela 2: Or t sugjeruara pr do tematik
Gjuha dhe
komunkimi artistik

Teknikat dhe
proceset

Klasa e gjasht

10

17

35 or

Klasa e shtat

10

17

35 or

Shkalla e tret

20

34

16

III.

Historia,
arti dhe
shoqria

Gjithsej or

70 or

Prmbajtja e shkalls s tret dhe t katrt

N programin e lnds, pr shkalln e tret jan paraqitur tematikat prmbajtsore t artit pamor t cilat vazhdojn t jen tre: Gjuha
Faqe

21 nga 36

dhe komunikimi artistik; Teknika dhe procese artistike; Historia, arti dhe shoqria. Kto tematika prdoren pr t realizuar rezultatet
e t nxnit t kompetencave t artit pamor pr shkall t paraqituar n tabel n fillim t do tematike.
Pr seciln tematik sht prcaktuar grupi i njohurive pr shkalln e tret (klasa e gjasht dhe klasa e shtat) dhe pr shkalln e
katrt (klasa e tet dhe klasa e nnt).
Aftsit, qndrimet dhe vlerat q duhet t demostroj nxnsi lidhur me tematikat prkatse paraqiten vetm n nivel shkalle (shkalla
tret dhe shkalla e katrt).
Tematikat dhe renditja e tyre nuk presupozojn q prmbajtja vjetore, prgjat vitit shkollor, duhet t zhvillohet e ndar sipas
tematikave n kt renditje. Kombinimi, ndarja e njohurive dhe koncepteve pamore n situata t nxni, grupe temash e njsi
msimore, si dhe renditja e tyre sht e drejt e prdoruesve t programit (msuesit dhe autort e teksteve).
Pr prkthimin e programit t shkalls n tekste msimore apo programe lndore pr do vit msimor, aftsit dhe ort e
tematikave do t jen t shprndara n tematika dhe njsi msimore t zhvilluara logjikisht.
Sasia e orve msimore pr seciln tematik sht rekomanduese. Prdoruesit e programit duhet t respektojn sasin e orve vjetore
t lnds, ndrsa jan t lir t ndryshojn me 10% (shtes ose paksim) ort e rekomanduara pr seciln tematik.

3. SHKALLA E TRET

S
hkal
la e
tret
K
lasa
e
gjas
ht,
klas 22 nga 36
Faqe
ae
shta
t

III.1.

Tematika: Gjuha dhe komunikimi artistik

Prshkrimi i Tematiks
N kt tematik nxnsi/sja:
zbulon elementt e gjuhs vizuale dhe i prdor pr t realizuar idet e veta prmes imazheve. Prdor me kompetenc hapat e proesit krijues q nga stimuli, ideja
dhe realizimi nprmjet przgjedhjes s teknikave t duhura artistike. Proesi i eksperimentit sht pjes e rndsishme e krijimit artistik pasi ndihmon n aftsimin
e nxnsit pr t personalizuar tema e subjekte t ndryshme. Personalizimi i temave dhe subjekteve dhe prdorimi i qllimshm i elementeve t gjuhs artistike sht
nj pjes shum e rndsishme e proesit krijues

Rezultatet e t nxnit pr kompetencat e lnds:

Krijimi artistik: prdor ide personale dhe stimuj pr krijim; zbulon rrug t ndryshme pr t realizuar idet artistike; prdor elementet e artit
pamor dhe teknikat artistike; przgjedh elementt e duhur pr t realizuar idet artistike; prmirson punn duke u mbshtetur n zgjidhje
artistike; analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Realizimi i punimit: zgjedh ide dhe planifikon teknikat dhe mjetet pr realizim; merr n konsiderat target grupin t cilit i referohet me idet e
tij/saj; eksperimenton me mjete dhe teknika pr t materializuar idet e tij/saj; prdor teknikat artistike, elementet e artit pamor n lidhje me
mesazhin q do t prcjell; analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe
metodat q ka prdorur.

Vlersimi artistik: identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn, gjinin n nj vepr arti; identifikon veprat e artit n aspektin e tyre historik;
identifikon aspektin shprehs dhe simbolik duke shprehur emocionet e tij/saj; interpreton, argumenton dhe shpreh kndvshtrimin e tij/saj pr nj
vepr ose objekt artistik; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Njohurit pr realizimin e kompetencave

t lnds

Aftsit pr realizimin e kompetencave t lnds

Faqe

23 nga 36

KLASA 6
Shenja dhe pika
Vija:

Cilsit e linjs.

Vija si mjet shprehs.

