Pjesëmarrja e Publikut Në Proceset e Përgatitjes Së Ligjeve

Pjesmarrja e publikut
n proceset e prgatitjes
s ligjeve
Pasqyr e Qeveris 2012
Marija Sazdevski
Simona Ognenovska
Projekti sht financuar nga Bashkimi Evropian
Pjesmarrja e publikut
n proceset e prgatitjes
s ligjeve
Pasqyr e Qeveris 2012
Projekti sht financuar nga Bashkimi Evropian

Marija Sazdevski
Simona Ognenovska
Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve
PJESMARRJA E PUBLIKUT N PROCESET E PRGATITJES S LIGJEVE

Botues:
Qendra Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar (MCMS)
Pr botuesin:
Aleksandar Krzhallovski, drejtor i par ekzekutiv
Dime Mitreski, drejtor ekzekutiv
Redaktor:
Emina Nuredinoska, MCMS
Autor:
Marja Sazdevski, MCMS
Simona Ognenovska, MCMS
Tirazhi:
100 kopje
Dizajn:
Llazar Tomovski - Arcuss design
Botoi:
Arcuss design
CIP -
". ",
340.13:342.571(497.7)"2012"
340.13:061.2(497.7)"2012"
SAZDEVSKI, Marija
Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve :
Pasqyr e Qeveris 2012 / Marija Sazdevski, Simona Ognenovska. Shkup : Qendra Maqedonase pr bashkpunim ndrkombtar (MCMS), 2013.
- 48 . : ; 30
. - : Shtojca 1-3
ISBN 978-608-4681-11-3
1. Ognenovska, Simona []
) - - - 2012
COBISS.MK-ID 93579274
Mendimet e shprehura ktu u takojn autorve dhe nuk i shprehin qndrimet e Qendrs Maqedonase pr Bashkpunim
Ndrkombtar.
Qendra Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar.
T gjitha t drejtat jan t mbrojtura. Riprodhimi, kopjimi, transmetimi apo prkthimi i cils do pjese t ktij publikimi
mund t kryhet vetm nn kto kushte: me leje paraprake nga botuesi, pr citim n analiz libri dhe nn kushtet e dhna
n vijim.
E drejta autoriale e ktij publikimi sht e mbrojtur, por publikimi mund t riprodhohet n ciln do mnyr pa pages
pr qllime edukative. Pr kopje n kushte t tjera, pr prdorim n publikime t tjera apo pr prkthim dhe adaptim
duhet paraprakisht t merret leje nga botuesi.
N form elektronike publikimi gjendet n kt faqe interneti www.mcms.org.mk
Ky publikim sht prgatitur me ndihm t Bashkimit Evropian. Prmbajtja e ktij publikimi sht prgjegjsi e vetme e
Qendrs Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar dhe n asnj mnyr nuk i reflekton qndrimet e Bashkimit Evropian.
PRMBAJTJA
Lista e shkurtesave..............................................................................................................................................................4
Parathnie...................................................................................................................................................................................5
HYRJE................................................................................................................................................................................................7
1..Projekti: Pasqyra e Qeveris....................................................................................................................................8
2..Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore .............................9
2.1..
Metodologjia dhe qasja ...................................................................................................................................................9
2.1.1.. Instrumentet e hulumtimit...........................................................................................................................................9
2.1.2. Ekzemplari..................................................................................................................................................................10
2.1.3.. Prpunimi dhe pasqyrimi i rezultateve .....................................................................................................................10
2.1.4.. Kufizime metodologjike..............................................................................................................................................11
2.1.5.. Shpjegime terminologjike..........................................................................................................................................11
2.2..
Rezultatet sipas indikatorve pr transparencn e institucioneve .................................................................................12
2.2.1.. Fusha : Mjedisi komunikues....................................................................................................................................12
2.2.2.. Fusha B: Mjedisi mbshtets pr pjesmarrjen e shoqris civile .............................................................................14
2.2.3.. Fusha C: Prgatitja e akteve/ projekt-ligjeve.............................................................................................................19
2.2.4.. Reagimi i sektorit civil...............................................................................................................................................25
2.3..
Rezultatet sipas ministrive ............................................................................................................................................26
2.3.1.. Fushat A dhe B: Komunikimi i prgjithshm dhe mbshtetja pr prfshirjen e shoqris civile n punn e vet .......26
2.3.2.. Fusha C: Prgatitja e akteve.......................................................................................................................................28
2.3.3.. Rezultatet e prgjithshme ........................................................................................................................................30
2.4..
Prfundime dhe rekomandime .....................................................................................................................................31
2.4.1.. Prfundime...............................................................................................................................................................31
2.4.2.. Rekomandime...........................................................................................................................................................32
3..Rezultate nga prcjellja n internet ............................................................................................................34
3.1..
Metodologjia dhe qasja..................................................................................................................................................34
3.1.1.. Ekzemplar.................................................................................................................................................................34
3.1.2.. Prpunimi dhe prezantimi i rezultateve ...................................................................................................................34
3.1.3.. Kufizime metodologjike............................................................................................................................................34
3.2..
Monitorimi i ENER ..........................................................................................................................................................35
3.2.1.. Ruajtja e afatit kohor pr konsultime sipas rregullores s Qeveris dhe sipas Udhzimit .........................................35
3.2.2.. Praktika t komentimit n ENER ...............................................................................................................................37
3.2.3.. Praktikat pr azhurnim t projekt-dispozitave t hapura n ENER ...........................................................................37
3.3..
Monitorimi i ueb-faqeve t ministrive ...........................................................................................................................38
3.4..
Prfundime dhe rekomandime ......................................................................................................................................39
3.4.1.. Prfundime...............................................................................................................................................................39
3.4.2.. Rekomandime...........................................................................................................................................................40
Shtojca 1: Mbshtetja komunikuese ....................................................................................................................................................41
Shtojca 2. Pyetsor pr prfshirjen e publikut n procesin e prgatitjes s propozim-ligjeve .............................................................43
Shtojca 3. Lisat e projekt-ligjeve t prfshira n analiz sipas ministrive ............................................................................................47
Lista e shkurtesave
ARS Agjencia pr t Rinjt dhe Sport
BCSDN Rrjeti Ballkanik pr Zhvillimin e Shoqris Civile
DKSK Komisioni Shtetror pr Pengim t Korrupsionit
EIDHR Instrumenti pr t Drejtat e Njeriut dhe Demokracis
ENER Regjistri i Vetm Elektronik Nacional i Dispozitave
BE Bashkimi Evropian
MPB Ministria e Punve t Brendshme
ME Ministria e Ekonomis
MMJPH Ministria e Mjedisit Jetsor dhe Planifikimit Hapsinor
MSh Ministria e Shndetsis
MBPU Ministria e Bujqsis, Pyjeve dhe Ujrave
MShIA Ministria e Shoqris Informatike dhe Administrats
MK Ministria e Kulturs
MVL Ministria e Vetqeverisjes Lokale
MPJ Ministria e Punve t Jashtme
MM Ministria e Mbrojtjes
MASh Ministria e Arsimit dhe Shkencs
MD Ministria e Drejtsis
MTL Ministria e Transportit dhe Lidhjeve
MPPS Ministria e Puns dhe Politiks Sociale
MF Ministria e Financave
MCMS Qendra Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar
VNN - Vlersim i ndikimit t normativs
SE Sekretariat pr shtje Evropiane
SZMK Sekretariat pr Zbatimin e Marrveshjes Korniz
QIBZhOQ Qendra pr Informim, Bashkpunim dhe Zhvillim t Organizatave Qytetare
Parathnie
Publikimi Pasqyra e Qeveris 2012: pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve sht
vegl e cila duhet tu shrbej organizatave qytetare, npunsve shtetror dhe n prgjithsi opinionit,
q t informohen pr transparencn e institucioneve dhe ti rrit njohurit pr proceset e prgatitjes
s ligjeve.
Synimi i Qendrs Maqedonase pr Bashkpunim Ndrkombtar (MCMS) si botues i ktij publikimi
sht t kontribuoj drejt avokimit dhe pjesmarrjes s shoqris civile n prgatitjen dhe zbatimin
e politikave publike, prmes vendosjes s modelit pr prcjellje t transparencs s proceseve t
prgatitjes s ligjeve dhe informimin pr zbatimin e mekanizmave ekzistuese me t cilat sht parapar
prfshirja e publikut.
Analiza prbhet prej dy pjesve. Pjesa e par i prmban rezultatet e fituara prmes pyetsorve t
drguar deri te institucionet shtetrore, prmes t cilave sht vlersuar transparenca e institucioneve
shtetrore n komunikimin me opinionin dhe transparenca e proceseve t prgatitjes s 26 akteve t
12 ministrive. N pjesn e dyt jan prezantuar rezultatet nga prcjellja e standardeve minimale pr
pjesmarrje t opinionit n prgatitjen e ligjeve, gjegjsisht respektimi i afatit kohor pr konsultime
pr propozim-ligjet e shpallura t regjistrit t vetm nacional t rregulloreve (ENER). Gjithashtu sht
prgatitur pasqyr pr at se si ministrit i shfrytzojn ueb faqet e veta pr publikimin e propozimligjeve dhe informimin e opinionit pr mundsin q t prfshihet n prgatitjen e propozim-ligjeve.
Analiza sht prgatitur nga Marija Sazdovska dhe Simona Ognenovska, t dyja nga MCMS. MCMS e
prgatiti kt publikim si pjes t projektit Pasqyra e Qeveris, i financuar nga Instrumenti Evropian
pr t drejta t njeriut dhe demokraci (EIDHR) nga Bashkimi Evropian.
Emina Nuredinoska
Udhheqse e Departamentit
pr shoqri civile dhe demokraci
HYRJE
Rndsia e pjesmarrjes publike n krijimin e politikave po rritet gjithnj e m shum n prmasa globale
dhe jan krijuar nj numr i madh rekomandimesh pr pjesmarrjen e opinionit dhe organizatave
qytetare n kto procese. Prve asaj se bhet fjal pr rekomandime t cilat nuk jan t obligueshme,
megjithat ato ofrojn standarde, parime dhe praktika m t mira t cilat duhet t merren parasysh
gjat dizajnimit t iniciativave n nivel lokal.
N Republikn e Maqedonis ekzistojn dokumente t cilat e japin bazn pr pjesmarrjen e publikut
n proceset e miratimit t ligjeve. Ato jan Kushtetuta e Republiks s Maqedonis, pastaj Ligji pr
referendum dhe format e tjera t shprehjes s drejtprdrejt, Ligji i puns s Qeveris, Ligji i organizimit
dhe puns n organet e administrats shtetrore etj. Gjithashtu nj sr aktesh nnligjore e rregullojn
kt shtje: Rregullorja pr punn e Qeveris, Strategjia e bashkpunimit t Qeveris me sektorin
civil, Kodeksi i praktikave t mira pr pjesmarrje t sektorit civil n procesin e krijimit t politikave,
Metodologjia pr vlersim t ndikimit t rregullores dhe Udhzimi pr mnyrn e veprimit n punn
e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn e prgatitjeve t ligjeve.
Analiza pr pjesmarrjen e organizatave qytetare n procesin e krijimit t politikave do ta rrit
informimin dhe njohurit e qytetarve, organizatave qytetare dhe organeve t administrats shtetrore
dhe n t ardhmen do t mund t prdoret si model pr prcaktimin e rregullave dhe standardeve
pr pjesmarrje n vendimmarrje.
Analiza sht rezultat i prcjelljes s shkalls s prfshirjes s shoqris civile n proceset e prgatitjes
s ligjeve n suazat e projektit Pasqyra e qeveris. Duke e ndjekur metodologjin e prcaktuar
paraprakisht, MCMS-ja e ka ndjekur prfshirjen e shoqris civile n procesin e miratimit t ligjeve,
pr her t par, n periudhn nga 01.03.2012 deri m 31.12.2012.
1. Projekti: Pasqyra e Qeveris

Pasqyra e Qeveris sht emri i prbashkt i disa projekteve pr prcjelljen e transparencs n institucionet shtetrore, t cilat jan zbatuar n Slloveni n periudhn nga viti 2002 deri n vitin 2010.
Projekti Pasqyra e Qeveris pr her t par zbatohet n Republikn e Maqedonis dhe prfshiu nj
sr aktivitetesh.
Projekti Pasqyra e Qeveris ka pr qllim t kontribuoj n prfaqsimin dhe pjesmarrjen e
shoqris civile n prgatitjen dhe zbatimin e politikave publike. Me zbatimin e aktiviteteve, projekti
ka pr qllim rritjen e bashkpunimit t organizatave qytetare me organet e administrats shtetrore
n proceset e krijimit t politikave dhe prgatitjen e ligjeve. Grupi qllimor jan organizatat qytetare
dhe organet e administrats shtetrore (kryesisht ministrit resurse, por edhe organet tjera t cilat
bashkpunojn dukshm me sektorin civil).
Rezultatete realizuara me projektin jan:
1. Sistem i vendosur dhe q zbatohet vazhdimisht pr prcjelljen e prfshirjes s shoqris civile n
proceset e prgatitjes s ligjeve;
2. Kapacitetet t prmirsuara t organizatave qytetare pr prfshirje n proceset e prgatitjes s
ligjeve.
N suazat e projektit sht zbatuar metodologjia pr vlersimin e transparencs s institucioneve, e
zhvilluar nga Qendra pr Informim, Bashkpunim dhe Zhvillim t Organizatave Qytetare (QIBZhOQ).
Jan zhvilluar edhe disa e-pajisje pr prcjelljen e pjesmarrjes s opinionit n krijimin e politikave
dhe prgatitjen e ligjeve, nj prej t cilave sht edhe ueb-faqja www.ogledalonavlada.mk. Si rezultat
i aktiviteteve t prshkruara m par, doli kjo analiz pr vlersimin e pjesmarrjes s opinionit n
krijimin e politikave dhe procedurave pr prgatitjen e ligjeve.
Me qllim q t prforcohen kapacitetet e organizatave qytetare pr pjesmarrjen e tyre aktive n
proceset e krijimit t politikave dhe prgatitjen e ligjeve, ishin organizuar dy trajnime themelore dhe
dy trajnime t avancuara, ku mbi 60 prfaqsues t organizatave qytetare kishin mundsi t merrnin
njohuri dhe ushtrime praktike pr inkuadrim efikas n prgatitjen e ligjeve. N suazat e tri puntorive
u prcaktuan prioritetet e bashkpunimit dhe u zhvilluan drejtimet strategjike pr bashkpunim me
organet e administrats shtetrore pr shtje t rndsishme pr sektorin civil. Projekti u mundsoi
edhe organizatave qytetare vendase ti dgjojn dhe ti shkmbejn praktikat e mira lidhur me
prcjelljen e politikave qeveritare n rajon, n suazat e puntoris rajonale t mbajtur m 5 korrik 2012.
2. Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore
2. transparencn
Rezultatet nga hulumtimi mbi
e organeve shtetrore
2.1. Metodologjia dhe qasja
Metodologjia e aplikuar n kt analiz bazohet n prvojat pozitive n prcjelljen e organeve t administrats shtetrore n Slloveni dhe mbi prvojn ekzistuese t MCMS-s n prgatitjen e prcjelljes
dhe vlersimit t procesit t miratimit t ligjeve n Republikn e Maqedonis.
Analiza e transparencs s institucioneve ndaj shoqris civile gjat krijimit t politikave publike dhe
legjislacionit sht model i cili prdoret me sukses n Slloveni prej vitit 2006. Metodologjia sht
zhvilluar nga CNVOS nga Sllovenia, kurse n koordinim me ekipin e projektit t MCMS-s dhe fokus
grupet e ndara t organizatave qytetare dhe organeve t administrats shtetrore sht prshtatur n
kontekstin lokal. Kjo metodologji mbulon tri fusha: mjedisin komunikues (praktikat komunikuese) t
organeve t pushtetit shtetror (n prgjithsi, mekanizma pr prfshirje t shoqris civile), mjedisin
mbshtets pr prfshirjen e shoqris civile dhe procedurn pr prgatitjen e ligjeve.
Prcjellja e transparencs s proceseve t prgatitjes s projekt-ligjeve n Maqedoni u realizua n
periudhn nga 1 marsi 31 tetor 2012.
2.1.1. Instrumentet e hulumtimit

