20-11-2004

Muziektheorie

JM_2004_04

20:27

Page 34

o
o
Voicings
Leon Lhost

(foto: Jos Knaepen)

Leon Lhost

n voicings maken we een onderscheid

naargelang de noten van het akkoord binnen een octaaf liggen - close voicing - of
dat ze het bereik van een octaaf overschrijden - open voicing of spread voicing
(fig.1).
Een ander onderscheid wordt gemaakt naargelang het meest voorkomende interval tussen de noten onderling. Zo zijn er voicings in
secunden (clusters), tertsen, kwarten en
kwinten (fig.2).

Weer andere voicings zijn de zgn. compound

chords (samengesteld). Dit zijn akkoorden
over een basnoot, bijv. D/C (schuine streep =
slash chord), of poly chords, d.w.z. een akkoord over een ander akkoord, hetgeen
wordt aangeduid door een horizontale streep
tussen de akkoordsymbolen (fig.3). Ontbreekt de terts van het akkoord, dan spreekt
men van een hybrid chord.
Een 4-part close voicing (4-stemmig) heet
ook wel 4-way close. Wordt nu de 2e stem
(van bovenaf gezien) een octaaf naar beneden getransponeerd dan spreekt men van
drop 2. Op dezelfde manier vinden we ook
drop 3 en drop 2+4 (fig.4). De bovenste
stem kan in al deze gevallen ook nog eens
gedubbeld worden een octaaf lager (soms

Met een voicing bedoelt men een akkoordpositie, d.w.z. de eigenlijke ligging en positie
van de verschillende noten van het betreffende akkoord. De keuze van een bepaalde voicing
wordt bepaald door de vakkennis en smaak van de uitvoerend musicus of arrangeur.

fig. 1

fig. 2

fig. 3

fig. 4

fig. 5

Jazzmozaek thuis bezorgd?

Stuur je adres naar het secretariaat (zie colofon). U ontvangt Jazzmozaek gratis in de bus. Voor adressen in het buitenland
wordt een vergoeding voor de verzendingskosten gevraagd. Contacteer het secretariaat! mailto: info@muzmoz.be

34

JM_2004_04

20-11-2004

20:27

Page 35

hoger): dan spreken we van bijv. drop 2

double lead. Tenslotte kan i.p.v. de octaaf
dubbeling soms een andere akkoordnoot of
tension gekozen worden. We krijgen dan een
5-stemmig akkoord (fig.5).
Worden specifieke kleuringsnoten aan een
akkoord toegevoegd dan spreekt men wel
van add note voicings en color tone voicings (fig.6).
In fig.7 worden de 4-stemmige linkerhand
voicings gegeven die de meeste jazzpianisten gebruiken als ze soleren. Ze zijn gegeven
in II - V - I vorm, in zowel majeur als mineur,
omdat ze in die volgorde het meest voorkomen. Er is steeds een A- en een B-positie die
gewoon omkeringen van elkaar zijn. Gebruik
de A-positie in de toonsoorten tussen C en F,
en de B-positie tussen F en B. In de meeste
van deze voicings zijn de grondtoon en de
kwint vervangen door tensions (upper extensions): 9 of b9 i.p.v. de grondtoon, en 13 of
b13 i.p.v. de kwint. In het maj7-akkoord
wordt de septiem steeds vervangen door de
sext.
In fig.8 ten slotte worden de meest gebruikte
5-stemmige open voicings gegeven, weer in
II - V - I vorm, in majeur en mineur, en in Aen B-positie. Deze voicings worden gebruikt
bij 2-handige begeleiding op piano, maar
eveneens voor blazers/strijkers in arrangementen.

fig. 6

fig. 7

fig. 8

(Ad BF Marketing)
1/6

Literatuur:
The Chord Scale Theory & Jazz Harmony,
B. Nettles/R. Graf - Advance Music
Modern Jazz Voicings, Ted Pease & Ken
Pullig - Berklee Press
Jazz Piano, Jeff Gardner - HL Music/Editions
Henry Lemoine

Help?
Bij Muziekmozaek kunnen zowel lezers en muzikanten terecht met hun vragen.
Mail ons ook je reacties op artikels in Jazzmozaek. mailto: redactie.jazzmozaiek@skynet.be

www.jazzmozaiek.be
35