Forma dy dimensionale:
-

Forma natyrale, format gjeometrike

Ngjyrat :
-

Perceptimi i ngjyrs

Ngjyrat primare, ngjyrat sekondare

Ngjyrat e ngrohta, ngjyrat e ftohta

Tekstura :
-

Nxnsi :
duke kuptuar rndsin e saj komunikuese;
-

prdor cilsit e ndryshme t vijs pr qllime t caktuara n krijimet e veta;

prdor mjete t ndryshme artistike si lapsi, stilolapsi, karboni, lapustila, rapitografi, etj, pr t

krijuar emocione t caktuara nprmjet vizatimeve me vijn.

identifikon q edhe format baz gjeometrike gjenden edhe n natyr;
zhvillon format gjeometrike n nj dekoracion;
analizon format natyrale n veprat e artistve Paul Klee dhe Vasilij Kandinsij.
kupton zbrthimin e drits s bardh n ngjyra, nprmjet prizmit;
prdor bojra me baz ujin, transparente dhe opake, penelat e prshtatshm pr t krijuar me

przierjen e ngjyrave parsore, dytsore, t ngrohta dhe t ftohta.

identifikon shembuj t ndryshm t teksturs n natyr dhe i interpreton n krijim, mbi

siprfaqe dy dhe tre dimensionale.

paraqet n mnyr realiste nj objekt ose disa objekte n marrdhnie midis tyre nprmjet

Tekstura t ndryshme. (natyrale dhe

artificiale)
Vllimi:
- Drita dhe hija (hija e objektit dhe hija e mbartur)
Hapsira:
- Llojet e hapsirs, planet.
Barazpesha:
- Simetria dhe asimetria
-

drit hijes mbi nj siprfaqe dy dimensionale;

zhvillon perceptimin vizual t distancave dhe thellsis;
zbulon dhe paraqet n krijim raportet hapsinore midis objekteve: prpara/mbrapa, sipr
posht, etj.
zbulon simetrin n natyr dhe n art dhe prdor aksin e simetris dhe simetrin rrethore n
krijimet e veta;
zbulon q asimetria sht e kundrta e simetris dhe kupton rndsin e prdorimit t
asimetris n veprat e artit dhe arkitektur.
KLASA 7
Nxnsi :

Vija:
-

eksperimenton me lloje t ndryshme shenjash, shenja grafike, shenja piktorike, shenja plastike

Vija krijon siluetin, tregon drejtimin.

Forma dy dimensionale:
- Format dinamike (n lvizje)
Ngjyrat:

prdor vijn pr t krijuar siluetin dhe formn tre dimensionale t objekteve, n krijim;

zbulon q vija tregon drejtim n natyr dhe mjedisin q e rrethon, dhe prdor shenjn
grafike n krijim;

Faqe

24 nga 36

- Cilsit e ngjyrs.
Tekstura:
- Tekstura t ndryshme (n piktur dhe
stampim)
Vllimi:
- Burimi i drits
Hapsira:
- Treguesit hapsinor
Harmonia :
- Motivi dhe ritmi

III.2.

zbulon format dinamike n imazhe fotografike dhe n vepra arti;

vizaton forma dinamike n krijim pr nj qllim t caktuar (format e reve n lvizje, dallgt
e detit, etj);

dallon karakteristikat fizike t ngjyrs (emrtimin, tonalitetin dhe intensitetin);

prdor gradacionet tonale t ngjyrs pr t krijuar hapsirn atmosferike n krijim;

zbulon q tekstura n piktur sht e lidhur ngusht me mnyrn e punimit t artistit dhe
me materialet e prdorura;

przgjedh materialin dhe shenjn grafike pr t krijuar teksturn n nj krijim.

zbulon se mnyra se si e percepton syri yn objektin, varet nga burimi i drits mbi objekt;

fotografon objekte t vendosura n burime t ndryshme t drits.

zbulon disa rregulla t thjeshta t paraqitjes me intuit t hapsirs n veprat e artit;

prdor kto rregulla pr t paraqitur hapsirn n krijim;

zbulon ritmin n natyr n jetn e prditshme dhe n art;

prsrit motivin n kombinime t ndryshme ritmike n dekoracione ose stampime.

Tematika: Teknika dhe procese artistike

Prshkrimi i Tematiks
N kt tematik nxnsi/sja:
krijon pun dy dhe tre dimensionale n art dhe dizajn nprmjet prdorimit t teknikave t larmishme artistike. Ai zbulon mundsit shprehse t teknikave t
ndryshme artistike, eksperimenton dhe i prdor me kompetenc n realizimin e punimit. Nj vend t rndsishm ze przgjedhja e qllimshme e teknikave artistike
nga nxnsi, eksperimentimi me efektet e ndryshme t tyre pr t realizuar iden dhe pr t dhn mesazhin pr nj audienc t caktuar. Gjithashtu ai zhvillon
aftsit e tij pr t organizuar gjuhn vizuale nprmjet teknikave t ndryshme artistike dhe ndan eksperiencat krijuese me t tjert.