Prcjellja e transparencs sht ndar n tri pjes:
Fusha A: Mjedisi komunikues i krijuar nga organet e administrats shtetrore pr pjesmarrjen e
shoqris civile n aktivitetet e organit (mekanizmi i prgjithshm pr pjesmarrjen e publikut);
Fusha B: Mjedisi mbshtets pr pjesmarrje t shoqris civile, i krijuar nga organet e administrats shtetrore si propozues t akteve, prkatsisht projekt-ligjeve (vendosja institucionale
e pjesmarrjes s shoqris civile n aktivitetet e organeve t administrats shtetrore, mjedisi
mbshtets financiar-material i siguruar nga ana e organeve pr pjesmarrje t shoqris civile
n prgatitjen e akteve, prcjellja dhe vlersimi i zbatimit t akteve);
Fusha C: Prgatitja e akteve (shpallja e procedurs pr prgatitjen e akteve, qasja te baza
profesionale pr prgatitjen e akteve, informacione kthyese pr propozuesin e akteve pr
propozime dhe vrejtje nga shoqria civile, konsistenc e prmbajtjes midis propozuesit dhe
shoqris civile etj.).
Instrumenti kryesor pr vlersimin e prfshirjes s shoqris civile n krijimin e politikave dhe prgatitjen e ligjeve jan dy pyetsor. Me pyetsorin e par jan analizuar fushat A dhe B, kurse me
pyetsorin e dyt fusha C. Pyetsort gjenden n Shtojcn 1 dhe 2.
do fush ka indikatort e vet t cilt jan formuluar si deklarata t cilat i paraqesin standardet pr
prfshirjen e mir t opinionit. N pyetsorin e par jan prcaktuar 35 indikator (15+20), kurse n
me pyetsorin e dyt vlersohen 40 indikator pr transparencn n procesin e prgatitjes s akteve
konkrete, prkatsisht projekt-ligjeve.
2.1.2 Ekzemplari
Pyetsori i par sht drguar deri n 15 ministri dhe 8 institucione t tjera shtetrore. Prgjigje sht
marr nga 11 ministri: Ministria e Mbrojtjes (MM); Ministria e Punve t Brendshme (MPB); Ministria e
Drejtsis (MD); Ministria e Puns dhe Politiks Sociale (MPPS); Ministria e Arsimit dhe Shkencs (MASh);
Ministria e Ekonomis (ME); Ministria e Transportit dhe Lidhjeve (MTL); Ministria e Kulturs (MK); Ministria
e Vetqeverisjes Lokale (MVP); Ministria e Mjedisit Jetsor dhe Planifikimit t Hapsirs (MMJPH); Ministria e Shoqris Informatike dhe Administrats (MShIA); dhe 6 institucione Sekretariati pr shtje
Evropiane (SE); Agjencia pr t Rinjt dhe Sport (ARS); Sekretariati pr Zbatimin e Marrveshjes Korniz
(SZMK); Komisioni pr Mbrojtje nga Diskriminimi (KMD), Komisioni pr Marrdhnie me Bashksit
Fetare (KMBF) de Komisioni Shtetror pr Pengim t Korrupsionit (KShPK).
Pyetsori i dyt u sht drguar 131 ministrive pr 33 projekt-ligje t przgjedhura apo pr propozim
pr ndryshime dhe plotsime t ligjeve pr t cilat sht prcjell aplikimi i rregullave pr pjesmarrje
transparente t opinionit. N ekzemplar jan przgjedhur dispozitat pr t cilat jan br konsultime
deri m 30 shtator 2012. Prgjigje sht marr nga 12 ministri dhe pr 26 projekt-ligje. N Shtojcn 3
sht dhn lista e t gjitha projekt-ligjeve pr t cilat sht drguar pyetsori pr tu plotsuar me
vrejtje pr cilin ligj sht marr prgjigje.
2.1.3. Prpunimi dhe pasqyrimi i rezultateve

Rezultatet e pasqyruara bazohen n prpunimin e informatave t marra nga pyetsort, kurse jan
prdorur metoda statistikore prshkruese.
Prgjigjet e ministrive pr do indikator jan vlersuar me pik. Notat pr indikatort jan marr si
prqindje prej pikve t realizuara n raport me numrin maksimal t pikve pr at indikator. Pastaj,
n baz t prqindjes, vlersimi i indikatorve t veant sht nga 1 deri n 5:
Nota 1 (nota m e ult)
(i vlersuar me 20% ose m pak)
Nota 2
(vlersuar nga 21% deri n 40%)
Nota 3
Nota 4
Nota 5 (nota m e lart)
Pr fushat A dhe B rezultatet jan dhn vemas, nga njra an pr ministrit, kurse nga ana tjetr
pr institucionet shtetrore. Arsyeja pr prezantimin e till t veant qndron n faktin se nj pjes
1 Prve MVL-s dhe MM-s t cilat n periudhn e prcjelljes nuk kan propozuar ligj apo ndryshim dhe plotsim ligjesh.
10
e indikatorve jan relevant vetm pr ministrit, por jo edhe pr institucionet e tjera shtetrore.
Pr shembull, indikatori me t cilin vlersohet se a ka koordinator i cili kryen vlersim t ndikimit t
rregullativs sht relevant vetm pr ministrit, kurse jo edhe pr shembull pr Komisionin Shtetror
pr Pengim t Korrupsionit apo pr Komisionin pr Mbrojtje nga Diskriminimi etj.
Rezultatet e analizuara jan dhn n dy mnyra. S pari jan prezantuar notat sipas indikatorve,
prkatsisht pr do pyetje/indikator sht dhn nota e prgjithshme pr t gjitha institucionet e
analizuara. Shtes, n kt dokument jan dhn edhe rezultatet e veanta pr do ministri apo institucion. Kjo prcjellje e gjendjeve nga dy perspektiva t ndryshme, n prgjithsi pr situatn e dhn
dhe konkrete pr raportin e do institucioni m vete, mundson pasqyrim m t qart dhe mundsi
m t madhe pr identifikim t mangsive dhe mundsive pr nj prmirsim t ardhshm.
2.1.4. Kufizime metodologjike

Qasja pr analizn e transparencs s institucioneve prmban edhe kufizime t caktuara. Domethn,
rezultatet bazohen n prgjigjet e pyetsorve nga organet e administrats shtetrore, kurse gjat ksaj
nuk sht parashikuar kontroll shtes i pohimeve, prkatsisht nuk sht br analiz me organizatat
qytetare pr projekt-ligje konkrete. Pr shkak t krahasimit t informacioneve me ato t Sllovenis, n
kt hulumtim t par sht zbatuar trsisht metodologjia e njjt. Prandaj, edhe prkrah vendosjes
s qart t indikatorve ishte e pamundur t anashkalohej nj subjektivizm i caktuar n prgjigjet apo
nj kuptim jo i njtrajtshm i pyetjeve. Gjithashtu, si kufizim mund t konsiderohet dhe pamundsia
t arrihen deri te t dhnat e dshiruara, n ndonj mnyr tjetr, prve se duke i dhn prgjigje
pyetsorit. Kjo e nxiti nevojn pr prpjekje plotsuese q t merren prgjigjet n koh. N analiz
nuk jan prfshir aktet e propozuara nga Ministria e Financave (MF) sepse deri m 8 janar 2013 nuk
arritn prgjigjet e pyetsorve t dorzuar. Nj kufizim shtes sht edhe fakti se prgjigjet e pyetjeve
n parim jan t mbyllura dhe nuk krkohen informacione apo shembuj shtes. Pr shembull, pr nj
shtje t caktuar n praktik ministria vetm njher mund t ket zbatuar nj mas t caktuar dhe
kjo t jet shnuar si praktik e prhershme. Megjithat duke pasur parasysh se nprmjet ksaj analize
dshirohet prve vlersimit pr transparenc, t ndikohet edhe n forcimin e vetdijes pr prmirsim
t praktiks dhe standardeve pr prfshirje, vendosm q edhe n lidhje me kt pyetje ta pranojm
trsisht metodologjin e ofruar pa kontrolle shtes s informacioneve t dhna.
2.1.5. Shpjegime terminologjike

N kt analiz prdoren termet sektori civil, shoqria civile, organizata qytetare dhe ka t bj me
kuptimin e gjer t shoqris civile, prkatsisht shoqatave dhe fondacioneve, merren parasysh edhe
aktor t tjer. Si shtes pr shtje t caktuara merren parasysh t gjitha palt e prekura t cilat kan
interes t prfshihen n proceset e prgatitjes s ligjeve. Gjat prcaktimit t palve t prekura, sht
marr parasysh prkufizimi i prcaktuar n Udhzimin pr mnyrn e veprimit n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn e prgatitjes s ligjeve dhe me kt udhzim
prfshihen: bashksia e biznesit, organizatat joqeveritare, shoqatat dhe fondacionet, personat fizik dhe
juridik t cilt n fardo mnyr mund t preken nga implementimi i projekt-ligjit q prgatitet. Gjithashtu,
termet akt, projekt-ligj, propozim pr ndryshime dhe plotsime t ligjit dhe shumsi i ktyre termeve
kan t njjtin kuptim.
11
2.2. Rezultatet sipas indikatorve pr transparencn e institucioneve

2.2.1. Fusha : Mjedisi komunikues
Si sht shpjeguar m sipr, rezultatet jan dhn vemas pr ministrit dhe vemas pr institucionet
e tjera, pr shkak se nj pjes e indikatorve nuk jan relevant pr t gjitha institucionet.
T gjitha ministrit kan ngarkuar nga nj person
prgjegjs pr dhnien e informacioneve me karakter
publik, kurse 73% e tyre kan publikime (buletine/revista) pr punn e vet. Ministrit i plotsojn trsisht
sht nota mesatare pr mjedis
obligimet e tyre t cilat dalin nga metodologjia pr
komunikues e krijuar nga propozuesi
vlersim t ndikimit t rregullativs (VNRr), kshtu
i aktit (ministrit) pr pjesmarrje t
q t gjitha ministrit kan ngarkuar koordinator, i
shoqris civile n aktivitetet e saja.
cili kryen vlersim t ndikimit t rregullativs dhe
t gjith publikojn informacion pr fillimin e procedurs pr ligjin n ueb faqet relevante si ENER, e-demokratija, ueb-faqe t ministris. Informacioni
pr fillimin e prgatitjes s ligjeve sht shpallur n gazetat ditore pr 36% t akteve, q nuk sht
cekur edhe n mnyr eksplicite si obligim ligjor i ministrive. Si pr shembull, MM thot se dorzon
Lajmrim me t cilin informohen t gjitha mediat pr fillimin e procedurs pr ndryshimet ligjore.
Si forma t tjera pr informim t publikut institucionet m shpesh i japin evenimentet publike dhe
konferencat pr shtyp, fushatat n media dhe posta elektronike pr palt e prekura.
3,47
N ueb-faqet e veta pothuajse t gjitha ministrit (91%) shpallin detaje dhe informacione pr prfshirjen
e opinionit n proceset konkrete (ligje, strategji etj.). Konsultimet me publikun n proceset e prgatitjes
s ligjeve shpesh kryhen prmes posts elektronike me informacione pr publikun e interesuar (82%)
ose nprmjet debateve elektronike publike (forume, bllok, ueb-konferenca etj.) pr t cilat prgatitet
dhe shpallet raport (64%). Numri i ministrive t cilat prdorin e-pyetsor pr marrjen e mendimit prej
publikut pr punn e prgjithshme t ministris sht i vogl (18%) ose pr procese konkrete (36%).
MShIA shpjegon se momentalisht pyetsort dorzohen te palt e prekura nprmjet e-posts, sepse
portali e-demokratija ku jan parapar prmbajtjet e tilla sht n zhvillim e sipr. Niveli i propozimeve
t shpallura dhe komenteve t marra nga publiku i interesuar lidhur me punn e ministris sht 36%
dhe n procese konkrete 18%. Vetm dy ministri, MMJPH dhe MShIA mundsojn publiku i interesuar
t regjistrohet n regjistrin pr marrjen e informacioneve.
12
Tabela 1. Fusha : Mjedisi komunikues (Ministri)

Nr.
Titulli i indikatorit
Rezultati
(n=10)
Nota
Ministria:
1
Ka emruar person prgjegjs pr kontakt pr dhnie t informacioneve

me karakter publik
100%
Ka emruar koordinator i cili kryen vlersim t ndikimit t rregullativs
100%
Publikon botime (buletine/revista) pr punn e vet
73%
Shpall gjithmon informacion pr fillimin e prgatitjes s ligjeve n

gazetat ditore
36%
Shpall informacion pr fillimin e procedurs pr ligj n ueb-faqet

relevante si ENER, e-demokratija, ueb-faqja e ministris
100%
Prdor forma t ndryshme pr informim t publikut
91%
Ministria n ueb-faqen e vet apo e-buletin:

7
Publikon detaje dhe informacione pr prfshirjen e publikut n proceset

konkrete (ligje, strategji etj.)
91%
Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit prej publikut
18%
Publikon propozime dhe komente t marra nga publiku i interesuar lidhur

me punn e ministris
36%
10
Prdor e-pyetsor pr marrjen e vendimit nga publiku veanrisht pr

procese konkrete
36%
11
Publikon prgjigje dhe shpjegime t propozimeve dhe komenteve t

dhna nga publiku i interesuar
64%
12
I publikon pyetjet e bra t shpeshta dhe prgjigjet pr prfshirjen e

publikut n procese t caktuara konkrete
18%
13
Mundson publiku i interesuar t regjistrohet n regjistrin pr marrje t

informacioneve
27%
82%
64%
14 Drgon e-post me informacion te publiku i interesuar

15
Organizon e-debate publike (forum, bllok, ueb-konferenca etj.) pr t cilat

prgatit dhe shpall raporte
NOTA MESATARE
3,47
13
Institucionet e tjera kan nj not mesatare pak m t ult se 3,1 n raport me ministrit, kjo ka t bj
m shum me notat m t ulta kur bhet fjal pr prdorimin e ueb-faqeve t tyre si kanal komunikues me publikun. Kshtu vetm ARS e prdor ueb-faqen e vet pr organizimin e e-debateve publike.
sht pozitive se 67% t institucioneve publikojn detaje dhe informacione pr prfshirjen e publikut
n proceset konkrete dhe rregullisht drgojn e-post me informacione pr publikun e interesuar.
Tabela 2. Fusha : Mjedisi komunikues (institucione t tjera)

Nr.
Rezultati
(n=6)
Nota
Institucioni:
1
Ka emruar person pr kontakt pr t dhn informacione me karakter

publik
100%
Publikon botime (buletine/revista) pr punn e vet
50%
Prdor forma t tjera pr informim t publikut
83%
Institucioni n ueb-faqen e vet apo e-buletini:

7
Publikon detaje dhe informacione pr prfshirjen e publikut n

proceset konkrete (ligje, strategji etj.)
67%
Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit prej publikut
50%
Publikon propozime dhe komente t marra nga publiku i interesuar

lidhur me punn e institucionit
33%
14
Drgon e-post me informacion te publiku i interesuar
67%
15
Organizon e-debate publike (forum, bllok, ueb-konferenca etj.) pr t

cilat prgatit dhe shpall raporte
17%
NOTA MESATARE
3,1
2.2.2. Fusha B: Mjedisi mbshtets pr pjesmarrjen e shoqris civile

Me rndsi t veant pr pjesmarrjen aktive t sektorit civil n proceset e prgatitjes s ligjeve sht
ekzistenca e mjedisit mbshtets pr prfshirjen e tyre. N kt pjes jan prcaktuar tri trsi me t
cilat vlersohet mjedisi pr prfshirjen e shoqris civile:
1. mekanizm pr prfshirjen e publikut n aktivitetet e ministrive dhe institucionet e tjera shtetrore
(vendosja institucionale);
2. mjedisi financiar; dhe
3. prfshirje n prcjelljen dhe vlersimi i zbatimit t
akteve.
14
2,65
sht nota mesatare pr
mjedisin mbshtets t
pjesmarrjes s shoqris civile.
2.2.2.1. Vendosja institucionale e pjesmarrjes s shoqris civile n aktivitetet e propozuesit t aktit

