1.

Izraunajte volumen kisika, pri standardnim uvjetima, potreban za potpuno izgaranje

8 g sumpora:
A. 11,2 dm3
B. 22,4 dm3
C. 16,8 dm3
D. 28,4 dm3
E. 5,6 dm3
Rjeenje:
S(s) + O2(g) SO2(g)
() =

()
8
=
= 0,25
() 32,06

(2 ) 1
=
()
1

(2 ) = () = 0,25
(2 ) =

(2 )

(2 ) = (2 ) = 0,25 22,4

3
= 5,6 3

2. Dvostruku kovalentnu vezu nalazimo u molekuli:

A) natrijevog sulfida
B) natrijevog oksida
C) kisika
D) duika
E) fluora
Rjeenje: natrijev oksid i natrijev sulfid su formulske jedinke iji su ioni povezani ionskom
vezom. U molekulu duika atomi su povezani trostrukom kovalentnom vezom, a u molekuli
flora jednostrukom. Atomi kisika u valentnoj ljusci posjeduju dva nesparena elektrona i kako bi
postigli oktet odnosno elektronsku konfiguraciju plemenitog plina nastaje dvostruka
kovalentna veza.
.. ..
O
..

.. .
.
O
..

3. Koja koliina vode nastaje potpunom neutralizacijom jednog mola sumporne kiseline:
A. 1 mola
B. 2 mola
C. 3 mola
D. 1/3 mola
E. 1/2 mola

Rjeenje:
H2SO4(aq) + 2 NaOH(aq) Na2SO4(aq) + 2 H2O(l)
(H2 O)
2
=
)
(2 4
1
(H2 O) = 2 (2 4 ) = 2 1 = 2
4. Iz navedenih podataka izraunajte standardnu entalpiju stvaranja metana:
cH(CH4) = - 890 kJ/mol, fH (H2O) = - 285,8 kJ/mol, fH(CO2) = - 393,5 kJ/mol
A. -75 kJ/mol
B. 75 kJ/mol
C. -210 kJ/mol
D. 210 kJ /mol
Rjeenje: Iz napisanih vrijednosti entalpija napiu se pripadajue kemijske reakcije i njihove
vrijednosti. Zbrajanjem niza kemijskih reakcija trebamo dobiti onu eljenu, a to je nastajanje
metana iz elementarnih tvari. Promjene entalpije u kemijskoj reakciji od reaktanata do
produkata jednaka je bez obzira na put kojim se reakcija odvija.
CH4(g) + 2 O2(g) CO2(g) + 2 H2O(g)
H2(g) + O2(g) H2O(g)
C(s) + O2(g) CO2(g)

- 890,0 kJ/mol
- 285,8 kJ/mol
- 393,5 kJ/mol

CO2(g) + 2 H2O(g) CH4(g) + 2 O2(g)

H2(g) + O2(g) H2O(g) /x2
C(s) + O2(g) CO2(g)

890,0 kJ/mol
- 285,8 kJ/mol/x2
- 393,5 kJ/mol

CO2(g) + 2 H2O(g) CH4(g) + 2 O2(g)

2 H2(g) + O2(g) 2 H2O(g)
C(s) + O2(g) CO2(g)
C(s) + 2 H2(g) CH4(g)

890,0 kJ/mol
- 571,6 kJ/mol
- 393,5 kJ/mol
-75,1 kJ/mol

Zbrojimo li sve reaktante i produkte i vrijednosti pojedinih entalpija dobiti emo sumarnu
reakciju i njenu vrijednost entalpije.
5. Koja od sljedeih vrsta sadri 27 protona i 24 elektrona?
A. Al
B. Co3C. Cr3+
D. Co3+
Rjeenje:
Obzirom da je atom neutralna estica i sadri jednak broj protona i elektrona tada traena
estica mora biti pozitivno nabijena i imati atomski broj 27, a to je Co3+.