Rezultatet e t nxnit pr kompetencat e lnds:

Faqe

25 nga 36

Krijimi artistik: prdor ide personale dhe stimuj pr krijim; zbulon rrug t ndryshme pr t realizuar idet artistike; prdor elementet e artit
pamor dhe teknikat artistike; przgjedh elementt e duhur pr t realizuar idet artistike; prmirson punn duke u mbshtetur n zgjidhje
artistike; analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Realizimi i punit: zgjedh ide dhe planifikon teknikat dhe mjetet pr realizim; merr n konsiderat target grupin t cilit i referohet me idet e
tij/saj; eksperimenton me mjete dhe teknika pr t materializuar idet e tij/saj; prdor teknikat artistike, elementet e artit pamor n lidhje me
mesazhin q do t prcjell; analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe
metodat q ka prdorur.

Vlersimi artistik: identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn, gjinin n nj vepr arti; identifikon veprat e artit n aspektin e tyre historik;
identifikon aspektin shprehs dhe simbolik duke shprehur emocionet e tij/saj; interpreton, argumenton dhe shpreh kndvshtrimin e tij/saj pr nj
vepr ose objekt artistik; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Njohurit
pr
realizimin
kompetencave t lnds

e Aftsit pr realizimin e kompetencave t lnds

KLASA 6

Vizatimi
- Teknikat grafike: vizatimi me laps, karbon.
Piktura;
- Akuarel, mozaiku.
Stampimi:
Monotipi, stampa me reliev dhe grryerje.
Fotografia:
- Imazhe fotografike, aparati fotografik.
Grafk dizajni dhe prezantimi:
- Projekt artistik.
Skulptura:
- Modelimi me plastelin, balt, karta pesta.
- Gdhendja mbi materiale t buta.
Konstruksoni:
- Materiale t ndryshme dhe t riciklueshme.

Nxnsi:
- eksperimenton dhe krijon me mjete dhe teknika t ndryshme artistike duke u mbshtetur n
-

natyr, n mjedis , n eksperienca personale, te fantazia pr t komunikuar ide;

krijojn duke prdorur karakteristikat shprehse t mjeteve t vizatimit si: gradacionet tonale t

lapsit dhe goms, karbonit etj;

paraqet formn tre dimensionale mbi siprfaqen dy dimensionale.
zbulon efektet e tekniks s akuarelit dhe i prdor n krijim;
zbulon karakteristikat e tekniks s mozaikut dhe i prdor n krijim;
prdor teknikn e monotipit pr t stampuar mbi siprfaqe me tekstura t ndyshme;
krijon stampa me reliev dhe nprmjet gryerjes dhe stampon mbi siprfaqe me tekstur t

ndryshme;
- zbulon q imazhi fotografik ndryshon nga imazhi artistik i pikturs apo vizatimit dhe sht
mnyra kryesore e komunikimit vizual e ktij shekulli;
-

prdor nj aparat t thjesht fotografik pr nj qllim t caktuar, duke kompozuar sakt;

- kupton mnyrn se si zhvillohet nj projekt artistik nprmjet shnimeve, skicave dhe

Faqe

26 nga 36

krkimeve vizuale;
- prdor stile t thjeshta shkrimi, t shkputura e t prera nga revista, gazeta, etj, dhe t ngjitura,
-

pr nj qllim t caktuar, duke organizuar hapsirn s bashku me nj imazh fotografik;

modelon vazo ose nj reliev t thjesht, duke prdorur materiale, si: plastelin, carta pesta;
gdhend figura t thjeshta, duke prdorur materiale t buta, si: sapun, buk peshku;
prdor materialet e duhura nprmjet proceseve, si: prerja, dhnia form, ngjitja dhe ndrtimi i
nj strukture (letra e kartona, tela t prkulshm, drunj me nyje, unaza perdesh, material copash

t qepura dhe t mbushura, tapa shishesh, shishe plastike etj);

mbshtet pr punn e tij n imazhet e veprave t artit, artizanatit, trashgimis kulturore,
dizajnit, nga historia e artit dhe kultura botrore dhe shqiptare, n lidhje me njohurit dhe

Vizatimi:
- Teknikat grafike: rapitografi, lapsat me

tematikat msimore n program;

analizon dhe vlerson punn e vet dhe t t tjerve.
KLASA 7
Nxnsi:
eksperimenton dhe krijon me mjete dhe teknika t ndryshme artistike duke u mbshtetur n

ngjyra.
Piktura:
- Tempera, kolazhi.
Stampimi:
Monotipi, stampa me gdhendje dhe
stampime stensil.
Fotografia:
- Imazhe fotografike, aparati fotografik.
Grafk dizajni dhe prezantimi:
- Projekt artistik.
Skulptura:
- Modelimi me plastelin, balt, karta pesta.
- Gdhendja mbi materiale t buta.
- Derdhja forma pozitive dhe forma -

natyr, n mjedis, n eksperienca personale, te fantazia pr t komunikuar ide;

krijojn duke prdorur karakteristikat shprehse t mjeteve t vizatimit si: gradacionet tonale t

negative
Konstruksoni:
Materiale t ndryshme dhe t riciklueshme.

