INSTITUT PENDIDIKAN GURU KAMPUS BAHASA MELAYU

LEMBAH PANTAI KUALA LUMPUR

PROGRAM IJAZAH SARJANA MUDA PERGURUAN
(AMBILAN JANUARI 2013)
________________________________________________________________
PENGLIBATAN KELUARGA DALAM PENDIDIKAN PRASEKOLAH
(PRA3123)
________________________________________________________________
DISEDIAKAN OLEH:
NAMA PELAJAR
LAW LUI KEE

ANGKA GILIRAN

NOMBOR KAD

KUMPULAN

2013191340115

PENGENALAN
930730-13-6585

PISMP 6E

NAMA PENSYARAH AKADEMIK : PUAN ZAIRIHAN BINTI CHE HARON

TARIKH MULA

: 24 Julai 2015

TARIKH HANTAR

: 04 September 2015

Senarai kandungan
Bil
1.

Bahan
Kertas Soalan

2.

Pengenalan

3.

Soalan 1:

Muka Surat
2
3

- Jenis-jenis penglibatan ibu bapa dalam pendidikan kanak-

59

kanak
- Tinjauan program penglibatan ibu bapa yang wujud di

10 17

prasekolah Karisma
4.

Soalan 2:
Kertas kerja program penglibatan ibu bapa bagi satu tahun

5.

18 27

Soalan 3:
Buletin program prasekolah

28

6.

Rumusan

29

7.

Biblografi

30

9.

Lampiran

31

Pengenalan
Penglibatan Ibu Bapa Dalam Pendidikan Prasekolah ialah penglibatan yang
dapat ditakrifkan sebagai usaha bersama-sama atau saling bantu-membantu antara dua
pihak ataupun beberapa pihak. Penglibatan ibu bapa dalampendidikan kanak-kanak
dapat meneguhkan pertumbuhan dan perkembangan kanak-kanak dan membantu
mengekalkan kejayaannya.
Menurut kajian yang dijalankan oleh Siti Fatimah Abdul Rahman (2006) tentang
penglibatan ibu bapa dengan pencapaian kanak-kanak, beliau merumuskan bahawa
sekiranya kita mahu anak-anak berjaya dalam bidang pendidikan, ibu bapa perlu terlibat
secara langsung dalam arus pembelajaran mereka. Penglibatan ibu bapa dalam
pendidikan anak-anak secara tidak langsung memberikan kesan yang positif terhadap
perkembangan

anak-anak

antaranya

sikap

bersungguh-sungguh

dalam

aktiviti

pembelajaran di samping menunjukkan tingkah laku yang lebih baik dan seimbang.
Di Malaysia Event et al. (1999) mendapati bahawa penglibatan ibu bapa terdapat
ruang lingkup yang agak terbatas. Corak penglibatan ibu bapa ditentukan oleh
penganjur sesebuah tadika. Ada pula yang menunjukkan kecenderungan ibu bapa
terlibat dalam aktiviti kokurikulum tetapi ibu bapa tidak dijangka dan dirancang terlibat
dalam pengendalian pengajaran harian dalam kelas prasekolah. Hanya 10% daripada
ibu bapa yang aktif di prasekolah, Di antara sebab yang dinyatakan adalah kekurangan
masa dan ibu bapa mempunyai tanggungjawab di rumah, serta kurangnya kesedaran
ibu bapa mengenai peranan mereka sebagi pendidik kanak-kanak pra sekolah.

Jenis-jenis penglibatan ibu bapa dalam pendidikan kanak-kanak

Joyce Epstein's Six Types of Parent Involvement
Joyce Epstein Johns Hopkins University telah membangunkan rangka kerja
untuk menentukan enam jenis penglibatan ibu bapa. Rangka kerja ini membantu
pendidik dalam membangunkan program-program sekolah dan perkongsian keluarga.
Sebab utama beliau mewujudkan perkongsian ini adalah untuk membantu semua anakanak muda berjaya di sekolah. Maklumat di bawah mentakrifkan enam jenis rangka
penglibatan dan menyenaraikan amalan aktiviti untuk menggambarkan penglibatan
sepenuhnya.

Keibubapaan
Sifat keibubapaan dapat membantu ibu bapa untuk membesarkan kanak-kanak
memahami kanak-kanak dan perkembangan mereka, dan menetapkan suasana rumah
yang menyokong kanak-kanak pada setiap peringkat umur dan peringkat perkembangan
mereka. Sifat keibubapaan juga dapat membantu sekolah-sekolah dalam memahami
keluarga.
Lawatan ke rumah merupakan program yang dapat membantu keluarga murid
memahami sekolah dan juga membantu pihak sekolah untuk mengenali keluarga murid.
Lawatan ke rumah membolehkan guru untuk memerhatikan kanak-kanak dan keluarga
mereka dalam persekitaran yang biasa. Walaupun tujuan utama untuk lawatan ke rumah
adalah untuk memberi peluang kepada guru untuk berinteraksi dengan seorang kanakkanak sebelum perlu berinteraksi dengan semua kanak-kanak dalam kelas itu, lawatan
ini juga membolehkan guru dan ahli keluarga untuk mempunyai perbualan peribadi dan
mula untuk mengenali satu sama lain.
Semata-mata satu lawatan tidak mampu mencapaikan kesemua matlamat yang
dikehendaki. Bagaimanapun, guru yang sanggup mengambil masa untuk melawat
rumah pelajar, tidak kira tempohnya panjang atau sebaliknya, dapat menunjukkan kasih
sayang mereka terhadap pelajar berkenaan. Lawatan ke rumah pasti boleh membantu
untuk menjalin permulaan hubungan antara guru dan keluarga, perkongsian, kerjasama
yang.

kerjasama

memerlukan

kedua-dua
4

pihak

memberikan

komitmen

untuk

perhubungan ini. Guru perlu berkongsi dengan keluarga pengetahuan mereka tentang
awal kanak-kanak dan apa yang berlaku di dalam bilik darjah. Dalam perkongsian
maklumat seperti ini, Kerjasama dan perhubungan yang rapat dapat diwujudkan demi
kebaikan anak-anak mereka.

