Ngi i din php l ca cng ty

VNECONOMY cp nht: 03/08/2006

Trong cng ty trch nhim hu hn v c phn

Vit Nam, ngi i din php l ca chng
thng l ch tch hi ng qun tr hay tng gim
c (gim c), hoc l ch tch hi ng qun tr
kim tng gim c.
Vic chn la nh th cho cng ty c li hay hi g?
Vai tr ca ngi i din php l
Cng ty phi c ngi i din php l bi v n l...
con ma. l s m t chn tht nht v cng ty.
Tht vy, ta khng th s, khng thy c n; ging
nh ta c th thy ng A hay bt tay b B. N l mt thc th do lut php t ra v do
c th i kin v b kin.
ng k thnh lp doanh nghip ti
S k hoch v u t Tp.HCM.

V vy, theo lut ca ta, n c c cu t chc cht ch, c ti sn v chu trch nhim
bng ti sn ca n. V giy t h tch ca n, c th ni giy ng k kinh doanh l
khai sinh v bn iu l l hnh hi ca n. C bn v mt php l nh th, n c th
thu nh ca bn v... x tin c!
Vy lm sao tm c n? Lm sao gi th cho n? D n c c cu t chc cht
ch nhng vo mt cng ty bn s thy nh xng, my mc v nhiu ngi. Vy ai l
cng ty?
tr li, lut t ra ngi i din php l. V ngi y c th l mt ngi nm mt
trong nhng chc v nu trn. Tuy nhin, y cn phn bit gia (i) mt c nhn
nht nh (ng A, b B); (ii) chc v h nm gi (ng tng, b ph...) v (iii) ngi i
din php l.
ba yu t trn v trong tng quan vi cng ty, hai ci u thay i cn ci th ba
khng; n tn ti cng vi cng ty. Chnh v n khng i nn... con ma ht chy! Vy
ngi i din php l ca cng ty l ngi c cng ty c ra tip xc, giao dch vi
nhng ngi bn ngoi cng ty (thu gi thng bo, ta gi giy triu tp, nh cung cp
i n). Cn lut s nu c thc n cng ty theo ng mu mc th phi vit: Knh gi
cng ty ABC do ng Nguyn Vn Mt, tng gim c i din.
Di dng nh th khng bao gi cng ty c th chi ta: Chng ti khng nhn
c th i n ca nguyn n. Vy nu t chn th i din php l ca cng ty
ch l ngi nhn v gi giy t nhn danh cng ty v mi vic lm ca ngi y rng
buc cng ty. ngha ca n ch c th!
Trch nhim ca ngi i din php l cng ty

Cng ging nh mt c nhn, khi cng ty hot ng n c th gy thit hi; do n

phi chu trch nhim. Mc ch chnh yu ca lut l n nh t cch v quy nh trch
nhim.
Cng ty cng c nhiu t cch: ngi mua khi cn nguyn liu; ngi bn khi c sn
phm; ngi cung cp dch v v tt nhin cng l ch n... Trch nhim ca n ch c
th l t nguyn hay b c quan t php buc thanh ton n nn v b pht theo mt lnh
hnh chnh. l trch nhim dn s. Chnh cng ty chu trch nhim ch khng phi
ngi i din php l ca n, hay nhng ngi nm chc ch tch, tng gim c.
Xin nhn mnh tnh cht thun ty rng buc ca ngi i din php l v hin c cc
quy nh buc gim c cng ty phi ch thn i ly giy chng nhn ng k kinh
doanh, ly con du hay k bin bn k lut lao ng, nht nh khng cho y quyn!
Ngi ngoi cng ty khi giao dch vi n th ch cn quan tm n vic rng buc
c n vi hnh ng ca n bt n chu trch nhim, khng ln ln n vi ngi
iu hnh n.
Mi nm trc y, Ta n Cn Th, hi ng nhn dn, cng an, vin kim st
nhm ln gia cng ty v tng gim c nn x ng gim c 18 nm t trong khi
cng ty tha ti sn tr n (v Cng ty Vipromco)! Hi nhp i hi phi ngh ging nh
ngi khc.
Rng buc cng ty vo hnh ng ca n
i vi ngi bn ngoi, cng ty khng th chi b hnh ng ca mnh khi ngi i
din php l ca n thc hin nhn danh n (k hp ng, gi vn bn, lp cam kt...).
D c nghe nh vy th vn phi xem xt cho cn thn v ng qun rng mnh chi
vi... con ma. N c th chi v bo rng ngi i din php l cam kt vt thm
quyn!
Cng ty c mt khi ti sn ln; cho nn trong bn iu l - m cc c ng lp ra h phn nh thm quyn: cam kt vi s tin no th ai c quyt nh. Bn iu l c
th ghi hi ng qun tr quyt nh cc hp ng t mt t tr ln. Nu gim c cng
ty - ngi i din php l - k hp ng c gi tr 1,1 t m khng c php ca hi ng
qun tr l ng ta vt thm quyn. V con ma chi ngay!
Nh th nu bn c k kt g vi mt cng ty th - ngoi nhng th khc - phi tm xem
cch no rng buc c n. Cch lm l: (i) xem bn iu l bit ai l i din
php l, nu khng phi ngi y k, th ngi k thay c c y quyn ca ngi
trc hay c s chp thun ca hi ng qun tr khng; c khi hi ng qun tr giao
cho mt ngi khc khng phi l tng gim c k kt trong mt giao dch nht nh
no ; (ii) ngi i din php l k c ng thm quyn khng - tc l xem h c
c php tr cho mnh s tin khng - bn iu l phn nh thm quyn k kt ra
sao; (iii) nu thy k vt thm quyn th phi hi xem c ngh quyt ca hi ng qun
tr cho php lm khng.
Phi lm nhng vic ny khi k kt hp ng chuyn dch ti sn (mua, bn, xin vay... )
c gi tr ln tm tc... con ma. Nu khng l c ri ro php l. Tuy nhin, xin thm,
nu c bt k ai trong cng ty k m sau ny cng ty u nhn l mnh lm th vn