6. Koji su od sljedeih parova izobari:

a) 124Sn i 124Te
b) 3He i 4He
c) 12C i 14N
d) 3H i 2H+
Rjeenje: Izobari su atomi razliiti elemenata koji imaju isti maseni broj, a to su 124Sn i 124Te.
7. Vodikove veze mogue su izmeu molekula:
A. N2
B. H2
C. CH3OH
D. C6H6
Rjeenje: Jedino molekula metanola posjeduje akceptor vodikove veze, a to je kisikov atom i
donor protona vodikov atom hidroksilne skupine. Zbog velike razlike u elektronegativnosti
vodikova i kisikova atoma dolazi do polariziranja naboja na atomima. Kisik postaje parcijalno
negativno nabijen dok vodik postaje parcijalno pozitivno nabijen. Zbog toga se hidroksilni
vodikov atom jedne molekule elektrostaski privlai s hidroksilnim kisikom druge molekule.
Navedenu interakciju nazivamo vodikovom vezom.

CH3
CH3

.. O
.. -

O
.. H

8. Tona je jednadba:
A) Ca(OH)2 + H2SO4 CaSO4 + 2 H2O
B) Ca(OH)2 + H2SO4 CaHSO4 + H2
C) Ca(OH)2 + 2 H2SO4 Ca(SO4)2 + 2 H2O
D) Ca(OH)2 + H2SO4 CaH2SO4 + 2 OH
E) Ca(OH)2 + HCl CaH2O + Cl
Rjeenje: Jedina ispravno napisana reakcija neutralizacije je ona u kojoj nastaju molekule vode
i koja je masom i nabojem izjednaena odnosno izjednaen joj je broj atoma s lijeve i desne
strane reakcije.
9. Oksidacijski broj joda u natrijevom jodatu je:
A. 1
B. +1
C. +3

D. +7
E. +5
Rjeenje: Kemijska formula natrijeva jodata je NaIO3.
I

V -II

NaIO3
Oksidacijski broj joda takoer se moe rijeiti i matematiki. Oksidacijski broj natrija i kisika
poznati su nam iz pravila za odreivanje oksidacijskog broja Na (I), O(-II), dok nam je jod
nepoznat i I=x. Zbroj oksidacijskih brojeva mora biti jednak nula za navedenu formulsku
jedinku.
(I)+x+3(-II)=0
x=6-1=5
10. Nije linearna sljedea molekula:
A. ugljini dioksid
B. berilijev klorid
C. etin
D. sumporovodik
Rjeenje: Prvo je potrebno nacrtati Lewisove strukturne formule.

..
O
..
.. ..
Cl
..
H

..
O
..

..
.
Cl
.. .

Be
C

.. ..
S
H

Iz navedenih crtea jasno je vidljivo kako samo sumporov atom u molekuli sumporovodika ima
nepodjeljene elektronske parove koji se odbijaju sa veznim parovima i zbog toga molekula nije
linearna (VSEPR teorija).
11. Reakcijom 5 g srebrovog nitrata s 5 g natrijeva klorida nastaje :
A. 5 g AgCl
B. 12,3 g AgCl
C. 4,3 g AgCl
D. 5 g NaNO3
E. 7,3 g NaNO3
Rjeenje:
AgNO3(aq) + NaCl(aq) AgCl(s) + NaNO3(aq)

(3 ) =

(3 )
5
=
= 0,03
(3 ) 169,91

(3 ) =

(3 )
5
=
= 0,059
(3 ) 85

Iz rauna je vidljivo da je mjerodavni reaktant srebrov nitrat, pa onda prema njemu raunamo
mnoinu nastalog srebrova klorida.
() = (3 ) = 0,03 ,
() = () () = 0,03 143,35

= 4,3

12. Osmotski tlak otopine koja sadri 2 mol/dm3 NaCl u odnosu na osmotski tlak otopine
glukoze koncentracije 4 mol/dm3 pri istoj temperaturi je:
A. dvostruko vei
B. trostruko manji
C. jednak
D. trostruko vei
Rjeenje: Matematiki izraz koji opisuje vrijednost osmotskog tlaka je
=
osmotski tlak
c mnoinska koncentracija otopine
T termodinamika temperatura
i faktor disocijacije.
Natrijev klorid disocijacijom daje dva iona, dok glukoza ne disocira. Faktor disocijacije za
natrijev klorid je 2, a za glukozu 1. Obzirom da je umnoak R i T isti za obje otopine iz formule
je vidljivo da je umnoak mnoinske koncentracije i faktora disocijacije takoer isti za obje
otopine, pa je osmotski tlak jednak.