eksperimentuar burimin e drits;

-

rapitografit dhe lapsave me ngjyra;

paraqet formn tre dimensionale mbi siprfaqen dy dimensionale;
zbulon mundsit shprehse q ofron teknika e tempers dhe i prdor n krijim;
zbulon karakteristikat e tekniks s kolazhit dhe mundsit e shumta t kombinimit t
materialeve dhe i prdor n krijim pr nj qllim t caktuar;
krijon stampa me gdhndje, stampa stensil dhe stampon mbi siprfaqe me tekstur t
ndryshme;
prdor rulin si mjet ndihms pr stampim;
kupton se si funksonon dhoma e errt e aparatit fotografik;
prdor aparatin fotografik pr nj qllim t caktuar, duke kompozuar sakt dhe duke
analizon mesazhin q do t prcjell dhe przgjedh mjetet e duhura artistike pr t prcjell

Faqe

27 nga 36

kt mesazh;
-

familjarizohet me imazhe q kan lidhje n vazhdimsi me njra-tjetrn, duke prfshir

analizn e procesit dhe veprimtarin, si storibordi i filmave vizatimor dhe krijon nj t till;

shton interesin n fushn e komunikimit vizual, duke vlersuar shembuj t grafik dizajn n
prdorim, si p.sh.: reklamat e dyqaneve, reklamat e autobusve, revistat dhe gazetat, shenjat e
rrugve etj;

dallon karakteristikat e alto relievit, baso relievit dhe skulpturs s rrumbullakt;

modelon me balt nj altoreliev dhe nj natyr t qet n skulptur t rrumbullakt;

kupton dhe prdor formn negative dhe pozitive me balt ose alli;

gdhend figura t thjeshta, duke prdorur materiale t buta, si: sapun, buk peshku;

krijon objekte funksionale dizajni ose arkitekture, kukulla ose maska duke prdorur materiale
me cilsi t ndryshme (t buta, t forta, t prthyeshme, etj) dhe materiale t riciklueshme ;

mbshtet pr punn e tij n imazhet e veprave t artit, artizanatit, trashgimis kulturore,

dizajnit, nga historia e artit, kultura botrore dhe shqiptare, n lidhje me njohurit dhe tematikat

III.3.

msimore n program;
analizon dhe vlerson punn e vet dhe t t tjerve.

Tematika: Historia, arti dhe shoqria

Prshkrimi i Tematiks
N kt tematik nxnsi/sja:
analizon dhe interpreton vepra t ndryshme arti dhe objekte t trashgimis kulturore n aspektin historik dhe social kulturor. Ai komunikon emocionet dhe
gjykimin e tij mbi vepra t ndryshme arti si dhe pr punn e tij dhe t shokut. Duke ju referuar historis s artit dhe kulturs nxnsi, pasuron perceptimin pr
mjedisin q e rrethon duke e njohur m mir at. Nprmjet ksaj tematike nxnsi kupton rndsin e rolit t artit pamor dhe artistit n shoqri, gjithashtu
respekton opinione estetike dhe kritike t ndryshme.
Faqe

28 nga 36

Rezultatet e t nxnit pr kompetencat e lnds:

Krijimi artistik: prdor ide personale dhe stimuj pr krijim; zbulon rrug t ndryshme pr t realizuar idet artistike; prdor elementet e artit
pamor dhe teknikat artistike; przgjedh elementt e duhur pr t realizuar idet artistike; Prmirson punn duke u mbshtetur n zgjidhje
artistike; Analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Realizimi i punit: zgjedh ide dhe planifikon teknikat dhe mjetet pr realizim; merr n konsiderat target grupin t cilit i referohet me idet e
tij/saj; eksperimenton me mjete dhe teknika pr t materializuar idet e tij/saj; prdor teknikat artistike, elementet e artit pamor n lidhje me
mesazhin q do t prcjell; Analizon qllimin e tij/saj krijues; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe
metodat q ka prdorur.

Vlersimi artistik: identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn, gjinin n nj vepr arti; identifikon veprat e artit n aspektin e tyre historik;
identifikon aspektin shprehs dhe simbolik duke shprehur emocionet e tij/saj; interpreton, argumenton dhe shpreh kndvshtrimin e tij/saj pr nj
vepr ose objekt artistik; identifikon element t eksperiencs s tij/saj artistike, far ka msuar dhe metodat q ka prdorur.

