Ejercicios Euskal Aditzak 1

A-01 Izan_OA
NOR?...
(Quin?)
NORTZUK?... (Quines?)
ZER?... (Qu?)
ZEIN?... (Cul?)
Aditza (verbo):
IZAN
Ni
Zu
Hura
Gu
Jon eta ni
Zuek
Jon eta zu
Haiek
NAIZ
ZARA
DA
(Yo soy)
(T eres)
(El-ella es)
GARA
gara
ZARETE
zarete
DIRA
(Nosotros-as somos)
(Jon y yo somos)
(Vosotros-as sois)
(Jon y t sois)
(Ellos-as son)
NOR zara zu?

ZER zara zu?
Zu Bego (al) zara?
Zu neska (al) zara?
NORTZUK zarete zuek?

ZER zarete zuek?
Zuek neskak (al) zarete?
Ni Mikel naiz.
Ni mutila naiz.
Ez, ni ez naiz Bego; ni Mikel naiz.
Ez, ni ez naiz neska; ni mutila naiz.
Gu Mikel eta Iaki gara.

Gu mutilak gara.
Ez, gu ez gara neskak; gu mutilak
gara.
Hau:
Hori:
Hura:
Este, esta, esto

Ese, esa, eso
Aquel, aquella, aquello
Nire-a:
Zure-a:
Mi, mo, ma
Tu, tuyo, tuya
Hauek:
Horiek:
Haiek:
Estos, estas
Esos, esas
Aquellos, aquellas
Gure-a:
Zuen-a:
Nuestro, nuestra
Vuestro, vuestra
A-02 Egon_OA
NON? (Dnde?)
Izen arruntak: (Nombres comunes)

Bokalez amaituta:
Si terminan en vocal
baserri
sukalde
ikastetxe
- an
+
+
+
an
an
an
=
=
=
baserrian
sukaldean
ikastetxean
(en el casero)
(en la cocina)
(en el colegio)
(a + a = a)
hondartza
eskola
ikasgela
+
+
+
an
an
an
=
=
=
hondartzan
eskolan
ikasgelan
(en la playa)
(en la escuela)
(en la clase / aula)
Kontsonantez amaituta: - (e)an

Si terminan en consonante
arbel
autobus
zuhaitz
+
+
+
(e)an
(e)an
(e)an
=
=
=
arbelean
autobusean
zuhaitzean
(en la pizarra)
(en el autobs)
(en el rbol)
Aditza: (Verbo)
EGON
Ni
Zu
Hura
NAGO
ZAUDE
DAGO
(Yo estoy)
(T ests)
(El-ella est)
Gu
Zuek
Haiek
GAUDE
ZAUDETE
DAUDE
(Nosotros-as estamos)
(Vosotros-as estis)
(Ellos-as estn)
A-03 Joan_OA
NORA? (Adnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- ra
ra =
ra =
ra =
Kontsonantez amaituta:
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)ra =
+ (e)ra =
+ (e)ra =
baserrira
sukaldera
ikastetxera
(al casero)
(a la cocina)
(al colegio)
- (e)ra
arbelera
autobusera
zuhaitzera
(a la pizarra)
(al autobs)
(al rbol)
Aditza:
JOAN
Ni
Zu
Hura
NOA
ZOAZ
DOA
(Yo voy)
(T vas)
(El-ella va)
Gu
Zuek
Haiek
GOAZ
ZOAZTE
DOAZ
(Nosotros-as vamos)
(Vosotros-as vais)
(Ellos-as van)
A-04 Etorri_OA
NONDIK? (De dnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- tik
tik =
tik =
tik =
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)tik =
+ (e)tik =
+ (e)tik =
baserritik
sukaldetik
ikastetxetik
(del casero)
(de la cocina)
(del colegio)
- (e)tik
arbeletik
autobusetik
zuhaitzetik
(de la pizarra)
(del autobs)
(del rbol)
Aditza:
ETORRI
Ni
Zu
Hura
NATOR
ZATOZ
DATOR
(Yo vengo)
(T vienes)
(El-ella viene)
Gu
Zuek
Haiek
GATOZ
ZATOZTE
DATOZ
(Nosotros-as venimos)
(Vosotros-as vens)
(Ellos-ellas vienen)
A-05 Ibili_OA
NON? ((En)dnde / por dnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- an
an =
an =
an =
baserrian
sukaldean
ikastetxean
(en / por el casero)

(en / por la cocina)
(en / por el colegio)
(a + a = a)
hondartza
eskola
ikasgela
+
+
+
an =
an =
an =
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)an =
+ (e)an =
+ (e)an =
hondartzan
eskolan
ikasgelan
(en / por la playa)

(en / por la escuela)
(en / por la clase / aula)
- (e)an
arbelean
autobusean
zuhaitzean
(en la pizarra)
(en el autobs)
(en el rbol)
Aditza:
IBILI
Ni
Zu
Hura
NABIL
ZABILTZA
DABIL
(Yo ando)
(T andas)
(El-ella anda)
Gu
Zuek
Haiek
GABILTZA
ZABILTZATE
DABILTZA
(Nosotros-as andamos)
(Vosotros-as andis)
(Ellos-ellas andan)
A-06 Bizi izan_OA
Izen bereziak (Hiriak eta herriak):

Nombres propios (Ciudades y pueblos)
Bokalez amaituta:
Bilbo
Donostia
Iruea
-n
+
+
+
n =
n =
n =
Gasteiz
Irun
Eibar
Aditza:
+
+
+
(e)n =
(e)n =
(e)n =
Bilbon
Donostian
Iruean
(en Bilbao)
(en San Sebastin)
(en Pamplona)
- (e)n
Gasteizen
Irunen
Eibarren
(en Vitoria)
(en Irn)
(en Eibar)
(Verbo)
BIZI IZAN
Ni
Zu
Hura
BIZI
BIZI
BIZI
Gu
BIZI
Zuek BIZI
Haiek BIZI
naiz
zara
da
(Yo vivo)
(T vives)
(El-ella vive)
gara
zarete
dira
(Nosotros-as vivimos)
(Vosotros-as vivs)
(Ellos-as viven)
Hau:
Hori:
Hura:
Este, esta, esto

Ese, esa, eso
Nire:
Zure:
Mi, mo, ma
Tu, tuyo, tuya
Hauek:
Horiek:
Haiek:
Estos, estas
Estos, esas
Aquellos, aquellas
Gure: Nuestro, nuestra

Zuen: Vuestro, vuestra
A-07 NOR-Aditz trinkoak_OA
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
BIZI IZAN
(Vivir)
BIZI
BIZI
BIZI
BIZI
BIZI
BIZI
(Yo vivo)
(T vives)
(El vive)
(Nosotros vivimos)
(Vosotros vivs)
(Ellos viven)
naiz
zara
da
gara
zarete
dira
EGON
(Estar)
NAGO
ZAUDE
DAGO
GAUDE
ZAUDETE
DAUDE
(Yo estoy)
(T ests)
(El est)
(Nosotros estamos)
(Vosotros estis)
(Ellos estn)
JOAN
(Ir)
NOA
ZOAZ
DOA
GOAZ
ZOAZTE
DOAZ
(Yo voy)
(T vas)
(El va)
(Nosotros vamos)
(Vosotros vais)
(Ellos van)
ETORRI
(Venir)
NATOR
ZATOZ
DATOR
GATOZ
ZATOZTE
DATOZ
(Yo vengo)
(T vienes)
(El viene)
(Nosotros venimos)
(Vosotros vens)
(Ellos vienen)
IBILI
(Andar)
NABIL
ZABILTZA
DABIL
GABILTZA
ZABILTZATE
DABILTZA
(Yo ando)
(T andas)
(El anda)
(Nosotros andamos)
(Vosotros andis)
(Ellos andan)
Bilbon
Donostian
Gasteizen
Eibarren
etxean
ikasgelan
arbelean
zuhaitzean
etxera
ikasgelara
arbelera
zuhaitzera
etxetik
ikasgelatik
arbeletik
zuhaitzetik
etxean
ikasgelan
arbelean
zuhaitzean
A-11
NOR-OA_1
NOIZ? (Cundo?)
Bokalez amaituta:
Eguerdi
- an
an =
Goiz
Gaur
Lehen
Duela gutxi
Orain dela gutxi
Lehentxoago
(e)an =
eguerdian
(al medioda)
- (e)an
goizean
(a la / por la maana)
(hoy)
(antes)
(hace poco)
(hace poco)
(hace poquito)
Aditza:
Ni
Zu
Hura
JOAN
SARTU
IBILI
naiz
zara
da
(Yo he ido)
(T has entrado)
(El ha andado)
Gu
Zuek
Haiek
EGON
IRTEN
IGO
gara
zarete
dira
(Nosotros hemos estado)