Me not mesatare 3,13 pr kornizn institucionale pr prfshirjen e sektorit civil nga ministrit mund t
thuhet se n t ardhmen duhet t ndikohet n prmirsimin e segmenteve t caktuara ku jan vrejtur
mangsi. sht pozitive ajo se 91% e ministrive kan emruar person pr bashkpunim me organizatat
qytetare dhe gjithashtu po kaq prej tyre i prfshijn prfaqsuesit e organizatave qytetare n organet
konsultuese dhe komisionet e ministrive. Ministrit ndrmarrin masa pr aftsim t punsuarve pr
bashkpunim dhe prfshirjen e organizatave qytetare, kshtu 82% e tyre kan npuns shtetror t
cilt kan marr pjes n trajnime pr prforcimin e kapaciteteve pr bashkpunim. Ajo q mungon
sht ekzistenca e rregulloreve t shkruara (prkatse pr ministri konkrete) pr zgjedhje dhe prfshirje
t palve t prekura n punn, prkatsisht krijimin e politikave n ministri. Vetm dy ministri, MD dhe
MPPS, kan dokument t veanta t shkruara (drejtime) pr prfshirjen e organizatave qytetare, kurse
MM dhe MMJPH kan procedur t parapar pr przgjedhje t organizatave qytetare kur numri pr
pjesmarrje sht i kufizuar. sht i vogl numri i ministrive (27%) t cilat kan regjistra n t cilt mund
t regjistrohen hapur organizatat qytetare q t marrin rregullisht informacione apo prsri ministrit
ti bjn thirrje organizatave qytetare t interesuara t paraqiten, prkatsisht t regjistrohen q t
marrin informacione: MShIA, MMJPH dhe MPPS. Shembull i mir sht MMJPH e cila n ueb-faqen e vet
ka vendosur formular pr azhurnim t dhnave pr organizatat qytetare n Republikn e Maqedonis
t cilat veprojn n fushn e mbrojtjes s mjedisit jetsor.
Tabela 3. Vendosja institucionale (Ministri)

Nr. Titulli i indikatorit
Rezultati
(n=10)
Nota
91%
Ministria:
16 Ka emruar person pr bashkpunim me organizatat qytetare
17
Ka regjistr ku mund t regjistrohen hapur organizatat qytetare (q t

marrin rregullisht informacione)
27%
18
U bn thirrje organizatave qytetare t interesuara t paraqiten/

regjistrohen pr t marr informacione
27%
19
Ka dokument t veant t shkruar (drejtime) pr prfshirje t organizatave

qytetare
18%
20
Prfshin prfaqsues t organizatave qytetare n organet konsultuese

dhe komisionet e ministris edhe kur kjo nuk sht e obliguar me shkrim
91%
21
Prfshin prfaqsues t shoqris civile n delegacionet e veta n

evenimentet ndrkombtare
45%
22
Ka procedur t prcaktuar paraprakisht pr przgjedhje t prfaqsuesve

t organizatave qytetare kur numri i pjesmarrjes sht i kufizuar
27%
23
Ka npuns shtetror t cilt jan edukuar (kan marr pjes n trajnime)

pr bashkpunim dhe prfshirjen e organizatave qytetare
82%
NOTA MESATARE
3,13
15
Tek institucionet e tjera situata sht e ngjashme. kshtu q vetm tek ARS ka regjistr ku mund t
regjistrohen organizatat qytetare (pr t marr informacione rregullisht), kurse SE ka procedur t
prcaktuar paraprake pr przgjedhje t prfaqsuesve t organizatave qytetare kur numri sht i
kufizuar. Situat m e mir sesa tek ministrit sht fakti se tri institucionet e tjera kan dokument t
veant t shkruar (drejtime) pr prfshirje t organizatave qytetare: SE, ARS dhe KShPK. Kshtu pr
shembull, KShPK-ja ka nnshkruar memorandum pr bashkpunim me organizatat qytetare mbi t
cilin bazohet bashkpunimi me sektorin pr shtje pr anti-korrupsion.
Tabela 4. Vendosja institucionale (Institucione t tjera)

rezultate
(n=6)
Nota
83%
Ministria:
16 Ka emruar person pr bashkpunim me organizatat qytetare
17
Ka regjistr ku mund t regjistrohen hapur organizatat qytetare (q t

marrin rregullisht informacione
17%
18
U bn thirrje organizatave qytetare t interesuara t paraqiten/

regjistrohen pr t marr informacione
33%
19
Ka dokument t veant t shkruar (drejtime) pr prfshirje t

organizatave qytetare
50%
20
Prfshin prfaqsues s organizatave qytetare n organet konsultuese

dhe komisionet e ministris edhe kur kjo nuk sht e obliguar me shkrim
50%
21
Prfshin prfaqsues t shoqris civile n delegacionet e veta n

evenimentet ndrkombtare
17%
Ka procedur t prcaktuar paraprakisht pr przgjedhje t

22 prfaqsuesve t organizatave qytetare kur numri i pjesmarrjes sht i
kufizuar
17%
Ka npuns shtetror t cilt jan edukuar (kan marr pjes n

trajnime) pr bashkpunim dhe prfshirje t organizatave qytetare
67%
23
NOTA MESATARE
2,5
2.2.2.2. Mjedisi financiar pr mbshtetjen e sektorit civile

Notn mesatare prej 2,17 ministrit e kan marr pr pyetjen e mjedisit financiar pr mbshtetjen e
sektorit civil. Gjysma e tyre kan mjete pr financim t programeve dhe projekteve t organizatave
qytetare. Asnj ministri nuk ka parapar mjete pr mbshtetje eksperte pr pjesmarrje (si pr shembull,
konsultues juridik dhe mbshtetje informuese) dhe prfaqsim t organizatave qytetare n proceset
e prgatitjes s ligjeve. MK dhe MM jan t vetmet t cilat organizatave qytetare u sigurojn zyra pa
pages ose me subvencione.
16
Tabela 5. Mjedisi financiar (ministri)

Rezultati
(n=10)
Nota
24 Financon programe (mbshtetje institucionale) t organizatave qytetare
45%
25 Financon projekte (aktivitete projektesh) t organizatave qytetare
45%
27%
Ka parapar mjete pr mbshtetje eksperte n pjesmarrje (si pr

27 shembull, konsultime dhe mbshtetje informuese) dhe prfaqsim t
organizatave qytetare
0%
28 Organizatave qytetare u siguron zyra pa pages ose me subvencione
18%
29 Mundson forma t tjera t mbshtetjes (si dhnie pajisje, trajnime etj.)
45%

Ministria:
26
Ka mjete pr mbulim t shpenzimeve pr pjesmarrsit e sektorit civil n

organet dhe grupet e puns dhe kshilldhnse
NOTA MESATARE
2,17
Nga institucionet e tjera vetm ARS-ja organizatave qytetare u siguron zyra pa pages ose me subvencione 2.
Tabela 6. Mjedisi financiar (institucione t tjera)

Institucioni:
Rezultati
(n=6)
Nota
28
Organizatave qytetare u siguron zyra pa pages ose me subvencione
17%
29
Mundson forma t tjera t mbshtetjes (si dhnie pajisje, trajnime etj.)
50%
2.2.2.3. Ndjekja dhe vlersimi i zbatimit t akteve

Edhe pse ministrit n nj prqindje t madhe (91%) e ndjekin dhe e vlersojn zbatimin e akteve n
fushn e vet, nj numr i vogl prej tyre (18%) i shpallin raportet e ndjekjes dhe vlersimit t akteve si
n form elektronike ashtu edhe n form t botuar. MASh i shpall raportet edhe n ueb-faqe dhe n
form publikimi, kurse MMJPH kt gj e bn n format elektronik, MVL n form t botuar. Gjysma
e tyre prfshijn prfaqsues t organizatave qytetare n kto aktivitetet. N periudhn e analizuar
vetm MD-ja ka botuar raport me informata pr prfshirjen e publikut dhe ndikimi i komenteve pr
prcjelljen e zbatimit t akteve n kompetencat e tyre.
2 Agjencia pr t Rinjt dhe Sport gjithashtu jep edhe mbshtetje financiare pr shoqatat dhe fondacionet, por meqense Agjencia nuk sht
krahasuar me ministrit, por me institucionet e tjera pr t cilat pyetja e mbshtetjes financiare nuk sht relevante, vendosm q edhe pr
Agjencin t mos bhet kjo pyetje. Njkohsisht kjo nuk ndikon negativisht, prkatsisht nuk e zvoglon mesataren e nots s prgjithshme
pr Agjencin.
17
Tabela 7. Ndjekje dhe vlersim (Ministri)

Nr.
Rezultati
(n=10)
Nota
Ministria:
30
E prcjell dhe e vlerson zbatimin e akteve n fushn e vet
91%
31
Prfshin prfaqsues t organizatave qytetare n prcjelljen dhe

vlersimin e akteve
45%
Shpall raporte pr prcjelljen dhe vlersimin e akteve n kto

forma:
32
Format elektronik (adresa (URL) e ueb-faqes)
18%
33
Format i botuar (p.sh. publikim etj.)
18%
34
Shpall raport me informata pr prfshirjen e publikut dhe ndikimin e

komenteve
9%
35
N fund t prgatitjes s akteve n memorandum gjithmon informon

pr prfshirjen dhe bashkpunimin me publikun e interesuar
64%
NOTA MESATARE
2,5
Edhe institucionet e tjera e ndjekin dhe e vlersojn zbatimin e akteve n fushn e vet por me nj
prfshirje m t vogl t organizatave qytetare (33%). ARS-ja sht e vetmja e cila shpall raport me
informacione pr prfshirjen e publikut dhe ndikimin e komenteve.
Tabela 8. Ndjekja dhe vlersimi (Institucionet e tjera)

Rezultate
(n=6)
Nota
Institucioni:
30
E ndjek dhe e vlerson zbatimin e akteve n fushn e vet
83%
31
Prfshin prfaqsues t organizatave qytetare n prcjelljen dhe

vlersimin e akteve
33%
Shpall raporte pr prcjelljen dhe vlersimin e akteve n kto forma:

32
Format elektronik (adresa (URL) e ueb-faqes)
33%
33
Format i botuar (p.sh. publikim etj.)
33%
34
Shpall raport me informata pr prfshirjen e publikut dhe ndikimin e

komenteve
17%
35
N fund t prgatitjes s akteve n memorandum gjithmon informon

pr prfshirjen dhe bashkpunimin me publikun e interesuar
50%
NOTA MESATARE
2,5
18
2.2.3. Fusha C: Prgatitja e akteve/ projekt-ligjeve

Transparenca e procesit t akteve (projekt-ligjeve dhe projekt-ligjeve pr ndryshim dhe plotsim t
ligjeve) sht analizuar nga disa aspekte:
-
-
-
-
-
2,6
Mnyra e shprndarjes s informacioneve pr procesin

e prgatitjes s projekt-ligjeve;
sht nota mesatare
Qasja e teksteve eksperte nga fusha pr t ciln sht
e prgjithshme pr
transparencn e proceseve t
projekt-ligji;
prgatitjes s 26 akteve n 12
Korniza kohore pr konsultim;
ministri.
Rrjedhja e zbatimit t procedurs s prgatitjes s
projekt-ligjit;
Reagimi i ministrive ndaj propozimeve dhe komenteve t sektorit civil.
2.2.3.1. Mnyra e shprndarjes s informacioneve pr procesin e prgatitjes s projekt-ligjeve

Kanali m i shfrytzuar pr informimin e publikut pr fillimin e procedurs pr prgatitjen e projektligjit sht nprmjet portaleve t ENER dhe e-demokratija. Kjo ishte dhn n 73% t akteve t cilat
jan analizuar. Shum m pak ministri i shfrytzojn ueb-faqet e veta pr lajmrim n 27% t akteve
t analizuara, edhe pse obligimi ligjor sipas paragrafit 1 t nenit 71 t rregullores s Qeveris s Republiks s Maqedonis thot:Propozimet pr miratim t ligjeve, skicat dhe propozimet e ligjeve, ministria
kompetente i shpall n faqen e vet t internetit dhe n Regjistrin e Vetm Elektronik t Dispozitave (RVED).
Pr 58% t akteve informacioni sht shprndar nprmjet planit strategjik dhe Programit vjetor
pr punn e qeveris, kurse 46% e akteve me drgim direkt t informacionit te palt e interesuara.
Vetm n rastin e projekt-ligjit pr mbrojtje shndetsore, pr t cilin sht kompetente Ministria e
Shndetsis (MSh), informacioni sht shpallur n gazet ditore. Ministria pr kt ligj n fillim ka
organizuar edhe puntori t prbashkt me palt e interesuara ku sht prezantuar koncepti (teksti i
puns i ligjit), arsyet, qllimet dhe korniza kohore pr miratim.
Tabela 9. Mnyra t informimit t publikut pr fillimin e procedurs s prgatitjes s aktit

Nr.
Rezultati
(n=23)
Nota
Ministria e ka informuar publikun pr fillimin e procedurs pr prgatitje

t projekt-ligjit:
1
Me shpallje n planin strategjik dhe n programin vjetor pr punn e

Qeveris
58%
Me shpalljen e informacionit n ueb-faqen e ministris
27%
Me informacion t drguar te t gjitha palt e prekura (p.sh. post

direkte, post elektronike)
46%
Me informacion pr fillim t procedurs s shpallur n portal publik

ENER dhe e-demokratija
73%
Me shpallje t informacionit n gazetat ditore
4%
Me lloje t tjera pr informim
4%
NOTA MESATARE
2,33
19
N nenin 3 t Udhzimit pr mnyrn e veprimit n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t

prekura n procedurn pr prgatitjen e ligjeve sht prcaktuar cilat informacione duhet t prmbaj lajmrim pr informim t palve t prekura pr propozim pr prgatitje t ligjit. Informacionet t
cilat jan dhn n mnyr eksplicite n Udhzim n pjesn m t madhe shpallen, prandaj vlersimi
i marr pr prmbajtjen e informacioneve sht 3,46. N 85% t ekzemplarve t analizuar informacioni prmban emrin e projekt-ligjit dhe qllimet e procedurs. N 77% sht dhn korniza ligjore e
evenimenteve m t rndsishme dhe afatet e parapara pr miratim t projekt-ligjit. Edhe pse sipas
Udhzimit informacioni duhet t prmbaj edhe mnyr t prfshirjes s palve t prekura n prgatitjen e projekt-ligjit, sipas rezultateve, m pak se gjysma (46%) e informacioneve prmbajn metoda
dhe mjete t parapara pr prfshirjen dhe pjesmarrjen e publikut. Metodat e mbledhjes dhe marrjes
parasysh t mendimeve t publikut jan dhn n 46% t informacioneve pr fillim t procedurs s
prgatitjes s aktit. Midis tjerash, sht kontrolluar edhe se gjat prgatitjes t projekt-ligjeve a prdoren studimet pr shtjen prkatse dhe a jan n dispozicion t publikut. Kshtu, vetm n tri raste
jan n dispozicion informacionet e prmbledhura prej studimeve t cilat do ta ndihmonin publikun
(aspekti laik): projekt-ligji pr sigurim pensional dhe invalidor i MPPS, projekt ligji pr ndryshime dhe
plotsime z Ligjit pr Menaxhim me mbeturinat i MMJPH dhe projekt-ligji pr konfiskim t prons,
dobi prone dhe objektet e marra n procedur penale dhe kundrvajts.
Tabela 10. Prmbajtja e informacionit pr fillim t procedurs pr prgatitje t aktit

Nr.
Rezultati
(n=23)
Nota
Informacioni pr fillim t procedurs s prgatitjes s projekt-ligjit

prmban:
7
Emri i projekt-ligjit
85%
Qllimi i procedurs
85%
Korniza kohore e evenimenteve m t rndsishme: identifikimi i

fazave m t rndsishme n procedur
77%
10
Metoda dhe mjete t parapara pr prfshirjen dhe pjesmarrjen e

publikut
46%
11
Identifikim i palve kryesore t prekura
69%
12
N rastin e ekzistimit t studimeve mbi temn, a jan konsultuar ato

dhe a ka informacione pr publikun se ku ti gjej
23%
13
A ka dhe ku jan n dispozicion informacionet e prmbledhura prej

studimeve t cilat do ta ndihmonin publikun (aspekti laik)
12%
14
Afatet e parapara pr miratim t projekt-ligjeve
77%
15
Thirrje pr prfshirje t publikut
50%
16
Shpenzime t parapara pr procesin e prgatitjes s projekt-ligjit
54%
17
T dhna pr kontakt (persona prgjegjs pr prgatitjen e projektligjit etj.)
81%
18
Metoda t mbledhjes dhe marrjes parasysh s mendimeve t publikut
46%
19
Ndjekje dhe vlersim i procesit
42%
NOTA MESATARE
3,46
20
2.2.3.2. Tekste eksperte nga fusha ku merret projekt-ligji