Ibu Bapa Menjadi Sukarelawan Di Prasekolah

Sebagai ahli keluarga menghabiskan lebih banyak masa di dalam kelas, mereka
mungkin merasa cukup selesa untuk mula bekerja untuk memudahkan pembelajaran
kanak-kanak. Tidak semua ibu bapa akan dapat untuk menjadi sukarelawan di dalam
kelas, tetapi guru tidak harus menganggap bahawa ibu bapa yang bekerja tidak boleh
membantu. Ramai ibu bapa yang bekerja boleh menguruskan jadual mereka untuk pergi
ke kerja lewat satu hari sebulan atau mengambil waktu makan tengah hari yang lebih
panjang jika mereka merasakan waktu yang dihabiskan di kelas anak mereka adalah
penting kepada kanak-kanak dan guru.
Pada awal tahun ini, guru boleh menawarkan peluang sukarelawan tertentu dan
meminta ahli keluarga untuk bertindak balas kepada senarai ini. Walau bagaimanapun,
lebih ramai ibu bapa mungkin secara sukarela jika guru meminta mereka untuk datang
ke kelas untuk aktiviti tertentu. Sebagai contoh, guru prasekolah memanggil bapa Ali
bermain sangkakala selepas murid-murid mendengar cerita Bens Trumpet yang
disampaikan oleh guru. Kemudian, dia boleh bermain sangkakalanya dengan kanakkanak dan mengajar kanak-kanak untuk bermain sangkakala.

Komunikasi
Selepas persekolahan, guru boleh menggunakan masa drop-off sebagai satu
peluang untuk berbual dengan ibu bapa. Masa-masa ini boleh digunakan untuk
berkongsi cerita mengenai anak mereka atau untuk menjelaskan maklumat kepada ahliahli keluarga, terutamanya mereka yang tidak mendengar arahan dan membuat hal di
kelas. Perbualan yang panjang perlu berlaku pada masa yang lain, tetapi perbualan
ringkas boleh berlaku sebelum, semasa, atau selepas hari sekolah. Ini adalah satu cara
yang berkesan untuk guru dan biasa untuk berkongsi maklumat.
5

Kebanyakan keluarga mempunyai telefon. Guru prasekolah boleh menggunakan

telefon untuk berkomunikasi dengan keluarga. Semua panggilan telefon terlalu kerap
daripada guru berkaitan dengan masalah. Contohnya, sebab murid tidak datang ke
prasekolah atau melaporkan tentang tingkah laku negatif murid di prasekolah. Panggilan
telefon juga boleh digunakan untuk melaporkan berita baik seperti murid A berjaya
membilang secara menurun 10 0. Pada hari persekolahan, guru boleh menggunakan
sebahagian daripada waktu makan tengah hari atau rehat lain untuk memanggil ibu
bapa dan secara ringkas terangkan satu peristiwa di mana kanak-kanak itu cuba
sesuatu yang baru, berkata sesuatu yang lucu, atau amat baik kepada kanak-kanak lain.
Kadang-kadang guru juga boleh meninggalkan mesej. Ibu bapa yang mempunyai mesin
penjawab rumah pasti akan mengalu-alukan mesej positif daripada guru apabila mereka
kembali dari kerja. Panggilan telefon tidak perlu menjadi panjang, tetapi ia boleh
digunakan dalam pelbagai cara untuk berkongsi maklumat dengan keluarga.
Guru prasekolah meluangkan masa untuk menjalankan persidangan dengan ibu
bapa dan persidangan dijadualkan khas untuk membincangkan isu-isu tertentu. Dalam
persidangan ini, perbincangan perlu komunikasi secara dua hala. Guru perlu merancang
masa yang cukup supaya mereka boleh berkongsi dan membincangkan tentang
pemerhatian mereka terhadap kanak-kanak. Mereka juga merancang masa lebih kurang
sama dengan membincangkan soalan, kebimbangan, dan idea-idea daripada ahli-ahli
keluarga. Guru perlu sentiasa memulakan persidangan dengan menerangkan aspekaspek positif tentang kanak-kanak. Guru boleh berkongsi sedikit dengan hasil kerja
kanak-kanak, seperti lukisan, tulisan, atau imlak, dan gambar-gambar kanak-kanak di
tempat kerja di dalam kelas. Guru tidak harus mengelak daripada membincangkan
bidang masalah, tetapi harus menawarkan beberapa peluang untuk ibu bapa untuk
bertanya soalan mengenai anak mereka atau untuk menyatakan kebimbangan mereka.
Guru perlu bersedia untuk mencadangkan aktiviti-aktiviti atau strategi yang boleh
dilaksanakan oleh keluarga untuk menyokong perkembangan kanak-kanak mereka.
Pembelajaran di Rumah
Pembelajaran di rumah merupakan pembelajaran yang melibatkan ahli keluarga
dengan anak mereka dalam pembelajaran akademik di rumah. Di rumah, ibu bapa boleh
memantau anak mereka untuk membuat kerja rumah yang diberikan oleh guru. Ibu bapa
boleh memberi banduan dan ajaran kepada anak mereka apabila mereka menghadapi