Njohurit pr realizimin e
kompetencave t lnds

Aftsit pr realizimin e kompetencave t lnds

KLASA 6

Histori arti :
-

Nxnsi :

Vepra arti nga vende, kultura dhe koh t

ndryshme dhe objekte nga trashgimia

analizon, interpreton dhe vlerson vepra arti, objekte t trashgimis kulturore shqiptare dhe
nga kultura t tjera, n kontekstin historik dhe n kontekstin social kulturor;

kulturore (prehistoria, antikiteti, mesjeta,

identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn e prdorur, aspektet historike n nj vepr arti;

rilindja,

baroku,

romantike,

identifikon subjektin dhe simbolikn e veprs dhe shpjegon prjetimin dhe vlersimin pr t;

lvizjet

moderne

moderne,

argumenton dhe komunikon mendimin e tij mbi veprn;

prdor fjalorin e duhur si n gjuhn e folur ashtu edhe t shkruar pr t komunikuar vlersimin

klasike,
dhe

post

bashkkohore.)
Eksperienca artistike:

e tij;

Vizita n studiot e artistve, punishtet e

respekton prjetimin dhe vlersimin e t tjerve;

artizanve t zons.
Takime me artist, dizajn, artizan,

zbulon eksperienca t ndryshme artistike dhe profesione q lidhen me artin pamor, nprmjet

takimeve me artist t ndryshm si t ftuar n shkoll, nprmjet vizitave n vendin e tyre t

Faqe

29 nga 36

arkitekt etj.
Ekspozita dhe evente kulturore:
-

nga burime t ndryshme informacioni;

Vizita n muzeume, (arkeologji, etnografi)

galeri

puns, nprmjet informacionit q marrin gjat ors s msimit dhe informacionit t mbledhur

arti,

qendra

kulturore,

arkeologjike,

objekte

site -

trashgimis

viziton muze, galeri, qendrn kulturore, site arkeologjike, etj.

merr pjes n ekspozita e projekte artistike n klas, shkoll e komunitet;

prdor burime t ndryshme informacioni;

kulturore, etj.

prezanton informacionin e mbledhur rreth veprave t artit dhe autorve t tyre;

Ekspozita, projekte artistike n klas,

prezanton informacionin e mbledhur rreth objekteve t artizanatit dhe trashgimis kulturore

shkoll dhe komunitet.

nprmjet prdorimit t teknologjis.

Media:
Libra, revista, postera, filma, aparat fotografik,
kompjuter, etj.
KLASA 7
Histori arti :
-

Nxnsi:

Vepra arti nga vende, kultura dhe koh t

ndryshme dhe objekte nga trashgimia

kulturore (prehistoria, antikiteti, mesjeta,
rilindja,

baroku,

lvizjet

moderne

klasike,
dhe

post

dhe nga kultura t tjera, n kontekstin historik dhe n kontekstin social kulturor;
-

romantike,
moderne,

analizon, interpreton dhe vlerson vepra arti, objekte t trashgimis kulturore shqiptare
identifikon elementt e gjuhs vizuale, teknikn e prdorur, aspektet historike n nj vepr
arti;

bashkkohore.)

identifikon subjektin dhe simbolikn e veprs dhe shpjegon prjetimin dhe vlersimin e
pr t;

Eksperienca artistike:

argumenton dhe komunikon mendimin e tij mbi veprn;

Vizita n studiot e artistve, punishtet e

prdor fjalorin e duhur si n gjuhn e folur ashtu edhe t shkruar pr t komunikuar

artizanve t zons.
Takime me artist, dizajn, artizan,

arkitekt etj.
Ekspozita dhe evente kulturore:
-

Vizita n muzeume, (arkeologji, etnografi)

vlersimin e tij;
-

respekton prjetimin dhe vlersimin e t tjerve.

zbulon eksperienca t ndryshme artistike dhe profesione q lidhen me artin pamor,

nprmjet takimeve me artist t ndryshm, si t ftuar n shkoll, nprmjet vizitave n
Faqe

30 nga 36

galeri

arti,

qendra

kulturore,

arkeologjike,

objekte

site

trashgimis

kulturore, etj.
-

vendin e tyre t puns, nprmjet informacionit q marrin gjat ors s msimit dhe

Ekspozita, projekte artistike n klas,

shkoll dhe komunitet.

Media:
Libra, revista, postera, filma, aparat fotografik,

informacionit t mbledhur nga burime t ndryshme informacioni.