(Vosotros habis salido)
(Ellos han subido)
A-12
NOR-OA_2
NOIZERO? (Cundo / Cada cunto tiempo?)

Bokalez amaituta:
Eguerdi
Arratsalde
Igande
Aste
Uda
Urte
+
+
+
+
+
+
ro
ro
ro
ro
ro
ro
Ordu
ro =
orduoro
- (e)ro
Egun
Goiz
Gau
Hil
Astelehen
Ostiral
Larunbat
- ro
+
+
+
+
+
+
+
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
=
eguerdiro
arratsaldero
igandero
astero
udaro
urtero
egunero
goizero
gauero
hilero
astelehenero
ostiralero
larunbatero
Beti
Askotan
Sarritan
Noizbehinka
(siempre)
(muchas veces)
(con frecuencia)
(de vez en cuando)
Goiz
Garaiz
Berandu
(pronto, temprano)
(a tiempo, a la hora)
(tarde)
(cada medioda)
(todas las tardes)
(cada domingo)
(todas las semanas)
(cada verano)
(cada ao / todos los
aos)
(cada hora)
(todos los das)

(cada maana)
(todas las noches)
(todos los meses)
(cada lunes)
(todos los viernes)
(todos los sbados)
Aditza:
Ni
Zu
Hura
JOATEN
SARTZEN
IBILTZEN
naiz
zara
da
(Yo suelo ir)

(T sueles entrar)
(El suele andar)
Gu
Zuek
Haiek
EGOTEN
IRTETEN
IGOTZEN
gara
zarete
dira
(Nosotros solemos estar)

(Vosotros solis salir)
(Ellos suelen subir)
A-13
NOR-OA_3
NOIZ? (Cundo?)
Gero
Laster
(luego / despus)
(pronto / dentro de poco tiempo)
Gaur gauean
(hoy por la noche / esta noche)
Bihar
.......... goizean
.......... eguerdian
.......... gauean
(maana)
(maana por la maana)
(maana al medioda)
(maana por la noche)
Etzi
.......... goizean
.......... gauean
(pasado maana)
(pasado maana por la maana)
(pasado maana al medioda)
(pasado maana por la noche)
Datorren
...............
...............
...............
(el prximo da)

(la prxima semana)
(el prximo mes / el mes que viene)
(el prximo ao / el ao que viene)
egunean
astean
hilean
urtean
Hemendik bi egunetara
................. astebetera
................. hiru urtetara
Goiz:
Garaiz:
Berandu:
(de aqu a dos das / dentro de dos das)

(de aqu a una semana /
dentro de una semana)
(de aqu a tres aos / dentro de tres aos)
pronto / temprano
a tiempo / a la hora
tarde
Aditza:
Ni
Zu
Hura
JOANGO
SARTUKO
IBILIKO
naiz
zara
da
(Yo ir)
(T entrars)
(El andar)
Gu
Zuek
Haiek
EGONGO
IRTENGO
IGOKO
gara
zarete
dira
(Nosotros estaremos)
(Vosotros saldris)
(Ellos subirn)
A-14 Puntukariak
ZERTAN?
Noiz?
Orain
Oraintxe bertan
Une honetan
(Ahora)
(Ahora mismo)
(En este momento)
Zertan ari zara?
(A qu te dedicas?)
(Qu ests haciendo?)
Aditz trinkoak: (Estos cinco verbos utilizan una sola palabra)

Ni
Zu
Hura
izan
egon
joan
etorri
ibili
naiz
zara
da
nago
zaude
dago
noa
zoaz
doa
nator
zatoz
dator
nabil
zabiltza
dabil
(Yo soy, estoy, voy, vengo...)

(T eres, ests, vas, vienes...)
(El es, est, va, viene, anda...)
Gu
gara
gaude
goaz
gatoz
gabiltza
(Nosotros somos, estamos...)
Zuek zarete zaudete zoazte zatozte zabiltzate (Vosotros sois, estis, vais...)
Haiek dira
daude
doaz
datoz
dabiltza
(Ellos son, estn, van, vienen...)
Aditz perifrastikoak: (Todos los dems verbos utilizan tres palabras.)

Ni
Zu
Hura
aspertzen
ateratzen
beldurtzen
ARI naiz
ARI zara
ARI da
(Yo me estoy aburriendo)

(T sales / ests saliendo)
(El se est atemorizando)
Gu
Zuek
Haiek
biltzen
erortzen
bustitzen
ARI gara
ARI zarete
ARI dira
(Nosotros nos reunimos)

(Vosotros os estis cayendo)
(Ellos se estn mojando)
A-15 Aspecto del verbo

(Uso de las tres formas del verbo)
Cuando la accin del verbo ha sucedido recientemente
Se utiliza la 1 forma del verbo (joan, etorri, igo, sartu...)
Gaur
Goizean
Eguerdian
(hoy)
(al medioda)
(antes)
(hace poco)
(hace poco)
(hace poquito)
Lehen
Duela gutxi
Orain dela gutxi
Lehentxoago
Aurten
Aste honetan
Atsedenaldian
(este ao)
(esta semana)
(en el recreo)
Orain arte
(hasta ahora)
- Yo he...
- T has...
- El ha...
- Nosotros hemos...
- Vosotros habis...
- Ellos han...
Cuando la accin del verbo sucede varias veces (se repite)

Se utiliza la 2 forma del verbo (joaten, etortzen, igotzen, sartzen...)
Eguerdiro
Arratsaldero
Igandero
Astero
Urtero
(cada medioda)
(cada tarde / todas las tardes)
(cada domingo)
(todas las semanas)
(cada ao / todos los aos)
Egunero
Goizero
Gauero
Astelehenero
Ostiralero
Larunbatero
(todos los das)

(cada maana)
(todas las noches)
(cada lunes)
(todos los viernes)
(todos los sbados)
Beti
Askotan
Sarritan
Noizbehinka
Normalki
(siempre)
(muchas veces)
(con frecuencia)
(de vez en cuando)
(normalmente)
- Yo suelo...
- T sueles...
- El suele...
- Nosotros solemos...
- Vosotros solis...
- Ellos suelen...
Cuando la accin del verbo va a suceder en el futuro

Se utiliza la 3 forma del verbo (joango, etorriko, igoko, sartuko...)
Gero
Laster
Berehala
(luego / despus)
(inmediatamente)
Gaur
..........
(hoy a la tarde / esta tarde)

(hoy a la noche / esta noche)
arratsaldean
gauean
- Yo
- T
- El
Bihar
.......... goizean
(maana)
(maana al medioda)
Etzi
.......... arratsaldean
.......... gauean
(pasado maana)
(pasado maana por la tarde)
(pasado maana por la noche)
Datorren
.............
.............
.............
(el prximo da)

(la prxima semana)
(el prximo mes)
egunean
astean
hilean
urtean
............. astebetera
............. hiru urtetara
Bi egun barru
Hiru aste barru
... -r
... -rs
... -r
- Nosotros ... -remos

- Vosotros ... -ris
- Ellos
... -rn

(de aqu a una semana / dentro de una semana)
(de aqu a tres aos / dentro de tres aos)
(dentro de dos das)
(dentro de tres semanas)
Cuando la accin del verbo est sucediendo en el momento en el que

se habla
Orain
Oraintxe bertan
Une honetan
(ahora)
(ahora mismo)
(en este momento)
Hay que fijarse en qu verbo se va a utilizar.