masalah dalam membuat kerja rumah. "Bantuan" di rumah bermakna bagaimana

keluarga menggalakkan, mendengar, bertindak balas, pujian, membimbing, memantau
dan membincangkan kerja sekolah anak-anak mereka. Selain itu, Ibu bapa juga boleh
melaksanakan aktiviti pengukuhan seperti menemai anak mereka menyanyi lagu ABC,
membaca cerita sebelum anak tidur. Aktiviti sebegini dapat mengukuhkan dan
meningkatkan ilmu pengetahuan anak mereka.
Selain itu, kalender aktiviti harian atau mingguan juga boleh dirancangkan oleh
ibu bapa untuk anak mereka. Ibu bapa boleh merancangkan aktiviti yang dapat memberi
manfaat kepada anak mereka seperti mengukuhkan kemahiran 4M iaitu membaca,
menulis, mengira dan menaakul di dalam rumah. Guru juga boleh menjalinkan
komunikasi dua hala di mana ibu bapa dan guru berbincang dan saling memberikan
cadangan bagi menyelesaikan masalah pembelajaran di rumah.
Di samping itu, Sekolah boleh membekalkan idea kepada ibu bapa untuk
membantu anak-anak mereka. Guru boleh membantu ibu bapa untuk melaksanakan
pembelajaran di rumah. Sebagai contoh, guru boleh memberi kerja rumah interaktif yang
memerlukan pelajar untuk menunjukkan dan membincangkan apa yang dipelajari di
dalam kelas. Contoh kerja rumah yang boleh diberikan ialah aktiviti melukis wajah ibu
bapa. Dengan ini, murid-murid akan berbincang dan belajar dengan ibu bapa tentang
cara untuk melukis wajah mereka. Dengan cara ini, pembelajaran di rumah secara tidak
langsung dapat diwujudkan.
Membuat Keputusan
Selain daripada itu, Sekolah juga melatih ibu bapa untuk menjadi pemimpin. Ibu
bapa boleh melibatkan diri dalam pendidikan murid dengan cara membuat keputusan
dengan pihak sekolah. Ahli keluarga murid boleh menjadi peserta dalam membuat
keputusan sekolah, tadbir urus, dan penyokong melalui PIBG, majlis sekolah,
jawatankuasa dan organisasi ibu bapa. Sekolah boleh melibatkan ibu bapa dalam
perbincangan dengan guru dan pengetua supaya mendapat keputusan yang tepat dan
sesuai dengan perkembangan anak-anak. Sekolah juga boleh melibatkan ibu bapa
dalam memberikan cadangan berkenaan untuk kurikulum. Dengan ini, kurikulum yang
dilaksanakan akan lebih berkesan untuk murid untuk belajar dengan lebih cepat dan
sistematik dan menimba ilmu yang banyak.

Kolaborasi Dengan Komuniti.

Hubungan baik antara sekolah, ibu bapa dan masyarakat setempat dapat
diwujudkan dengan melibatkan pihak jabatan kerajaan, pihak swasta atau badan-badan
lain dalam pelbagai program di sekolah. Terdapat dua bentuk kolaborasi dengan
komuniti, iaitu komuniti membantu sekolah dan pihak sekolah, keluarga, ibu bapa atau
penjaga dan murid membantu komuniti. Sumbangan yang dapat diberikan oleh komuniti
kepada pihak sekolah, murid atau ibu bapa adalah seperti menyediakan maklumat
tentang kesihatan, peristiwa, aktiviti rekreasi, sokongan sosial dan perkhidmatan lain.
Contohnya, doktor gigi boleh menjalankan latihan untuk cara mengosok gigi dengan
betul supaya dapat menjaga gigi murid-murid prasekolah dengan baik sejak kecil.
Pihak sekolah dan ibu bapa juga dapat memberi sumbangan kepada komuniti.
Sekolah boleh menyediakan peluang kepada masyarakat luar untuk menggunakan
perkhidmatan atau kemudahan sekolah. Misalnya, pihak sekolah boleh menyewa dewan
kepada komuniti luar untuk pertandingan nyanyian. Murid-murid prasekolah, guru dan
ibu bapa juga dapat menyumbang kepada komuniti dengan melibatkan diri dalam
aktiviti-aktiviti kitar semula, gotong royong yang dilaksanakan oleh komuniti. Aktivitiaktiviti sebegini juga dapat mengeratkan hubungan sesama ahli masyarakat. Pelbagai
kemahiran dapat dipelajari oleh melalui pengalaman berinteraksi dengan komuniti luar.

Tinjauan program penglibatan ibu bapa yang dilaksanakan di Prasekolah Karisma

Sukaneka Prasekolah SK Seri Sekamat
Sukaneka Praasekolah Seri Sekamat telah dilaksanakan pada 3 Mei 2015 di
padang SK Seri Sekamat, Sukan Kumpulan yang terlibat dalam aktiviti sukan ini
merupakan 2 kelas prasekolah iaitu Prasekolah Wibawa dan Prasekolah Karisma,
seramai 50 orang dan termasuk ibu bapa kanak-kanak prasekolah. Sukaneka
prasekolah merupakan salah satu program di bawah bidang kokurikulum sekolah. Ia
merupakan salah satu aktiviti tahunan yang perlu diadakan pada setiap tengah tahun di
mana aktiviti merupakan aktiviti yang melibatkan guru, kanak-kanak prasekolah dan ibu
bapa mereka. Sukan yang dipertandingkan adalah seperti acara sukaneka seperti Tarik
tali, sepak raga bulat dan lain-lain yang melibatkan semua murid prasekolah dan ibu
bapa mereka. Sukaneka ini juga diharapkan dapat mengeratkan hubungan di kalangan
guru dan ibu bapa mereka.
Kebaikan Sukaneka Prasekolahn SK Seri Sekamat
Salah satu daripada faedah bersukan ialah kegiatan sukan dapat membantu
mengekalkan kesihatan fizikal dan mental. Kehidupan zaman moden ini lebih banyak
menggunakan tenaga dalaman dan pemikiran. Ibu bapa yang bekerja sering kali
terpaksa mengabaikan kegiatan fizikal kerana kekurangan waktu untuk tujuan tersebut.
Kesibukan semua lapisan masyarakat ini membawa kepada masalah kesihatan fizikal
dan mental. Penglibatan golongan kanak-kanak, remaja dan orang dewasa dalam
pelbagai kegiatan sukan dapat menyelesaikan pelbagai masalah kesihatan. Penglibatan
masyarakat dalam bidang sukan juga mampu menangani ketegangan fikiran dan
meringankan bebanan mental. Sesungguhnya kegiatan sukan dapat melancarkan
perjalanan darah, mengurangkan lemak yang berlebihan dalam salur darah dan
jantung ,membantu perkumuhan dan membuang sisa-sisa yang tidak diperlukan oleh
badan.
Menurut Falsafah Pendidikan Kebangsaan (FPK) dalam usaha melahirkan
pelajar-pelajar yang seimbang dalam aspek rohani, emosi, jasmani dan intelek,
Sukaneka yang dijalankan dapat menyumbang untuk melahirkan pelajar yang seimbang
dari semua segi tersebut. Menurut Mohd Sofian, Aminuddin & Borhan (2002), sukan
merupakan suatu pelengkap kepada kehendak dan keperluan kurikulum di mana ia
9