-

viziton muze, galeri, qendrn kulturore, site arkeologjike, etj;

merr pjes n ekspozita e projekte artistike n klas, shkoll e komunitet;

prdor burime t ndryshme informacioni;

prezanton informacionin e mbledhur rreth veprave t artit dhe autorve t tyre;

pPrezanton informacionin e mbledhur rreth objekteve t artizanatit dhe trashgimis

kulturore nprmjet prdorimit t teknologjis.

kompjuter, etj.
Qndrime dhe vlera:
- shpreh prmes vzhgimit, karakteristika t veprave t artit dhe dizajnit, objekteve t trashgimis kulturore dhe artizanatit;
- shpreh ide, ndjenja dhe eksperienca nprmjet artit pamor pr nj audienc t caktuar;
- prdor nj fjalor t prshtatshm artistik kur prshkruan dhe analizon nj vepr arti;
- shpreh idet e veta pr vepra t ndryshme arti dhe objekte t trashgimis kulturore;
- demonstron vetbesim n aktivitete t ndryshme artistike;
- shprehet dhe komunikon n mnyr t pavarur;
- merr pjes aktive n veprimtarit artistike vetm dhe n grup;
- prdor imagjinatn dhe kreativetin gjat realizimit t nj punimi;
- interpreton objekte nga natyra n mnyr origjinale;
- demonstron vetbesim n krijimet e veta vetm ose n grup;
- bashkpunon me t tjer n nj veprimtari artistike;
- respekton diversitetin ndaj kulturave t ndryshme;
- respekton krijimet e veta dhe t tjerve;
- mban qndrim ndaj veprave t artit, dizajnit, artizanatit dhe objekteve t trashgimis kulturore;
- njeh dhe respekton trashgimin kulturore kombtare dhe at t kulturave t tjera;
- zhvillon frym bashkpunimi dhe prgjegjsie gjat krijimit ose zhvillimit t aktiviteteve artistike;
- demonstron prqendrim dhe durim gjat punve krijuese dhe interpretuese;

Faqe

31 nga 36

IV.

Udhzime metodologjike

Prdorimi i metodologjive efikase n msimdhnien e artit pamor sht kusht n rritjen e cilsis s arritjeve nga ana e nxnsve,
duke i dhn secilit mundsin t shfaq dhe t zhvilloj potencialin pamor/artistik q zotron brenda vetes. Organizimi i mir i
proesit t msimit t artit pamor do t thot q nxnsit t vendosen n situata konkrete dhe praktike, ku ata zbulojn mjedisin
vizual dhe krijojn nprmjet prdorimit t mjeteve t larmishme artistike. Kjo arrihet vetm nprmjet nj motivimi t drejt dhe
prkundrejt zhvillimit t nj kompetence t caktuar nprmjet rezultateve t t nxnit dhe tematikave prkatse msimore.
Msimdhnia e artit pamor, pr nga vet natyra, nnkupton nj veprimtari emocionale dhe fizike. do prmbajtje dhe veprimtari
msimore n artin pamor, sht e plqyeshme dhe krijon emocione, kur nxnsit drejtohen drejt nj veprimtarie n mnyr t
vetdijshme, `ka u mundson atyre shprehjen e potencialit t tyre intelektual/artistik n shum aspekte.
Msimdhnia n artin pamor,synon gjith prfshirjen, motivimin, barazin n t gjitha aspektet dhe bazohet n msimdhnien dhe
nxnien bazuar n kompetenca; msimdhnien me n qendr nxnsin dhe msimdhnien dhe nxnien e integruar.
Nxnsit e nj klase jan t ndryshm prsa i prket mnyrs se si ata nxn: individualisht, n grup,nn udhheqjen e msuesit, t
pavarur, me an t mjeteve konkrete, etj.
Planifikimi dhe przgjedhja e strategjive dhe metodave t msimdhnies n msimin e artit pamor mban parasysh:

kompetencat kryesore t t nxnit n artin pamor;

lidhjen konceptuale, ruajtjen e koherencs vertikale t njohurive e aftsive n kuptimin q ndrtimi i do njohurie dhe edukimi i
do aftsie mbshteten n ato t mparshmet;

formimin dhe forcimin e aftsive baz t artit pamor;

rndsin e veprimtarive praktike n artin pamor, brenda dhe jasht klass, t cilat lidhin konceptet pamore me situata t jets
reale;

rndsin e prdorimit t mjeteve konkrete didaktike dhe ato t teknologjis;

Faqe

32 nga 36

veorit e veprimtarive n mnyr individuale dhe n grup;

nevojn e individit pr t nxn gjat gjith jets;

rndsin e qndrimit pozitiv ndaj lnds s artit pamor dhe vlersimit t prdorimit t gjithanshm t tij;

nxitjen e bashkveprimit msues-nxns n kuptimin q n procesin msimor msuesi dhe nxnsi jan plotsues t njritjetrit.