N procesin e prgatitjes s ligjeve ministrit nuk e shfrytzojn sektorin qytetar si burim pr ekspertiz
n prgatitjen e teksteve profesioniste, sepse n asnj prej proceseve t analizuara n prgatitjen e
projekt-ligjeve analiza eksperte nuk sht krkuar t prgatitet nga organizatat qytetare. N 27% t
rasteve analiza eksperte sht prgatitur nga firma konsultuese, personat ekspert apo universitetet.
Edhe pse ekzistojn tekste eksperte t cilat mund t shfrytzohen nga palt e prekura n procesin e
prgatitjes s ligjeve, ato n 62% t rasteve jan n dispozicion (n form t botuar) n ministri, vetm
n 155 apo vetm n katr raste ato jan vendosur n ueb-faqen e ministris.
Tabela 11. Qasja te tekstet eksperte

Nr.
Rezultat
(n=23)
Nota
Tekstet eksperte pr prgatitjen e projekt-ligjeve (studime, analiza,

pasqyrime etj.):
20
Jan n dispozicion n ueb-faqen e ministris
15%
21
Jan n dispozicion (n form t botuar) n ministri
62%
22
Prmbajn pjes t prmbledhura pr publikun e prgjithshm (jo

ekspert)
23%
23
Ministria ka porositur tekste eksperte:

- Nga organizata qytetare
0%
- Nga subjekte t tjera t dakorduara (firma konsultuese, persona

ekspert, universitete)
27%
NOTA MESATARE
2.2.3.3. Korniza kohore pr konsultime

Ministrit duhet rregullisht ti shpallin versionet e projekt-ligjeve n ueb-faqen e vet dhe t ENER-it
menjher pas prpunimit t do versioni. Gjithashtu edhe versionet e mparshme t dokumenteve
q lidhen me projekt-ligjin duhet t jen n dispozicion.3 Ministrit kan marr notn 5 pr shpalljen
e projekt-ligjeve pr konsultime n versionin e par t puns s projekt-ligjit t dal nga Ministria,
prkatsisht notn 4 pr shpalljen e versionit t projekt-ligjit pas harmonizimit midis sektorve. Pr
afatin e ln pr marrjen e propozimeve dhe komenteve me shkrim pr projekt-ligjin, nga sektori civil,
ministrit kan marr not 2 sepse m shum akte, 10 (38%) jan ln pr komentim n afat prej 10
deri 15 ditsh, q korrespondon me minimum 10 dit pr konsultime sipas Rregullores s Qeveris,
por sht m pak se praktika ndrkombtare dhe afatet e parapara n Udhzim. Vetm n nj rast ai
afat ishte m i gjat se 30 dit, kurse kjo ishte pr projekt-ligjin pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr
menaxhim me mbeturinat t MMJPH-s.
3 Emina Nuredinoska, Igor Vidaak, Transparenca n procesin e prgatitjes s ligjeve: Rregulla dhe praktika pr prfshirjen e publikut me fokus
n informacionin kthyes s komenteve nga publiku, OSBE, 2012
21
Tabela 12. Korniza kohore pr konsultime

Rezultat
(n=23)
Nota
- Versioni i par i puns i dal nga Ministria
85%
- Projekt-ligj pas harmonizimit ndrmjet sektorve
77%
34%
24%
58%
Nr.
24
Pr konsultime, projekt-ligji shpallet si:
25
Afatet pr zbatim t propozimeve dhe komenteve me shkrim pr

projekt-ligjin nga sektori civil ishin:
- M e gjat se 30 dit nga ditt e puns
- Nga 15 deri 30 dit pune
- Nga 10 deri 15 dit
- M pak se 10 dit
- Nuk kishte mundsi pr propozime dhe komente
26
A keni organizuar evenimente pr konsultime (fizike apo uebfaqe) gjat prgatitjes s projekt-ligjeve, kur keni drguar ftes pr
pjesmarrje n konsultime?
- M tepr se 15 dit para evenimentit
- Prej 7 deri 15 dit
- M pak se 7 dit
- Nuk organizojm eveniment t till
27
Kur vendoset afati pr konsultime a merrni parasysh festat dhe datat e

tjera t rndsishme pr at periudh?
NOTA MESATARE
3,2
2.2.3.4. Rrjedhja e zbatimit t konsultimeve n procedurn e prgatitjes s projekt-ligjit

Nota mesatare gjat zbatimit t konsultimeve n procedurn e prgatitjes s projekt-ligjeve pr aktet
e analizuara sht 2. N 69% t akteve t analizuara sht emruar person i cili jep informacione pr
prgatitjen e projekt-ligjeve dhe pr prfshirjen e publikut n procedur. N fazn e hershme kur formulohen tezat/parimet e projekt-ligjeve, publiku sht prfshir n 35% t akteve, kurse n 38% jan
prezantuar edhe zgjidhje t ndryshme pr prmbajtjen e projekt-ligjit. N tri raste t projekt-ligjeve
sht mundsuar moderim i pavarur i evenimenteve pr prfshirje t publikut n proceset e prgatitjes
22
s projekt-ligjit: Ligji pr Ndryshme dhe Plotsime t Ligjit pr Siguri n Qarkullimin e Rrugve (MPB),
projekt-ligji pr material t arkivuar (MShIA) dhe projekt-ligji pr shpallje t trsis prkujtimore t
Krushevs pr trashgimi kulturore me rndsi t veant (MK).
Tabela 13. Rrjedhja e zbatimit t konsultimeve

Rezultat
(n=23)
Nota
Ministria:
28
Emron person i cili jep informacione pr prgatitjen e projekt-ligjit dhe

pr prfshirjen e publikut n procedur
69%
29
Mundson prfshirje t sektorit civil n fazn e hershme kur formulohen

tezat/parimet e projekt-ligjit
35%
30
N procesin e prgatitjes s projekt-ligjit organizon evenimente pr

prfshirje t publikut, si debate publike, tryeza t rrumbullakt etj.
19%
31
Mundson moderim t pavarur t evenimenteve pr prfshirjen e

publikut n procesin e prgatitjes s projekt-ligjit (p.sh. facilitues nga nj
institucion tjetr, person t jashtm ekspert etj.)
12%
32
N fazn e hershme publikut i prezantohen zgjidhjet e ndryshme pr

projekt-prmbajtjen e projekt-ligjit
38%
NOTA MESATARE
2.2.3.5. Reagimi i ministris ndaj propozimeve dhe komenteve t sektorit civil

Not t ult (1,5) ministrit kan marr pr prgjigjet e tyre pr propozimet dhe komentet e marra nga
sektori civil. Rezultatet dshmuan se ministrit shum rrall japin informacione kthyese, prkatsisht
mendime pr propozimet dhe komentet e arritura nga sektori civil, kshtu n 6 raste (23%) kan dhn
mendimin e vet si informacion t prbashkt, kurse vetm n 4 raste 915%) kan dhn mendimin
e vet pr do propozim t veant. Obligimi, nga ana tjetr, sht n baz t nenit 71, paragrafi 5 i
Rregullores s Qeveris sipas t cilit do ministri duhet t prgatis raport pr mendimet e marra n
t cilat duhet t jepen arsyet cilat vrejtje dhe propozime nuk jan pranuar dhe ata t vendosen n
internet-faqen e ministris prkatse dhe n ENER. Vetm pr dy akte (8%) ministrit kan prgatitur
raporte kthyese: MSh projekt-ligji pr mbrojtje shndetsore dhe MD projekt-ligj pr t drejtat e
fmijve. Po pr kaq akte ministrit n ueb-faqen e vet i shpalln komentet, propozimet dhe argumentet e dhna nga sektori civil, dhe kjo n rastin e projekt-ligjit pr ndalim t vlefshmris s Ligjit pr t
23
drejtat e antarve t familjes kryefamiljari i t cils sht ushtar n shrbim t afatit ushtarak (MPPS)
dhe projekt-ligji pr shpalljen e monumentit prkujtimor t Krushevs pr trashgimi kulturore me
rndsi t veant (MK). Nuk ekzistonte rasti kur ndonj ministri ka shpallur informacion t botuar pr
komentet, propozimet dhe argumentet e sektorit civil pr projekt-ligjin.
M pak se gjysma (46%) e akteve, informacionet pr publikun e prfshir n procesin konsultues sht
vendosur n memorandumin e projekt-ligjit, q sht obligim sipas ekzemplarve pr PVR.
Tabela 14. Reagimi i ministrive

Rezultat
(n=23)
Nota
- Nuk ka dhn mendimin e vet
73%
- Ka dhn mendimin e vet si informacion i prbashkt
23%
- Ka dhn mendimin e vet pr do propozim m vete
15%
Reagimi i ministris ndaj propozimeve dhe komenteve t sektorit civil
33
Ministria pr propozimet e arritura t sektorit civil:
34
Ministria ka prgatitur raport kthyes pr sektorin qytetar
8%
35
Ministria n ueb-faqen e vet i ka shpallur komentet, propozimet dhe

argumentet e dhna nga sektori civil
8%
36
Ministria shpall informacion t botuar pr komentet, propozimet dhe

argumentet e sektorit civil pr projekt-ligjin
0%
37
N memorandumin e projekt-ligjit ka informacione pr prfshirjen e

publikut n procesin konsultues
46%
NOTA MESATARE
1,5
24
2.2.4. Reagimi i sektorit civil

Ministrit jan pyetur q ti vlersojn propozimet e arritura nga organizatat qytetare me nj seri
pyetjesh t dhna m posht.
Tabela 15. Reagimi i sektorit civil

Titulli i indikatorve
38
Ministrit n prgatitjen e projekt-ligjit prfundimtar i prfshijn propozimet dhe komentet e sektorit

civil
39
Cilat jan vlersimet e propozimeve dhe komenteve t sektorit civil, sipas shikimit t ministris:
40
N pjesn m t madhe jan relevante n raport me prmbajtjen dhe ekspertizn
Pjesrisht jan relevante, kurse pjesrisht nuk jan
Pothuajse t gjitha nuk jan relevante
Nuk marrim komente dhe propozime nga sektori civil
Ministria gjat prgatitjes s projekt-ligjit:
sht e knaqur me reagimin e publikut
Nevojitet reagim m i madh nga publiku
Nuk ka mendim pr bashkpunim me publikun
N prgatitjen e projekt-ligjit prfundimtar propozimet dhe komentet e sektorit civil jan prfshir
vetm n katr akte: projekt-ligji pr shpallje t monumentit t Krushevs pr trashgimi kulturore me
rndsi t veant (MK), projekt-ligji pr standardin studentor (MASh), projekt-ligji pr sigurim pensional
dhe invalidor (MPPS) dhe Ligji pr shrbimin publik t prokuroris (MD). N tri raste propozimet dhe
komentet jan vlersuar si relevante n pjesn m t madhe t prmbajtjes dhe ekspertizs, kurs en
rastin e Ligjit pr shrbimin e prokuroris propozimet jan vlersuar si pjesrisht relevante. Ministrit
japin arsye t ndryshme pse nuk i kan prfshir propozimet e sektorit civil. Si arsye pr mosprfshirje
MASh-ja pr dy ligje (projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr arsimin tetvjear dhe
25
projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr arsimin e mesm) i jep afatet kohore, prkatsisht
urgjencn pr miratimin e tyre dhe fillimin me ato, kurse n rastin e projekt-ligjit pr standardin studentor propozimet jan prfshir sepse ishin t prmbajtura, t trsishme dhe me konstruksion financiar.
MShIA si arsye pr mosprfshirjen e propozimeve dhe komenteve n prgatitjen e projekt-ligjit pr
ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr komunikime elektronike thot se bhet fjal pr harmonizim t
Ligjit me direktivat e BE-s.
MMJPH si shkak pr mosprfshirjen e propozimeve me shkrim jep arsyen se nuk kan mbrritur
komente nga sektori qytat, kurs en rastin kur sht organizuar debati publik pr projekt-ligjin pr
menaxhim t mbeturinave, komentet e prfaqsuesve t pranishm t organizatave qytetare ishin n
drejtim t mbshtetjes s tekstit t propozuar t ligjit.
Ajo q shqetson sht fakti se n 23% t rasteve ministrit jan t knaqura me reagimin e publikut
dhe gjithashtu po kaq konsiderojn se sht e nevojshme reagim m i madh i publikut. Pjesa tjetr e
mbetur q sht pak m shum se gjysma (54%) nuk kan mendim pr bashkpunimin me publikun.
2.3. Rezultatet sipas ministrive

N kt pjes do t prezantohen vlersimet e ministrive dhe institucioneve t tjera sipas fushave t
transparencs:
1. Fusha A dhe B: Komunikimi i prgjithshm dhe mbshtetja pr prfshirjen e shoqris civile
n punn e vet;
2. Fusha C: Prgatitja e akteve.
N pjesn e par jan dhn pikt pr seciln ministri dhe institucion pr katr karakteristikat me t
cilat vlersohet mjedisi i prgjithshm komunikues dhe mbshtetja pr prfshirjen e shoqris civile n
punn e tyre: vendosja institucionale, mjedisi mbshtets, mjedisi financiar dhe ndjekja dhe vlersimi i
zbatimit t akteve (fusha A dhe B). Pr at se cilt indikator prmbahen n seciln prej fushave, mund
t shihet Pjesa 2.2. Rezultatet sipas indikatorve pr transparencn e institucioneve.
Pastaj vijon vlersimi i procesit t prgatitjes (fusha C) s 26 akteve t 12 ministrive dhe ky vlersim pr
do akt dhe not mesatare pr ministrin.
N fund jan dhn notat e prgjithshme pr ministrit pr t tri fushat, por vetm pr ato ministri t
cilat u jan prgjigjur t dy pyetsorve, prkatsisht t cilat kan vlersim pr t gjitha fushat.
2.3.1. Fushat A dhe B: Komunikimi i prgjithshm dhe mbshtetja pr prfshirjen e shoqris

civile n punn e vet
Katra (4) sht nota m e lart q kan marr ministrit pr mjedisin komunikues dhe mbshtets pr
prfshirjen e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve dhe ato jan: MPPS, MK dhe MASh. Pes
ministri kan marr notn 3 (3) dhe tri ministri jan vlersuar me dy (2). N Tabeln 16 jan dhn
pikt pr seciln ministri pr katr karakteristikat e komunikimit t prgjithshm dhe mbshtetjes pr
prfshirjen e shoqris civile dhe nota e prgjithshme.
26
Rezultate sipas ministrive (maks. 35 pik)
Pik t prgjithshme
Vendosja
institucionale (pik)
Mjedisi mbshtets
(pik)
Mjedisi financiar (pik)
Ndjekje dhe vlersim i

zbatimit (pik)
Nota
Tabela 16. Fusha dhe B: Komunikimi i prgjithshm dhe mbshtetja pr prfshirjen e

shoqris civile (ministri)
Ministria e Puns dhe Politiks Sociale
24
10
Ministria e Kulturs
23
11
Ministria e Arsimit dhe Shkencs
22
11
Ministria e Mjedisit Jetsor dhe Planifikimit t

Hapsirs
21
Ministria e Drejtsis
19
11
Ministria e Vetqeverisjes Lokale
16
10
Ministria e Shoqris Informatike dhe

Administrats
16
Ministria e Mbrojtjes
15
Ministria e Transportit dhe Lidhjeve
14
Ministria e Punve t Brendshme
13
Ministria e Ekonomis
11
27
Te institucionet tjera, Agjencia pr t Rinjt dhe Sport sht e vetmja me notn 5, pastaj vijon KMD,
SE dhe SZMK me not 3.
Pikt e prgjithshme
Mekanizma t
prgjithshm
Mjedisi mbshtets
Mjedisi financiar
Ndjekje dhe vlersim i

zbatimit
Nota
Tabela 17. Fusha dhe B: Komunikimi i prgjithshm dhe mbshtetja pr prfshirje t shoqris
civile (institucione t tjera)
Agjencia pr t Rinjt dhe Sport
24
10
Komisioni pr Mbrojtje nga Diskriminimi
14
Sekretariati pr shtje Evropiane
13
Sekretariati pr Zbatimin e Marrveshjes