Si es uno de estos,
Izan
Egon
Joan
Etorri
Ibili
Eduki
Jakin
Ekarri
Eraman
slo se usa una palabra
naiz, zara, da, gara...

nago, zaude, dago...
noa, zoaz, doa, goaz...
nator, zatoz, dator...
nabil, zabiltza, dabil...
daukat, daukazu, dauka...

dakit, dakizu, daki...
dakart, dakarzu, dakar...
daramat, daramazu...
Si no es uno de esos, hay que usar tres palabras
2 forma del verbo + ARI + el verbo izan (naiz, zara, da...)
A-16 Izan-Ukan_OA
NORK? (Quin?)
Izen arruntak:
NORTZUEK? (Quines?)
(Nombres comunes)
Singularra: - ak
NORK du liburua eskuan?
Liburua eskuan irakasleAK du.
(a + a = a)
(Quin tiene el libro en la mano?)

(El libro en la mano lo tiene el profesor)
Bizarra aurpegian aitaK du.

(Barba en la cara tiene el padre)
Plurala: - ek
NORTZUEK dute koadernoa eskuan?
Koadernoa eskuan ikasleEK dute.
(a + e =
e)
(Quines tienen el cuaderno en la mano?)

(El cuaderno en la mano lo tienen los alumnos)
Aldizkaria neskEK dute.

(La revista la tienen las chicas)
(e + e = ee)
Baloia umeEK dute

(El baln lo tienen los nios)
Izen bereziak:
- (e)k
(Nombres propios)
NORK du gozokia ahoan?

Gozokia ahoan EdurneK du.
(Quin tiene un dulce en la boca?)

(El dulce en la boca lo tiene Edurne)
NORK du atzamarra ahoan?

Atzamarra ahoan MikelEK du.
(Quin tiene el dedo en la boca?)

(El dedo en la boca lo tiene Mikel)
Aditza:
Gauza
bat
batzuk
Nik
Zuk
Hark
DUT
DUZU
DU
DITUT
DITUZU
DITU
(Yo tengo)
(T tienes)
(El tiene)
Guk
Zuek
Haiek
DUGU
DUZUE
DUTE
DITUGU
DITUZUE
DITUZTE
(Nosotros tenemos)
(Vosotros tenis)
(Ellos tienen)
A-17
Erakusleak: (demostrativos)
Singularrak:
Gizon hau / honek
Katu hori / horrek
Baserri hura / hark
(Este hombre)
(Ese gato)
(Aquel casero)
Pluralak:
Gizon hauek
Katu horiek
Baserri haiek
(Estos hombres)
(Esos gatos)
(Aquellos caseros)
Gizon hau Donostian bizi da

Gizon honek eskuan egunkaria du.
(Este hombre vive en San Sebastin).

(Este hombre tiene el peridico en la mano)
Abokatu hori zaharra da.

Abokatu horrek urte asko ditu.
(Ese abogado es viejo)

(Ese abogado tiene muchos aos)
Lorategi hura oso polita da.

Lorategi hark lore asko ditu.
(Aquel jardn es muy bonito)

(Aquel jardn tiene muchas flores)
Auzategi hauek handiak dira.

Auzategi hauek bizilagun asko dituzte.
(Estos barrios son grandes)

(Estos barrios tienen muchos vecinos)
Bulego horiek Barakaldon daude.

Bulego horiek mahai asko dituzte.
(Esas oficinas estn en Barakaldo)

(Esas oficinas tienen muchas mesas)
Irudi haiek oso itsusiak dira.

Irudi haiek akats asko dituzte.
(Aquellas imgenes son muy feas)

(Aquellas imgenes tienen muchos fallos)
Galderak:
NOR?
Gizon bat
da
bizi da
dago
NORK?
Gizon batek
du / ditu
NORTZUK?
Bi gizon
Hiru ume
Lau neska
(dos hombres)
(tres nios)
(cuatro chicas)
dira
bizi dira
daude
Bi gizonak
Hiru umeak
Lau neskak
(los dos hombres)

(los tres nios)
(las cuatro chicas)
dira
bizi dira
daude
NORTZUEK?
Bi gizonek
Hiru haurrek
Lau mutilek
(dos / los dos hombres)

(tres / los tres nios)
(cuatro / los cuatro chicos)
dute / dituzte
Bi emakumek
Hiru txorik
Lau neskak
(dos mujeres)
(tres pjaros)
(cuatro chicas)
dute / dituzte
Bi emakumeek (las dos mujeres)

Hiru txoriek
(los tres pjaros)
Lau neskek
(las cuatro chicas)
dute / dituzte
Aditzak:
Gauza
bat
batzuk
NAHI
(querer)
BALIO
(valer)
BEHAR (necesitar)
dut
duzu
du
dugu
duzue
dute
ditut
dituzu
ditu
ditugu
dituzue
dituzte
Nik hegazkin bat nahi dut.

(Yo quiero un avin)
Zuk gozokiak nahi dituzu.

(T quieres dulces)
Liburu honek hamazazpi euro balio du.

(Este libro vale diecisiete euros)
Etxe hauek milioi asko balio dute.

(Estas casas valen muchos millones)
Ume batek janaria behar du.

(Un nio necesita comida)
Guk koaderno horiek behar ditugu.

(Nosotros necesitamos esos cuadernos)
A-21 Zer-Nork_OA-1
NOIZ? (Cundo?)
- an
Bokalez amaituta:
Eguerdi
Arratsalde
+
+
an =
an =
Lehen
Duela gutxi
Lehentxoago
Aurten
Aste honetan
Atsedenaldian
Hau ..............
Hori ..............
Hura .............
(al medioda)
(a la / por la tarde)
- (e)an
Goiz
Gau
eguerdian
arratsaldean
+ (e)an =
+ (e)an =
goizean
gauean
(a la / por la noche)
(antes)
(hace poco)
(hace poquito)
(este ao)
(esta semana)
(en el recreo)
Honek
Horrek
Hark
(este, esta, esto)

(ese, esa, eso)
(aquel, aquella, aquello)
Hauek
Horiek
Haiek
(estos,estas)
(esos, esas)
(aquellos, aquellas)
Aditza:
Gauza
bat
batzuk
Nik
Zuk
Hark
ERAMAN
ESAN
EDAN
dut
duzu
du
ditut
dituzu
ditu
(Yo he llevado)
(T has dicho)
(El ha bebido)
Guk
Zuek
Haiek
ENTZUN
EGIN
HARTU
dugu
duzue
dute
ditugu
dituzue
dituzte
(Nosotros hemos odo)