menyediakan pelbagai peluang kepada pelajar untuk menambah, mengukur dan

mengamalkan kemahiran, pengetahuan dan nilai-nilai yang telah dipelajari semasa
pembelajaran di bilik darjah. Pengalaman menjalankan aktiviti sukaneka akan
meluaskan daya fikir dan pengetahuan murid serta melahirkan kematangan fizikal,
intelek, emosi, sosial dan nilai-nilai murni. Melalui kefahaman yang jelas terhadap
konsep kokurikulum, adalah diharapkan nilai-nilai murni dapat diterapkan ke dalam
kegiatan kokurikulum.
Keberkesanan Sukaneka SK Seri Sekamat
Sukaneka yang dijalankan oleh 2 buah prasekolah ini memberi kesan yang
mendalam kepada ibu bapa yang melibatkan diri dalam aktiviti ini. Sukaneka dapat
melahirkan semangat kekitaan dalam pasukan untuk meriah kemenangan. Sifat bersatu
padu juga dapat dipupuk melalui penglibatan dalam kegiatan sukan. Lantaran itu, acara
yang melibatkan ibu bapa dan anak mereka dapat memupuk sikap kerjasama bagi ibu
bapa dan anak mereka semasa bertanding untuk acara sukaneka yang juga dapat
mengeratkan hubungan yang erat antara mereka dan dapat melahirkan sebuah pasukan
yang kuat. Para penyokong juga dapat menyatupadukan masyarakat berbilang kaum di
samping berkongsi minat dalam sukan yang sama. Dengan ini, hubungan antara guru
dan ibu bapa dapat dirapatkan secara tidak langsung.
Untuk menjalankan sukaneka ini memerlukan tenaga kerja yang banyak. Oleh
itu, terdapat beberapa ibu bapa yang bersukarela untuk melibatkan diri dalam aktiviti
sukaneka seperti menjadi pengadil, membantu guru menyediakan bahan dan
menjalankan aktiviti bersama kanak-kanak. Hal ini telah memudahkan dan melancarkan
perjalanan sukaneka tersebut. Dengan ini, Secara tidak langsung ibu bapa dapat
melibatkan diri dalam prasekolah dengan aktif.
Aktiviti gotong-royong Prasekolah Karisma
Program Gotong-royong Prasekolah Karisma 2015 dijalankan pada 4 Jun 2015
yang bertempat di SK Seri Sekamat dan melibatkan semua guru-guru, 5 ibu bapa dan
25 murid-murid prasekolah. Program ini bertujuan untuk mempertingkatkan kebersihan
dan keindahan kawasan sekolah supayaianya terus menjadi persekitaran yang kondusif
dan selesa untuk murid-muridmenjalankan pelbagai aktiviti.

10

Program ini juga bertujuan untuk merapatkan hubungan antara guru-guru

danibubapa selain meluaskan penglibatan ibu bapa dalam kegiatan sekolah.
Melaluinya,guru-guru dan ibu bapa akan lebih prihatin mengenai tanggungjawab dan
peranan masing-masing untuk membantu prasekolah mencapai kecemerlangan. Muridmurid yang terlibat juga mendapat manfaat daripada program ini melalui peningkatan
kesedaran mereka terhadap kebersihan dan keceriaan. Murid-murid akan lebih prihatin
dan bermotivasi untuk mengekalkan kebersihan dan keceriaan sekolah.
Kebaikan Aktiviti Gotong-royong Prasekolah Karisma
Dengan menjalankan amalan bergotongroyong di kawasan prasekolah, kita
dapat memperindah kawasan prasekolah dan memastikan persekitaran prasekolah
sentiasa dalam keadaan yang bersih. Apabila kawasan prasekolah sentiasa bersih dan
indah, murid-murid akan berselera dan bermotivasi untuk belajar dan lebih berminat
untuk datang ke sekolah. Dengan mengaktifkan diri dalam amalan bergotongroyong,
kita dapat lebih memahami kepentingan kegiatan bergotong-royong dan akan
mewujudkan masyarakat yang bekerjasama.
Aktiviti gotong-royong dapat menanamkan sikap bekerjasama dan mewujudkan
perpaduan di kalangan guru, murid dan ibu bapa. Semasa menjalankan aktiviti, mereka
akan saling kenal mengenali antara satu sama lain. Melalui kegiatan bergotong-royong,
guru dan ibu bapa akan lebih dapat mempercayai antara satu sama lain dan
menghormati sesama diri. Dengan ini, kita akan hidup saling membantu bagai aur
dengan tebing untuk menjayakan pembelajaran murid-murid.
Keberkesanan Aktiviti Gotong-royong Prasekolah Karisma
Selain itu, Aktiviti gotong-royong ini juga memberi peluang kepada ibu bapa
untuk menyediakan suasana yang ceria, selesa, bersih dan harmoni untuk anak-anak
belajar. Ibu bapa dapat bekerjasama dengan kakitangan sekolah iaitu guru-guru dan
pekerja untuk menyediakan suasana yang lebih ceria, selesa, harmoni dan bersih serta
perasaan seronok untuk hadir ke prasekolah demi menimba ilmu baik. Maka, guru dan
ibu bapa juga boleh berkongsi idea dan pandangan mereka tentang cara menceriakan
kawasan prasekolah. Dalam sesi perbualan dan perkongsian idea ini, hubungan antara
guru dan ibu bapa dapat dijalinkan. sekiranya amalan ini diteruskan akan dapat
melahirkan suasana prasekolah yang mesra dan kondusif.
11