Korniz t Ohrit (SIOFA)
11
Komisioni Shtetror pr Pengimin e

Korrupsionit (KShPK)
Komisioni pr Marrdhnie me Bashksit

Fetare dhe Grupet Fetare
Rezultate sipas institucioneve

(maksimum 27 pik)
2.3.2. Fusha C: Prgatitja e akteve

Asnj prej akteve t analizuara nuk ka marr notn pes (5) pr transparenc n procesin e prgatitjes
s ligjit. Nota m e lart sht katr (4) dhe kjo not sht pr projekt-ligjin pr ndryshim dhe plotsim
t Ligjit pr menaxhim me mbeturinat t MMJPH-s dhe projekt-ligjit pr mbrojtje shndetsore t
MSh-s. Notn tre (3) e kan marr 12 akte, kurse tet akte jan vlersuar me dy (2). Katr akte kan
marr notn 1. N Tabeln nr. 18 jan dhn notat pr do akt. N rangun e ministrive n list udhheq
MSh me notn 4, kurse pastaj vijon MMJPH dhe MPPS dhe MD. Megjithat duhet t merret parasysh
se nota pr MSh-n sht marr n baz t analizs pr nj ligj, pr dallim prej ministrive t tjera pr
t cilat jan analizuar shum ligje.
28
Pr mbrojtjen shndetsore
29
Pr ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit pr

M=menaxhim me mbeturinat
33
Pr ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit pr ujrat
21
Pr pron t konfiskuar, dobi pronsore dhe

objekte t marr n procedur penale dhe
kundrvajtjeje
22
Pr t drejtat e fmijve
21
Ligji pr shrbimin publik t prokuroris
25
Pr ndryshim t Ligjit pr familjen
17
Pr ndryshim t Ligjit pr mbrojtjen e fmijve
18
Pr prfundimin e vlefshmris s Ligjit pr t

drejtat e antarve t familjeve, kryetari i cils sht
ushtarak n shrbim ushtarak
22
Pr sigurim pensional dhe invalid
27
Ministria e
Mjedisit Jetsor
dhe Planifikimit
Hapsinor
Ministria e
Drejtsis
Ministria e Puns
dhe Politiks
Sociale
Nota
Ministria e
Shndetsis
Mesatare e
pikve
Akti (projekt-ligji)
Nota pr akt
Ministria
Pik t
prgjithshme
Tabela 18. Fusha C: Prgatitja e akteve
29
27
22,7
21,0
20,0
19,5
Pr ndryshim dhe plotsim t arsimit t mesm
17
Pr ndryshim dhe plotsim t arsimit tetvjear
16
Pr standardin studentor
27
Pr material arkivi
22
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr

komunikime elektronike
17
Pr shpallje t monumentit prkujtimor t

Ministria e kulturs Krushevs pr trashgimi kulturore me rndsi t
veant
19
19,0
Ministria e
Bujqsis, Pyjeve
dhe Ujrave
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr cilsin e

prodhimeve bujqsore
19
19
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr

standardizim
19
15,5
Pr tregti n tregjet e gjelbra
12
Pr ndryshimin dhe plotsimin e Ligjit pr punt e

jashtme
15
15,0
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr armt
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr siguri t

qarkullimit t rrugve
23
14,3
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr prcjellje t

komunikimeve
14
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr pastrtin

publike
Pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit t aviacionit
2,3
Pr veprimtari komunale
Ministria e Arsimit
dhe Shkencs
Ministria e
Shoqris
Informatike dhe
administrats
Ministria e
Ekonomis
Ministria e Punve
t Jashtme
Ministria e Punve
t Brendshme
Ministria e
Transportit dhe
Lidhjeve
29
2.3.3. Rezultatet e prgjithshme

N kt pjes sht dhn nota e prgjithshme e ministrive pr dy pyetsort (i prgjithshmi dhe
pr aktet e veanta). Qllimi i prezantimit t till sht q t eliminohet ndikimi i pikpamjes s
prgjithshme apo shum specifike (n nivelin e akteve) rezultati sht dhn vetm pr ministrit t
cilt u kan dhn prgjigje t dy pyetsorve.
N rezultatin e prgjithshm, nota m e lart e ministrive sht tre (3). Gjasht ministri kan notn tre
(3), dy ministri kan dysh (2) dhe vetm nj ministri ka notn nj (1). Ministrit t vlersuara m mir
jan MMJPH, MPPS, MK, MASh, MD dhe MShIA. MMJPH sht nj prej tri ministrive (prve MPPS dhe
MD) e cila publikut i jep n form t prmbledhur informacionet e studimeve t cilat do ti shfrytzonin aktivisht n prgatitjen e ligjeve. Gjithashtu projekt-ligji i tyre pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit
pr Menaxhim me mbeturinat sht i vetmi prej akteve t analizuara i cili sht ln 30 dit n konsultim me publikun. Gjithashtu kjo ministri, prve MShIA dhe MD i mundson publikut t interesuar
t regjistrohet n regjistrin pr marrjen e informacioneve. MMJPH, MPPS dhe MShIA kan regjistr
ku mundet hapur t regjistrohen organizatat qytetare (pr marrje t rregullt t informacioneve). Pr
shembull, MMJPH kt e bn nprmjet formularit pr azhurnim t t dhnave pr organizatat qytetare n Maqedoni t cilat veprojn n fushn e mbrojtjes s mjedisit jetsor, i cili sht vendosur n
faqen kryesore t ueb-faqes s tyre. Gjithashtu MMJPH, MD dhe MM kan parapar procedur pr
przgjedhjen e organizatave qytetare kur numri pr pjesmarrje sht i kufizuar. MASh dhe MMJPH
jan t vetmet t cilat i vendosin raportet e ndjekjes dhe vlersimit t akteve n form elektronike
n ueb-faqe. MPPS, MASh dhe MK jan t vetmet t cilat kan mjete pr mbulim t shpenzimeve t
pjesmarrsve nga sektori civil n organet e puns dhe kshilldhnse. MPPS dhe MD jan ministrit
e vetme t cilat kan dokument t mvetsishm t shkruar (drejtime) pr prfshirjen e organizatave
qytetare. MASh, MShIA, MD dhe MK kan praktik t prdorin e-pyetsor pr marrjen e mendimit t
publikut pr shtje t prgjithshme apo pr procese konkrete.
Tabela 19. Rezultati i prgjithshm

Rezultati sipas ministrive
Pik pr
mjedisin
(maksimum
35)
Pik pr
Pik t
procedurat
prgjithshme
konkrete
(maksimum
(maksimum
80)
45)
Nota
Ministria e Mjedisit Jetsor dhe Planifikimit

Hapsinor
21
27
48
Ministria e Puns dhe Politiks Sociale
24
21
45
Ministria e Kulturs
23
19
42
Ministria e Arsimit dhe Shkencs
22
20
42
Ministria e Drejtsis
19
22,7
41,7
Ministria e Shoqris Informatike dhe

Administrats
16
19,5
35,5
Ministria e Punve t Brendshme
13
14
27
Ministria e Ekonomis
11
15
26
Ministria e Transportit dhe Lidhjeve
14
2,3
16,3
30
2.4. Prfundime dhe rekomandime

N Analiz jan prfshir 11 ministri dhe 6 institucione t tjera. Jan dhn 75 indikator me t cilt
arrihet prgjigjja pr dy trsi: praktika t komunikimit t institucioneve dhe shkalla e transparencs;
dhe prfshirja e publikut n proceset e prgatitjes s projekt-ligjeve konkrete konsultimet pr t cilat
kan prfunduar m 30 shtator 2012.
2.4.1. Prfundime
1. Ekzistojn mekanizma t vendosur mir dhe praktika pr komunikim me sektorin qytetar
dhe publikun, por mungon pro aktiviteti. Nota mesatare pr komunikimin e prgjithshm t ministrive me publikun dhe organizatat qytetare sht 3,47. Ministrit m shpesh i plotsojn obligimet e
dhna me ligj, rregullore apo akte t tjera. Kshtu t gjitha ministrit kan emruar person prgjegjs
pr dhnie t informacioneve me karakter publik dhe koordinator pr vlersim t ndikimit t rregullativs. Gjithashtu t gjitha e prdorin ENER pr shpalljen e projekt-akteve, kurse nuk i shpallin t gjitha
aktet n ueb-faqet e veta. Nga ana tjetr, propozimet dhe komentet e marra nga publiku i interesuar
n lidhje me punn e ministrive edhe n procese t caktuara konkrete rrall shpallen n ueb-faqet e
ministrive. Praktika e till kontribuon vetm n zbatimin e standardeve minimale t vendosura, kurse
prpjekjet pr qasje proaktive nga institucionet pr informim dhe prfshirje t publikut dhe sektorit
civil n punn e tyre mungon.
2. Mjedisi mbshtets pr pjesmarrje t publikut n prgatitjen e ligjeve sht i paknaqshm.

Nota mesatare pr tri fushat e analizuara: vendosja institucionale, mbshtetja financiare dhe prfshirja
n prcjelljen e zbatimit t akteve sht 2,65.
-
Nota m e lart pr tri nnfishat e analizuar sht 3,13 pr kornizn institucionale pr

prfshirjen e sektorit civil n punn e ministrive. Pothuajse t gjitha ministrit (91%) kan
emruar person pr bashkpunim me organizatat qytetare dhe prshijn prfaqsues t organizatave qytetare n organet konsultuese dhe komisionet e ministrive. Megjithat, bashkpunimi dhe prfshirja nuk bazohet n rregulla sistematike dhe procedura, sepse vetm nj ministri
ka dokument t veant t shkruar (drejtime) pr prfshirjen e organizatave qytetare, vetm dy
ministri kan parapar procedur pr przgjedhje t prfaqsuesve t organizatave qytetare
kur numri i pjesmarrsve sht i kufizuar, ndrsa vetm tri ministri kan regjistra ku hapur
mund t regjistrohen organizatat qytetare q t marrin rregullisht informacione.
sht marr not e ult mesatare prej 2,17 pr mjedisin financiar pr mbshtetje t sektorit
civil, q ka t bj me faktin se vetm gjysma e ministrive kan mjete pr financim t projekteve dhe programeve pr organizatat qytetare, kurse asnj ministri nuk ka parashikuar mjete pr
mbshtetje profesionale pr pjesmarrje dhe prfaqsim t organizatave qytetare n proceset
e prgatitjes s ligjeve.
Ministrit edhe pse e ndjekin dhe e vlersojn zbatimin e akteve n fushn e vet (91%),
m pak se gjysma e tyre, prkatsisht 45% prfshijn organizata n procesin e ndjekjes dhe
vlersimit t akteve si n form elektronika ashtu edhe n form t botuar, kurse vetm nj
ministri ka shpallur raport kthyes pr prfshirje t publikut dhe ndikimit t komenteve pr
prcjelljen e zbatimit t akteve n kompetencat e veta.
31
3. Transparenca e proceseve gjat prgatitjes s akteve konkrete sht vlersur si e pamjaftueshme, prkatsisht me not 2,6.
-
Pr 26 aktet e analizuara kanali m i dobishm pr informim t publikut pr fillimin e procedurs

pr prgatitje t projekt-versioneve t tyre jan portalet ENER dhe e-demokratija (n 73% t
rasteve). Nga ana tjetr, ministrit nuk i shfrytzojn sa duhet ueb-faqete veta pr lajmrim
t publikut pr prgatitje t akteve. Projekt-ligjet q vendosen pr konsultime zakonisht jan
n versionin e par t puns t dal nga ministria (85%) apo pas harmonizimit midis sektorve
(77%). Kurse n nj numr m t vogl mundsohet prfshirje e sektorit civil n fazn e hershme kur formulohen tezat/parimet e projekt-ligjeve (35%).
Sektori civil nuk njihet si burim ekspertize dhe njohurie. Domethn, n asnj prej proceseve
t analizuara t prgatitjes s projekt-ligjeve analiza eksperte nuk sht krkuar t prgatitet
nga ndonj organizat qytetare.
Respektimi i afateve kohore pr konsultime sht vlersuar si e knaqshme me not 3,2.

Shpallja e projekt-ligjeve sht vlersuar me 5, prkatsisht 4 (pr projekt-versionin e par dhe
pr versionin pas harmonizimit midis sektorve), por not t ult mesatare 2 ministrit kan
marr pr prmbajtjes s tyre ndaj afatit minimal prej 10 ditsh pr marrje t propozimeve
me shkrim dhe komenteve pr projekt-ligjin nga ana e publikut.
Rezultatet dshmojn se ministrit shum rrall japin informacione kthyese, prkatsisht

mendime pr propozimet dhe komentet e arritura nga sektori civil, pr ka jan vlersuar me
1,5. Ministrit shum rrall prgatisin raport kthyes pr sektort qytetar, por as nuk i botojn
komentet, propozimet dhe argumentet e dhna nga sektori civil.
4. Ministri t caktuara veohen si udhheqs n praktikat pozitive n t gjitha fushat e analizuara. MMJPH ka marr notn e prgjithshme m t lart kurse tek e njjta jan vn re nota mbi
mesatare n komunikimin e prgjithshm me publikun, kurse gjithashtu edhe n proceset e prgatitjes
s akteve konkrete. Praktika pozitive ndiqen edhe nga MPPS, MK, MASh dhe MD.
2.4.2. Rekomandime
1. Nevojitet proaktivitet o zmadhuar pr komunikim me publikun e interesuar dhe me sektorin
qytetar.
sht e nevojshme ministrit dhe institucionet t respektojn minimum standardin pr informim dhe
interaksion me publikun dhe sektorin qytetar. Shtes, pr transparenc m t madhe dhe besim m t
madh, sht e nevojshme qasja e tyre proaktive dhe prdorimi dhe gjetja e mnyrave t ndryshme pr
komunikim prkatse me nevojat e grupeve qllimore, N kt drejtim sht e nevojshme krkesat dhe
komentet nga ana e publikut t prekur, si dhe mendimet pr t njjtat t shpallen n mnyr publike.
2. Nevojitet t prmirsohet mjedisi mbshtets pr pjesmarrjen e publikut n proceset e
prgatitjes s ligjeve.
-
Nevojitet prmirsim i kornizs institucionale n disa drejtime, si: ministri, prkatsisht institucionet e tjera shtetrore duhet t prgatitin dokument t veant t shkruar (drejtime)
pr prfshirjen e organizatave qytetare n proceset e prgatitjes s ligjeve n kompetencat
e tyre. Gjithashtu sht e nevojshme t prcaktohen procedura dhe kriteret pr zgjedhje t
prfaqsuesve s organizatave qytetare kur numri pr pjesmarrje sht i kufizuar. E dobishme
32
pr informim dhe prfshirje m t madhe t sektorit civil do t ishte kur ministrit, prkatsisht
institucionet do t mundsonin regjistrim vullnetar t organizatave pr t marr rregullisht
informacione n regjistra t veant n dispozicion n ueb-faqet e ministrive.
-
sht e domosdoshme n nivel t ministrive t sigurohen mjete m t mdha financiare pr

mbshtetje t sektorit civil nprmjet financimit t programeve dhe projekteve t organizatave qytetare, si dhe nprmjet prcaktimit t mjeteve pr mbshtetje profesionale dhe pr
prfaqsim t organizatave qytetare (si pr shembull, konsultime juridike dhe mbshtetje
informatike).
Rezultatet, prkatsisht raportet e ndjekjes dhe mimit t zbatimit t akteve duhet rregullisht
t shpallen n form elektronike ose t botuar nga ministrit. N procesin e ndjekjes sht e
nevojshme prfshirja e rregullt e sektorit civil, kurse gjithashtu sht e domosdoshme dhnia
e raportit kthyes pr prfshirjen e sektorit civil dhe kontributi i tij n proceset e ndjekjes dhe
vlersimit t zbatimit t ligjeve.
3. sht e nevojshme prdorim i prmirsuar i mekanizmave ekzistues pr prfshirjen e publikut n prgatitjen e do projekt-ligji me qllim q t sigurohen ligje prkatse me nevojat
e grupeve qllimore dhe publikut t gjer.
-
Proceset konsultuese n prgatitjen e projekt-ligjeve duhet ti fillojn n fazn e hershme kur

formulohen tezat/parimet e projekt-ligjeve. Dokumentet relevante lidhur me projekt-ligjin
konkret, si sht Plani i Puns, PVR-ja iniciale, PVR-ja komplete duhet t shpallen rregullisht
menjher pas prgatitjes s tyre n ENER dhe ueb-faqet e ministrive. Gjithashtu, t gjitha
versionet e projekt-ligjit duhet t shpallen n koh dhe t dorzohen pr mbikqyrje publike
n t gjitha fazat.
Nevojiten aktivitete pr ngritjen e vetdijes s ministrive q ta njohin ato sektorin qytetar si

burim i ekspertizs gjat prgatitjes s projekt-ligjeve.
Nevojitet t mos lejohet shqyrtimi i ligjeve n seancn e Qeveris nse minimumi prej 10 ditsh
pr konsultime nuk sht respektuar dhe nse nuk sht prgatitur raport prkats prej konsultimeve. Shtes, q t prmirsohet korniza kohore pr konsultime, nevojitet harmonizim i
afatit pr konsultime n Rregulloren e Qeveris me afat t parapar n nenin 5 t Udhzimit
t vitit 20114 i cili sht 30 dit.
4. Nevojitet ndarje e prvojave si nxitje pr rregullativ m t mir dhe zbatim t saj. Praktikat
pozitive t cilat jan prcaktuar n disa ministri sht e nevojshme t promovohen dhe ndahen me
ministrit dhe institucionet e tjera. Prandaj, sht e nevojshme t vendoset mekanizm i rregullt pr
shkmbimin e shembujve t mir midis vet npunsve shtetror, por gjithashtu edhe sektori civil
duhet ta analizoj punn e institucioneve dhe njkohsisht ti prezantoj rezultatet dhe shembujt
pozitiv t cilt pr t tjert do t shrbejn si nxitje.
4 Udhzim pr mnyrn e veprimit n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn pr prgatitjen e ligjeve.
33
3. Rezultate nga prcjellja n internet