(Vosotros habis hecho)
(Ellos han cogido)
A-22 Zer-Nork_OA-2
Bokalez amaituta:
Eguerdi
Arratsalde
Igande
Aste
Uda
Urte
+
+
+
+
+
+
- ro
ro
ro
ro
ro
ro
ro
=
=
=
=
=
=
Egun
Goiz
Gau
Hil
Astelehen
Larunbat
Ostiral
Beti (siempre)
Askotan
Sarritan
Noizbehinka
Normalki
+
+
+
+
+
+
+
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(cada medioda)
(todas las tardes)
(cada domingo)
(todas las semanas)
(cada verano)
- (e)ro
egunero
goizero
gauero
hilero
astelehenero
larunbatero
ostiralero
(todos los das)

(cada maana)
(todas las noches)
(todos los meses)
(cada lunes)
(todos los sbados)
(todos los viernes)
(muchas veces)
(con frecuencia)
(de vez en cuando)
(normalmente)
Hau ................ Honek

Hori ................ Horrek
Hura ............... Hark
Hauek
Horiek
Haiek
=
=
=
=
=
=
=
eguerdiro
arratsaldero
igandero
astero
udaro
urtero
(este, esta, esto)

(ese, esa, eso)
(estos, estas)
(esos, esas)
Aditza:
Nik
Zuk
Hark
ERAMATEN
ESATEN
EDATEN
Guk
ENTZUTEN
Zuek EGITEN
Haiek HARTZEN
dut
duzu
du
ditut
dituzu
ditu
(Yo suelo llevar)

(T sueles decir)
(El suele beber)
dugu
duzue
dute
ditugu (Nosotros solemos or)

dituzue (Vosotros solis hacer)
dituzte (Ellos suelen coger / tomar)
A- 23
Zer-N ork_OA-3
NOIZ? (Cundo?)
Gero
Laster
Berehala
(luego / despus)
(inmediatamente)
Bihar
.......... goizean
(maana)
(maana al medioda)
Etzi (pasado maana)

......... arratsaldean
......... gauean
(pasado maana por la tarde)

pasado maana por la noche)
Datorren egunean
......... astean
......... urtean
(el prximo da)

(la prxima semana)
......... astebetera

(de aqu a una semana /
dentro de una semana)
Bi ordu barru
Hiru urte barru
(dentro de dos horas)

(dentro de tres aos)
Hau ................ Honek

Hori ................ Horrek
Hura ............... Hark
Hauek
Horiek
Haiek
Aditza:
(este, esta, esto)

(ese, esa, eso)
(estos, estas)
(esos, esas)
(Si termina en -n, se le aade -GO; en los dems casos, -KO)

Nik
Zuk
Hark
eramanGO
irakurriKO
edanGO
dut
duzu
du
ditut
dituzu
ditu
(Yo llevar)
(T leers)
(El beber)
Guk
Zuek
Haiek
entzunGO
eginGO
hartuKO
dugu
duzue
dute
ditugu
dituzue
dituzte
(Nosotros oiremos)
(Vosotros haris)
(Ellos cogern / tomarn)
A-24
Ari-izan_2
ZERTAN?
Noiz?
Orain
Oraintxe bertan
Une honetan
Zertan ari zara?
(Ahora)
(Ahora mismo)
(En este momento)
(A qu te dedicas?)
(Qu ests haciendo?)
Aditza:
Ni
Zu
Hura
ematen
hitz egiten
jaten
ARI
ARI
ARI
naiz
zara
da
(Yo doy / estoy dando)

(T hablas / ests hablando)
(El come / est comiendo)
Gu
Zuek
Haiek
edaten
hartzen
zabaltzen
ARI
ARI
ARI
gara
zarete
dira
(Nosotros bebemos)
(Vosotros cogis / tomis)
(Ellos abren / estn abriendo)
A-25
Zer-Nork aditz trinkoak

Orainaldi puntukaria
Eduki
EDUKI
Nik
DAU(z)KAT
Motxila berria daukat!
(!Tengo una mochila nueva!)
Zuk
DAU(z)KAZU
BAdaukazu denborarik?... Ez.
(Tienes tiempo?... No)
Hark
DAU(z)KA
Begi urdinak dauzka horrek.
(Esa tiene ojos azules)
Guk
DAU(z)KAGU
EZ daukagu dirurik.
(No tenemos dinero)
Zuek
DAU(z)KAZUE
ZENBAT gozoki dauzkazue?
(Cuntos dulces tenis?)
Haiek
DAU(z)KATE
Horiek EZ daukate ezer.
(Esos no tienen nada)

Jakin
JAKIN
Nik
DAKI(zki)T
Ingelesa dakit.
(S ingls)
Zuk
DAKI(zki)ZU
BAdakizu kantatzen?... Ez
(Sabes cantar?...No)
Hark
DAKI(zki)
Begok oso ondo dakizki erantzunak. (Bego sabe muy bien las respuestas)
Guk
DAKI(zki)GU
EZ dakigu txirringaz ibiltzen.
(No sabemos andar en bicicleta)
Zuek
DAKI(zki)ZUE
Gure izenak dakizkizue.
(Sabis nuestros nombres)
Haiek
DAKI(zki)TE
Bai, hori BAdakite.
(S, ya saben eso)
A-26

Ekarri
EKARRI
Nik
DAKAR(tza)T
Motxila berria dakart!
(!Traigo una mochila nueva!)
Zuk
DAKAR(tza)ZU
BAdakarzu ogirik?... Ez.
(Traes pan?... No)
Hark
DAKAR(tza)
Begi ilunak dakartza horrek.
(Ese trae ojos tristes)
Guk
DAKAR(tza)GU
EZ dakargu dirurik.
(No traemos dinero)
Zuek
DAKAR(tza)ZUE
ZENBAT gozoki dakartzazue?
(Cuntos dulces trais?)
Haiek
DAKAR(tza)TE
Horiek EZ dakarte ezer.
(Esos no traen nada)

Eraman
ERAMAN
Nik
DARAMA(tza)T
Praka berriak daramatzat!
(!Llevo pantalones nuevos!)
Zuk
DARAMA(tza)ZU
BAdaramazu dirurik?... Ez.
(Llevas dinero?... No)
Hark
DARAMA(tza)
Asmo txarrak daramatza horrek.
(Ese lleva malas intenciones)
Guk
DARAMA(tza)GU
EZ daramagu ezer.
(No llevamos nada)
Zuek
DARAMA(tza)ZUE
Urte mordoa daramazue hemen.
(Llevis aqu un montn de aos)
Haiek
DARAMA(tza)TE
Horiek kotxeak daramatzate.
(Esos llevan los coches)
A-31 Nor-Nori_OA
NORI? (A quin?)
NORTZUEI? (A quines?)
Izen arruntak:
Singularrean
Ume
+ ari =
Mutil
+ ari =
Nesk(a) + ari =
Pluralean
+ ei =
+ ei =
+ ei =
umeari
mutilari
neskari
umeei
mutilei
nesk(a)ei
(al nio / a los nios)

(al chico / a los chicos)
(a la chica / a las chicas)
Izen bereziak:
Bokalez amaituta
Bego
Andoni
+ ri
+ ri
=
=
Kontsonantez amaituta
Begori
Andoniri
Mikel
Miren
Izenordainak
Ni
Zu
Niri
Zuri
Gu
Guri
Zuek Zuei
+
+
i
i
=
=
Mikeli
Mireni
Erakusleak:
(A m)
(A ti)
Hau
Hori
Hura
Honi
Horri
Hari
(A este, esta, esto)

(A ese, esa, eso)
(A aquel, aquella, aquello)
(A nosotros)
(A vosotros)
Hauek
Horiek
Haiek
Hauei
Horiei
Haiei
(A estos, estas)
(A esos, esas)
(A aquellos, aquellas)
Aditza:
Gauza
Niri
Zuri
Hari
ERORI
ERRE
AHAZTU
Guri HELDU
Zuei BUKATU
Haiei GUSTATU
bat
batzuk
zait
zaizu
zaio
zaizkit
zaizkizu
zaizkio
(Se me ha cado)
(Se te suele quemar)
(Se le olvidar)
zaigu
zaizue
zaie
zaizkigu
zaizkizue
zaizkie
(Nos ha llegado)
(Se os suele terminar)
(Les gustar)
A-51 Izan_LA
NOR?...
(Quin?)
NORTZUK?... (Quines?)
ZER?... (Qu?)
ZEIN?... (Cul?)
Aditza (verbo):
IZAN
Ni
Zu
Hura
Gu
Jon eta ni
Zuek
Jon eta zu
Haiek
NINTZEN
ZINEN
ZEN
(Yo era)
(T eras)
(El-ella era)
GINEN
ginen
ZINETEN
zineten
ZIREN
(Nosotros-as ramos)
(Jon y yo ramos)
(Vosotros-as erais)
(Jon y t erais)
(Ellos-as eran)
NOR zen hura?