Amalan gotong-royong merupakan pembelajaran secara tidak formal di

prasekolah. Semasa menjalankan aktiviti gotong-royong, ibu bapa dapat memberi
tunjuk ajar kepada anak-anak mereka tentang cara membersihkan kawasan prasekolah.
Sebagai contoh, cara untuk menyapu sampah, membersihkan longkang atau cara
menanam pokok. Secara tidak langsung, amalan ini boleh melahirkan rasa hormatmenghormati antara satu sama lain.
Hari Terbuka Murid Prasekolah
Hari terbuka murid prasekolah ini dijalankan oleh prasekolah Karisma pada 14
Julai 2015 yang bertempat di kelas prasekolah Karisma dan melibatkan guru, ibu bapa
dan murid-murid prasekolah. Tujuan terbuka ini diadakan adalah untuk memberi
maklumat kepada ibu bapa tentang tahap perkembangan dan pencapaian anak mereka
di prasekolah. Sekiranya terdapat masalah yang dihadapi oleh murid prasekolah, guru
boleh mengambil kesempatan untuk berbincang dengan ibu bapa untuk memikirkan
tindakan susulan untuk mengatasinya. Malangnya, hanya 6 ibu bapa yang datang ke
sekolah.
Kebaikan Hari terbuka Murid Prasekolah
Program yang antara lain bermatlamat untuk memaklumkan kekuatan dan
kelemahan pelajar kepada ibu bapa serta bersama-sama bertindak progresif untuk
memajukan potensi diri pelajar bagi mencapai tahap cemerlang serta menyediakan diri
pelajar yang berpotensi untuk lulus cemerlang ke arah persediaan lebih kompetitif ini.
Ibu bapa dan penjaga juga boleh memanafaatkan saat tersebut untuk meluahkan
rasa, pendapat, harapan dan mengambil tahu keadaan pembelajaraan anak-anak
mereka di sekolah. Mereka boleh berbincang cara yang bersesuaian untuk
perkembangan

dan

pengukuhan

anak-anak

dalam

perjuangan

menimba

ilmu

pengetahuan. Dari sudut murid itu sendiri, hari terbuka sekolah boleh menjadi satu
wadah untuk mereka melangkah lebih maju dalam pelajaran, dengan wujudnya interaksi
antara dua pihak yang akan mencorak perjalanan masa depan mereka.
Keberkesanan Hari terbuka Murid Prasekolah
AKtiviti hari terbuka ini dapat memberi pendedahan kepada ibu bapa tentang
tahap pembelajaran dan perkembangan anak mereka di prasekolah. Ibu bapa dapat
12

memahami masalah pembelajaran anak mereka di kelas. Guru dan ibu bapa boleh
berbincang tentang punca masalah tingkah laku yang berlaku di kelas. Mungkin punca
tingkah laku negatif tersebut berpunca dari sikap ibu bapa yang lenggang. Dengan ini,
ibu bapa dan guru akan bersama memikirkan langkah untuk mengatasi masalah tingkah
laku demi kebaikan anak mereka. Melalui perbincangan dan komunikasi antara ibu bapa
dan guru, ini membuktikan bahawa ibu bapa melibatkan diri secara aktif dalam program
yang dilaksanakan oleh prasekolah.
Selain itu, ibu bapa boleh mengluahkan perasaan mereka atau masalah yang
dihadapi oleh keluarga tersebut seperti kekurangan duit, masalah menghantar anak
pergi sekolah dan lain-lain. Dengan ini, guru akan berbincang dengan ibu bapa untuk
mencari cara untuk mengatasi masalah keluarga. Sebagai contoh, guru boleh menyuruh
ibu bapa lain yang tinggal dekat dengan mereka dan menghantar anak mereka pergi ke
sekolah. Dengan ini, hari terbuka murid prasekolah ini memberikan kesan yang
mendalam kepada ibu bapa untuk menyertai program yang dijalankan dan dapat
meminta bantuan dari sekolah untuk mengatasi masalah keluarga yang menggangu
anak mereka untuk datang ke sekolah.

13

Cadangan penglibatan ibu bapa dalam pendidikan kanak-kanak

Berdasarkan aktiviti gotong-royong yang dilaksanakan oleh prasekolah karisma,
saya mendapati beberapa kelemahan dalam aktiviti ini iaitu hanya segelintir ibu bapa
sahaja yang menghadiri aktiviti ini. Kebanyakan ibu bapa memberi alasan dengan
kesibukan kerja dan tidak mendapat makluman daripada sekolah dan lain-lain. Jika ibu
bapa asyik mencari alasan untuk mengelakkan aktiviti yang dilaksanakan oleh pihak
sekolah, program penglibatan ibu bapa tidak dapat mencapai objektif yang ditetapkan.
Dalam zaman era-globarisasi ini, teknologi, maklumat dan komunikasi (TMK)
merupakan cara berkesan membantu guru untuk menjayakan program penglibatan ibu
bapa. Oleh itu, saya ingin mencadangkan guru prasekolah menggunakan TMK seperti
e-mail, mesej ringkas, facebook dan lain-lain untuk memberi peringatan dan jemputan
kepada ibu bapa untuk menyertai aktiviti gotong-royong ini. Dengan cara ini, ibu bapa
tidak dapat memberi alasan tidak mendapat makluman lagi. Sekiranya mendapati
beberapa ibu bapa tidak melibatkan program kanak-kanak sebanyak 3 kali secara
berterusan, guru prasekolah atau pihak sekolah boleh mengeluarkan surat amaran
kepada ibu bapa supaya ibu bapa dapat memandang berat dengan program sekolah
dan mengetahui betapa pentingnya penglibatan mereka dalam program yang
dilaksanaka.
Melalui program hari terbuka murid prasekolah yang dijalankan oleh prasekolah
Karisma, saya mendapati kebanyakan ibu bapa menghadapi masalah untuk
membimbing pembelajaran dan mendidik tingkah laku anak mereka atas sikap
egosentrik mereka. Kebanyakan ibu bapa masih menggunakan teknik pengajaran
tradisional untuk mengajar anak mereka seperti hafalan, latih tubi. Cara ini kurang
berkesan dalam memupuk minat anak mereka untuk belajar. Dengan ini, saya
mencadangkan guru prasekolah dan ibu bapa boleh merancangkan program latihan
keibubapaan atau ceramah untuk ibu bapa mengenai perkembangan kanak-kanak, cara
bercakap dengan anak-anak dan bagaimana membantu anak-anak membuat kerja
rumah. Guru dan ibu bapa boleh menjemput pakar pendidik untuk berkongsi cara yang
berkesan untuk mendidik tingkah laku anak-anak dan teknik pengajaran yang dapat
memupuk minat anak mereka untuk belajar mengikut sifat anak mereka.
Memandangkan kepada pentingnya kerjasama antara pihak sekolah dan ibu
bapa, saya mencadangkan pusat ibu bapa ditubuhkan di SK Seri Sekamat. Bilik ini