3.1. Metodologjia dhe qasja
Prve pyetsorve si instrument pr prcjelljen e transparencs s organeve t administrats shtetrore dhe institucioneve, sht br edhe monitorim i internetit pr ENER dhe ueb-faqet e ministrive pr
t cilat ekziston obligim ligjor ato t vendosin projekt-ligje n dispozicion pr konsultime publike.
Monitorimi-internet prfshin dy pjes:
1. Monitorim i ENER, ku sht ndjekur ruajtja e afatit kohor pr konsultime pr projekt-ligjet e botuara n prputhje me Rregulloren pr punn e Qeveris dhe afatit kohor sipas Udhzimit5, si dhe
dokumentet e prmbajtura dhe trsia e tyre gjat shpalljes s projekt-dispozits;
2. Monitorim i ueb-faqeve t ministrive ku sht shqyrtuar shpallja e projekt-ligjeve dhe informimi
i publikut pr mundsin e prfshirjes n prgatitjen e projekt-ligjeve.
3.1.1. Ekzemplar
N periudhn nga 1 marsi deri n 31 tetor 2012 n ENER jan shpallur 157 projekt-ligje gjithsej. Pr t
gjitha ato sht kryer ndjekje e detajuar.
Ekzemplari pr ndjekje i prfshiu vetm projekt-ligjet, kurse aktet nnligjore nuk ishin objekt i ndjekjes,
sepse legjislativi nuk parashikon obligim pr shpalljen e tyre n mbikqyrje publike.
Pjesa e dyt e ndjekjes n internet i prfshiu t dhnat pr 15 ueb-faqet e ministrive n Republikn e
Maqedonis.
3.1.2. Prpunimi dhe prezantimi i rezultateve

Prej t dhnave t nxjerra nga ENER, ueb-faqja e Kuvendit t Republiks s Maqedonis dhe ueb-faqet
e ministrive gjat periudhs s ndjekjes jan krijuar shum baza t dhnash. Rezultatet e prpunuara
jan prezantuar n vijim me prdorim t tabelave dhe tregimeve grafike t shprehura n numra absolut dhe me prqindje, ndiqen me komentet prkatse dhe prfundimet dhe rekomandimet e nxjerra.
3.1.3. Kufizime metodologjike

Pr shkak t automatizmit jo t trsishm t t dhnave t ENER dhe mungess s nj pjes t informacioneve, analiza sht bazuar n prcjelljen e shum burimeve t ndryshme. Domethn, tek ENER
nuk mund t identifikohen qart ndryshimet t cilat ndodhin pasi t botohet projekt-ligji n ueb-faqe,
si dhe mbyllja e periudhs s konsultimeve. Q t prcaktohet dita e mbylljes s periudhs s konsultimeve, jan krkuar informacione shtes, para s gjithash n ueb-faqen e Kuvendit t Republiks s
Maqedonis. N baz t materialeve n dispozicion n faqen e kuvendit, jan marr t dhna pr datn
kur sht prcaktuar projekt-ligji n seancn e Qeveris. Ajo dat sht marr si dat kur dispozita ka
qen e mbyllur pr konsultime. Gjithashtu, n periudhn6 e ndjekjes s ENER sht regjistruar vetm
data e shpalljes s par. Megjithat problem shfaqet n datn e ndodhjes s ndryshimeve t caktuara
5 Udhzim pr mnyrn e veprimit n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn e prgatitjes s ligjeve.
6 Gjat zbatimit t projektit 2.11.2012, MShIA e prmirson dhe promovon ENER, sidomos n pjesn me regjistrimin e dats s ndryshimeve.
34
(ndryshim i statusit7, ndryshim /plotsim i dokumenteve) t cilat nuk regjistrohen, q n mnyr shtes
e vshtirsojn prcjelljen e lshimeve.
Prmirsimet t cilat ndodhn n ENER n shtator, midis t tjerash e regjistrojn edhe datn e ndryshimeve dhe plotsimeve t ndodhura.
3.2. Monitorimi i ENER

Duke pasur parasysh prparsit e konsultimeve elektronike t mundsuara nprmjet ENER, t cilat
jan t kapshme pr publikun e gjer dhe financiarisht jan m pak ngarkuese pr organet e administrats shtetrore, u shfaq nevoja pr prcjelljen e ktij sistemi t rndsishm elektronik pr prfshirjen
e zmadhuar t publikut. Prej kndej edhe nevoja e ndjekjes s tij t vazhdueshme me qllim q t
prcaktohen mangsit t cilat e pengon cilsin e prfshirjes s palve t prekura n proceset e
prgatitjes s ligjeve. Objekt i ndjekjes ishin, para s gjithash: ruajtja e afateve kohore ku projekt-ligjet
ishin t kapshme pr mbikqyrje publike, kompleksiteti i dokumenteve, azhurnimi i informacioneve
dhe praktika e dorzimit t komenteve nga publiku.
3.2.1. Ruajtja e afatit kohor pr konsultime sipas rregullores s Qeveris dhe sipas Udhzimit
N prputhje me Rregulloren e puns s Qeveris s Republiks s Maqedonis, Metodologjia pr
vlersim t ndikimit t rregullativs dhe Udhzimit8, ministrit propozimet pr miratim t ligjeve, skicat
dhe propozimet e ligjeve, prve ligjeve t cilat miratohen me procedur urgjente, duhet me patjetr
ti shpallin n ENER dhe ato t jen n dispozicion pr komente nga publiku 10 dit nga dita e shpallje
(sipas Rregullores), prkatsisht 30 dit (sipas Udhzimit). N ENER secila prej palve t interesuara
mund t dorzoj mendime, vrejtje dhe propozim n lidhje me propozimet e shpallura pr miratim t
ligjeve, skicave dhe propozimeve t ligjeve. Ministria kompetente sht e obliguar t prgatis raport
pr konsultimet e kryera dhe ta shpall n ueb0faqen e vet dhe n ENER.
Gjat shpalljes s projekt-ligjit n ENER ai duhet t vendoset me status I hapur, N vendim dhe I
mbyllur. Statusi I hapur do t thot se ligji sht i hapur pr konsultime nga publiku. Projekt-ligji
duhet t kaloj n status N vendim n momentin kur ka hyr n procedur qeveritare dhe n fund
me status I mbyllur kur sht miratuar n Kuvend.
N periudhn e ndjekjes s ENER jan shpallur 157 projekt-ligje gjithsej. Prej tyre, 64 (41%) jan shpallur
me status I hapur, 75 (48%) jan shpallur direkt me status N vendim, kurse 18 (11%)
me status direkt I mbyllur. Kjo do t thot se t gjith ligjet e shpallur n periudhn e ndjekjes 41%
e ligjeve ishin vendosur pr koment nga publiku. Pjesa m e madhe projekt-ligjeve t vendosura ka
MF, 27 prej t cilave 26 (96%) me status I hapur. Pas saj vijon Ministria e Bujqsis, Pyjeve dhe Ujrave
(MBPU) me 22 ligje dhe ME me 21 ligje t vendosura. Megjithat n dy rastet e MBPU dhe ME vetm nj
ligj ishte i hapur pr komentim (i vendosur me status I hapur). MVL nuk ka shpallur asnj projekt-ligj
n periudhn e ndjekjes, me shpjegim se nuk ka pasur ndryshime n ligjet ekzistuese pr t cilat sht
kompetente, kurse nuk ka pasur as ligje t reja. N raport me numrin e ligjeve t cilat i ka shpallur nj
ministri e caktuar, MMJPH, Ministria e Punve t Jashtme (MPJ), MM dhe MF kan m shum projektligje t cilat jan vendosur me status t hapur.
7 Status i mundshm: I hapur, N vendim dhe I mbyllur.

8 Udhzim pr mnyrn e vendosjes n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn e prgatitjes s ligjeve, Gazeta
zyrtare e RM-s, nr. 150 m 27.10.2011.
35
Tabela 20. Pasqyrimi i projekt-ligjeve t shpallura n ENER9
Ministria
Numri i
prgjithshm Projekt-ligje me
i projektstatus I hapur
ligjeve1
(II)
(I)
Projekt-ligje me status
I hapur pr t cilat
sht prcaktuar
dita e prfundimit t
konsultimeve
(III)
Numri mesatar i ditve

t qasjes s akteve pr
komente nga publiku
n ENER
(IV)
MF
27
26 (96%)
20
22
MBPU
22
1(5%)
21
1(5%)
MPPS
17
2 (12%)
41
MD
15
2 (13%)
MTL
13
8 (62%)
62
MPB
13
9 (69%)
39
2 (29%)
MShIA
4 (67%)
30
MSh
3 (43%)
19
MMJPH
4 (100%)
74
MASh
0 (0%)
MPJ
1 (100%)
MM
1 (100%)
MVL
157
64 (41%)
42
41
Gjithsej
Me qllim q t llogaritet numri mesatar i ditve pr konsultim, jan marr vetm ato ligje t cilat
kishin status T hapur dhe t cilat n periudhn e ndjekjes jan miratuar, prkatsisht mbyllur pr
konsultime (shtylla III Tabela 20). Mesatarja pr projekt-ligjet pr t cilat sht
prcaktuar periudha e konsultimeve ishte 41 dit. Periudhn m t gjat pr
konsultime e kishin projekt-ligjet e MMJPH e cila ishte 74 dit (pr nj projektligj) dhe MTL ku afati ishte 62 dit (pr 8 projekt-ligje).
Prcaktimi i anashkalimeve t afateve kohore t nevojshme pr konsultime
me publikun e prekur ishin shpallur n ENER ishin analizuar dhe prezantuar n ueb-faqen www.
ogledalonavladata.mk n pjesn Anashkalim dhe e njjta sht quajtur Anashkalim i rregullave10.
Nga 42 projekt-ligje pr t cilat sht prcaktuar periudha e konsultimeve, anashkalimeve11 nga afati
ligjor prej 10 ditsh shfaqet tek 6 (14%) projekt-ligje t gjitha nga MF: projekt-ligji pr huazim t Republiks s Maqedonis me hua n Bankn Evropian pr Rindrtim dhe Zhvillim (8 dit): projekt-ligji pr
mbylljen e krkesave t Republiks s Maqedonis n baz t obligimeve t paguara ndaj kreditorve
t huaj dhe ndrmarrjeve t huaja t hekurudhave me shum t vazhdueshme n HM Transport ShA
Shkup (8 dit); projekt-ligji pr ndryshim t Ligjit t taksave administrative (6 dit); Projekt-ligji pr
9 Me t gjitha statuset: I hapur, N vendim dhe I mbyllur
10 http://www.ogledalonavladata.mk/otstapki.html
11 Si anashkalim konsiderohet periudha m e shkurtr se 10 dit, nga dita kur projekt-ligji sht vendosur n ENER deri n ditn kur ai sht
shqyrtuar nga Qeveria apo ka kaluar n statusin N vendim apo I mbyllur n ENER.
36
ndryshim t Ligjit pr tatimet e pronave (6 dit); projekt-ligji pr plotsim t Ligjit pr procedur tatimore (6 dit); projekt-ligji pr marka t avokatve (6 dit). Anashkalimet nga minimumi sipas Udhzimit
hasen te 24 (57%) e projekt-ligjeve q sht shum m tepr.
3.2.2. Praktika t komentimit n ENER

Mundsia pr komentim t projekt-ligjeve n ENER ekziston pavarsisht se n cilat prej tri statuseve
gjendet projekt-ligji. Ndikim real komentet e dhn mund t ken deri n momentin kur projekt-ligji
nuk kalon n statusin N vendim. Pas atij momenti, pothuajse nuk ekziston mundsi pr efektim t
propozimeve dhe komenteve: n 59% t rasteve publiku nuk kishte mundsi t ndikoj (edhe prkrah
mundsis pr komentim). Nga ana tjetr sht shqetsues fakti se ka pak komente t vendosura nga
publiku. Pr 157 projekt-ligjet e vendosura kishte vetm gjasht komente nga palt e prekura gjat
periudhs s ndjekjes s ENER. Komentet kishin t bnin me: projekt-ligjin pr ndryshim dhe plotsim
t Ligjit pr energjetikn; projekt-ligjin pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit t shndetsis dhe veterinaris; projekt-ligjin pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr shndetin e bimve; Ligjin pr sigurim
pensional dhe invalidor; projekt-ligji pr ndryshim t Ligjit pr prcjellje t komunikimeve version i
reviduar dhe Ligjin pr administratn.
Ky rezultat i komentimit minimal prkon me rezultatet e e-ankets12, ku edhe prkrah asaj se pjesa m e
madhe e organizatave qytetare t anketuara jan prgjigjur se i njohin mundsit t cilat i ofron ENER,
megjithat nuk e shfrytzojn q t japin mendimin e vet pr projekt-ligje. Shkaqet mund t jen t
ndryshme n prputhje me qllimet e ksaj analize nuk do t futemi n m tepr detaje.
3.2.3. Praktikat pr azhurnim t projekt-dispozitave t hapura n ENER

Azhurnimi i rregullt i statusit t projekt-dispozitave t hapura dhe dokumenteve q lidhen me t jan
me rndsi enorme pr zmadhimin e besimit te publiku, si shembull i mir se me prfshirje aktive
me kremtim n ENER mund t ndikohet mbi proceset e prgatitjes s ligjeve. Megjithat, rasti m
i shpesht sht projekt-ligji t mbetet me status I hapur edhe pas shqyrtimit t tij n Qeveri (kur
duhet t kaloj n status I mbyllur) dhe kur sht miratuar n Kuvend (kur duhet t kaloj n status I
Mbyllur). Situata e till mund t ndikoj n kuptimin e gabuar t komentimit t projekt-ligjeve kur ato
jan miratuar. Prkrah azhurnimit jo t rregullt t ndryshimeve t statusit nga personat prgjegjs pr
kt n ministri, problem shtes sht edhe mangsia softuerike n ENER, prkatsisht pamundsia
q t shihet se kur kan ndodhur ndryshimet e statusit, por sht n dispozicion vetm informacioni i
statusit t tashm t dispozits. Pr nevojat e analizs sht br ndjekje e prditshme e statuseve t
dispozitave t shpallura, q t arrihet tek e dhna se a ka kaluar projekt-ligji nga nj status n tjetrin.
Ndryshimet e statuseve ishin regjistruar vetm tek 26 (17%) projekt-ligje. Vetm n dy raste (t dy
t MTL) projekt-ligji kaloi npr t tri statuset n ENER (nga I hapur, n N vendim dhe n fund I
mbyllur): projekt-ligji pr ndryshim t Ligjit t Sistemit Hekurudhor dhe projekt-ligji pr ndryshim dhe
plotsim t Ligjit pr Lundrimin e Brendshm. Pr pes projekt-ligje sht regjistruar futja e tyre n
procedur qeveritare me status nga I hapur n Vendim. N nnt raste ligji ka kaluar nga I hapur
direkt n I mbyllur.
Me kt analiz sht ndjekur edhe shpallja e dokumenteve shoqruese t projekt-ligjeve t cilat
shpallen n ENER. Domethn, sipas Udhzimit13, Ministrit gjat planifikimit dhe prpunimit t ligjeve
n ueb-fqen e vet dhe n ENER i shpallin dokumentet relevante lidhur me projekt-ligje (t dhna n
Tabeln 21).
12 Emina Nuredinoska, Igor Vidaak, Transparenca e procesit t prgatitjes s ligjeve: rregulla dhe praktika pr prfshirjen e publikut n fokusin
e informacionit kthyes t komentev nga publiku, OSBE, 2012.
13 Udhzim pr mnyrn e vendosjes n punn e ministrive pr prfshirjen e palve t prekura n procedurn e prgatitjes s ligjeve, Gazeta
zyrtare e RM-s, nr. 150 m 27.10.2011.
37
Tabela 21. Dokumente q ishin n projekt-ligjet e shpallura n ENER