ZER zen hura?
Hura Bego (al) zen?
Hura andereoa (al) zen?
Hura Mikel zen.

Hura ikaslea zen.
Ez, hura ez zen Bego; hura Mikel zen.
Ez, hura ez nintzen ikaslea;
hura andereoa zen.
Hau:
Hori:
Hura:
Este, esta, esto

Ese, esa, eso
Nire-a:
Zure-a:
Mi, mo, ma
Tu, tuyo, tuya
Hauek:
Horiek:
Haiek:
Estos, estas
Esos, esas
Aquellos, aquellas
Gure-a:
Zuen-a:
Nuestro, nuestra
Vuestro, vuestra
A-52 Egon_LA
NON? (Dnde?)
Izen arruntak: (Nombres comunes)

Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- an
an
an
an
=
=
=
baserrian
sukaldean
ikastetxean
(en el casero)
(en la cocina)
(en el colegio)
(a + a = a)
hondartza
eskola
ikasgela
+
+
+
an
an
an
=
=
=
hondartzan
eskolan
ikasgelan
(en la playa)
(en la escuela)
(en la clase / aula)
Kontsonantez amaituta: - (e)an

arbel
autobus
zuhaitz
+
+
+
(e)an
(e)an
(e)an
=
=
=
arbelean
autobusean
zuhaitzean
(en la pizarra)
(en el autobs)
(en el rbol)
Aditza: (Verbo)
EGON
Ni
Zu
Hura
NENGOEN
ZEUNDEN
ZEGOEN
(Yo estaba)
(T estabas)
(El-ella estaba)
Gu
Zuek
Haiek
GEUNDEN
(Nosotros-as estbamos)
ZEUNDETEN (Vosotros-as estabais)
ZEUDEN
(Ellos-as estaban)
A-53 Joan_LA
NORA? (Adnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- ra
ra =
ra =
ra =
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)ra =
+ (e)ra =
+ (e)ra =
baserrira
sukaldera
ikastetxera
(al casero)
(a la cocina)
(al colegio)
- (e)ra
arbelera
autobusera
zuhaitzera
(a la pizarra)
(al autobs)
(al rbol)
Aditza:
JOAN
Ni
Zu
Hura
NINDOAN
ZINDOAZTEN
ZIHOAN
(Yo iba)
(T ibas)
(El-ella iba)
Gu
Zuek
Haiek
GINDOAZEN
ZINDOAZTEN
ZIHOAZEN
(Nosotros-as bamos)
(Vosotros-as ibais)
(Ellos-as iban)
A-54 Etorri_LA
NONDIK? (De dnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- tik
tik =
tik =
tik =
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)tik =
+ (e)tik =
+ (e)tik =
baserritik
sukaldetik
ikastetxetik
(del casero)
(de la cocina)
(del colegio)
- (e)tik
arbeletik
autobusetik
zuhaitzetik
(de la pizarra)
(del autobs)
(del rbol)
Aditza:
ETORRI
Ni
Zu
Hura
NENTORREN
ZENTOZEN
ZETORREN
(Yo vena)
(T venas)
(El-ella vena)
Gu
Zuek
Haiek
GENTOZEN
ZENTOZTEN
ZETOZEN
(Nosotros-as venamos)
(Vosotros-as venais)
(Ellos-ellas venan)
A-55 Ibili_LA
NON? ((En)dnde / por dnde?)
Izen arruntak:
Bokalez amaituta:
baserri
sukalde
ikastetxe
+
+
+
- an
an =
an =
an =
baserrian
sukaldean
ikastetxean
(en / por el casero)

(en / por la cocina)
(en / por el colegio)
(a + a = a)
hondartza
eskola
ikasgela
+
+
+
an =
an =
an =
arbel
autobus
zuhaitz
+ (e)an =
+ (e)an =
+ (e)an =
hondartzan
eskolan
ikasgelan
(en / por la playa)

(en / por la escuela)
(en / por la clase / aula)
- (e)an
arbelean
autobusean
zuhaitzean
(en la pizarra)
(en el autobs)
(en el rbol)
Aditza:
IBILI
Ni
Zu
Hura
NENBILEN
ZENBILTZAN
ZEBILEN
(Yo andaba)
(T andabas)
(El-ella andaba)
Gu
Zuek
Haiek
GENBILTZAN
ZENBILTZATEN
ZEBILTZAN
(Nosotros-as andbamos)
(Vosotros-as andabais)
(Ellos-ellas andaban)
A-56 Bizi izan_LA
Izen bereziak (Hiriak eta herriak):

Nombres propios (Ciudades y pueblos)
Bokalez amaituta:
Bilbo
Donostia
Iruea
+
+
+
-n
n =
n =
n =
Gasteiz
Irun
Eibar
Aditza:
+
+
+
(e)n =
(e)n =
(e)n =
Bilbon
Donostian
Iruean
(en Bilbao)
(en San Sebastin)
(en Pamplona)
- (e)n
Gasteizen
Irunen
Eibarren
(en Vitoria)
(en Irn)
(en Eibar)
(Verbo)
BIZI IZAN
Ni
Zu
Hura
BIZI
BIZI
BIZI
nintzen
zinen
ziren
(Yo viva)
(T vivas)
(El-ella viva)
Gu
BIZI
Zuek BIZI
Haiek BIZI
ginen
zineten
ziren
(Nosotros-as vivamos)
(Vosotros-as vivais)
(Ellos-as vivan)
Hau:
Hori:
Hura:
Este, esta, esto

Ese, esa, eso
Nire:
Zure:
Mi, mo, ma
Tu, tuyo, tuya
Hauek:
Horiek:
Haiek:
Estos, estas
Estos, esas
Aquellos, aquellas.
Gure: Nuestro, nuestra