Nj msimdhnie e mirmenduar dhe e mirplanifikuar krijon kushtet e nevojshme pr nj nxnie t suksesshme dhe lehtson, si
punn e msuesit, ashtu edhe at t nxnsit.Kompetencat e artit pamor, q jan t prcaktuara n kt program, jan t ndrlidhura,
dhe zhvillohen nprmjet situatave t t nxnit q kan n qendr pjesmarrjen aktive t nxnsve. Ata jan aktiv kur prfshihen n
veprimtari, eksplorime, krijime ose simulime t njohurive, interpretime, qndrime dhe gjykime. Pr t siguruar kt pjesmarrje
aktive t nxnsve, msuesi duhet t krijoj nj atmosfer q i bn ata t ndihen t lirshm dhe t zhdrvjellt pr t zhvilluar
njohurit e tyre n artin pamor.
Gjithashtu, sht e rndsishme q nxnsi t punoj me situata ku i krkohen arsyetime apo prgjigje t pyetjeve t tilla si ..pse
m plqen?, ...a duket bukur?, ..far ndodh nse e vendos objektin m afr? etj. N kt mnyr ai inkurajohet t reflektoj
mbi veprimet e tij dhe t ndrmarr situata t reja.
Cilsia e msimdhnies sht elsi pr suksesin e fmijve n msimin e artit. Msuesit duhet t inkurajojn do nxns t
besoj se do t jet i suksesshm n msimin e artit, t kuptojn interesat e nxnsve, nevojat q ata kan, t ndihmojn nxnsit t
aktivizojn njohurit e mparshme, t rendisin udhzimet q do t prdorin, duke diferencuar udhzimet pr nxns me nevoja t
veanta; po kshtu msuesit duhet t stimulojn dhe inkurajojn t gjith nxnsit, duke krijuar mjedise ku nxnsit t ken mundsi
pr t eksploruar mbi artin pamor n mnyra q jan t rndsishme pr ta.
Msuesit mund ta realizojn kt nprmjet veprimtarive t ndryshme, duke nxitur pjesmarrjen me eksperiencn krijuese dhe me
materiale konkrete. Planifikimi i kohs, hapsira e prshtatshme dhe nj shumllojshmri materialesh jan t rndsishme pr t

Faqe

33 nga 36

mbshtetur nj msimdhnie efektive. Gjat procesit t msimdhnies, msuesit duhet t sigurojn nj shumllojshmri aktivitetesh
t bazuara n vlersimin e nevojave individuale t nxnsve, n nevojat e grupit dhe n praktikat m t mira msimore. Gjithashtu,
msuesit duhet t krijojn nj mjedis t prshtatshm n klas pr zhvillimin e veprimtarive t Artit pamor q nxit idet e reja tek
nxnsit.
Projektet kurrikulare afatgjata lejojn nxnsin t aplikoj njohurit dhe aftsit q zotron nga njra an dhe nga ana tjetr arrin t
kriojoj lidhje integruese me lndt tjera n fushn e arteve dhe jasht saj. Edhe prezantimet e projekteve,

diskutimet, debatet

gjat realizimit t tyre jan mundsi shum e mir pr realizimin e kompetencave pamore/artistike, por mbi t gjitha t
kompetencave kye.

V.

Udhzime pr vlersimin

N prputhje me parimet e qasjes s msimit bazuar n kompetenca, vlersimi konsiderohet si element i msimidhnies, i cili
prqndrohet n nivelin e arritjes s kompetencave. Informacioni i siguruar nga vlersimi i ndihmon msuesit t kuptojn ant e
dobta dhe ant e forta t nxnsve n prmbushjen e kompetencave,u jep mundsi t prmirsojn msimdhnien dhe t pajisin
nxnsin me informacionin prkats pr progresin e tij. Sigurisht sht i domosdoshm edhe vlersimi i prmbajtjes lidhur me
zotrimin e njohurive dhe demostrimin e aftsive pamore nprmjet treguesve t besueshm pr progresin e tyre (psh. vetvlersimi i
punimeve t nxnsve t realizuara me teknika t larmishme artistike, portofol me pun artistike, prezantim me goj, pjesmarrja n
nj projekt kurrikular etj.)
Vlersimi prshkon gjith procesin msimor dhe i shrben prmirsimit t ktij procesi. N artin pamor, vlersimi mbshtetet n
parimin e individualizimit, ku do nxns posedon dhe zhvillon prirje t veanta, duke u shprehur n mnyr individuale dhe n
bashkpunimin e realizimit t temave msimore n grup. Inkurajimi, imagjinata, shprehja origjinale dhe krijuese, interesimi, prjetimi
artistik, interpretimi dhe prezantimi i punve artistike jan forma, t cilat ndihmojn n vlersimin e puns krijuese t nxnsve n