Dokumentet
Lajmrime pr prpunim t ligjit

Plan pr zbatim t vlersimit t ndikimit t
rregullativs
Vlersim inicial/trsor i ndikimit t rregullativs
Tekst i dispozits
Shpallje pr konsultime dhe mbikqyrje publike
Raport i konsultimeve
Prqindja
Prqindja e
Numri i
e numrit t
dokumenteve q
projekt-ligjeve prgjithshm t ishin vendosur
q i prmbajn projekt-ligjeve t t zbrazt apo
shpallura (159)
joprkats14
17
27%
41%
60
94%
3%
58
58
3
5
91%
91%
5%
8%
7%
0%
0%
0%
14
N Tabeln 21 sht dhn pasqyrim pr sa projekt-ligje t cilat jan shpallur n ENER me status I
Hapur jan vendosur edhe dokumente relevante pr mbikqyrje nga publiku. Nga tabela shihet se tek
dokumentet kryesore t cilat duhet t vendosen kur hapet dispozita n ENER pr projekt-ligjin n 94%
t rasteve sht shpallur plani pr zbatim t PVR-s, prej t cilave 3% ishin joprkatse15 ose dokumente
t zbrazura. Projekt-tekst i dispozits ishte vendosur n 91% t rasteve dhe t gjitha ishin n rregull. PVR
iniciale/komplete sht vendosur po n kt prqindje, me 7% t dokumenteve t bosh/joadekuate.
Shqetson fakti se prqindja e lajmrimeve t shpallura pr prpunim t projekt-ligjeve i cili sht
shum i vogl sht 27%, prej t cilave 41% jan dokumente joadekuate/bosh.
Shpallja pr konsultime dhe mbikqyrje publike sht vendosur vetm n tri raste, dhe kto jan
projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr mbrojtje t natyrs nga MMJPH, projekt-ligji pr
ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr zjarrfiks nga MM dhe projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t
Ligjit pr vendim sipas ankesave dhe propozimeve, i propozuar nga MShIA. Raport prej konsultimeve
t kryera ishte vendosur vetm n pes, prkatsisht 8% t rasteve t analizuara. Pr disa projekt-ligje
t cilat jan shpallur n suazat e periudhs s ndjekjes, nj pjes e dokumenteve jan vendosur n
ENER pas periudhs s ndjekjes dhe ato jan hequr nga analiza, edhe pse kjo procedur arsyetohet
vetm tek Raporti i konsultimeve, i cili duhet t vendoset pas zbatimit t konsultimeve.
3.3. Monitorimi i ueb-faqeve t ministrive

Ministrit prve obligimit t shpallin projekt-ligje n ENER, sht e nevojshme ato ti shpallin edhe
n ueb-faqet e veta. Pjesa m e madhe e ministrive kan nj pjes t veant pr legjislativ16 n uebfaqet e veta ku shpallin ligje dhe projekt-ligje.
Pes ministri (MPB, MPPS, MBPU, MK dhe MSh) n pjesn e ueb-faqes s vet dedikuar legjislativs,
prve ligjeve shpallin edhe projekt-ligje. Prkrah praktiks s till nj pjes e ministrive n ballin
dhe/apo n pjesn pr marrdhnie me publikun shpallin lajmrime nprmjet t cilave u bjn thirrje
palve t prekura t prfshihen n prgatitjen e nj ligji konkret, dhe kto gjasht ministri jan: MD,
MPPS, ME, MTL, MK dhe MMJPH.
60% e ministrive prdorin t paktn nj mnyr pr informim dhe thirrje q publiku t prfshihet n
prgatitjen e ligjeve.
14 Prqindja sht nxjerr nga numri i projekt-ligjeve t cilat prmbajn dokumente konkrete.
15 Si dokumente jo prkatse konsiderohen dokumentet e jo trsishme, dokumentet e tjera nga i njjt projekt-ligj apo dokumenti q nuk
mund t hapet.
16 hasen me emrtime t ndryshme n ueb-faqet e ministrive t ndryshme.
38
Shembujt dhe praktikat m t mira t cilat duhet t ndiqen japin dy ministri MPPS dheMK, sepse
mundsojn lajmrim n koh pr mundsin pr prfshirje n procesin e prgatitjes s ligjit, si dhe
gjetjes s projekt-ligjit prkats n pjesn pr legjislativ n ueb-faqen e tyre.
3.4. Prfundime dhe rekomandime

157 projekt-ligje gjithsej ishin shpallur n ENER n periudhn e ndjekjes nga 1 marsi deri n 31 tetor
2012. Prfundimet dalin nga ndjekja e: ruajtjes s afateve kohore kur projekt-ligjet jan n dispozicion
pr mbikqyrje nga publiku, azhurnimi i informacioneve dhe praktika e vendosjes s komenteve nga
publiku dhe prdorimi i ueb-faqeve t ministrive.
3.4.1. Prfundime
1. Vetm nj pjes e projekt-ligjeve t shpallura pr mbikqyrje publike (41%) ishin t hapura
pr konsultime nga publiku. MF shfaqet si propozues i pjess m t madhe t projekt-ligjeve me
mundsi pr komentim, pastaj vijojn MJPH, MPJ, MM.
2. Anashkalime minimale ka prej afatit ligjor t parapar n Rregulloren e Puns s Qeveris.
Prqindja e anashkalimeve t regjistruara nga afati ligjor prej 10 ditsh pr vendosjen e projekt-ligjeve
pr komentim sht minimal, 6 anashkalime, prkatsisht 14% e projekt-ligjeve pr t cilat jan hapur dhe kan prfunduar konsultimet. Megjithat duhet t kihet parasysh se afati prej 10 ditsh pr
konsultime nuk sht n prputhje me praktikn dhe standardet m t mira ndrkombtare. Ndjekje
shtes e anashkalimeve pr periudhn prej 30 ditsh e prcaktuar me Udhzimin sht shum m e
madhe dhe shnon 57%, prkatsisht 24 anashkalime.
Numri mesatar i ditve pr mbikqyrje publike sht mbi minimumin e parapar. Numri mesatar i
ditve sht 41, q sht mjaft m tepr se minimali prej 10, prkatsisht 30 ditsh pr konsultime.
Udhheqs n praktikn pozitive sht MMJPH me 74 dit pr nj projekt-ligj t shpallur dhe MTL me
62 dit pr 8 projekt-ligje.
3. Mosregjistrimi i statuseve nga ana e npunsve n ministri dhe mungesa e informacionit
pr datn e ndryshimit t statusit t projekt-ligjit jan nj mangsi e theksuar. Ndryshimi jo
n koh i statusit t ligjeve t shpallura (nga I hapur, n N vendim dhe n fund n I mbyllur) dhe
mangsia softuerike e ENER ndikon q palt e prekura t komentojn ligj i cili tashm sht miratuar.
Domethn, n 59% t rasteve, sektori civil dhe palt e prgjithshme t prekura dhe opinioni nuk kan
pasur mundsi t ndikojn, nse merret parasysh se bhet fjal pr nj prqindje projekt-ligjesh t
cilat jan shpallur pasi jan shqyrtuar nga Qeveria apo jan miratuar n Kuvend.
Vetm n dy raste (t dy rastet e MTL) projekt-ligjet kan kaluar npr t tre statuset e nevojshm n
ener (nga I hapur, n N vendim dhe n fund n I mbyllur).
4. ENER nuk sht perceptuar si mjet pr prfshirje n proceset e prgatitjes s ligjeve nga palt
e prekura. Pr 157 projekt-ligje gjithsej ishte regjistruar nj numr minimal komentesh, gjasht gjithsej.
Mandej, kufizimi i numrit t fjalve n fushn e lnies s komenteve n ENER sht mangsi, kurse
gjithashtu nuk ekziston ekzemplar i unifikuar pr dhnien e konsultimeve publike.
5. Shumica e ministrive (60%) i prdorin ueb-faqet e veta pr informim dhe thirrje pr prfshirje
t publikut n proceset e prgatitjes s projekt-ligjeve t paktn n nj mnyr. MPPS dhe
39
MK theksohen si shembuj pozitiv, nprmjet shpalljes s projekt-ligjeve n nj pjes t veant t

legjislativs, si dhe n pjesn pr lajme n ueb-faqe, duke prfshir shum mnyra pr informim dhe
komunikim me publikun. Shpallja e projekt-ligjeve n ueb-faqet nuk sht interaktive de nuk nxit dialog midis palve t prekura, kshtu q prbn mangsi n prpjekjet pr transparenc m t madhe
dhe nxitje pr prfshirje.
3.4.2. Rekomandime
1. Nevojitet ruajtje e rregullave pr konsultime. Ministrit duhet ti shpallin rregullisht t gjitha
projekt-ligjet t cilat i prgatitin gjat vitit, nga vet fillimi, si sht parapar n rregullativ. Projektligjet t cilat i vendosin ministrit n ENER ti shpallin n koh pr konsultime para se ato t shqyrtohen
n seancn e qeveris apo t miratohen nga Kuvendi.
2. Praktika e shpalljes s projekt-ligjeve pr konsultime me publikun n periudh m t gjat
se minimumi ligjor duhet t mbahet edhe n t ardhmen. Prve asaj se praktika dshmon se
ministrit i prmbahen afatit ligjor prej 10 ditsh pr vendosje t projekt-ligjeve n konsultim n ENER.
megjithat prpjekjet n t ardhmen duhet t drejtohen kah zmadhimit t tij pr prputhje me afatin
prej 30 ditsh. Njkohsisht propozohet edhe ndryshim i Rregullores s puns s qeveris ku afati prej
10 ditsh do t harmonizohet me udhzimin dhe zmadhohet n 30 dit minimum.
3. Ministrit rregullisht ti regjistrojn t gjitha ndryshimet t cilat ndodhin n statusin e
projekt-ligjit. Pas shpalljes s projekt-ligjeve sht e domosdoshme ministrit t jen azhurne n
regjistrimin e ndryshimeve (n status, n dokumente etj.) q t parandalohet konfuzioni tek publiku
pr fazat e prgatitjes ku gjendet nj projekt-dispozit e caktuar dhe n kt mnyr t mos vendoset
nn pikpyetje mundsia e tyre pr prfshirje cilsore. N mnyr softuerike t mundsohet regjistrim
i dats s ndryshimeve t statuseve dhe historia e ndryshimit t statuseve.
4. Nevojiten aktivitete t vazhdueshme pr prmirsim dhe promovim t ENER. Me qllim q
t nxitet komentimi thelbsor dhe kontributi i palve t prekura, nevojiten ndryshime n ENER, jo
vetm n afate dhe publiku pr periudhn e konsultimeve. por sht e nevojshme edhe vendosja e
dokumenteve/ekzemplarve t unifikuar t cilat do t prdoren nga palt e prekura kur komentojn nj
projekt-ligj t caktuar. Gjithashtu, dhnia e informacioneve kthyese pr komentet e dhna do t ndikoj
n zmadhimin e besimit, kurse kshtu do t zmadhohet edhe cilsia e t gjith procesit konsultues.
Palt e prekura, duhet n mnyr aktive dhe thelbsore t prfshihen dhe t japin mendimet e tyre
dhe komentet n ENER. Njkohsisht t veprojn s bashku dhe rrjet dhe t qarkullojn informacione,
duke kmbngulur dhe duke kryer trysni q t ket transparenc n ministri.
N drejtim t plotsimit t pjess s dyt pr t dhnat e hapura nga plani aksionar pr iniciativ t cilave
u bashkngjit edhe Qeveria e RM-s pr Partneritet i hapur qeveritar dhe ngjitja m lart n pem
pr t dhna t hapura, ENER duhet t hap, t dhnat e ministrive dhe t shfrytzoj formatet e
hapura t dokumenteve, n vend t ekzistueseve. ka do t kontribuoj pr komentim t leht dhe
prdorim m t madh dhe mundsi pr prpunim t t dhnave.
5. Prdorimi i t gjitha mnyrave n dispozicion t ueb-faqeve t ministrive pr informim t
publikut dhe prgatitje t projekt-ligjeve. Ministrit duhet ti marrin parasysh shembujt pozitiv
t ueb-faqeve t MPPS-s dhe MK-s dhe procedurn pr shpalljen e projekt-ligjeve ta prsritin pr
t gjitha ligjet t cilat jan propozim i tyre. N kt mnyr do t sigurojn publik t informuar n
koh dhe q do t prfshihet n proceset e prgatitjes s ligjeve. N t ardhmen nevojitet zmadhim i
interaktivitetit, d.m.th. mundsim i palve t prekura ta shprehin mendimin e vet dhe t japin koment
pr nj projekt-ligj t caktuar n ueb-faqe.
40
Shtojca 1: Mbshtetja komunikuese

Mekanizmat e prgjithshm pr prfshirjen e publikut
Ministria:
1.
Ka caktuar person prgjegjs pr kontakt pr dhnien e informatave me karakter

publik
po
jo
2.
Ka caktuar koordinator i cili bn vlersimin e ndikimit t rregullativs
po
jo
3.
Boton publikime (buletin/revista) pr punn e vet
po
jo
4.
do her publikon informat n fillim pr prgatitjen e ligjeve n gazetat ditore
po
jo
5.

Shpall informata pr fillimin e procedurs pr ligjin n ueb faqe relevante, si p.sh.

ENER, e-demokratija, ueb faqja e ministris
Nse prgjigjja sht PO, cekni adresn (URL) t ueb faqes:
po
jo
6.

