Trung Quc trong mt Nht Bn, cch nhn to ra s

phn
Tc gi: Nguyn Lng Hi Khi
Bi c xut bn.: 8 gi trc
Red
In
Email
Tho lun (0)
TRONG MC NY (c thm)
Ti mong g lnh o?
Quy hoch H Ni: S iu chnh chc nng s dng t
"Chn dung" cng dn v chuyn ci cch gio dc

Th nhn li lch s, tham chiu Nht Bn, mt nc cng l lng ging Trung Quc
nh Vit Nam, nn vn minh cng sinh sau mun nh Vit Nam, v quy m quc
gia cng nh b nh Vit Nam, nh v Trung Quc nh th no trong mt bi
cnh lch s tng t nh Vit Nam.
LTS: Th gii, c bit l cc nc chu , xem s tri dy ca Trung Quc c tnh
cch thi i, ang bn tho si ni v tc ng ny. nh v Trung Quc ang tr thnh
mt ch nng nhiu nc trong khu vc.
Bi vit di y a ra mt gc phn tch v cch nhn Trung Quc ca Vit Nam v
Nht Bn thi phong kin. y l gc nhn ring ca tc gi cn c tranh lun, lm
sng t thm. Mi bn c phn bin bi vit ny.
Nu nh lch s hin i ca cc nc ng (Vit Nam, Trung Quc, Triu Tin, Nht
Bn) l lch s quan h vi Phng Ty, th trong cc thi k tin hin i, lch s ca
Vit Nam, Triu Tin v Nht Bn l lch s ca mi quan h vi Trung Quc.
Trong thi i ngy nay, khi Trung Quc ang m tham vng ginh li v tr lch s c
bit trc y. nh v chnh mnh, Vit Nam khng th khng nh v Trung Quc.
Chng ta hy th nhn li lch s, tham chiu Nht Bn, mt nc cng l lng ging
Trung Quc nh Vit Nam, nn vn minh cng sinh sau mun nh Vit Nam, v quy

m quc gia cng nh b nh Vit Nam, nh v Trung Quc nh th no trong mt

bi cnh lch s tng t nh Vit Nam.

Trung Quc tri dy. nh: Reuters.

Trung Quc khng phi l "thin triu"
Nc ta sut nghn nm, mi khi Trung Quc xm lng th ngoan cng tuyn b "Nam
quc sn h Nam c", nhng thng h ri th li u n triu cng, cc Vua mi khi
ln ngi th lun xin "thin triu" phong tc, t coi mnh l nc nm trong vng nh
hng ca Trung Quc.
Trong con mt Nht Bn, Trung Quc khng may mn c ci v tr y. Trong sut lch s
trung i, khng c bt k mt ng Nht hong no c s gi sang Trung Quc xin tc
phong. Ngay trong bc th u tin gi Ty Dng thit lp quan h ngoi giao,
thi t Shotoku m u: "Th ny l th ca thin t x mt tri mc gi thin t x
mt tri ln".
Trung Quc d nhin l tc gin, nhng phi chp nhn. Ri dn dn thnh quen, v...
chp nhn vnh vin.
Vi chng ta, ch khi no bn nc nh L Chiu Thng th mi b nguyn ra, cn "np
cng xng thn" l chuyn nh, ngay c vi L Thi T hay Quang Trung. Nht Bn,
Ashikaga Yoshimitsu (cui th k 14), l v Shogun (tc "tng qun", di quyn Nht
hong) duy nht trong lch s Nht nhn tc phong ca Trung Quc. V ch c th, ci
tn ca ng ny b lch s Nht Bn mun i nguyn ra nh mt vt nh kh ra
ca dn tc.

Nh vy, ngay c khi khng h c chin tranh, h vn thit nh mt t th bnh ng

trong ngoi giao.
ng ngh rng v Vit Nam qu gn Trung Quc m nh nhn nhng. Ch cn xem
qu trnh Vng An Thch phi mt nhiu nm chun b cho cuc chin tranh xm lc
i Vit nm 1076 l r. Thi , chun b mt cuc chin tn cng Vit Nam khng h
d dng.
Vit Nam la chn nh vy v mt chnh tr, v mt nguyn nhn vn ha: chng ta chp
nhn vn ha Trung Quc l mt "khun mu nh cao", do , d khng chin ngoan
cng gi c lp trong thc t, nhng v mt chnh tr, li chp nhn mnh thuc
vng nh hng ca n.