Zuen: Vuestro, vuestra
A-57 Aditz trinkoak Nor_LA

BIZI IZAN
(Vivir)
Ni
Hura
BIZI
BIZI
nintzen
zen
(Yo viva)
(El viva)
Bilbon
Donostian
Gu
Zu
Zuek
Haiek
BIZI
BIZI
BIZI
BIZI
ginen
zinen
zineten
ziren
(Nosotros vivamos)
(T vivas)
(Vosotros vivais)
(Ellos vivan)
Gasteizen
Eibarren
EGON
(Estar)
Ni
Hura
NENGOEN
ZEGOEN
(Yo estaba)
(El estaba)
etxean
ikasgelan
Gu
Zu
Zuek
Haiek
GEUNDEN
ZEUNDEN
ZEUNDETEN
ZEUDEN
(Nosotros estbamos)
(T estabas)
(Vosotros estabais)
(Ellos estaban)
arbelean
zuhaitzean
JOAN
(Ir)
Ni
Hura
NINDOAN
ZIHOAN
(Yo iba)
(El iba)
etxera
ikasgelara
Gu
Zu
Zuek
Haiek
GINDOAZEN
ZINDOAZEN
ZINDOAZTEN
ZIHOAZEN
(Nosotros bamos)
(T ibas)
(Vosotros ibais)
(Ellos iban)
arbelera
zuhaitzera
ETORRI
(Venir)
Ni
Hura
NENTORREN
ZETORREN
(Yo vengo)
(El viene)
etxetik
ikasgelatik
Gu
Zu
Zuek
Haiek
GENTOZEN
ZENTOZEN
ZENTOZTEN
ZETOZEN
(Nosotros venimos)
(T vienes)
(Vosotros vens)
(Ellos vienen)
arbeletik
zuhaitzetik
IBILI
(Andar)
Ni
Hura
NENBILEN
ZEBILEN
(Yo andaba)
(El andaba)
etxean
ikasgelan
Gu
Zu
Zuek
Haiek
GENBILTZAN
ZENBILTZAN
ZENBILTZATEN
ZEBILTZAN
(Nosotros andbamos)
(T andabas)
(Vosotros andabais)
(Ellos andaban)
arbelean
zuhaitzean
A-61a NOR aditzak_LA

NOIZ? (Cundo?)
Bokalez amaituta:
Eguerdi
Arratsalde
+
+
- an
an =
an =
Goiz
Gau
+ (e)an =
+ (e)an =
Bart
Atzo
Herenegun
Iaz
Orain dela bi aste
Duela hiru urte
Joan den hilabetean
Lehengo astean
eguerdian
arratsaldean
(al medioda)
- (e)an
goizean
gauean
(anoche)
(ayer)
(anteayer)
(el ao pasado)
(hace dos semanas)
(hace tres aos)
(el mes pasado)
(la semana pasada)
Aditza:
IZAN
aditza
Ni
Zu
Hura
nintzen
zinen
zen
(Yo era)
(T eras)
(El era)
Gu
Zuek
Haiek
ginen
zineten
ziren
(Nosotros ramos)
(Vosotros erais)
(Ellos eran)
NOR adizkiak
Ni
Zu
Hura
JOAN
SARTU
IBILI
nintzen
zinen
zen
(Yo fui)
(T entraste)
(El anduvo)
Gu
Zuek
Haiek
EGON
IRTEN
IZAN
ginen
zineten
ziren
(Nosotros estuvimos)
(Vosotros salisteis)
(Ellos fueron)
A-61b NOR aditzak_LA

- ro
Bokalez amaituta:
Eguerdi
Arratsalde
Igande
Aste
Urte
+
+
+
+
+
ro
ro
ro
ro
ro
=
=
=
=
=
Goiz
Gau
Astelehen
Ostiral
Beti
Askotan
Sarritan
Noizbehinka
+
+
+
+
(e)ro
(e)ro
(e)ro
(e)ro
=
=
=
=
eguerdiro
arratsaldero
igandero
astero
urtero
(cada medioda)
(todas las tardes)
(cada domingo)
(todas las semanas)
(cada ao / todos los
aos)
- (e)ro
goizero
gauero
astelehenero
ostiralero
(cada maana)
(todas las noches)
(cada lunes)
(todos los viernes)
(siempre)
(muchas veces)
(con frecuencia)
(de vez en cuando)
Aditza:
Ni
Zu
Hura
JOATEN
SARTZEN
IBILTZEN
nintzen
zinen
zen
(Yo iba / sola ir)

(T entrabas / solas entrar)
(El andaba / sola andar)
Gu
Zuek
Haiek
EGOTEN
IRTETEN
IZATEN
ginen
zineten
ziren
(Nosotros estbamos / solamos estar)

(Vosotros salais / solais salir)
(Ellos eran / solan ser)
A-71a
ZER - NORK_LA
NOIZ? (Cundo?)
Eguerdian
Arratsaldean
Goizean
Gauean
(al medioda)
Bart
Atzo
Herenegun
Iaz
Orain dela bi aste
Duela hiru urte
Joan den hilabetean
Lehengo astean
(anoche)
(ayer)
(anteayer)
(el ao pasado)
(hace dos semanas)
(hace tres aos)
(el mes pasado)
(la semana pasada)
IZAN-UKAN aditza
Aditza:
Gauza
Nik
Zuk
Hark
Guk
Zuek
Haiek
bat
batzuk
NUEN
ZENUEN
ZUEN
GENUEN
ZENUTEN
ZUTEN
NITUEN
ZENITUEN
ZITUEN
GENITUEN
ZENITUZTEN
ZITUZTEN
(Yo tena)
(T tenas)
(El tena)
(Nosotros tenamos)
(Vosotros tenais)
(Ellos tenan)
NORK adizkiak
Gauza
Nik
Zuk
Hark
Guk
Zuek
Haiek
ERAMAN
ESAN
EDAN
ENTZUN
EGIN
HARTU
bat
batzuk
nuen
zenuen
zuen
genuen
zenuten
zuten
nituen
zenituen
zituen
genituen
zenituzten
zituzten
(Yo llev)
(T dijiste)
(El bebi)
(Nosotros omos)
(Vosotros hicisteis)
(Ellos cogieron)
Erakusleak (Gogoratu!)
Hau ................
Hori ................
Hura ...............
Hauek
Horiek
Haiek
Honek
Horrek
Hark
(este, esta, esto)

(ese, esa, eso)
(estos, estas)
(esos, esas)
A-71b
ZER - NORK_LA
Eguerdiro
Arratsaldero
Igandero
Astero
Urtero
(cada medioda)
(todas las tardes)
(cada domingo)
(todas las semanas)
Goizero
Gauero
Astelehenero
Ostiralero
(cada maana)
(todas las noches)
(cada lunes)
(todos los viernes)
Beti
Askotan
Sarritan
Noizbehinka
(siempre)
(muchas veces)
(con frecuencia)
(de vez en cuando)
Aditza:
bat
Nik
Zuk
Hark
Guk
Zuek
Haiek
ERAMATEN
ESATEN
EDATEN
ENTZUTEN
EGITEN
HARTZEN
Gauza
batzuk
nuen
zenuen
zuen
genuen
zenuten
zuten
nituen
zenituen
zituen
genituen
zenituzten
zituzten
(Yo sola llevar)

(T solas decir)
(El sola beber)
(Nosotros solamos or)
(Vosotros solais hacer)
(Ellos solan coger / tomar
A-72
Ari-izan_3
ZERTAN?
Noiz?
Une hartan
Heldu nintzenean
Gertatu zenean
Zertan ari zinen?
(En aquel momento)

(Cuando llegu)
(Cuando sucedi)
(A qu te dedicabas?)
(Qu estabas haciendo?)
Aditza:
Ni
Zu
Hura
Gu
Zuek
Haiek
ematen
hitz egiten
jaten
edaten
hartzen
zabaltzen
ARI
ARI
ARI
ARI
ARI
ARI
nintzen
zinen
zen
ginen
zineten
ziren
(Yo daba / estaba dando)

(T hablabas / estabas hablando)
(El coma / estaba comiendo)
(Nosotros bebamos)
(Vosotros cogais / tomabais)
(Ellos abran / estaban abriendo)
A-73

Lehenaldi puntukaria
Jakin
Nik
NEKI(zki)EN
Ingelesa nekien.
(Yo saba ingls)
Zuk
ZENEKI(zki)EN
BAzenekien kantatzen?... Ez
(Sabas cantar?... No)
Hark
ZEKI(zki)EN
Begok ondo zekizkien erantzunak.
(Bego saba bien las respuestas)
Guk
GENEKI(zki)EN
EZ genekien txirringaz ibiltzen.
(No sabamos andar en bicicleta)
Zuek
ZENEKI(zki)TEN
Gure izenak zenekizkiten?
(Sabais nuestros nombres?)
Bai, hori BAzekiten.
(S, eso s lo saban)
Haiek ZEKI(zki)TEN