ngi i din php l khng cn quan trng na.

Ci r ca vn l... con ma n chi nn phi bt tn tay, day tn trn.
Mt ngh thc t
n y, chng ta ng l ngi i din php l ca cng ty ch l ngi gi nhn
th t v l s giao dch gia cng ty vi ngi bn ngoi. Trong ni b cng ty,
ngi c quyn hnh c th l mt ngi khng lm i din php l; ging nh trong
mt cng ty gia nh ng chng ng ra giao dch theo lnh ca... tiu i trng (nh
cc ng thng ni).
S phn chia quyn hnh trong cng ty l vic ni b v c ghi trong cc vn kin hay
- quy c hn - trong cm nang iu hnh tng qut ca cng ty (m hin nay a s cng
ty ca ta cha c) v vic khng th buc ngi ngoi phi nhn nhn. Nhn vin ca
cng ty c cho bit khi vo lm l h thuc quyn ai v ai c quyn g i vi h.
Nhng ngi c quyn i vi nhn vin thng khng phi l ngi i din php l.
Khi h lm ng theo cm nang, k tn mnh v ng du ca cng ty th hnh ng y
l ca cng ty v n rng buc cng ty. Bn trong cng ty khng cn ngi i din
php l m l ai c quyn hnh g.
V ngi giao dch vi bn ngoi khng nht thit phi l ngi nm quyn hnh trong
cng ty cho nn ngh nu ra y l khng nn cho ch tch hi ng qun tr lm
ngi i din php l m hy cho tng gim c. C vi l do lm nh th.
Th nht, hi ng qun tr quyt nh nhng vn mang tnh di hn, lu lu mi hp
mt ln; ch tch hi ng gi nhim v gi, nhn th vi bn ngoi l khng thch
hp. Ngi y i vng th sao? Th hai, cng ty cn mt s lin tc khi giao tip vi bn
ngoi. Vic ny ch nn do mt ngi lm; ko ngi nhn bn ngoi b ln ln. Hn
na, ch tch hi ng quyt nh thng phi tham kho kin cc thnh vin khc ca
hi ng nn kh lng p ng tnh hnh khi cp bch.
Th ba, hi ng qun tr do i hi ng c ng bu, vic bu chn c khi gp rc ri
v c ng ngi, trong khi tng gim c do hi ng b nhim v bc sau; trc trc
ca i hi c ng khng ko di xung vic chn la tng gim c; nh vy tnh lin
tc ca cng ty c bo m.
Trong v tranh chp ti Cng ty ay Si Gn va qua, khi ng ch tch ny gi con du,
ng kia cho chim tr s v cng ty phi ngng hot ng; nu nh c ngi i din
php l l tng gim c thun ty, khng kim nhim g, th ngi ny (i) ng tch
bit vi c hi ng qun tr mi ln c (v khng do i hi c ng bu); (ii) h c
th nh cng an chm dt vic chim tr s, v khng c vic con du b ly mt
khin phi chy n ta n ri n v ni thi hnh n; tc l trong cng ty c c ch
ni ti t gii quyt tranh chp.
Ngi i din php l ca cng ty c ngha l . H khng nht thit phi nm
quyn cao nht trong cng ty m ch l ngi lin lc chnh thc vi bn ngoi v - quan
trng hn - khng c t on.

LS. Nguyn Ngc Bch (TBKTSG