Vy, tip theo, ta th xem Nht Bn trc

y nhn vn ha Trung Quc nh th no.
Trung Quc khng phi l khun mu
Nht Bn d nhin tha nhn Trung Quc l mt nn vn minh rc r v hc tp n ht
mnh, nhng khc Vit Nam, Nht Bn khng cho php Trung Quc tr thnh khun
mu. C th thy s la chn ny tt c nhng lnh vc ch yu ca nn vn ha.
Cm r trn nn tng vn minh nng nghip la nc ng Nam , Vit Nam d nhin
c mt bn sc khc bit vi Trung Quc, ngay t ci r. Nhng ta th nhn vo phn vn
ha bc hc, phn c tng lp tinh hoa dn tc du nhp v v "t chnh nh" vo gia
c th dn tc.
L mt nc i sau, Vit Nam mun bt kp Trung Quc. Nhng t nht l t th k XV
tr i, chng ta c mt cch nhn l lng: khng thua Trung Quc ngha l... khng khc
Trung Quc.
B dn dt bi cch nhn ny, nhng sng to ca chng ta tht ng t ho, nhng ch c
iu, kh nhiu lnh vc ch yu, cha bao gi vt ra ngoi "chic hp Trung Quc".
T chc khoa c nh Trung Quc. Sp xp b my nh nc nh Trung Quc. Dng

hon quan nh Trung Quc. Vit ch Hn nh ngi Trung Quc vit... Xy dng Vn
Miu, biu tng ca nn vn hin nc nh, chng ta khng dm lm bt k chi tit no
khc vi Khng miu Trung Quc.
Vn miu (Vit Nam) xy dng t th k 11. Khang Hy th k 17 n thm Khng
miu (Trung Quc), vit 8 ch "Vn th s biu. Khang Hy ng th". Chng ta cng lt
t lm mt tm bng y nh vy treo nh mnh, n ni H Cm o th k 21
ny n thm Vn miu (Vit Nam), nhn 8 ch y, tng bi ri v ng ang... nh.
Ngay c trong nhng sng to nhm mc ch phn bit mnh vi Trung Quc, chng ta
cng sng to trong khun kh ca Trung Quc: sng to ch Nm, nhng theo ng
nhng nguyn tc ca ch Hn, bt buc nhng ai mun hc ch Nm th phi hc ch
Hn trc.
Nht Bn th khng cho php Trung Quc c vinh d l mt l gch c nn nhng
cc gch ging nhau. H khng t chc khoa c nh Trung Quc. Khng xy dng h
thng nh nc nh Trung Quc. Khng dng hon quan nh Trung Quc. Dng ch
Hn, nhng ngay trong cun s u tin, "C s k", h ph v mi quan h gia m v
ngha ca ch Hn vit mt th ch Hn m ngi Trung Quc... khng c c.
Sut hn mt nghn nm c lp phong kin v t ch khi hc hi Trung Quc, Vit Nam
c nhiu sng to c o, rt ring, nhng khng c nhng ng gp khin Trung Quc
ngy nay nhn li m h thn.
Chng ta khng th lm iu , v ngay t xut pht im l cch nhn v ci nhn, "ch
thnh hin" l ch Trung Quc, "ngi thnh hin" l
ngi Trung Quc, nhn chung, mi hnh mu u nm Trung Quc.
Vy chng ta th nhn xem ng bn Nht kia hc Trung Quc bng thi vn ha no.
Tr n thy bng cch gii hn thy
Cc bc i Nho ca chng ta coi mi iu hay l phi c "thnh hin Trung Quc"
ni ht c, mnh khng cn phi lp thuyt lm g, ch cn sng sao cho ng.
Nht Bn xa, cc nh Nho c tn vinh l bc i Nho l nhng ngi dm lm mt
vic m i vi cc nh Nho Vit Nam l khng th chp nhn c: ph nh trit
thnh hin Trung Quc, xy dng mt cch nhn v ci nhn mt mi v nhn sinh.