14

boleh digunakan oleh ibu bapa dan guru prasekolah untuk menjalankan mesyuarat
untuk merancangkan dan melaksanakan aktiviti yang berkaitan dengan penglibatan ibu
bapa di prasekolah. Antara kebaikan penyediaan bilik ini adalah memberi keselesaan
dan perasaan diterima kepada ibu bapa. Mereka akan merasakan seolah-olah mereka
berada di rumah mereka dan mempunyai autoriti dalam merancang dan menjalankan
program yang bermanfaat kepada murid.
Melalui pemerhatian saya dengan pelaksanaan program penglibatan ibu bapa di
prasekolah Karisma, saya mendapati kebanyakan ibu bapa kurang melibatkan diri
dalam pembelajaran anak mereka dalam prasekolah. Dengan ini, saya mencadangkan
guru dan ibu bapa boleh merancangkan dan melaksanakan program Parents =
Teacher. Program ini diadakan dua minggu sekali. Untuk menjalankan program ini, guru
akan meluangkan 1 atau 2 slot pengajaran kepada ibu bapa berperanan sebagai
seorang guru untuk mengajar murid-murid di dalam kelas prasekolah. Dalam program
ini, ibu bapa diberikan peluang untuk berkongsi ilmu pengalaman dan mengajar
kemahiran berkaitan bidang diceburi melalui aktiviti berinteraksi. Dengan itu, muridmurid boleh mendedahkan dan mempelajari ilmu kemahiran yang tidak dapat dipelajari
dari buku teks. Sebagai contoh, Ibu murid A merupakan tukang masak. Guru boleh
menjemput ibu murid A untuk mengadakan 1 slot pengajaran untuk mengajar muridmurid untuk menyediakan hidangan yang mudah seperti membuat sandwich. Dalam
proses pengajaran tersebut, ibu bapa akan merasa usaha mereka dihargai dan muridmurid dapat belajar sesuatu ilmu baharu dalam suasana yang luar biasa dan menarik.
Tuntasnya, ibu bapa dapat melibatkan diri dalam pendidikan murid-murid dengan
berkesan melalui program ini.
Selain itu, saya juga mendapati sesetangah ibu bapa kurang melibatkan diri
dalam program yang dilaksanakan oleh sekolah atas sebab kesibukan kerja. Jika ibu
bapa asyik sibuk dengan pekerjaan, ibu bapa sukar untuk melibatkan diri dalam
pendidikan anak mereka. Dengan ini, saya mencadangkan satu jenis komunikasi
bertulis dari sekolah ke rumah dari semasa ke semasa iaitu surat berita (newsletter).
Dalam surat berita ini, guru prasekolah akan berkongsi dengan keluarga maklumat dan
berita mengenai aktiviti yang berlaku dalam kelas. Selain itu, cara ini juga dapat
menjelaskan tujuan program awal kanak-kanak dilaksanakan kepada keluarga murid.
Sekiranya bahan baru ditambah ke pusat-pusat, guru dapat menjelaskan apa yang
kanak-kanak boleh belajar dengan bahan-bahan ini. Buku baru dibacakan dalam kelas
15

atau puisi baru dipelajari perlu dikongsi dengan keluarga. Dengan ini, ibu bapa dapat
memahami proses pembelajaran anak-anak mereka di prasekolah dan merujuk
maklumat yang diberikan oleh guru dalam pembelajaran di rumah.

16

SEKOLAH KEBANGSAAN SERI SEKAMAT,

BATU 12 , KAJANG SELANGOR

KERTAS KERJA PROGRAM PENGLIBATAN IBU BAPA 1

TAHUN
PRASEKOLAH KARISMA

ANJURAN:
GURU PRASEKOLAH DENGAN KERJASAMA SK SERI
SEKAMAT

17

KERTAS CADANGAN
PROGRAM PENGLIBATAN IBU BAPA BAGI SATU TAHUN
1.0 Pendahuluan
Program penglibatan ibu bapa yang dijalankan oleh Prasekolah Karisma akan
melibatkan semua guru prasekolah, ibu bapa dan murid-murid prasekolah. Program
ini bertujuan merapatkan hubungan antara guru-guru dan ibu bapa selain meluaskan
penglibatan ibu bapa dalam kegiatan sekolah. Melaluinya, guru-guru dan ibubapa
akan lebih prihatin mengenai tanggungjawab dan peranan masing-masing untuk
membantu sekolah mencapai kecemerlangan.
2.0 Objektif
2.1 Merapatkan kepersefahaman yang jitu di antara ibu bapa, guru dan murid
prasekolah.
2.2 Memberi peluang kepada ibu bapa bekerjasama dengan guru-guru dengan lebih
optimum
3.0 Kumpulan Sasaran
Semua waris murid prasekolah Karisma, ibu bapa, guru-guru serta kakitangan
sekolah yang berkenanan.
4.0 Rasional
4.1 Bersama-sama bergabung tenaga antara guru, ibu bapa dan kakitangan sekolah
dalam menjayakan program.
4.2 Memberi gambaran yang lebih jelas kepada ibu bapa akan suasana
pembelajaran dan pengajaran yang dilalui oleh anak anak mereka sewaktu di
sekolah.
4.3 Memberi peluang kepada ibu bapa untuk melibatkan diri dalam program untuk
meningkatkan perkembangan anak mereka.
5.0 Anjuran
Guru prasekolah Karisma dengan kerjasama SK Seri Sekamat.
18

6.0 Rancangan Program Penglibatan Ibu Bapa 1 tahun bagi tahun 2016
6.1 Minggu Orientasi
6.1.1 Pendahuluan
Minggu orientasi bertujuan untuk memberi penjelasan kepada ibu bapa
tentang persekolahan anak-anak yang perlu mereka ketahui bagi mereka yang
anak-anaknya baru melangkah ke alam persekolahan demi menjalinkan
hubungan yang lebih rapat di antara sekolah dengan ibu bapa serta kebaikan
bersama.

6.1.2 Matlamat
6.1.2.1 Mendedahkan bakal murid-murid prasekolah dan tahun satu kepada
suasana persekolahan yang sebenar
6.1.2.2 Memberi penerangan kepada ibu bapa mengenal hal ehwal prasekolah
yang perlu mereka ketahui.