Eduki
Nik
NEU(z)KAN
Motxila berria neukan!
(!Tena una mochila nueva!)
Zuk
ZENEU(z)KAN
BAzeneukan denborarik?... Ez
(Tenas tiempo?... No)
Hark
ZEU(z)KAN
Begi urdinak zeuzkan horrek.
(Esa tena ojos azules)
Guk
GENEU(z)KAN
EZ geneukan dirurik.
(No tenamos dinero)
Zuek
ZENEU(z)KATEN
ZENBAT gozoki zeneuzkaten?
(Cuntos dulces tenais?)
Horiek EZ zeukaten ezer.
(Esos no tenan nada)
Haiek ZEU(z)KATEN
A-74

Ekarri
Nik
NEKARREN
NEKAR(tza)N
Zapata berriak nekartzan.
(Traa los zapatos nuevos)
Zuk
ZENEKARREN
ZENEKAR(tza)N
BAzenekarren ogirik?... Ez.
(Ya traas pan?... No)
Hark
ZEKARREN
ZEKAR(tza)N
Begi ilunak zekartzan horrek.
(Ese traa ojos tristes)
Guk
GENEKARREN
GENEKAR(tza)N
EZ genekarren dirurik.
(No traamos dinero)
Zuek ZENEKARTEN
ZENEKAR(tza)TEN
ZENBAT gozoki zenekartzaten?
(Cuntos dulces traais?)
Haiek ZEKARTEN
ZEKAR(tza)TEN
Horiek EZ zekarten ezer.
(Esos no traan nada)

Eraman
Nik
NERAMA(tza)N
Praka berriak neramatzan.
(Llevaba pantalones nuevos)
Zuk
ZENERAMA(tza)N
BAzeneraman dirurik?... Ez
(Llevabas dinero?... No)
Hark
ZERAMA(tza)N
Asmo txarrak zeramatzan horrek.
(Ese llevaba malas intenciones)
Guk
GENERAMA(tza)N
EZ generaman ezer.
(No llevbamos nada)
Zuek
ZENERAMA(tza)TEN
Urte batzuk zeneramatzaten hor.
(Llevabais ah unos aos)
Horiek kotxeak zeramatzaten.
(Esos llevaban coches)
Haiek ZERAMA(tza)TEN
A-77 Ahal Ezin izan

1.- Ahal izan significa poder. Estas son las formas ms usuales:
ahal dut
ahal nuen
ahalko dut
ahal izango dut
puedo
poda
podr
podr
Ezin izan significa no poder. Estas son las formas ms usuales:

ezin dut
ezin nuen
ezingo dut
ezin izango dut
no puedo
no poda
no podr
no podr
2.- Si lleva un participio cuya accin es transitiva (egin, ikusi, etc...) tambin el
auxiliar ser transitivo:
ulertu ahal dut
ikusi ahal ditu
hitz egin ahal genuen
erosi ahalko dute
erosi ahal izango dute
lo puedo comprender
los puede ver
podamos hablar
podrn comprarlo
podrn comprarlo
ezin dut ulertu

ezin ditu ikusi
ezin genuen hitz egin
ezingo dute erosi
ezin izango dute erosi
no lo puedo comprender
no los puede ver
no podamos hablar
no podrn comprarlo
no podrn comprarlo
3.- Si el participio expresa accin intransitiva (etorri, ibili, joan, etc...), el auxiliar
ser intransitivo:
ibili ahal naiz
mugitu ahal da
atera ahal ziren
sartu ahalko gara
sartu ahal izango gara
puedo andar
se puede mover
podan salir
podremos entrar
podremos entrar
ezin naiz ibili

ezin da mugitu
ezin ziren atera
ezingo gara sartu
ezin izango gara sartu
no puedo andar
no se puede mover
no podan salir
no podremos entrar
no podremos entrar
No obstante, tambin, se usa el auxiliar transitivo, aunque es menos habitual:

ibili ahal dut
mugitu ahal du
atera ahal zuten
sartu ahalko dugu
sartu ahal izango dugu
puedo andar
se puede mover
podan salir
podremos entrar
podremos entrar
ezin dut ibili

ezin du mugitu
ezin zuten atera
ezingo dugu sartu
ezin izango dugu sartu
no puedo andar
no se puede mover
no podan salir
no podremos entrar
no podremos entrar
4.- Tambin las acciones de tipo impersonal (se puede / no se puede...) se

expresan con auxiliar intransitivo:
ulertu ahal da
erre ahal da
zerbait egin ahal da
zerbait egin ahalko da
se puede comprender
se puede fumar
se puede hacer algo
se podr hacer algo
ezin da ulertu
ezin da erre
ezin da ezer egin
ezingo da ezer egin
no se puede comprender
no se puede fumar
no se puede hacer nada
no se podr hacer nada
5.- Para el resto de los tiempos es necesario incluir izan o izaten:

etorri ahal
ezin
egin ahal
ezin
egon ahal
ezin
ikusi ahal
ezin
izan naiz
izan naiz etorri
izan nuen
izan nuen egin
izaten naiz
izaten naiz egon
izaten nuen
izaten nuen ikusi
he podido venir
no he podido venir
pude hacerlo
no pude hacerlo
suelo poder estar
no suelo poder estar
sola poder verlo
no sola poder verlo
A-81 Nor-Nori_Lehen aldia

NORI? (A quin?)
NORTZUEI? (A quines?)
Izen arruntak:
Singularrean
Ume
+ ari =
Mutil
+ ari =
Nesk(a) + ari =
Pluralean
+ ei =
+ ei =
+ ei =
umeari
mutilari
neskari
umeei
mutilei
nesk(a)ei
(al nio / a los nios)

(al chico / a los chicos)
(a la chica / a las chicas)
Izen bereziak:
Bokalez amaituta
Bego
+ ri
Andoni + ri
Kontsonantez amaituta
= Begori
= Andoniri
Mikel
Miren
Izenordainak
Ni
Zu
Niri
Zuri
Gu
Guri
Zuek Zuei
+ i
+ i
= Mikeli
= Mireni
Erakusleak:
(A m)
(A ti)
Hau
Hori
Hura
Honi
Horri
Hari
(A este, esta, esto)

(A ese, esa, eso)
(A aquel, aquella, aquello)
(A nosotros)
(A vosotros)
Hauek
Horiek
Haiek
Hauei
Horiei
Haiei
(A estos, estas)
(A esos, esas)
(A aquellos, aquellas)
Aditza:
Gauza
Niri
Zuri
Hari
ERORI
ERRE
AHAZTU
Guri HELDU
Zuei BUKATU
Haiei GUSTATU
bat
batzuk
zitzaidan
zitzaizun
zitzaion
zitzaizkidan
zitzaizkizun
zitzaizkion
zitzaigun zitzaizkigun
zitzaizuen zitzaizkizuen
zitzaien
zitzaizkien
(Se me cay)
(Se te quem)
(Se le olvid)
(Nos lleg)
(Se os termin)
(Les gust)
A-91a Agintera
1) La forma ms sencilla de hacer imperativos en euskera es el recurso a los participios:
Etorri hona!
Alde hortik!
Ikusi!
Hartu hori, mesedez!
Esan egia!
Ven aqu!
Fuera de ah!, Vete de ah!
Mira! (Ve!)
Coge eso, por favor!
Di la verdad!
2) Tambin las segundas personas de los verbos sintticos se utilizan como imperativos:
Zoaz etxera!
Zaude lasai!
Zatozte bazkaltzera!
Zabiltza azkar!
Vete a casa!
Estate tranquilo!
Venid a comer!
Anda rpido!
3) Las formas auxiliares de los imperativos perifrsticos son las siguientes:

Aux. intransitivo (NOR)
Aux. transitivo (NORK)

Obj. sing.
Obj. plu.
zu
ZAITEZ
zuk
EZAZU
ITZAZU
zuek
ZAITEZTE
zuek
EZAZUE
ITZAZUE
Ejemplos:
Eser zaitez!
Ez zaitezte haserretu!
Entzun ezazu!
Barka ezazue!
Irakur itzazu egunkariak!
Jan itzazue sagarrak!
Sintate!
No os enfadis!
Escucha!
Perdonad!
Lee los peridicos!
Comed las manzanas!
En las formas imperativas es muy frecuente la supresin de las terminaciones

-i y -tu de ciertos verbos:
barka(tu) ezazu!
irakur(ri) ezazu!
ikus(i) ezazu!
ager(tu) zaitez!
etab.
Perdona!
Lee!
Mira!, Ve!
Aparece!
etc.
A-91b Agintera
1) Cuando transmitimos una orden dada por otro, utilizamos una oracin imperativa
subordinada (Zehar agindua).
2) La forma ms sencilla de hacerlo en euskara es usando la terminacin -t(z)eko.
Osabak: Etorri berehala!
Osabak berehala etortzeko esan du.
(El to ha dicho que vengas [venga, vengamos] enseguida)
Nik: Hartu hori!
Hori hartzeko esan dut.
(He dicho que cojas eso)
Izebak: Sar zaitez!
Izebak sartzeko eskatu du.
(La ta ha pedido que entre)
Amak: Esan ezazue egia!
Amak egia esateko eskatu du.
(La madre ha pedido que digamos la verdad)
Aitak: Zoaz etxera!
Aitak etxera joateko agindu du.
(El padre ha ordenado que vaya a casa)
4) Como puedes observar en los ejemplos anteriores, normalmente colocamos la
forma -t(z)eko inmediatamente delante del verbo principal (esan, eskatu,
agindu,...).
5) Esta forma impersonal puede crear confusiones. Por eso, se le puede aadir un
pronombre personal para concretar la orden o el deseo.
Osabak: Mikel, etor zaitez berehala!
Mikel, osabak zu berehala etortzeko esan du.
(El to ha dicho que vengas enseguida)
Osabak: Jon eta Mikel, etor zaitezte berehala!
Mikel, osabak gu berehala joateko esan du.
(El to ha dicho que vayamos enseguida)
Nik: Mikel, hartu hori!
Mikel, zu hori hartzeko esan dut.
(Mikel, he dicho que cojas eso)

Nik: Har ezazue hori!
Zuek hori hartzeko esan dut.
(He dicho que cojis eso)
6) He aqu, en orden alfabtico, una serie de verbos conocidos:

a) Subordinados en -tzeko.
barkatu
beldurtu
bilatu
bildu
bukatu
deitu
ekarri
eseri
etorri
garbitu
hartu
haserretu
hil
ibili
ireki
jaiki
jaso
jo
kendu
lagundu
lotu
mugitu
sartu
ukitu
barkatzeko
beldurtzeko
bilatzeko
biltzeko
bukatzeko
deitzeko
ekartzeko
esertzeko
etortzeko
garbitzeko
hartzeko
haserretzeko
hiltzeko
ibiltzeko
irekitzeko
jaikitzeko
jasotzeko
jotzeko
kentzeko
laguntzeko
lotzeko
mugitzeko
sartzeko
ukitzeko
(perdonar)
(asustar)
(buscar)
(recoger, juntar)
(terminar, acabar)
(llamar)
(traer)
(sentarse)
(venir)
(limpiar)
(coger, tomar)
(enfadarse)
(matar, morir)
(andar)
(abrir)
(levantarse)
(recoger, levantar)
(pegar)
(quitar)
(ayudar)
(atar)
(moverse)
(entrar, meter)
(tocar)
b) Subordinados en -teko. (Participios en -n, -si, -xi, -zi, -tsi, -txi, -tzi, -ztu)
ahaztu
egin
egon
eman
entzun
erakutsi
eraman
erantzun
esan
hasi
itxaron
itxi
itxoin
jaitsi
jan
jantzi
joan
piztu
utzi
ahazteko
egiteko
egoteko
emateko
entzuteko
erakusteko
eramateko
erantzuteko
esateko
hasteko
itxaroteko
ixteko
itxoiteko
jaisteko
jateko
janzteko
joateko
pizteko
uzteko
(olvidar)
(hacer)
(estar)
(dar)
(or, escuchar)
(mostrar, ensear)
(llevar)
(contestar, responder)
(decir)
(empezar, comenzar)
(esperar)
(cerrar)
(aguardar, esperar)
(bajar)
(comer)
(vestirse)
(ir)
(encender)
(dejar)

Ejercicios Euskal Aditzak 1

Uploaded by

Document Information

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Ejercicios Euskal Aditzak 1

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

A-01 Izan_OA

NOR zara zu?

NORTZUK zarete zuek?

Gu Mikel eta Iaki gara.

Este, esta, esto

Izen arruntak: (Nombres comunes)

Kontsonantez amaituta: - (e)an

(en / por el casero)

(en / por la playa)

A-06 Bizi izan_OA

Izen bereziak (Hiriak eta herriak):

Este, esta, esto

Gure: Nuestro, nuestra

A-07 NOR-Aditz trinkoak_OA

(Nosotros hemos estado)

NOIZERO? (Cundo / Cada cunto tiempo?)

(todos los das)

(Yo suelo ir)

(Nosotros solemos estar)

(hoy por la noche / esta noche)

(el prximo da)

(de aqu a dos das / dentro de dos das)

Zertan ari zara?

Aditz trinkoak: (Estos cinco verbos utilizan una sola palabra)

(Yo soy, estoy, voy, vengo...)

Aditz perifrastikoak: (Todos los dems verbos utilizan tres palabras.)

(Yo me estoy aburriendo)

(Nosotros nos reunimos)

A-15 Aspecto del verbo

Cuando la accin del verbo sucede varias veces (se repite)

(todos los das)

Cuando la accin del verbo va a suceder en el futuro

(hoy a la tarde / esta tarde)

(el prximo da)

- Nosotros ... -remos

(de aqu a dos das / dentro de dos das)

Cuando la accin del verbo est sucediendo en el momento en el que

Hay que fijarse en qu verbo se va a utilizar.

slo se usa una palabra

naiz, zara, da, gara...

daukat, daukazu, dauka...

Si no es uno de esos, hay que usar tres palabras

2 forma del verbo + ARI + el verbo izan (naiz, zara, da...)

(Quin tiene el libro en la mano?)

Bizarra aurpegian aitaK du.

(Quines tienen el cuaderno en la mano?)

Aldizkaria neskEK dute.

Baloia umeEK dute

NORK du gozokia ahoan?

(Quin tiene un dulce en la boca?)

NORK du atzamarra ahoan?

(Quin tiene el dedo en la boca?)

Gizon hau Donostian bizi da

(Este hombre vive en San Sebastin).

Abokatu hori zaharra da.

(Ese abogado es viejo)

Lorategi hura oso polita da.

(Aquel jardn es muy bonito)

Auzategi hauek handiak dira.

(Estos barrios son grandes)

Bulego horiek Barakaldon daude.

(Esas oficinas estn en Barakaldo)

Irudi haiek oso itsusiak dira.

(Aquellas imgenes son muy feas)