13. Od sljedeih otopina soli koncentracije c=0,3 mol/L najnie ledite ima otopina:
A. NaNO3
B. K2SO4
C. K3PO4
D. CH3COONa
Rjeenje: Obzirom da sve otopine imaju istu koncentraciju, najnie ledite e imati otopina one
soli koja disocijacijom daje vei broj iona odnosno ima vei faktor disocijacije. U ovom sluaju
to je kalijev fosfat jer disocijacijom daje etiri iona.

K3PO4(aq) 3 K+(aq) + PO43-(aq), i=4

14. Konstanata ravnotee za reakciju 2 NO(g) + O2(g) 2 NO2(g) ima mjernu jedinicu:
A. mol/dm3
B. dm3/mol
C. 1
D. mol-1/dm3
E. mol dm3
Rjeenje: Potrebno je napisati izraz za kostantu ravnotee i uvrstiti fizikalne jedinice.
[/3 ]2
2 (NO2 )
3
1
3
c = 2
=
= =
(NO) (O2 ) [/3 ]2 [/3 ]

15. Ako se elektrolizi podvrgne vodena otopina natrijevog sulfata:

A. vodik se izluuje na anodi
B. vodik se izluuje na katodi
C. O2 se izluuje na katodi
D. elementarni natrij se izluuje na katodi
E. na anodi se reduciraju molekule vode
Rjeenje:
KATODA (): 4 H2O + 4e 2 H2 + 4 OH
ANODA (+): 4 OH O2 + 2 H2O + 4 e
16. Brojana vrijednost konstante ravnotee kemijske reakcije ovisi o:
A. koncentraciji reaktanata
B. koncentraciji produkata
C. tlaku reaktanata odnosno produkata
D. temperaturi
E. katalizatoru
Rjeenje: Promjena temperature
koncentracija reaktanata smjesi.

reakcijske

smjese

uzrokuje

pomak

ravnotenih

17. Izmeu etiri navedena hidrida najnie vrelite ima:

A. CH4
B. NH3
C. H2O
D. NaH
Rjeenje: Veze izmeu ugljika i vodika u metanu su kovalentne. Molekule metana nisu polarne
molekule. Time su sile izmeu molekula metana najslabije, a to znai da su molekule metana
najpokretljivije pa metan prelazi u plinovito stanje na najnioj temperaturi od svih
navedenih hidrida.

18. Mravlja kiselina nastaje:

A. oksidacijom acetona
B. oksidacijom metanala
C. oksidacijom etana
D. oksidacijom acetilena
E. hidrogeniranjem acetilena
Rjeenje: Oksidacijom aldehida odnosno metanala (formaldehida) nastaje mravlja, formijatna
kiselina:
2 HCHO + O2 2 HCOOH
19. Par izomera ine:
A. propanon i metoksietan
B. glukoza i maltoza
C. dietileter(etoksietan) i propan-2-ol
D. 2-metilpropanol i butan-2-ol
E. butanol i izopropanol
Rjeenje: 2-metil-propanol i butan-2-ol imaju istu molekulsku formulu (bruto-formulu) C4H10O,
a razliitu strukturu to ih ini parom izomera

OH

OH

20. Dvostruku vezu u molekuli ima slijedei spoj:

A. acetilen
B. oleinska kiselina
C. stearinska kiselina
D. cikloheksan
E. maslana kiselina
Rjeenje:CH3(CH2)7CH=CH(CH2)7COOH
21. Kod ketoza formule C6H12O6 broj moguih stereoizomera iznosi:
A) 4
B) 8
C) 12
D) 18
Rjeenje: Najvei broj stereoizomera moe se izraunati pomou formule 2n, gdje je n broj
kiralnih ugljikovih atoma. Kod traenih ketoza n = 3. 23 = 8 stereoizomera.
22. Reakcijom natrija i etanola nastaje:
A. kisik i natrijev etanoat
B. natrijev etoksid i vodik

C. voda i natrijev etoksid

D. karboksilna kiselina
Rjeenje: Reakcijom metala i alkohola nastaje alkoksid (natrijev etoksid) i vodik.
23. Derivat karboksilne kiseline je:
A. metilbenzoat
B. benzilni alkohol
C. fenoksibenzen
D. fenol
Rjeenje: Metilbenzoat je ester nastao iz metanola i benzojeve kiseline. Esteri su derivati
karboksilnih kiselina.