6.1.3 Tentatif program

Masa
7:30 pagi
7:45 pagi
8:30 pagi
10:00 pagi
10:20 pagi
12:00 pagi

Perkara
Pendaftaran Prasekolah Karisma
Perhimpunan rasmi
Taklimat ibu bapa Pra dan tahun 1
REHAT (Jamuan)
Murid masuk ke kelas
Bersurai

6.1.4 Perbelanjaan

19

1. Jamuan

RM200.00
Jumlah

RM200.00

6.2 Sukaneka Prasekolah

6.2.1 Pendahuluan
Sukaneka Prasekolah ini diadakan untuk memupuk semangat kerjasama,
persefahaman dan interaksi yang sihat di kalangan murid, guru dan ibu bapa.
Menerusi permainan sukaneka, para peserta dapat membina sifat jasmani dan
sosial seperti yangdiingini. Kepantasan, daya tenaga, ketangkasan, kemahiran
dan game sense adalah beberapa contoh sifat jasmani yang diperlukan.

6.2.2 Objektif
6.2.2.1 Memupuk keyakinan dan sikap tidak berputus asa dalam diri para
peserta
6.2.2.2 Mengeratkan lagi hubungan antara guru, ibu bapa dan murid-murid
6.2.2.3 Memberi peluang kepada peserta dalam menunjukkan bakat masingmasing.

6.2.3 Tentatif program

Masa
8:00 pagi
8:30 pagi
9:00 pagi

Perkara
Pengumpulan peserta di padang
Senamrobik / Taklimat sukaneka
Ucapan guru besar / Perasmian

9:30 pagi
11:00 pagi
11:30 pagi

Sukaneka Prasekolah
Acara-acara sukaneka
Penyampaian hadiah
Jamuan

20

6.2.4 Perbelanjaan

1. Hadiah

RM200.00

2. Peralatan Acara sukaneka

RM 100.00

3. Elaun petugas

RM150.00

4. Jamuan

RM100.00
Jumlah

RM550.00

6.3 Jamuan Sambutan ibu bapa

6.3.1 Pendahuluan
Program sambutan hari Ibu dan Bapa adalah salah satu dari program
tahunan prasekolah. Sambutan Hari Ibu dan Bapa ini merupakan aktiviti yang
dirancang bertujuan untuk memberi pendedahan kepada kanak-kanak tentang
kasih sayang, cara memberi penghargaan, menghormati ibu bapa dan juga cara
kanak-kanak mengekspresikan perasaan kepada kedua ibu bapa mereka.

6.3.2 Objektif
6.3.2.1 Murid dapat menyampaikan perasaan kepada ibu bapa melalui aktiviti
persembahan
6.3.2.2 mengeratkan hubungan antara ibubapa, anak-anak dan guru.
6.3.2.3 Murid dapat mempersembahkan kebolehan diri melalui nyanyian dan
bersajak.

6.3.3 Tentatif program

21

Masa
0830
0900
0915
0930
1000
1030
1100

Perkara
Kehadiran ibu bapa
Ucapan aluan pengerusi majlis
Ucapan aluan guru besar
Persembahan deklamasi sajak
Persembahan tarian
Penyerahan cenderamata untuk ibu bapa
Jamuan

6.3.4 Perbelanjaan
Bil
1.

Perkara
Makanan dan minuman

Peruntukkan
RM3.00 x 50 orang =

2.

Cenderamata untuk ibu bapa

RM150.00
RM5.00 x 25 murid =

3.

Pengurusan
Jumlah

RM125.00
RM30.00
RM 305.00

6.4 Gotong Royong Prasekolah Karisma

6.4.1 Pendahuluan
Program

ini

bertujuan

untuk

mempertingkatkan

kebersihan

dan

keindahan kawasan sekolah supaya ianya terus menjadi persekitaran yang

kondusif dan selesa untuk murid-murid menjalankan pelbagai aktiviti.
Program ini juga bertujuan untuk merapatkan hubungan antara guru-guru
dan ibu bapa selain meluaskan penglibatan ibubapa dalam kegiatan sekolah.
Melaluinya, guru-guru dan ibubapa akan lebih prihatin mengenai tanggungjawab
dan

peranan

masing-masing

untuk

membantu

sekolah

mencapai

kecemerlangan.
6.4.2 Objektif
6.4.2.1 Merapatkan silaturrahim dan memupuk kepersefahaman yang jitu
diantara ibubapa, guru dan murid SK Pulau Tawar.
6.4.2.2 Memberi peluang kepada ibubapa bekerjasama dengan guru-guru
dengan lebih optimum.
22

6.4.2.3 Memulihara, menceriakan dan membersihkan kawasan sekolah agar

lebih kondusif dan lebih terjamin akan keselamatan anak-anak serta
warga sekolah semasa waktu belajar.

6.4.3 Tentatif program

Masa
8:00 pagi
8:15 pagi
8:20 pagi
8.25 pagi
8.45 pagi
10.00 pagi
10.45 pagi
11.45 pagi
12:00 tengahhari

Perkara
Berkumpul di Prasekolah
Ucapan Aluan
Ucapan Guru Prasekolah
Ucapan Guru Besar
Gotong Royong Bermula
REHAT
Aktiviti Gotong royong diteruskan lagi
Berkumpul dan menyimpan alatan
Jamuan dan Bersurai

6.4.4 Perbelanjaan

1. Peralatan mengecat

RM200.00

2. Alatan membersih

RM 100.00

3. Peralatan Pertukangan

RM100.00

(simen, cangkuk dan lain-lain)

4. Jamuan

RM100.00
Jumlah

RM500.00

7.0 Cadangan Tarikh Perlaksanaan

Bil
1.
2.
3.
4.

Perkara
Minggu Orientasi
Sukaneka Prasekolah
Jamuan sambutan Ibu Bapa
Gotong-Royong Prasekolah Karisma
23

Cadangan Tarikh
04 Januari 2016
08 April 2016
12 Jun 2016
06 Oktober 2016

8.0 Cadangan Lokasi Perlaksanaan

Bil
1.
2.
3.
4.