nh: 2m.au.com
Trong vn ha Vit Nam, c bc i Nho no ca chng ta khi bin lun m dm t vn
mt cch "v l" nh th ny vi thnh hin Trung Quc? Sch "Sentetsu Sodan"
("Tin trit tng m") ca Nht k v Yamazaki Ansai, bc i Nho ca Nht Bn th k
17, nh sau: Mt hm Yamazaki Ansai hi cc mn : "Nu by gi Trung Quc c
Khng t lm chnh tng, Mnh t l ph tng, dn vi vn binh thuyn tn cng
nc ta. L hc tr ca Khng Mnh, cc tr s lm g?". Nghe cu hi l bit cu tr li
ri. Cc hc tr ca Khng Mnh s phi... chm u Khng Mnh bo n vua, nh
chnh Khng Mnh dy.
Vit Nam th ch c th chm u M Nhi, Liu Thng, ch chm u c Khng c
Mnh th khng dm. Chng ta khng cm thy cn phi "t vn " v mt vn ha vi
Trung Quc.
Th k 17, Nht Bn c mt bc i Nho l Ito Jinsai ph phn trit Tng Nho: hiu
o ca ngi, khng th bng cch nhn o ca Tri thng qua L, nh Tng Nho
quan nim, m cn nhn thng vo chnh cuc sng i thng v trn tc ny. H c
nhng k in.
Tominaga Nakamoto, u th k 18, cn i xa hn na, ln ting tuyn b rng, o Nho
l ca Trung Quc, o Pht l ca n , Thn o th ca Nht Bn nhng ca thi
xa.
Cn mt trit thuyt mi cho cuc sng thc hm nay. Nakamoto tuyn b vy, nhng
chng lm c g c. Ch nguyn l mt chuyn, cn c sng to c ci "trit thuyt
mi" y hay khng l chuyn khc.
Tuy nhin, in nh Nakamoto l d cho ring ng nhng tt cho t nc ng. Khong
na th k sau, thi thch thc ci v tr nh cao vn ha ca Trung Quc i n

ch: ngay t trc duy tn Minh Tr gn mt th k, cu hc tr Nht Bn c nhng

cng hin thc s trong thc t dy li ng thy ca mnh.
Cc hc phi "Kokugaku", "Rangaku", "Mito"... ph nhn tn gc v tr lnh o ca
vn ha Trung Quc, bng cch ch ra nhng l lun phi t nhin ca Nho gio Trung
Quc, s cc oan ca hc thuyt "thin mnh", nhng sai lm trong nhng kin thc y
hc Trung Quc v gii phu ngi...
Hc tp Trung Quc l chu n Trung Quc. Chu n thy th phi tr n thy. Cch tr
n duy nht ng l cng hin cho ng y nhng hiu bit mi ca ring mnh.
Li cui cho mt khi u
Sang n th k XIX, Vit Nam, p li ting khc canh tn thm thit ca Nguyn
Trng T l ci im lng ng s ca mt hoang mc tinh thn, v ngay c khi Vit Nam
b Php nghin nt, nhng ng quan hay ch trong triu nh Hu vn cha thi sng
bi Trung Quc nh l "khun mu nh cao".
Nht Bn, v dm thch thc thy mnh v mt tr tu, nn sang u th k XIX, tr
thc Nht khng bt ng khi thy Trung Quc i bi trc Anh quc trong chin tranh
nha phin. V nh th, h c chun b sn v mt tinh thn p li ting gi canh
tn ca Fukuzawa Yukichi bng mt nhp bc qun hnh khin c bu tri rung chuyn.
Cch nhn to ra ci nhn. Ci nhn to ra s la chn. S la chn to ra s phn. S
phn thay i khi cch nhn thay i.
Ngi Nht ngy trc nhn vn ha Trung Quc nh th no th sau h cng nhn
vn minh Phng Ty theo cch y. "Hc tp Phng Ty, ui kp Phng Ty. Vt
qua Phng Ty" - l tinh thn Nht Bn sut t thi k Duy tn n nay. Tinh thn
ny trm ln mi lnh vc, k c vn chng ngh thut.
D nhin, khi nghe khu hiu ny ca Nht Bn, ta s cm thy h lng ngn. Bi
"Phng Ty" l c mt th gii khng l v a dng. Nht Bn khng th so snh c
v mt quy m. Nhng, lng ngn th cng nh... Nakamoto th k 18 l cng.
Mi dn tc khi tham gia vo dng chy ton cu ha u khng th khng nh v quc
gia mnh trn bn th gii. Mi ngi Vit nh v bn thn mnh trc cuc i nh
th no th Dn tc Vit nh v chnh n trc th gii nh th y.
Sc mnh ca mt dn tc th hin r nht khng phi khi n ng v th ca k mnh,
m khi n sinh ra, mi ngc mt nhn mt tri nhn thy mnh l k yu.
Mt dn tc yu khi cn cha thi thch thc nhng nh cao, n vn cn ang sng,
ang hnh trnh. Mt dn tc chp nhn mt nh cao no l khun mu vnh vin,
n l mt chin binh "gc bn sng m b qun i", khng xng ng tn ti di nh
mt tri vi t cch l mt phn ca nhn loi.