Prdor forma tjera pr informim t opinionit

Nse prgjigja sht Po, cekni cilat:
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
Ministria n ueb faqen e vet pse e-buletinin:

1. Shpall hollsi dhe informata pr prfshirjen e publikut n procese konkrete (ligje, strategji etj.)
2. Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit nga publiku
3. Shpall propozime dhe komente t marra nga publiku i interesuar lidhur me punn e
ministris
4. Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit nga publiku, i prgatitur enkas pr procese
konkrete
5. Shpall prgjigje dhe sqarime pr propozimet dhe komentet e dhna nga publiku i
interesuar
6. I shpalln pyetjet m shpesh t parashtruara dhe prgjigjet pr prfshirjen e publikut n
procese t caktuara konkrete
7. Mundson q publiku i interesuar t regjistrohet n regjistr pr marrjen e informatave
Nse prgjigjja sht PO, cekni adresn (URL) t ueb faqes::
8. Drgon e-mail me informata deri te publiku i interesuar
Organizon e-debate publike (forum, bllok, ueb-konferenc etj.), pr t cilat prgatit dhe
shpall raport
Ambienti mbshtets pr prfshirjen e sektorit civil

Ministria:
1. ka emruar person pr bashkpunim me organizatat qytetare
2. Ka regjistr, ku n mnyr t hapur mund t regjistrohen organizatat qytetare (pr
marrjen e rregullt t informatave)
3. I fton organizatat qytetare t interesuara q t paraqiten/regjistrohen pr marrjen e
informatave
4. Ka dokument t veant t shkruar (udhzime) pr prfshirjen e organizatave qytetare
5. I inkuadron prfaqsuesit e organizatave qytetare n trupat kshilldhnse dhe
komisionet e ministrive, dhe kur kjo nuk sht e domosdoshme
41
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
po
jo
6. I inkuadron prfaqsuesit e shoqris civile n delegacionet veta n evenimente

ndrkombtare
7. Ka procedur paraprakisht t parapar pr zgjedhjen e prfaqsuesve t organizatave
qytetare kur numri pr pjesmarrje sht i kufizuar
8. Ka npuns shtetror t cilt jan edukuar enkas (kan marr pjes n trajnime) pr
bashkpunim dhe prfshirje t organizatave qytetare
po
jo
po
jo
po
jo
po
po
jo
jo
po
jo
po
jo
po
po
jo
jo
1. E prcjell dhe e vlerson zbatimin e akteve n fushn e vet
po
jo
2. I inkuadron prfaqsuesit e organizatave qytetare n prcjelljen dhe vlersimin

e akteve
po
jo
Ambienti financiar pr prfshirje t sektorit civil

Ministria:
1. Financon programe (mbshtetje financiare) t organizatave qytetare
2. Financon projekte (aktivitete projekti) t organizatave qytetare
3. Ka mjete pr mbulimin e shpenzimeve pr pjesmarrsit e sektorit civil n trupat
dhe grupet punuese dhe kshilldhnse
4. Ka parapar mjete pr mbshtetje profesionale pr pjesmarrjen (si p.sh.
konsultime juridike dhe mbshtetje informatike) dhe avokim t organizatave
qytetare
5. Organizatave qytetare u siguron zyra t subvencionuara ose falas
6. Mundson forma tjera t mbshtetjes (si dhnia e pajisjes, trajnimeve etj.).
Prcjellja dhe vlersimi i zbatimit t akteve

Ministria:
3. Publikon raporte nga prcjellja dhe vlersimi i akteve dhe at:

- Formati elektronik (Adresa (URL) e ueb faqes -________________________)
- Formati i shtypur (p.sh. publikime etj.)
po
jo
po
jo
4. Shpall raport kthyes (fid bek) pr prfshirjen e publikut dhe ndikimin e

komenteve
po
jo
5. N fund t prgatitjes s akteve n memorandum do her informon pr

prfshirjen dhe bashkpunimin me publikun e interesuar
po
jo
A keni komente ose pyetje lidhur me pyetsorin?

Pyetjeve iu prgjigj (emri dhe mbiemri):
Ministria:
Funksioni:
Vendi dhe data:
42
Shtojca
Shtojca 2. Pyetsor pr prfshirjen e publikut n

procesin e prgatitjes s propozim-ligjeve
Ndarja e informatave pr procesin e prgatitjes s propozim-ligjeve
Ministria e ka lajmruar opinionin pr fillimin e procedurs pr prgatitjen e propozim-ligjit:
1. Publikohet n planin strategjik dhe programin vjetor pr pun t Qeveris
po
jo
2. Me publikimin e informats n ueb faqen e ministris
po
jo
3. Me informat t drguar deri te t gjitha palt e interesuara

(p.sh. posta e drejtprdrejt, posta elektronike)
po
jo
4. Me informat pr fillimin e procedurs t publikuar n portal publik:

e-demokratija ose ENER
po
jo
5. Me publikimin e informats n gazetat ditore
po
jo
6. me lloje tjera t informimit
po
jo
Nse po, me cilat
Informata pr fillimin e procedurs pr prgatitjen e propozim-ligjit prmban:

7.
Emri i propozim-ligjit
po
jo
8.
Synimi dhe qllimet e procedurs
po
jo
9.
Korniza kohore e ngjarjeve m t rndsishme: identifikimi i fazave m

t rndsishme n procedur
po
jo
10. Metodat dhe veglat e parapara pr prfshirjen dhe pjesmarrjen e

publikut
po
jo
11. Identifikimi i palve kye t prekura
po
jo
12. N rast t ekzistimit t studimeve pr temn e propozim-ligjit, t njjtat

a jan konsultuar dhe a ka informat pr publikun se ku mund ti gjej
po
jo
13. A ka dhe ku jan t kapshme informatat prmbledhse nga studimet t

cilat do ishin me dobi pr publikun (nga aspekti laik)
po
jo
14. Afatet e parapara pr miratimin e propozim-ligjeve
po
jo
15. Thirrje pr inkuadrimin e publikut
po
jo
43
16. Shpenzimet e parapara pr procesin e prgatitjes s propozimligjit
po
jo
17. T dhna pr kontaktin (persona prgjegjs pr prgatitjen e

propozim-ligjit etj.)
po
jo
18. Metoda pr grumbullimin dhe marrjen parasysh t mendimeve t

publikut
po
jo
19. Prcjellja dhe vlersimi i procesit
po
jo
Tekste profesionale pr prgatitjen e propozim-ligjeve (studim, analiz, pasqyr etj.):

20. Jan t kapshme n ueb faqet e ministris
po
jo
21. Jan t kapshme n form t shtypur (n letr) n ministri
po
jo
22. Prmbajn pjes prmbledhse pr publikun e prgjithshm (jo

profesionale)
po
jo
23. Ministria ka porositur tekste profesionale:
po
jo
- Nga organizata qytetare
po
jo
- Nga subjekte tjera t kontraktuara (firma konsultuese, ekspert, universitete)
po
jo
Version i par pune i propozim ligjit i dal nga Ministria
po
jo
Propozim-ligj pas harmonizimit ndr-sektorial
po
jo
Korniza kohore
24. Pr shkak t konsultimit propozim-ligji shpallet si:
25. Afatet pr pranimin e propozimeve me shkrim dhe komentet pr propozim-ligjin nga ana e sektorit
civil kan qen:
- M gjat se 30 dit pune
- Prej 15 deri 30 dit pune
- M pak se 10 dit
- Nuk kishte mundsi pr propozime dhe komente
26. Nse keni organizuar ngjarje pr konsultime (fizike ose n ueb faqe) gjat prgatitjes s propozimligjit, kur e drguar ftesn pr pjesmarrje n konsultime?
- M shum se 15 dit para ngjarjes
- M pak se 7 dit
- Nuk organizuam ngjarje t till
27. Kur caktohet afati pr konsultime a keni mbajtur llogari pr festat
dhe datat tjera t rndsishme n at periudh?
44
po
jo
Shtojca
Zbatimi i procedurs s prgatitjes s propozim-ligjit

Ministria:
28. Emron person i cili jep informata pr prgatitjen e propozim-ligjit dhe
pr inkuadrimin e publikut n procedur
po
jo
29. Mundson inkuadrimin e sektorit civil n fazn e hershme kur

formulohen tezat/parimet e propozim-ligjit
po
jo
30. N procesin e prgatitjes s propozim-ligjit organizon ngjarje pr

inkuadrimin e publikut si diskutime publike, tryeza t rrumbullta etj.
po
jo
31. Mundson udhheqje t pavarur t ngjarjeve pr inkuadrimin e

publikut n procesin e prgatitjes s propozim-ligjit (p.sh. facilitues
nga ndonj institucion tjetr, ekspert i jashtm etj.)
po
jo
32. N fazn e hershme, publikut i prezantohen zgjidhjet e ndryshme pr

propozim prmbajtjen e propozim ligjit
po
jo
- Nuk e jep mendimin e vet
po
jo
- E Jep mendimin e vet si informat t prbashkt
po
jo
- E jep mendimin e vet pr do propozim vemas
po
jo
34. Ministria deri te sektori civil prgatitn raport kthyes (fidbek)
po
jo
35. Ministria n ueb faqen e vet i publikon komentet, propozimet dhe

argumentimin e dhn nga sektori civil
po
jo
36. Ministria publikon informat t shtypur pr komentet, propozimet dhe

argumentet e sektorit civil pr propozim ligjin
po
jo
37. N memorandumin e propozim-ligjit ka informata pr publikun e

prfshir n procesin konsultativ
po
jo
Prgjigja e ministris ndaj propozimeve t sektorit civil

33. Ministria pr propozimet e arritura nga sektori civil:
45
Prgjigja e sektorit civil

38. Ministria n prgatitjen e propozim-ligjit prfundimtar i inkuadron
edhe komentet e sektorit civil
po
jo
- Ministria nuk i inkuadron propozimet e sektorit civil pasiq:
- Ministria n pjesn m t madhe i inkuadron propozimet pasiq
39. Cilat jan vlersimet e propozimeve dhe komenteve t sektorit civil, sipas pikpamjes s ministris:
- N pjesn m t madhe jan relevante lidhur me prmbajtjen dhe
ekspertizn
po
jo
- Pjesrisht jan relevante, ndrsa pjesrisht nuk jan relevante
po
jo
- Pothuaj t gjitha jan relevante
po
jo
- Nuk morm komente dhe propozime nga sektori civil
po
jo
- sht e knaqur me jehonn e publikut
po
jo
- Nevojitet jehon m e madhe nga publiku
po
jo
- Nuk ka mendim pr bashkpunimin me publikun
po
jo
40. Ministria gjat prgatitjes s propozim-ligjit
Cilat organizata i kan komentuar propozim-ligjet?
Komente tjera pr inkuadrimin e sektorit civile n procesin e prgatitjes s ligjit:
Komentet tuaja lidhur me shtje t caktuar/a ose pyetsorin n prgjithsi:
46
Shtojca
Shtojca 3. Lisat e projekt-ligjeve t prfshira n

analiz sipas ministrive
Ministria
kompetente
Prgjigjja
e marr
Dispozita e pritur
Ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr armt
Po
Ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr siguri t

komunikacionit dhe rrugve
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr prcjellje t

komunikimeve
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr standardizim
Po
Projekt-ligji pr tregti n tregjet e gjelbra
Po
Projekt-ligji pr nxitje t hulumtimit, zhvillimit dhe inovacioneve

tek ndrmarrjet e vogla dhe t mesme n Republikn e
Maqedonis
Jo
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr Menaxhim

me mbeturinat
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr ujrat
Po
Projekt-ligji pr mbrojtje shndetsore
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr sigurim

shndetsor
Jo
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr cilsi t

prodhimeve bujqsore
Po
Projekt-ligji pr identifikim dhe regjistrim t kafshve
Jo
Projekt-ligji pr material t arkivit
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr komunikime

elektronike
Po
Ministria e Punve
t Brendshme
Ministria e
Ekonomis
7
8
Ministria e
Mjedisit Jetsor
dhe Planifikimit
Hapsinor
9
10
11
12
13
14
Ministria e
Shndetsis
Ministria e
Bujqsis, Pyjeve
dhe Ujrave
Ministria e
Shoqris
Informatike dhe
Administrats
47
15
Ministri e Kulturs
Projekt-ligji pr shpallje t monumentit prkujtimor t Krushevs

pr trashgimi kulturore me rndsi t veant
Po
16
Ministria e Punve
t Jashtme
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr punt e

jashtme
Po
Projekt-ligji pr Ndryshim dhe plotsim t Ligjit t arsimit t

mesm
Po
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit t arsimit

tetvjear
Po
19
Projekt-ligji pr standard studentor
Po
20
Projekt-ligji pr pron t konfiskuar, dobi prone dhe objekte t

marra n procedur penale dhe kundrvajtje
Jo
Projekt-ligj pr t drejtat e fmijve
Jo
22
Ligji pr shrbim publik t prokuroris
Jo
23
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr pastrti

publike
Jo
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr aviacion
Jo
25
Projekt-ligj pr veprimtari komunale
Jo
26
Projekt-ligj pr ndryshim t Ligjit pr familje
Po
Projekt-ligji pr ndryshim t Ligjit pr mbrojtjen e fmijve
Po
Projekt-ligj pr ndalim t vlefshmris s Ligjit pr t drejtat e

antarve t familjeve, kryefamiljari i t cilit sht ushtarak n
shrbim ushtarak
Po
29
Projekt-ligji pr sigurim pensional dhe invalidor
Po
30
Projekt-ligji pr ndryshim dhe plotsim t Ligjit pr lojrat e fatit

dhe pr lojrat argtuese
Jo
Projekt-ligji pr plotsim t Ligjit pr procedur tatimore
Jo
32
Projekt-ligji pr pullat e avokatve
Jo
33
Projekt-ligji pr kryerjen e punve t kontabilitetit
Jo
17
18
21
24
Ministria e Arsimit
dhe Shkencs
Ministria e
Drejtsis
Ministria e
Transportit dhe
Lidhjeve
27
28
31
Ministria e Puns
dhe Politiks
Sociale
Ministria e
Financave
48

Pjesëmarrja e Publikut Në Proceset e Përgatitjes Së Ligjeve

Uploaded by

Document Information

Original Title

Copyright

Available Formats

Share this document

Share or Embed Document

Sharing Options

Did you find this document useful?

Is this content inappropriate?

Copyright:

Available Formats

Pjesëmarrja e Publikut Në Proceset e Përgatitjes Së Ligjeve

Uploaded by

Copyright:

Available Formats

Pjesmarrja e publikut

Projekti sht financuar nga Bashkimi Evropian

Projekti sht financuar nga Bashkimi Evropian

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

PJESMARRJA E PUBLIKUT N PROCESET E PRGATITJES S LIGJEVE

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

1. Projekti: Pasqyra e Qeveris

2. Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore

2.1.1. Instrumentet e hulumtimit

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

2.1.3. Prpunimi dhe pasqyrimi i rezultateve

Nota 1 (nota m e ult)

(i vlersuar me 20% ose m pak)

(vlersuar nga 21% deri n 40%)

(vlersuar nga 41% deri n 60%)

(vlersuar nga 61% deri n 80%)

Nota 5 (nota m e lart)

(vlersuar nga 81% deri n 100%)

2. Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore

2.1.4. Kufizime metodologjike

2.1.5. Shpjegime terminologjike

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

2.2. Rezultatet sipas indikatorve pr transparencn e institucioneve

2. Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore

Tabela 1. Fusha : Mjedisi komunikues (Ministri)

Ka emruar person prgjegjs pr kontakt pr dhnie t informacioneve

Ka emruar koordinator i cili kryen vlersim t ndikimit t rregullativs

Publikon botime (buletine/revista) pr punn e vet

Shpall gjithmon informacion pr fillimin e prgatitjes s ligjeve n

Shpall informacion pr fillimin e procedurs pr ligj n ueb-faqet

Prdor forma t ndryshme pr informim t publikut

Ministria n ueb-faqen e vet apo e-buletin:

Publikon detaje dhe informacione pr prfshirjen e publikut n proceset

Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit prej publikut

Publikon propozime dhe komente t marra nga publiku i interesuar lidhur

Prdor e-pyetsor pr marrjen e vendimit nga publiku veanrisht pr

Publikon prgjigje dhe shpjegime t propozimeve dhe komenteve t

I publikon pyetjet e bra t shpeshta dhe prgjigjet pr prfshirjen e

Mundson publiku i interesuar t regjistrohet n regjistrin pr marrje t

14 Drgon e-post me informacion te publiku i interesuar

Organizon e-debate publike (forum, bllok, ueb-konferenca etj.) pr t cilat

Pjesmarrja e publikut n proceset e prgatitjes s ligjeve

Tabela 2. Fusha : Mjedisi komunikues (institucione t tjera)

Ka emruar person pr kontakt pr t dhn informacione me karakter

Publikon botime (buletine/revista) pr punn e vet

Prdor forma t tjera pr informim t publikut

Institucioni n ueb-faqen e vet apo e-buletini:

Publikon detaje dhe informacione pr prfshirjen e publikut n

Prdor e-pyetsor pr marrjen e mendimit prej publikut

Publikon propozime dhe komente t marra nga publiku i interesuar

Drgon e-post me informacion te publiku i interesuar

Organizon e-debate publike (forum, bllok, ueb-konferenca etj.) pr t

2.2.2. Fusha B: Mjedisi mbshtets pr pjesmarrjen e shoqris civile

2. Rezultatet nga hulumtimi mbi transparencn e organeve shtetrore

2.2.2.1. Vendosja institucionale e pjesmarrjes s shoqris civile n aktivitetet e propozuesit t aktit

Tabela 3. Vendosja institucionale (Ministri)

Ka regjistr ku mund t regjistrohen hapur organizatat qytetare (q t

U bn thirrje organizatave qytetare t interesuara t paraqiten/

Ka dokument t veant t shkruar (drejtime) pr prfshirje t organizatave

Prfshin prfaqsues t organizatave qytetare n organet konsultuese

Prfshin prfaqsues t shoqris civile n delegacionet e veta n