Faqe

34 nga 36

arte. Gjithashtu, pjesmarrja individuale dhe n grup, n aktivitetet artistike t ndryshme q organizohen n klas, shkoll dhe n
komunitet, jan pjes e procesit t vlersimit.
Vlersimi mbshtetet trsisht n rezultatet e t nxnit dhe objekt i vlersimit jan krijimi i kompetencave t artit pamor t nxnsve,
prmes krijimit, interpretimit dhe vlersimit. Arritjet n lndn e artit pamor jan m shum individuale, prandaj duhet edhe t
vlersohen si t tilla.
Kjo gj bhet n funksion t matjes s kompetencave artistike t caktuara, q arrin t zhvilloj nxnsi gjat procesit msimor, vetm
ose n grup, prmes veprimtaris praktike, d.m.th., prmes krijimit, vzhgimit, dhe analizs s veprave t artit etj. Nxnsit
vlersohen, ndrsa demonstrojn arritjet nprmjet veprimtarive e produkteve t ndryshme.
Portofoli i nxnsit, sht nj tjetr mundsi vlersimi, sht nj koleksion i punimeve prgjat vitit shkollor n artin pamor. Ai mund
t prmbaj krijime, organizime dhe projekte kurrikulare, n dobi t veprimtarive t ndryshme shkollore, produkte t veprimtarive
kurrikulare etj.
Vlersimi inxnsve bhet sipas kompetencave prkatse q ata duhet t zhvillojn.

VI.

Materiale dhe burime msimore

Gjat zhvillimit t msimit n lndn e artit pamor, pr realizimin e kompetencave, msuesi prdor mjete didaktike dhe burime, t cilat
nxnsi i prek, i shikon, i prdor, etj. Ai/ajo prdor mjete vizuale, teknologji t nevojshme, jep ndihma t veanta, prshtat shembuj
t ndryshm, krijon ambiente pr aktivitete alternative etj. Edhe teknologjia ka nj ndikim t madh n artin pamor duke ndihmuar
nxnsit t eksplorojn vepra arti t ndryshme, objekte t trashgimis kulturore, objekte t dizajnit, etj, duke zhvilluar aftsit e tyre
n studimin e ksaj lnde. Msuesi prdor fjal dhe fjali t qarta, t sakta, kuptimore dhe me nj fjalor t pastr t gjuhs artistike
pamore. Msuesi siguron qasje prmes prdorimit t teksteve dhe materialeve t prshtatshme me moshn dhe mundsin e nivelit t
t msuarit. Ai/Ajo u prezanton/sqaron nxnsve prmbajtjet caktuara ose shkathtsit q ata duhet t performojn.
Msuesi u krijon mundsi nxnsve t demostrojn apo prezantojn me an t mediave detyra dhe projekte t ndryshme.
Faqe

35 nga 36

Msuesi duhet t demonstrojn drejtprdrejt gjat msimdhnies n lndn e Artit pamor. sht shum e rndsishme pr nxnsit e
ksaj moshe lidhja midis demonstrimit t msuesit dhe dhnia mundsi e prdorimit t njohurive dhe aftsive t tyre n veprimtarin
artistike. N kt mnyr ata do t krijojn pavarsi n prdorimin e mjeteve nga nj nivel n tjetrin. Kur msuesit i duhet t prdor
kontekstin kulturor t artit, duhet t marr n konsiderat t gjitha format e artit nga e gjith bota dhe nga kultura t ndryshme.
Programi i Artit pamor u jep t gjith nxnsve mundsin t zbulojn dhe t zhvillojn aftsit e tyre n prdorimin e nj sr
mjeteve dhe teknikave artistike dhe t vlersojn veprat e artit. Klasa duhet t jet gjithprfshirse pr t gjith nxnsit n orn e
artit.
Disa nga mjetet m t prdorshme didaktike jan:
-

Fotografi t ndryshme q mbajn informacionin e duhur pr eksplorimin e elemnteve t artit n natyr dhe mjedisin rrethues.
Fotografi t objekteve t ndryshme t artizanatit, t trashgimis kulturore, etj.
Riprodhime t veprave t artit dhe postera.
Mjetet audiovizive si: Tv,video, video-projektor, kompjuter, internet,CD, DVD.
Mjetet verbale, tekstet si: tekstet msimore (t detyruara), libri i msuesit, fletoret e puns, katalog, albume q mund t
prdoren n shkoll pr t mbshtetur punn e nxnsve dhe demonstruar vepra t ndryshme arti, artizanati, dizajni etj. Kto
burime duhet t diskutohen dhe vlersohen nga stafi si nj pjes e planit t tyre pr artin pamor. Ky plan duhet t jet i

rndsishm pr t przgjedhur burimet e dyta, t cilat ndihmojn pr t mbshtetur nxnsit n punt e tyre krijuese.
Mjedisi msimori: (klasa,kabinetet e artit pamor,etj.).

Faqe

36 nga 36