Perkara
Minggu Orientasi
Sukaneka Prasekolah
Jamuan sambutan Ibu Bapa
Gotong-Royong Prasekolah Karisma

Cadangan Tempat
Prasekolah Karisma
Padang SK Seri Sekamat
Dewan SK Seri Sekamat
Kawasan sekeliling Prasekolah
Karisma

8.0 Jawatankuasa Induk

Penasihat

: Pn. Norzita bt Harun

Pengerusi

: En. Law Lui Kee

Naib

: En. Tuo Tai Soon

Pengerusi
Setiausah

: Cik Norain Fatihah bt Jenasman

a
Bendahari

: Pn. Nor suriyani Bt Abdul Majid

Buku Program
Peralatan

: Pn. Surya Intan Binti Ibrahim

: En. Saiful Afzan Bin Abdul Rashid, En. Mohd Ariff

PA Sistem

Bin Latif
: En. Saiful Afzan Bin Abdul Rashid, Pn. Hasfaliza

Pengawalan Murid / Ibu

Binti Yusop
: Pn. Noradiah Binti Hasmuddin, Pn. Sukinah Binti

Bapa
Jamuan
AJK Dokumentasi

Mat Darus
: Pn. Asniza Binti Che Ishak
: Pn. Safiah bt. Kamal Nawawi

Juruacara

: En. M. Wafi Afnan b. Zaharudin, Cik Qistina Ayuni bt.

Azman

9.0 Penutup

24

Program penglibatan ibu bapa ini adalah salah satu rancangan bagi Prasekolah
Karisma SK Seri Sekamat bagi 1 tahun untuk tahun 2016 dan dapat dilaksanakan
dengan sokongan dan bantuan dari pelbagai pihak terutama dari ibubapa serta guruguru prasekolah. Semoga rancangan ini dapat membantu dalam perkembangan
kanak-kanak dan ibu bapa dapat melibatkan dalam program pendidikan kana-kanak
dengan aktif.

Disediakan oleh:

Disahkan oleh:

(Encik Law Lui Kee)

(Encik Yusof bin Kamaruddin)

Guru Pelatih Prasekolah,

Guru Besar,

Sekolah Kebangsaan Seri Sekamat,

Sekolah Kebangsaan Seri Sekamat,

Batu 12 , Kajang Selangor

Batu 12 , Kajang Selangor

25

Buletin Prasekolah

26

Rumusan
Matlamat

utama

Kementerian

Pendidikan

Malaysia

menubuhkan

pusat

prasekolah secara umumnya adalah untuk memberi peluang yang sama kepada semua
kanak-kanak untuk mendapatkan pendidikan pada umur seawal 4 tahun. Objektif dan
matlamat pendidikan prasekolah menggambarkan harapan dan jangkaan yang perlu
dicapai oleh kanak-kanak prasekolah. Pendidikan prasekolah bertujuan menyuburkan
potensi kanak-kanak dalam semua aspek perkembangan, menguasai kemahiran asas
dan memupuk sikap positif sebagai persediaan untuk masuk ke tahun satu di sekolah
rendah.
Penglibatan ibu bapa amat penting dalam perkembangan pendidikan anak
mereka. Penglibatan ibu bapa dapat memberi banyak faedah kepada kanak-kanak, guru
dan ibu bapa sendiri. Kanak-kanak dapat melihat peranan ibu bapa yang berbeza, iaitu
ibu bapa memainkan peranan sebagai guru. Kanak-kanak dapat berkenal mesra,
bersoal jawab dengan orang dewasa berkaitan dengan sesuatu pengalaman atau
pengetahuan sebab ibu bapa mengalami pelbagai perkara yang berbeza. Selain itu,
kanak-kanak juga dapat lebih perhatian daripada orang dewasa ketika menjalankan
aktiviti kumpulan di mana nisbah kanak-kanak berbanding orang dewasa lebih kecil.
Melalui penglibatan ibu bapa dalam pendidikan awal kanak-kanak, ibu bapa dapat
melihat tingkah laku anak-anak mereka di prasekolah dan memahami perkara yang
sudah, sedang dan akan diajar di sekolah. Secara langsungnya ibu bapa lebih
memahami kurikulum dan aktiviti yang dipelajari oleh kanak-kanak. Ibu bapa dapat
bersoal jawab dan berkongsi masalah dengan guru dan berpeluang mempelajari cara
atau kaedah guru untuk mengatasi masalah tingkah laku kanak-kanak dengan lebih
efektif.
Secara tuntasnya, kerjasama dan penglibatan ibu bapa di sekolah merangkumi
pelbagai aspek

sama ada

dalam

bidang

akademik,

perkembangan sahsiah,

pembangunan fizikal sekolah dan sebagainya. Satu komuniti di sekolah yang akan
bergerak

bersama-sama

dalam

usaha

untuk

membantu

peningkatan

dalam

pembelajaran kanak-kanak akan terbentuk apabila pihak sekolah, kanak-kanak, ibu

bapa dan masyarakat sudah menganggap diri masing-masing sebagai rakan kongsi
bersama dalam pendidikan.

27

Bibliografi
A.T, H. (1994). A new generation of evidence: The family is official to student
achievement. Washington: Center for Law and Education'.
Abdullah, P. M. (2007). Panduan Kurikulum Prasekolah. Kuala Lumpur: PTS
PROFESSIONAL PUBLISHING SDN.BHD.
Berger, E. H. (1991). Parrents as Partners in Education. United States of Amerca:
MAcmillan Publising Company.
Hasan, D. S. (2005). Panduan Merancang Aktiviti Prasekolah. Kuala Lumpur: PTS
Professional Publising.
Nordin, A. L. (2002). Pendidikan awal kanak-kanak Teori Dan Amali. Shah alam:
Penerbitan Malaya.
Penglibatan ibu bapa. (n.d.). Retrieved september 02, 2015, from
http://www.ehomemakers.net/en/index.php
Puckett, M. B. (2004). Teaching Young Children. New York: THOMSON - DELMAR
LEARNING.
Roopnarine, J. L. (2013). Approaches to Early Childhood Education. America: Pearson.
Sadek, E. (2004). Good Practice in Nursery. New York.
Zabariah, P. P. (2006). Tadika Berkualiti. Kuala Lumpur: PTS Professional Publising.

28

LAMPIRAN

29